۳- کسانی که در ایران متولد شده و پدر و مادر آنها غیر معلوم باشد.
۴- کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده به وجود آمده اند.
۵- کسانی که در ایران از پدری که تبعه خارجه است به وجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام، یک سال دیگر در ایران اقامت کرده باشند والا قبول شدن آنها به تابعیت ایران، بر طبق مقرراتی خواهد بود که مطابق قانون، برای تحصیل تابعیت ایران مقرر است..

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۶- هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند.
۷- هر تبعه خارجی که تابعیت ایران را تحصیل کرده باشد.
تبصره: اطفال متولد از نمایندگان سیاسی و قنسولی خارجه مشمول فقره ۴ و۵ نخواهد بود.
این ماده در بندهای متعدد خود صور مختلف تابعیت (اصلی) را در قانون ایران ذکر کرده، قانون ایران در بعضی موارد روش خاک و در بعضی موارد روش خون را پذیرفته است. ماده ۹۷۶ قانون مدنی نسبت به هر دو روش خاک و خون احکامی بیان کرده است.
به طور کلی می توان گفت ماده ۹۷۶ قانون مدنی، ماده در هم و برهم و نامرتبی است.^[۱۱۶] زیرا موارد مختلف اعمال روش خاک و روش خون و نیز دو موارد از تابعیت اکتسابی را در یک ماده آورده است. در حالی که می توانست موارد مختلفی را به این موضوعات اختصاص دهد.
در بند اول حکمی کلی، جهت اعمال روش خاک را در نظر گرفته است. در حالی که در بند۲، روش خون و در بند ۳و۴و۵ روش خاک را به صورت مشروط قابل اجرا دانسته است. ماده ۹۷۶ قانون مدنی با همه تفصیلی که دارد به علت اختلاط مطالب مختلف، موارد اعمال روش خاک را به طور کامل متذکر نگردیده است.
در بند ۶ تغییر تابعیت زن بیگانه در اثر ازدواج با مرد ایرانی را بیان کرده که همراه با بند ۷ که راجع به تحصیل تابعیت ایران است که مطلبی کاملاً جداگانه و مربوط به تابعیت اکتسابی است. حال به بررسی شقوق مختلف ماده ۹۷۶ قانون مدنی می پردازیم.
بند ۱ ماده ۹۷۶ قانونگذار در این بند یک اماره قانونی را بیان می کند که تمایل به سیستم خاک را نشان
می دهد و می گوید «کلیه ساکنین ایران به استثنایی اشخاص که تابعیت خارجی آنها مسلم باشد ایرانی محسوب می شوند» ظاهر عبارت فوق این است که افراد ساکن هر کشوری، تبعه آن کشور محسوب
می شوند مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.^[۱۱۷]
به همین جهت این ماده فقط اشخاص را که تابعیت خارجی آنها مسلم باشد، خارجی می داند و آن هم باید توسط مدارکی که مورد اعتراض دولت ایران نباشد، ثابت شود. البته لازم نیست که صحت این مدارک مورد تأیید دولت ایران واقع شود بلکه کافی است این مدارک مورد اعتراض دولت ایران نباشد؛ زیرا برای تأیید این گونه مدارک باید آنها را با قانون کشور خارجی تطبیق داد و این وظیفه از مقام رسیدگی کننده ایران به دور است. بنابراین هرگاه فردی در ایران یافت شود خواه به سن رشد رسیده یا نرسیده که تابعیت او معلوم نیست مانند کودک پیدا شده، تبعه ایران شناخته می شود مگر آنکه تبعیت خارجی او مسلم شود.^[۱۱۸] ظاهر عبارت بند اول ماده ۹۷۶ قانون مدنی مذکور در بالا حاوی یک اماره قانونی است که ناشی از تمایل قانون مدنی به اصل سیستم خاک می باشد اما به نظر برخی از نویسندگان حقوق، تابعیتی که طبق این اماره تعیین می شود مبتنی بر سیستم خاک به معنای حقیقی خود نیست بلکه در حقیقت با قبول این اماره، قانونگذار ایران سیستم اقامتگاه را اعمال کرده است. ^[۱۱۹]
بند ۲ ماده ۹۷۶ قانون مدنی در این بند روش خون یا نسبی پذیرفته شده است. در این بند مقرر گردیده «کسانی که پدر آنها ایرانی است، اعم از این که در ایران یا در خارجه متولد شده باشند، تبعه ایران محسوب می شوند» بنابراین طبق این بند کافی است پدر ایرانی باشد تا فرزند او نیز ایرانی باشد، خواه در ایران متولد شده، خواه در خارج از ایران. در این بند مطلقاً به تابعیت مادر اشاره ای نشده است. صرفاً تابعیت ایرانی «پدر» را مورد توجه قرار می دهد، حال آنکه طرز تفکر جدید حقوقی، ضابطه ای را که برای تشخیص تابعیت در سیستم خون شناخته است عبارت از تابعیت والدین اطفال هنگام تولد آنها، به عبارت دیگر در تابعیت نسبی، تابعیتی به طفل تحمیل می شود که پدر و مادر او در هنگام تولد آن طفل داشته اند؛ چنانچه در موقع تولد او اختلاف تابعیتی بین پدر و مادر باشد طفل طبق سیستم خون دارای دو تابعیت می گردد.^[۱۲۰] در سیستم خون در فرانسه امروزه، با همین مفهوم عمل می شود و طبق قانون جدید تابعیت فرانسه، طفل که در اثر ازدواج زن فرانسوی با مرد تبعه بیگانه متولد شده باشد فرانسوی محسوب می گردد.^[۱۲۱] مگر اینکه در خارج از فرانسه متولد شده باشد در این صورت می تواند شش ماه قبل از رسیدن به سن رشد از تابعیت فرانسوی خود صرفنظر کند.
تابعیت ایرانی پدر اعم است از آنکه تابعیت اصلی باشد یا تابعیت اکتسابی،^[۱۲۲] منظور از این تابعیت، تابعیت پدر در زمان تولد فرزند است. به نظر برخی نویسندگان عدم اشاره به مادر در بند ۲ ماده مذکور بر حسب ظاهر، آن است که قانونگذار ایران در تنظیم قاعده های تابعیت ایران درباره ی خانواده های ایران قائل به وحدت تابعیت بوده و ذکر نام مادر را زائد می دانسته است.
در نتیجه اگر کسی از مادر ایرانی و پدر بیگانه تولد یابد، تابعیت او از دایره ی شمول این بند خارج می ماند مگر آنکه وی در سرزمین ایران تولد یافته باشد که در این حالت تابعیت ایرانی او به اقتضای مورد، می تواند مشمول یکی از بندهای ۳و۴و۵ ماده ی ۹۷۶ تلقی گردد.
در موردی که ازدواج زن ایرانی با مرد بیگانه که تابعیت زن به شرط آنکه قانون کشور متبوع مرد مبتنی بر تحمیل تابعیت شوهر به زن نباشد تغییر نمی کند (همچنان تابعیت ایرانی حفظ می گردد) و یا در ترک تابعیت ایران از سوی شوهر که با ترک تابعیت زن موافقت نمی شود، مادر دارای تابعیت ایرانی و پدر دارای تابعیت بیگانه است در این حالت ها نیز در نظر گرفتن تابعیت ایرانی برای فرزند آنها تنها هنگامی میسر
می گردد که در ایران تولد یافته باشد. اعمال روش خاک طبق قانون ایران در بندهای ۳و۴و۵ ماده ۹۷۶ قانون مدنی ایران به روش خاک می باشد و در هر یک علاوه بر تولد در خاک ایران شرط دیگری نیز عنوان شده است. بنابراین می توان گفت روش خاک در ایران به صورت مشروط اعمال می شود نه به صورت مطلق.
تولد در ایران از پدر و مادر نامعلوم- بند ۳ ماده ۹۷۶ قانون مدنی می گوید: «کسانی که در ایران متولد شده و پدر و مادر آنها غیرمعلوم باشد، تبعه ایران محسوب می شوند» بنابراین هرگاه طفلی در ایران متولد شود و پدر و مادر مشخصی نداشته باشد، یعنی هر دو والدین او غیرمعلوم باشند، او را ایرانی خواهیم دانست. منظور قانونگذار از پیش بینی این بند جلوگیری از بی تابعیتی چنین اطفال بوده است. زیرا به علت نامعلوم بودن پدر و مادر، تعیین تابعیت این اطفال، از طریق نسب ممکن نیست و بنابراین با فرض این که اطفال در ایران متولد شده اند، روش خاک اعمال می شود. در کشور ایران با توجه به این که در قانون مدنی، با الهام از قوانین اسلامی، هیچ گونه حقی برای اطفال نامشروع شناخته نشده است و طبق ماده ۱۱۶۷ قانون مدنی طفل متولد از زنا ملحق به زانی نمی شود، بحثهای زیادی در این باره شده است، از جمله بعضی عقیده دارند که هرگاه در قانون ما صحبت از پدر و اولاد می شود منظور پدر و اولاد مشروع است پس اصلاً برای پدر و اولاد نامشروع هیچ گونه حقی، حتی حق تحصیل تابعیت را نمی توان قائل شد.
در حالی که قبول این امر که طفلی که به صورت نامشروع به دنیا می آید از ابتدا محکوم به بی تابعیتی گردد، با توجه به کوشش هایی که برای جلوگیری از بی تابعیتی انجام گرفته است، صحیح نیست.
