۲تا۳میلیارد

زیر۵۰۰

زیر۱۰۰

مسعود اقبالی

کارشناس فوتبال

۲۰۰تا۳۰۰

حدود۱۵۰

۱۰۰

کاظم اولیایی

مدیر عامل سابق باشگاه استقلال

۳۵۰

۷۰تا۱۵۰

۳۵تا۴۰

مسعود رضاییان

معاون ورزشی باشگاه فولاد

۸۰۰تا۱میلیارد

۲۵۰

۷۰

مهدی تارتار

مربی فوتبال

۳۵۰

۲۵۰

۱۵۰

حال سؤال این است که با توجه به موارد بحث شده در محاسبه قیمت بازیکن به عنوان یک شاخص آیا باید قیمت سقف اعلام شده برای بازیکنان از سوی فدراسیون فوتبال به عنوان شاخص لحاظ شود و یا قیمتی که بازیکن پیشنهاد می دهد .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پاسخ این است که با توجه به عدم کارآیی بازار نقل و انتقالات فوتبال کشور و عدم رعایت این قیمت سقف در بسیاری از باشگاه ها و لزوم تفاوت قیمتی میان بازیکنان مختلف ، ما در این پژوهش مبنای خود را قیمت پیشنهادی از سوی بازیکن برای باشگاه قرار دادیم . پس در این پژوهش ما شاخص های مالی را به دو دسته کلی تقسیم بندی می کنیم:
الف) قیمت پیشنهادی از سوی باشگاه به بازیکن
ب) قیمت پیشنهادی بازیکن به باشگاه
۲-۳- تصمیم گیری های چند معیاره (MCDM) :
۲-۳-۱- مقدمه :
تصمیم گیری یکی از مهمترین وظایف مدیریت است. یکی از دلایل موفقیت برخی از افراد و سازمان ها اتخاذ تصمیم های مناسب است. از این رو، ضرورت وجود روش هایی علمی که انسان را در این زمینه یاری کند، کاملا محسوس است. به ندرت، فرد یا سازمان، بر اساس یک معیار تصمیم می گیرد. اکثر تصمیم گیری ها، چند معیاره است. تصمیم گیری چندمعیاره به دو گروه کلی تقسیم می شود که عبارتند از: تصمیم گیری چند هدفه و تصمیم گیری چند شاخصه. این بخش به بررسی یکی از جنبه های تصمیم گیری چند معیاره که همان تصمیم گیری چند شاخصه است، می پردازد. تصمیم گیری چند هدفه، یک نوع برنامه ریزی ریاضی با چندین تابع هدف است .
همه ما در زندگی فردی و سازمانی خود، آگاهانه و ناآگاهانه، تصمیمات مختلفی اتخاذ می کنیم؛ یعنی از بین چند راهکار، یک راهکار را انتخاب می کنیم. برای مثال در مورد این که پول خود را در بانک پس انداز کنیم یا سهام بخریم، تصمیم می گیریم. در مورد خرید یک نوع اتومبیل خاص یا گذران اوقات فراغت و… تصمیم می گیریم. بر این اساس، می توان گفت زندگی مملو از تصمیم گیری های مختلف است. به طوری کلی تصمیم گیری عبارتست از انتخاب یکی از راه حل های مختلف. تصمیم گیری از وظایف اصلی مدیران به شمار می آید و تحقق اهداف سازمان به کیفیت آن بستگی دارد. برای تصمیم گیری قبل از هر چیز به اطلاعات، نیاز است. البته در تصمیم گیری، نه تنها کیفیت اطلاعات، بلکه مقدار اطلاعاتی که گردآوری و تحلیل می شود، نیز اهمیت دارد.
فرایند تصمیم گیری شامل پنج مرحله، به قرار زیر است:
۱- تعیین مساله و اهمیت آن
۲- تعریف و تشخیص مساله
۳- تعیین راه حل های بدیل
۴- ارزیابی و انتخاب یک راه حل
۵- اجرای راه حل انتخابی
در عمل تصمیم گیری شامل مراحل ۲ تا ۴ می شود و مرحله اجرای راه حل ها و ارزیابی مجدد آنها هم به عنوان باز خور، جزیی از فرایند فوق محسوب می شود. فرایند تصمیم گیری در شکل ۲-۷- آورده شده است.
آنچه در این بخش مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره MCDM می باشد. از زمان جنگ جهانی دوم، بهینه کردن مسایل با توجه به یک تابع هدف، مورد توجه مدیران بوده است.حال آن که امروزه با در نظر گرفتن چندین معیار به مسایل بهینه سازی توجه بیشتری شده است، به صورتی که گاه این معیارها با هم متضاد نیز می باشند. برای مثال زمانی که فردی می خواهد اتومبیل بخرد، هم زمان معیارهایی چون هزینه، ایمنی، زیبایی میزان مصرف سوخت، قابلیت اطمینان و غیره را در نظر می گیرد که برخی از معیارها، در تضاد هستند. برای نمونه اگر کسی بخواهد اتومبیل زیباتری بخرد، ناچار است پول بیشتری بپردازد. بنابراین عیار هزینه با زیبایی در تضاد است.
تصمیم گیری
تعیین مساله و اهمیت آن
تعریف و تشخیص مساله

