۲۸

۲۸

۳-۵- روش نمونهگیری
روش نمونه گیری در این پژوهش خوشه ای بود. ابتدا از بین دبیرستان های دخترانه شهر ایوان غرب که جامعه آماری پژوهش حاضر بودند دبیرستان کوثر به صورت تصادفی انتخاب شد، سپس از میان دو کلاس سوم رشته تجربی این مدرسه به صورت گمارش تصادفی یک کلاس برای گروه کنترل و کلاس دیگر به عنوان گروه آزمایش انتخاب شدند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۶- روش گردآوری داده ها
به منظور دستیابی به نتایج مورد نظر و انجام شایسته پژوهش از روش های زیر بهره گرفته شد :
مطالعات کتابخانهای: جهت تدوین مبانی، تعاریف و مفاهیم نظری از منابع کتابخانهای استفاده شد که مهمترین و مفیدترین منبع، موتورهای جستجو در اینترنت، بانکها و منابع اطلاعاتی و کتابخانههای دانشگاهی کشور بوده است.
پژوهش های میدانی: به منظور جمعآوری اطلاعات موردنظر و سنجش متغیرهای پژوهش، از آزمون های محقق ساخته استفاده شد.
۳-۷- ابزار گردآوری داده ها
به دلیل نوع پژوهش بهترین وسیله برای گردآوری داده ها آزمون محقق ساخته در نظر گرفته شد که شامل آزمون های زیر می باشند:
الف) پیش آزمون : این آزمون شامل هیجده سوال مربوط به مبحث محلول ها از کتاب شیمی ۳ و آزمایشگاه سال سوم دبیرستان در قالب سؤالات چهار گزینه ای بود که توسط پژوهشگر که خود دبیر شیمی دبیرستان است و با همکاری و نظارت دبیران محترم این درس تهیه شده بود.
ب) پس آزمون (آزمون یادگیری ): این آزمون عیناً شامل سوالات پیش آزمون می باشد.
ج) آزمون یادداری ( پیگیری ): سوالات این آزمون نیز از نظر تعداد ، مفاهیم و سطوح یادگیری دقیقاً با سوالات پس آزمون موازی بودند.
۳-۸- روایی و پایایی آزمون محقق ساخته
۳-۸-۱- روایی^[۷۵] و اعتبار ابزار سنجش
منظور از روایی آن است که وسیلهی اندازه گیری، بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد (خاکی،۱۳۸۳، ص ۲۸۸). مفهوم روایی به این سؤال پاسخ میدهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه موردنظر را میسنجد؟ بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمیتوان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت (بازرگان،سرمد، حجازی ۱۳۸۴، ص۱۷۰). برای تعیین روایی آزمون محقق ساخته به شکل زیر عمل شد.
جهت بررسی روایی آزمون پیش آزمون و پس آزمون محقق ساخته جهت سنجش یادگیری و یادداری دانش آموزان در درس شیمی، پژوهشگر پس از طرح پرسش های آزمون ها، برای کسب نظر و ارزیابی روایی آن ها، ابتدا پرسش های یاد شده را به رؤیت دبیران مجرب شیمی و سرگروه شیمی شهرستان رسانده است و آن گاه تغییرات لازم را بنا به تشخیص و صلاحدید به عمل آورده است.
۳-۸-۲- پایایی^[۷۶] و قابلیت اعتماد ابزار سنجش
اصطلاح پایایی یکی از ویژگیهای فنی ابزار اندازه گیری است که معین میکند که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان، تا چه اندازه نتایج یکسانی را ارائه میدهد. برای تعیین و محاسبه ضریب پایایی تکنیکهای متعددی وجود دارد که می توان به: تکرار آزمون (بازآزمایی)^[۷۷] ، روش معادل سازی ^[۷۸] (موازی و همتا)، روش تنصیف^[۷۹] (دونیم کردن پرسش نامه و محاسبه نمرات دو دسته)، کودر ریچاردسون و روش آلفای کرونباخ اشاره کرد، که مهم ترین آن آلفای کرونباخ میباشد(بازرگان، سرمد، حجازی، ۱۳۸۴، ص ۱۶۶).
در مطالعه حاضر به منظور محاسبه و برآورد میزان پایایی پرسش نامه از روش آلفای کرونباخ^[۸۰] استفاده شده است. مقدار شاخص پایایی بین صفر و یک در نوسان است و نتایج آن را می توان به صورت جدول۳-۳ تفسیر نمود:
جدول ۳-۳: میزان پایایی در روش آلفای کرونباخ

ناپایایی

پایایی کم

پایایی متوسط

پایایی زیاد

پایایی کامل

۰= α

۴۵/۰=α

۷۰/۰=α

۹۵/۰< α

۱= α

اگر مقدار آلفای کرونباخ از ۷/۰ بیشتر باشد، پایایی پرسش ها قابل قبول است. به منظور محاسبه پایایی آزمون محقق ساخته، نمونه اولیه شامل ۲۰ پرسش بر روی ۶۳ دانش آموز پایه چهارم که مبحث مورد نظر را در سال سوم دبیرستان گذرانده بودند آزمون گردید و سپس با بهره گرفتن از داده های بدست آمده از این آزمون و به کمک نرم افزار آماری SPSS پایایی محاسبه شد که برای ۲۰ سوال ۵۸۲/۰ به دست آمد . برای افزایش پایایی آزمون سوالات ۴ و ۷ حذف گردید که پس از حذف این دو سوال ضریب الفای کرونباخ به۷۰۱/۰افزایش یافت. محاسبات انجام شده همان گونه که مشاهده میشود سوالات آزمون از پایایی بالای ۷/۰ برخوردار هستند، که نشان گر درجه پایایی و قابلیت اعتماد بالای آزمون است.
۳- ۹ – مراحل اجرای پژوهش
این تحقیق با توجه به ماهیت آن که در حوزه فعالیت های آموزشی است و با توجه به ویژگی های خاص دانش آموزان (انسان بودن) و با عنایت به اینکه انتخاب گروه ها کاملا تصادفی نیست و کنترل همه متغیر های مزاحم امکان پذیر نمی باشد ، از نوع تحقیق شبه تجربی با پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل می باشد و مراحل اجرای آن به شرح ذیل می باشد.

(شبیه سازی= S، اندازه گیری= m)
در جدول(۳-۳)نتایج ارزیابی آماری شبیه سازی نیترات خاک توسط مدل NLEAPو مدل LEACHMدر اعماق مختلف خاک در تیمار N2 نشان داده شده است.
جدول۳- ۳) مقایسه آماری مقادیر نیترات شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای اعماق مختلف خاک در تیمار N2

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

عمق خاک

NLEAP

LEACHM

RMSE

R²

AE

RMSE

AE

۶۰-۳۰

۳/۲

۹۰/۰

۴/۱-

۰۶/۲

۰۶۵/۰-

۹۰-۶۰

۱۳

۷۱/۰

۱۲-

۶۲/۲

۰۶۴/۰-

۱۲۰-۹۰

۱/۲

۹۹/۰

۷/۱-

۵۷/۱

۹۷۴/۰-

در عمق ۳۰-۶۰ سانتی متر، پیش بینی غلظت نیترات در خاک برای هر سه تیمار آبیاری، روندی مشابه با مقادیر اندازه گیری شده دارد، بهطوریکه بعد از کاربرد کود در هر دو مرحله، غلظت نیترات کاهش می یابد . در این عمق نیز به ازای کاهش سطح آب کاربردی، غلظت نیترات در خاک، در هر زمان بیشتر پیش بینی شده و بیشترین مقدار در I₁ است.مقدار AE برای مدل منفی است و نشان دهنده کمتر برآورد کردن غلظت نیترات می باشد. مقادیر RMSE و R2برای مدل بیانگر این است که غلظت نیترات خاک در این عمق با دقت خوبی پیش بینی شده است.
در عمق ۶۰-۹۰ سانتیمتر تغییرات غلظت نیترات خاک پیش بینی شده، دامنه نوسانات مشابه دارد.بررسی شکل مربوطه نشان می دهد، تطابق کمتری بین مقادیر پیش بینی شده و اندازه گیری شده غلظت نیترات در خاک برای هر سه تیمار آبیاری وجود دارد و مقادیر پیش بینی شده با فاصله محسوسی کمتر از مقادیر واقعی است، که منجر به افزایش RMSE و کاهش R2 شده است. مقدار منفی AE برای مدل مؤید کمتر برآورده شدن غلظت نیترات خاک در این عمق است.
روند تغییرات غلظت نیترات شبیه سازی شده در عمق ۹۰-۱۲۰ سانتی متر، مشابه با عمق متناظر با آن در تیمار N1 می باشد. مشاهده می شود شبیه سازی غلظت نیترات در خاک در هر سه تیمار با شیب ملایم رو به افزایش است و در تیمار I1 نیترات بیشتری در خاک تجمع یافته است. مقدار منفی AE برای مدل NLEAP بیانگر کمتر برآورده شدن غلظت نیترات خاک در این عمق است. همانند تیمار N1 در تیمار N2 نیز دقت مدل در پیش بینی غلظت نیترات خاک در این عمق کاهش یافته است که دلیل احتمالی آن در بخش قبل ذکر شد.

