ساندوه،وان اومر، ابدلوحید، اسمائیل، هارون (۲۰۰۷)

۱ـرضایت ۲ـتصویر برند

دیک و باسو (۱۹۹۷)

۱ـکیفیت درک شده ۲ـرضایت احساسی و اجتماعی ۳ـعادت

لوئیس و لامبرت (۲۰۱۰)

۱ـشخصیت ۲ـوابستگی ۳ـتعهد ۴ـاعتماد به برند ۵ـارزش ویژه برند

اکینچی و وایات (۲۰۱۱)

۱ـقابلیت‌های فیزیکی ۲ـهویت ۳ـسبک زندگی ۴ـرضایت

دیک و باسو (۱۹۹۷)

۱ـرضایت ۲ـشخصیت و تصویر از خود ۳ـکیفیت ارتباطات با برند مشتری

ملا و بیسچوف (۲۰۱۲)

۱ـارزش درک شده ۲ـتعهد ۳ـدرگیر شدن ۴ـهزینه تعییر برند ۵ـاعتماد به برند ۶ـرضایت ۷ـفرهنگ ۸ـکارایی برند ۹ـارتباطات ۱۰ـاثرات برند ۱۱ـتکرار خرید

بطور کلی، مشتری وفادار به برند را می‌توان به اینصورت تعریف نمود: هر مشتری که خرید قبلی و بعدی آن یکسان بوده باشد. یعنی یا توصیه کننده خرید دیگران به خرید از همان برند باشد و یا خودش برای خرید بیشتر تلاش نماید. بطورکلی چهار متغیر (اعتماد به برند، تعهد، ارتباطات و اداره تعارض) در وفاداری مشتریان تاثیر گذار است:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اعتماد: تمایل شدید به برقراری و حفظ مبادلات و معاملات با سازمان همراه با اطمینان خاطر.
تعهد: میل شدید و فراوان در نگهداری و حفظ ارتباطی ارزشمند.
ارتباطات: حفظ تماس با مشتریان ارزشمند، فراهم کردن اطلاعات بموقع و با ارزش در خدمات و سرویسهای خدماتی.
اداره تعارض: توانایی یک عرضه کننده در جلوگیری از مغایرتهای احتمالی(برطرف نمودن مغایرت صورت حسابها و اظهارنام‌ه را قبل از اینکه مشتریان دچار مشکل شوند).زمانیکه این کار به خوبی صورت گیرد منجر به افزایش وفاداری مشتریان خواهد شد.
همچنین برندها به محصولات تولیدی ارزش و شخصیت می‌دهند. در ایران نقش واسطه‌ها ودلال‌ها پر رنگ تر از سایر کشورهاست. به طول مثال هنگامی که اقدام به خرید جنسی از فروشگاه می‌کنید، گفتار فروشنده و تبلیغی که او می‌کند، بر میزان خرید اثر گذاراست. این موضوع باید در ارزش گذاری برند در بازار داخلی مورد توجه قرار گیرد. موردی که در مدل‌های ارائه شده در میان سال‌های ۱۹۸۷ و ۲۰۰۷ میلادی کمتر به چشم می‌خورد. مدل‌های ارائه شده توسط کشورهای شرق آسیا نظیر چین، کره جنوبی، ژاپن و هند نیز به موضوع واسطه‌ها بیشتر پرداخته‌اند.
برندها در تمام صنایع قابل تعریف هستند. در تعریف جدیدی که کافر^[۵۸] فرانسوی از برند ارائه نموده، آمده که، “مجموعه‌ای از تصورات ذهنی مشتریان و توزیع کنندگان در طول زمان ایجاد برند نامی‌نماید”. در تعاریف قبلی برند سخنی از توزیع کنندگان و واسطه‌ها نیامده بود ولی امروزه دیده می‌شود که واسطه‌ها و خرده فروشان نیز در ارزش یابی برند اهمیت می‌یابند. اگر بخواهیم ارزیابی دقیقی از ارزش برند داشته باشیم، باید از ۳ دیدگاه مشتریان و توزیع کنندگان (اعم از خرده فروشان و عمده فروشان )و در نهایت کارکنان سازمان، مورد بررسی قرار دهیم. رتبه بررسی کارکنان سازمان در دو سه سال اخیر مطرح شده‌است چرا که نقطه نظرات پرسنل یک مجموعه به ویژه در شرکت‌های خدماتی اهمیت فوق العاده‌ای دارد. در شرکت‌های خدماتی، کارکنان، واسطه ارائه خدمات از تولید کننده یا سازمان به مشتریان هستند. بنابراین دیدگاه آنها نسبت به کیفیت و مرغوبیت خدمات ارائه شده، قابل توجه‌است. باید بررسی شود که آیا کارمندی که می‌خواهد خدمتی به مشتری ارائه نماید، خود برند سازمان را پذیرفته‌است؟!
۲ـ۳ـ اعتماد به برند
فوکویاما (۱۹۹۵) اعتماد به برند را این‌گونه تعریف می‌کند: انتظاری که از درون یک اجتماع منظم، صادق و با رفتارهای همکارانه بر پایه‌ی هنجارهای معمولاً اشتراکی، در بخشی از اعضای اجتماع برمی‌خیزد. وی عقیده دارد انقلاب صنعتی، نقش به سزائی در اهمیت اعتماد به برند برای شناخت و فهم رفتارهای تجاری همچون بازاریابی داشته‌است. براساس یک تعریف دقیق‌تر، اعتماد به نام تجاری یعنی تمایل مشتری به اطمینان کردن به توانایی‌ها و قابلیت‌های نام تجاری در انجام وظایف تعیین شده (کلر، ۱۹۹۸). بازاریاب‌ها غالباً به اعتماد به برند مبتنی بر تعریف متمرکزتر علاقه‌مندند: اعتماد به برند به عنوان تمایل به تکیه کردن بر شریک ارتباطی که معتمد (مَحرم) دانسته می‌شود، تعریف می‌گردد. این مؤلفان فرض می‌کنند که اعتماد به برند مقدم بر تعهد است. در هرصورت جایی که اعتماد به برند بایستی در یک مدل نسبتاً جامع از وفاداری مشتری قرارگیرد، همچنان حل‌نشده باقی‌مانده‌است. برخی اندیشمندان برای یافتن اعتماد به برند کل از روشی همچون TQM بحث می‌کنند. در نتیجه آن‌ها اعتماد به برند را به مثابه میانجی (حد واسط) میان رضایت و وفاداری درنظر می‌گیرند. آکر اعتماد به برند را مقدمه‌ی رضایت می‌داند که تابع وفاداری است و با مدل وفاداری نام تجاری آکر حمایت می‌شود. دِرویتر و همکاران (۲۰۰۱) عقیده دارند در خدمات،اعتماد به برند و نگرش‌ها نقش مهمی جهت ایجاد مزیت رقابتی بازی می‌کنند (دیویس^[۵۹] و همکاران، ۲۰۰۷).
۲ـ۳ـ۱ـ مدل اعتماد مشتریان
جانسون و گریسون (۲۰۰۰) اعتماد را از دیدگاه شناختی و عاطفی تعریف می­ کنند. اعتماد شناختی حاصل تفکر و تجزیه­وتحلیل مصرف ­کننده است. از این رو، این نوع اعتماد بر مبنای دانش و منعکس­کننده‌ی اعتماد به­نفس مصرف ­کننده و یا تمایل او به حصول اطمینان از کارآیی و قابلیت­اطمینان یک محصول است. از سوی دیگر، اعتماد عاطفی بر مبنای احساس خاطر جمعی از یک محصول خاص و استحکام رابطه بین مصرف ­کننده و محصول است. مدل ارائه شده‌ی آنها در شکل زیر آمده است:
عاطفی
شناختی
شکل۲ـ۱: مدل اعتماد مشتریان (منبع: جانسون و گریسون، ۲۰۰۰)
۲ـ۴ـ ارزش ویژه برند
برخلاف توجهی که به مفهوم ارزش ویژه برند وجود دارد، اصطلاح ارزش به سختی معنای راه‌گشایی برای بازاریاب‌ها به ارائه می‌دهد (اولیور، ۱۹۹۹). کرونین و همکاران (۱۹۹۷) معتقدند اختلاف کمی بین مفهوم ارزش در ادبیات بازاریابی به عنوان (فداکاری و کیفیت خدمات) ارزش وجود دارد. چنین مفهوم سازی‌ای به تمرکز بر آنچه که نسبتاً به صورت دریافتنی‌ها در مقابل ازدست‌دادنی‌ها در مبادلات بازاریابی درک می‌شود، ختم می‌گردد. اولیور (۱۹۹۹) مدعی است ارزش یک مفهوم یگانه از رضایت و کیفیت است و متغیرهای خروجی همچون وفاداری که قضاوت‌های مصرفیِ مصرف‌کننده را در طول زمان می‌سازد، دربر می‌گیرد. او مدلی ارائه نموده‌است که رضایت و ارزش را به مثابه مفاهیمی پیش پس از مصرف تصویر می‌کند،. همچنین بیان می‌کند چنین مفهوم‌سازی‌ای با مفهوم‌سازی سنتی از ارزش در ادبیات بازاریابی ناسازگاری ندارد. ارزش به صورت سنتی به صورت تابعی از شکل‌گیری قضاوت‌های وفادارانه، مدل‌سازی می‌شود (اولیور، ۱۹۹۹).
ارزش ویژه برند (برند) مجموعه‌ای از دارایی های برند است و به نام نمادهای برند، نسبت داده می شود. به همان میزان که برای مصرف کنندگان ارزش ایجاد می کند، می تواند برای شرکت نیز ایجاد ارزش نماید.در واقع منابع ۴ گانه ایجاد ارزش برای برند عبارتند از : ۱ـ وفاداری به برند ۲ـ آگاهی از نام برند ۳ـکیفیت ادراک شده برند ۴ـ تصویر ذهنی برند علاوه بر کیفیت ادراک شده. چگونگی ایجاد ارزش از طریق ارزش ویژه برند در شکل زیر آمده‌است:
ارزش ویژه برند
ایجاد ارزش برای شرکت از طریق عوامل زیر :
-اثر بخشی و کارایی برنام‌ه های بازاریابی
-وفاداری به برند
-توسعه برند ها
-افزایش قدرت تجاری