ریسک بازار یا ارزش در معرض ریسک، می تواند به عنوان احتمال خطر مربوط به عدم قطعیت درآمدهای پرتفوی معاملاتی یک موسسه مالی به واسطه تغییر در شرایط بازار شامل قیمت دارایی، نرخ بهره، نوسانات بازار و نقدینگی بازار تعریف شود . ریسک بازار زمانی به وجود می آید که موسسه مالی به طور فعالانه به خرید و فروش دارایی، بدهی و اوراق مشتقه مبادرت می نماید نه هنگامی که اقلام مذکور را برای مقاصد سرمایه گذاری بلندمدت، تامین مالی و مصون سازی نگهداری می کند. سود ناشی از فعالیت های معاملاتی به طور چشمگیری در حال جایگزینی با سود ناشی از فعالیت های متداول موسسات مالی مانند قبول سپرده و اعطای تسهیلات است . اثرات درآمدهای غیرقطعی می تواند در دوره هایی به کوتاهی یک روز و به بلندی یک سال اندازه گیری شوند . علاوه بر این، ریسک بازار را می توان بصورت مبلغ منابع در معرض ریسک و یا نسبتی از یک شاخص تعریف نمود . مهمترین انو اع ریسک بازار به شرح زیر است:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱- ریسک نرخ بهره: زیان ناشی از نوسانات نرخ بهره؛
۲- ریسک نرخ ارز: زیان ناشی از نوسانات نرخ ارز؛
۳- ریسک مالکیت : زیان ناشی از نوسانات ارزش بازار دارایی ها نظیر سهام، کالا، املاک و مستغلات و …؛
۴- ریسک پایه : زیان ناشی از عدم هماهنگی نوسانات بازده ابزارهای مالی مختلفی که کیفیت اعتباری، نقدینگی و سررسید مشابهی ندارند؛
۵-ریسک تمرکز : زیان ناشی از تمرکز سرمایه گذاری در یک منطقه جغرافیایی و یا در یک بخش اقتصادی؛
۶- ریسک اقلام خارج از ترازنامه : زیان ناشی از نوسانات ارزش دارایی ها و بدهی های احتمالی نظیر سواپ ها و سایر اقلامی که در ترازنامه منعکس نمی گردند .
ریسک بازار در اثر نوسانات قیمت دارایی‌ها در بازار ایجاد می‌شود. اشخاص حقیقی و حقوقی دارایی‌های خود را به صورت‌های مختلف مانند پول نقد، سهام، اوراق قرضه، مسکن، طلا و سایر دارایی‌های با ارزش نگهداری می‌کنند. تمام این دارایی‌ها در معرض تغییرات قیمت قرار دارند، و این نوسانات قیمتی مداوم، عامل اصلی ایجاد ریسک بازار هستند. ریسک بازار که یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده ریسک می‌باشد، به همراه ریسک اعتباری نقش اصلی را در اکثر ورشکستگی‌ها ایفا می‌کنند. بحران‌های پیاپی و پیوسته مالی ناشی از ریسک مالی که در دو دهه اخیر در مقاطع مختلف در سطح جهان روی داده‌اند، لزوم مدیریت یک ‌پارچه و کمی ریسک مالی با تمرکز بر ریسک بازار و ریسک اعتباری را بیش از پیش مطرح ساخته‌اند.
۲-۱۹-۳ ریسک نرخ ارز^[۳]
