تمامی این مخالفت ها نسبت به تلقی سرمایه گذاری ها در نیروی انسانی به عنوان دارایی تا حدی معتبر است. به هر حال نسبت به هر استدلال، پاسخی وجود دارد. بحث اصلی در مخالفت با مالکیت به عنوان ضابطه مهم، برای شناخت دارایی آن است که مالکیت یک پیش فرض اختیاری است. مهم ترین معیار برای تعیین اینکه مخارجی دارایی تلقی شود یا هزینه جاری، به منافع بالقوه آتی مخارج مربوط می گردد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به علاوه، دارایی هایی نظیر اجاره بلند مدت وجود دارد که شناسایی و ثبت می شوند، اما معیار مالکیت در مورد آن ها مصداق ندارند. این بحث که عدم اطمینان قابل ملاحظه ای نسبت به شناسایی افراد وجود دارد کاملاً به جاست. اما به هر حال این موضوع موجب نمی شود که محافظه کار باشیم و سرمایه گذاری در نیروی انسانی را به عنوان هزینه های دوره ای تلقی کنیم که واقع می شوند. این نحوه عمل مناسب نیست، زیرا به صورت سود و زیان، ترازنامه گمراه کننده می شود و ممکن است مدیریت را ترغیب به تحریف اعداد و ارقام مربوط به سود نماید .( ساندر، ۱۹۹۷ : ۳۶).
۲-۲-۱۳- ساختار اقتصادی ایران:
اولین پرسشی که در راستای استقرار و استفاده از سیستم حسابداری منابع انسانی در ایران وجود دارد مربوط به ساختار اقتصادی کشور می باشد. پرسش این است که آیا ساختار اقتصادی کشور ایران بر پایه سرمایه فیزیکی و سنتی بوده و یا ساختاری دانش محور و بر پایه منابع انسانی است؟
از دیدگاه ساختار اقتصادی می‌توان گفت سازو کار اقتصاد ایران هنوز هم سنتی بوده و با وجود نقاط قوت فراوان همچون داشتن نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده ،‌موفقیتهای علمی و موقعیت مناسب جغرافیایی،‌اقتصاد ما در مقایسه با سایر کشورهای در حال توسعه در مراحل پایین تری قرار دارد. ساختار اقتصاد ایران اقتصاد بازار است. در این اقتصاد به دلایل گوناگون بنگاههای اقتصادی بزرگ تاسیس و رشد نیافته ‌اند. این بنگاهها در کشورهایی که اقتصاد آنان دانش محور است شکل گرفته رشد می‌یابد و با صرف میلیاردها دلار هزینه تحقیقات و توسعه ،‌خرید اکتشافات و ایده‌های نو زمینه‌های بهبود و روش های تولید بهره‌وری و بازاریابی را فراهم می‌آورند. عدم توجه و اعتقاد به نتایج تحقیقات و پژوهش‌های علمی ،‌نداشتن تکنولوژی بالا و عدم توان استفاده از آن،‌متنوع بودن مراجع تصمیم‌گیری،‌ضعف فرهنگی کشور در تشخیص واقعیتهای اقتصادی جهان امروز،‌ناکارایی بازار،‌وجود انحصارات دولتی،‌فقدان تعامل سازنده با دنیای خارج،‌ضعف بازارهای مالی و از همه مهمتر عدم توجه به سازوکارهای زندگی در دهکده جهانی و بی توجهی به تجارت الکترونیک به عنوان مقدمه اقتصاد دانش محور از دلایل عمده در عدم شکل‌گیری اقتصاد دانش محور در ایران می‌باشد.
بدلیل انحصارات دولتی،‌شرکتها و سازمانهای تولیدی، نقش چندانی در ساختار اقتصادی نداشته و عمده فعالیتهای اقتصادی جامعه به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در دست دولت می‌باشد. بخش فعال خصوصی نیز عمدتا بدلیل سیاستهای غلط وارداتی در بخش واردات حضور دارد. در این شرایط سازمانهای اقتصادی دولتی به مدد حمایتهای قانونی دولت در قالب سیاستهای گوناگون به فعالیت خود ادامه داده هر چند عموماً قابلیت رقابت با بنگاههای اقتصادی بزرگ دنیای خارج را نداشته باشند. گفتیم که یکی از اهداف حسابداری منابع انسانی ارتقاء دادن کارایی مدیریت منابع انسانی و ایجاد امکاناتی برای ارزشیابی خط مشی پرسنلی است. این توجه به منابع انسانی در اقتصاد دانش محور که رفته رفته صنایع تولیدی به خدماتی تبدیل شده و در آن دانش و مهارت قابل توجه است صورت می‌گیرد. در یک اقتصاد دانش محور نیروی کار ارزان مزیت اقتصاد دانش محور نیست. در ایران نه تنها صنایع مبدع همانند برخی از کشورهای در حال توسعه آسیایی وجود نداشته بلکه ارتباطی نیز بین صنایع تحت پوشش و حمایت دولت با شرکتها و بنگاههای نوآور و پیشرو جهانی وجود ندارد. یک اقتصاد دانش محور دارای شرکتهای دانش محور است و صنعت نیز دانش محور است. بنابراین در جامعه‌‌ای که بنا به سازو کار اقتصادی خود نیاز به ارزش گذاری منابع انسانی هنوز جز اولویت های آن قرار نگرفته است و تصمیم گیرندگان به مدد سایر منابع مالی امکان استفاده از کالاهای تولید سایر اقتصادهای دنیا را دارند بستر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی فراهم نشده است و نمی‌توان خوشبین بود که با روند تحولات اقتصادی پیش رو ومشکلات ناشی از سونامی اقتصادی دنیا که گریبانگیر اقتصاد ایران نیز شده است،‌استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی در آینده‌ای نزدیک در ایران عمومیت یابد. علی ایحال،‌می‌توان گفت علی رغم این مشکلات در برخی از سازمانها که نیروی انسانی و مهارت نقش و پایه اصلی فعالیت آنان است استفاده از سیستم حسابداری منابع انسانی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. شرکتهای نرم افزاری،‌سازمانهای تحقیقاتی،‌دانشگاهها و باشگاههای ورزشی از جمله واحدهایی هستند که استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی در این شرایط نیز از ضروریات آنان است و این واحدها می‌توانند پیشگام طراحی و اجرای سیستم حسابداری منابع انسانی باشند. فلذا در هر صورت سازوکارهای عمومیت بخشیدن به این سیستم بایستی در دستور کار متخصصین حسابداری و مدیران منابع انسانی قرار گیرد. (وادیزاده و عیسایی خوش، بی تا ).
۲-۲-۱۴ – موانع استقرار حسابداری منابع انسانی:
در مخالفت با حسابداری منابع انسانی بعضی از نظریه پردازان حسابداری چنین استدلال می کنند :
اول اینکه الگوهای اندازه گیری پیچیده می باشد، انتظار مدیران، واقعی، ممکن و مؤثر بودن هزینه هاست و کوشش برای طرح اطلاعات حسابداری در مورد منابع انسانی، دست یابی همزمان به این سه ویژگی مشکل است.
دوم اینکه موضوع رفتارهای مدیریت سازمان مطرح است. تفسیرهای نظریه پردازانه و اهمیت دادن بیش از حد به فعالیت های اجرایی، مدیران را محتاط و مجبور به مقاومت در مقابل حسابداری منابه انسانی می کند. اداره کنندگان موسسات به مفید بودن بالقوه این نظریه ها پی برده اند. اما، خواستار مشاهده منافع واقعی آن بیش از توافق هستند و در مورد تجربه کردن الگوهای حسابداری منابع انسانی، مدیران اجرایی خواستار مشاهده نتایج واقعی استفاده از این الگوها از طریق اعمال آن ها نسبت به طرح های مشابه در جاهای دیگر می باشند.
سومین نکته نگرانی مدیران در مورد واکنش کارکنان نسبت به موضوع است. آیا کارکنان احساس می کنند که به یک عامل تولید مکانیکی تبدیل شدهاند ؟ این خطر که کارکنان نه فقط با سیستم اطلاعات سازمان، بلکه با افراد سازمان بیگانه شوند، همواره وجود دارد. یک سیستم حسابداری منابع انسانی ممکن است موجب مقاومت هایی در کارکنان سازمان گردد. زیرا آنان این مسئله را به عنوان عرصه ای برای اندازه گیری فعالیت های خود تلقی می کنند .( حسن قربان، ۱۳۷۸ ).
حسابداران کشورمان از این موضوع که نیروی انسانی سازمان با معیارهای اصلی طبقه بندی به عنوان دارایی مطابقت دارد و می توان آن را به عنوان دارایی در حساب ها ثبت و در ترازنامه گزارش نمود، و نیز با مفاهیم، روش های اندازه گیری منابع انسانی آشنایی ندارند.
با توجه با اصل تطابق در حسابداری، حسابداران بایستی کل منابع مربوط به جذب، آموزش، تحصیل، حفظ و نگه داری و به کارگیری منابع انسانی را به حساب هزینه منظور نکنند. بلکه به عنوان دارایی سرمایه ای در حساب ها ثبت و در سال های آتی مستهلک نمایند. با این وجود حسابداران کشورمان از این موضوع اطلاع کافی ندارند. (حسن قربان، ۱۳۷۸ ).
