در ارتباط با فرد و روابط بین فردی او با دیگران است؛
در طی دوران کودکی یا نوجوانی شکل می‌گیرد؛
در طول زندگی فرد گسترش می‌یابد؛
به طور قابل ملاحظه‌ای مختل و ناکارآمد است.
به طور خلاصه طرحواره‌های ناسازگار ، الگوهای شناختی و هیجانی خود ـ ویرانگری هستند، که از اوایل رشد و تحول فرد آغاز می‌شوند و در طول زندگی فرد تکرار می‌شوند. توجه داشته باشید که بر طبق این تعریف، رفتار فرد قسمتی از طرح‌واره‌‌ی وی نیست، بلکه یانگ می‌گوید که رفتارهای ناسازگارانه به عنوان پاسخی به طرحواره‌ شکل می‌گیرند. بنابراین، رفتارها توسط طرحواره‌ها برانگیخته می‌شوند، ولی قسمتی از طر‌واره‌ها نمی‌باشند (یانگ، کلوسکو و ویشار، ۲۰۰۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

طبق نظر بارلو(۲۰۱۲) طرحواره‌های ناسازگارویژگی‌های خاصی دارند. این طر‌حواره‌ها به عنوان:
واقعیت‌های پذیرفته شده، در مورد خود یا محیط تجربه می‌شوند؛
خود ـ تخریب کننده و مقاوم به تغییر هستند؛
مختل و ناکارآمد هستند؛
اغلب توسط برخی تغییرات در محیط، از جمله فقدان یا از دست دادن شغل، فعال می‌شوند؛
هنگامی که فعال می‌شوند با سطوح بالای هیجان در هم آمیخته هستند؛
معمولاً ناشی از تعامل سرشت^[۱۳۶] کودک با تجارب مختلف دوره تحولی با اعضاء یا مراقبین در خانواده هستند.
از نظر یانگ (۱۹۹۹) خصوصیات طرحواره های ناسازگار عبارتند از:
باورها و احساس‌های غیرشرطی درباره خودمان هستند و در اثر ارتباط با محیط ایجاد شده‌اند؛
خود ـ تداوم‌بخش^[۱۳۷]اند، و بنابراین در برابر تغییر مقاومت می‌کنند؛
طبق تعریف، باید به صورت مکرر و به میزان زیادی ناکارآمد باشند؛
معمولاً توسط رویدادهایی در محیط فعال می‌شوند که به طرحواره‌‌ های خاصی مربوط‌اند؛
نسبت به مفروضه‌های زیربنایی، رابطه‌ی نزدیک‌تری با سطوح بالای عاطفه دارند؛
از تعامل سرشت فطری کودک با تجربه‌های ناکارآمد و با والدین، خواهر و برادرها و همسالان در طی سال‌های اولیه‌ی زندگی به وجود آیند (یانگ، ۱۹۹۹).
۵-۲-پیشینه پژوهش
– کیتزمن^[۱۳۸] ( ۲۰۰۹ ) در پژوهشی بر روی ۴۰ زوج متاهل حین برقراری رابطه متقابل با فرزندان پسر ۸-۶ ساله بودند انجام داد. و به این نتیجه رسید که میان تعارضات زناشویی و اختلال در وظایف سرپرستی رابطه وجود دارد.
– هنری و میلر ^[۱۳۹](۲۰۰۴، به نقل از بهاری ) تحقیقی به منظور. بررسی مشکلات زناشویی در میانه عمر و میزان اثر آنها بر رضایتمندی زناشویی انجام داده اند. نتایج این تحقیق نشان داده است که رایج ترین مشکلات عبارت بودند از ( موضوعات مالی ( ۲۷ %) موضوعات جنسی ( ۸/۲۳ % ) “، شیوه برخورد با کودکان ( ۳/۱۵ %)، صمیمیت عاطفی ( ۷/۱۸ %)، تمیز کردن منزل ( ۱۸ % ) و ارتباط ( ۳/۱۵ %).
– یارمحمدی اصل (۱۳۸۶) پژوهشی با عنوان بررسی اثر بخشی طرحواره درمانی در بهبود اختلال افسردگی اساسی عود کننده انجام داد. نتایج تحلیل داده های بدست آمده نشان داد که بین طرحواره های ناسازگارانه اولیه با علائم افسردگی اساسی رابطه معنی داری وجود دارد و با ۹۹ درصد اطمینان وجود ارتباط مستقیم میان این دو متغییر تایید می شود. به این ترتیب که با افزایش نمرات طرحواره های ناسازگارانه اولیه میزان افسردگی نیز افزایش می یابد. در این تحقیق طرحواره درمانی بطور معنی داری موجب کاهش علائم افسردگی گردید.
– فریمن(۲۰۰۴) با بهره گرفتن از مدل طرحواره یانگ به بررسی مدل پردازش شناختی غیر منطقی پرداخت و با بهره گرفتن از آزمون های بهنجار به این نتیجه رسید که داشتن طرحواره ناسازگارانه اولیه، پیش بینی کننده ناسازگاری بین فردی است. این یافته تاییدی است بر دیدگاه یانگ که طرحواره های ناسازگارانه اولیه را ذاتا ناکارآمد میداند (مددی،۱۳۹۱)
– هریس^[۱۴۰] و همکاران (۲۰۱۲) دریافتند که چهار طرحواره ناسازگارانه اولیه (نقص و شرم- خود کنترلی ضعیف- آسیب پذیری نسبت به ضرر-وابستگی و بی کفایتی) با افسردگی ارتباط دارند.
– ولبورن^[۱۴۱] و همکاران (۲۰۱۲) در تحقیقی رابطه بین طرحواره های ناسازگارانه و اختلالات روانی را مورد بررسی قرار دادند. در این پژوهش دو طرحواره رهاشدگی/ بی ثباتی و خود کنترلی پایین / خود انظباطی پایین، پیش بینی کننده ای مهم برای افسردگی بودند.
– در یک مطالعه انجام شده به روی ۱۵۳ دانشجوی کارشناسی روانشناسی آندره^[۱۴۲](۲۰۰۹) دریافت حوزه طرد و بریدگی از طرحواره های ناسازگارانه اولیه ارتباط منفی با احساسات مثبت، عزت نفس و سازگاری در دانشگاه دارد و همبستگی مثبت با احساسات منفی دارد (قاسمی، ۱۳۸۹).
– اسمیت و جونز^[۱۴۳](۲۰۰۹) در تحقیقی با عنوان طرحواره های ناسازگارانه، رویدادهای منفی زندگی و ناراحتی های روانشناختی به این نتیجه رسیدند که طرحواره های رویدادهای منفی زندگی باعث ناراحتی های روانشناختی شدیدتر می شوند. بنابراین طرحواره های ناسازگارانه اولیه و تجارب منفی زندگی هر یک به طور مستقل در اختلالات روانشناختی دخیل هستند.
– هانس^[۱۴۴] و همکاران (۲۰۱۰) پژوهشی با عنوان بررسی طرحواره درمانی و طرحواره های ناسازگارانه اولیه در اختلالات شخصیت و سایر بیماری های روانی انجام داد و به این نتیجه رسید که طرحواره های ناسازگارانه اولیه با آسیب های شخصیت و ناراحتی های روانی ارتباط دارد.