نادری (۱۳۷۸)

بررسی و تعیین عوامل مؤثر بر جذب سپرده های قرض الحسنه ی پس انداز بانک تجارت تهران

خفتان پژوه (۱۳۸۱)

بررسی تطبیقی نظریات مشتریان و شعب بانک رفاه در زمینه ی رابطه عوامل آمیخته ی بازاریابی خدمات و جذب مشتری

رازانی (۱۳۸۲)

بررسی و معرفی روش های جدید و مؤثرجذب منابع مالی در شعب بانک تجارت- استان لرستان

آقاجانی (۱۳۸۴)

شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر گرایش مشتریان بانک های تجاری در استفاده از دستگاه خودپرداز بانکی

خضراء (۱۳۸۵)

عوامل مؤثر بر تجهیز منابع مالی کشور که بر جذب بهینه ی منابع پولی تأثیرگذارند

رمضانی ( ۱۳۸۵)

بررسی عوامل موثر بر تجهیز منابع (جذب سپرده) بانک سپه استان گلستان طی سال ۸۳- ۱۳۷۸

ذوالفقاری و آقازاده (۱۳۸۹)

بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت شعب بانک در تجهیز منابع مالی (مطالعه موردی درشعب بانک تجارت سمنان)

هدیه لمر (۱۳۸۷)

ارزیابی عوامل موثر بر جذب منابع بانکی کشور

کشاورز (۱۳۸۶)

بررسی عوامل موثر بر جذب سپرده های گوناگون (تجهیز منابع) در شعب بانک ملت در سرپرستی منطقه ۴ تهران.

جمع بندی و نتیجه گیری
در این فصل ابتدا به موضوع تعاریف پول ، ویژگی های پول و وظایف و نقش پول در اقتصاد و پشتوانه پول پرداخته شد سپس بحث پیدایش بانک و بانکداری و بانک ملی در ایران مطرح گردید. برخی از خصوصیات نظام های کارآمد درتجهیز منابع مالی ارائه گردید. در خصوص چگونگی تجهیز منابع مالی به ویژه از راه قبول سپرده های قرض الحسنه و سپرده های سرمایه گذاری مدت دار و نیز انواع تسهیلات اعطایی از سوی بانک مطالبی بیان گردید. پس از آن عواملی که به نوعی منجر به موفقیت شعب بانک ملی استان مازندران در تجهیز منابع مالی می شود ، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این عوامل شامل کارآمدی مدیریتی، کارآمدی منابع انسانی ، کارآمدی فناوری اطلاعات، رضایت مشتریان و عوامل محیطی است که به طور مفصل در این فصل بیان شد.
مقدمه
در این فصل با توجه به اهداف و سوالات تحقیق به روش انجام تحقیق می پردازیم . هر تحقیقی به منظور پاسخ منطقی به سوالات به تعریف روش اجرایی آن از جمله نوع تحقیق از نظر هدف و ماهیت روش،جامعه آماری،گروه نمونه و روش نمونه گیری، روش گردآوری اطلاعات،ابزار گردآوری اطلاعات، روایی و پایایی ابزار اندازه گیری و روش های تجزیه و تحلیل داده ها می پردازد.
نوع تحقیق از نظر هدف و ماهیت روش
به طور کلی می توان تحقیقات رااز نظر هدف به سه دسته : الف- تحقیقات بنیادی ب- تحقیقات کاربردی پ- تحقیقات توسعه ای تقسیم نمود. تحقیقات بنیادی عمدتاً در دانشگاه و مراکز تحقیقاتی انجام شده و قصد افزایش دانش و آگاهی را دارد. تحقیقات کاربردی عبارتند از حل مسئله در موضوع خاصی که نتایج آن برای یک سازمان مفید است و یا قصد پاسخ به مسئله ای در جامعه را دارد . اما تحقیقات توسعه ای نوعی از تحقیقات کاربردی است که قصد واکاوی موضوعی خاص را داشته و یا قصد توسعه ای آن موضوع را دارد . لذا با توجه به مراتب فوق این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و از نظر ماهیت روش تحقیق توصیفی پیمایشی می باشد.

جامعه آماری
جامعه آماری در این تحقیق شامل ۱۶ نفر از رؤسای درجه یک و مرکزی حوزه های بانک ملی استان مازندران می باشد. این افراد با توجه به معیارهای بانک ملی استان مازندران به دلیل حجم فعالیت ها ، کسرت مشتریان و نیز جذب بالایی ازسپرده ها به درجه یک تعریف می شوند. (پیوست شماره ۲) از این رو در این پژوهش به عنوان جامعه خبرگان^[۱۱] تعیین شدند.

وقتی فردی مرتکب جرمی می شود، حادثه ی اتفاق افتاده را می توان با عناصری چند مربوط دانست و بزه ارتکابی را از نظر منطقی و عقلی توجیه کرد و مجازات را تعدیل کرد. اما اگر بزهکاری علی رغم گذشت و اغماض جامعه، مجدداً جرم جدیدی مرتکب شود یا در لحظات مختلف جرایم گوناگونی را انجام دهد توجیه بزهکاری دراین شرایط دشوارتر است و لذا جامعه به دلیل احساس خطر شدت عمل بیشتری نسبت به مجرمان معمول می دارد. تکرار و تعدد جرم از علل تشدید کننده ی مجازات‌ها هستند زیرا هر دو دلالت بر حالت خطرناک بزهکار و آمادگی او برای ارتکاب جرایم دیگر دارند.^[۵۹]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۱ فردی کردن مجازات و تعدد جرم

اصولاً منطق و عدالت حکم می کند که کسی که جرایم متعددی را مرتکب گردیده با آن کسی که فقط مرتکب یک جرم گردیده است، برابر نباشد از سوی دیگر ممکن است عدالت مطلق اقتضای آن را نماید که برای فردی که مرتکب جرایم متعدد گردیده به نسبت هر جرم ارتکابی، مجازات جداگانه ای در نظر گرفته شود.
درحالت تعدد جرم، ارتکاب جرایم متعدد از سوی مجرم نشانگر این است که انجام عمل مجرمانه از سوی او نمی تواند یک اشتباه و شاید اتفاقی باشد بلکه مجرم با خواست خود جرایم متعددی انجام داده و ارتکاب این اعمال حالت خطرناک و ضد اجتماعی مجرم را ثابت می کند. به عنوان مثال کسی که مرتکب جرایم جعل، سرقت، خیانت در امانت و تمرد در مقابل مأمورین دولت شده است، عاصی تر و خطرناک تر از مجرمی است که مرتکب یک فقره جعل گردیده است.^[۶۰]
اصولاً منطق و عدالت چنین اقتضاء می کند که با کسی که یک بار مرتکب جرمی گردیده با آن کس که به کرات مقررات اجتماعی را نادیده گرفته و آن ها را زیر پا گذارده یکسان برخورد نشود و از این رو می توان گفت قاعده تعدد جرم یکی از نهاد های حقوقی برخاسته از اصل فردی کردن مجازات است و مراد از آن این است که در مورد فردی که مرتکب جرمی می شود، اگر سابقه ی ارتکاب قبلی جرم دیگری را داشته باشد، مجازات بیشتر و سنگین تری اعمال گردد تا نسبت به کسی که جرمی را مرتکب شده اما سابقه ی ارتکاب جرم دیگری نداشته باشد. بدین ترتیب ملاحظه می شود که فلسفه ی بکارگیری این نهاد حقوقی متناسب کردن و متعادل کردن میزان مجازات با درجه مجرمیت، سوءنیت، تباهی اخلاقی یا خطرناکی مجرم است.^[۶۱]
بنابراین قاعده ی تعدد جرم که یکی از نهادهای حقوقی برخواسته از اصل فردی کردن مجازات است، نه تنها در جهت تسهیل در اجرای تفکر قدیمی جمع مجازات‌ها نیست بلکه فلسفه به کارگیری این نهاد حقوقی متناسب کردن میزان مجازات با درجه ی مجرمیت، سوءنیت، تباهی اخلاقی یا خطرناکی مجرم است به وسیله تشدید مجازات با رعایت تعداد جرایم ارتکابی او.

۲-۲ فردی کردن مجازات و تکرار جرم

تکرار جرم دومین سبب عام تشدید کیفر بر مجرمی است که سوابق او در دستگاه عدالت کیفری نشانگر دارا بودن سابقه ی تحمل مجازات می باشد، چنین مرتکبی مجدداً قوانین جزایی را نقض نموده است، او با ارتکاب جرم جدید نشان داده که تحمیل مجازات سابق بر او بی اثر بوده و هم در حال حاضر واجد حالت خطرناک بیشتری است و احتمال تجری مجدد او می رود. همین شاخص ها تحمیل مجازات را بر او توجیه می نماید.^[۶۲]
نظریه پردازان مکتب تحققی با رد اختیار و اراده ی آزاد بزهکار، جرم را محصول و معلول عوامل گوناگونی می دانند که بالاجبار فرد را به سوی ارتکاب جرم سوق می دهد، عواملی که بر حسب بزهکاران مختلف با یکدیگر ترکیب شده و دسته بندی بزهکاران را به پنج دسته ی بزهکار مادرزادی، دیوانه، به عادت، اتفاقی، و هیجانی به وجود می آورد.^[۶۳]
پیروان مکتب تحققی در راستای اصل فردی کردن مجازات‌ها معتقد بودند که ارتکاب جرم در نتیجه ی اجبار ناشی از مجموعه ای از عوامل فردی و اجتماعی است و لذا واکنش نسبت به مجرم می بایست متناسب با حالت خطرناک او تعیین گردد.
اصل فردی کردن مجازات ها، به معنی اعمال و اجرای مجازاتی متناسب با شخصیت و ویژگی های جسمی، روانی، و اجتماعی فرد مجرم است.
از دیدگاه این مکتب در فرایند واکنش جامعه در برابر پدیده ی بزهکاری وجود عنصر معنوی تقصیر و خطا لازم و ضروری نیست .همین اندازه که رفتار بزهکاری اثری از حالت خطرناک را نشان دهداین واکنش توجیه پذیر خواهد بود.^[۶۴]
بر اساس نفوذ همین نظریه است که بسیاری از نویسندگان معاصر حقوق جزا، تشدید مجازات تکرار کنندگان جرم را به مفهوم حالت خطرناک بازگشت می دهند.
مهم ترین اشکال بر اتخاذ این نظریه به عنوان مبنایی برای تشدید مجازات ، عدم ارائه معیار و ملاک دقیقی در اندازه گیری و محاسبه حالت خطرناک است.
با توجه به مطالب فوق باید سیاست شدت عمل مکاتب کلاسیک و نئوکلاسیک و قانون گذاران متأثر از این آموزه ها را در برابر تکرار کنندگان جرم و تشدید مجازات ایشان را علاوه بر آموزه های سزادهی ناشی از هدف ارعاب مردم و بازدارندگی مجازات‌ها دانست. بر این اساس با تجویز مجازات افزون تر در قبال تکرار جرم، در حقیقت سیاستی پیشگیرنده جهت جلوگیری از ارتکاب مجدد جرم، توسط همان مجرم قبلی و بزهکاران مکرر بالقوه، اتخاذ شده است.^[۶۵]

گفتاردوم: تأثیر پذیری

در این گفتار تأثیرپذیری قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۰ و لایحه قانون مجازات اسلامی از مبانی نظری پذیرش تعدد و تکرار (نظریه بازدارندگی و اصل فردی‌کردن مجازات) بیان می‌شود.