۳-۲-۳- بررسی روند تغییرات غلطت نیترات خاک شبیه سازی شده در تیمار N3

در شکل های زیر، روند تغییرات غلظت نیترات خاک پیش بینی شده و اندازه گیری شده در نیمرخ خاک از سطح تا عمق ۱۲۰ سانتی متر در تیمار N3 نمایش داده شده است.

I3N3 I2N3 I1N3

ب) پیشنهاد برای تحقیقات آینده یا محققین

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• • بررسی امکان تأسیس پلیس ویژه گردشگری و تأثیر آن در جذب گردشگری.

• • بررسی علمی امکان راه اندازی تلفن گویای راهنمای گردشگری برای گردشگران داخلی و خارجی.

• • پژوهش علمی در جهت تبیین وظایف ناجا و سایر دستگاه ها در برقراری فضای امن برای گردشگری و تنظیم فرایندی مأموریت ها

پ) پیشنهاد بر اساس تجربیات محقق
عدم تسلط کافی به زبانهای خارجی مهمترین عامل در عدم ایجاد ارتباط بین گردشگران خارجی با نیروهای پلیس بود که وجود دوره های مستمر آموزش زبان های خارجی تا حدود زیادی می تواند در برقرار ارتباط و جذب گردشگر مؤثر باشد.

۵-۶) خلاصه فصل ۵

با توجه به نتایج بدست آمده، وجود پایگاه های احداث شده پلیس، گشت پلیس در مکان های گردشگری، اقدامات حفاظتی و امنیتی و رفتار و منش پلیس در جذب گردشگران اثر مؤثر و مؤثری داشت. لذا احداث پایگاه های پلیس در اماکن تاریخی و گردشگری به منطور افزایش جذب گردشگران توصیه میگردد. همچنین اتخاذ راهکارهای بهبود رفتار و برخورد پلیس با گردشگران باعث افزایش جذب گردشگران خواهد شد.

منابع و مآخذ

فهرست منابع و مآخذ

الف) منابع فارسی

• • ابتهاج، ابوالقاسم. گشت انتظامی، انتشارات دانشگاه علوم انتظامی، چاپ دوم. ۱۳۸۷٫

• • اریسیان، نسرین. اگروتوریسم ونقش آن در توسعه روستایی، بررسی سیاست های و برنامه های توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، ناشر دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۸۲٫

• • الوانی، سید مهدی و معصومه، پیروز بخت ( ۱۳۸۵ ): فرایند مدیریت جهانگردی ، دفتر پژوهش های فرهنگی.

• • اهدایی، بهمن. آمار تجربی عمومی. اهواز، انتشارات دانشگاه شهید چمران،۱۳۸۰٫ چاپ پنجم. تعداد صفحه ۲۱۹٫

• • اینسکیپ، ادوارد. برنامه ریزی توسعه جهانگردی رویکردی همپیوند وپایدار، ترجمه ضرغام بروجنی، حمیدرضا. نوبت چاپ دوم، تهران انتشارات مهکامه، ۱۳۸۸٫ ص ۱۸۱٫

• • آتش پنجه، بایندر . بررسی نقش امنیت در توسعه گردشگری، نشریه ایرنا شماره ۱۴، ۱۳۸۶٫

• • آصفزاده، سعید. ده گام پژوهش در سیستم های بهداشت ودرمان، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی قزوین، چاپ سوم، سال۱۳۸۳٫

• • باهر، حسین ، شناخت مسائل و مشکلات توریسم ، (۱۳۷۲).

• • برژینسکی زیبگینو. در جستجوی امنیت ملی ، ابراهیم خلیلی، دهخدا، چاپ اول، ۱۳۶۹٫

• • بونی فیس پریسیلا. مدیریت گردشگری فرهنگی، محمود عبدالله زاده، دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ اول،۱۳۸۰٫

• • بی نام، جاذبههای گردشگری استان قزوین. ۱۳۹۰، در دسترس سایت

http://shahramsedehi.blogfa.com/post/59

• • بیات، بهرام. جامعه شناسی احساس امنیت. تهران انتشارات امیر کبیر،۱۳۸۹٫ ص ۱۲٫

• • تاجیک، محمدرضا. مقدمه ای براستراتژی امنیت ملی، انتشارات علمی و فرهنگی،۱۳۸۱٫

• • تقویم تاریخ معاونت تبلیغات و روابط عمومی ساعس ناجا، انتشارات عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی، چاپ دوم، ۱۳۸۲٫

• • ثبوتی، حجت. بررسی عوامل تاثیر گذار در توسعه گردشگری استان ایلام، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان ایلام،۱۳۸۶٫

• • جمشیدی، محمد. تعیین عوامل موثر بر تقاضای گردشگری داخلی در استان همدان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی اصفهان،۱۳۸۲٫

• • حسینی، نگار. امنیت پایدارثمره توسعه گردشگری است، روزنامه سرمایه،۱۳۸۶٫

• • حیدری، رحیم. مبانی برنامه ریزی صنعت گردشگری، آنتشارات سمت۱۳۸۷٫

• • خلیلی شروینی، سیاوش. روش های تحقیق در علوم انسانی ، انتشارات یادواره کتاب، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۸۵٫

• • داسول، راجر. مدیریت گردشگری: مبانی، راهبردها و آثار، ترجمه اعرابی، محمد؛ ایزدی، داود. چاپ دوم. تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۷۹٫ ص ۳۵-۳۱٫

• • دلاور، علی. روش های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ چهارم ،تهران، ۱۳۸۷٫

• • رجائی، عبدالحمید. کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش زمین و محیط ، نشر قومس، ۱۳۷۳٫ ص ۵۳٫

• • رحیم پور، علی. جهانگردی، امنیت و توسعه، ماهنامه بازاریابی، شماره ۱۷، تهران، ۱۳۸۴٫

• • رنجبران، بهرام؛ زاهدی، محمد. خدمات صنعت گردشگری، انتشارات چهار باغ، ۱۳۸۸٫

• • رهنمایی، محمد تقی. طرح جامع گردشگری استان اردبیل. اردبیل، انتشارات اردبیل، ۱۳۸۳، جلد اول، ص ۵٫

• • سازمان ایرانگردی و جهانگردی، بررسی سیاست های و بر نامه های توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، ناشر دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۸۲٫

• سلیمی، گیتا. بررسی موانع فکری، اجتماعی، فرهنگی گسترش توریسم در ایران از دیدگاه جامعه شناختی ، ۱۳۷۶٫