ریسک نرخ ارز یکی از ریسکهای‌ زیر مجموعه ریسک بازار است که به دلیل تغییرات نرخ ارز روی می‌دهد. اهمیت این ریسک هنگامی افزایش می‌یابد که بخش قابل توجهی از پرتفوی شرکت متشکل از یک ارز و یا ارزهای گوناگون بر اساس وضعیت بازار (سبد ارزی) باشد. حالت دیگری که باعث ایجاد ریسک نرخ ارز می‌شود هنگامی روی می‌دهد که بانک مبادلات ارزی قابل توجهی داشته باشد و یا اینکه در مورد بانک‌ها، سپرده‌های ارزی دریافت نموده و همچنین تسهیلات ارزی پرداخت نماید.
۲-۱۹-۴ریسک اعتباری^[۴]
ریسک اعتباری در بانکها و موسسات مالی است. یکی از مهمترین عوامل تولید ریسک اعتباری رامی توان به صورت رویدادهای غیرمنتظره که معمولاً به صورت تغییر در ارزش داراییها یا بدهیها رخ می دهد نیز تعریف کرد. این ریسک از آن جهت ناشی می شودکه دریافت کنندگان تسهیلات تمایل یا توانایی بازپرداخت بدهی خود را به بانک نداشته باشند که ازآن به عنوان نکول یاد می شود که مترادف ریسک اعتباری است. بطورکلی چهار شاخص سنتی زیر به طور گسترده به منظور تعیین میزان ریسک اعتباری برای بانکها درنظر گرفته می شوند:
نسبت مطالبات سررسید گذشته، معوق و مشکوک الوصول به تسهیلات اعطایی ·هرچه این نسبت بالاتر باشد، ریسک اعتباری موسسه نیز بالاتر است.
نسبت مطالبات سررسید گذشته، معوق و مشکوک الوصول به داراییها · افزایش این نسبت در دو مقطع نشانه افزایش ریسک اعتباری خواهد بود.
نسبت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول به تسهیلات اعطایی ·افزایش حجم مطالبات مشکوک الوصول که به دلیل افزایش مطالبات سررسید گذشته ومعوق بوده می تواند بیانگر افزایش ریسک اعتباری باشد.
نسبت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول به کل داراییها ·افزایش آن بیانگر افزایش ریسک و کاهش آن مبین کاهش ریسک می باشد
ریسک اعتباری ریسکی است که از نُکول/قصور طرف قرارداد، یا در حالتی کلی‌تر ریسکی است که از «اتفاقی اعتباری» به وجود می‌آید. به طور تاریخی این ریسک معمولا در مورد اوراق قرضه واقع می‌شد، بدین صورت که قرض‌دهنده‌ها از بازپرداخت وامی که به قرض‌گیرنده داده بودند، نگران بودند. به همین خاطر گاهی اوقات ریسک اعتباری را ‘ریسک نکول’ هم گویند.
ریسک اعتباری از این واقعیت ریشه می‌گیرد که طرف قرارداد، نتواند یا نخواهد تعهدات قرارداد را انجام دهد. تأثیر این ریسک با هزینه جایگزینی وجه نقد ناشی از نُکول طرف قرارداد سنجیده می‌شود.
ضرر‌های ناشی از ریسک اعتباری ممکن است قبل از وقوع نکول واقعی طرف قرارداد رخ دهند. به طور کلی‌تر ریسک اعتباری را می‌توان به عنوان ضرر محتمل که در اثر یک رخداد اعتباری اتفاق می‌افتد، بیان کرد. رخداد اعتباری زمانی واقعی می شود که توانایی طرف قرارداد در تکمیل تعهداتش تغییر کند. ریسک اعتباری یکی از مهمترین عوامل تولید ریسک در بانک‌ها و شرکت‌های مالی است. این ریسک از این جهت ناشی می‌شود که دریافت‌کنندگان تسهیلات توانایی بازپرداخت اقساط بدهی خود را به بانک نداشته باشند.