بعلاوه در حال حاضر در ایران به موجب رویه قضایی صادره از دیوان کشور در سال ۱۳۷۶ اطفال نامشروع حق دارند نسبت به پدر احتمالی خود درخواست اثبات نسب کنند و پس از اثبات نسب مستحق گرفتن نفقه نیز می باشد اما در صورت فوت یکی از پدر و مادر، رابطه وراثت بین آنها برقرار نخواهد شد.
بنابراین با جمع بندهای۱ و۳ و ماده ۹۷۶ قانون مدنی ایران، که از یک طرف کلیه ساکنین را به استثنایی اشخاص که تبعیت خارجی آنها مسلم باشد ایرانی می داند و از طرف دیگر کسانی را که در ایران متولد شده و پدر و مادر آنها غیرمعلوم باشند، ایرانی می داند، می توان گفت^[۱۲۳] اطفال نامشروعی نیز که پدر و مادرشان آنها را انکار می کنند، با توجه به غیرمعلوم بودن پدر و مادر در صورتی که در ایران بدنیا آمده باشند، جز آن دسته از ساکنین ایران هستند که تابعیت خارجی آنها مسلم نیست بنابراین ایرانی محسوب
می گردد اما در صورتی که مشخص باشد که در خارج از ایران به دنیا آمده اند بالطبع ایرانی شناخته
نمی شوند.
تولد در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آن دو متولد در ایران است بند ۴ ماده ۹۷۶ اعلاممی دارد «کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده بوجود آمده اند، تبعه ایران محسوب می شوند» بنابراین به صرف تولد طفل نمی توانستند تابعیت ایران را کسب نمایند بلکه باید یکی از ابوین نیز در ایران متولد شده باشد.
همانطور که مشاهده می شود در بند ۴ ماده مذکور بدون تفاوت بین پدر و مادر، تولد یکی از آنها در ایران شرط تحقق روش خاک در مورد طفل متولد از آنها در ایران قرار داده شده است. از این رو اگر پدر خارجی در ایران متولد شده باشد و طفل نیز در ایران متولد شود، طفل ایرانی است. هم چنین اگر مادر خارجی در ایران متولد شده باشد و طفل نیز در ایران متولد شود، در این صورت نیز طفل ایرانی محسوب می شود.
ایرادی که به این ماده وارد است در مقایسه با سایر بندهای ماده مذکور و حتی کلیه مواد مربوط به تابعیت موردی را بدست نمی آوریم، که طفل متولد از یک پدر خارجی و مادر ایرانی (متولد در ایران یا متولد در خارج از ایران) را، ایرانی بداند. در واقع ما، طفلی را که از مادری خارجی، در ایران به دنیا آمده است، ایرانی می دانیم، ولی طفلی که از مادر ایرانی در ایران بدنیا می آید را ایرانی نمی دانیم.
این مطلب بسیار غیرمنطقی به نظر میرسد و لازم است نسبت به بند ۴ ماده ۹۷۶ قانون مدنی تجدیدنظر شود^[۱۲۴] زیرا طفلی که متولد در ایران که دارای پدر خارجی و مادر ایرانی است ایرانی تر از طفلی است که از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده باشد، بوجود آید.^[۱۲۵] از آنجا که این نقص بسیار واضح می باشد، تاکنون چندین بار از اداره حقوقی وزارت دادگستری در این خصوص کسب نظر شده است. که نظریه اولیه اداره حقوقی وزارت دادگستری به شماره ۵۶۷۸ در این خصوص چنین بوده است «چنانچه مادر ایرانی بوده ولی در ایران متولد نشده باشد در این صورت نیز با توجه به وحدت ملاک و تلفیق اصل خاک و خون که مورد نظر قانون مدنی می باشد طفل مزبور ایرانی شناخته می شود» مطابق این نظریه اطفال متولد در ایران، از مادران ایرانی الاصل، ایرانی محسوب می شدند اما متعاقباً نظریه فوق در سال های ۶/۶/۱۳۵۳ به شماره ۳۸۰۷ و ۱۳/۱۰/۱۳۶۱ به شماره ۵۰۲۵/۷ به نحو زیر اصلاح گردید:
نظریه شماره ۵۰۲۵/۷ مورخه ۱۳/۱۰/۱۳۶۱ ^[۱۲۶]
عبارت (اشخاص ذیل تبعه ایران محسوب می شوند) در مقدمه ماده ۹۷۶ قانون مدنی می رساند که تابعیت ایران منحصر به کسانی است که در این ماده تصریح شده است. طفل متولد در ایران از پدر خارجی و مادر ایرانی متولد در خارج مشمول هیچ یک از شقوق ماده مزبور نیست و چنین طفلی تبعه ایران محسوب نمی شود ولی در موردی که مادر ایرانی در ایران متولد شده باشد از این جهت که علت و مناط بیان حکم بند ۴ ماده ۹۷۶ قانون مدنی تولد یکی از ابوین در ایران است طفل نیز تبعه ایران محسوب می شود. زیرا قید خارجی بودن ابوین در بند ۴ خصوصیتی ندارد و طفل فقط از جهت تولد یکی از ابوین در ایران تبعه ایران است، نه خارجی بودن آنها. بنابراین مادر ایرانی متولد در ایران علاوه بر شمول مناط حکم، تابعیت ایرانی را نیز دارد و بنا قیاس اولویت و تنقیح مناط حکم بند ۴ طفل متولد از او ایرانی است. اما درباره طفلی که مادر ایرانی او در خارج متولد شده مناط مذکور در ماده ۴ صادق نیست و چون وضع طفل با سایر شقوق ماده ۹۷۶ نیز تطبیق نمی کند و تبعه ایرانی به شمار نمی رود.
بنابراین طبق این نظریه فقط در صورتی که مادر ایرانی نیز در ایران متولد شده باشد طفل متولد در ایران را از چنین مادری ایرانی می داند: طفل متولد در ایران از پدر خارجی و مادر ایرانی متولد در خارج، تبعه ایران محسوب نمی شود در عمل اداره ثبت احوال جهت اجرای نظریه مشورتی و وزارت دادگستری دو شرط قائل شده بود: تولد زن ایرانی در ایران و صدور شناسنامه ایرانی برای وی و سکونت زن و شوهر (پدر و مادر طفل متولد در ایران) در ایران، اما سرانجام در آبان ۱۳۸۵ طرحی در این خصوص در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که صدور شناسنامه ایرانی به بعد از ۱۸ سالگی و آن هم با احراز شرایطی موکول شد.^[۱۲۷]
تولد در ایران و اقامت در ایران بند ۵ ماده ۹۷۶ قانون مدنی مقرر می دارد: « کسانی که در ایران از پدری که تبعه خارجه است به وجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام لااقل یک سال دیگر در ایران اقامت کرده باشند، ایرانی محسوب می شوند. والا قبول شدن آنها به تابعیت ایران بر طبق مقرراتی خواهد بود که مطابق قانون برای تحصیل تابعیت ایران مقرر است».
در این بند فرض این است که پدر و مادر خارجی بوده و هیچ یک نیز در ایران متولد نشده باشند، در این صورت طفل باید پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام لااقل یک سال دیگر در ایران اقامت کند تا ایرانی شناخته شود . در این بند مطلب مهمی که مطرح است اقامت شخص متولد در ایران، در این کشور است اما این مطلب مهم با ابهام بسیاری در این بند آمده است. زیرا اصلاً معلوم نیست که تا سن ۱۸ سالگی وضعیت اقامت شخص به چه صورتی است و آیا از نظر قانونگذار تا ۱۸ سالگی نیز لازم است شخص مقیم ایران باشد یا خیر. البته در صورت مثبت بودن پاسخ، لازم است پدر خارجی وی، مقیم ایران باشد چون تا قبل از ۱۸ سالگی، شخص هنوز اقامتگاه جداگانه ای نمی تواند داشته باشد، و معمولاً اقامتگاه وی از نوع اقامتگاهای تبعی و اجباری است و هر جا که ولی اقامت دارد او هم مقیم همان جا محسوب می شود. این مطلب بسیار شاق به نظر می رسد که قانونگذار، علاوه بر خود طفل لازم دانسته باشد پدر خارجی شخصی که در ایران متولد شده، مدت ۱۸ سال در ایران مقیم باشد، تا طفل حاصل از ازدواج وی را ایرانی بداند در صورت منفی بودن پاسخ یعنی در صورتی که فرض کنیم منظور قانونگذار حفظ اقامت یک ساله خود شخص، بلافاصله پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی بوده است، کلمه «دیگر» که پس از «یک سال» آمده
می رساند که این اقامت یک سال، سابقه ای نیز باید داشته باشد که به آن متصل باشد. نظریه مشورتی مورخ ۱۰/۱۱/۱۳۴۳ ادارۀ حقوقی وزارت دادگستری در این مورد مقیم بودن در ایران را مدنظر قرار داده و ترک خاک ایران قبل از۱۸ سالگی و مراجعت بعدی را مخل وصف اقامت و خروج از شمول ماده ۹۷۶ (بند۵) قانون مدنی نمی داند.^[۱۲۸]