یکی از اهداف اصلی حسابداری منابع انسانی گسترش و کاربرد روش های معتبر و قابل اتکاء برای سنجش و اندازه گیری ارزش انسانی است ولی متأسفانه دانشکده ها و مراکز آموزش حسابداری در ایران در جهت تحقق این هدف اقدام موثری انجام نداده اند.
تحقیقات دانشگاهی در ایران در زمینه بررسی محدودیت ها و مشکلات گزارشگری حسابداری منابع انسانی و راه های گسترش و ارتقاء آن کافی به نظر نمی رسد. سیستم های فعلی حسابداری درگیر ساختار اقتصادی مبتنی بر سرمایه های مالی و فیزیکی سازمان ها هستند و نمی توانند اطلاعات مورد نیاز را درباره هزینه ها و ارزش منابع انسانی ارائه نمایند.
حسابداری منابع انسانی سازمان ها را به سیستم حسابداری دقیق تری تجهیز می کند. مطالعه، طراحی و اجرا و اشاعه این سیستم ها، یکی از وظایف اصلی مجامع حرفه ای حسابداری است. این مجامع تا کنون نتوانسته اند نقش فعالی در جهت معرف و اشاعه سیستم حسابداری منابع انسانی و اهداف آن ایفاء نمایند. همچنین آن ها بررسی های لازم را در مورد روش اندازه گیری و گزارشگری منابع انسانی و متناسب با شرایط کشور صورت نداده اند (اعتمادی، ۱۳۷۵ ).
اشکال دیگر این است که داشتن سیستم اطلاعاتی در مورد نیروی انسانی بسیار سنگین است و در مقایسه با استفاده هایی که از آن می شود، نمی تواند توجیه پذیر باشد .( لطیفی، ۱۳۶۶ ).
سازمان هایی که در زمینه فعالیت های مناسب منابع انسانی به خوبی سرمایه گذاری می کنند در حوزه های نتایج کارکنان، مشتریان، سرمایه گذاران و سازمان، بازدهی های قابل ملاحظه ای را به دست می آورند. (مفتخر، ۱۳۷۵ ).
واحدهای منابع انسانی دارای سه نقش اصلی : منابع انسانی، شریک کسب و کار و شریک استراتژیک هستند، که از طریق آن ها به توانایی سازمان برای تامین تقاضاهای کسب و کار و کار کمک کرده و به طور موثر ارزش افزایی می کنند.
موتمنی و دیگران در تحقیق ۷عامل را ب هعنوان موانع موجود شناسایی نمودند و با بهره گرفتن از فرایند تحلیل سلسله مراتبی ا قدام به اولویت بندی این عوامل کردمد که این عوامل شامل:
دشواری گرد آوری اطلاعات با ارزش منابع انسانی
عدم آگاهی از مزایای سیستم حسابداری منابع انسانی
مقاومت کارکنان
هزینه بالای اجرای حسابداری منابع انسانی
عدم وجود یک استاندارد حسابداری در مورد حسابداری منابع انسانی
۲-۳- بخش سوم: پیشینه تحقیق:
۲-۳-۱ – تحقیقات داخلی:
الف ـ حسن قربان (۱۳۷۳) تحقیقی در مورد حسابداری منابع انسانی در یک مؤسسه حسابرسی انجام داد. محقق در روش تجربی و با بهره گرفتن از الگوی ارزشیابی پاداش های تصادفی به این نتیجه رسیده است که حسابداری منابع انسانی می تواند روشی را برای اندازه گیری پیشرفت مدیریت در قدردانی نسبت به ارزش کارکنان خود فراهم آورد.
ب ـ شهریاری (۱۳۷۴) تحقیقی در مورد تأثیر اطلاعات حسابداری منابع انسانی بر رفتار استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری در ایران انجام داد. جامعه آماری این تحقیق مدرسین رشته حسابداری و دانشجویان دوره دکتری حسابداری در دانشگاه های شهر تهران بوده است و نتایج تحقیق نشان داد که ارائه اطلاعات حسابداری منابع انسانی در یادداشت های همراه و گزارش های مدیریت، بر رفتار استفاده کنندگان تأثیر معنی داری دارد و بیشترین تأثیر گذاری بر رفتار مدیران، سرمایه گذاران، کارکنان و اعتبار دهندگان بوده است.
ج ـ غلامی، سیف الدین(۱۳۸۵) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود به عنوان بررسی موانع و مشکلات پیاده سازی حسابداری منابع انسانی در ایران به این نتیجه رسید که که علت اساسی عدم پیاده سازی حسابداری منابع انسانی در ایران، عدم آگاهی استفاده کنندگان و حسابداران کشور بوده است و دانشگاهها و مجامع حرفه ای نیز در جهت معرفی آن اقدام مؤثری انجام نداده اند.
د ـ درخشان اصل، محسن، پایان نامه کارشناسی ارشد وی چالشهای پیش روی حسابداری منابع انسانی نام داشت، که نتایج پژوهش ایشان نشان داده که بزرگترین چالش پیش روی حسابداری منابع انسانی، عدم آشنایی مدیران با نقش حسابداری منابع انسانی و همچنین ناتوانی سیستمهای حسابداری فعلی (مبتنی بر سرمایه ها و داراییهای فیزیکی) می باشد. تحقیق وی در ادامه ی راه تحقیقات گذشته ولی از زوایای دیگری (هزینه ی اجرا، استانداردهای حرفه ای، بستر قانونی، الگوهای اندازه گیری، واکنش پرسنل و …) به بررسی مسأله پرداخت.
۲-۳-۲- تحقیقات خارج از ایران:
الف ـ بشیرالبرداویل، سحر(۲۰۱۲). بررسی کاربردحسابداری منابع انسانی درسازمانهای بزرگ نیمه دولتی درنوار غزه، این تحقیق به بررسی یک سازمان بزرگ نیمه دولتی(شرکت توزیع آب و برق منطقه غزه) پرداخته است، ابزار تحقیق پرسشنامه بوده است که از یک نمونه متشکل از ۱۹۴کارمندجمع آوریگردیده وبااستفاده از روش توصیفی تحلیلی به توصیف و تجزیه و تحلیل ویژگی های اساسی داده هادر این پژوهش پرداخته است .
یافته های محقق نشان داد که :
اگر چه مفهوم حسابداری منابع در فلسطین هنوز بسیار نابالغ است ولی شرکتهای مورد مطالعه آگاه هستند که کارکنان بزرگترین داراییهای سازمان و نیروی محرکه مولد موفقیتهای آینده سازمان هستند .
مدیریت سازمانهای مورد بررسی حمایت کافی از کارکنان در برقراری سیستم حسابداری منابع انسانی فراهم ننمودند چراکه HRA مفهومی جدید است و به التزام کامل و کافی نیاز دارد .
سیستم مالی مورد استفاده در سازمانهای مورد مطالعه محاسبات و گزارشات دقیقی ارائه می دهد ولی برای انعطاف پذیری بیشتر جهت استقرار HRA به توسعه بیشتری نیاز دارد .
سازمانهای مورد مطالعه دارای یک سیستم اطلاعاتی بسیار خوب و پایگاه قوی از داده های منابع انسانی میباشند که میتوانند کمک مؤثری به استقرار HRA نماید .
منابع مالی سازمانهای مورد مطالعه توان تأمین هزینه های استقرار HRA را ندارند چراکه هزینه های استقرار این سیستم بسیار بالاست .
ب ـ اوکپالا و چیدی(۲۰۱۰) تحقیقی به عنوان ” حسابداری سرمایه انسانی و ارتباط آن با تصمیمات مرتبط با سرمایه گذاری سهامی در نیجریه”انجام داد، این تحقیق به منظور بررسی ارتباط حسابداری سرمایه انسانی با تصمیمات سرمایه گذاری سهامی درنیجریه ومطلوبیت لحاظ کردن حسابداری سرمایه انسانی در گزارش نویسی مالی انجام گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد:
– جهت کمک به سرمایه گذاران در تصمیم گیری های منطقی بیشتر در بخش سرمایه گذاری، باید حسابداری سرمایه انسانی را از عناصر مهم گزارش مالی دانست.
– کیفیت سرمایه انسانی در تعیین ارزش سهام شرکتها و تصمیمهای مرتبط به سرمایه گذاری فاکتور اصلی به شمار می آید.
– در نظر گرفتن ارزش سرمایه انسانی در ترازنامه سازمانها بطور قطع به سرمایه گذاران در تصمیم گیریهای منطقی در قسمت سرمایه گذاری کمک میکند.
ج ـ میر و سینگ(۲۰۱۱) در پژوهشی تحت عنوان “حسابداری منابع انسانی- چارچوب نظری و توسعه بین المللی”به این نتیجه رسید که ؛
– ارزشیابی حسابداری منابع انسانی در تصمیم گیری به منظور دستیابی به اهداف سازمان و بهبود برونداد ها بسیار حائز اهمیت است.
– مدیران منابع انسانی ارزش تاثیر مثبت احاله تکالیف خارج از کشوربررشد فردی را دریافته اند اما اغلب منافع بلند مدت احاله تکلیف بین المللی کمپانی را ناچیز میشمارند.
– اقدامات حسابداری منابع انسانی، مدیریت سطح بالا بهمراه راهکار سامانه حسابداری راجهت اندازه گیری هزینه و ارزش افراد در ارگان تهیه نموده است.
د ـ لیلی و یاکهو(۲۰۰۷)نیز تحقیقب به عنوان ” حسابداری منابع انسانی”انجام دادند، این مقاله در گرجستان انجام شد و به بحث درباره پیشینه تاریخی حسابداری منابع انسانی، اهداف آن، مشکلات بالقوه می پردازد. این مقاله همچنین به بررسی ارزش روش کنونی فلمهولتز برای محاسبه ارزش منابع انسانی و مقایسه آن با سایر روشهایی چون روش هزینه واقعی،روش های خردمندانه وغیره می نشیند.نتایج این پژوهش نشان داد؛