بند اول: مبنای قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۰ در تشدید مجازات

قانون مجازات اسلامی سابق در اجرای قواعد تعدد و تکرار و تشدید مجازات بزهکاران بر مبنای اندیشه ی بازدارندگی بوده و از سیستم کلاسیک پیروی نموده است.

بند دوم: مبنای لایحه قانون مجازات اسلامی در تشدید مجازات

مبنای تشدید مجازات درلایحه قانون مجازات اسلامی، وجود حالت خطرناک در شخص است. و لحاظ تعداد جرایم ارتکابی در میزان تشدید و اعمال جهات تخفیف پیروی مقنن از اصل فردی کردن مجازات‌ها که از جمله سیاست های جنایی اسلام است را نشان می‌دهد.

فصل دوم: بررسی تحلیلی و تطبیقی تعدد و تکرار جرم در قانون سال ۱۳۷۰ ولایحه قانون مجازات اسلامی

مبحث اول: تعدد جرم

تعدد جرم حالتی است که شخص واحد مرتکب جرایم متعدد می شود، مقررات تعدد جرم نسبت به بزهکاری اعمال می شود که مرتکب جرایمی در فواصل زمانی مختلف بلند یا کوتاه مدت گردیده است ولی به علت عدم دسترسی به متهم یا عدم کشف جرم و یا به جهات دیگری رسیدگی به عمل نیامده و به طور کلی هنوز حکم قطعی لازم الاجرا صادر نشده است. تعدد جرم دلیل وجود حالت خطرناک و مسئولیت جزایی بیشتر در مرتکب اعمال مجرمانه و لزوم احتیاط در ارفاق و تخفیف مجازات اوست ولی از این جهت که مرتکب تعدد جرم قبلاً به طور رسمی محکومیت پیدا نکرده و وسایل تنبیه او از طرف جامعه فراهم نیامده است، مجازاتی کمتر از مجازات تکرار جرم دارد.^[۶۶]

گفتار اول: اقسام تعدد جرم

در حقوق جزا تعدد جرم به انواع مختلفی تقسیم می شود بیشتر حقوق‌دانان قائل به دو قسم تعدد مادی و تعدد اعتباری جرم هستند.

بند اول: تعدد مادی

تعدد مادی یا واقعی حالت فردی است که مرتکب چند عمل مجرمانه مجزا شده است بدون این که در رابطه با هیچ یک از آن ها محکوم به حکم قطعی لازم الاجرا شده باشد. برای مثال فردی مرتکب جرم سرقت ، قتل، تجاوز به عنف و جعل سند شده است و در خصوص هیچ یک از این جرایم برای وی حکم محکومیت قطعی صادر نشده است، در این حالت قانون گذار به علت خطرات بیشتری که مجرم برای جامعه دارد مبادرت به تشدید مجازات وی نموده است.

بند دوم: تعدد معنوی

تعدد معنوی حالت فردی است که مرتکب فعل واحدی شده و عناوین مجرمانه ی متعددی بر این فعل واحد صدق می کند.

گفتار دوم:تعدد جرم بر اساس قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰

مقنن در قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۰ در مواد ۴۶ و ۴۷ به بیان نظام تعدد در دو قسم مادی و معنوی پرداخته است.

بند اول: تعدد مادی

قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۰ در ماده‌ی ۴۷ به شرح مقررات تعدد مادی جرم پرداخته است.
مطابق ماده‌ی ۴۷ در مورد تعدد جرم هرگاه جرایم ارتکابی مختلف باشد باید برای هریک از جرایم مجازات جداگانه تعیین شود و اگر مختلف نباشد فقط یک مجازات تعیین می گردد و در این قسمت تعدد جرم می تواند از علل مشدده ی کیفر باشد و اگر مجموع جرایم ارتکابی در قانون عنوان جرم خاصی داشته باشد مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم می گردد.
تبصره– حکم تعدد جرم در حدود، قصاص و دیات همان است که در ابواب مربوطه ذکر شده است.
عبارات به کار رفته در متن این ماده از جمله« … باید برای هر یک از جرایم مجازات جداگانه تعیین می شود…» یا «… فقط یک مجازات تعیین می گردد…» حاکی است که در حالات سه گانه مطروح در این ماده نیز هنوز در مورد مرتکب جرم، حکم محکومیت قطعی کیفری صادر نشده است این امر با توجه به اعتبار مختوم در آیین دادرسی کیفری که از قواعد آمره و مربوط به نظم عمومی محسوب می شود کاملاً منطقی و بدیهی است. بنابراین بدون تردید، حالت تعدد جرم در همه اشکال آن حالت فردی است که مرتکب جرایم متعدد اعم از مختلف یا مشابه گردیده و در مورد هیچ کدام از آنها هنوز حکم محکومیت قطعی کیفری صادر نگردیده است و دادگاه در مواجهه با این جرایم متعدد اگر مختلف باشند«برای هر یک مجازات جداگانه تعیین» می کند و اگر مشابه باشند«فقط یک مجازات تعیین »می کند.^[۶۷]
اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه شماره ۷/۳۲۲۹ مورخ ۲۵/۵/۱۳۷۵ در رابطه با این مطلب آورده است « ماده‌ی ۴۷ قانون مجازات اسلامی شامل موردی که بعد از محاکمه شخص مرتکب جرم جدیدی شود، نمی شود»
همچنین در نظریه شماره ی ۷/۸۶۷۵ مورخ ۲۹/۱۱/۱۳۷۵ آمده است «اعمال ماده‌ی ۴۷ قانون مجازات اسلامی در صورتی لازم است که متهم قبل از محاکمه مرتکب چند جرم تعزیری شده باشد و ماده‌ی مذکور شامل موردی که بعد از محاکمه شخص مرتکب جرم جدیدی شود، نمی شود.»^[۶۸]
علی رغم این صراحت قانونی برخی معتقدند که مقنن پس از انقلاب با تصویب ماده‌ی۴۸قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ ملاک تفکیک وتعدد و تکرار را اجرای مجازات دانسته است در واقع مطابق این عقیده تعریف تعدد عبارت است از: ارتکاب جرایم متعدد تا زمان اجرای مجازات.
در حالی که این نظر بر اساس آن چه که گفته شد اساساً درست نیست و برخلاف منطوق صریح مواد ۴۶ و ۴۷ قانون مجازات اسلامی است.^[۶۹]
در قانون سال ۱۳۷۰ هیچ مرزی بین تعدد و تکرار نیست و هر کدام از آن دو تعاریف خاص خود را دارند به این صورت که جرایم ارتکابی متعدد متهم تا زمانی که در مورد آن ها حکم محکومیت قطعی کیفری صادر نشده، مشمول بحث تعدد جرم است. تکرار جرم هم زمانی محقق می شود که شخصی پس از تحمل کامل مجازات جرم ارتکابی قبلی مجدداً مرتکب جرم جدید بشود.
برای رد این استدلال نمی توان به ماده‌ی ۱۸۴قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۷۸ نیز استناد کرد که مقرر می دارد «هر گاه پس صدور حکم معلوم گردد محکوم علیه دارای محکومیت های قطعی دیگری بوده که مشمول مقررات تعدد جرم می باشند و در میزان مجازات قابل اجرا مؤثر است به شرح زیر اقدام می گردد…» چون اولاً این ماده در مقام تعریف تعدد جرم نیست و صرفاً درباره ی مورد کاملاً استثنایی تصحیح حکم است و ثانیاً از لحاظ ماهیتی نیز این ماده از حیث تعریف تعدد مغایرتی با مواد ۴۶ و ۴۷ قانون مجازات اسلامی و مطالبی که ارائه گردید ندارد؛ چون ناظر به موردی است که تمامی جرایم ارتکابی شخص قبل از صدور حکم محکومیت قطعی کیفری ارتکاب یافته اما با توجه به عدم کشف برخی از این جرایم، صرفاً نسبت به جرایم مکشوف، حکم محکومیت قطعی صادر می گردد و پس از آن –صدور حکم محکومیت قطعی- جرایم ارتکابی دیگر هم کشف می گردد که با توجه به این که در زمان ارتکاب آنها، نسبت به هیچ کدام از جرایم، حکم محکومیت قطعی کیفری صادر نگردیده موضوع مشمول مقررات تعدد جرم است که در این صورت، این ماده نحوه ی تصحیح حکم را بیان می کند.^[۷۰]
از مطالب فوق الذکر این نتیجه به دست می آید که صدور حکم محکومیت قطعی برای هر یک از جرایم موجب خروج جرایم ارتکابی از شمول قاعده تعدد جرم می شود.
همانطور که پیش تر نیز گفته شد ماده‌ی ۴۷ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۰ فروض سه گانه ای را برای تعدد مادی یا واقعی جرم پیش بینی کرده است. مقنن تعدد مادی در جرایم مختلف و مشابه تقسیم نموده است.

