انحراف معیار

۳/۱۱

۹/۶

۶/۵

۵/۴

۲/۲

۶/۵

۸/۵

۸/۱۱

۴/۲۰

۲۳

۵/۲۰

۷/۱۴

مجموع سالانه

۸/۹۸۷

با توجه به جدول فوق مشخص می شود که در ایستگاه انزلی ماه اکتبر و مه با میانگین ۱/۲۴۵ میلی متر و ۶/۴ میلی متر باران به ترتیب دارای میانگین حداکثر و میانگین حداقل بارش ۲۴ ساعته بوده است. همچنین به لحاظ فراوانی روزهای همراه با بارش ۲۴ ساعته در ماه اکتبر ایستگاه انزلی با میانگین ۴ روز همراه با بارش دارای بیشترین فراوانی بوده است.
از جدول ارائه شده مربوط به میانگین بارش ۲۴ ساعته ماهانه اینگونه می توان نتیجه گرفت:
در ماه های گرم سال از مقدار بارش بسیار کاسته می شود که این ویژگی به این دلایل است که با تسلط پرفشار جنب حاره بر کشور باعث کاهش رطوبت و همچنین کاهش عامل صعود شده و این دو عامل باهم ترکیب شده و باعث کاهش شدید باران در کل کشور و به تبع آن در استان گیلان و انزلی شده و به دنبال آن میزان بارش ها در این ایستگاه کاهش می یابد. اما در فصل سرد سال با شروع حرکت باد های غربی به سمت کشور و منتقل کردن رطوبت کافی از منابع عمده رطوبتی باعث افزایش رطوبت شده و همچنین با سرد شدن هوای کشور عامل صعود افزایش پیدا کرده و این دو ویژگی یعنی عامل صعود و رطوبت کافی باعث می شود تا بارش در کشور و به دنبال آن در استان گیلان و شهر انزلی افزایش یابد و به همان نسبت به میزان بارش ۲۴ ساعته در ایستگاه انزلی افزوده می شود.
بطور کلی می توان چنین گفت که : رژیم بارش ماهانه و رژیم ماهانه بارش ۲۴ ساعته در طول دوره آماری دارای یک الگو بوده است، و کم بارانترین فصل و پربارانترین فصل در هر دور رژیم به ترتیب بهارو پاییز بوده است.
۵-۳- شدت بارندگیهای کوتاه­ مدت و منحنی­هایIDF ) Intensity Duration Frequency (
یکی از مسائل مهم در بررسی و تجزیه و تحلیل ریزشهای جوی، رگبارها می­باشند که عوامل محلی در ایجاد آنها نقش اساسی دارد. به عبارت دیگر مشخصه این رگبارها به تبع از موقعیت جغرافیائی منطقه باعث وقوع سیلابهای مختلف و گاهاً مخرب می­گردد. شدت بارش، مقدار بارندگی در واحد زمان است که معمولاٌ برحسب میلیمتر بر ساعت یا اینچ بر ساعت بیان می­ شود.
منظور از فراوانی وقوع یک باران با مدت مشخص این است که در یک دوره زمانی معین چند بار می توان انتظار داشت که بارانی مشابه آن رخ دهد.
بطور کلی هرچه مدت بارش کوتاه باشد شدت آن زیاد خواهد بود و بر عکس بارانهای درازمدت از شدت کمتری برخوردار می­باشند. روابط شدت- مدت بارندگی با تناوب یا دوره برگشت تغییر می­ کند. هرچه دوره بازگشت طولانی­تر باشد بارانهای شدیدتری انتظار می­رود.
مشخصات ویژه سیل از قبیل حجم سیلاب‌، دبی اوج و زمان رسیدن به این دبی بستگی به مشخصات بارندگی طراحی دارد. هر باران طرح با سه ویژگی مشخص می شود که عبارتند از‌:
– مدت یا تداوم (از شروع تا خاتمه بارش به دقیقه یا ساعت )
– شدت (مقدار بارش در واحد زمان به میلیمتر در ساعت و یا …)
– فراوانی وقوع (متوسط تعداد سالهایی که بین وقوع دو بارندگی مشابه وجود دارد)
داشتن رابطه یا نموداری که از روی آن بتوان به ازاء تداوم‌های مختلف مقدار شدت بارندگی را تخمین زد از ملزومات عمده‌ای است که در طراحی سازه‌های آبی از آن استفاده می‌شود از طرف دیگر سازه های آبی مانند سیل بند، زه کش، پل‌، سد‌، جوی‌های جمع آوری هرز‌آب و امثال آن برحسب اهمیت و حساسیت به تخریب و یا مقدار هزینه ای که صرف احداث آن می‌شود یا خطراتی که ممکن است به لحاظ جانی و مالی در اثر خراب شدن ببار آورد با دوره بازگشت مشخص طراحی می شوند. بنابراین شدت یا مقدار بارندگی که به ازاء یک تداوم معین در طراحی از آن استفاده می شود (باران طرح‌)‌ باید