بعد از جنگ جهانی دوم به مدت تقریباً۴۰ سال ژئوپلتیک به عنوان یک مفهوم و یا روش تحلیل، به علت ارتباط آن با جنگ‎های نیمه اول قرن بیستم منسوخ گردید، هر چند ژئوپلیتیک در این دوره از دستور کار دولت ها در مفهوم قبلی خود خارج شد، اما همچنان در دانشگاهها تدریس می­شد. برای تبدیل شدن نقش فعال جغرافیا در تعریف ژئوپلیتیک به نقش انفعالی سه دلیل عمده قابل ذکر است:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اول اینکه جغرافیدانان بعد از شکست آلمان در جنگ، ژئوپلیتیک خاص آلمان را مقصر اصلی عنوان کردند و سیاست‎های آلمان نازی را متأثر از این مکتب می‎دیدند. خود را از مطالعات در مقیاس جهانی کنار کشیده، توجه خود را به دولت ها و درون مرزهای سیاسی بین المللی معطوف داشتند و واژه ژئوپلیتیک بر چسب غیر علمی‎به خود گرفت و از محافل علمی‎و دانشگاهی طرد شد.دلیل دیگری که موجب افول نقش جغرافیا در جنگ سرد شد ظهور استراتژی باز دارندگی هسته ای بود. توانایی پرتاب سلاح‎های هسته ای بوسیله هواپیما و موشک به فاصله‎های دور،باعث شد که دیگر نه فاصله و نه عوامل جغرافیایی مثل ناهمواری ها و اقلیم چندان مهم تلقی نمی‎شدند. دلیل سوم، ظهور ایدئولوژی به عنوان عامل تعیین کننده ی جهت گیری سیاست ها بود. ژئوپلیتیک جنگ سرد و ژئوپلیتیک عصر هسته ای از مشخصات دوره افول ژئوپلتیک هستند (زین العابدین، ۱۳۸۹ : 13).
۲-۱-۳- دوره احیا
بعد از پایان جنگ جهانی دوم جغرافیدانان شرمنده شدند و از آن پس تلاش نمودند جغرافیدانانی که ژئوپلیتیک را در اختیار آلمان نازی (هیتلر) گذاشته اند،کنار گذارند، و نتیجه اینکه حدود ۴۰ سال ژئوپلیتیک طرد شد. تا اینکه در دهه 1980 در جنگ ویتنام^[2] و کامبوج^[3] بر سر تصاحب منطقه ی مکنگ^[4]، گر چه هر دو کشور از بلوک شرق بودند، ایدئولوژی نتوانست جنگ را از بین ببرد. بنابراین، در گزارش این مناقشه و روابط دو کشور، مجدداً از مفهوم ژئوپلتیک استفاده شد و سپس کسینجر^[5] بصورت تفننی از واژه ی ژئوپلیتیک در مسائل جهان استفاده نمود. علاوه بر آن در جنگ ایران و عراق (1988-1980) و اشغال کویت توسط عراق (1991-1990 ) و به ویژه سقوط پرده آهنین در اروپا از سال 1989 موجب پر رنگ تر شدن این مفهوم شد و به خصوص فروپاشی شوروی (سابق) و برجسته شدن ملیت ها این مفهوم را به صورت یک مفهوم کلیدی در عرصه بین المللی قرار داد (زین العابدین،۱۳۸۹ :۲۸).
در حالیکه نامداران جغرافیای سیاسی چون ریچارد هارتشورن و استیفن جونز سخت در تلاش شکوفا ساختن جغرافیای سیاسی در جهان دوران میانه ی قرن بیستم شدند و سیاستمدارانی چون هنری کیسینجر واژه ژئوپلیتیک را دوباره به زبان روزمره سیاسی نیمه دوم قرن بیستم باز گرداند، جهانی اندیشانی چون ژان گاتمن و سوئل کوهن پیروزمندانه جهانی اندیشی جغرافیایی(ژئوپلتیک) را به بستر اصلی مباحث دانشگاهی باز گرداندند.در این زمینه ژان گاتمن^[6] با طرح تئوری «آیکنوگرافی^[7]– سیروکولاسیون^[8]» «حرکت» را در مباحث ژئوپلیتیک در معرض توجه ویژه قرار داد و عوامل روحانی یا عامل «معنوی» را در جهانی اندیشی «اصل» یا «مرکز» دانست و «ماده» یا «فیزیک» را تأثیر گیرنده قلمداد کرد (مجتهد زاده،۱۳۸۶:۹۶).
سائول بی کوهن می‎گوید: موضوعات ژئوپلیتیکی مهمتر از آن بودند که جغرافیدانان آنها را کنار بگذارند و اکنون خیلی از جغرافیدانان با یک تأخیر به او ملحق شده اند و از باز گشت و تجدید حیات ژئوپلتیک به اندازه او استقبال کرده اند.
2-2-رویکردهای جدید ژئوپلیتیک
همه نظریه‎های ژئوپلیتیکی جنبه ژئواستراتژیکی داشته و برای کسب قدرت بر فضای جغرافیایی تأکید داشتند. اما پس از پایان جنگ سرد و با مطرح شدن نظام نوین جهانی بسیاری از دیدگاه های ژئوپلیتیکی جنبه ی کمی‎پیدا کرد و حتی بعضی از این دیدگاه ها در عالم سایبر اسپیس مطرح شدند. در نظام نوین جهانی عده ای در تحلیل ژئوپلیتیکی خود، رویکرد انرژی را مد نظر قرار دادند،عده ای به مسائل زیست محیطی معتقد بودند، بعضی فرهنگ را عامل اصلی ژئوپلیتیک دانستند و بالاخره، عده ای مسائل ژئواکونومی‎را در تحلیل ژئوپلیتیکی خود مورد توجه قرار دادند. می‎توان گفت که معیار‎های قدرت که نظامی‎گری بود، به طور کلی جای خود را با معیار‎های مذکور تغییر داد. یعنی، قبل از پایان جنگ سرد، معیار اصلی قدرت نظامی‎گری بوده و تمام عوامل اقتصادی، اجتماعی به صورت ابزار مورد توجه بوده است.به علاوه مشخصه ی اصلی ژئوپلیتیک دوره جنگ سرد جهان دو قطبی، جهان سوم و کشورهای عدم تعهد بودند، اما در نظریه ی جدید ژئوپلیتیکی، جهان چهارم مطرح است (زین العابدین، ۱۷۱:۱۳۸۹).
۲-2-۱-رویکرد نظم نوین جهانی
اولین بارجورج بوش پدر^[9] رئیس جمهور اسبق آمریکا در جریان جنگ خلیج فارس در1990م نظام نوین جهانی^[10] را مطرح نمود. و در سال 1991 پس از مذاکرات خود در هلسینکی^[11] با گورباچف^[12] و مارگارت تاچر^[13]، رهبران اروپا، سازمان ملل متحد،کشورهای عربی به ویژه خلیج فارس و سایر هم پیمانان خود، نظریه نظام نوین جهانی خود را اعلام نمود (حافظ نیا،۵۳:۱۳۸۵).
این نظام دیدگاه‎های جدید آمریکا را بیان می‎کند. با فروپاشی نظام سیاسی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق و از بین رفتن رقابت قدرت ها، جهان از این پس صاحب نظام نوینی شود که بر قدرت همه جانبه آمریکا استوار است. قدرت و سلطه آمریکا بر جهان بدون تسلط بر خلیج فارس ممکن نبود. نظام نوین جهانی طرحی جدید برای سلطه بر مناطق مهم جهان توسط آمریکا بود. این نظام به رغم عنوان گول زننده آن، شکل جدیدی از استعمار نو است که جهان را به سوی مخاصمه و تلاطم سوق می‎دهد. جورج بوش پدر نظم نوین جهانی را این چنین تعریف می‎کند: «نظم نوین جهانی می‎گوید که بسیاری از کشورها با سوابق متجانس و همراه با اختلافات، می‎توانند دور هم جمع شوند تا از اصل مشترکی پشتیبانی کنند و آن اصل این است که شما با زور کشور دیگری را اشغال نکنید…» اما آمریکائیها از زمان پی ریزی چنین نظریاتی، کمترین توجهی به آنچه خود معتقدند نداشته اند و تعبیر «نوام چامسکی» نظم نوین جهانی تعبیر تازه ای از توسل به زور و انقیاد مضاعف ملت ها است.تمام ابعاد نظم نوین جهانی بر پایه منافع و توسعه طلبی آمریکا استوار است در عصر نظم نوین جهانی، ثبات و امنیت تقریباً به طور کامل برای هیچ کشوری- حتی آمریکا- وجود ندارد.
2-2-2-رویکرد ژئواکونومی
پایه و اساس ژئواکونومی‎استدلالی است که از طرف ادوارد لوتویک^[14] ارائه شده است. او خبر از آمدن نظم جدیدبین المللی در دهه نود می‎داد که در آن ابزار اقتصادی جایگزین اهداف نظامی‎می‎شوند. به عنوان وسیله اصلی که دولت ها برای تثبیت قدرت و شخصیت وجودی شان در صحنه بین المللی به آن تأکید می‎کنند و این ماهیت ژئواکونومی‎است (عزتی،۱۰۷:۱۳۸۸)
ژئواکونومی‎عبارت ازتحلیل استراتژی­ های اقتصادی بدون درنظر گرفتن سودتجاری،که ازسوی دولتها اعمال می­ شود،به منظورحفظ اقتصادملی یا بخشهای حیاتی آن وبه دست آوردن کلیدهای کنترل آن ازطریق ساختارسیاسی وخط مشیهای مربوط به آن پرداخت. (عزتی،1387: 110)
ژئواکونومی‎رابطه بین قدرت و فضا را مدّ نظر دارد و هدف اصلی آن کنترل سرزمین و دستیابی به قدرت فیزیکی نیست بلکه دست یافتن به استیلای اقتصادی فناوری و بازرگانی است بدین ترتیب به نظر می‎رسد مفاهیم ژئواکونومی‎در رویارویی با مسائل قرن 21 از کارآیی مناسبی در مقیاس جهانی برخوردار خواهد بود (واعظی،1388 :32)