۱-۱ تعدد مادی در جرایم مختلف

در قسمت اول ماده‌ی مذکور آمده است:« در مورد تعدد جرم هرگاه جرایم ارتکابی مختلف باشد باید برای هریک از جرایم مجازات جداگانه تعیین شود…» در صورتی که جرایم ارتکابی نوعاً مستقل و مختلف باشند باید برای هر یک از جرایم مجازات جداگانه تعیین شود و قاعده ی جمع مجازات‌ها مطرح است. زیرا هر جرمی سبب است از برای اعمال مجازات مربوط.^[۷۱]
در رابطه با اعمال مقررات ماده‌ی ۴۷ در خصوص تعدد مادی جرایم ارتکابی مختلف مشکل و ابهامی که وجود دارد این است که معیار دقیقی برای تعریف جرایم ارتکابی مختلف در دست نیست و اکثر حقوق‌دانان و نویسندگان حقوق کیفری در مبحث تعدد واقعی جرایم بدون ارائه ملاک و مبنایی مشخص برای تشخیص جرایم مختلف از مشابه از کنار موضوع گذشته اند در ادامه به بیان برخی از این نظرات می پردازیم.
در این رابطه آمده است: هنگامی که جرایم از یک نوع باشند فقط یک مجازات تعیین می گردد. به عنوان مثال اگر همه جرایم از نوع کلاهبرداری باشند تنها یک مجازات برای این جرایم در نظر گرفته می شود… به اعتقاد ما اشکالی وجود ندارد اگر جرایمی را که از نظر طبیعت با یکدیگر مشابهت دارند، در یک نوع قرار داد و به تشدید مجازات مبادرت کرد. شروع به جرم مشخصی را نیز می توان با جرم تام در یک ردیف دانست. به عنوان مثال شروع به کلاهبرداری و جرم کامل کلاهبرداری مختلف تلقی نمی شوند.^[۷۲]
هم چنین :«… نخست جرایم ارتکابی مختلف باشد .مانند ارتکاب یک فقره خیانت در امانت یک فقره کلاهبرداری و یک فقره جعل سند که به حکم ماده‌ی۴۷ باید برای هر یک از جرایم، مجازات جداگانه تعیین شود.^[۷۳]

زبان‌های خاص دامنه بنا به تعریف به زبان‌هایی گفته می‌شود که حیطه خاصی از محاسبات را هدف گرفته‌اند. این زبان‌ها اگر به درستی انتخاب و به‌کاربرده شوند، می‌توانند در حوزه کاربردی خود، کدهای پیچیده­ زبان‌های دیگر را به کدهای ساده و خوانا تبدیل کرده، ارتباط مؤثرتر با مشتریان را فراهم کرده، بهره‌وری را بالاتر برده و گلوگاه‌های فرایند کد نویسی را از بین ببرند. این زبان‌ها معمولاً کوچک هستند و بر جنبه خاصی از یک سیستم نرم‌افزاری متمرکزشده‌اند. با این زبان‌ها نمی‌توان یک برنامه کامل نوشت، بلکه معمولاً در یک سیستم نرم‌افزاری که خودش با یک زبان همه منظوره نوشته شده است، از چندین زبان خاص دامنه استفاده می‌شود (تفکر برنامه‌نویسی زبان گرا) [۶].
برای کارشناسان دامنه ساده­تر است که از زبان­های خاص دامنه استفاده کنند تا از زبان­های خصوصیات رسمی، همچنین دقت بالاتر در زبان­های خاص دامنه نسبت به زبان‌های طبیعی، ساخت ابزار را برای آن آسان تر می‌کند و این ساده شدن به کمک محدود کردن زبان­های خاص دامنه به دامنه­ خط محصول نرم‌افزار در حال توسعه به دست آمده است [۷].