– بودمن و گورمن^[۱۴۵] ( ۲۰۱۰)، در مطالعات شان بر روی الگو های کنش متقابل، پرخاشگری متقابل، پرخاشگری کلامی، کناره گیری، تعارض کم و بدون استرس به این نتیجه رسیدند که در مقایسه با زوج های متعارض، زوج های کم تعارض رفتار های مثبت بیشتر و رفتار های منفی کمتری را از خود نشان می دهند.
– هانسون و لندبلند^[۱۴۶] (۲۰۰۶) در پژوهشی نشان داده اند که آموزش مهارت های ارتباطی و حل تعارض به زوجینی که در تعاملات زناشویی مشکل داشته اند باعث بهبود روابط زناشویی زوجین و کاهش تعارضات و افزایش سلامت روان در آنان می گردد.
– وینسنت، ویشس و گری ^[۱۴۷]( ۲۰۰۶) در پژوهش خود یک تحلیل رفتاری از فرایند حل تعارض زوجین آشفته و غیر آشفته کردند. نتایج حاکی از آن بود که زوجین آشفته در مقایسه با زوجین غیر آشفته به میزان بیشتری از رفتار های تعارض منفی و به میزان کمی از رفتار های حل تعارض مثبت استفاده می کنند.
– در پژوهش گسترده ای که گاتمن در خصوص تعارض طرحریزی کرد چهار سبک تعارض در روابط زوجین خود را نشان داد که در ازدواج به طور خاصی مخرّب هستند. این چهار سبک عبارتند از: عیبجویی، تحقیر، دفاعی بودن و دیوار سنگی، تمام این راهبردها می توانند باعث منزوی شدن و کناره گیری شوند (گاتمن و لوینسون، ۲۰۱۲). در حمایت از این مدل هاوستون و انگلیستی (۲۰۱۲) دریافتند که روابطی که در آن سطوح بالای رفتار منفی از قبیل انتقاد کردن، شکایت، عصبانی شدن و ناشکیبایی از طرف هر یک از همسران وجود دارد، با گذشت زمان در زنان (و نه در مردان) باعث رضایت پایین تر می شود.
– شیلنگ و همکاران^[۱۴۸] (۲۰۰۴) به تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی در زوجینی که دچار مشکلات زناشویی بودند پرداختند. ۳۹ زن و ۳۸ مرد تحت آموزش برنامه پیشگیری و پر بار سازی رابطه (PREP) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که به طور معناداری رضایت مندی زناشویی شان افزایش یافته بود.
– ریوس،سیسیل^[۱۴۹] (۲۰۱۰) پایان نامه کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه ایالتی تویا با موضوع رابطه مشاوره قبل از ازدواج، انتظارات و رضایت زناشویی به رشته تحریر درآورده است. هدف این مطالعه، بررسی اهمیت مشاوره در انتظارات و رضایت مندی زناشویی می باشد. این مطالعه با شیوه بررسی زوج ها و اینکه ایا قبل از ازدواج به انها کمک کرده است یا خیر، انجام شده است.زوج های مورد مطالعه، شامل ۵۶زن و ۵۶ شوهر بودند که کمتر از یک سال از زمان ازدواج انها می گذشت.رابطه بین منابع اطلاعاتی و انتظارات نشان داد که متغیرها به شدت با خانواده مبدا (خانواده خودشان قبل از ازدواج) ارتباط دادند. همچنین مشخص شد که درصد بالایی از ازدواج ها، اطلاعات قابل توجهی از منابع غیررسمی به دست می اورند نه از مشاوره ها و کلاس های اموزشی قبل از ازدواج ! انتظارات معقول، نقش بسیار مهمی در رضایت مندی زناشویی داشتند.
– آدامز،امی میشل^[۱۵۰](۲۰۰۹) در رساله دوره دکتری خود در دانشگاه لوییزیانا در مونرو، تاثیر ادراک “خودمتمایزگری” در رضایت مندی زناشویی و رضایت جنسی را مورد بررسی قرار داده است.وی می نویسد:خودمتمایزگری به عنوان یک جزء اساسی از صمیمیت در دراز مدت، رضایت و تقابل در روابط زناشویی به حساب می اید. خودمتمایزگری اجازه می دهد تا فرد در یک رابطه مشخص از استقلال نسبی و وابستگی متعادل برخوردار باشد. موری بون، خودمتمایزگری را تحت عنوان تعادل بین نیروهای جدایی طلبی و با هم بودن و یا تعادل بین عقل و احساسات مطرح می کند. به طور حتم هردوی این مفاهیم تحت تاثیر درجه خودمتمایزگری قرار دارد. اعتقاد براین است که سطح متمایزگری به شدت بر زمینه های مختلف زندگی از جمله رضایت مندی زناشویی و جنسی اثر می گذارد. زنان و شوهران در ازدواج هایی با خودمتمایزگری پایین تر، بلوغ عاطفی ضعیف تر و ظرفیت محدود تر نزدیک شدن و جداشدن از خود نشان می دهند که این مسئله منجربه قربانی شدن رشد شخصی افراد جهت حفظ رابطه زناشویی شان می شود. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر درک خودمتمایزگری در رضایت زناشویی و جنسی در ۵۱ زوج(تعداد:۱۰۲) در منطقه مترو اتلانتا پرداخته است. در این مطالعه از پرسشنامه خود DSI جهت بررسی خودمتمایزگری استفاده شده است.شاخص رضایت مندی زناشویی(TMS) و شاخص رضایت جنسی(ISS) و داده های دموگرافیک در این روش بکار گرفته شده اند. تجزیه و تحلیل آماری انجام شده توسط نرم افزارهای spss، شامل پیرسون و چند خطی رگرسیون می باشد. مجموع نفرات ترکیبی مردان و زنان نشان داد که ارتباط معناداری بین تمایز خود، رضایت مندی زناشویی و رضایت جنسی وجود دارد. مجموع نفرات زنان یک همبستگی بارز بین خودمتمایزگری و رضایت مندی زناشویی نشان نمی دهد. مجموع نفرات زنان و شوهران و مجموع جداگانه نفرات انها، همبستگی قوی بین تمایز از خود، رضایت زناشویی و رضایت جنسی نشان می دهد. هیچکدام از متغیرهای دموگرافیک پیش بینی کننده محرز خودمتمایزگری نیستند؛با این حال این مطالعه در جهت حمایت فرضیه بون، خودمتمایزگری را موثر بر رضایت مندی زناشویی و رضایت جنسی مطرح می کند.