اما مواردی وجود دارد که عین مال تلف نشده ، ولی رد عین مستلزم تلف شدن و از دست دادن ارزش آن مال می‌شود که در حکم تلف آن می‌باشد و حسب مورد می‌بایست مثل یا قیمت داده شود^[۷۹]. بعنوان مثال اگر کسی با مصالح متعلقه به دیگری بنایی بسازد ، مالک مصالح می‌تواند از مالک بنا بخواهد که آنها را از بنای خود جدا کرده و به او رد نماید. در اینصورت هزینه جدا سازی نیز برعهده غاصب است. اما اگر مصالح غصب شده نظیر اجر و سیمان باشد که در بنا بکار رفته ، در اینصورت هرگاه بخواهند آنها را جدا نمایند هیچگونه قیمتی بعدا نخواهد داشت که در حکم تلف می‌باشد و حسب مورد باید مثل یا قیمت داده شود.
گفتار چهارم : عدم وجود عین و تلف آن
هرگاه عین مال بواسطه تلف آن از بین رفته باشد به جهت جبران خسارت وارده به مالک باید با توجه به ماهیت آن مال، مثل یا قیمت آن را پرداخت نمود. (مثل مال در صورت مثلی بودن و قیمت آن در صورت قیمی بودن ) .
بند اول : دادن مثل
گفته شد که بهترین راه جبران خسارت ، اعاده وضعیت اقتصادی مالک به حالت قبل از تلف عین است. بنابراین در صورتی که مال تلف شده مثلی باشد ( خواه مسئولیت تلف آن به دلیل اتلاف یا تسبیب باشد ، مسئول تلف باید مثل آن را به مالک بدهد . در ماده ۳۱۱ قانون مدنی در مورد الزام غاصب آمده است: « … اگر عین تلف شده باشد ، باید مثل یا قیمت آن را بدهد … » و از ظاهر عبارت چنین بر می آید که غاصب در انتخاب مثل یا قیمت آزاد است . با وجود این از مفاد مواد ۳۱۲ و ۳۲۹ قانون مدنی بخوبی برمی‌آید که ، اگر مال تلف شده مثلی باشد ، مسئول تلف عهده دار تهیه مثل است و مالک نیز نمی‌تواند قیمت آن را مطالبه کند و نویسندگان قانون مدنی و اکثریت قاطع فقهای امامیه در این باب اتفاق نظر دارند .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فلسفه تقدم مثل بر قیمت این است که تسلیم مثل مال تلف شده بهتر می‌تواند وضع مالک را به صورت نخست درآورد و زحمت یافتن و خریدن مال تلف شده نیز به او تحمیل نمی‌شود^[۸۰].
الف: محل مطالبه مثل
ممکن است مال مثلی از محلی غصب شود و غاصب آن را به مکان دیگر منتقل نماید و محل تلف و محل غصب متفاوت باشد.سوالی که در این زمینه به ذهن می‌رسد این است که که در کدام محل باید مثل را مطالبه نمود ، محل غصب یا تلف ؟
برای مطالبه مثل که به طور معمول مال منقول است ، دادگاه محل اقامت خوانده صلاحیت دارد.^[۸۱] ولی مالک می تواند تحویل مال را در محل غصب بخواهد تا غاصب هزینه حمل را تا آن محل به عهده گیرد. احتمال داده شده است که مالک می تواند در محل تلف نیز ، که ذمه غاصب به دادن مثل تحقق یافته است، تحویل آن را مطالبه کند. همچنین گفته شده است که مالک می تواند در تمام محل‌هایی که غاصب مال را برده است مثل را بخواهد و حتی بعضی گفته‌اند در هر محل که مالک بخواهد مطالبه مثل ممکن است، ولی این گفته‌ها در حقوق کنونی مستندی ندارد.
در فرض نادری هم که مال غیر منقول تلف شده ، مثلی است ، دادگاه محل وقوع ملک صلاحیت دارد و مثل هم در همان محل داده می‌شود.
ب : تعذر رد مثل
همانطور که تا کنون ذکر شد در صورتی که مال تلف شده مثلی باشد باید مثل آن پرداخته شود زیرا مثل اقرب الی التالف است و بهتر می‌تواند زیان وارده به مالک را جبران نماید. اما همیشه شرایط به صورت عادی نمی‌باشد و ممکن است شرایطی پیش آید که رد مثل متعذر گردد. که به این موارد اشاره می‌نماییم.
۱: مثل مال در بازار یافت نمی‌شود
در بعضی موارد دادن مثل مال تلف شده با مشکلاتی مواجه می‌شود نظیر اینکه هنگام اجرای حکم مثل آن مال در بازار یافت نمی‌شود. در این صورت مطابق ماده ۳۱۲ قانون مدنی که بیان می دارد : « هرگاه مال مغصوب مثلی بوده و مثل آن پیدا نشود ، غاصب باید قیمت حین الاداء را بدهد … » باید قیمت آن مال را پرداخت نمود. بعبارتی در چنین مواقعی، مال مثلی تلف شده در زمره اموال قیمی در می آید ^[۸۲]. در این صورت ، جبران زیان جز با پرداختن قیمت امکان ندارد و طبق ماده ۳۱۲ قیمت مناط اعتبار ، قیمت حین‌الاداء می باشد . در توجیه این راه حل می توان گفت ، چون در زمان اجرای حکم غاصب باید مثل را ، به هر قیمت که باشد تهیه و به مالک تسلیم کند ، پس قیمت همین زمان باید معادل مثل قرار گیرد . به بیان دیگر ، تعذر رد مثل باعث تبدیل تعهد آن به قیمت نمی شود زیرا مثل همچنان تا زمان رد قیمت بر عهده متلف باقی می ماند و باید قیمت آن را در زمان اداء بدهد . چنان که در مورد قرض نیز چنین است^[۸۳] .
در خصوص تعذر رد مثل به دلیل نایاب شدن در بازار باید میان دو حالت تفکیک قائل شد :
۱- در صورت تعذر مثل ، مالک حاضر به صبر کردن باشد تا زمانی که مثل مال یافت شود. که در این صورت نمی‌توان او را وادار به پذیرفتن قیمت نمود. با توجه به قوانین مدنی که ضامن را مکلف به پرداختن مثل در مثلی و قیمت در قیمی می نماید ، در این حالت دادگاه ضامن را نمی تواند به دادن قیمت وادار نماید .
۱-در صورت تعذر مثل ، مالک حاضر نیست که صبر کند تا مثل پیدا شود. در این صورت است که به دلیل تعذر ، قیمت را باید پرداخت کرد . چنانکه ماده ۳۱۲ قانون مدنی در این خصوص می گوید که در صورت تعذر ضامن باید قیمت حین الاداء را بدهد^[۸۴] .
۲ : مال مثلی بعد از تلف از مالیت بیافتد
گاه می‌شود مالی در زمان تلف دارای ارزش بوده است ، رفته رفته از قیمت می افتد و دیگر ارزشی ندارد . پس آیا عادلانه است که مسئول به دادن مثل آن ملزم شود و در واقع از جبران خسارت معاف بماند؟ ماده ۳۱۲ قانون مدنی به این پرسش پاسخ داده است و مقرر می‌دارد : « … و اگر مثل موجود بوده و از مالیت افتاده باشد باید آخرین قیمت آن را بدهد . » که در این موارد مطابق آن عمل خواهد شد و منظور از آخرین قیمت ، قیمتی است که بعد از آن قیمت دیگر آن مال مورد معاوضه قرار نگرفته است^[۸۵] .
۳ : مال تلف شده مثلی است و پس از تلف بوسیله قانون جدیدی خرید و فروش آن ممنوع گردد.
در چنین موردی باید بین دو حالت قائل به تفکیک بود. با ذکر این نکته که در این فروض ، تعذر قانونی است نه مادی و از حیث حکم تفاوتی بین آن‌ ها نیست .
۳-۱: در انحصار دولت باشد
هرگاه مال مزبور در انحصار دولت در آمده باشد ، تلف کننده باید قیمت انحصاری را در حین الاداء بپردازد.
۳-۲:کلاً ممنوع شده باشد
هرگاه خرید و فروش مال تلف شده به موجب قانون ممنوع شود مثل تریاک و مسکرات ، مانند مالی خواهد بود که از مالیت افتاده است و غاصب باید آخرین قیمت قبل از ممنوعیت آن را بپردازد^[۸۶] .
بند دوم : دادن قیمت
همان طور که پیشتر ذکر شد، بهترین روش برای جبران خسارت در صورت تلف مال ، دادن معادل مالی است که تلف شده است. بنابراین در صورتی که مال مثلی باشد ، مثل آن داده می‌شود و در صورتی که مالی قیمی باشد ، قیمت آن پرداخت می‌گردد. در خصوص دادن مثل مال پیشتر توضیح داده شد. اما در صورتی که مال تلف شده قیمی باشد یعنی اشباه و نظایر آن در بازار زیاد و شایع باشد و همچنین در مواردی که مال مثلی است اما به دلایلی که بیان شد دادن مثل متعذر باشد ، در چنین مواردی قیمت آن مال پرداخت خواهد شد^[۸۷] . اما قیمت چه زمانی مناط اعتبار خواهد بود؟
در مواردی که مالی غصب می‌شود و پس از مدتی از بین می رود ، چون ضمان غاصب از تاریخ استیلای بر آن مال آغاز می‌شود و مراحلی را می پیماید تا به تلف برسد ، این سوال مطرح است که آیا قیمت روز غصب مناط اعتبار است یا بهای روز تلف یا روز ادا قیمت و یا بالاترین آن‌ ها ؟ هر یک از این احتمال‌ها طرفدارانی دارد عده‌ای معتقدند که از زمان غصب ذمه غاصب به پرداخت قیمت مال مشغول می‌گردد . اما با توجه به ماده ۳۱۱ قانون مدنی تا زمانی که تلف صورت نگرفته ذمه غاصب به رد عین مشغول است . به همین جهت بعضی از حقوق دانان معتقد هستند که چون از زمان تلف، ذمه غاصب به پرداخت مثل یا قیمت مشغول می‌گردد. بنابراین قیمت زمان تلف مناط اعتبار است اما این استدلال با اشکالاتی مواجه است . زیرا ممکن است بهای مال تالف از زمان تلف تا زمان تادیه افزایش یابد . پس اگر هدف این است که ضرر مالک جبران شود ، باید پذیرفت که محدود ساختن میزان آن به بهای زمان تلف باعث می‌شود تا بخش مهمی از ضررا و جبران نشده باقی بماند^[۸۸].
عده دیگری از حقوقدانان نیز معتقد به بالاترین قیمت از زمان غصب تا زمان تادیه قیمت می باشند . آن‌ ها معتقدند که ضمان غاصب گسترده تر از این مسائل است که محدود به یک زمان خاص باشد و در صورت نوسانات قیمت از زمان غصب تا زمان تادیه بالاترین قیمت بر عهده غاصب می‌باشد^[۸۹] .
با توجه به مطالب ذکر شده باید گفت که با توجه به ظاهر ماده ۳۱۱ قانون مدنی و مفاد قاعده (علی الید)^[۹۰] چنین بر می‌آید که موضوع اصلی ضمان غاصب رد عین به مالک است و الزام به دادن مثل یا قیمت به عنوان بدل تکلیف اصلی در مقام وفای به عهد مقرر شده است و ضمان مستقلی به شمار نمی‌آید . بنابراین ، در صورت تلف عین ، ضمان غاصب تبدیل به مسئولیت جدیدی (دادن قیمت ) نمی‌شود تا بتوان ادعا کرد که از آن هنگام تنها بهای مال بر عهده اوست . بنابراین ، اگر قیمت از دادگاه خواسته شود ، بهتر این است که بهای آخرین قیمت حکم داده شود و خواسته نهایی نیز همان باشد ، تلف کننده موظف به جبران خسارت است و حکم دادگاه هزینه اجرای این تکلیف است^[۹۱] .