ژئواکونومی‎رابطه بین قدرت وفضا را بررسی می‎کند. فضای بالقوه ودرحال سیلان همواره حدود ومرزهایش درحال تغییروتحول است،ازاین رو آزادازمرزهای سرزمین وویژگیهای فیزیکی ژئوپلیتیک است.درنتیجه تفکر ژئواکونومی‎شامل ابزارآلات لازم وضروری است که دولت می‎تواندازطریق آنها به کلیه اهدافش برسد.(عزتی،1387: 110)
ژئواکونومی‎و ژئوپلیتیک دارای تفاوتهای اساسی با هم می‎باشند،اول اینکه ژئواکونومی‎محصول دولت ها وشرکتهای بزرگ تجاری با استراتژیهای جهانی است درحالی که این خصیصه در ژئوپلیتیک نیست. نه دولت ونه شرکتهای تجاری هیچ نقشی درژئوپلیتیک ندارندبلکه یکپارچگی اتحادیه ها،منافع گروهی وغیره برپایه نمونه‎ های تاریخی با عملکردی نامرئی دراستراتژیهای ژئوپلیتیکی پایه واساسی برای همه صحنه‎های ژئوپلیتیکی هستند.
دوم اینکه هدف اصلی ژئواکونومی‎کنترل سرزمین ودستیابی به قدرت فیزیکی نیست بلکه دست یافتن به استیلای تکنولوژی وبازرگانی است. ازلحاظ کاربردی بایدگفت که مفهوم وعلم ژئوپلیتیک می‎تواند درنشان دادن راه وروش‎هایی برای پایان دادن به نزاعها ودرگیری ها ودرمجموع اختلافات نقش اساسی داشته باشددرحالی که ژئواکونومی‎ازچنین ویژگی برخوردارنیست(عزتی،1387: 112)
2-2-3- رویکرد ژئوکالچر
ژئوکالچر یا ژئوپلیتیک فرهنگی فرایند پیچیده ای از تعاملات قدرت،فرهنگ، و محیط جغرافیایی است که طی آن فرهنگها همچون سایر پدیده‎های نظام اجتماعی همواره در حال شکل­ گیری، تکامل،آمیزش، جابجایی در جریان زمان و در بستر محیط جغرا فیایی کره زمین اند.به عبارت دیگر ژئوکالچر ترکیبی از فرایند ‎های مکانی – فضایی قدرت فرهنگی میان بازیگران متنوع و بی شماری است که در لایه‎های مختلف اجتماعی و درعرصه محیط یکپارچه سیاره زمین به نقش آفرینی پرداخته و در تعامل دائمی‎با یکدیگر بسر می­برندو بر اثر همین تعامل مداوم است که در هر زمان چشم انداز فرهنگی ویژه خلق می‎شود.از این رو ساختار ژئو کالچر جهانی بیانگر موزاییکی از نواحی فرهنگی کوچک و بزرگی است که محصول تعامل‎های مکانی – قضایی قدرت فرهنگی اند که در طول و موازات یکدیگر حرکت می‎کنند (دیلمی‎معزی،2:1387).
ژئوکالچر پدیده ای است که بر شالوده نظام اطلاع رسانی نوین و یا صنایعی استوار است که به تولید محصولات فرهنگی مبادرت می‎ورزد وظیفه این صنایع تولید انبوه محصولات فرهنگی است. نظام سلطه فرهنگی در جهان کنونی در کنار نظام سلطه اقتصادی یا سیاسی از عناصر اصلی نظام ژئوپلیتیک جهانی می‎باشند. امروزه منطق حاکم بر فرایند‎های ژئوکالچر جهانی بر اشکال پیچیده و تکامل یافته تر شیوه‎های رقابتی مبتنی است. این فرایند در عین نافذ بودن، مدام در تکامل می‎باشد
پدیده‎های فرهنگی به دلیل خصیصه‎های مکانی شان همواره میل به ثبات و پایداری در مقابل نوآوری ها دارند که می‎توان به تلاش جوامع سنتی و حفظ میراث فرهنگی و آداب و سنن و نمادهای تاریخی و … اشاره کرد. از طرفی الگوهای تمدنی به واسطه ماهیت فضائیشان در جهت سرعت بخشیدن به تغییرات فرهنگی و زدودن مرزهای قراردادی هستند(حیدری،۱۳۸1 :۱۶۸).
۲-2-4- رویکرد ژئوپلیتیک زیست محیطی
مسایل ژئوپلیتیک زیست محیطی از اواخر قرن بیستم به موضوع اصلی فعالیت­ها و نگرانی­ها بین گروه‎های انسانی و بازیگران ملی و فراملی در سطوح منطقه ای و جهانی تبدیل شده است. محیط زیست بشری در سطوح محلی، ملی، منطقه ای و جهانی دستخوش مخاطرات گردیده است. این مخاطرات در سه بعد: کاهش و کمبود منابع، تخریب منابع و آلودگی محیط زیست تجلی یافته است. از دید ژئوپلیتیک، کمبود منابع زیست محیطی یا محروم کردن انسانها از زیستن در مکان مورد علاقه آنها رقابت و کنش متقابل بین گروه‎های انسانی و بازیگران سیاسی در سطوح مختلف را در پی دارد.(www.civilica.com).
طی چند دهه گذشته، افزایش جمعیت، گسترش دامنه مداخلات بشر در طبیعت برای تأمین نیازهای فزاینده از منابع کمیاب طبیعی، گسترش رویکرد سودانگاری در غالب طرح‎های توسعه ای، بی پروایی نسبت به جستار پایداری محیط زیست در ساخت سازه ها و زیر ساخت ها و مانند آن،پیامدهای ناگواری همانند گرمایش کروی، ویرانی لایه ازن، پدیده ال نینو، طوفانهای سهمگین، بالا آمدن سطح آب دریاها، گسترش گازهای گلخانه ای، خشکسالی، سیل، فرو نشست زمین، کاهش آب شیرین، بیابان زایی، کاهش خاک مرغوب، آلودگی هوا، باران‎های اسیدی، جنگل زدایی و نابودیت تنوع زیستی، نشانه‎هایی از جهانی شدن پیامدهای فروسایی محیط زیست در سطح فروملی و فراملی و جهانی بودن بوده اند. تداوم وضعیت موجود،آینده زیست و تمدن فراروی بشر را مبهم و نامطمئن کرده است.نگرانی از این وضعیت به همراه شرایط نا مطلوب کنونی، در طرح رویکردهایی همانند امنیت زیست محیطی، ژئوپلیتیک انتقادی، ژئوپلیتیک زیست محیطی، توسعه پایدار بسیار اثر گذاشت. با توجه به این که مفهوم «جهان» از مقیاس‎های مطالعاتی دانش یاد شده است، مرزهای محلی و ملی را در نوردیده اند، محیط زیست سویه ای ژئوپلیتیک یافته است (کاویانی،۱۳۹۰: ۸۵).
2-2-5-رویکرد ژئوپلیتیک انتقادی
در مورد ماهیت و چیستی ژئوپلیتیک انتقادی نظریه‎های مختلفی ارائه شده است. عده ای از نظریه پردازان، ژئوپلیتیک انتقادی را در مقایسه با ژئوپلیتیک سنتی، که به دلیل سوء استفاده از شواهد جغرافیایی به نفع مقاصد امپریالیستی لکه دار گردیده، از لحاظ علمی‎مستقل و بی طرفانه می‎دانند که می‎تواند با دیدگاهی متعالی به امور جهانی نگریسته و تحقیق عینی بپردازد(مویر،220:1379). عده ای را باور بر این است که ژئوپلیتیک انتقادی در جستجوی آشکار کردن سیاست­های پنهان دانش ژئوپلیتیک است (میرحیدر،42:1386)
از اوایل1970، شاهد ظهوررویکردی نوین به نام «ژئوپلیتیک انتقادی^[15]»هستیم.دانشمندان ژئوپلیتیک چون اتوتایل^[16] ومیشل فوکو را می‎توان ازپیشگامان این حرکت نوین دانست. این دانشمندان به طور همزمان، هم از ژئوپلیتیک انتقاد کردند و هم خود از اندیشمندان این عرصه بودند. این افراد، سیاست اندیشمندانه خود را بر «ضد ژئوپلیتیک» تعریف کرده و با وجود این، در چارچوب زیر بنایی مفاهیم ژئوپلیتیک کار می‎کردند (مویر،۳۷۸:۱۳۷۹).
محققین ژئوپلیتیک انتقادی تمایل دارند بجای تمرکز بر شناسایی عوامل جغرافیایی مؤثر بر شکل گیری قدرت دولتها و سیاست خارجی ایشان، از یک سو دریابند که سیاستمداران چگونه «تصاویر ذهنی» خود را از جهان ترسیم نموده اند و این بینش ها چگونه بر تفاسیر آن ها از مکان‎های مختلف تأثیر می‎گذارند؟ ژئوپلیتیک انتقادی به عنوان نظریه ای نسبتاً جدید که توانسته است خود را بر اساس مؤلفه‎های حاکم میان بازیگران روابط بین الملل، نظام مند سازد، چارچوبی مناسب برای فهم ژئوپلیتیکی جدید، به دور از عناصر سختی هم چون مرز و مکان ایجاد کرده است. بر اساس فهم برخی از موضوعات، بدون توجه به بعضی مسائلی که طبق نظریات سنتی غیرمرتبط می‎نمودند، امری ناقص خواهد بود. از منظر ژئوپلیتیک انتقادی، استراتژی قدرت همیشه نیازمندبه کارگیری فضا وهمین سبب گفتمان می­باشد. (www.javanemrooz.com)