– کرامر، تیلور، استانلی (۲۰۰۸) آموزش روش های برقراری ارتباط سازنده بر رضایت مندی زناشویی را در گروهی می سنجیدند که نتایج نشان داد این آموزش ها سبب پائین آمدن فشار خون و افزایش رضایت مندی آنها از زندگی زناشویی شان شده است .
– اسماعیلی ( ۱۳۸۴ ) در پژوهش خود به این نتیجه رسید که عوامل زیر در تقاضای طلاق زنان موثراند:عدم تفاهم اخلاقی با همسر، عدم احساس مسئولیت همسر، مشکلات مالی و عصبی بودن همسر، دخالت خانواده همسر در زندگی مشترک، فحاشی همسر، بدبینی زنان متقاضی طلاق نسبت به همسرانشان، بدبینی همسران زنان متقاضی طلاق نسبت به آنان، اختلاف عقاید دینی، عدم رضایت از شغل همسر، ناتوانی جنسی همسر در روابط زناشویی، اختلاف طبقاتی زنان متقاضی طلاق با همسرانشان، کم بودن تحصیلات همسر و غیره .
– مرادی ( ۱۳۸۰ ) نتایج تحقیقاتش حاکی از این بود که خانواده درمانی به روش ساختی تعارضات زناشویی را کاهش می دهد.
– ساروخانی ( ۱۳۸۷ ) در تحقیقی تحت عنوان مقایسه میزان سلامت روانی خانم های دارای تعارضات زناشویی حاد با خانم های گروه مشابه ( فاقد تعارضات زناشویی حاد ) به این نتیجه رسید که خانم های گروه اول از سلامت روانی کمتری نسبت به گروه مشابه برخوردارند .
– بهاری ( ۱۳۷۹ ) در تحقیقات خود دریافته است که کارایی خانواده زوج های در حال طلاق به طور معناداری پایین تر از کارایی خانواده زوج های غیر طلاق است و زوج های در حال طلاق در سازه نقش خانوادگی و حل مشکل کارایی ضعیف تری را گزارش می دهند.
– براتی ( ۱۳۷۵) در پژوهش خود دریافت که هشت مولفه سنجش تعارضات زناشویی اعم از کاهش همکاری، کاهش رابطه جنسی ، افزایش واکنش های هیجانی، افزایش جلب حمایت فرزند، کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، جدا کردن امور مالی از یکدیگر، کاهش ارتباط موثر ، با تعارضات ما بین زوجین رابطه مثبت دارد.
فریدی (۱۳۸۵)، در تحقیق خود این نتیجه رسید که آموزش مداخلات خانواده درمانی ساختی به شیوه گروهی بر کاهش تعارضات زناشویی زنان تاثیر مثبت دارد .
– بودمن و گورمن^[۱۵۱] ( ۲۰۰۹)، در مطالعات شان بر روی الگو های کنش متقابل، پرخاشگری متقابل، پرخاشگری کلامی، کناره گیری، تعارض کم و بدون استرس به این نتیجه رسیدند که در مقایسه با زوج های متعارض، زوج های کم تعارض رفتار های مثبت بیشتر و رفتار های منفی کمتری را از خود نشان می دهند.
– وینسنت، ویشس و گری ^[۱۵۲]( ۲۰۰۶) در پژوهش خود یک تحلیل رفتاری از فرایند حل تعارض زوجین آشفته و غیر آشفته کردند. نتایج حاکی از آن بود که زوجین آشفته در مقایسه با زوجین غیر آشفته به میزان بیشتری از رفتار های تعارض منفی و به میزان کمی از رفتار های حل تعارض مثبت استفاده می کنند.
-مهدویان(۱۳۸۶)در پژوهش«بررسی تأثیر آموزش ارتباط بر رضایت‏مندی زناشویی و سلامت روانی»به این نتیجه رسید که روش آموزش ارتباط بر مبنای نظریه شناختی-رفتاری که از اصول آموزش سه مرحله‏ای پیشنهاد شده توسط کوردوا و جکوبسن پیروی می‏کند، می‏تواند موجب افزایش رضایت‏مندی زناشویی و سلامت روانی زوج‏ها شود و حتی در مورد زوج‏هایی که یکی از طرفین از مشکل اختلال شخصیت رنج می‏برند نیز در مواردی مفید واقع گردد.
-مرادی(۱۳۸۹)در پژوهش«تأثیر آموزش مهارت‏های حل تعارض‏های زناشویی بر بهبود روابط متقابل زن و شوهر»اثربخشی این آموزش‏ها را نشان داد.
– فرقانی(۱۳۸۲)در تحقیق «بررسی اثربخشی آموزش گروه شناختی رفتاری بر رضایت زناشویی زوجین شهرستان شهرکرد»به آموزش گروهی از والدین دانش‏آموزان ابتدایی پرداخت که دارای رضایت زناشویی در سطح پائین بودند.این آموزش‏ها در ۱۰ جلسه و به شیوه شناختی-رفتاری بودند.نتایج نشان داد آموزش شناختی-رفتاری با (= ۰٫۰۱ P) رضایت‏مندی آزمودنیهای گروه آزمایش را افزایش می‏دهد اما تفاوت معنی‏داری بین نمرات زنان و مردان مشاهده نشد.
-عامری، اژه‏ای و طباطبایی (۱۳۸۲)در پژوهش خود به بررسی تأثیر مداخلات خانواده درمانی راهبردی در اختلافات زناشویی پرداختند.به این منظور ۳۹ زوج که برای حل اختلافات زناشویی به مراکز مشاوره مراجعه کرده بود، به‏طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند.نتایج به دست آمده از ۶ هفته درمان گروه آزمایش نشان داد که مداخلات خانواده درمانی راهبردی نه تنها منجر به افزایش رضایت زناشویی در بین آنها شده، بلکه تعارضات بین فردی آنان را نیز کاهش داده است.این مداخلات در زنان مؤثر بوده است.
-اصلانی(۱۳۸۳)در پژوهش خود به بررسی نقش مهارت‏های ارتباطی در کارایی خانواده پرداخت.نمونه تحقیق او ۱۶ زوج از دانشجویان متأهل دانشگاه تهران بودند.طرح تحقیق به روش پیش‏آزمون، پس‏آزمون همراه با گروه کنترل بود.نتایج این تحقیق نشان داد که آموزش مهارت‏های ارتباطی باعث بالا رفتن کارآیی خانواده در مقوله‏های حل مشکل، ارتباط، نقش‏ها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی کنترل رفتار و عملکرد کلی خانواده شده است.

