کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه در سال ۱۳۶۴ با تصویب قانون جداسازی دانشگاه های علوم پزشکی از وزارت علوم تحقیقات و فن آوری از کتابخانه دانشگاه بوعلی سینای همدان منفک و با انتقال کتب و منابع پزشکی به این دانشگاه تحت عنوان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی همدان در فضایی به وسعت ۲۰۰۰ مترمربع، متشکل از ۸ واحد (سفارشات، فهرست نویسی، امور اداری، امانت، مجلات، مرجع، مدلاین و فیلمهای آموزشی) فعالیت خود را در قالب ارائه خدمات و اطلاع رسانی به اعضای هیئت علمی، دانشجویان، پ‍ژوهشگران و کارکنان آغاز نمود.
مرکز ارائه خدمات پزشکی دانشگاه در سال ۱۳۷۰ تاسیس و به عنوان یک واحد تابعه از معاونت پژوهشی در جهت ارائه خدمات مختلف رایانه‌ای و اینترنت فعالیت خود را آغاز نمود.
واحد سمعی و بصری دانشگاه نیز به عنوان یکی از واحدهای تابعه معاونت پژوهشی از سال ۱۳۶۴ در راستای ارائه خدمات سمعی و بصری دانشگاه فعالیت خود را آغاز کرد.
در راستای اجرای طرح ایجاد پایگاه عرضه اطلاعات پزشکی در کلیه دانشگاه های علوم پزشکی کشور با تلفیق سه واحد مرکز ارائه خدمات پزشکی، کتابخانه مرکزی و واحد سمعی و بصری در دانشگاه علوم پزشکی همدان در تابستان سال ۱۳۸۲ پایگاه عرضه اطلاعات تشکیل گردید و فعالیت خود را با ۷ واحد مجزا (واحد شبکه، امور اداری، واحد آموزش، واحد فراهم آوری اطلاعات، واحد خدمات عمومی، خدمات فنی و واحد سمعی و بصری) شروع نمود.
منابع کتابخانه با سیستم رده بندی علوم پزشکی (NIM) و غیر پزشکی (LC) سازماندهی گردیده است و به دو شکل دستی و ماشینی قابل جستجو و بازیابی هستند. این امکانات و خدمات کامپیوتری، کتابخانه مرکزی دانشگاه را به عنوان یک مرکز علمی پژوهشی مدرن و سیستماتیک در بین دانشگاه های ایران مطرح کرده است.
حوزه خدمات و سرویس دهی کتابخانه کلیه افراد شاغل در موسسه متنوع اعم از اعضای هیات علمی، کارکنان و دانشجویان را شامل می‌شود و نامبردگان می‌توانند با ارائه کارت عضویت از کلیه خدمات این واحد در طول هفته از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب یکسره و به طور رایگان استفاده نمایند.
کتابخانه جهت بهره‌گیری از نرم افزار پارس آذرخش که تحت DOS عمل می کند. طی جلسات متعدد شورای کتابخانه (که در اواخر ۱۳۷۲ به تصویب رسید) اقدام به تهیه و نصب و راه اندازی این نرم افزار نمود و خرید نرم افزار پارس آذرخش که از قابلیت های بالائی برخوردار بود، را در دستور کار خود قرار داد. در این زمینه پس از بررسی و بازدید از مراکز خدماتی و موسسات علمی_فرهنگی (شرکتهای مربوطه) و طبق مصوبه شورای کتابخانه و نظر کارشناسان در این خصوص این نرم افزار در بهمن ماه سال ۱۳۸۳ تحت Windows توسط متخصصین شرکت پارس آذرخش نصب و راه اندازی شد و طریقه استفاده از این نرم افزار توسط مهندسان شرکت طی جلسات متعدد به کتابداران آموزش داده شد. به دنبال تصمیمات اتخاذ شده توسط وزارت بهداشت و درمان در سال ۱۳۸۴ در خصوص نرم افزار WEB پارس آذرخش در کلیه دانشگاه های علوم پزشکی کشور آخرین ور‍ژن نرم افزار WEBدر سرور دانشگاه نصب و امکان جستجو از منابع کتابخانه مرکزی از طریق اینترنت فراهم گردید.
۲-۱-۳- تعریف اشاعه اطلاعات
براساس تعریفی که در دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی از اشاعه اطلاعات ارائه شده است، اشاعه اطلاعات^[۵] عبارت است از توزیع یا فرستادن اطلاعات به اعضاء یک سازمان توسط کتابدار یا رئیس بخش اطلاعات، با درخواست یا بدون درخواست اعضاء، معمولاً اطلاعات از طریق وسایلی مانند بولتنهای جدید، چکیده نامه ها، نامه، یادداشت های شخصی، مصاحبه ها و اخبار تلفنی داده می شود که گاهی کتابدار همراه با آنها یادداشتها و یا علامت گذاریهایی در روی مقالات انجام می دهد، برای اینکه توجه بیشتر مطالعه کننده را جلب کند. (دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، ۱۳۸۵، ۱۶)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در تعریف دیگری که در دائره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی در باره اشاعه اطلاعات ارائه گردیده است که این اصطلاح به جنبه‌ای از خدمات اطلاع‌رسانی گفته می‌شود که به ارائه و انتقال اطلاعات، به ‌ویژه اطلاعات جدید و روزآمد، می‌پردازد. اشاعه اطلاعات مستلزم آگاهی نسبت به علایق و نیازهای استفاده‌ کنندگان و روزآمد نگه داشتن دانش آنان یا توزیع به موقع اطلاعات مرتبط و مناسب به‌منظور برآورده ساختن نیازهای متخصصان است. (دائره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی، ۱۳۸۵،۲۲۰)
۲-۱-۴- ضرورت و اصول اشاعه اطلاعات
اشاعه اطلاعات را از ارزنده‌ترین و مهم‌ترین خدمات هر کتابخانه و مرکز اطلاع‌رسانی دانسته‌اند. در واقع، مهم‌ترین رسالت کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی اشاعه اطلاعات است. دلیل اهمیت و ضرورت ارائه و اشاعه اطلاعات را می‌توان عبارت دانست از:
۱) فزونی انفجارگونه اطلاعات
۲) لزوم روزآمد نگاه داشتن دانش متخصصان حوزه‌های مختلف علمی
۳) توجه به صرفه‌جویی در وقت و هزینه استفاده‌ کنندگان
۴) تلاش به ‌منظور افزایش تقاضا و بازاریابی برای خدمات اطلاع‌رسانی و کسب منابع مالی برای کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی.
خدمات اشاعه اطلاعات معمولاً به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که اطلاعات مناسب، به‌شکل مناسب، و در زمان مناسب به استفاده‌کننده مناسب ارائه شود و برای تحقّق این امر اصولی که در ادامه به توضیح آنها پرداخته خواهد شد، مدّ نظر قرار می‌گیرد: (دائره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی، ۱۳۸۵، ۲۰۸-۲۰۹)