رویکرد انتقادی، کوشش منتقدانه برای کشف ساختارهای جامعه معاصر است که ضمن نقد زیربنایی رویکردهای رایج در شناخت جامعه به تبیین کاستی ها ی روش شناسی آنها می‎پردازند و شیوه‎های اثبات گرایی (پوزیتیوسیتی) را در مطالعه جامعه نقد می‎کند و بر این انگاره استوار است که صرف تجربه و روش‎های تجربی کافی نیست و نباید مطالعه جامعه را همسان با مطالعه طبیعت انگاشت. هدف نظریه پردازان مکتب انتقادی، ایجاد دگرگونی‎های فرهنگی و روشنگرانه برای کاهش نابرابری‎های جهانی، برقراری عدالت بین المللی، احترام به تفاوت ها و گرایش به ارزش‎های فرهنگی جدیدی است که بر فرایند تعامل موجود در صحنه‎های اجتماعی و تمدنی حاکم شود و تعامل و عمل را در چارچوب ارزشهای موجود رهبری کند (مشیر زاده،۱۳۸۴ :۲۲۱).
هر چند ژئوپلیتیک به مطالعه روابط متقابل جغرافیا، قدرت سیاست و کنش‎های ناشی از ترکیب آنها با یکدیگر می‎پردازد (حافظ نیا،۳۶:۱۳۸۵). اما امروزه گفتمان آن تابعی از چالش‎های برخاسته از «جهانی شدن‎های اقتصادی»، «انقلاب اطلاع رسانی» و«خطرات امنیتی جامعه جهانی» است (مجتهد زاده،۱۲۸:۱۳۸۱)و بالاخره ژئوپلیتیک انتقادی در جستجوی آشکار کردن سیاست‎های پنهان دانش ژئوپلیتیک است.مباحث ژئوپلیتیک مقاومت و آنتی ژئوپلیتیک از جمله مباحث مهم در پژوهش ها و نوشته‎های مربوط به ژئو پلیتیک انتقادی می‎باشد.این رویکرد توجهش را صرفاً به رویه سلطه ژئوپلیتیک معطوف نداشته بلکه به رویه دیگر ژئوپلیتیک که مقاومت می‎باشد بیشتر توجه می‎کند. و عاشورا به عنوان عالیترین و متعالی ترین صحنه ژئوپلیتیک مقاومت از چنان ماندگاری و جاودانگی برخوردار بوده و هست که امروزه و در قرن بیست و یکم وهزاره سوم نیز توان تحریک و به غلیان در آوردن جنبش‎های مقاومت را دارد. بسیاری از نهضت ها و مقاومت ها در دنیای اسلام و حتی غیر اسلام الگوی مقاومت خود را از عاشورا الهام گرفته اند. (باباخانی،38:1392)
2-3-اندیشه ملی گرایی
ملی گرایی مفهومی‎کاملا سیاسی دارد. این مفهوم به عنوان یک اندیشه و فلسفه سیاسی تلقی می­ شود. اندیشه‎ای که در هر ملتی ریشه در هویت ملی و میهن دوستی آن ملت دارد. در حالی که مفهوم میهن دوستی و دلبستگی به هویت میهنی مفاهیم غریزی و کهن هستند، ناسیونالیسم پدیده ای فلسفی و نوین محسوب می‎شود که از سوی اروپای بعد از انقلاب صنعتی به جهان بشری معرفی شده است. در این راستا هنگامی‎که جنگ جهانی اول و جنگ‎های بزرگ قبل از آن بیشتر با انگیزه میهن دوستی شروع شده بود، جنگ جهانی دوم حاصل برخورد اندیشه‎های ناسیونالیستی بود.(حافظ نیا و همکاران،210:1389)
ناسیونالیسم به وابستگی مردم یک منطقه که براساس یک احساس مشترک به وجود آمده گفته می­ شود این احساس مشترک ممکن است علل تاریخی، فرهنگی، نژادی، جغرافیایی و غیره داشته باشد. ناسیونالیسم در حقیقت ملاتی است که گروه‎های مختلف را به هم پیوند داده و واحدی به نام ملت را به وجود می‎آورد. (روشن و فرهادیان،242:1385)
میهن دوستی و دلبستگی به هویت میهنی مفاهیم غریزی و کهن هستند. ناسیونالیسم یا ملی گرایی مفهومی‎کاملاً سیاسی است که از سوی اروپای بعد از انقلاب صنعتی به جهان بشری معرفی شد. از نظر واژه شناسی ناسیونالیسم از ریشه ناسی(Nasci)آمده است این واژه لاتین متولد شدن معنی می‎دهد و نظریه تکاملی ایده ناسیونالیسم را تأیید می‎کند.(حافظ نیا و همکاران،210:1389)
اگر ناسیونالیسم بر مبنای برگشت به ارزشهای جاهلی و اساطیری باشد، ارتجاعی محسوب می‎شود و اگر بر مبنای یک احساس انسانی و فرهنگ خلاق باشد، مترقیانه خواهد بود. مفهوم ناسیونالیسم در قرن نوزدهم و بیستم به طور گسترده ای از اروپا به سایر نقاط و از جمله خاورمیانه انتشار یافت. افکار ناسیونالیستی به دلایلی چند در نیمه دوم قرن نوزدهم در خاورمیانه، گسترش یافت.
اول: افتتاح مدارس جدید درمصر، لبنان وسوریه
دوم: اختراع چاپ که به دنبال خود آگاهی از امور سیاسی را افزایش داده و مشوق احیای فرهنگی- ادبی شد.
سوم: تجزیه امپراطوری‎های قدیم که به دنبال خود، خود مختاری گروه‎های ملی را به دنبال داشت.(درایسدل و بلیک،77:1386)
با شروع قرن بیستم ناسیونالیسم به یک قدرت عمده سیاسی در خاورمیانه تبدیل شد و تأثیرات آن زمانی به اوج خود رسید که ناسیونالیسم ترک، عرب، ایرانی و یهود به طور همزمان در این منطقه ظهور کردند، از عوامل اصلی که سبب بروز شکاف و اختلاف در میان شیعیان منطقه خاورمیانه شده، اندیشه‎های ناسیونالیستی پیروان این مذهب در کشورهای مختلف می‎باشد. تنوع نژادی و قومی‎شیعیان ساکن در منطقه خاورمیانه الهام بخش اندیشه‎های ناسیونالیستی در میان آنان گردیده و این امر واگرایی و فقدان وحدت مذهبی در بین آنان را به دنبال دارد. ویژگی عمومی‎ناسیونالیسم تأکید بر برتری هویت ملی بر دعاوی مبتنی بر طبقه، دین و مذهب است و بر این اساس عوامل زبانی، فرهنگی وتاریخی مشترک به همراه تأکید بر سرزمین خاص، هویت بخش گروهی از مردم می‎شود.
بدین ترتیب ایدئولوژی ناسیونالیسم با تأکید بر نژاد و زبان در جهان اسلام که مرکب از انواع زبانها و نژادها ی گوناگون است، یکی از عوامل اصلی واگرایی تلقی می‎گردد. تجارب تاریخی گویای این واقعیت است که حتی پان عربیسم از ادعای نهضت وحدت سراسری اعراب نتوانست در جوامع و کشورهای عربی ایجاد وحدت نماید و طی جنگهای اعراب اسرائیل و با شکست اعراب اعتبار خود را از دست داد. به طوری که در جریان جنگ 1991 آمریکا و متحدین با عراق برخی کشورهای عرب برای آزادی کویت به یک کشور دیگر عرب(عراق)، حمله ور شدند(صفوی،202:1387).
2-4-میهن خواهی
میهن خواهی یا وطن دوستی فلسفه سیاسی ویژه ای نیست، بلکه غریزه ای است که از حس اولیه ی تعلق داشتن به مکان و هویت ویژه ای آن و حس دفاع از منافع اولیه ی فردی در آن مکان ویژه ناشی می‎شود. گونه ی اولیه ی خودنمایی این غریزه کم و بیش در همه ی حیوانات قابل مشاهده است. بیشتر حیوانات محدوده‎های مشخصی را برای جولان دادن و منافع اختصاصی، فردی یا گروهی خود در نظر گرفته و به آن دلبستگی و تعلق می‎یابند و دخالت و تجاوز دیگران را در آن با سرسختی دفع می‎کنند. (مجتهدزاده،70:1381). مفهوم میهن از انگیزه‎های سیاسی دور است و از حد غریزه ی طبیعی خارج نمی‎شود. میهن خواهی یا میهن دوستی تا آن اندازه طبیعی و غریزی است که با تعلقات معنوی انسان درآمیخته و جنبه ی الهی به خود می‎گیرد و به گونه ی مفهوم مقدس خودنمایی می‎کند.
2-5- مفهوم ملت
جمع افرادی که از پیوندهای مادی و معنوی ویژه و مشخصی برخوردار باشند و با مکان جغرافیایی ویژه ای، «سرزمین سیاسی یکپارچه و جداگانه» همخوانی داشته باشند و حاکمیت حکومتی مستقل را واقعیت بخشند، ملت آن سرزمین یا کشور شناخته می‎شوند. بدین ترتیب ملت و ملیت پدیده‎های سیاسی هستند که در رابطه مستقیم با سرزمین واقعیت پیدا می‎کنند و این اصطلاحات در حالی که مباحث سیاسی هستند، جنبه ای کاملاً جغرافیایی به خود می‎گیرند. (مجتهدزاده،65:1381).
در زبان‎های اروپایی واژه ملت از کلمه(natio) مشتق شده و بر مردمانی دلالت دارد که از راه ولادت با یکدیگر نسبت دارند و از یک قوم و قبیله هستند. ملت به مجموعه ای از افراد ساکن در فضای جغرافیایی مشخص و محدود از حیث سیاسی اطلاق می‎شود که بر اساس عوامل و خصیصه‎هایی نظیر تبار، تاریخ، فرهنگ، دین، مذهب، سرزمین، قومیت، زبان و …نسبت به یکدیگر احساس همبستگی می‎کنند و خود را متعلق به یک ما می‎دانند.(حافظ نیا و همکاران،108:1389)