از این رو این سوال مطرح می شود که آیا لازم است شخص از زمان تولد تا اتمام ۱۹ سالگی در ایران مقیم باشد یا فقط کافی است یک سال پس از ۱۸ سالگی، یا مدت مشخصی قبل از ۱۸ سالگی به اضافه مدت یک سال پس از ۱۸ سالگی تمام در ایران مقیم باشد؟ موضوعی که مسلم این است که پس از رسیدن به سن مزبور حتماً باید خود شخص به مدت یکسال در ایران اقامت داشته باشد. اما این که آیا قبل از رسیدن به این سن نیز سابقه اقامتی لازم است یا خیر و مدت آن چقدر است، به هیچ عنوان مشخص نیست. در این خصوص کمیسیون مشورتی اداره حقوقی وزارت دادگستری مورخ ۱۳/۲/۱۳۴۶ در مورد شخصی که در ایران از پدر و مادر خارجی به وجود آمده و در سن ۱۸ سال و ۹ ماه برای مدت سه ماه از کشور خارج گردیده است و پس از سن ۱۹ سالگی تقاضای صدور شناسنامه ایران کرده، نظر داده است: چون شخص مورد بحث پس از رسیدن به ۱۸ سال تمام مدت ۹ ماه در ایران بوده و پس از ترک کشور ایران برای مدت سه ماه دوباره به ایران مراجعت کرده و تقاضای تابعیت نموده است و قصد ترک تابعیت او هم احراز نشده اقامت موقت وی در خارج خللی به شمول مورد با شق ۵ ماده ۹۷۶ قانون مدنی نمی رساند و قبول تقاضای او بلامانع است.^[۱۲۹]
از طرف دیگر قانونگذار در بند ۵ ماده ۹۷۶ قانون مدنی در بیان موارد تابعیت مبداء بوده و قبلاً گفتیم تابعیت مبداء بدین معنا است که شخص از ابتدای تولد دارای تابعیت ایرانی است در حالی که در این جا تابعیت شخص در مدت ۱۹ سالی که از زمان تولد شخص تا یک سال پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام است، از نظر قانون ایران اصلاً مشخص نیست. اما او را از ابتدای تولد ایرانی می دانیم، در حالی که شرط ایرانی بودن او را موکول به ۱۹ سال بعد می کنیم.^[۱۳۰]
نکته ای که باید در این بند (۵ ماده ۹۷۶ قانون مدنی) توجه کنیم این است که هیچ گونه اشاره ای به تابعیت مادر نشده است، ایرانی بودن یا نبودن مادر تأثیری در تابعیت فرزند ندارد. در واقع اگر مادر خارجی باشد و در ایران متولد شده باشد، حکم بند قبلی ماده مذکور جاری خواهد بود و دیگر احتیاجی به اقامت ۱۸ سالگی برای طفل نیست. اما اگر مادر ایرانی باشد، ولی در ایران متولد نشده باشد، طفل او ایرانی محسوب نمی شود، مگر اینکه شرط اقامت مندرج در بند ۵ را دارا باشد که همان ایراد مذکور در بند ۴ ماده ۹۷۶ در این حالت نیز مصداق پیدا می کند. در هر حال در مورد این بند نیز چون پدر شخص خارجی است و به احتمال قوی، کشور متبوع پدر، وی را تبعه خود می داند، هرگاه شخصی بخواهد پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام به تابعیت پدر خود باقی بماند باید ظرف یک سال (یعنی بین ۱۸ تا ۱۹ سالگی) درخواست کتبی تقدیم وزارت امور خارجه نماید^[۱۳۱] و تصدیق دولت متبوع پدرش را دایر به این که او را تبعه خود خواهد شناخت ضمیمه نماید.
بند ۶ ماده ۹۷۶ قانون مدنی که مقرر می دارد: « هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند که در مباحث قبلی همچنین در مبحث بعدی توضیح مفصل آن داده خواهد شد.
بند ۷- هر تبعه خارجی که تابعیت ایران را تحصیل کرده باشد این بند تابع شرایط عامه تحصیل تابعیت است که موضوع آن خارج از این مبحث است.
در خصوص تبصره ماده ۹۸۷ قانون مدنی اطفال متولد از نمایندگان سیاسی و کنسولی خارجه مشمول این ماده نخواهد بود. نظیر چنین استثنایی در قانون انگلیس نیز که به طور کلی روش خاک را اجرا می کند به چشم می خورد. این موضوع جزء امتیازات و معافیتهای است که قانونگذاران برای نمایندگان سیاسی و کنسولی قائل می شوند، تا بتوانند وظایف خود را به خوبی در کشورهای خارج انجام دهند. قانونگذار ایران چنین امتیازی را برای نمایندگان تجاری، نظامی و فرهنگی در نظر نگرفته است و آنها فقط به موجب عهدنامه ممکن است از شمول این بند مستثنی شوند.
خلاصه مطالب:
حال باید از خود بپرسیم آیا این کودکان متولد از زنان ایرانی با تبعه بیگانه کودکانی بی تابعیت هستند و یا کودکانی با تابعیتی مضاعف که بر اثر بد حادثه از داشتن حتی یک تابعیت بنابر مشکلاتی عملاً محروم
مانده اند؟
از آنجا که مادران این کودکان ایرانی هستند آیا طبق قوانین تابعیت ایران این دسته از کودکان نیز می توانند ایرانی محسوب شوند یا خیر؟ ایران جزء آن دسته از کشورهایی است که تابعیت از طریق مادر بر طفل منتقل نمی گردد و خود این مسئله بحث های زیادی را در میان حقوق دانان بوجود آورده است و این مسئله می تواند یک نقص قانونی محسوب گردد. این نقص زمانی وضوح بیشتری می یابد که به بند ۴ ماده ۹۷۶ قانون مدنی توجه نماییم. در این ماده چنین آمده است «کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده بوجود آمده اند» همان طور که مشاهده می شود نبودن تفاوت بین پدر و مادر، تولد یکی از آن دو در ایران، شرط تحقق تابعیت براساس روش خاک در مورد طفل متولد از آن ها در ایران قرار داده شده است. ^[۱۳۲] از این رو اگر پدر خارجی در ایران متولد شده باشد و طفل نیز در ایران متولد شود طفل ایرانی است. همچنین اگر مادر خارجی در ایران متولد شده باشد و طفل نیز در ایران متولد شود در این صورت نیز طفل ایرانی محسوب می شود، ولی طفل متولد از یک پدر خارجی و مادر ایرانی که در ایران بدنیا آمده را ایرانی نمی دانیم در حالی که طفلی را که از مادر خارجی در ایران بدنیا آمده است، ایرانی
می دانیم. این علاوه بر غیرمنطقی بودن بسیار ناعادلانه و تبعیض آمیز است؛^[۱۳۳] لازم است نسبت به بند ۴ ماده ۹۷۶ قانون مدنی تجدیدنظر شود. درباره تابعیت ایرانی کودکان متولد در ایران که پدرشان خارجی و مادرشان ایرانی و متولد ایران است، کوچکترین تردید روانیست. زیرا به موجب بند ۴ ماده ۹۷۶ قانون مدنی کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده به وجود آمده اند ایرانی محسوب می شود. حال که طفل متولد در ایران از مادر خارجی متولد در ایران، ایرانی، محسوب می شود! آیا می توان طفل متولد از مادر ایرانی، متولد در ایران را خارجی دانست؟ از این جهت که علت مناط بیان حکم بند ۴ ماده ۹۷۶ قانون مدنی تولد یکی از ابوین در ایران است طفل نیز تبعه ایران محسوب می شود و قید خارجی بودن ابوین در بند ۴ قانون مذکور طبق نظر مشورتی که در این خصوص شده خصوصیتی ندارد و طفل فقط از جهت تولد یکی از ابوین در ایران، تبعه ایران است نه خارجی بودن آنها. بنابراین مادر ایرانی متولد در ایران علاوه بر مشمول مناط حکم، تابعیت ایرانی را نیز دارد و بنابر قیاس اولویت و تنقیح مناط حکم بند ۴ طفل متولد از او (مادر ایرانی) ایرانی است. اما درباره طفلی که مادر ایرانی او در خارج از کشور متولد شده مناط مذکور در ماده ۴ صادق نیست و چون وضع طفل با سایر شقوق ماده ۹۷۶ قانون مدنی تطبیق نمی کند تبعه ایران به شمار نمی رود.^[۱۳۴] برخی از حقوقدانان معتقدند با آنکه در اسلوب تابعیت ایران، تابعیت مادر در تابعیت فرزند مؤثر شناخته نشده، در این بند برای تولد مادر در ایران ارزش حقوقی شناخته شده است^[۱۳۵] این ارزش به لحاظ نقش مادر در تربیت فرزند است و چون تولد مادر، مانند تولد پدر، در ایران به طور طبیعی سبب گرایش فرزند به تمدن و فرهنگ این سرزمین و آشنایی و علاقه ی وی نسبت به این فرهنگ می گردد، قانونگذار آن را به انضمام شرط دیگر یعنی تولد خود شخص در ایران، برای تابعیت ایرانی او کافی دانسته است. به این ترتیب، در این بند اگر تولد شخص در ایران در اعطای تابعیت به او مؤثر بوده تولد پدر یا مادر او هم در ایران در اعطای آن تأثیر داشته و سبب گردیده این تابعیت درباره ی او از هنگام تولد تحقق یابد، خاصه آنکه تولد پدر و مادر هم در ایران نشان می دهد که پدر و مادر یا یکی از آن دو نیز پیش از آن در ایران مقیم بوده اند که فرزند آنها در این کشور بدنیا آمده است این مقدمات برای آنکه
دارنده ی این نوع تابعیت را بتوان از ابتدا دارای شرایط لازم برای بهره مند شدن از تابعیت ایران تلقی کرد به نظر قانونگذار کافی آمده است.