مربوط به دوره بازگشت موردنظر باشد. تغییرات شدت بارندگی نسبت به دوره بازگشت یک تابع آماری – احتمالاتی است که برای هر منطقه اقلیمی مقدار متفاوتی دارد. داشتن این رابطه نیز از ملزومات طراحی در سازه های آبی است. از تلفیق روابط فوق می‌توان به توابع یا نمودارهای واحدی دست یافت که بتوان از روی آنها مقدار شدت بارندگی را در تداومها و دوره های بازگشت مختلف برآورد نمود. در یک دوره بازگشت ثابت شدت بارندگی با تداوم آن رابطه معکوس دارد. بدین ترتیب که هرچه مدت بارش کوتاه باشد حداکثر شدتی که می توان از آن انتظار داشت زیاد خواهد بود. برعکس بارانهای دراز مدت از حداکثر شدت کمتری برخوردار خواهند بود. البته این بدان معنی نیست که مثلا شدت تمام بارانهای دو ساعته از شدت بارانهایی با تداوم یک ساعت کمتر است. در این مورد تا به حال روش های تجربی و روابط متفاوتی به منظور محاسبه بارش در مدت زمان های دلخواه با دوره برگشت مورد نظر ارائه شده است که می توان به تحقیقات بل (۱۹۶۹)‎‏‎‎‎‏، بیژن قهرمان (۱۳۶۶) و فریبرز وزیری (۱۳۷۶) اشاره کرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بل (Bell)، آمار بارندگی ۱۵۷ ایستگاه باران سنج ثبات را در آمریکا با دوره آماری بیش از ۳۰ سال‌، تجزیه و تحلیل کرده و نسبت‌های ساده‌ای بین مقدار باران در دوره های برگشت مختلف ۲ تا ۱۰۰ سال به دوره برگشت پایه ۱۰ سال ارائه کرده است‌. وی معتقد است که نسبتهای بدست آمده به موقعیت جغرافیایی ایستگاه‌ها بستگی ندارد و در هر نقطه از جهان قابل تعمیم است. محققان دیگری نیز در دیگر نقاط جهان با در نظر گرفتن دوره های برگشت با پایه مختلف‌، نسبتهای مشابهی بدست آورده‌اند که اگر دوره برگشت پایه به ۱۰ سال تبدیل شود نسبتهای بدست آمده تناسب خوبی با نتایج ارائه شده بوسیله Bell خواهد داشت. روابط بل به صورت زیر می باشد.
A)
B)
رابطه A‌، جهت تخمین مقدار باران در مدت ۵ تا ۱۲۰ دقیقه و دوره های باز‌گشت ۲ تا ۱۰۰ سال با توجه به مقدار بارندگی یک ساعته با دوره بازگشت ۱۰ ساله بکار می‌رود. که در آن مقدار مقدار باران برحسب میلیمتر در مدت دوام t دقیقه و دوره بازگشت T سال است.
رابطه B نیز برای تخمین بارندگی‌های کوتاه مدت در پایه های زمانی بیشتر از ۵ دقیقه با دوره بازگشت ۲ تا ۱۰۰ سال می‌‌باشد.
قهرمان در تحقیقات خود در سال ۱۳۶۶ تحت عنوان تخمین روابط شدت‌، مدت‌، تناوب بارندگی در نقاط مختلف ایران با بهره گرفتن از آمار ایستگاه های باران سنج ثبات ، روابطی مشابه روابط بل ارائه نموده است‌. وی برای تخمین مقدار بارندگی با زمان‌های دوام ۱۵ دقیقه تا ۲ ساعت رابطه A و برای زمان ۱۵ دقیقه تا ۲۰ ساعت رابطه B را با دوره های برگشت ۲ تا ۱۰۰ سال و برای محاسبه بارندگی یک ساعته با دوره برگشت ۱۰ ساله رابطه C را در ایران ارائه کرده است.
A) B)
C)
در روابط فوق،T دوره برگشت به سال و t مدت دوام بارندگی به ساعت و مقدار بارندگی با مدت دوام t و دوره برگشت T سال برحسب میلیمتر و همچنین در رابطه C ، متوسط بارندگی حداکثر روزانه و متوسط بارندگی سالانه برحسب میلیمتر در یک دوره مشاهدات هستند.
وزیری (۱۳۷۶)‌، با توجه به نحوه پراکندگی و رژیم بارندگی ایستگاه های مورد مطالعه‌، ایران را به هفت منطقه تقسیم کرده است که البته در منطقه هفت به علت تعداد بسیار کم ایستگاه‌ها و مساحت زیاد، مطالعه بارندگی های کوتاه مدت صورت نگرفته است. که توابع بارندگی با مدت دوام و دوره های برگشت مختلف برحسب متوسط بارندگی حداکثر روزانه در طول دوره آماری به صورت زیر است:

که در آن:
متوسط بارندگی حداکثر روزانه در طول دوره آماری به میلیمتر
بارندگی ۱۰ ساله با تداوم یک ساعت به میلیمتر