اشاره به راهنمایی­هایی دارد که افراد با تجربه به افراد کم تجربه ارائه دهند تا بیاموزند و رشد کنند. سودمندترین رفتارهای فرد هادی رفتارهایی هستند که توان بالقوه افراد را شناسایی، به لگو سازی نقش­ها و ارتقای مسؤولیت­پذیری و فرصت ها کمک می­ کنند. این قبیل رفتارها، بر احساس عزت نفس و اطمینان افراد می­افزایند.
۳-۵۱-۲٫ تعلق حرفه ای
افراد با به حرفه خود عشق بورزند و وظیفه سازمان است با اجرای برنامه ­های مناسب در اعضای خود احساس تعلق حرفه ای ایجاد کند. تعلق حرفه­ای، باعث رشد شخصیتی­ افراد شده و ابزاری را برای شکل دهی به رفتار آنان فراهم می ­آورد.

۴-۵۱-۲٫ شبکه سازی
شبکه­ ها، تجلی ارتباطات درون سازمانی هستند نه سلسله مراتب درون سازمانی. شبکه ­های واقعی، شبکه هایی هستند که در محیط واقعی سازمان شکل می­گیرند، نه در نمودار سازمانی. شبکه ­های درون سازمان پنجره­هایی را می­گشایند بدون آنکه لطمه­ای به به احساس عضویت افراد در درون خود وارد کنند در یک سازمان رسمی همانند رفاقت، افراد می­توانند با عضویت در آن، ارتباطات زیادی با هم برقرار کنند بدون آنکه به دیگران لطمه­ای وارد شود. بنابرین شبکه­ ها پیامدهای ناخواسته اما مفید سازمان­های رسمی هستند. آنها می­توانند باعث تبادل سریع اطلاعات و بازخور در بین افراد شده و بر عزت نفس آنها بیفزایند.
۵-۵۱-۲٫ محیط
محیط کاری افراد بر توسعه­حرفه­ای افراد موثر است. کارکنان در خلاء انجام وظیفه نمی­کنند. آنها نیاز به محیطی دارند که توسعه­حرفه ای را تشویق کند. کارکنان به توسعه حرفه­ای و رشد دست نخواهند یافت مگر آن که نیازهای اساسی­شان در محیط کار ارضاء شود و فرهنگی وجود داشته باشد که به ارزش هایی چون اعتماد متقابل، مشارکت فراگیر، کار گروهی و ریسک پذیری بها دهند.
۶-۵۱-۲٫ سبک رهبری
سبک رهبری کارآمد، جزء لاینفک ایجاد محیط پرورش کارکنان توانمند است. مدیران مستبد به دلیل نگرش سنتی قدرت، هرگز قادر به توان توانمندسازی کارکنان به مثابه­ی قدرت بخشیدن به رقیبی است در بازی با مجموعه صفر که به هیچ وجه منطقی نیست. بر خلاف مدیران خود کامه که در جهت تضعیف هر چه بیشتر زیر دستان گام بردارند. مدیران توسعه یافته و توانمند، به عنوان یک هادی، مباشر، تسهیل کننده و مربی عمل می­ کنند (نوروزی، ۱۳۸۴: ۱۰۲-۷۸ )
۵۲-۲٫ ابعاد امنیت شغلی که ازطریق توسعه حرفه­ای منابع انسانی حاصل می­ شود عبارتند از
۱٫ توسعه­حرفه­ای و تواناسازی در جسارت و عمل: داشتن توان تخصصی بالا برای امنیت شغلی کافی نیست بلکه تخصص بایستی بکارگرفته شود. بکارگیری تخصص خود نیاز به تخصصی دارد. یعنی افراد سازمان­ها بایستی درعمل آموزش ببینند و توانا­ شوند. بنابراین ازطریق توسعه­حرفه ای و تواناسازی در جسارت می­توان امنیت شغلی درون سازمانی و برون سازمانی کارکنان را تأمین کرد.
۲٫ توسعه حرفه ای در تجربه آموزی: امنیت شغلی یکباره حاصل نمی­ شود بلکه فرایندی است که به مرور زمان شکل می­گیرد. افرادی که دارای توان تجربه آموزی هستند پس از مدتی امنیت شغلی خود را ازطریق مدون کردن تجارب تضمین می­ کنند. تجربه آموزی این حسن بزرگ را داردکه در سازمان از دوباره کاری­ها، اتلاف انرژی، وقت وهزینه ها جلوگیری می­ کند. بنابراین توسعه حرفه ای کارکنان در تدوین تجارب می ­تواند امنیت شغلی درون سازمانی را تضمین و از طریق بکارگیری این تجارب در بیرون سازمان امنیت شغلی برون سازمانی نیز تامین می­ شود (زند و همکاران، ۵۶:۱۳۹۰).
۳٫ توسعه حرفه­ای و مهارت­ های رفتاری در کارکنان: اینکه کارکنان سازمان بتوانند درحد انتظارات سازمان­های بیرون ایفای نقش کنند، بیانگر وجودامنیت شغلی و امنیت اجتماعی است. سازمان­ها بایستی قابلیت انعطاف­پذیری را در کارکنان خود تقویت کنند. توسعه­حرفه­ای کارکنان در مهارت­ های رفتاری موجب جذب آنها توسط بازار کار می­ شود و از این طریق امنیت شغلی تامین می­ شود.
۴٫ توسعه حرفه ای و تواناسازی در مهارت های ارتباطی: آنچه در تجربه آموزی دارای اهمیت است تبادل تجارب است. تبادل تجارب، خود به تخصص نیاز دارد. اینکه کارکنان در داخل و خارج سازمان دست به تبادل تجارب بزنند تضمین کننده امنیت شغلی است. اگر افراد سازمان دارای تجربه باشند ولی نتوانند آن را بیان کنند سازمان و افراد دیگر نمی ­توانند از آن استفاده کنند. بنابراین سازمان­ها بایستی توسعه حرفه­ای، تبادل تجارب را در کارکنان تقویت کنند تا با بیان تخصصی، توانمندی، هنر و… برای خود بازاریابی کنند (پوراحسن، ۱۳۷۵، به نقل از زند و همکاران، ۵۷:۱۳۹۰).
قسمت چهارم: مروری بر پیشینه پژوهشی موضوع
۵۳-۲٫ تحقیقات انجام شده در داخل کشور
قلاوندی و همکاران (۱۳۹۳) در پژوهشی تحت عنوان” بررسی رابطه مسؤولیت­پذیری با کار تیمی در بین کارکنان دانشگاه ارومیه” به این نتیجه رسیدند که رابطه معناداری بین مسؤولیت پذیری با کار تیمی وجود دارد و همچنین یافته­ ها نشان می­دهد که مسؤولیت اقتصادی و مسؤولیت قانونی می­توانند به طور مثبت و معنی داری بعد کارتیمی را پیش بینی کنند.
موجودی و همکاران (۱۳۹۲)، در پژوهشی تحت عنوان” بررسی تاثیر مسؤولیت­پذیری اجتماعی سازمان به وفاداری مشتریان بانک پاسارگاد اهواز” انجام داده اند که نتایج تحقیق نشان داد که مسؤولیت­پذیری شرکت بر کیفیت خدمات ادراک شده و رضایت، تاثیر مثبت و مستقیمی دارد؛همچنین نتایج حاکی از وجود رابطه­ای مثبت بین رضایت و وفاداری رفتاری و نگرشی مشتریان بانک بود.
عباسی، فیضی(۱۳۹۲)، در تحقیقی به عنوان “بررسی سازمان اخلاقی و تاثیر آن بر مسؤولیت­پذیری اجتماعی سازمان در ستاد وزارت کشاورزی” که یافته های تحقیق نشان می­دهد که سازمان اخلاقی تاثیر مثبت و مستقیم بر مسؤولیت اجتماعی سازمان دارد.