ب. اصل اساسی دوم نظام ماری که به اصل فراگیر معروف است، اهیمت تغییر سطح تنش حاصله از نیاز ارگانیسم است. به عقیده ی او، درست است که مردم سعی دارند تنش های خود را، اعم از اینکه ماهیتاً فیزیویولژیکی یا روانشناختی باشد کاهش دهند، اما تلاش آنها متوجه ایجاد یک حالت کاملاً بدون تنش نیست، بلکه در فرایند، کاهش دادن تنش است که ارضاکننده است نه ایجاد شرایط بدون تنش.
ج. اصل اساسی سوم نظام ماری ماهیت طولی بودن شخصیت است. شخصیت همواره در طول زمان در حال رشد است. تمامی رویدادهایی که در جریان زندگی یک فرد روی می دهد، شخصیت او را می سازند. بنابراین، مطالعه ی رویدادهای گذشته برای شناخت شخصیت، دارای اهمیت اصلی است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در همین راستا، هنری ماری بخش های تشکیل دهنده ی شخصیت را همانند فروید به سه اصل نهاد؛ خود و فراخود تفکیک می نماید. ماری نیز همانند فروید، نهاد را مرکز تمایلات غیراخلاقی شهوانی می دانست.
ماری همچون فروید، تأکید زیادی بر اثرات نیروهای نفوذکننده ی اجتماعی، که به عنوان فرهنگ از آنها یاد می شود، بر روی شخصیت داشت. او نیز مانند فروید، فراخود را به صورت درونی کردن ارزش ها؛ هنجارها و اخلاقیات فرهنگ تعریف کرده است. در آخرین مولفه ماری اعتقاد دارد که خود، حاکم خردمند شخصیت است. او می کوشد تا همانند دیدگاه فروید، تمایلات غیرقابل قبول نهاد را تغییر داده یا به تأخیر اندازد.
چنانکه می توان دید، در نظام ماری فرصتی برای تعارض بین نهاد و فراخود به وجود آمده است یک خود نیرومند می تواند به شکلی موثر واسطه ی میان این دو باشد. برعکس، یک خود ضعیف می تواند شخصیت را به یک میدان جنگ تبدیل کند. عمده ترین تفاوت بین فروید و نظر ماری در مورد رابطه بین خود و فراخود این است که ماری اعتقاد ندارد که تعارض میان خود و فراخود اجتناب ناپذیر است.
در همین مقوله هنری ماری نیازها را به دو دسته کلی نیازهای نخستین ـ ثانوی و نیازهای واکنشی خودجوش به شرح جدول ۲-۱۳ فهرست نموده است.