بند سوم : زمان توصیف مال مثلی و قیمی
بحث مربوط به زمان توصیف مال تلف شده ممکن است در دو مورد مطرح شود :
الف : فرضی که مال مغصوب به هنگام غصب یا تلف مثلی باشد و پس از آن قیمی شود ( یعنی مثل آن در بازار نباشد ) ، در این فرض ، باید مال مغصوب مثلی محسوب شود. منتها ، چون مثل نایاب است ، ناچار باید قیمت آن در زمان اداء پرداخته شود. ماده ۳۱۲ ق.م. در این‌باره اعلام می کند : « هرگاه مال معضوب مثلی بوده و مثل آن پیدا نشود ، غاصب باید قیمت حین الاداء را بدهد … » برای توجیه این حکم نباید توهم شود که در تاریخ نایاب شدن مثل ذمه غاصب به دادن بهای آن تبدیل می‌شود ، زیرا اگر چنین بود ، بهای همان زمان بر عهده او ثابت می‌ماند. همان طور که قبلاً ذکر شد الزام اصلی غاصب به رد عین است ، جز اینکه هنگام وفای به عهد ، اگر عین موجود نباشد باید بدل آن یعنی مثل یا قیمت پرداخته شود. پس زمان توصیف هنگام پرداخت است نه زمان غصب یا تلف و این امر آنچه را درباره اثر تلف گفتیم تأیید می کند. با وجود این ، در حالتی که مثل موجود و از قیمت افتاده است ، قانون حکم می کند که غاصب « … باید آخرین قیمت را بدهد » ، شاید بدین دلیل که آخرین قیمت در حکم زمان تلف است و رد عینی که از قیمت افتاده بر ذمه باقی نمی‌ماند.
ب : فرضی که مال .مغصوب در زمان غصب یا تلف قیمی است و پس از آن مثل مال فراوان می‌شود ، در این فرض نیز ، چون دادن مثل وضع مالک را به صورت پیش از غصب در می‌آورد ، تأدیه مثل بر قیمت مقدم است ، مگر اینکه دو طرف به تراضی قیمت را ترجیح دهند ، مانند اینکه مالک از دادگاه قیمت را بخواهد و غاصب نیز در این زمینه دفاع نکند^[۹۲].
بند چهارم : محل توصیف مال مثلی و قیمی
محل توصیف نیز در دو فرض مطرح می شود :
الف : اگر مال مثلی غصب شود و غاصب آن را به محلی ببرد که همانند آن پیدا نمی شود و در همان حال تلف کند، در این صورت به اعتبار محل غصب باید مثل را بدهند یا به اعتبار محل تلف قیمت آن را ؟
بعضی از استادان حقوق در این خصوص بیان داشته : « در صورتی که مال در محلی غصب شود و به محل دیگری منتقل و در آن تلف گردد ، قیمت محل تلف پرداخته می‌شود تبدیل ضمان از رد عین به دادن قیمت در آن محل شده است ^[۹۳]. این گفته در صورتی توجیه می‌شود که تلف مال مغصوب باعث تبدیل تعهد غاصب از رد عین به دادن قیمت شود ، در حالی که همان طور که در مباحث قبلی ذکر شد، تبدیل تعهد نه ضرورت است و نه مستند به دلیل قانع کننده وانگهی ، مبنای انتخاب مثل با قیمت این است که از چه راه بهتر می‌توان از مالک رفع ضرر کرد و در فرض ما دادن مثل با این مبنا سازگارتر است و اقدام نامشروع غاصب در جا به جایی مال مغصوب تاثیری در حق مالک ندارد .
ب : هرگاه مال در محل غصب قیمی و در محل تلف مثلی باشد ، دادن قیمت بی‌گمان غاصب را بریء می‌کند. ولی اگر او بخواهد با دادن مثل جبران خسارت کند ، مالک باید آن را بپذیرد و حق ندارد الزام او را به دادن قیمت بخواهد ، زیرا هدف از الزام غاصب، جبران خسارت مالک است که با دادن مثل بهتر تامین می‌شود^[۹۴].
مبحث دوم : بررسی منشا لزوم پرداخت مثل در مثلی و قیمت در قیمی
همان‌طور که قبلاً بیان شد ، در صورت تلف مال باید اقرب الی التالف در نظر گرفته شود ، بدین معنا که باید جایگزینی برای مالی که تلف شده است به جهت جبران زیان مالک در نظر گرفت و این جایگزین باید از لحاظ خصوصیات و ویژگی ها ، همانند مال تلف شده باشد .( مثل در صورت مثلی بودن ) و در صورتی که نظایر و همانند مال تلف شده در بازار پیدا نشود ، باید قیمت آن مال پرداخت شود. بنابراین می‌توان ، منشا لزوم پرداخت مثل در مثلی و قیمت در قیمی را ، بهترین راه برای اعاده وضع زیان دیده به حالت قبل دانست . ولی سوالی که پیش می‌آید این است که آیا قاعده پرداخت مثل در مثلی و قیمت در قیمی امری مطلق است ؟
گفتار اول : دلایل موافقان مطلق بودن دادن مثل در اموال مثلی و قیمت دراموال قیمی
فقهای امامیه در این خصوص به لزوم دادن مثل در مثلی و قیمت در قیمی اشاره داشته اند ، از جمله شیخ طوسی در مبسوط آورده : آیه شریفه « فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم …»^[۹۵]دلیل لزوم دادن مثل در مثلی و قیمت در قیمی دانسته است چنان که در این آیه بیان می‌کند « هر کس به شما تجاوز کرد پس بر او به مانند آنچه بر شما تجاوز کرده است تجاوز کنید » و تردیدی نیست که اتلاف مال دیگر بدون اذن صاحب آن از مصادیق تجاوز به حساب می‌آید . از آیه شریفه فوق می توان این مطلب را استنباط کرد که این آیه با عبارت « مثل بگیرد » کنایه از این است که مقابله به ، مثل می‌باشد . بعبارتی دیگر اگر مثلی باشد مثل مال و اگر قیمی باشد قیمت گرفته شود. نکته دیگر با توجه به آیه فوق اشاره به ضمان تلف نیز دارد ^[۹۶]. و در جایی دیگر آمده است که چنانچه رد عین مال مغصوب به سبب تلف و مانند آن ممکن نباشد ، در صورتی که مثلی باشد ، غاصب ضامن مثل آن است^[۹۷] .
همچنین در قانون مدنی نیز با توجه به مواد مختلفی از جمله ماده ۳۱۱ در خصوص غصب و همچنین مواد ۳۲۸ و ۳۳۰ و ۶۵۰ و ۶۴۸ که مربوط به مباحث اتلاف ، تسبیب و قرض می‌باشد ، لزوم دادن مثل در اموال مثلی و قیمت در اموال قیمی استنباط می‌گردد . بنابراین در صورت وجود مثل در اموال مثلی الزام به پرداخت مثل مقدم می‌باشد و در این صورت نه مالک حق تقاضای قیمت را از غاصب دارد و نه غاصب حق دارد قیمت مال را بپردازد^[۹۸] .
گفتار دوم : دلایل مخالفان مطلق بودن دادن مثل در اموال مثلی و قیمت دراموال قیمی
بعضی از فقها شدیداً با این نظر مخالفت نمودند و بیان داشته‌اند که مسائل مثلی و قیمی که فقها مطرح کرده‌اند ، اساس درستی ندارد و اینکه فقها می‌گویند اگر مال مثلی باشد و تلف شود ، تلف کننده باید مثل آن را به صاحبش برگرداند و قیمی باشد ، قیمت آن و استدلالتشان این است که همیشه باید « اقرب الی التالف » در نظر گرفته شود و اقرب الی التالف ، در مثلی و در قیمی ، قیمت است . این‌ها در فقه شیعه اساس و پایه‌ای ندارد و در آثاری که از اهل بیت ( صلوات الله اجمعین ) به ما رسیده چنین خبری مطرح نمی‌باشد و در این گونه مسائل باید به عرف مراجعه کنیم که اگر مالی تلف شد ، عرف در مقابل آن مال ، چه چیزی را لازم می‌بیند که پرداخت شود. به عنوان مثال کارخانه ای که در آن اشیاء متعدد بوده ، هم اموال قیمی و هم مثلی وجود دارد آتش می‌گیرد . وقتی که برای آن خسارت تعیین می‌کنند ، همه را با پول تعیین می‌کنند ، بعضی هم در مقابل مثلی ها و هم در مقابل قیمی ها ، پول می‌گیرند . بنابراین چون کلمه مثلی و قیمی در روایات وارد نشده و موضوع حکم شرعی نیست ما نمی‌توانیم آن ها را در فقه ملاک عمل و احکام بدانیم^[۹۹].
نتیجه این بحث این است که با توجه به مواد قانون مدنی می‌توان گفت که نه لزوم دادن مثل مطلق و همیشگی است و نه عدم لزوم آن‌ ها ، اما این نکته را باید متذکر شد که دادن مثل مال تلف شده به مالک ، بهترین طریق ترمیم نقصی است که به مالک از نظر مالی وارد شده است و بدین وسیله می توان ، کاملا وضع اقتصادی مالک را به حالت قبل از تلف عودت داد ^[۱۰۰]. بنابراین تا زمانی که مثل مال وجود دارد ، علاوه بر مستندات قانونی ، منطقی و عاقلانه‌ترین روش این است که مثل مال داده شود تا وضعیت اقتصادی مالک به حالت سابق خود برگردد . با همین استدلال می توان بیان کرد که در اموال قیمی که در زمان ادا یا محل ادا ضمان ، مثل مال پیدا شود غاصب می‌تواند مثل مال را بدهد و مالک نمی تواند از قبول آن خودداری کند. زیرا خسارت وارده ناشی از تلف مال ، با دادن جایگزین جبران شده است .
گفتار سوم : بررسی نقش ماده ۳ قانون مسئولیت مدنی در تعدیل قاعده تقدم مثل بر قیمت
به موجب ماده ۳ قانون مسئولیت مدنی : « دادگاه میزان زیان و طریقه و کیفیت آن را ، با توجه به اوضاع و احوال قضیه تعیین خواهد کرد … » . پس در صورتی که بر طبق این اوضاع و احوال عادلانه‌تر این باشد که حکم به قیمت داده شود ، دادگاه می‌تواند ، به جای الزام به تعمیر مال ناقص یا تهیه مثل آن ، حکم به جبران خسارت از راه پرداخت قیمت کند . چنان که در تصادم‌های رانندگی ، اگر صاحب ماشین زیان دیده بخواهد تعمیر آن را موکول به صدور حکم قطعی بر الزام مقصر کند ، ضرری که از این تاخیر به او می‌رسد در بسیاری از موارد بیش از زیان ناشی از تصادم است ، پس ساده تر و عادلانه‌تر این است که به او اجازه داده شود که خود به تعمیر ماشین اقدام کند و برای گرفتن هزینه آن به انتظار پایان دادرسی بماند^[۱۰۱].