قاضی زاده و همکاران (۱۳۹۲)، در پژوهشی تحت عنوان “بررسی شناسایی رابطه مسؤولیت اجتماعی شرکت با وفاداری مشتریان (مورد مطالعه بانک ملت )” با این نتیجه رسیدند که بین مسؤولیت اجتماعی سازمان با وفاداری مشتریان رابطه معناداری وجود دارد.
نوری و نوری پور (۱۳۹۲)، در تحقیق خود به بررسی”سازه های موثر بر پذیرش تعاون و کارتیمی در شهرستان بویر احمد “پرداختند که یافته های پژوهش حاکی آز آن است که رابطه علی مثبت بین بین سازه های نگرش نسبت به تعاون و کارتیمی، کنترل رفتار محسوس و سودمندی با قصد پذیرش تعاون وجود دارد.
پورصادق (۱۳۹۲)، در پژوهشی به عنوان “بررسی موانع درون سازمانی انجام کار تیمی کارکنان با بهره گرفتن از APA” بر اساس تحلیل داده های پژوهش، مهم ترین موانع انجام کار تیمی به ترتیب شامل زمینه و بافت تیم، مهارت های مدیریتی تغییر تیم، ترکیب و ساختار تیم و مشکلات موجود در شایستگی ها و قابلیت های تیمی می­باشند.
قاسم زاده و همکاران (۱۳۹۲)، در پژوهشی به عنوان “رابطه اخلاق حرفه ای با مسؤولیت پذیری اجتماعی و پاسخگویی­با میانجی گری فرهنگ خدمت گذار” با این نتیجه رسیدند که اخلاق حرفه ای با مسؤولیت­اجتماعی، پاسخگویی و فرهنگ خدمت گزاری رابطه مثبت و معناداری دارد.
تقی زاده و ذبیحی (۱۳۹۲)، در پژوهشی تحت عنوان “تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی مشتریان بر دیدگاه مشتریان درباره رفتار حرفه­ای کارکنان در بانک انصار، در دانشگاه مشهد ” نتایج این پژوهش نشان داد متغیرهای سن، جنسیت، سابقه مشتری بودن، شغل مشتریان بر دیدگاه مشتریان درباره رفتار حرفه­ای کارکنان تأثیرگذار نیست؛ اما متغیرتحصیلات افراد بر دیدگاه مشتریان در باره رفتار حرفه ای کارکنان مؤثر است.
حیدر زادگان و همکاران (۱۳۹۲)، در تحقیقی به عنوان “بررسی رابطه ساده و چندگانه توسعه ی کارکنان و تعهد سازمانی”انجام دادند که نتایج حاصل از ضریب همبستگی نشان داد که توسعه کارکنان با تعهد سازمانی رابطه مثبت و معناداری دارد
یغمایی­سابق (۱۳۹۱)، در تحقیقی به عنوان “بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر مهارت های شغلی کارکنان کتابخانه عمومی شهر تبریز” انجام داد که بر طبق نتایج بدست آمده نتیجه گرفت که آموزش ضمن خدمت مهارت های شغلی کارکنان(توسعه حرفه­ای) را افزایش می­دهد.
عارفی و همکاران(۱۳۹۱)، در تحقیقی خود به بررسی “رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و کار تیمی مطالعه موردی کارکنان دانشگاه کردستان” بر طبق این تحقیق نتایج بررسی نشان داد که از میان متغیرهای موجود، متغیرهای ادب و نزاکت، و وجدان به عنوان یکی از مهمترین پیش بینی کننده های کار تیمی در میان کارکنان دانشگاه کردستان است. وبیشترین درصد تغییرات واریانس کار تیمی را به خود اختصاص داده است.
وحیدزاده و همکاران (۱۳۹۱)، در تحقیقی تحت عنوان “بررسی بررسی رابطه کیفیت زندگی و مسئولیت پذیری اجتماعی با رویکرد عاملیتی در شهر کرمان (شهرک افضلی) ” به این نتیجه رسیدند که که پایین بودن سطح مسئولیت­ پذیری اجتماعی شهروندان با سطح کیفیت زندگی پایین آنها رابطه مستقیم دارد از آنجا که کیفیت زندگی بیشتر ناظر بر ذهنیات و تفسیرهای افراد جامعه است، داشتن ذهنیات منفی در این خصوص می تواند مسؤولیت­پذیری و تعهد اجتماعی را تضعیف نماید.
براتی­مارنانی و همکاران(۱۳۹۰)، در تحقیقی تحت” عنوان مسؤولیت­پذیری اجتماعی بیمارستان های شهر اصفهان” گزارش دادند که بین میزان مسئولیت­ پذیری اجتماعی و نوع مالکیت و فعالیت بیمارستان رابطه معنی داری وجود نداشت.
طبرسا و همکاران (۱۳۹۰)، در طی تحقیق خود تحت عنوان “بررسی تبیین و طراحی مدل رسالت مسؤولیت­پذیری سازمان” به این نتیجه رسیدند که از میان متغیرهای مدل مفهومی تحقیق ساختارسازمانی، منابع انسانی، فرهنگ سازمانی، قوانین و مقررات، دو عامل منابع انسانی و فرهنگ سازمانی از اولویت بالاتری برای تاثیر پذیری بر مسؤولیت اجتماعی سازمان برخوردارند .
صمدی و همکاران (۱۳۹۰)، در تحقیقی تحت عنوان” بررسی رابطه­ مسؤولیت پذیری سازمان با قابلیت چابکی آن (مطالعه موردی، سرپرستی و شعب بانک های صادرات، کشاورزی، ملت و مسکن شهرستان خرم آباد)” با این نتیجه رسیدند که رابط معناداری بین مسؤولیت پذیری و قابلیت چابکی سازمان وجود دارد و نتایج رابطه مستقیم این دو متغیر با یکدیگر را نشان دادًً.
محفوظ­پور، مژده­کار (۱۳۹۰)، در پژوهشی تحت عنوان “نگرش ارائه دهندگان خدمت در یکی از بیمارستان های آموزشی شهر تهران نسبت به انجام کار تیمی، جو ایمنی موجود و انتقال دانش ازطریق همکاری تیمی” به این نتیجه رسیده که نتایج نشان داد که ۵۹ درصد از پرستاران، ۵۲ درص د از پزشکان و ۵۸ درصد از پیراپزشکان، معتقد بودند که کارها به روش تیمی انجام می شود. ۳۰ درصد از پرستاران ، ۲۱ درصد از پزشکان و ۳۹ درصد از پیرا پزشکان، احساس امنیت در محیط کارداشتند و ۷۸درصد از پرستاران، ۵۵ درصد از پزشکان و ۷۳ درصد ازپیراپزشکان معتقد بودند، تبادل دانش واطلاعات در بین اعضای تیم در حین انجام کارتیمی صورت می پذیرد. در میان مشخصات دموگرافیک، وضعیت تاهل با نگرش ارائه دهندگان خدمت نسبت به شیوه انجام کار، سابقه کار با نگرش ارائه دهندگان خدمت نسبت به جو ایمنی موجود و پست سازمانی با نگرش ارائه دهندگان خدمت نسبت به انتقال دانش از طریق همکاری تیمی رابطه معنی داری داشتند.
زند و همکاران (۱۳۹۰)، در تحقیقی تحت عنوان ” بررسی عوامل مؤثر بر توسعه حرفه­ای کارشناسان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر ” نتایج تحلیل وابستگی نشان داد که بین متغیر های، عوامل فردی (سطح سواد، سابقه خدمت)، عوامل آموزشی (دفعات شرکت در دوره های آموزشی، ویژگی های دوره های آموزشی) عومل اقتصادی (حقوق کارشناسان، پاداش مالی ) با متغیر توسعه حرفه ای کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه مثبت و معنی داری وجو دارد.