1. 1. اطلاعات باید با نیازهای افراد یا سازمان گیرنده مناسبت داشته باشد.

اصولاً سودمند بودن اطلاعات را بر اساس میزان مرتبط بودن آن با نیازهای بهره گیر خاص می سنجند. در تعریفی از فاسکت^[۶]، منبع مناسب “منبعی است که بر ذخایر ذهنی پیشین بهره گیر اطلاعات جدیدی بیافزاید به طوری که این اطلاعات در تولید اثری که، درخواست اطلاعات را ضرورت بخشیده مفید واقع شود”.

1. 1. اطلاعات باید به موقع ارائه شود.

اگر اطلاعات قدیمی باشد یا بعد از وقوع رویداد یا پایان ضرب الاجل فراهم آمده باشد، تولید محصولی با کیفیت عالی را میسر نخواهد کرد. در آغاز فعالیتهای پژوهشی، ایجاد توالی در رفع نیازمندی های اطلاعاتی به صورت روزانه و این که آیا ضرب الاجلی تعیین کننده مهلت زمانی، ارائه اطلاعات تهیه شده است یا خیر، اهمیت زیادی خواهد داشت.

1. 1. کیفیت اطلاعات با اهمیت است.

گاهی براساس به هنگام بودن اطلاعات، کیفیت آن را می سنجند. گاهی پس از شناسایی داده ها، آنها را بررسی و موارد موثق و مرغوب را گزینش می کنند. متخصصان به عنوان اعتباردهندگان اطلاعات، باید این داده ها را بررسی کنند.

1. 1. کمیت فدای خدمات کیفی نگردد.

چرا که گاهی در یک نمودار، خط یا یک مقاله، اطلاعات بسیار مرتبطی یافت می شود. براساس پژوهشی که رویتر منتشر کرد مشخص شد که بیشتر مدیران از فراوانی اطلاعات رنج می برند و این مسئله یکی از دلایل عمده ایجاد فشار در محیط های کاری است. هر چیزی که به جای افزایش، از حجم اطلاعات بکاهد سودمند است. کتابداران و متخصصان اطلاع رسانی از روزگاران کهن، بسیار نگران جامعیت اطلاعات بوده اند. اما آنها باید بیشتر نگران بهره گیران خود باشند تا مرتبط بودن اطلاعات.

1. 1. اهمیت نوع اطلاعات و شیوه ارائه آن

گاه روش های اشاعه به تعداد مراجعین متنوع است. اگر چه تحویل الکترونیکی اطلاعات مناسب است، اما در برخی شرایط ارائه کاغذی اطلاعات درخواستی نیز ضرورت می یابد.

1. 1. خدمات پشتیبانی

اگر برای انتشار یک منبع، اطلاعات بیشتری نیاز باشد و یا بخواهیم از مقاله چاپ شده در یک مجله، خلاصه ای تهیه کنیم، استفاده از خدمات پشتیبانی اهمیت زیادی دارد. گاهی می توان با بررسی درخواست ها- به عنوان ابزار سنجش- میزان مرتبط بودن اطلاعات اولیه را تعیین کرد.

1. 1. همکاری

یک سازمان- به ویژه کتابخانه ای کوچک یا یک مرکز خدمات اطلاع رسانی- به تنهایی نمی تواند همه اطلاعات مرتبط را جمع آوری یا کارمندان کافی و مناسبی را برای ارائه خدمات جامع اشاعه اطلاعات استخدام کند. بنابراین، ممکن است از منابع خارج سازمان به عنوان مکمل منابع داخلی استفاده شود. استفاده از خدمات مراکز برون سازمانی، به روش هایی چون خدمات چکیده نویسی، بهره گیری از خدمات پیوسته^[۷]، استفاده از خدمات پشتیبان کتابخانه ای برای درخواست های مقالات، مجلات و غیره صورت گیرد.