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به رغم این‌که مدت مدیدی از پدیدار شدن زبان­های خاص دامنه می‌گذرد، اما فقدان دانش برنامه‌نویسی با این زبان‌ها مانع بزرگی در توسعه و فراگیری آن‌ها است و به همان میزان در کاهش سرعت و بهره‌وری پروژه‌های خاص نرم‌افزاری مؤثر است. معمولاً بر استفاده از زبان­های خاص دامنه به عنوان لایه‌ای روی یک کتابخانه معمولی تأکید فراوانی شده است. به این ترتیب، برنامه‌نویس این دو مورد را باهم پیش برده و روش‌هایی را نیز در زمینه تولید کد^[۱۲] یاد خواهد گرفت [۸].
در بسیاری از زبان­های خاص دامنه برای رسیدن به درک آن‌ها نیاز به مهارت­ های برنامه­نویسی است و توسط متخصصین حرفه‌ای فناوری اطلاعات و نرم‌افزار در کارهای روزانه، ساختار و سیستم­های حفظ و مدیریت استفاده می­ شود. آن‌ها برای یک جنبه فنی ویژه از توسعه سیستم خاص هستند؛ بنابراین حوزه­ CSS^[13] به عنوان یک زبان­ خاص دامنه و به طور کلی توسعه وب و به خصوص سبک نگارش و طرح­بندی است. بسیاری از توسعه­دهندگان وب از یک پس زمینه طراحی گرافیکی شروع و تبدیل به متخصصینی به عنوان کد نویسان HTML، CSS و جاوا اسکریپت می­شوند، تنها به این دلیل که این کار به آن‌ها کنترل ریزدانه‌ی بهتری در فرایند طراحی می­دهد. بسیاری از طراحان گرافیک، به همین دلیل، در نهایت خود را به گونه ­ای در می­یابند که برای بهتر شدن کد از ابزارهای گرافیکی مانند دریم­ویور^[۱۴] اجتناب می­ کنند. هدف در زندگی این نیست که همه به یک کد نویس تبدیل شوند. با اینکه بسیاری از زبان­های خاص دامنه در قلمرو برنامه­نویس باقی می­مانند، موارد بسیاری وجود دارند که در آن یک زبان خاص دامنه که به خوبی طراحی ‌شده، می ­تواند با سایر کسانی که در فرایند توسعه سهم دارند، به غیر از توسعه‌دهندگان حرفه­ای استفاده شود. در برخی موارد، زبان­های خاص دامنه می­توانند آن­هایی که در فرایند توسعه سهم دارند را قادر سازند باعث به وجود آمدن قسمت­ هایی از سیستم شوند به گونه‌ای که این قسمت ­ها را قادر سازند که خودشان، خود را کد نویسی کنند. در موارد دیگر، زبان­ خاص دامنه می ­تواند یک نمایش از سیستم شود که به اشتراک گذاشته شده است. اگر هدف یک زبان خاص دامنه ویژه، پیاده‌سازی قوانین کسب‌وکار است، به صورت ایده­آل، آن زبان خاص دامنه باید قانون کسب‌وکار را به گونه‌ای بیان کند که هم ذینفعان کسب‌وکار که آن را مشخص کرده‌اند و هم برنامه­نویسی که آن را نوشته است وقتی آن را می­خوانند به طور واضح آن را درک کنند [۹].
در اصل، زبان خاص دامنه یک نام جدید برای چیزی است که ما هر روز در زندگی برنامه­نویسی حرفه‌ای خود از آن استفاده می­کنیم. برنامه ­های کاربردی زیادی وجود ندارند که بتوانند به طور کامل در یک زبان همه منظوره واحد نوشته شوند. به این ترتیب ما همه‌روزه مصرف‌کنندگان تعداد زیادی از زبان­های خاص دامنه مختلف هستیم که هر کدام از آن­ها مختص یک هدف خاص است. اصطلاح زبان­ خاص دامنه فقط چند سال است که وجود دارد. این اصطلاح یک زبان برنامه­نویسی را توصیف می­ کند که مختص یک دامنه­ مسئله‌ی خاص است. زبان­های خاص دامنه مدت زمان زیادی است که در اطراف ما هستند. یکی از ویژگی­های هیجان‌انگیز یونیکس همیشه زبان­های مینی آن بوده است. زبان­های خاص دامنه شامل مجموعه ­ای غنی از زبان­های حروف‌چینی (troff, eqn, pic)، ابزارهای shell(awk, sed and so on) و ابزارهای توسعه نرم­افزار (make, yacc, lex) می­شوند. [۱۰]
۲-۵-۱ طراحی و پیاده‌سازی زبان خاص دامنه
زبان­های خاص دامنه اشکال مختلفی دارند. برخی از زبان­های خاص دامنه، مانند مینی زبان‌های یونیکس (sed awk, troff)، ساختاری نحوی دارند که برای آن زبان خاص، یکتا است. برای اجرای چنین زبان­های خاص دامنه­ای، باید قادر به تجزیه این ترکیب نحوی به چیزی غیر از فایل­های متنی بود که حاوی کد منبع آن زبان خاص باشد تا بتوان زبان خاص دامنه خود را در این سبک (که شامل پیاده­سازی یک مترجم کوچک است که از lexing و ابزار تجزیه مانند LEX، YACC و یا antlr استفاده می­ کند)، پیاده­سازی کرد [۵].
نوشتن مترجم یک مهارت خاص است که خارج از مجموعه مهارت­ های اکثر گروه ­های توسعه نرم‌افزار است. نوشتن تجزیه کننده‌ای اختصاصی و یا مترجم دستور زبان، نیازمند تلاش قابل‌توجهی است، مگر اینکه زبان خاص دامنه بخواهد به صورت کلی استفاده شود که این فراتر از محدوده­ بسیاری از زبان­های خاص دامنه خاص برنامه است.
بسیاری از زبان­های خاص دامنه که استفاده می­شوند، در زبان­های دیگر جاسازی‌شده‌اند. نمونه­ آن اکثر ­ اسکریپت­های پیکربندی XML در پلت فرم جاواست. این مینی زبان­های خاص دامنه بر پشت نحو XML سوار شده ­اند و به صورت اختیاری می­توانند از یک تعریف شِما^[۱۵] برای تعریف نحو خاص خودشان استفاده کنند.
۲-۵-۲ انواع زبان‌های خاص دامنه
زبان­های خاص دامنه به سه دسته اصلی تقسیم می­شوند: زبان­های خاص دامنه خارجی، زبان­های خاص دامنه داخلی و میز کار زبان^[۱۶]: [۶]
زبان خاص دامنه خارجی، یک زبان جدا از زبان اصلی برنامه­ی کاربردی است که برنامه با آن کار می­ کند و معمولاً یک نحو سفارشی دارد، اما استفاده از نحو یک زبان دیگر نیز رایج است (XML انتخابی مکرر است). یک اسکریپت، زبان خاص دامنه خارجی است که معمولاً توسط یک کد در برنامه­ی میزبان بررسی و تفسیر خواهد شد (با بهره گرفتن از فنون تجزیه متن). سنت­ یونیکس با زبان­های کوچک، مطابق با این سبک است. نمونه­هایی از زبان­های خاص دامنه خارجی عبارت‌اند از عبارات منظم، SQL، AWK و فایل­های پیکربندیXML برای سیستم­هایی مانندStruts و هایبرنیت.
زبان خاص دامنه داخلی روشی خاص برای استفاده از یک زبان همه منظوره است. یک اسکریپت در یک زبان خاص دامنه داخلی، کدی معتبر در زبان همه منظوره­­ی خود است، اما تنها از یک زیرمجموعه از ویژگی­های این زبان در یک سبک خاص استفاده می­ کند که جنبه­ کوچکی از سیستم کلی را لمس می­ کند. نتیجه باید به جای اینکه زبان میزبان خود را نشان دهد، احساس یک زبان سفارشی را بدهد. مثال کلاسیک این سبک، لیسپ^[۱۷] است. برنامه­نویسان لیسپ اغلب از این برنامه­نویسی به عنوان ایجاد و استفاده از زبان­های خاص دامنه یاد می­ کنند. روبی^[۱۸] نیز فرهنگی قوی برای زبان خاص دامنه دارد. بسیاری از کتابخانه­ های روبی به سبک زبان­های خاص دامنه هستند. به طور خاص، معروف‌ترین چارچوب روبی، یعنی ریلز^[۱۹]، اغلب به عنوان مجموعه ­ای از زبان­های خاص دامنه دیده می­ شود.
میز کار زبان یک محیط توسعه یکپارچه تخصصی برای تعریف و ایجاد زبان­های خاص دامنه می­باشد. به طور خاص، یک میز کار زبان فقط برای تعیین ساختار یک زبان خاص دامنه استفاده نمی­ شود بلکه به عنوان یک محیط ویرایش سفارشی برای مردم استفاده می­ شود که اسکریپت­های زبان­های خاص دامنه را بنویسند. اسکریپت­های به دست آمده محیط ویرایش و زبان را صمیمانه باهم ترکیب می­ کنند [۶].
هنگامی که صحبت از زبان­های خاص دامنه باشد، تصور می­ شود ساخت زبان خاص دامنه کاری دشوار است. در واقع، معمولاً کار سخت، ساخت مدل است. زبان­های خاص دامنه پس از آن فقط در بالای آن لایه­بندی می­شوند. هنوز تلاش لازم است تا زبان خاص دامنه­ای به دست آورد که خوب کار کند، اما این تلاش معمولاً از تلاشی که برای ساخت مدل اساسی می­ شود بسیار کمتر است. [۱۱]
به طور کلی به زبان­های خاص دامنه به این صورت اشاره شد که آن­هایی که با نحو منحصربه‌فرد خود پیاده‌سازی شده ­اند، به عنوان زبان­های خاص دامنه خارجی معرفی می­شوند و زبان­های خاص دامنه که در نحو یک زبان میزبان پیاده­سازی شده ­اند، جاسازی‌شده،­ و یا زبان­های خاص دامنه داخلی هستند. در حالت ایده آل، هر زمان یک زبان خاص دامنه جدید ساخته شد، بهترین چیز می ­تواند این باشد که به آن نحو یکتا و فردی خودش داده شود؛ بنابراین می‌توان ساختارهای زبانی تعریف کرد که هم با دامنه مسئله طراحی ‌شده‌اند و هم با مخاطبان هدف در ذهن [۵].
اگر کاربری که برای زبان خاص دامنه در نظر گرفته شده است، غیر برنامه‌نویس باشد، توسعه یک نحو بر پایه­ XML می ­تواند مشکل‌ساز باشد. XML در باز و بسته شدن و درست خاتمه دادن به برچسب­ها دارای قوانین خاص خود است که برای هر کس به جز یک برنامه­نویس، محرمانه به نظر می­رسد. در هنگام کار با زبان­های خاص دامنه که جاسازی‌شده/داخلی در زبان دیگر هستند، یک محدودیت طبیعی وجود دارد. یک زبان خاص دامنه مبتنی برXML نمی­تواند کمک کند که شبیه به XML باشد.
با توجه به محدودیت­های زبان میزبان، زبان­های خاص دامنه جاسازی‌شده/داخلی، هرگز به اندازه­ای که یک زبان خاص دامنه خارجی سفارشی آزاد است، آزاد نخواهند بود. خوشبختانه، زبان­های خاص دامنه مبتنی بر گرووی، قادرند در قالبی ساختار دهی شوند که برای انسان خواناتر است. با این حال، آن‌ها همیشه نیاز دارند تا از نحوی که به خوبی شکل گرفته است، استفاده کنند و همیشه در هنگام طراحی زبان­های خاص دامنه مبتنی بر گرووی که برای مخاطبانتان قابل خواندن هستند، وضعیت رو به مصالحه پیش می­رود.
با بهره گرفتن از برنامه­نویسی زبان گرا، هدف باید ساخت زبان­های خاص دامنه­ای باشد که می­توانند توسط همه ذینفعان خوانده و درک شوند. به این ترتیب، این زبان­های خاص دامنه باید تبدیل به خصوصیات به اشتراک گذاشته­ی زندگی سیستم شوند، حتی اگر در پایان آن­ها ضرورتاً باید توسط یک برنامه­نویس با درک فنی زبان­های خاص دامنه نوشته شوند.
با اینکه زبان­های خاص دامنه، بسیاری از چالش­های فعلی توسعه نرم افزار را حل می­ کنند، ادبیات مربوطه ادعا می­ کند که زبان­های خاص دامنه معمولاً یک ایراد دارند و آن تلاش­ های بالای مورد نیاز برای پیاده­سازی و استفاده از آنهاست. با این حال، زبان­های خاص دامنه داخلی با تلاش کمتری توسعه می­یابند، چرا که بر روی یک زبان برنامه نویسی موجود ساخته شده و می­توانند از تمام زیرساخت­های زبان که شامل مفسر، کامپایلر، و یا مترجم می­ شود، استفاده کنند. [۱۲]
۲-۶ گرووی^[۲۰]، زبان میزبان
جاوا و پلت فرم جاوا با همه چارچوب‌ها و کتابخانه‌های آن، در حال حاضر به یک جهان همه‌جانبه برای توسعه‌دهنده نرم‌افزار تبدیل شده است. ماشین مجازی جاوا بر روی همه چیز قابل‌اجراست، از بزرگ‌ترین پردازنده مرکزی گرفته تا کوچک‌ترین ریزتراشه و هر برنامه­ی کاربردی قابل تصوری را پشتیبانی می­ کند. برای اولین بار وسعت کل حوزه نرم‌افزار، از بازی‌های تلفن همراه بر روی تلفن گرفته تا مأموریت برنامه ­های سازمانی حیاتی، توسط این پلت فرم زبان پشتیبانی می­شوند.
تاکنون، زبان برنامه‌نویسی جاوا جایگاه خود را به عنوان زبان برنامه‌نویسی استاندارد پلت فرم جاوا، به دست آورده است. این زبان به مدت تقریباً نه سال، نیازهای برنامه‌نویسان را به بهترین شکل ممکن برطرف کرده است، اما جاوا نمی‌تواند و نباید تمام نیازهای همه گروه‌های برنامه‌نویسان را که پروژه‌ها و اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند برآورده سازد. چرا که زبانی با این مشخصات بخش بزرگی از قابلیت‌های خود را به نفع پاسخ‌گویی به همه کاربران از دست می‌دهد و تضعیف می‌شود. زبان جاوا مانند زبان­های‌C++‌ ، ‌C#، به شدت ساخت یافته است. این نوع زبان‌ها که گاه زبان‌های قراردادی نامیده می‌شوند، برای حل بسیاری از مسایل مناسب هستند اما پاسخگوی همه مشکلات نیستند. زبان‌های قراردادی بسیار نکته‌سنج و خرده‌گیر هستند به این معنی که کوچک‌ترین اشکال در نوشتن برنامه، ترجمه کردن کد را ناممکن می‌سازد. اگرچه این دقت بیش از حد، نتیجه اجرای کد را قابل پیش‌بینی می‌سازد، اما از سوی دیگر از سرعت کار برنامه‌نویس می‌کاهد.‌
در هنگام توسعه با جاوا، به خاطر در دسترس بودن کتابخانه ­ها و یا چارچوب­ها هرگز محدودیتی وجود ندارد. مسلماً تنها محدودیتی که باقی می­ماند خود زبان است؛ مانند تمام زبان­های شیءگرای سنتی، حتی جاوا نیاز به حجم زیادی متن استاندارد و تنظیم صحنه در هنگام برنامه­نویسی دارد. در جاوا، به عنوان یک زبان همه منظوره، هیچ مسئله‌ای وجود ندارد که نتوان یک راه حل برای آن کد کرد. گاهی اوقات، با این حال، بهتر است راه­حل در شکل کوتاه­تری از کد بیان شود که توسط زبان­های پویایی مانند روبی و پایتون^[۲۱] پشتیبانی می­ شود [۵].
با آمدن این زبان­ها و بعدها زبان­های اسکریپتی پویا یا دینامیک (دینامیک معنی گسترده­ای دارد، به شکل خلاصه می­توان گفت توانایی گسترش نحو و یا پشتیبانی یک فناوری در سطح زبان نه رابط برنامه کاربردی و یا نوع دهی خودکار) مثل روبی نیاز به افزوده شدن امکانات جدید به دستور زبان جاوا هر روز بیشتر و بیشتر احساس می­ شود. مخصوصاً اینکه رقیب تجاری جاوا یعنی .Net با پشتیبانی از تعدادی زبان برنامه­نویسی برای پلت فرم آن، در برنامه­نویس­ها ایجاد کشش می­ کند. همان طور که اشاره شد اضافه کردن موارد جدید به جاوا مثل چیزهایی که در C یا C ++ و یا روبی و غیره هست با فلسفه وجودی جاوا سازگار نیست [۱۳].
اکنون زمان آن رسیده است که پلت فرم جاوا یک زبان سریع را برای پیشبرد اهداف خود به کار گیرد. جواب جاوا به این تناقضات (ارائه امکانات جدید جالب و جذاب و ایجاد زبانی به غیر از جاوا برای برنامه­نویسی پلت فرم جاوا در مقابل فلسفه و مدل پیشرفت و مقاومت­هایی که در مقابل امکانات جدید هست) و به شکل استاندارد و مورد تأیید سان، گرووی است. گرووی اکنون زمینه لازم برای این کار را دارد و‌ نشان‌دهنده یک دوران جدید برای پلت فرم جاوا است. دورانی که در آن جامعه­ برنامه­نویسان جاوا از گوناگونی و تنوع ایجادشده بهره فراوانی خواهند برد و قادر به استفاده از تمام پتانسیل‌های پلت فرم جاوا هستند. تشخیص هوشمندانه این مسئله که جاوا چیزی بیش از یک زبان برنامه‌نویسی است و درک این نکته که پلت فرم جاوا قدرت کافی برای اینکه چند زبان همزمان روی آن کار کنند و به حیات خود ادامه دهند را دارد، از عوامل مهم در موفقیت طرح ایجاد زبان گرووی هستند. امروزه زبان‌های متعددی برای اجرا روی ماشین مجازی جاوا طراحی ‌شده‌اند. گرووی به این دلیل بهترین انتخاب است که از پایه و اساس برای پلت فرم جاوا طراحی شده است. از سوی دیگر، دستور زبان آن برای توسعه‌دهندگان برنامه‌های جاوا آشناست. گرووی برخی از بهترین ویژگی­های پایتون، روبی و اسمالتاک^[۲۲] را پیاده‌سازی می‌کند. جیتون^[۲۳] و جی‌روبی نمونه‌های بسیار درخشانی از پشتیبانی پلت فرم جاوا از دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی موجود هستند. با این وجود جیتون و جی‌روبی تنها درگاه‌هایی^[۲۴] هستند که ارتباط جاوا را با زبان‌های دیگر ممکن می‌سازند. دستور زبان این درگاه‌ها برای طراحان جاوا ایجاد نشده است و حتی مجموعه کتابخانه‌های استفاده‌شده برای پیاده‌سازی آن‌ها با آنچه که برای برنامه‌نویسی جاوا استفاده می‌شود متفاوت است. در مقابل گرووی برای توسعه‌دهندگان جاوا طراحی شده است و پایه و اساس آن بر مبنای رابط­های برنامه کاربردی استاندارد پلت فرم جاوا استوار است [۱۴].
گرووی، یک زبان شیء‌گرا است که برای پلت فرم جاوا نوشته شده است. گرووی زبانی پویاست و ویژگی‌هایی مشابه پایتون، روبی، پرل^[۲۵] و اسمالتاک دارد. همچنین می‌تواند بعنوان یک زبان اسکریپت­‌نویسی برای پلت فرم جاوا استفاده شود. دستور زبان گرووی مشابه جاوا است و کدها درون کروشه قرار می‌گیرند. این کدها به صورت بایت کد ترجمه می‌شوند و سپس توسط ماشین مجازی جاوا اجرا می‌شوند. کدهای گرووی می‌توانند به سادگی با دیگر کدهای جاوا و همچنین با کتابخانه‌های جاوا کار کنند. از دیگر ویژگی­های مترجم گرووی این است که می‌تواند بایت کدهای استاندارد جاوا تولید کند. به این ترتیب کدهای گرووی را می‌توان در هر پروژه جاوا مورد استفاده قرارداد. بیشتر کدهای جاوا در مترجم گرووی شناخته می‌شوند. به این ترتیب انتقال کد بین دو زبان بسیار ساده است. توضیحات کامل­تر در ضمیمه‌ی یک ذکر شده است.
۲-۷ آزمون نرم‌افزار
اهمیت آزمایش نرم‌افزار و اثرات آن بر کیفیت نرم‌افزار نیاز به تأکید بیشتری ندارد. داچ^[۲۶] دراین‌باره این‌گونه بیان می­نماید:
توسعه سیستم­های نرم‌افزاری شامل یک سری فعالیت‌های تولید می‌باشد که امکان اشتباهات انسانی در آن زیاد است. خطاها در ابتدای یک فرایند و مراحل توسعه بعدی آن ظهور می­نمایند. به دلیل عدم توانایی انجام کارها و برقراری ارتباط به صورت کامل، توسعه نرم‌افزار همواره با فعالیت تضمین کیفیت همراه است. آزمایش نرم‌افزار عنصری حیاتی از تضمین کیفیت نرم‌افزار می­باشد و مرور تقریبی مشخصه، طراحی و تولید کد را نشان می­دهد.
آزمایش، مجموعه فعالیت‌هایی است که می ­تواند از قبل به صورت ساماندهی شده برنامه­ ریزی و هدایت شود. به این دلیل، باید الگویی برای آزمایش نرم‌افزار تعریف شود. این الگو شامل مجموعه مراحلی است که می­توان فنون خاص طراحی نمونه‌های آزمایش و روش‌های آزمایش را در آن قرارداد.
چند راهبُرد آزمایش نرم‌افزار در این رابطه پیشنهاد شده است. همه آن‌ها برای توسعه‌دهنده نرم‌افزار، الگویی را به منظور آزمایش فراهم می‌کنند و همگی دارای خصوصیات زیر هستند:
آزمایش از سطح مؤلفه شروع می­ شود به سمت خارج در جهت مجتمع سازی کل سیستم رایانه‌ای پیش می­رود.
فنون متفاوت آزمایش، در نقاط زمانی مختلف مناسب می­باشند.
آزمایش توسط توسعه‌دهنده نرم‌افزار و برای پروژه­ های بزرگ توسط گروه مستقل آزمایش، هدایت می­ شود.
آزمایش و اشکال‌زدایی فعالیت­های متفاوتی هستند، اما اشکال‌زدایی باید با هر راهبُرد آزمون همراه باشد.
یک راهبُرد برای آزمایش نرم‌افزار باید آزمایش­های سطح پایینی را هدایت کند که برای بازبینی صحت پیاده­سازی یک قطعه کد کوچک لازم می­باشند. همچنین این راهبُرد باید آزمایش­های سطح بالایی را سازمان‌دهی کند که اکثر توابع سیستم را در رابطه با نیازهای مشتری اعتبارسنجی می­نمایند. یک راهبُرد باید راهنمایی­هایی را برای مجری و مجموعه ­ای از علائم نشان‌دهنده را برای مدیر فراهم نماید. چون این مراحل راهبُرد آزمایش، زمانی انجام می­شوند که فشار مربوط به پایان مهلت، شروع به افزایش می­نماید، پیشرفت باید قابل اندازه ­گیری باشد و مشکلات باید تا حد امکان به سادگی برطرف شوند [۱۵].
۲-۷-۱ اهداف آزمون
در مورد آزمایش نرم‌افزار، میر^[۲۷] چند قانون زیر را بیان می‌کند که اهداف مناسبی برای آزمایش هستند: [۱۵]
آزمایش فرآیندی است شامل اجرای برنامه باهدف یافتن خطا.
یک نمونه آزمایش خوب، نمونه‌ای است که با احتمال بالایی خطاها را بیابد.
آزمایش موفق، آزمایشی است که خطاهای یافت نشده تاکنون را بیابد.
این اهداف تغییری اساسی در دیدگاه ایجاد می­نمایند. این اهداف باعث تغییر در دیدگاه متداولی می­شوند که آزمایش موفق را آن نوع آزمایشی می­داند که در آن خطایی یافت نشود. هدف، طراحی آزمایش­هایی است که به طور سامان‌بخش رده­های متفاوتی از خطاها را آشکار نمایند و این عمل را با حداقل مقدار زمان و فعالیت انجام دهند
۲-۷-۲ انواع آزمون
آزمون نرم‌افزار به گونه‌های مختلفی انجام می‌شود که در ادامه بررسی خواهند شد.
۲-۷-۲-۱ آزمون جعبه سفید
آزمایش جعبه سفید، که گاهی آزمایش جعبه شیشه ­ای نامیده می­ شود، یک روش طراحی نمونه­های آزمایش است که از ساختار کنترل طراحی رویه­ای برای هدایت نمونه­های آزمایش استفاده می­ کند. با بهره گرفتن از روش­های آزمایش جعبه سفید، مهندس نرم‌افزار می ­تواند نمونه­های آزمایشی را به دست آورد که: [۱۶]
تضمین نمایند که تمام مسیرهای مستقل داخل پیمانه حداقل یک بار آزمایش شوند.