یک مسیر ارتباطی USB
و تعداد زیادی امکانات دیگر که خارج از بحث این فصل است؛ برای کسب اطلاعات بیشتر می­توانید به برگه اطلاعات (Data Sheet) آی­سی مربوطه مراجعه نمایید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(الف)
(ب)
(الف)
(ب)
شکل ۲-۲: (الف) نمایی از میکرو­کنترلر ATMEGA8 – (ب) نمایی از میکرو­کنترلر LPC2378
وظیفه میکروکنترلر LPC2378 این است که اطلاعات را از طریق درگاه شبکه (پروتکل TCP/IP) از کامپیوتر دریافت کند و آن­ها را از طریق خط انتقال RS485 به برد­های Slave بفرستد؛ سپس منتظر می­ماند تا بردی که آدرس آن، با داده ارسالی روی خط یکی است دمای ترموکوپل­ها را بخواند و روی خط انتقال قرار دهد، حال میکرو (LPC2378) داده ­ها را از روی خط انتقال بر­می­دارد و از طریق درگاه LAN به برنامه کامپیوتری مربوطه انتقال می­دهد.
فرایند توضیح داده شدۀ پاراگراف قبل را می­توانید، در فلوچارت نشان داده شده در شکل ۲-۲ مشاهده کنید.
دلیل عمده­ای که از میکروکنترلر LPC2378 استفاده کرده­ایم این است که به سادگی با زبان برنامه­نویسی LabVIEW قابل برنامه­ ریزی و عیب­یابی می­باشد.
شکل ۲-۳: فلوچارت عملکرد برد اصلی
همچنین در بردهای اندازه ­گیری دما (Slave BOARD) از میکروکنترلر Atmega8 به عنوان پردازنده استفاده شده است (شکل ۲-۱-ب) که این تراشه را با زبانC++ برنامه­نویسی کرده­ایم. میکروکنترلر Atmega8 دارای امکاناتی همچون حافظۀ flash مناسب برای برنامه، تعداد پورت­هایI/O کافی و پشتیبانی از پروتکل ارتباطی SPI وUART است که در سیستم مورد استفاده قرار گرفته­اند.
وظیفه میکروکنترلر ATMEGA8 این است که داده ­ها را از روی خط انتقال RS485، با پروتکل UART بخواند و آن را با آدرس خود چک کند؛ ابتدا پروسه چک کردن درستی اطلاعات را انجام می­دهد که این پروسه شامل چک کردن تعداد بایت­های ارسالی، Check Sum موجود در داده و چک کردن هدر، تریلر و نوع ترموکوپل می­ شود (مانند فلوچارت شکل ۲-۳)؛ سپس در صورت درست بودن آدرس، دما را به شکل یک بسته­ای که آن را در شکل ۲-۴ مشاهده می­کنید در آورده و ارسال می­ کند.
۲-۲- بسته دریافتی کامپیوتر از برد­ها
همان­طور که در شکل ۲-۵ مشاهده می­کنید بسته ایجاد شده در میکروکنترلر ATMEGA8 شامل هدر، تریلر، نوع ترموکوپل، شماره برد، Check sum و تعداد بایت­ها می­باشد تا برای پروسه کنترلی در برنامه نوشته شده در کامپیوتر مورد استفاده قرار بگیرد.
شکل ۲-۴: فلوچارت عملکرد برد­های Slave
شکل ۲-۵: مشخصات داده ارسالی از میکرو­کنترلر ATMEGA8
این بسته، یک بسته پویا (Dynamic) است که می ­تواند از حداقل ۲۵ بایت تا حداکثر ۴۶ بایت تغییر کند.­
۲-۳- ترموکوپل­ها
ترموکوپل­ها یکی از پراستفاده ترین ابزار­ها در صنعت و آزمایشگاه­ها برای اندازه ­گیری دما هستند. این ابزار متشکل از دو رشته سیم غیر هم­جنس است که در اثر اعمال حرارت، ولتاژی در محدوده اندازه ­گیری میلی­ولت تولید می­ کنند. در فصل دوم، عملکرد و انواع ترموکوپل­ها، به همراه شرح مزایا و معایب آن­ها آورده شده است. سامانه اندازه ­گیری دمای مورد بحث، با بهره گرفتن از حداقل ۱ و حداکثر ۶۴ ترموکوپل مجزا، می ­تواند دمای ۶۴ نقطۀ مجزا را دریافت کند.
۲-۴- تراشه MAX6675
این تراشه­های ساخته شده توسط شرکت MAXIM ، با جبران اتصال سرد، نقش مبدل ولتاژ ترموکوپل به اطلاعات دمایی محیط را ایفا می­ کنند. این تراشه­های پیچیده و پیشرفته، در واقع واسط میان ترموکوپل­ها و میکروکنترلر هستند که ارتباط آن­ها از طریق پروتکل SPI انجام می­پذیرد.
می­توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به فصل دوم مراجعه کنید.
۲-۵- کانال­های ارتباطی
پس از دریافت دمای ترموکوپل­ها از طریق خط انتقال SPI و تولید بسته نهایی داده ­ها، این بسته توسط ارتباطUART میکروکنترلر ATMEGA8 به تراشۀ ADM485 ارسال می­ شود تا از طریق کانال ارتباطی RS485 به میکروکنترلر LPC2378 برسد، از این میکروکنترلر با بهره گرفتن از پروتکل ارتباطی TCP/IP اطلاعات به کامپیوتر ارسال می­ شود. لازم به ذکر است که ارتباط میان کامپیوتر و میکروکنترلرها دو طرفه می­باشد.
در مورد کانال­های ارتباطی بطور مختصر در فصل سوم توضیح داده شده است.
۲-۶- نرم­افزار کامپیوتری
اطلاعات فرستاده شده از میکروکنترلر LPC2378، در یک نرم­افزار کامپیوتری نمایش داده می­شوند که آن را به تفضیل در فصل چهارم بررسی می­کنیم. در نرم­افزار نوشته شده به زبان LabVIEW، امکان مشاهده دمای نقاط مختلف، مقایسه آن­ها با یکدیگر، ذخیره آن­ها و امکان بارگذاری اطلاعات ذخیره شده وجود دارد. علاوه بر این قابلیت­ها، تعدادی فرمان کنترلی نیز از طریق این برنامه به میکروکنترلر فرستاده می­شوند تا عملکرد سامانه از طریق نرم­افزار کنترل شود. در شکل ۲-۶ می­توانید فلوچارت مختصری از عملکرد برنامه را مشاهده کنید، البته در فصل­های بعدی بطور کامل توضیح داده می­ شود.
شکل ۲-۶: فلوچارت مختصری از عملکرد برنامه کامپیوتری سامانه
پس از اتصال تغذیه سامانه و اجرای نرم­افزار مربوطه، سامانه منتظر ارسال فرمان شروع توسط کاربر از طریق نرم­افزار می­ماند. به محض ارسال این فرمان، میکروکنترلر ATMEGA8 شروع به اسکن کردن هریک از مجموعه حسگرهای دما می­ کند؛ پس از تکمیل شدن اسکن، بسته های داده از هر بردی مانند شکل ۲-۵ با بهره گرفتن از توابع به کار رفته در برنامه میکروکنترلر ATMEGA8 تولید و توسط میکروکنترلر LPC2378 به درگاه LAN ارسال می­گردد. نرم افزار LabVIEW این بسته داده را دریافت می­ کند و ابتدا به بررسی صحت ارسال داده ­ها می ­پردازد، یعنی شروع به چک کردن تعداد بایت­های دریافتی، شماره برد درخواستی، Check Sum موجود در داده ­ها، چک کردن هدر و تریلر می ­پردازد؛ سپس طبق قالب از پیش تعریف شده داده ­های خام، این داده ­ها را ترجمه و دمای هر یک از ترموکوپل­ها را از یکدیگر تفکیک می­ کند. در نهایت، دماها در یک گراف روی نمودارهای مجزا نمایش داده می­شوند و هم­زمان اطلاعات هر یک از نمودار­ها را در یک فایل Excel و یک فایل Text ذخیره می­ کند تا کاربر در صورت نیاز بتواند داده ­ها را مجدداً بارگذاری نماید.
۲-۷- بسته ارسالی برنامه کامپیوتری
بسته ارسالی به میکروکنترلرها از برنامه نوشته شده در کامپیوتر به قرار شکل ۲-۷ است، همان­طور که مشاهده می­کنید این بسته شامل نوع ترموکوپل، هدر، تریلر، تعداد بایت­های ارسالی، Check sum و شماره برد است که در میکروکنترلر همه آن­ها چک می­ شود تا مشخص شود داده صحیحی به میکرو رسیده است یا نرسیده است.
شکل ۲-۷: مشخصات داده ارسالی از کامپیوتر
۲-۸- برخی مشخصات مهم سامانه
در این قسمت بطور مختصر به همراه عکس­هایی از سخت­افزار (شکل ۲-۸) و نرم­افزار (شکل­های ۲-۹، ۲-۱۰ و ۲-۱۱) سامانه اندازه ­گیری دما، برخی پارامترهای مهم سخت­افزاری و نرم­افزاری این سامانه را نام برده­ایم.
(d)
©
(a)
(b)
شکل ۲-۸: (a) نمایی از برد اصلی سامانه، (b)، ©، (d)نما­های مختلف از بردهای Slave
۲-۸-۱- سخت­افزاری
اندازه ­گیری دمای ۶۴ کانال در کمتر از ۱ ثانیه.
محدوده اندازه ­گیری بین ۰ تا ۱۰۲۴ درجه سانتی ­گراد.
دقت اندازه ­گیری ۲۵/۰ درجه سانتی ­گراد.
امکان اندازه ­گیری در یک محیط پراکنده با فاصله حداکثر۹۰۰ متر (برای کابل AWG24 به هم تابیدۀ با محافظ، Ohm/m085/0 ، pF/m41).
اندازه ­گیری دما با ترموکوپل نوع K.
حداقل نویز به دلیل انتقال اطلاعات به صورت دیجیتال.
اندازه ­گیری با قابلیت جبران اتصال سرد.
اتصال برد اصلى به کامپیوتر از طریق درگاه LAN و با پروتکل TCP/IP.