• • نیازهای نخستین و ثانوی: نیازهای نخستین (فیزیولوژیکی)از حالت های درونی بدن ناشی می شوند و نیازهای ضروری برای بقا (مانند غذا؛ آب؛ هوا و آسیب گریزی) به علاوه ی نیازهایی نظیر میل جنسی و شناخت حسی را شامل می شوند. نیازهای ثانوی (نیازهای روانشناختی) به طور غیرمستقیم از نیازهای نخستین ناشی می شوند، به صورتی که ماری آن را روشن نکرد، ولی آنها ناحیه ی مشخصی درون بدن ندارند. علت اینکه آنها ثانوی نامیده می شوند این نیست که اهمیت کمتری دارند بلکه این است که بعد از نیازهای نخستین به وجود می آیند. نیازهای ثانوی به ارضای هیجانی مربوط می شوند و اغلب نیازهایی را که در فهرست ماری هستند، شامل می شوند.

• • نیازهای واکنشی و خودجوش: نیازهای واکنشی در پاسخ به چیز خاصی در محیط ایجاد می شوند و فقط در صورتی که آن چیز ظاهر شود، برانگیخته می شوند. برای نمونه، نیاز به آسیب گریزی فقط در صورتی ظاهر می شود که تهدیدی وجود داشته باشد. نیازهای خودجوش به حضور شیء خاصی وابسته نیستند. آنها نیازهای خودانگیخته ای هستند که هر وقت برانگیخته شوند، مستقل از محیط، رفتار خاصی را فرا می خوانند. برای نمونه، افراد گرسنه برای ارضا کردن نیاز به دنبال غذا می گردند؛ آنها منتظر نمی مانند تا محرک خاصی مانند تبلیغ تلویزیونی برای همبرگر ظاهر شود و بعد به دنبال غذا بگردند. نیازهای واکنشی پاسخی را به موضوع خاصی دربردارند؛ نیازهای خودجوش به طور خودانگیخته ایجاد می شوند.