ماهیت تکنولوژی سازمان، متغیر سازمانی دیگری است که بر پیاده­سازی موفقیت­آمیز بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد تاثیرگذار است. شواهدی در مبانی نظری دال بر این امر وجود دارد که ممکن است استفاده مدیران از تکنولوژی اطلاعات، حجم، سرعت، کارایی و ظرفیت پردازش داده ­ها توسط مدیران و ارتباطات بین شخصی را افزایش داده و به تبع آن منجر به اثربخشی استفاده از اطلاعات شود.
ساختار سازمانی
روابط قدرت و اختیار در سازمان بر پیاده سازی بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد تاثیر می­ گذارد که این امر به طور خاص در استفاده از اطلاعات عملکرد خود را نشان می­دهد. به نظر می­رسد که بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد هنگامی که تفویض اختیار انجام می­گیرد و به مدیران اجازه داده می­ شود تا تصمیماتی را پیرامون پرسنل، بودجه ­ریزی، گزارش­دهی و مانند آن اعمال نمایند به اثربخش­­­ترین شیوه پیاده می­ شود.
هزینه­یابی بر مبنای فعالیت
معیارهای هزینه در کنار معیارهای عملکرد دو قطب هزینه­یابی بر مبنای عملکرد هستند به طوری که بدون وجود یک سیستم هزینه یابی صحیح، مدیریت بودجه و بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد فاقد معنا است. هزینه­یابی بر مبنای فعالیت برای سازمان ها این امکان را فراهم می ­آورد تا هزینه­هایی را که مرتبط با فعالیت­هایی است که به منظور تولید کالاها یا ارائه خدمات انجام می­گیرد، رد یابی کنند، بدین معنی که این امکان را فراهم می ­آورد تا زمان و منابع صرف شده بر فرایندهای کاری مرتبط باتولید محصولات یک سازمان یا تحویل خدمات آن، اندازه ­گیری شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