خطای آزمایش

۳۶

۰۵/۰

۰۱/۰

ضریب تغییرات

–

۸۵/۱۲

۴۸/۶

** معنی دار در سطح ۱%
۱-۶-۴ تعداد شاخساره
۱-۱-۶-۴ اثر ریزنمونه بر تعداد شاخساره
در بررسی اثر ریزنمونه بر تعداد شاخساره، نشان داد که بیشترین تعداد شاخساره (۴۹/۲ شاخساره) در ریزنمونه میان گره ساقه بدست آمد که با تعداد شاخساره در ریزنمونه برگ اختلاف معنی داری در سطح ۵ درصد آزمون دانکن نشان داد (نمودار ۲۹-۴).
نمودار ۲۹-۴ اثر ریزنمونه بر تعداد شاخساره در باززایی مستقیم
۲-۱-۶-۴ اثر محیط کشت اندام زا بر تعداد شاخساره
نتایج اثر محیط کشت اندام زایی بر تعداد شاخساره، نشان داد که بیشترین تعداد شاخساره (۹۰/۳ شاخساره) در محیط کشت اندام زایی MS حاوی ۵/۰ میلی گرم در لیتر TDZ بدست آمد (شکل ۵-۴) که با سایر تیمارها تفاوت معنی داری نشان داد. کمترین تعداد شاخساره مربوط به تیمار شاهد (بدون هورمون) بود (نمودار ۳۰-۴).
نمودار ۳۰-۴ اثر محیط کشت باززایی بر تعداد شاخساره در باززایی مستقیم
۳-۱-۶-۴ اثر برهمکنش ریزنمونه و محیط کشت اندام زا بر تعداد شاخساره
اثر برهمکنش دو عامل ریزنمونه و محیط کشت اندام زا نشان داد که بیشترین تعداد شاخساره (۴۰/۵ شاخساره) از ریزنمونه میان گره ساقه در محیط کشت اندام زایی MS حاوی ۵/۰ میلی گرم در لیتر TDZ بدست آمد که با سایر تیمارها تفاوت معنی داری نشان داد. در تیماری که هورمون های BAP و KIN به صورت ترکیبی به کار برده شد (۵/۰ میلی گرم در لیتر BAP + 5/0 میلی گرم در لیتر KIN) تعداد شاخساره بیشتری (شکل ۶-۴) نسبت به استفاده از این هورمون ها به صورت جداگانه مشاهده گردید. کمترین تعداد شاخساره مربوط به تیمارهای شاهد (بدون هورمون) بود (نمودار ۳۱-۴).
نمودار ۳۱-۴ برهمکنش اثر ریزنمونه و محیط کشت باززایی بر تعداد شاخساره در باززایی مستقیم
۲-۶-۴ طول شاخساره
۱-۲-۶-۴ اثر ریزنمونه بر طول شاخساره
در بررسی نتایج اثر ریزنمونه بر طول شاخساره نخود شیرین مشاهده شد ریزنمونه میان گره ساقه دارای طول شاخساره بیشتری نسبت به برگ بود و در سطح ۵ درصد آزمون دانکن معنی دار بود (نمودار ۳۲-۴).
نمودار۳۲-۴ اثر ریزنمونه بر طول شاخساره در باززایی مستقیم
۲-۲-۶-۴ اثر محیط کشت اندام زا بر طول شاخساره
نتایج اثر محیط کشت اندام زایی بر طول شاخساره در باززایی مستقیم نخود شیرین نشان داد که طول بلندترین شاخساره (۹۶/۲ سانتیمتر) در محیط کشت اندام زایی MS همراه با ۵/۰ میلی گرم در لیتر TDZ بدست آمد که با سایر تیمارها تفائت معنی داری نشان داد. کمترین طول شاخساره مربوط به تیمار شاهد (بدون هورمون) بود (نمودار ۳۳-۴).
نمودار ۳۳-۴ اثر محیط کشت باززایی بر طول شاخساره در باززایی مستقیم
۳-۲-۶-۴ اثر برهمکنش ریزنمونه و محیط کشت اندام زا بر طول شاخساره
نتایج اثر برهمکنش دو عامل ریزنمونه و محیط کشت اندام زا بر طول شاخساره نشان داد که طول بلندترین شاخساره (۶۳/۴ سانتیمتر) از ریزنمونه میان گره ساقه در محیط کشت MS همراه با ۵/۰ میلی گرم در لیتر TDZ بدست آمد که با سایر تیمارها تفاوت معنی داری نشان داد. با افزایش غلظت BAP و KIN در هر دو ریزنمونه میان گره ساقه و برگ، طول شاخساره افزایش یافت. کمترین طول شاخساره مربوط به تیمار شاهد (بدون هورمون) در هر دو ریزنمونه بود (نمودار ۳۴-۴).
نمودار ۳۴-۴ اثر برهمکنش ریزنمونه و محیط کشت اندام زا بر طول شاخساره در باززایی مستقیم

شکل ۵-۴ تشکیل شاخساره در آزمایش اندام زایی مستقیم از ریزنمونه میان گره ساقه در محیط کشت MS حاوی ۵/۰ میلی گرم در لیتر TDZ.
شکل ۶-۴ اندام زایی مستقیم در محیط کشت MS حاوی ۵/۰ میلی گرم در لیتر BAP + 5/0 میلی گرم در لیتر KIN.
۷-۴ ریشه زایی
بعد از این که شاخساره ها به اندازه لازم برای ریشه دار شدن آماده شدند، آن ها را در محیط کشت های تهیه شده به منظور ریشه زایی انتقال یافتند (جدول ۱۰-۳). بعد از ۱۰ روز که در محیط کشت ریشه زایی همراه با هورمون های مختلف قرار گرفتند، جهت ادامه ریشه زایی به محیط کشت MS عاری از هورمون زیرکشت شدند و پس از گذشت ۴ هفته از کشت، شاخص های تعداد ریشه و طول ریشه اندازه گیری شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد غلظت محیط کشت پایه، نوع هورمون های بکار رفته و برهمکنش آنها در تعداد ریشه و طول ریشه در سطح احتمال ۱% معنی دار بود (جدول ۱۰-۴).
جدول ۱۰-۴ تجزیه واریانس تعداد ریشه و طول ریشه در آزمایش ریشه زایی از شاخساره