لارنس”نمادها را به معنای چیزی نمی داند بلکه آن ها را نشانه ی پاره ای از احساسات و تجارب آدمی می شمارد”
گرین”در تعریف نماد آن را تصویر شیء یا کنشی می پندارد که از معنایی ورای ارزش حقیقی خود پر بار باشد.”
باشلار”نماد ها را تبیین کنده ی دریافت های برآمده از فوق خود آگاهی و تخیل می شمارد که توسط جان های با عظمت ساخته و پرداخته می شوند.”
کارلایل”نماد را حاصل تجسم و مکاشفه ای مشخص و مستقیم از جهان لایتناهی می شمرد که با دنیای متناهی در آمیخته است.”
دوبوکور”رمز را شبیه بلور تراشیده ای می بیند که نور مکتسب را شکسته و به الوان مختلف تبدیل می سازد و یا مبنای عینی،واقعیت ذهنی را منعکس می کند.”
لالاند”نماد را نشانه ای عینی می داند که بر چیزی غیرقابل مشاهده دلالت می کند.”
الیاده”نماد را چیزی ورای بازتاب ضرب آهنگ کائنات می شمارد که در پدیده های طبیعی خود را نشان می دهد و بستری مساعد برای تولید معنی و تفسیر به شمار می رود.”