۲-۱۹-۵ ریسک نوسانات نرخ بهره^[۵]
در کشورهایی که نرخ بهره تابع عرضه و تقاضای سرمایه است، نرخ بهره برحسب شرایط اعتباری در اقتصاد جامعه افزایش و کاهش می‌یابد. این نرخ تابع سیاست‌های پولی و مالی دولت است. به‌ طوری که در زمان افزایش حجم پول و اعتبارات، نرخ بهره کاهش می‌یابد. با افزایش نرخ بهره، تقاضا برای اوراق بهادار کاهش می‌یابد، و در نتیجه قیمت آن‌ها نیز پایین می‌آید. بنابراین، نرخ بهره معمولاً با قیمت اوراق قرضه و سهام رابطه‌ای معکوس دارد. نرخ جاری بهره در بازار نقش نرخ فرصت از دست‌رفته را بازی می‌کند. بدین‌معنی که سرمایه‌گذار در هنگام خرید اوراق قرضه‌ای که قبلاً منتشر شده، نرخ بازده این اوراق را با نرخ جاری بهره (نرخ بهره اوراق قرضه جدید) مقایسه کرده، و در صورتی که نرخ جدید بالاتر از نرخ اوراق قبلی باشد، تقاضا برای قرضه‌های قدیمی کاهش یافته، و متعاقباً قیمت آن‌ها نیز کاهش می‌یابد و اگر چنان‌چه نرخ اوراق قرضه جدید پایین‌تر از نرخ اوراق قدیم باشد، تقاضا برای اوراق قرضه قدیمی بالا رفته، و در نتیجه قیمت آن‌ها افزایش می‌یابد. تغییر نرخ بهره برروی تمامی اوراق قرضه، اعم از دولتی و شرکتی، تأثیر می‌گذارد. از این‌رو، اگر شخصی قبلاً قرضه دولتی بدون خطر را خریداری کرده باشد، و امروز مجبور به فروش آن باشد، امکان زیان وی وجوددارد. بنابراین، حتی قرضه‌های بدون خطر دولتی مشمول خطر نوسان نرخ بهره است، و امکان زیان سرمایه گذاری برای آنها محتمل می باشد. هرچه میزان نوسان نرخ بهره در بازار سرمایه بیشتر باشد، نوسان قیمت اوراق قرضه نیز بیشتر می‌شود. نوسان نرخ بهره اثر مشابهی بر قیمت سهام عادی و ممتاز دارد. یعنی افزایش در نرخ بهره موجب کاهش قیمت سهام می‌شود و برعکس چنان‌چه افرادی بتوانند تغییر آتی نرخ بهره را پیش‌بینی کنند، می‌توانند بازده مناسبی از این طریق به‌دست آورند.
۲-۱۹-۶ ریسک عملیاتی^[۶]
این ریسک در واقع احتمال زیان ناشی از ضعف یا ناکارآمدی سیستم ها و شیوه های داخلی،افراد
فرایندها و یا یکی از وجوه تفاوت ریسک در بانکداری با دیگر واحدهای اقتصادی، وضعیت خاص سرمایه بانکها نسبت به سایر بنگاهها از نقطه نظر فزونی چشم گیر تعهدات بانک نسبت به سرمایه آن است.روش های ارائه شده از سوی مراجع بین المللی در خصوص شناسایی، محاسبه، کنترل و مدیریت ریسک در بانکها حالت عمومی دارد و تفاوتهای ناشی از دولتی یا غیر دولتی بودن و اسلامی یا غیر اسلامی بودن بانکها در این روشها تاثیری ندارد.تا کنون بزرگترین مشکل بانکها ناشی از عدم برنامه ریزی درست برای مدیریت ریسک اعتباری بوده است.در بانکداری، سر رسید تسهیلات اعطایی یا داراییها از سر رسید سپرده ها یا بدهی ها طولانی تر است و این موضوع باعث می شود که در سر رسیدهای مختلف برای پرداخت وجوه مشکلاتی به وجود آید.اگر چه ریسک عملیاتی از ابتدای تولد بانکداری وجود داشته است، ولی به علت وسیع بودن حیطه تعریف این ریسک و مشکل بودن اندازه گیری، کمتر به آن پرداخته شده است.