بیژنی (۱۳۹۰)، در پژوهشی تحت عنوان “بررسی اثرات مؤلفه های توسعۀ حرفه ای کارگزاران ترویج کشاورزی بر کارآفرینی سازمانی در استان کرمانشاه”انجام دادکه یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین متغیرهای توسعۀ کارآفرینی سازمانی و مؤلفه های توسعۀ حرفه ای رابطۀ مثبت و معنی داری در سطح یک درصد برقرار است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که از بین هفت متغیر مؤلفه های توسعۀ حرفه ای، سه متغیر توسعۀ حرفه ای کارکنان از طریق بهره گیری از فرصت های مطالعاتی یادگیری سازمان، استفاده از مهارت های مشارکتی سازمان و برخورداری از حمایت های مدیریتی سازمان، به ترتیب بیشترین آثار علّی را بر توسعۀ کارآفرینی سازمانی در مدیریت ترویج استان داشته اند .
فرهنگ و همکاران (۱۳۹۰)، در تحقیقی به “بررسی رابطه ساده و چندگانه یادگیری سازمانی و اعتماداجتماعی در سازمان با توسعه کارکنان دانشگاههای دولتی پزشکی و غیرپزشکی جنوب شرق کشور” پرداختند بر اساس یافته های تحقیق رابطه معنی داری بین متغیرهای یادگیری سازمانی( (r=0 477 و اعتماد سازمانی( ((r=0/ 163 با توسعه کارکنان وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد متغیر وابسته مستقیماً تحت تاثیر متغیر یادگیری سازمانی است و یادگیری سازمانی نیز به صورت غیرمستقیم بر توسعه کارکنان تأثیر دارد.
مومنی، و همکاران (۱۳۸۹)، در تحقیق به عنوان “آموزش بین حرفه ای گامی جهت ارتقای عملکرد تیمی در احیای قلبی ریوی” پرداختندکه در پی نتایج این پژوهش به این نتیجه رسیده که آموزش در کنار سایر حرفه­ها و استفاده از روش های یادگیری فعال می تواند باعث ارتقا عملکرد تیمی شده و افرادی با مهارت های چندگانه تربیت نماید. این آموزش می تواند باعث بهبود ارتباط بین حرفه های مختلف شده و تیم منسجمی از افراد مسؤولیت پذ یر تربیت نماید که نتیجه آن ارائه مراقبتی با کیفیت بالاتر به بیماران و بهبود پیامدهای بیماری است.
رجب زاده و علیزاده ثانی (۱۳۸۹)، در طی تحقیق به عنوان “مدل سیستمی اثربخشی کار تیمی درسیستم بانکی (مورد مطالعه بانک کشاورزی ج.ا.ا)” پرداختند که نتایج مورد نظر در تحلیل های آمار توصیفی و استنباطی بررسی شده و نهایتاً مدل اثربخشی کار تیمی، که روابط متغیرها را در مدلی سیستمی بررسی می کند ارائه شده است.
برزگری (۱۳۸۹)، در پژوهشی به عنوان “آفت کار تیمی، با هم کار کنیم یا تنهایی” در پی نتایج این پژوهش به این نتیجه رسیده که کار تیمی روز به روز از اهمیت بیشتری برخورد می شود و تیم های کاری بیشتری شکل می گیرند. و همچنین هنگامی که در سازمان ها افراد با یکدیگر بهتر کار کنند، دست آورد ها از لحاظ کیفی و کمی بهتر خواهند بود.
جبارزاده و بایزدی (۱۳۸۹) در تحقیقی به عنوان “بررسی رابطه بین مسئولیت­ پذیری اجتماعی سازمان و تعهد سازمانی با محافظه کاری در گزارشگری مالی شرکت­های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران” پرداختند که گزارش شده که رابطه بین سازه­های اخلاقی مسؤولیت پذیری و تعهد سازمانی و محافطه کاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
طبقیان (۱۳۸۹) در طی پژوهشی تحت عنوان” بررسی رابطه بین مسؤولیت­پذیری شرکت و کاهش فقر” شاخص­ های عملکرد اجتماعی و نقش انگیزه در بکارگیری آن­ها” نیز مشخص کرد که مسؤولیت پذیری سازمان دارای اهمیت زیادی در رشد و کاهش فقر است و همچنین، بر افزایش شاخص­ های عملکرد اجتماعی نیز موثر است.
ایمان و جلائیان (۱۳۸۹). در تحقیقی تحت عنوان” رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی و سرمایه اجتماعی در بین جوانان شهر شیراز” مشخص گردید بین مسؤولیت­پذیری و سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
مشبکی و خلیلی (۱۳۸۹) در پژوهشی تحت عنوان” رابطه ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان( وزارت ﻧﻴﺮو ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮرد) ” گزارش دادند که بین مسؤولیت پذیری و فرهنگ سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
رازنهان و همکاران (۱۳۸۹)، در پژوهشی به عنوان “بررسی مدل اثرگذاری فرهنگ ملی بر کار تیمی در ایران” پرداختند که نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان ازگرایش بالا به جمع گرایی و گریستن به کار تیمی در نمونه تحقیق را نشان می دهد و همچنین مشاغل سرپرستی و سطح تحصیلات بالاتر تاثیر منفی بر گرایش به کار تیمی دارد.
صوفیان و همکاران (۱۳۸۹)، در طی تحقیقی به عنوان” ایجاد ارزش از طریق اعتماد، تصمیم سازی و کار تیمی در محیط آموزشی” صورت گرفت. برخی از نتایج این پژوهش نشان داد که بین فضای اعتماد و کار تیمی رابطه معنی داری وجود دارد .
پور قاز و بلوچ (۱۳۸۹)، در پژوهشی تحت عنوان “بررسی تاثیرآموزش ضمن خدمت کارکنان بر توسعه مهارت های شغلی منابع انسانی (در سازمان جهاد سازندگی استان سیستان و بلوچستان)” پرداختند؛ که نتیجه حاصل از تحقیق نشان داد که تاثیر آموزش ضمن خدمت در افزایش رفتار دانش شغلی کارکنان معنادار می­باشد و همچنین تاثیر آموزش ضمن خدمت در افزایش مهارت­ های شغلی کارکنان به لحاظ آماری معنا دار می­باشد.
احمدی (۱۳۸۸)، در پژوهشی تحت عنوان “بررسی نوع دوستی در روابط روزمره اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن” انجام داده که بارزترین نتیجه آن را می­توان این گونه عنوان نمود که هرچه مسؤولیت پذیری اجتماعی در جوامع بیشتر شود، تمایل به نوع دوستی نیز افزایش می­یابد.
آرامون و همکاران (۱۳۸۸)، در تحقیقی به عنوان “تأثیر مهارت­ های کار تیمی بر عملکرد آموزشی و پژوهشی دانشجویان به تفکیک جنسیت” گزارش دادند که بین مهارت های کارتیمی دانشجویان دختر و پسردانشگاه یزد تفاوت معنا داری وجود دارد.