منابع تغییرات

درجه آزادی

میانگین مربعات

تعداد ریشه

طول ریشه

کریستوف لاولاک و لارن رایت نیز ویژگی‏های محصول را به سه دسته تقسیم کردند:
۱- ویژگی‏های تحقیقی. ۲- ویژگی‏های تجربی. ۳- ویژگی‏های اعتقادی.
۱- ویژگی‏های تحقیقی: ویژگی هایی هستند که به مشتری امکان می‏دهد محصول را قبل از خرید ارزیابی کند. اکثرکالاها از نظر ویژگی‏های تحقیقی کیفیت بالایی دارند. با ویژگی هایی نظیر سبک، رنگ، ترکیب، مزه، صدا و قیمت، مشتریان آینده نگر می‏توانند قبل از خرید، محصول را نگاه ‏کنند، امتحان کنند یا بچشند یا (اگر خودرو باشد) آن را به طور آزمایشی برانند. این گام به مشتریان کمک می‏کند آنچه را در مبادله با پول خود به دست می‏آورند بشناسند و ارزیابی نمایند و همچنین خطر یا عدم اطمینان از خرید را کاهش دهند.
۲- ویژگی‏های تجربی: این ویژگی‏ها را نمی­ توان قبل از خرید ارزیابی کرد. مشتریان باید این ویژگی‏ها را تجربه کنند تا بدانند چه چیزی به دست می­آورند. سفرهای تفریحی، سرگرمی‏های زنده، حوادث ورزشی و رستورانها دارای این ویژگی‏ها هستند.
۳- ویژگی‏های اعتقادی: مشخصاتی هستند که ممکن است مشتریان آن‏ها را حتی بعد از خرید و مصرف هم نتوانند با اطمینان خاطر ارزیابی نمایند. به عنوان مثال معمولا بیمار نمی­تواند ارزیابی کند که دندانپزشک تا چه حد مراحل پیچیده مربوط به دندانسازی را خوب انجام داده است.
۲-۴-۱-۱۱ مدل لِویت
از نظر لویت هر محصول دارای چهار سطح است. هسته ی محصول همان محصول کلی است که لویت آن را به عنوان عامل اصلی برای مشارکت در بازار شرح داده و درونی ترین لایه است. لایه دوم، محصول مورد انتظار است (ویژگی‏ها­و خدمات مورد انتظار به وسیله مشتری) ، لایه سوم، محصول اضافی (ویژگی‏های و خدماتی که مورد انتظار مشتری نمی باشد) و لایه چهارم محصول بالقوه (مثل روش‏ها و ایده‏های جدید) است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در کل، هسته اصلی محصول نیازهای اساسی مشتری را رفع می‏کند و عناصر تکمیلی مزایای افزون بر هسته اصلی محصول را تهیه می‏کند و آن را متفاوت از عرضه محصولات رقبا می‏نماید. لویت^[۶۱] (۱۹۸۰) ویژگی‏های غیرهسته ای را به ویژگی‏های محصول اضافی و ویژگی‏های محصول بالقوه تقسیم کرد. او محصول بالقوه را به عنوان چیزی که ممکن است باعث جذب و نگه داری مشتری شود تعریف می‏کند. مثال هایی که توسط لویت ارائه شده، نشان می‏دهد که محصول بالقوه یا پنهانی به وسیله­ پیشنهاد تغییرات و معرفی دانش جدید، ایده‏های جدید، روش‏های جدید و تکنولوژی جدید ایجاد می‏شود؛ به عنوان مثال مفهوم محصول پنهانی سبب توسعه محصول و ارائه محصول آینده شود.

نمودار ۲-۳ مدل ویژگی‏های محصول از نظر لویت

(رضوانی و ملک پور، ۱۳۸۸، ۶۵)
۲-۴-۱-۱۲ مدل کاتلر
کاتلر^[۶۲] (۲۰۰۵) ویژگی‏های محصول را در ۵ سطح قرار می­دهد نمودار منافع اصلی که عاید مشتری خواهد شد مهمترین سطح را تشکیل می­دهد، یعنی خدمات اصولی یا منافعی که مشتری در سایه­ی خرید محصول به دست خواهد آورد. میهمان یک مهمان پذیر، آرامش و خواب را خریداری می‏نماید. در سطح دوم بازاریاب باید به منافع اصلی توجه کند که در محصول اصلی قرار دارد و عاید خریدار می­ شود. از این رو، یک اتاق در یک مهمان پذیر شامل یک تخت، حمام، حوله و دست شویی می‏شود و در سطح سوم بازاریاب یک محصول مورد انتظار تهیه می‏کند. یعنی مجموعه ای از ویژگی‏ها و شرایطی که خریداران انتظار دارند هنگام خرید محصول به دست آورند. میهمان یک مهمانپذیر انتظار دارد اتاق تمیز، حوله‏های تمیز و از این قبیل چیزها در اختیارش قرار بگیرد. از آنجا که بیشتر میهمان پذیرها می­توانند این حداقل انتظار را برآورند، معمولاً مسافر در این باره تصمیم می‏گیرد که کدام میهمان پذیر راحت تر و کم هزینه تر است. در سطح چهارم، بازاریاب یک محصول اضافی ارائه می‏کند که از حد انتظار مشتری بیشتر است. امکان دارد یک مهمان پذیر دستگاه کنترل تلویزیون، گل‏های تازه و سیستم کنترل ورود و خروج سریع به میهمانان ارائه کند. اصولاًرقابت کنونی بر سر خدمات اضافی یا تشریفاتی است که به مشتری ارائه می‏شود. در سطح پنجم، محصولی مدنظر است که ممکن است مصرف کننده در آینده شاهد آن باشد. در چنین حالتی شرکت در جست وجوی راه‏های بسیار جدید بر می‏آید تا نیازهای مشتریان را تامین کند و خدماتی چشم گیر و متمایز ارائه نماید. برای مثال در میهمان پذیر ماریوت اتاق هایی ارائه می‏شود که نمونه­هایی از محصول سنتی و تحول یافته می‏باشند.

نمودار۲-۴ سطح محصول از نظر کاتلر

(رضوانی و ملک پور، ۱۳۸۸، ۶۶)
۲-۴-۱-۱۳ مدل کاتلر و آرمسترانگ
به عقیده کاتلر و­آرمسترانگ^[۶۳] (۲۰۰۴) بازاریاب باید آنچه به بازار عرضه می­ شود را در سه سطح­ برنامه­ ریزی نماید. هر سطح مقداری به ارزش مورد نظر مشتری می­افزاید و این سه سطح، بر روی هم یک سلسله مراتب ارزش مورد نظر مشتری را تشکیل می‏دهند.
آن‏ها پیشنهاد گردند که نقطه شروع توسعه محصول باید مزایای هسته ای باشند که محصول ارائه می‏کند و به دنبال آن توسعه ویژگی‏های ضروری و نهایتاً ارزش محصول اضافی که شامل ویژگی‏های اضافی و تکمیل شده می‏باشد.