مهمترین عوامل موثر بر بروز ریسک عملیاتی به شرح زیر می باشند : کلاهبرداری داخلی، یعنی کلاهبرداری توسط کارکنان بانک. کلاهبرداری خارجی، یعنی آن دسته از کلاهبرداریهایی که توسط افراد خارج از بانک انجام میشوند. عوامل غیر عمدی یا سهل انگاریهای ناشی از کارکنان، یا عدم ایمنی محل کار که باعث از بین رفتن فیزیکی داراییها می شود طراحی سیستم کنترل داخلی مناسب، بهترین شیوه برای پوشش دادن این ریسک می باشد.
۲-۱۹-۷ ریسک حقوقی^[۷]
شرایط حقوقی قراردادهای منعقده بانک با طرفهای تجاری را که به نتایج نامطلوب و غیر منتظره منجر می شود، به عنوان ریسک حقوقی می شناسیم. وجود اسناد مخدوش، عدم صلاحیت قانونی یا فقدان اختیارات یکی از طرفین قرارداد و نامناسب بودن شرایط قرارداد از عمده ترین مصداق های ریسک حقوقی می باشند. تهیه و تدوین چارچوب های حقوقی مناسب در عقد قراردادهای بانک و درنظر گرفتن قوانین حاکم بر سرزمینی که قرارداد در آن منعقد شده است، از جمله راهکارهای موثر برای مقابله با این ریسک می باشند .توضیح این که برخی از صاحبنظران،این ریسک را جزیی از ریسک عملیاتی بشمار می آورند.
۲-۲۰ مدیریت ریسک اعتباری
یکی از راه‌هایی که به شفاف شدن حساب‌های بانک‌ها و وضعیت ریسک اعتباری آنها کمک می‌کند، طبقه‌بندی مطالبات به دو گروه «جاری و غیرجاری» است. گروه اول مطالباتی است که در سررسید یا حداکثر تا دو ماه پس از آن ایفاء شده است و دسته دوم مطالباتی است که بیش از دو ماه از سررسید بازپرداخت آنها گذشته است. مطالبات غیر قابل وصول نیز در این گروه قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، منظور از «مطالبات غیرجاری» بانک ها، مجموع مطالبات «سررسید گذشته»، «معوق» و «مشکوک‌الوصول» آنها است. هر یک از این مطالبات نیز تعریف خاص خود را دارد. مطالبات سر رسید گذشته، مطالباتی است که از تاریخ سررسید بدهی یا تاریخ قطعی بازپرداخت اقساط آن بیش از دو ماه گذشته و از ۶ ماه تجاوز نکرده است. مطالبات معوق، مطالباتی است که بیش از ۶ ماه و کمتر از ۱۸ ماه از تاریخ سررسید یا تاریخ قطع بازپرداخت اقساط آن سپری شده است. درنهایت، مطالبات مشکوک‌الوصول هم به مطالباتی گفته می‌شود که بیش از ۱۸ ماه از تاریخ سررسید یا از تاریخ قطع بازپرداخت اقساط آن سپری شده است. تفاوت مطالبات غیرجاری با مطالبات سوخت شده در آن است که مطالبات سوخت شده، صرف‌نظر از تاریخ سررسید، به دلایل متقن از قبیل فوت یا ورشکستگی بدهکار یا علل دیگر قابل وصول نبوده و با رعایت ضوابط مربوط، به عنوان مطالبات سوخت شده تلقی شده است.