جدول ۲-۵ فهرست نیازهای مادی

انواع نیاز

شرح

خواری طلبی
پیشرفت
پیوند جویی
پرخاشگری
خودمختاری
عمل متقابل
حفاظت
احترام
تسلط
نمایش
آسیب گریزی
تحقیرگریزی
مهرورزی
نظم
بازی
طرد
شناخت حسی
میل جنسی
مساعدت
فهمیدن

تسلیم شدن منفعلانه در برابر نیروی بیرونی؛ پذیرفتن صدمه؛ سرزنش؛ انتقاد و تنبیه؛ تسلیم سرنوشت شدن؛ پذیرفتن حقارت؛ خطا؛ اشتباه یا شکست؛ سرزنش کردن؛ خوار شمردن یا ضایع کردن خویش؛ جستجو کردن رنج؛ تنبیه؛ بیماری؛ بدبختی و لذت بردن از آنها
انجام دادن کاری دشوار؛ تسلط یافتن بر اشیای مادی؛ انسان ها یا عقاید؛ دستکاری کردن یا سازمان دادن آنها؛ غلبه کردن بر موانع و دست یافتن به معیاری عالی؛ رقابت کردن با دیگران و جلو افتادن از آنها.
همکاری نزدیک و لذت بخش با فردی متحد که به فرد شباهت داشته یا او را دوست دارد؛ وفادار مانندن به یک دوست.
غلبه کردن به زور بر مخالفان؛ جنگیدن؛ حمله کردن؛ صدمه زدن یا کشتن دیگری؛ تحقیر کردن یا مسخره کردن مغرضانه ی دیگری.
رها شدن؛ خلاص شدن از قید و بند یا گریختن از حبس؛ مقاومت کردن در برابر زورگویی یا قید و بند؛ مستقل شدن و آزاد بودن در عمل کردن مطابق با تکانه؛ سرپیچی کردن از آداب و رسوم.
غلبه کردن بر شکست با تلاش دوباره؛ از بین بردن تحقیر با از سرگیری عمل؛ غلبه کردن بر ضعف ها و سرکوب کردن ترس؛ جستجو کردن موانع و مشکلات برای غلبه کردن بر آنها؛ حفظ کردن حرمت نفس و غرور در سطح بالا.
دفاع کردن از خود در برابر توهین؛ انتقاد و سرزنش؛ مخفی یا توجیه کردن خلافکاری؛ شکست یا شرمساری.
تحسین کردن فردی برتر و پشتیبانی از او؛ تسلیم شدن مشتاقانه در برابر نفوذ فردی متحد؛ پیروی کردن از آداب و رسوم.
کنترل کردن محیط خویش؛ تأثیر گذاشتن بر رفتار دیگران یا هدایت کردن آن با توصیه؛ اغوا؛ قانع سازی یا دستور دیگران را به همکاری ترغیب کردن؛ متقاعد کردن دیگران به درست بودن عقیده ی خویش.
تأثیر گذاشتن؛ دیده و شنیده شدن؛ برانگیختن؛ بهت زده کردن؛ مجذوب کردن؛ سرگرم کردن؛ شوکه کردن؛ کنجکاو کردن یا وسوسه کردن دیگران.
اجتناب از رنج؛ صدمه بدنی؛ بیماری و مرگ؛ گریختن از موقعیتی خطرناک؛ انجام دادن اقدامات احتیاطی.
اجتناب از سرافکندگی؛ ترک کردن موقعیت های خجالت آور و ترس از شکست.
نشان دادن همدردی به فردی درمانده؛ طفل یا فردی که ضعیف؛ معلول؛ خسته؛ بی تجربه؛ متزلزل؛ سرافکنده؛ تنها؛ مأیوس یا از نظر فکری سردرگم است یا ارضا کردن نیازهای آنها.

روستایی

دخترانه

۸

۳

۵

پسرانه

۷

۲

۵

تعداد کل

۱۵

۵

۱۰

جدول شماره ۳-۴-توزیع فراوانی دانشآموزان نمونه آماری برحسب جنسیت و درصد

جنسیت

تعداد

درصد

دختر

۱۱۴

۲/۵۸

پسر

۸۲

۸/۴۱

جمع

۱۹۶

۱۰۰

نمودار۳-۱ توزیع فراوانی دانش آموزان نمونه آماری برحسب جنسیت
نمونه و روش نمونهگیری
ازمیان۴۰۰دانش آموزپایه دوم راهنمایی باتوجه به جدول مورگان نمونه ای به حجم۱۹۶نفرمشخص وبه روش نمونه گیری خوشه ای،تعداد۷کلاس درس،۴کلاس دخترانه و۳کلاس پسرانه و تمامی دبیران علوم تجربی پایه دوم که۱۸نفربودندبه دلیل محدود بودن جامعه آماری آنها، به عنوان نمونه آماری درسال تحصیلی۹۰-۱۳۸۹ انتخاب شدند،که درپایان اردیبهشت ماه سال تحصیلی۹۰-۱۳۸۹، تحت اجرای مقیاس قرار گرفتند.وکتاب درسی علوم تجربی وکتاب راهنمای تدریس معلم نمونه آماری دیگر این پ‍‍ژوهش است.
ابزار پژوهش
ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش شامل موارد زیر می باشد:
برای “برنامه قصد شده” ازکتاب درسی و کتاب راهنمای معلم علوم تجربی پایه دوم راهنمایی و پرسشنامه دبیران ودانش آموزان در مورد اهداف، محتوا، روش های یاددهی- یادگیری وارزشیابی استفاده شده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

برای “برنامه اجرا شده” از پرسشنامه نظر سنجی ازدبیران ودانش آموزان در مورد اهداف، محتوا،
روش های یاددهی- یادگیری وارزشیابی و چک لیست مشاهده فعالیتهای دبیربه منظور بررسی فرایند اجرای برنامه درسی علوم تجربی پایه دوم در کلاسهای درس استفاده شده است.
برای “برنامهآموختهشده” از آزمون محقق ساخته که شامل آزمون (دانشی– نگرشی-مهارتی) به منظور سنجش میزان یادگیری و تغییر رفتار دانشآموزان در سه حوزه دانستنیها، مهارتها و نگرشها استفاده شده است.
روایی و پایایی ابزارهای پژوهش
برای تعیین روایی پرسشنامه ها وچک لیست مشاهده تدریس دبیر،نظرات۳۵نفر ازاساتید دانشگاههای مرودشت وشیرازوکارشناسان ارشدآموزش وپرورش دراین مورد خواسته شدکه مورد تایید اکثریت قرارگرفت ونظرات اصلاحی آنان نیزاعمال گردید.برای تعیین روایی آزمون محقق ساخته نظر۲۰دبیرعلوم تجربی وکارشناسان دراین مورد خواسته شدومورد تایید قرار گرفت وبه نکات اصلاحی آنها عمل شد.برای برآورد پایایی پرسشنامه دبیران ودانشآموزان از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است و مقدار به دست آمده ۹۲% بوده است. به منظور تعیین ضریب پایایی چک لیستهای مشاهدهی تدریس دبیران ازضریب آلفای کرونباخ استفاده شده و بر اساس محاسبات انجام شده۸۰/. به دست آمد و همچنین برای پایایی آزمون محقق ساخته از روش بازآزمایی، ضریب همبستگی۷۸/. به دست آمد.