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اریک فروم”زبان سمبولیک را خارج از محدوده ی زمان و مکان تعریف می کند که تجربیات درونی و افکار و احساسات را بیان می کند.”
نماد شیء بی جان یا موجود جانداری است که هم خودش است هم مظهر مفاهیمی فراتر از خودش.”
۳-۱ سمبل:
سمبل ( symbol) که رمز،مظهر و نماد در زبان فارسی نامیده می شود یکی از آرایه های ادبی ست. از ویژه گی های بارز سمبل ابهام،عدم صراحت و غیر مستقیم بودن آن است.
«آن چه ما نمادش می نامیم یک اصطلاح است.یک نام یا نمایه ای که افزون بر معانی قرار دادی و آشکار و روزمره ی خود دارای معانی متناقض نیز باشد. نماد شامل چیزی گنگ،ناشناخته یا پنهان از ماست… یک کلمه یا یک نماد،هنگامی نمادین می شود که چیزی بیش از مفهوم آشکار و بدون واسطه ی خود داشته باشد. این کلمه یا نمایه جنبه ی ناخودآگاه گسترده تری دارد که هرگز نمی تواند به گونه ای دقیق مشخص شود و نه به طور کامل توضیح داده شود. و هیچ کس هم امیدی به انجام این کار ندارد.»(یونگ ۱۳۷۷؛ص ۱۶)
«از نظر بلاغت ادبی نماد یا سمبل از زمره ی «صورت های خیال» محسوب می شود. به طور معمول هر تصویری شامل دو نیمه است:رسانه و غرض. نماد همان رسانه است که صورت مرئی آن در متن ادبی می آید و غرض آن، ایده ای نامرئی و پنهان است که به طور واضح اشاره ای به آن نمی شود. تفاوت اساسی نماد با دیگر تصویر های مجازی در همین جاست.»(دکتر محمود فتوحی،ص ۱۶۳).
برخلاف سایر الفاظ و نشانه ها که معنای خاص ،قرار دادی و روشنی دارند اما از سمبل معنای روشن و واضحی قابل استنباط نیست،بلکه ابهام و گنگی در ظاهر سمبل است که خواننده را به سوی محتوایی که در پس آن پنهان و ناشناخته است می برد.
هگل می گوید:«سمبل بنا به طبیعتش اساساً مبهم و چند پهلو است» و بر خلاف استعاره خواننده را به شناسایی یک معنی ناشناخته فرا می خواند آن معنی مخفی گاه یک ادراک مجهول ، یک امر ممنوعه یا از دست رفته است. تصویر نمادین به انگیزه ی عبور از جهان واقع به جهان آرمانی،گنگ و مبهم می نماید.این ابهام از آنجا نشأت می گیرد که تصویر،نگاه خواننده را به فراسوی جهان واقع می کشاند؛ زیرا حقیقت ناب در پس پرده ی محسوسات نهفته است.(فتوحی؛ص۱۶۵)
اندیشه در سمبل ناشناخته است و خواننده را به سمت دنیایی تازه و پنهان در فراسوی واژه می کشاند. در تاریکی ها وسکوت یک واژه گنجی از معنا و اندیشه نهفته است که با عبور از ظاهر و کالبد واژه می توان به آن دست یافت . فون هومبولت می گوید:«اندیشه در نماد دست نایافتنی می شود و این را باید امتیاز سخن نمادین دانست نه کاستی آن» (احمدی،ساختار و تاویل متن ۱/۲۹۳)
از آنجا که سمبل دوسویه است:ظاهر و باطن،شاعر تجربه ی شخصی و حالت روحی ناخودآگاه خود را در پیکره ی شیء می ریزد تا تصویر ذهنی اش را این چنین ترسیم کند و اما سویه ی دوم که باطنی ست و در کالبد محتوا پنهان شده است همان حس شاعرانه و تجربه شخصی ست که بسیار فراتر از پیکرینگی می رود.نماد صورت مادی تجربه ی باطنی شاعر است و ما از تجربه ی شاعر جز همین تصویر در دست نداریم.(محمود فتوحی؛ص ۱۶۵) و برای دستیابی به محتوا و مفهوم واقعی این تصویر باید به رمز گشایی از هزار توی این نماد پرداخت.از آنجا که آثار سید علی صالحی مهد نمادها و سمبل های شخصی ست که به سبک شاعرانه ی خود آن ها را چونان کودکی در گهواره ی اشعارش به گونه های نو و مبتکرانه با لالایی از جنس فرمالیستی و آشنایی زدایی خوابانده است . که تازه گی ها را به جنگ کهنگی ها و عادت ها در نهاد خواننده می آورد و این جاست که مخاطب را به فکر و درنگ می اندازد تا با تأمل بسیار به هزار توی معانی در شعر وی راه یابد.
۴-۳ انواع سمبل
در منابع غربی به دو نوع تقسیم شده است:
۱-سمبل های قرار دادی یا عمومی یا سنتی:
که سمبل های مبتذل ستند و به سبب تکرار،دلالت آن ها بر یکی دو مشبه،صریح و روشن است و غالباً مانند استعاره فقط بر یک مشبه دلالت دارند.(شمیسا،۱۳۹۰،۲۲۳) سمبل های قرار دادی در قوم های مختلف متفاوت ست. اما معروف ترین آن ها عبارت است از:
کبوتر سمبل صلح و آشتی
آب سمبل نور و روشنایی
سرو رمز جاودانگی
گل نماد بهر و زمستان مرگ و ویرانی
سمبل های عمومی یا قرار دادی در حکم deed metaphore یا همان استعاره مرده است و بعضی اوقات در جایگاه نشانه قرار دارند مانند تصویر ترازو و به نشانه ی عدالت بر تابلوهای دادگستری.
از این دست سمبل ها به دلیل استعمال زیاد ارزش های هنری بسیاری ضعیفی دارند و به وضوح و بدون زحمت انداختن خواننده به بهانه استفاده از آنان می توان پی برد.
۲-سمبل های خصوصی یا شخصی ( private یا personal )
سمبل های خصوصی حاصل وضع(ناخود آگاه) و ابتکار شاعران و ویسندگان بزرگ است،و معمولاً در ادبیات قبل از آنان مسبوق به سابقه نیست،و از این رو برای خوانندگان تازگی دارد و فهم آن ها دشوار است تا آن که اندک اندک منتقدان آن ها را برای خوانندگان معنی می کنند و مردم با آن آشنا می شوند و شاعران مقلد در آثار خود از آن ها استفاده می کنند.(شمیسا،۱۳۹۰،۲۲۳)
زمینه فرهنگی سمبل:
بی تردید تمامی سمبل های بکار رفته در آثار شاعران از گذشته تا کنون هر کدام به گونه ای ریشه در فرهنگ اجتماع و ملت دارد و با توجه به شرایط اقلیمی و طبقه اجتماعی ،مردم جهت کردن و فهمیدن سمبل ها شرایط متفاوتی دارند و گاهی زمینه سمبل سنن ادبی و تلمیحات است.
سمبل و استعاره:
سمبل وسیله ای است برای بیان و تفسیر مفاهیم ذهنی مانند استعاره است،اما استعاره صرفاً جانشین یک کلمه است و تنها یک چیز را بیان می کنند با سمبل که جانشین اندیشه است و هاله ای از مفاهیم و معانی را در بر می گیرد متفاوت است. استعاره یک تشبیه فشرده است. اما سمبل سرچشمه ی مفاهیم و تصورات است.ممکن است برخی سمبل ها در ابتدا استعاره باشند اما تکرار و استفاده زیاد آنها را به نماد تبدیل کند. استعاره شباهت پنهان دو شیء با هم است و در سطح شباهت میان اشیاء می ماند. اما سمبل با مفهوم خود،وحدتی ذاتی دارد و عمیق و ژرف است.
در استعاره دال و مدلول با هم مساوی در نظر گرفته می شوند،اما در نماد دال وسیع تر از مدلول است. استعاره فقط یک معنی دارد و ظرفیت تاویل پذیری در آن نیست و در خارج از متن هم قابل تحلیل و تامل است.اما برای سمبل تأویل های متعدد و بی شماری دارد.
اما سمبل تنها در متن هویت می یابد. با این ویژه گی ها به تعداد خوانندگان معادل هایی برای نماد دریافت می شود.
نشانه و سمبل:
همانطور که گفته شده سمبل ابزاری ست برای بیان مفاهیمی ذهنی که سرچشمه ی مفاهیم و تصورات است و تأویل های بی شماری از آن می شود.اما نشانه سمبلی عینی است و معمولاً معنای آن صریح است.
مگر نشانه ای فرهنگ ها و تمدن های باستانی از قبیل مجسمه های خدایان و ظروف و ابزارهای جادو و غیره که ممکن است دلالت روشنی نداشته باشند.مثل علایم رانندگی،آرم المپیک و صلیب و… (شمیسا،۱۳۹۰،۲۳۶) از نظر یونگ نماد یا سمبل چیزی بیش از نشانه است.
سمبل و کنایه:
سمبل هم در معنای ظاهری و هم در معنای باطنی قابل بحث و بررسی است و از این جهت شباتی با کنایه دارد ولی کنایه در عبارت یا جمله است و سمبل در واژه و منظور از کنایه مثل استعاره یک چیز است ولی منظور از سمبل هاله ای از مفاهیم است و از این جهت با کنایه فرق دارد.
سمبل و تشبیه:
ژرف ساخت سمبل تشبیه می باشد اما برخلاف تشبیه که چیزی به چیز دیگر تشبیه می شود،در سمبل ذهن به کنجکاوی و تلاش جهت رسیدن به مفهوم می پردازد و سمبل رمزی است برای رسیدن به مفاهیم ذهنی و انتزاعی و در آن چیزی به چیز دیگری تشبیه نمی شود.
سمبولیسم
ریشه سمبولیسم را تا حدودی در رومانتیسم آلمان، در آثار «ماقبل رافائلیان»انگلیسی و سوین برنswinburne ، در فلسفه هگل و شوپنهاور و در نهایت در سنت عرفانی قرون هجدهم و نوزدهم باید جستجو کرد و این در حالی است که تولد آن به عنوان مکتب ادبی ،فرانسوی است.
سمبولیسم یکی از مکاتب ادبی است که در سال ۱۸۹۰ فعالیت خودش را آغاز کد. شاعران بسیاری از سال ۱۸۵۵ تا ۱۹۰۱ به پیروی از سه پیشوای بزرگ سمبولیسم پرداختند که اغلب فرانسوی بود،چند شاعر بزرگ بلژیکی در میان سمبولیست ها بود که در بین آنها از امیل ور آرن verhare و موریس مترلینگ M.Maeterlinck می شود نام برد. چندین شاعر آمریکایی و روسی و یونانی نیز در میان آنها وجود داشتند و به طور کلی سمبولیسم جنبه جهانی به خود گرفته بود.
اصل کلمه ی سمبول symbol (نماد)،سوم بولون sumbolon یونانی است به معنی به هم چسباندن دو قطعه ی مجزا که از فعل سوم مبالو(sumballo ) (می پیوندم) مشتق است و حاکی از پیزی است که به د قسمت شده باشد.
هگل که در زیبایی شناسی خود بحث مهمی درباره سمبولیسم اقوام اولیه دارد،می گوید:« سمبول بنا به طبیعتش اساساً مبهم و چند پهلوست.»( مکتب های ادبی،رضا سید حسینی ۱۳۷۶)
از نظر فکر و اندیشه،سمبولیسم بیشتر تحت تاثیر فلسفه ایدآلیسم بود که از متافیزک الهام می گرفت و در حوالی سال ۱۸۸۰ در فرانسه با رونق می یافت. شاعران سمبولیست تحت تاثیر زیادی از بدبینی راز آلود شوپنهاور بودند.
پوزیتویسم رئالیسم رویا و تخیل را از شعر رانده بودند اما با ظهور سمبولیسم تخیل به ادبیات بازگشت. در ادبیات فارسی نماد پردازی و آثار سمبولیستی سابقه ای طولانی تری دارد.«در دوره ی نخستین شعر فارسی دری به نماد و تصاویر نمادین کمتری بر می خوریم.اما با ظهور صوفیه (تصوف)و رشد شعر عرفانی،نماد وارد شعر فارسی می شود و شعر عمق و بعد دیگری پیدا می کند. در شعر شاعران غیر متصوف آن چه می تواند نماد نامیده می شود. اغلب نمادهای اساطیری است که بیشتر به صورت تلمیح به کار می رود”(میرصادقی،۱۳۷۶ ،۲۸۳)
«نماد پردازی در شعر فارسی تقریباً با سنایی رسمیت یافت.»(فتوحی:۱۳۸۵،۲۱۳)
سنایی برای بیان مفاهیم عرفانی و هم چنین برای بیان انتقادهای اجتماعی و سیاسی بسیاری که«قصایدش نماینده برجسته شعر اجتماعی و نیز شعر اخلاقی و عرفانی است.)(شفیعی کدکنی،۱۳۸۸؛۱۰) از نمادهای ابداعی خودش استفاده کرده است و شعرش را به بیشه ای رمز بدل کرده است مانند:رند،قلاش،محتسب،قلندر حافظ هم برای بیان اعتراض و انتقادهای اجتماعی و هم چنین برای بیان مفاهیم عرفانی از نمادهایی مانند رند،میخانه،پیرمغان،خرابات و…) استفاده کرده است.
نمادگرایی در شعر معاصر
نمادگرایی به عنوان یک مکتب ادبی همچون مکاتب دیگر از جمله کلاسیسزم ، رمانتیسم ، ناتورالیسم و… به زودی و حتی زودتر و سریع تر از مکاتب دیگر جای خود را در ادبیات دنیا و ادبیات معاصر فارسی بازکرد.حرکت نخستین این مکتب از فرانسه و با نمایندگی پر رنگ شالر بودلر و انتشار دیوان مشهور او بنام گل های شر آغاز شد.مزیت این جریان ادبی؛پیشرفت سریع آن و منطبق شدن با مقتضیات زمان بود(سید حسینی،۱۳۸۱،۵۳۹) از اواخر قرن نوزدهم به بعد و با طرح مفاهیم نقد و انواع نقد و تفکر پیچیده نقد اسطوره و روانشناسی و…
نیاز واننده به دریافت های آسان یاب اندک شد.شاعران حوزه شعر معاصر با پیش دستی و پیشگامی نیما دریافتند که خواننده معاصر از ساده گویی و ساده اندیشی دل زده یمی شود. این تفکر شاعران را واداشت تا در پاسخ به کثرت گرایی معنایی و ساده گریزی خواننده به رمز گرایی روی آوردند. نمادگرایی در شعر باعث شد تا غنای معنایی تضمین شود.و به تبع آن اقناع خواننده نیز فراهم شود.