بانک‌ها به‌عنوان موسسات واسطه‌گر مالی، نیاز به رفت و برگشت منابع دارند. در حالی که مطالبات غیرجاری آنها، به عدم بازگشت اعتبارات به بانک‌ها و قفل شدن حجمی از منابع شبکه بانکی می‌ انجامد که تبعات منفی آن در سطح گسترده‌ای متوجه نظام بانکی و همه بخش‌های اقتصاد می‌شود. موفقیت نظام بانکی مستلزم طراحی و اجرای یک سیستم مناسب تسهیلات‌دهی و تدوین یک استراتژی شفاف و عملی برای وصول تسهیلات پرداخته شده است. فعالیت شبکه بانکی بر مبنای سیاست‌های دستوری و ناکارآمدی نظام بانکی کشور در وصول مطالبات غیرجاری، به دلیل فشارهای مضاعفی بوده که از بیرون سیستم بانکی بر منابع بانک‌های کشور وارد شده است. طرح‌هایی به مانند مسکن مهر و بنگاه‌های زودبازده که ظرف ۶ سال گذشته بالاترین میزان فشار به منابع بانکی را وارد کرده است را می‌توان در این دسته دلایل گنجاند. کارشناسان معتقدند که بانک‌ها موسسات خیریه یا مسوول توزیع عادلانه درآمدها یا برقراری عدالت احتماعی نیستند؛ بلکه بانک‌ها موسسات مالی هستند که در پی کسب سود وارد عملیات واسطه‌گری می‌شوند. به گفته آنها، اگر به شبکه بانکی به عنوان یک موسسه خیریه نگاه شود؛ بانک‌ها قادر به تامین مالی بخش‌های اقتصادی مختلف نخواهند بود و در نهایت تبعات منفی این دیدگاه به کل اقتصاد کشور صدمه می‌زند. رفع مشکلات ساختاری با منابع بانکی باعث افزایش مطالبات بانکی شده است. دیدگاه عمومی دولت این است که بانک نه یک بنگاه اقتصادی بلکه یک نهاد مالی وابسته به دولت است تا برنامه‌های حمایتی و سیاست‌های مالی دولت را اجرا کند. در حالی که وظیفه دولت این است که با پرداختن به مشکلات بخش واقعی اقتصاد و تامین منابع مورد نیاز از طریق بودجه‌های سنواتی، از درگیر کردن دستوری منابع بانک‌ها خودداری کند. رشد تقاضا برای تسهیلات عمدتا تکلیفی که یک دوره زمانی محدود پرداخت شده موجب کاهش دقت بررسی و ارزیابی اولیه طرح‌های سرمایه‌گذاری شده و به تبع آن احراز اهلیت فنی و اعتباری و توان مالی مشتریان در اجرای به موقع تعهدات و سهل‌انگاری برخی از بانک‌های کشور در اعمال نظارت موثر و تسویه مطالبات بر روند اعطا و مصرف تسهیلات اثر نامطلوبی داشته است. در شرایطی که بانک‌های دولتی چندان اختیار و آزادی عمل در تعیین نرخ‌های سود تسهیلات ندارند، کاربرد سیستم اعتباری مشتریان می‌تواند نقش موثری در غیرجاری شدن تسهیلات بانکی ارائه کند. ضمن اینکه هزینه‌های کنترل در برخی از بانک‌ها بسیار بالا‌ ‌‌است و عدم وجود سیستم کنترل داخلی موجب می‌شود تا مسوولان بانک‌ها در انتخاب طرح‌های متقاضی تسهیلات اشتباه کرده و منابع بانک‌ها را به طرح‌هایی اختصاص دهند که از سودآوری پایین برخوردارند یا زیان ‌ده هستند.