P-value

۰٫۰۶۲

۰٫۶۰

۰٫۱۱۱

۰٫۷۱

۰٫۰۵۲

برای بررسی ارتباط نوع نگرش والدین با خلاقیت از آزمون همبستگی استفاده گردید ، اطلاعات بدست آمده از پژوهش بیان میدارد میزان پیوند آماری نگرش سلطه گری و نگرش وابستگی با خلاقیت کلی تورنس به ترتیب برابر۰٫۱۶ ،۰٫۱۴۵ میباشد که این میزانها رابطه نسبتا ضعیفی را شامل میگردد. یعنی میتوان گفت والدین در نوع نگرش خود نسبت به خلاقیت فرزندانشان با تردید مواجه بوده اند. همچنین هیچ رابطه آماری بین نگرش سهل انگاری والدین با نوع خلاقیت فرزندان پدید نیامده است (p<0.05) .کما اینگه بین مقیاس ابتکار فرزندان با نگرش وابستگی و مقیاس انعطاف پذیزی با نگرش سلطه پذیری نیز پیوند آماری رویت نگردید.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل پنجم:(بحث و نتیجه گیری)

• مقدمه

• یافته های تحقیق

• نتیجه گیری

• پیشنهادات

• محدودیتها ، مشکلات و موانع تحقیق

• فهرست منابع فارسی

• فهرست منابع انگلیسی

مقدمه :
خلاقیت و نوآوری از الزامات اساسی زندگی پیچیده ، مدرن و شتابان جوامع و انسانهای امروزی است. بدون درک اهمیت این الزام ، ما باید تن به رکود ، عقب ماندگی ، افول زندگی و مرگ تدریجی بدهیم . همواره تغییرات سریع به ما ندا می دهد که ای انسان ” نابودی در انتظار شماست ، مگراینکه خلاق و نوآور باشید ” (حاجی دخت ، ۱۳۸۷، ص ۸۹). مخاطب هشدار فوق رهبران جامعه ، سیاستگزاران ، خانواده ها و سازمانهای آموزشی می باشند که مسئولیت خطیر تعلیم و تربیت نسلهای جوان را عهده دار هستند تا راه و روش مناسب نیل به هدف فوق را انتخاب و در پیش گیرند. بی شک راه توسعه و ترقی کشور و غنای زندگی افراد آن از مسیر به فعل آوردن استعدادها و توانمندیهای مادی و معنوی به دست می آید . در این راستا هیچ چیزی ارزشمندتر و حیاتی تر از توجه به قوای خلاقه سرمایه های انسانی نیست. گذار از سنت به مدرنیسم ، توسعه اقتصادی و ارتقای سطح زندگی ، استقرار سیستم دموکراسی ، توسعه فرهنگی ، الگوبرداری از سیستمهای پیشرفته می تواند ازجمله استراتژیهای مناسب باشد . کودکان ، نوجوان و جوانان مستعد سرمایه های ارزشمندی هستند که به فراوانی در کشور وجود داشته و می توانند عامل امیدواری باشند چرا که این کشور و جامعه جز جوانان به دست کسی ساخته نخواهد شد، اما بدانیم چنین هدفی به آسانی به دست نمی آید چرا که به برنامه ریزی ، سرمایه گذاری ، تحولات فرهنگی ، تغییر نگرش ، مدیریت و… نیاز دارد . بدیهی است از میان عوامل مختلف مربوط به موضوع ، شاید شناسایی و پرورش خلاقیت آندسته از دانش آموزان مستعد و مشغول تحصیل در مراکز پرورش استعدادهای درخشاتن اهمیت ویژه ای داشته باشد . بنابراین در صدد برآمدیم تا با انجام تحقیقی در زمینه میزان خلاقیت آنان و ارتباط آن با نگرشها و روش های تربیتی والدین ، اهمیت موضوع را اثبات و یادآور شویم . جهت نیل به هدف ، اقدام به تهیه و توزیع سه پرسشنامه به شرح زیر اقدام گردید :
۱- آزمون مداد کاغذی چند جوابی سنجش خلاقیت
۲- پرسشنامه سنجش نگرشهای فرزند پروری والدین
۳- پرسشنامه ارزیابی خلاقیت دانش آموزان توسط معلمین
نمونه آماری انتخاب شده شامل کل دانش آموزان پسر و دختر مدارس تحت مدیریت سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) به تعداد ۴۱۸ نفر ( ۲۰۹ نفر پسر و ۲۱۸ نفر دختر ) و ۴۱۸ نفر والدین آنها و ۹۸ نفر معلمین دروس مرتبط با خلاقیت ( انشاء ، هنر، ریاضیات ، ادبیات فارسی ، حرفه وفن ، پرورشی ) بود . نتایج کلی اجرای آزمونها و ارزیابیها به شرح زیر است .
این پژوهش در پی تحلیل سنجش میزان نگرش والدین و سنجش خلاقیت دانش آموزان بر پایه تعریف تورنس از خلاقیت شکل گرفته است . پس از بیان اهمیت موضوع به اهمیت و ضرورت و اهداف اشاره شده است. در مباحث تئوریک فصل دوم تعاریف ، واژه شناسی نگرش و خلاقیت ومباحث مرتبط بر اساس تجربه و مطالعات و تفکرات پژوهشگران با چند حوزه و رویکرد (بسط، ابتکار ، انعطاف پذیری و سیالی ) مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
پس از بیان مباحث تئوریک، به بررسی پیشینه تحقیق پرداخته شد. در فصل سوم روش تحقیق و در فصل چهارم تحلیل داده انجام گرفت. با توجه به مباحث تئوریک از یک طرف و تحقیقات انجام گرفته قبلی از سوی دیگر و چهارچوب نظری، آزمون خلاقیت تورنس و آزمون سنجش نگرش والدین در قالب پرسشنامه برای دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان و والدین آنها تهیه و توزیع شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها جهت آزمون فرضیه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای آزمون بین متغیرهای تحقیق از تحلیل t ، ضریب همبستگی ، آزمون واریانس استفاده شده است.
یافته های تحقیق :
الف) ویژگیهای شخصی افراد نمونه آماری:
با توجه به اطلاعات بدست آمده افراد نمونه آماری ۳۴% در پایه تحصیلی اول، ۳۲% در پایه تحصیلی دوم و ۹/۳۳% در پایه تحصیلی سوم مشغول به تحصیل بوده که از این تعداد ۱/۵۲% را دختران و ۹/۴۷% بقیه پسران می باشند. در بررسی وضعیت رفاهی خانواده ها ملاحظه گردید که ۲/۳۷% از رفاه کمتری برخوردارند و ۵/۴۵% دارای وضعیت رفاهی متوسط بوده و ۲/۱۷% نیز از وضعیت رفاهی بالایی برخوردارند.
بررسی وضعیت تحصیلی والدین نشانگر آن بود که ۳/۴% از پدر فرزندان بیسواد یا تحصیلاتی در حد ابتدائی داشته، ۴/۵% تحصیلات در حدود راهنمائی و متوسطه داشته اند. در حالیکه ۱/۱۸% تحصیلات دیپلم، ۸/۱۰% فوق دیپلم و ۴/۳۹% تحصیلات در حد لیسانس داشته اند. و ۱/۲۲% والدین نیز تحصیلاتی در حد فوق لیسانس و بالاتر دارا بودند.
در بررسی میزان توزیع نگرش رفتار والدین نسبت به تربیت فرزندان ملاحظه می گردد که از کل والدین پاسخگو ۵/۹۲% نگرش رفتاری متوسط نسبت به فرزندان دارند در حالیکه تنها ۵/۷% نگرش رفتاری بالایی نسبت به فرزندان دارند.
در بررسی وضعیت خلاقیت دانش آموزان ملاحظه گردید که ۵/۱۷% از کل فرزندان دارای خلاقیت کلی تورنس در حد “بسیار کم”، ۷/۲۸% در حد کم، ۲/۴۲% خلاقیتی در حد زیاد می باشد. در حالی که ۶/۱۱% از خلاقیت بسیار زیادی برخوردارند.