رهبری
در راستای پیاده­سازی موفقیت­آمیز بودجه ­ریزی برمبنای عملکرد، رهبری چشم­­اندازی آشکار از سیستم جدید با دستورالعمل­هایی که به خوبی بیان شده­است و شامل موارد زیر می­گردد، ارائه نماید: ۱. چه معیارهایی استفاده خواهد شد. ۲. چگونه معیارهای هزینه/عملکرد، استفاده خواهد شد؛۳. چه شاخص­ هایی عملکرد را تنظیم خواهد کرد؛۴. در چه محدوده­های کارکردی آزمایش و اجرا خواهد شد؛۵. با مجریان سطح بالا و پایین چگونه رفتار خواهد شد.
فرهنگ سازمانی
بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد، هم به عنوان یک قاعده تصمیم ­گیری، و هم به عنوان یک ابزار تحلیلی، فقط هنگامی موثر واقع می­ شود که فرهنگ مدیریتی حمایت کننده باشد. چرا که یک اصلاح عمده نظیر بود جه­ریزی بر مبنای عملکرد شامل تغییرات قابل توجه و برنامه­ ریزی شده و با مقیاس گسترده است که اغلب مستلزم تغییرات اساسی در فرهنگ، رفتار و ذهنیت­ها به منظور دستیابی به موفقیت می­ شود.
برنامه­ ریزی استراتژیک
بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد مستلزم برنامه­ ریزی استراتژیک پیرامون فلسفه وجودی سازمان، اهداف بلند مدت و کوتاه مدت آن، داده­هایی با قابلیت کمی شدن در راستای ارائه اطلاعات معنی­دار پیرامون پیامدهای برنامه، و همچنین مستلزم ارزیابی میزان پیشرفت سازمان به سمت هدف­های مشخص است.
مدیریت تغییر
برای کشورهایی که اقددام به پیاده­سازی بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد می­ کنند یک چالش مهم، اعمال صحیح مدیریت تغییر است. مبانی نظری حاکی از این است که پذیرش بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد میان مدیران نیز برای پیاده­سازی بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد از اهمیت زیادی برخوردار است و این امر به ویژه در مورد استفاده از اطلاعات عملکرد در تصمیم ­گیری مدیریتی و ایجاد طرح­های انگیزشی، صدق می­ کند، به گونه ­ای که یک چالش مهم، متقاعد کردن مدیران برنامه­ ها از ارزش طرح­های استراتژیک و معیارهای عملکرد است.
۲-۱-۲-۵-۶-۳ مزیت­های بودجه ریزی عملیاتی
به طور خلاصه می­توان مزیت­های ذیل را برای این شیوه بودجه ­ریزی برشمرد:
افزایش پاسخگویی عمومی: اطلاعات عملکرد منتج از بودجه ­ریزی عملیاتی می ­تواند به شیوه ­های مختلف نظیر اسناد بودجه­ای، برنامه ­های راهبردی و گزارش های عملکرد به اطلاع عموم برسد.
مدیریت جهت عملکرد بهتر: تشویق مدیران به استفاده از بودجه ­ریزی عملیاتی، اطلاعات عملکرد را در اختیار مدیرانی قرار می­دهد که مایلند کارایی عملیاتی برنامه­ ها و فرایندهای کاری خود را افزایش دهند.
بهبود نحوه تخصیص منابع: در بودجه ­ریزی عملیاتی، تخصیص منابع با شاخص­ های عملکرد مرتبط می­ شود. این رویکرد تضمین می­ کند که همه پیشنهادات بودجه­ای با بهره گرفتن از معیارهای یکسان تحلیل شوند و اهمیت نسبی آن­ها در نظر گرفته شود.
در بر گرفتن کلیه سطوح مدیریت: بودجه ­ریزی عملیاتی یک فرایند پیشرونده می­باشد که همه مدیران در یک سازمان را از بالاترین سطح تا مدیران برنامه و بخش را در بر می گیرد.
یک ابزار تشخیص ارزشمند ارائه می­دهد: بودجه ­ریزی عملیاتی یک ابزار تشخیص ارزشمند برای توسعه درک هماهنگی بین منابع به کار رفته و عملکرد می­باشد. مسئولان برنامه، فرصت بررسی تعامل ظریف بین منابع و نتایج را خواهند داشت. این موضوع واقعاً مدیریت کلی برنامه را بهبود می­بخشد.
به توجیه بودجه کمک می­ کند: یک بودجه عملیاتی اثربخش، شفافیت بیشتری به عملکرد عملیاتی برنامه، نسبت به بودجه ­ریزی سنتی می­دهد. بودجه ­ریزی عملیاتی با بهره گرفتن از مقیاس­هایی واضح هزینه کلی فعالیت را به عنوان مبنایی برای چارچوب ستانده­های برنامه و اهداف عملکرد می­سنجد و ابزار ارزشمندی برای بررسی چگونگی تاثیر تغییرات در مخارج بر نتایج تامین می­ کند.
به عنوان مبنایی برای نظام مدیریت عملکرد گسترده عمل می­ کند: بودجه ­ریزی عملیاتی نشان می­دهد چگونه هزینه­ها بر عملکرد برنامه تاثیر می­ گذارد و چگونه این عملکرد بر نتایج نهایی دلخواه اثر می­ گذارد. یک بودجه ­ریزی عملیاتی خوب تدوین شده،می ­تواند برای مدیران نقطه آغازی به منظور نظارت بر عملکرد سازمانی باشد.
اجازه می­دهد برنامه­ ها اهداف دوجانبه داشته باشند: یک بودجه ­ریزی عملیاتی فرصت خلق اهداف دوجانبه به منظور سنجش ابعاد هزینه و نتایج را فراهم می­ کند.
امکان مقایسه در هزینه واحد ایجاد می­ کند:
تصمیمات آگاهانه و ملموس­تر ار حمایت می­ کند.
۲-۱-۳ انگاره­نگاری شناختی
۲-۱-۳-۱ تاریخچه نقشه شناخت
نقشه­های شناخت برای اولین بار در سال ۱۹۴۸ در مقاله­ تالمن^[۱۰] با عنوان ” نقشه های شناخت در موش ها و انسان ها” به منصه ظهور رسید. هدف از این نقشه­ها، آن بود که به عنوان مدلی در روانشناسی به کار گرفته شوند. از آن به بعد محققان مختلف بازنمایی­های متعددی از نقشه شناخت توصیف کرده ­اند. در همه این بازنمایی­ها نقشه شناخت گراف جهت­داری است مانند مجموعه ­ای از گره­ها که به وسیله یال­هایی به هم وصل شده ­اند. اما در بازنمایی­های مختلف مفهوم و معنای گره­ها و یال­ها متفاوت است(مارچنت^[۱۱] ۱۹۹۹).
یکی از این بازنمایی­ها گونه ­ای از نقشه­های شناخت می­باشد که آکسلرد^[۱۲] در سال ۱۹۷۶ مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. در کتاب وی قدری نزدیک به سیستم های پویا، گره ها متغیرهایی را نشان می­ دهند که مقادیر خود را از مجموعه هایی منظم اخذ می­ کنند و یال­ها نشان دهنده اظهارات علّی هستند. آکسلرد دو نوع یال متفاوت معرفی می کند: مثبت و منفی. یک یال مثبت از متغیر a به b بدین معنی است که افزایش a موجب افزایش b خواهد شد و یک یال منفی از a به b این معنی را می رساند که افزایش a موجب کاهش b خواهد شد. حجم بسیار زیادی از ادبیات با نقطه نظرات متعدد از جمله این­که چگونه چنین نقشه­ای تشکیل دهیم؟ چگونه تحلیلش کنیم؟ و اینکه چگونه با بهره گرفتن از این نقشه پیش بینی کنیم؟ به این نوع بازنمایی اختصاص داده شده است.
یکی از بازنمایی­های اخیر نقشه­هایی است که مورد استفاده­ی محققان بسیاری در مدیریت و تصمیم گیری گروهی قرار گرفته­است. به عنوان مثالی از این نوع نقشه ها، در شکل۱ نقشه ای آورده شده که توسط آبرنتی^[۱۳] و همکارانش(۲۰۰۵) ارائه شده است. این نقشه عملکرد یک سازمان دانش محور را تشریح می­ کند.