نمودار ۲-۵ مدل کاتلر و آرمسترانگ

(رضوانی و ملک پور، ۱۳۸۸، ۶۶)
مدل ویژگی‏های محصول لویت­^[۶۴]­ (۱۹۸۰) و کاتلر و آرمسترانگ­^[۶۵] (۲۰۰۴) ممکن است که خیلی مشابه به نظر برسد اما این دو مدل با هم تفاوت هایی دارند. در مدل کاتلر و آرمسترانگ، هسته ی محصول، مزایای شالوده ای است، در حالی که محصول فیزیکی در لایه دوم قرار دارد. محصول فیزیکی یا اصلی همان محصول هسته ای در نمودار لویت است. ویژگی حل مسئله (مزایای شالوده ای) اغلب به عنوان هسته محصول یا خدمات تعریف می‏شود، در حالیکه هسته محصول ضرورتاً همان ویژگی حل مسئله نمی باشد. با بهره گرفتن از تعیین کننده‏های هویت مثل مارک تجاری در یک محصول واقعی، کاتلر و آرمسترانگ، بعد متفاوتی از محصول را که در مدل لویت وجود نداشت، نشان دادند (رضوانی و ملک پور، ۱۳۸۸، ۶۶-۶۵).
۲-۴-۲ تعداد، اهمیت و سفارش ویژگی‏های محصول
تحقیقات بازاریابی همواره متمرکز بر تعدادی از ویژگی‏های کارکردی بوده اند که در فرایند استدلال مصرف کنندگان نقش دارند. مصرف کنندگان از این ویژگی‏های کارکردی برای توجیه قضاوت‏ها و انتخاب‏های خود بهره می­گیرند، اما محصولات در بسیاری از طبقه بندی‏ها به لحاظ کارکردی بسیار شبیه به هم هستند. از این رو، مصرف کنندگان در ایجاد تمایز میان محصولات بر مبنای ارزیابی ویژگی‏های کارکردی دچار مشکل می‏شوند. در نتیجه بازاریابان تعداد ویژگی‏های تجربی و کارکردی را در تحقیقات خود به صورت توامان در نظر می‏گیرند. تحقیقات بر روی مصرف کنندگان نشان داده است که محصولات دارای ویژگی‏های ظاهری جذاب می‏توانند واکنش‏های عاطفی مثبتی را در میان مصرف کنندگان برانگیزند و تاثیر مثبتی بر نگرش آنان ایجاد کنند (براکوس و همکاران^[۶۶]،۲۰۱۴، ۲۲۹۱).
ویژگی‏های محصول اغلب اولین نقطه ایجاد تمایز میان محصولات رقیب هستند و از این رو نقش مهمی را در موفقیت شرکت‏ها ایفا می‏کنند. بعلاوه، در جایی که شرکت‏ها خواهان کاهش هزینه‏ ها و افزایش نرخ موفقیت خود باشند، ویژگی‏های محصول سکویی را برای ارائه محصولات جدید فراهم می‏آورند (وود^[۶۷]،۲۰۰۷، ۱۰۸).

۲-۵ ریسک ادراک شده

امروزه هر فعالیتی با ریسک و مخاطره روبرو است و انسان‏ها از زمان‏های بسیار دور به آن پی برده و درصدد شناسایی مفهوم و منابع آن برآمده اند.به مرور زمان، ریسک از ابعاد محتوایی و شکلی، شناسایی و گام هایی برای اندازه گیری آن برداشته شده است. صاحب نظران در بعد اندازه گیری سعی بر آن داشته اند که ریسک را از مفهوم کیفی به مفاهیم کمی تبدیل کرده و سپس آن را مدیریت کنند (بقایی حسین آبادی،‏۱۳۸۰، ۲۵). مفهوم ریسک ادراک شده در ابتدا از سوی بائر^[۶۸] (۱۹۶۰) مطرح گردید. ریسک ادراک شده به عنوان عدم قطعیت پیش روی مصرف کنندگان در زمان عدم توانایی در پیش بینی پیامدهای تصمیمات خرید مطرح می‏شود. ریسک ادراک شده وابسته به عوامل متعددی مانند عوامل مختص محصول، سبک زندگی، اعتماد به نفس مصرف کنندگان، درگیری ذهنی، موقعیت‏های مصرف و غیره می‏باشد (بروور و همکاران^[۶۹]، ۲۰۱۳، ۳۷۰).
سطح و میزان ریسک ادراک شده توسط مصرف کننده نسبت به محصول، بر تصمیم خرید وی تاثیر می­ گذارد. شش طبقه بندی از ریسک در تحقیقات پیشین مطرح شده اند که عبارتند از ریسک عملکردی یعنی عدم تناسب محصول با کاربرد مورد نظر، ریسک مالی یعنی دریافت ارزش لازم در پی پرداخت پول، ریسک فیزیکی یعنی تهدید سلامت فرد توسط محصول، ریسک روان شناختی یعنی کاهش اعتماد به نفس مصرف کننده به خاطر عدم رضایت بخشی محصول، ریسک اجتماعی یعنی قضاوت ضعیف اطرافیان در صورت انتخاب نامطلوب محصول توسط مصرف کننده، و ریسک زمانی یعنی میزان زمان صرف شده برای گزینه‏های مختلف. مصرف کنندگان پس از ادراک سطح بالای ریسک به استراتژی‏های کاهش ریسک پناه برده و تلاش می‏کنند تا از میزان آن بکاهند (ویوت،‏۲۰۱۲، ۲۲۲).
بر طبق تحقیقات مشخص شده است که ریسک ادراکی می‏تواند مانع از خرید مشتریان از فروشندگان شود. در این راستا، محققین اعلام داشته است که اعتماد می‏تواند تاثیر مثبتی را بر ادراکات مشتریان بر جای بگذارد و عامل زمینه سازی برای مشارکت آنها در خرید باشد. تاثیر منفی ریسک را می‏توان از طریق تاثیر مثبت ایجاد اعتماد کاهش داد. ریسک زمانی به وجود می‏آید که احتمال وقوع انتظارات از۱۰۰ درصد کمتر باشد. رفتار مصرف کنندگان شامل ریسک می‏گردد از آنجهت که هرگونه اقدام آنان پیامدهایی را به دنبال دارد که آنها قادر به پیش بینی آن نیستند و برخی از این پیامدها نامطلوب از کار درمی آیند. از اینرو ریسک نشانگر وجود عدم قطعیت درباره نتیجه اقدامی است که احتمال وقوع آسیب فیزیکی یا خسارات دیگر را به دنبال دارد (هاریدج- مارچ^[۷۰]، ۲۰۰۶، ۷۴۶).
ریسک ادراک شده خرید به عنوان انتظار زیان در یک معامله خاص تعریف می‏گردد. انواع مختلف ریسک ادراک شده خرید دارای تاثیر فاحشی برای انتخاب کانال خرید هستند زیرا می‏توانند مانعی برسر راه اجرای معاملات به وجود آورند (آلداس مانزانو و همکاران^[۷۱]،۲۰۰۹، ۵۵). ریسک ادراکی مفهومی پیچیده، چند بعدی و پویا است و اغلب دارای دو جزء عدم قطعیت و پیامد می­باشد. ریسک ادارکی ریشه در تعدادی از عناصر مشترک مانند محصول، موقعیت خرید، افراد و فرهنگها دارد (زائو وهمکاران^[۷۲]،۲۰۰۸، ۵۰۶). ریسک ادراکی از پیشینه ای قدیمی در ادبیات رفتار مصرف کنندگان برخوردار می‏باشد و بر طبق آن تایید می‏شود که ریسک ادراکی برای توضیح رفتار مصرف کنندگان متغیری قوی است چنانکه مصرف کنندگان غالباً می‏کوشند تا از اشتباهات پرهیز کنند (آندروز و بویل^[۷۳]، ۲۰۰۸، ۶۰).
در محیط اینترنتی علی رغم محیط فیزیکی، ریسک بیشتر و اعتمادکمتری وجود دارند زیرا در ارزیابی محصولات یا خدمات دشواریهای فراوانی پیش روی مشتریان قرار می‏گیرند. در این راستا، اطلاعات ناهمگون بیشتری درباره محصولات و شرکتها در شرایط اینترنتی در مقایسه با شرایط غیر اینترنتی پدید می‏آید که در عوض ریسک ادراکی بالاتری را به دنبال دارد. هنگامی که مصرف کنندگان نتوانند تامین کنندگان با سطوح مختلف کیفیت محصولاتشان را متمایز کنند، دچار ریسک ادراکی می‏شوند. ریسک نقش مهمی را در رفتار مصرف کنندگان ایفا می‏کند و در توضیح رفتار جستجوگری اطلاعات و تصمیم گیری خرید مصرف کنندگان تاثیر مهمی دارد. مطالعات تجربی نشان می‏دهند که ریسک ادراکی سبب کاهش تمایل مصرف کنندگان برای خرید کالا یا خدمات از اینترنت می‏شود. ریسک به عنوان یکی از مشخصه‏ های تصمیم تعریف گردیده است که بازتابگر تغییر و تنوع در نتایج احتمالی می‏باشد و شامل تمامی پیامدهای منفی خرید برای مصرف کنندگان می‏شودکه قابل پیش بینی نیستند. دو دیدگاه نظری درباره ریسک وجود دارد: یکی از دیدگاه‏ها متمرکز بر عدم قطعیت در نتیجه تصمیم است و دیگری حول محور یا پیامدهای اینگونه نتایج می‏چرخد (سن مارتین و کاماررو^[۷۴]،۲۰۰۹، ۶۳۱).
مشکلاتی مانند سرقت هویت، شماره کارت اعتباری، انتشار پرونده پزشکی و کاربرد اطلاعات به صورت غیرمجاز سبب شده اند که حفظ اسرار و دسترسی به اطلاعات شخصی به موضوعات مهمی در مواجهه با خدمات مالی تبدیل شوند. مصرف کنندگان ادراکات خاصی درباره انواع مختلف اطلاعات جمع آوری شده دارند و نگرانیهایی را در این باب مطرح می‏کنند. یکی از تعاریف اولیه حفظ اسرار مصرف کنندگان از سوی گودوین مطرح گردید که بر میزان کنترل بر کاربرد اطلاعات فردی و حضور سایرین و دسترسی آنها به این اطلاعات تاکید می‏گذارد (ستارنکو و روسلانی توجیب^[۷۵]، ۲۰۰۹، ۴۶۹).
تعریف ریسک به عنوان یک مفهوم کیفی بسیار پیچیده کار دشواری است و درحقیقت، برای تعریف ریسک باید ابتدا بنیان‏های محتوایی آن یعنی سطوح اطلاعات و سطوح روان شناختی افراد (نوع نگرش افراد نسبت به پذیرش خطر) مشخص گردند. عدم اطمینان یکی از این بنیان‏ها است و زمانی رخ می­دهد که تصمیم گیرنده اطلاعات کافی و کاملی درباره واقعه و نتیجه آن نداشته باشد و در این نقطه ریسک وارد تصمیم ­گیری می­ شود. عدم اطمینان از فقدان اطلاعات درباره گذشته، حال، و آینده، وقایع، ارزش­ها، و شرایط به وجود می‏آید. اگرچه درجات متفاوتی از عدم اطمینان وجود دارد اما اساس مفهوم عدم اطمینان فقدان اطلاعات در مورد اجزای سیستمی است که مورد بررسی قرار دارد. عدم اطمینان تحت تاثیر عوامل زیر قرار می‏گیرد:
۱٫اطلاعات ناکافی
گاهی ممکن است کیفیت یا کمیت اطلاعات برای شناسایی مشکل و راه حل‏های آن کافی نباشد.
۲٫میزان و در دسترس بودن اطلاعات
میزان اطلاعات و قابلیت در دسترس بودن آنها برای تصمیم گیرنده عامل مهم دیگری برای تعیین سطح اطمینان تصمیم گیری است.
۳٫کمبود شفافیت در ساختار مسئله
اگر تجربه تصمیم گیرنده در تجزیه مسئله به اجزای کوچک تر و درک روابط بین آنها کم باشد، دلیلی بر ایجاد عدم اطمینان خواهد بود.
۴٫عدم توانایی تصمیم گیرنده در تعیین راه کارهای حل مسئله
چنانچه تصمیم گیرنده قادر نباشد راهکارهای مختلف حل مسئله را تعیین یا تخمین بزند، این ابهام اثر چشم گیری بر افزایش سطح عدم اطمینان در تصمیم گیری خواهد گذاشت.
۵٫شخصیت تصمیم گیرنده
شرایط و ویژگی هایی مانند تجربه، مهارت، آموزش، تربیت و توانایی‏های شناختی یک فرد بر درجه اطمینان او در تصمیم گیری اثر خواهد گذاشت.
با توجه به دیدگاه‏های مختلف، تعاریف متفاوتی از ریسک وجود دارند.‏ محققان با تکیه بر دیدگاه‏های متنوع نشات گرفته از اصول حاکم بر مکاتب جامعه شناختی و مدیریتی نظرات مختلفی را ارائه کرده اند. ریسک عبارت از موقعیتی است که در آن تصمیم گیرنده سه ویژگی دارد که عبارتند از:
درک ساختار مسئله.
عدم درک کامل نتایج مورد انتظار.
توانایی ذهنی جهت تعیین احتمال وقوع هر یک از نتایج مورد انتظار.
ریسک زمانی کاربرد عملی دارد که برای صاحب نظران قابل اندازه گیری باشد، بنابراین ریسک باید به گونه ای تعریف شود که قابلیت اندازه گیری کمی بیابد. به منظور تعریف عملی ریسک دیدگاه‏های مثبت و منفی متنوعی مطرح شده اند. در دیدگاه مثبت درباره ریسک، احساس مثبت و عقل گرایی خوش بینانه­ای به چشم می‏خورد. در این دیدگاه، محققین ریسک را ناشی از ابهام در موارد مطلوب و نامطلوب در تصمیم گیری می‏دانند و در حقیقت ریسک را ناشی از هر عاملی می‏دانند که موجب عدم اطمینان در تصمیم گیری می‏شود. در دیدگاه منفی نسبت به ریسک، عوامل نامطلوب ایجاد کننده ریسک یعنی خسارت و زیان و ضرر بیشتر مورد تاکید قرار می‏گیرند و ریسک نشانه تاثیر عامل نامطلوب در یک تصمیم گیری تلقی می‏شود (بقایی حسین آبادی،۱۳۸۰، ۲۶-۲۵).