• استنتاج از روابط پیچیده: سیستم‎های خبره می‎توانند داده‎های مربوط به شرایط فوق‎العاده پیچیده را ارزیابی نموده، نتیجه‎گیری کرده و راه حل مسائل را پیدا کنند.

• سیستم خبره‎ی می‎تواند دانش کارشناسان را نگهداری کند: یک قابلیت منحصر به فرد سیستم خبره این است که می‎تواند از تجربه انسان که ممکن است گاهی فراموش شود استفاده نماید.

• کار در شرایط عدم اطمینان: یکی از مهمترین ویژگی‎های سیستم خبره توانایی کار با معلوماتی است که کامل و یا کاملاَ دقیق نیست. سیستم خبره با بهره گرفتن از احتمالات، آمار و شهود با این نوع مسائل کار می‌کند (صص ۴۸۳ ـ ۴۸۴).

گرچه ویژگی‎های مثبت سیستم‎های خبره رو به فزونی است (بهان و هولمز، ۱۳۷۷) اما وجود چند نقطه ضعف ویژگی‎های مثبت آنها را محدود می‎کند از جمله این نقاط ضعف می‎توان هزینه زیاد، کنترل دقیق و پیچیدگی زیاد، دشواری نگهداری سیستم‎های خبره، عدم توسعه هوش سیستم خبره توسط خودشان، تخصصی بودن و محدود شدن به حل مسائل خاص را بر شمرد.
“سیستم خبره متشکل از نرم‎افزارهایی هستند که اطلاعات و دانش را ذخیره و مانند انسان نتیجه گیری و استنباط می‎کند. با اجزا تشکیل‎دهنده این سیستم عبارتند از: پایگاه دانش^[۸۵]، ابزار استناج^[۸۶]، ابزار تشریح و تفسیر^[۸۷]، ابزار استفاده از پایگاه دانش^[۸۸]، وسیله ارتباطی کاربر^[۸۹] ” (صرافی زاده و پناهی، ۱۳۸۴، ص ۲۳۲).
شکل ۲ ـ ۴ : اجزاء یک سیستم خبره
منبع: «صرافی زاده» و «پناهی»، ۱۳۸۰، ص ۲۳۲
۲ ـ ۵ ـ مدیریت و سیستم‌های اطلاعات مدیریت
مدیران در محدوده وسیعی از تصمیمات نسبت به فن آوری اطلاعات و تصمیماتی، که برای موفقیت و بقای سازمان حیاتی هستند، گرفتار شده اند. امروزه در صد زیادی از سرمایه گذاری‌ها در سازمان‌ها برای اطلاعات صورت می‌گیرد و این امر، مدیران را با چالش‌های جدیدی مواجه کرده است. لوکاس^[۹۰] (۲۰۰۰) اظهار می‌دارد که “در یک بررسی که اخیراً در بین ۳۷۳ تا از مدیران آمریکایی اذعان داشتند که باید از رایانه و سیستم اطلاعات مدیریت در شغلشان استفاده کنند” (ص ۱۵).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به دلیل نفوذپذیری بیش از حد سیستم‌ها و فن آوری اطلاعاتی، مدیران در تمام سطوح و در تمام نواحی
وظیفه ای سازمانی با این فن آوری در گیر هستند. اسپادیز و آنانیادیس^[۹۱] (۲۰۰۵) عقیده دادند که:
مدیران با چالش‌هایی نظیر موارد زیر مواجه اند:
۱ ـ سازمان‌ها در عصر اطلاعات با محیطی پیچیده تر و غیر قابل پیش بینی تر مواجه خواهند شد که مدیریت در این فضای ابهام آمیز نیازمند مهارت‌های فوق العاده است.
۲ ـ کسب آمادگی برای بکار گیری تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مناسب با توجه به تغییرات سریع در فن آوری‌ها .
۳ ـ انتخاب سیستم‌هایی برای حمایت از کلیه کارکنان، ذینفعان و سایر کسانی که از ارتباط رایانه ای در شغلشان استفاده می‌کند.
۴ ـ تأثیر بالقوه فن آوری اطلاعات بسیار زیاد است. در جامعه پیچیده امروز، دانش فن آوری اطلاعات برای آموزش افراد بویژه مدیران حرفه ای بسیار حیاتی است.
۵ ـ مدیریت کنترل فناوری اطلاعات که بزرگترین مسئولیت مدیر در ارتباط با سیستم‌های اطلاعاتی می‌باشد. (ص ۴۷).
۲ـ۵ـ۱ـ سیستم اطلاعات مدیریت و نقش‌های مدیران
در سازمان‌های امروزی نقش‌های مدیران نسبت به گذشته پیچیده تر گردیده است. مک لئود (۱۹۹۰) به نقل از مینتزبرگ^[۹۲]، اظهار می‌دارد که “اطلاعات در سازمان به طور مستمر جریان پیدا می‌کند و مدیر نقش‌های مختلفی که ایفا می‌کند عامل اصلی ایجاد تسهیل جریانی اطلاعاتی است، این نقش‌ها به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند: ۱٫ نقش ارتباطی (تعاملی) ۲٫ نقش اطلاعاتی و ۳٫ نقش تصمیم گیری” (ص ۵۵).
شکل ۲ ـ ۵ : سیستم اطلاعات مدیران و نقش‌های مدیران
منبع : «هامپتون »^[۹۳]، ۱۹۸۶، ص ۲۳٫
۲ـ۵ـ۲ـ دانش مدیریت
امروزه واژه دانش برای تشریح دو نوع دانش که در استفاده از رایانه نقش کلیدی دارند به کار می‌رود.
الف ـ سواد کامپیوتری^[۹۴]
منظور از سواد کامپیوتری، آشنایی با کامپیوتر و اصطلاحات کامپیوتری می‌باشد. رضائیان (۱۳۸۵) عقیده دارد که “دانش کار با رایانه، سواد کار با رایانه نامیده می‎شد، این دانش شامل شناخت واژگان رایانه، شناسایی قوت‎ها و ضعف‎های رایانه، توان استفاده از رایانه و مانند آن است” (ص ۹) .
ب ـ سواد اطلاعاتی^[۹۵]
صرافی زاده و پناهی (۱۳۸۴) عقیده دازند که : “سواد اطلاعاتی یعنی آشنایی با نحوه استفاده از اطلاعات در هر مرحله از فرایند حل مساله یعنی اینکه مدیر بداند اطلاعات از کجا فراهم می‌شود و چگونه باید آنرا با همکاری دیگران مورد استفاده قرار دهد” (ص ۳۸). رضائیان (۱۳۸۵) به نقل از مک لئود اظهار می‌دارد که “سواد استفاده از اطلاعات وابسته به سواد رایانه نیست. مدیری ممکن است استفاده از اطلاعات را داشته باشد ولی سواد استفاده از رایانه را نداشته باشد. مطلوب آن است که مدیر هر دو سواد را توأماً داشته باشد” (ص ۹). بنابراین مدیران امروز در مواجهه با سیستم‌های اطلاعاتی دارای نقش‎های گوناگونی هشتند و نیازمند دانش و مهارت‌های خاص
می‌باشند.
۲ـ۶ـ نقش کامپیوتر در سیستم اطلاعات مدیریت
در سال‌های اخیر کامپیوتر به عنوان جزء لاینفکی از سیستم‌های اطلاعاتی در مؤسسات و شرکت‌های بازرگانی و سایر سازمان‌های دولتی و خصوصی مطرح شده اند. برای خیلی‌ها این سوال مطرح است که چرا این همه تمایل برای استفاده از کامپیوتر در سیستم‌های اطلاعاتی وجود دارد؟ برین (۱۹۸۸) علت الزامی‌بودن کامپیوتر برای پردازش داده‌ها را به شرح زیر بیان می‌کند:
۱ـ سازمان‌ها روز به روز از نظر وسعت، حوزه عملیات و پیچیدگی وظایف در حال رشد هستند و لذا مجبورند که خدمات و محصولات بیشتری تولید کنند و از نظر نیروی انسانی نیز پرسنل بیشتری بکار می‌گیرند و به همین دلیل نیاز بیشتری به اطلاعات دارند.
۲ ـ مدیران و دیگر کسانی که برای انجام امور و تصمیم‌گیری‌ها تقاضای مستمر برای انواع اطلاعات دارند، می‌خواهند که این اطلاعات به طور منظم، دقیق، به موقع و مناسب با نیاز آنان تهیه و ارئه شود (ص ۳۲).
۲ـ ۷ ـ ویژگی‌های استثنایی کامپیوتر
“کامپیوتر عبارت است از وسیله ای که می‌تواند یک سری دستورالعمل را دریافت، پردازش، ذخیره و نتیجه را ارائه نماید” (صرافی زاده و پناهی، ۱۳۸۴، ص ۸۵). کامپیوتر دارای ویژگی‌هایی باشد که به دلیل این ویژگی‌ها به عنوان یک ابزار با کارایی استثنایی و منحصر به فرد در کلیه ابعاد زندگی مدرن رسوخ پیدا کرده است. گلیسون و چودهاری^[۹۶] (۲۰۰۲) بیان می‌کند که:
ویژگی‌های خاصی که باعث اهمیت روزافزون کامپیوتر گردیده است عبارتند از:

• سرعت : کامپیوتر می‌توانند هزاران دستور را در هر ثانیه اجراء نمایند و بنابراین کاری که کامپیوتر در چند دقیقه انجام می‎دهد ممکن است کار چند سال نیروی انسانی باشد. این مزیت به سیستم اطلاعاتی اجازه می‌دهد که اطلاعات را در زمان مناسب برای مدیران فراهم سازد. البته باید توجه داشت که برنامه ریزی صحیح و انتخاب سخت افزار و نرم افزار مناسب شرط اصلی بهره گیری از سرعت کامپیوتر است.

• دقت : کامپیوترها می‌توانند مقادیر زیادی از داده‌ها را به دقت و بدون اشتباه پردازش نمایند.

• قابلیت اطمینان : میزان دقتی که در کامپیوترها وجود دارد موجب می‌شود که درجه اطمینان نسبت به نتایج پردازش داده‌ها زیاد باشد.

• اقتصادی بودن : کامپیوترها اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرند در مقایسه با سیستم‌های دستی مقرون به صرفه هستند (ص ۲۲ و ۲۳).

۲ـ۷ ـ۱ـ مدل عمومی‌یک سیستم کامپیوتر
در اواخر دهه ۱۹۴۰ جان وان نیومن^[۹۷] و همکارانش شرحی از معماری داخلی یک کامپیوتر الکترونیکی ایده آل ارائه دادند که از آن تاریخ تاکنون اغلب کامپیوترها بر مبنای این معماری طراحی می‌گردند. واحدهای تشکیل دهنده ی این معماری عبارتند از: یک واحد انجام محاسبات، واحد کنترل عملیات، حافظه جهت نگهداری
داده‌ها، برنامه و واحدهای ورودی و خروجی.

حافظه جانبی