یکی از پیش‌فرض‌های مدل رگرسیونی مستقل بودن خطاها (مانده‌ها یا قدرمطلق مقدار واقعی متغیر وابسته منهای مقدار برآورد شده) است برای بررسی این فرض از نمودار استفاده می‌کنیم.نمودار خطاها در مقابل ترتیب زمانی برای فرض مستقل بودن استفاده می‌شود بدین ترتیب که اگر روند این نمودار دارای نظم خاصی باشد (مثلا روند سینوسی و …) خطاها مستقل نیستند. با توجه به نمودار زیر فرض مستقل بودن خطاها پذیرفته می‌شود.

نمودار ۴-۱: نمودار مستقل بودن خطاها

۴-۵-۵-۲ آزمون ثابت بودن واریانس خطاها
یکی دیگر از پیش‌فرض‌های مدل ثابت بودن واریانس خطا است برای بررسی این فرض هم از نمودار استفاده می‌کنیم.نمودار خطاها در مقابل مقادیر برآورد شده برای آزمون ثابت بودن واریانس استفاده می‌شود بدین صورت که اگر شکل کلی (دامنه تغییرات) نمودار بصورت افزایشی یا کاهشی باشد (اصطلاحا نمودار به شکل قیفی به سمت چپ یا راست باشد) واریانس ثابت نیست که با توجه به نمودار زیر فرض ثابت بودن واریانس خطاها پذیرفته می‌شود.
نمودار ۴-۲: نمودار ثابت بودن واریانس خطاها

۴-۵-۵-۳ آزمون نرمال بودن خطاها
از جمله مفروضات در نظر گرفته شده در رگرسیون آن است که خطاها دارای توزیع نرمال با میانگین صفر می‌باشند. نرمال بودن خطاها بدین معنا است که میانگین خطاها صفر و واریانس خطاها ثابت باشد. بدیهی است در صورت عدم برقراری این پیش فرض، نمی‌توان از رگرسیون استفاده کرد. بدین منظور باید مقادیر استاندارد خطاها محاسبه شود و نمودار توزیع داده و نمودار نرمال آن رسم شود و سپس مقایسه‌ای بین دو نمودار صورت گیرد.این فرض با رسم نمودار مستطیلی انجام می‌شود. در این نمودار همان طور که ملاحظه می‌شود مستطیلها نشانگر خطاهای مدل و منحنی رسم شده نمودار نرمال می‌باشد که اگر این دو نمودار بر یکدیگر منطبق باشند ( البته بطور تقریبی) فرض نرمال بودن خطاها پذیرفته می‌شود. (مهمترین قسمتی که از این دو نمودار باید منطبق باشد قله این نمودارهاست)
نمودار ۴-۳: نمودار نرمال بودن خطاها

۴-۵-۵-۴ بررسی نرمال بودن متغیر وابسته
برای آزمون نیکویی برازش و نرمال بودن متغیر وابسته از آزمون کلوموگرف- اسمیرنف به همراه نمودار احتمال نرمال استفاده می‌کنیم. در این نمودار همان طور که ملاحظه می‌شود مقادیر احتمال نرمال (محور عمودی) در مقابل مقادیر خطاهای مدل ( محور افقی) رسم می‌شود. بطور منطقی محل انطباق ایندو خط نیمساز می‌باشد و نقاط نشانگر مقادیر واقعی است که اگر این نقاط روی این خط یا در اطراف این خط باشند ( البته بطور تقریبی) فرض نرمال بودن پذیرفته می‌شود که با توجه به نمودار زیر فرض نرمال بودن متغیر وابسته پذیرفته می‌شود.
نمودار ۴-۴: نمودار نرمال بودن متغیر وابسته