نمودار ۲-۶ طیف تعاریف ریسک

(بقایی حسین آبادی،۱۳۸۰، ۲۶)
۲-۵-۱ انواع ریسک ادراک شده
۲-۵-۱-۱ ریسک اجتماعی
ریسک اجتماعی از طریق خرید محصولاتی ایجاد می‏گرددکه ارزش پیش پا افتاده ای در بازار دارند (هاریدج- مارچ^[۷۶]،‏۲۰۰۶، ۷۴۷). ریسک اجتماعی به پاسخهای منفی در شبکه اجتماعی مصرف کنندگان معطوف می‏شود (میشل^[۷۷]،۱۹۹۹، ۱۸۷). ریسک اجتماعی بازتابگر اهمیت اجتماعی ادراک شده در کاربرد محصول به عنوان ابزاری برای بروز و تقویت مفهوم فرد از خود می‏باشد (مائنپا^[۷۸]، ۲۰۰۶، ۳۰۸).
ریسک اجتماعی به احتمال جلب توجه نامطلوب و پاسخ نامساعد از خرید یک محصول خاص معطوف می­گردد. نگرش مصرف کنندگان نسبت به روش های مختلف خرید وابسته به ویژگی‏های فردی آنها می­باشد. کسانی که برای روابط اجتماعی بیشترین ارزش را قائل هستند، تمایلی به توسعه نگرش مثبت به برخی محصولات ندارند. عدم وجود تعاملات انسانی می‏تواند مانعی بر سر راه کاربرد خدمات مبتنی بر فن آوری باشد (آلداس مانزانو و همکاران^[۷۹]، ۲۰۰۹،۵۵).
۲-۵-۱-۲ ریسک حفظ اسرار

پی‏ال‏اس نگرشی مبتنی بر واریانس است که در مقایسه با تکنیک­های مشابه معادلات ساختاری همچون Lisrel و Amos نیاز به شروط کمتری دارد (لیلجاندر^[۲۰۶] و همکاران، ۲۰۰۹). مزیت اصلی PLS در این است که این نوع مدل‏یابی نسبت به لیزرل به تعداد کمتری از نمونه نیاز دارد، درواقع PLS محدودیت حجم نمونه ندارد و نمونه انتخاب‌شده می‏تواند برابر یا کمتر از ۳۰ باشد، که در این صورت نیز نتایج معتبر است (گری و تری^[۲۰۷]، ۲۰۰۳). مزیت دیگر این تکنیک این است که به فرض نرمال بودن جامعه متکی نیست و به‌عنوان متدی قدرتمند در شرایطی که تعداد نمونه‏ها و آیتم‏های اندازه‏گیری محدود است و توزیع متغیرها نامعین است مطرح می‏شود (هایر^[۲۰۸] و همکاران، ۱۹۹۸).
مدل‏یابی PLS در دو مرحله انجام می‏شود. در اولین مرحله، بایستی مدل اندازه‏گیری از طریق تحلیل‏های روایی و پایایی و تحلیل عامل تأییدی بررسی شود و در دومین مرحله، بایستی مدل ساختاری به‌وسیله برآورد مسیر بین متغیرها و تعیین شاخص‏های برازش مدل بررسی شود (هالند^[۲۰۹]، ۱۹۹۹).

• • ارزیابی مدل اندازه‏گیری

به‌منظور دستیابی به اعتبار همگرا و میزان همبستگی، آزمون‌های پایایی مرکب و میانگین واریانس ارزیابی شد. پایایی بالاتر از ۸/۰ همراه با میانگین واریانس حداقل ۵/۰ دو شرط لازم برای اعتبار همگرا و همبستگی یک سازه می‏باشند (چینگ‏لین و چیه‏هانگ^[۲۱۰]، ۲۰۰۹). بارهای عاملی بزرگ‌تر از ۵/۰ از اعتبار مناسبی برخوردار هستند (فورنل و لارکر^[۲۱۱]، ۱۹۸۱). در نگرشی محتاطانه، بارهای عاملی بزرگ‌تر از ۷/۰ از اعتبار مناسبی برخوردار هستند (هالند، ۱۹۹۹). نتایج مربوط به تحلیل‏های روایی و پایایی و تحلیل عامل تأییدی مدل تحقیق در جدول ۴-۱۹ مشخص گردیده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ‏۴‑۱۹نتایج مربوط به تحلیل‏های روایی و پایایی و تحلیل عامل تأییدی مدل تحقیق در نرم‏افزار PLS