شکل ۲-۲ نقشه علّی عملکرد یک بیمارستان(آبرنتی و همکترتنش، ۲۰۰۵)
نقشه های شناخت در مدیریت بسیار متفاوت از آن چیزی هستند که آکسلرد بیان کرده است. ادن^[۱۴](۱۹۸۸) یکی از اولین محققان این حوزه است که به وضوح این مطلب را بیان می­ کند. ادن بیان می کند اغلب روش­ها از روش انگاره­ نگاری شناختی مطرح شده از سوی آکسلرد تبعیت می­ کنند، یک استثنای روشن در این خصوص رویکردی به انگاره نگاری شناختی است که به منظور انعکاس تئوری ساخت شخصی ارائه شده است(مارچنت^[۱۵] ۱۹۹۹). تئوری ساخت شخصی اولین بار توسط کلی^[۱۶](۱۹۵۵) مطرح شد و مبنایی برای نشان دادن دیدگاه­ های چندگانه یک فرد ارائه می­دهد.کلی اظهار می کند درک این که افراد چگونه محیط هایشان را سازماندهی می کنند نیازمند آن است که خود این افراد ابعاد مربوطه­ی محیط مورد نظر را تعریف کنند. تئوری ساخت شخصی رشته­ های بسیاری را به وجود آورده است و در رویکرد انگاره نگاری مذکور اولین قدم برای ایجاد نقشه­های شناخت محسوب می­ شود(چایب،۲۰۰۲)^[۱۷]. اگر معنایی را مدنظر قرار دهیم که ادن به گره­ها و یال­ها اتلاق می­ کند، تفاوت این رویکرد با روش آکسلرد شفاف می­ شود. ادن چنین بیان می­ کند که هر قطعه از متن یک ساخت را نشان می­دهد که این ساخت دو بخش دارد: بخش اول همان قطب معرفی شده ساخت می­باشد و قطب دوم نقطه مقابل یا مخاالف قطب اول از نظر روانشناسی است(ادن، ۱۹۸۸).در این رویکرد گره­ها نشان دهنده متغیرهایی که مقادیرشان را از مجموعه­هایی منظم اخذ می­ کنند، نیستند و یال­ها اظهارات علّی مورد نظر آکسلرد نیستند(مرچانت، ۱۹۹۹).
رویکرد ولمن رویکرد جالب دیگری است که در زمینه نقشه­های شناخت مطرح شده است. ولمن نوعی پیکره­بندی ارائه می­ کند که فنداسیون مفهومی شرکت را به نقشه­های شناخت تبدیل می­ کند. در این پیکره­بندی، گره­ها به صورت متغیرهای تصادفی در نظر گرفته می­شوند. در این حالت از نقشه شناخت به عنوان یک شبکه احتمالی تعبیر می­ شود که احتمالات در آن ناشناخته­اند. ولمن چنین نقشه شناختی را یک شبکه احتمالی کیفی می­خواند. در چنین شبکه­ ای، وجود یک کمان مثبت از متغیر تصادفی a به متغیر تصادفی b بدین معنی است که هرچه مقدار اخذ شده توسط متغیر a بزرگتر باشد احتمال این که مقدار متغیر b بزرگ باشد، بیشتر می­ شود و یک کمان منفی از متغیر تصادفی a به متغیر تصادفی b بدین معنی است که هرچه مقدار متغیر a کوچکتر باشد احتمال آن که مقدار متغیر b بزرگ باشد، کمتر می­ شود(ولمن، ۱۹۹۴)^[۱۸].
۲-۱-۳-۲ تعریف انگاره نگاری شناختی
عبارت انگاره نگاری شناختی به سه شیوه گوناگون مورد استفاده قرار گرفته است. در حالت اول به صورت عنوان توصیفی رشته­ای می­باشد که به تحقیق پیرامون این مسئله می ­پردازد که افراد چگونه اطلاعات فضایی در مورد یک محیط را فراگرفته، به خاطر می­سپارند و پردازش می­ کنند. در حالت دوم به عنوان یک عبارت توصیفی برای فرایند اندیشیدن درمورد روابط فضایی به کار رفته است. در حالت سوم به عنوان یک اسم توصیفی برای یک رویکرد روش شناسانه در درک شناخت به طورکلی، استفاده شده است که این رویکرد شامل ساخت نقشه­هایی از فرایند شناخت می­باشد(کی چینگ و فرندسچو،۲۰۰۰ )^[۱۹]. در تحقیق حاضر تعریف سوم از انگاره نگاری شناختی مدنظر خواهد بود و در ادامه به توجه به همین رویکرد به دیگر ابعاد انگاره نگاری شناختی پرداخته خواهد شد.
۲-۱-۳-۳ تعریف نقشه شناخت
محققان و صاحب نظران مختلف از دریچه­های مختلف به این مقوله نگریسته­اند و تعاریف مختلفی برای نقشه شناخت ارائه کرده ­اند. هراری^[۲۰](۱۹۷۲) و همکارانش^[۲۱](۱۹۶۵) معتقدند یک نقشه شناخت نمایشی از تفکر درباره یک مسئله است که از فرایند انگاره نگاری حاصل می­ شود. نقشه­ها شبکه­ ای از گره­ها و پیکان­ها به عنوان خطوط ارتباطی هستند(نوع خاصی از گراف جهت دار) که جهت پیکان رابطه علیت مورد نظر فرد را نشان می­دهد. لذا گاهی اوقات نقشه­های شناخت با نام نقشه­های علّی شناخته می­شوند،خصوصاً زمانی که این نقشه­ها توسط یک گروه ساخته می شوند و لذا نمی توان ادعا کرد که به شناخت و ادراک یک فرد مربوط می باشند(ادن، ۲۰۰۴)^[۲۲].
کی چینگ و فروندچو ^[۲۳] نیز مطابق با رویکرد سومی که به انگاره نگاری شناختی مطرح می­ کنند، نقشه شناخت را عبارتی توصیفی برای یک نقشه مفهومی از فرایند شناختی یک فرد معرفی می­ کنند که خروجی فرایند روش شناسانه­ی انگاره نگاری شناختی است. ندکارنی و شنوی^[۲۴] نقشه­های علّی را همان نقشه­های شناخت معرفی می­ کنند که دانش علّی افراد در حوزه­ای خاص را نمایش می­ دهند.
۲-۱-۳-۴ انواع نقشه های شناخت
هاف^[۲۵] نقشه­های شناخت را در پنچ دسته کلی معرفی کرده است:
نقشه­هایی که دقت، پیوستگی و اهمیت مفاهیم را ارزیابی و تعیین می­ کنند. سازنده این نقشه ها به دنبال این است که آیا به صورت مکرر از مفاهیم مربوطه به عنوان شاخص های تاکید استراتژیک یک تصمیم گیرنده خاص یا سازمان خاص استفاده می­ شود و همچنین به دنبال وابستگی این مفاهیم با مفاهیم دیگر می­گردد تا به ارتباط ذهنی بین موضوعات استراتژیک مهم پی ببرد. همچنین ممکن است قضاوت هایی در مورد پیچیدگی این روابط یا تفاوت ها در استفاده از مفاهیم بنماید.
نقشه­هایی که ابعاد گروه­ ها و طبقه بندی­های شناختی را نشان می­ دهند: در این حالت سازنده نقشه روابط پیچیده­تری را جستجو می­ کند. ممکن است مفاهیم را به دو بخش تقسیم کرده و روابط سلسله مراتبی بین مفاهیم گسترده ایجاد کند و زیرگروه­های خاص­تری را به وجود آورد. این نوع نقشه ها به منظور تعریف محیط شناختی و کاوش در خصوص دامنه و ماهیت انتخاب هایی که تصمیم گیرندگان درک کرده اند، به کار می رود.
نقشه­هایی که تاثیر، علیّت و پویایی­های سیستم را نشان می­ دهند(نقشه های علّی): این نقشه­ها به سازنده نقشه اجازه می­ دهند تا بر فعالیت تمرکز کند. برای مثال بر این تمرکز کند که پاسخ دهنده چگونه شرایط فعلی را برحسب وقایع گذشته توصیف می­ کند و چه تغییراتی را برای آینده پیش بینی می­ کند. این نوع نقشه شناخت مشهورترین روش انگاره نگاری هم در گذشته و هم در حال حاضر می­باشد.
نقشه­هایی که ساختار بحث و نتیجه گیری را نشان می­ دهند: این نوع نقشه تلاش می­ کند تا منطق موجود در پس استنتاجات وتصمیم ها را به منظور انجام فعالیت، نشان دهد. در این حالت سازنده نقشه باورهای علّی را دخیل می­ کند اما به طور گسترده تری به متن به عنوان یک کل می­نگرد تا اثر تجمعی شواهد گوناگون و ارتباط بین زنجیره های استدلالی طولانی تر را نشان دهد.
نقشه­هایی که چارچوب ها و رمزهای ادراکی را تبیین می­ کنند: این رویکرد بیان می­ کند که شناخت تا حد بسیاری مشروط به تجربه گذشته می­باشد و تجربه به صورت مجموعه ­ای از انتظارات در حافظه ذخیره شده است.
۲-۱-۳-۵ تعریف عملگرها در روابط علی
اولین بار اکسلرود(۱۹۷۶) روابط جبری را در نقشه های شناخت ارائه داد. ناکامورا،ایوایی و ساروجی نیز در سال ۱۹۸۲ در این زمینه تحقیقاتی انجام دادند و آن چه در این جا می ­آید تلفیقی از دستاوردهای این محققین می­باشد. به اعتقاد آن­ها پیوندهای علّی یا همان روابط علّی بین دو عقیده(مفهوم) و یکی از هشت مقدار مشخص شده در جدول ۱ را به خود می­گیرند. یک گره نشانگر یک عقیده (که یک متغیر مفهوم نیز نامیده می شود) می باشد که می تواند یک گره هدف یا فعالیت مربوط به هریک از عامل­ها باشد.
در نقشه­های شناخت هر گره نشانگر یک عقیده است (که متغیر مفهوم نیز نامیده می شود) که ممکن است یک هدف یا یک فعالیت مربوط به هریک از عامل­ها باشد. یک گره همچنین می تواند نشانگر مطلوبیت هر یک از عامل ها یا مطلوبیت یک گروه یا یک سازمان باشد. یک یال رابطه­ علّی بین دو مفهوم را نشان می­دهد به عبارتی یک اظهاریه علّی چگونگی اثرگذاری یک مفهوم بر دیگری را نشان می­دهد. متغیر متغییر مفهوم در ابتدی یک یال، متغیر علت و متغیری که در انتهای یال قرار دارد متغیر معلول خوانده می­ شود.
یک مسیر از متغیر به متغیر ، دنباله ای است از گره های ,,…, و یال های غیرصفر . اگر مسیری تنها از یک نقطه تشکیل شده باشد به آن مسیر بدیهی گفته می­ شود. ماتریس ظرفیت V متعلق به نقشه علّی M ماتریس مربعی است از درجه n که n تعداد مفاهیم در نقشه M است. کد برچسب یالی است از به در نقشه M. اگر چنین یالی وجود نداشته باشد آنگاه .