۴-۶ مدل دوم
برای آزمون فرضیات و بررسی ارتباط بین ویژگی های هیات مدیره و ریسک شرکت، از رابطه رگرسیونی زیر استفاده گردیده است:
مدل دوم: تأثیر ترکیب هیات مدیره بر ریسک شرکت ، الگوی پژوهش از نوع رگرسیون چند متغیره است.
برای آزمون فرضیه‌ها ابتدا با بهره گرفتن از آزمون‌های چاو و‌ هاسمن نوع آزمون مشخص و با بهره گرفتن از آن مدل برازش می‌شود:
۴-۶-۱ ضریب همبستگی
در این بخش ضریب همبستگی بین متغیرهای پژوهش را محاسبه کرده و آزمون معنی‌دار بودن آنرا انجام می‌دهیم این فرضیه را به صورت آماری بیان می‌کنیم:
:ضریب همبستگی بین دوبه‌دو متغیرهاست.
رد فرضیه ، به معنی این است که بین رابطه معنی‌داری وجود دارد که اگر مقدار ضریب مثبت باشد نشانگر رابطه مستقیم و اگر منفی باشد نشانگر رابطه معکوس است.
در جدول زیر ضریب همبستگی پیرسونبین متغیرها محاسبه شده و آزمون صفر بودن این ضریب با بهره گرفتن از آزمون می‌شود در این آزمون فرض صفر معادل نداشتن ارتباط معنی‌دار است و این آزمون به وسیله محاسبه شده انجام می‌شود بدین ترتیب که اگر کمتر از شود فرض رد می‌شود یعنی در سطح خطای موردنظر مقدار محاسبه شده نشان می‌دهد که ضریب همبستگی معنی‌دار است، بدین معنی که آن‌قدر بزرگ است نمی‌توان از آن صرف‌نظر کرد. نتایج به صورت زیر است:
جدول ۴-۶: ضریب همبستگی متغیرهای پژوهش

متغیر

ریسک

اندازه هیات مدیره

استقلال هیات مدیره

رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره

سوابق شغلی اعضای هیات مدیره

دانش مالی اعضای هیات مدیره

اندازه شرکت

اهرم مالی

ریسک

اندازه هیات مدیره

۰.۰۰۶-

۴-۶-۱ طراحیER 70
۴-۶-۲ طراحی مدل گرافی ۷۲
فصل پنجم: ارزیابی ۷۵
۵-۱ مقدمه ۷۶
۵-۲ روش اول: گروه متمرکز ۷۷
۵-۲-۱ آشنایی باگروه متمرکز ۷۷
عنوان صفحه
۵-۲-۲ مزایای گروه متمرکز ۷۷
۵-۲-۳روش شناسی گروه متمرکز ۷۷
۵-۲-۴ ارزیابی به وسیله ی گروه متمرکز ۷۹
۵-۳ روش دوم: پیاده سازی عملی پایگاه داده ۷۹
۵-۳-۱ نرم افزارنئوفرجی ۸۰
۵-۳-۲ داده های موردنیاز ۸۰
۵-۳-۳ ذخیره داده هادرپایگاه داده نئوفرجی ۸۱
۵-۴ نتایج ۸۳
فصل ششم:جمع بندی و کارهای آتی ۹۰
۶-۱ جمع بندی وکارهای آتی ۹۱
منابع ۹۷
فهرست جدول ها
عنوان صفحه
جدول (۳-۱) : پایگاه داده ی سنتی رابطه ای ۴۵
جدول (۳-۲) : پایگاه دادهEAV 45
جدول(۳-۳) : یک شمای کلیازEAV 46
جدول (۵-۱ ): زمان مربوط به پرس وجوهای مختلف ۸۵
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار(۵-۱) پرس و جوهای یک گره………………………………………………………………………………….۸۶
نمودار(۵-۲) پرس و جوهای دو گره…………………………………………………………………………………..۸۷
نمودار(۵-۳) پرس و جوهای سه گره………………………………………………………………………………….۸۷
نمودار(۵-۴) پرس و جوهای تمام گره ها……………………………………………………………………………۸۸
نمودار(۵-۵) مقایسه کمترین-بیشترین و میانگین زمان پرس و جوها……………………………………….۸۹
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل(۲-۱ ) نمونه ای اولیه از پایگاه داده گراف…………………………………………………….. …………..۲۷
شکل(۳-۱)پیاده سازی بیماری همه گیری با پایگاه داده رابطه ای……………………………………………۴۴
شکل(۳-۲)یک پیاده سازی ساده از EAV/CR…………………………………………………………………….46
شکل (۳-۳) پیاده سازی بیماری همه گیری با پایگاه داده گرافی………………………………. ………….۴۷
شکل (۴-۱) نمودارER…………………………………………………………………………………………. ……….71
شکل (۴-۲) پایگاه داده گراف طراحی شده برای بیماری های ژنتیکی……………………………………۷۴

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل(۵-۱) نمایش تمام گره ها روابط در پایگاه داده گرافی………………………………………………….۸۲

چکیده

در جامعه امروزی با توجه به پیشرفت علم پزشکی حجم داده ­های پزشکی به سرعت در حال افزایش هستند. برای تحلیل سریع­تر و کارآمدتر این داده ­ها نیاز به ذخیره الکترونیکی این داده ­ها داریم. داده ­های مربوط به بیماری­های ژنتیکی نیز از این دسته داده ­ها به حساب می­آیند. با توجه به این مسئله می­بایست پایگاه داده­ای مناسب ذخیره و بازیابی این داده ها طراحی نماییم. با توجه به ماهیت داده های ژنتیکی و این مسئله که در مورد انتقال بیماری های ژنتیکی روابط بین افراد و تجزیه تحلیل آن مسئله مهمی به حساب می ­آید در این مقاله برای ذخیره و بازیابی این داده ­ها از مدل داده­ی گرافی که یکی از زیر مجموعه­های مدل داده ­های غیر ساخت یافته (NOSQL)است استفاده می­نماییم. برای این کار ابتدا نیازها و پرس و جوهای مربوط به این مسئله را مشخص می­کنیم و بر اساس آن مدل داده گرافی را طراحی می­نماییم. برای ارزیابی مدل داده طراحی شده یک تیم متشکل از متخصصان ژنتیک نیز این مدل داده را بررسی کرده و نظر مساعد خود را در خصوص کاربرد این مدل داده برای بیماری های ژنتیکی بیان نمودند. هم­چنین از نرم افزار Neo4j استفاده نمودیم که داده ­های مربوط به بیماری ژنتیکی تالاسمی را در آن ذخیره کرده و این مدل داده را بر اساس کارایی ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات و زمان پرس و جوها مورد بررسی قرار دادیم که با توجه به زمان پرس و جوها و عدم پشتیبانی سایر مدل داده ­ها از روابط بین افراد، این مدل داده مدل مناسبی به شمار می ­آید.
کلمات کلیدی: ژن،بیماری های ژنتیکی، پایگاه داده های گرافی،neo4j،مدل داده

فصل اول: مقدمه

۱-۱-پیشگفتار

در زمینه پزشکی داده ­ها به سرعت در حال تولید وگسترش هستند. این داده ­ها در اشکال متفاوت­تری نسبت به داده ­های گذشته تولید می­شوند و با توجه به پیشرفت­های علم در این زمینه نیاز به مدیریت­های جدید بسیار بیشتر از گذشته احساس می­ شود.­­ برای ذخیره این داده ­ها پایگاه­داده­ای که قادر به پشتیبانی از انواع مختلف داده ­ها و حجم زیاد داده ­ها باشد و همچنین توانایی انجام مدیریت صحیح و کامل داده ­ها را دارا باشد، نیاز داریم]۱۴[.
در خصوص بیماری­های ژنتیکی داده­هایی که نیاز به ذخیره آن­ها داریم، داده ­های متنوعی هستند. با توجه به ماهیت بیماری­های ژنتیکی برای درک نحوه انتقال این بیماری­ها نیاز به ذخیره وضعیت سلامتی اجداد بیماران نیز داریم که در هر بررسی ممکن است فرد جدیدی به این شجره نامه اضافه شود، همچنین برای کشف مسیر انتقال بیماری­ها روابط بین افراد در این پایگاه­داده بسیار مهم و ضروری می­باشد. برای پشتیبانی از این نیازها و مدیریت روابط بین افراد و انتقال بیماری، پایگاه­داده ­های ساخت­یافته^[۱]گزینه مناسبی نیستند، زیرا قادر به پشتیبانی از انواع مختلف داده ها نمی­باشند.
پایگاه­داده ­های غیرساخت­یافته^[۲]برای پشتیبانی انواع مختلف داده ها گزینه های مناسب­تری هستند. پایگاه­داده هایNOSQL انواع مختلفی دارند اما با توجه به این که در این نوع بیماری روابط بین افراد بسیار مهم است و همچنین باید در هر زمانی قادر به افزودن موجودیت ها باشیم پایگاه­داده های گرافی مورد مناسبی می­باشند.

۱-۲-بیان مسئله

بدن انسان­ها از تریلیون سلول تشکیل شده و هر سلول دارای یک هسته می­باشد. هسته سلول­ها از تعداد ۴۶ کروموزوم یا۲۳جفت کروموزوم تشکیل شده است. کروموزوم­ها دارای رشته­ های در هم پیچیده­ای به نامDNA هستند که اینDNA ها شامل ژن­ها هستند.هر سلول بدن انسان­ها شامل۲۵۰۰۰تا۳۵۰۰۰ژن است]۱[.