سازمانهای مالی جهانی نظیر صندوق بین المللی پول، بانک جهانی، بانک تسویه بین المللی و تعدادی دیگر طی دهه گذشته به گردآوری و تدوین مقررات نظارتی در زمینه های فوق اقدام کرده اند .مجموعه های مذکور در اختیار کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور قرار داده شده است تا از این طریق موفق به اجرای بهترین تجارب جهانی شوند و از آزمون و خطا دراین زمینه ها پرهیز کنند. در حوزه فعالیت بانک ها و موسسات غیر بانکی بازار پول، دو مجموعه مقررات در زمینه روش های مدیریت ریسک توسط کمیته بال تحت عناوین بال(۱) ، بال(۲) و اخیرا بال(۳) تدوین شده و در اختیار فعالان بازار و مقامات نظارتی بانکی کشورها قرار گرفته است. مقررات بال(۱) در سال ۱۹۸۸ تدوین و درآن دو مقوله اساسی کفایت سرمایه و طبقه بندی دارائیهای بانکها از لحاظ درجه ریسک اعتباری آنها پوشش داده شده است. مقررات بال(۱) از ابتدای دهه۹۰ میلادی در بانک های عمده بزرگ بین المللی به مرحله اجرا گذارده شد. به فاصله کوتاهی پس از اجرای این مقررات و در اواخر دهه ۹۰ میلادی مشخص شد مقررات مزبور از بسیاری جنبه های بانکداری بین المللی دچار ضعف و نقص است. به همین دلیل در اوایل دهه حاضر مقررات جدیدی با عنوان بال(۲) تدوین و برای اجرا به بانکها و مقامات ناظر بانکی پیشنهاد شد. مقررات جدید از نظر پوشش ریسکها، نه فقط ریسک اعتباری بلکه ریسک بازار و ریسک عملیاتی را نیز تحت نظر و مطالعه قرار داده است. علاوه بر آن در قالب مقررات جدید بال به موضوع نظارت، به خصوص نظارتهای داخلی بانکها از این منظر که بانکها دارای سیستمهای مدیریتی ریسک مناسب بوده و بر اجرای آن نظارت داخلی داشته باشند، توجه عمیقی معطوف شده است. مقررات جدید بال تاکید اساسی را بر شفاقیت و انضباط بازار قرار داده است و از این دیدگاه توصیه هایی جدی در زمینه مسؤولیت پذیری، شفافیت، انتشار اطلاعات، کیفیت اطلاعات و امثال آن ارائه کرده است.
موضوع مدیریت جامع ریسک فقط به حوزه های پیش گفته محدود نمی شود، بلکه طیف وسیعی ازمقررات داخلی، قوانین و مقررات نظارتی، توسعه و تعمیق بازارها، طراحی و نوسازی ابزارها و مدیریت و زمامداری را در بر می گیرد . به همین دلیل لازم است کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور، در گذار اقتصاد ملی خود از کنترلهای دولتی و محدودیتهای ساختاری به نظام اقتصاد بازار، مجموعه مقررات و قوانین ناظر بر بازارها را مورد بازبینی قرار دهند. در این بازبینی تاکید شده است کشورها باید از تجارب خوب و موفق جهانی در این زمینه بهره ببرند و ضرورتی ندارد به صورت آزمون و خطا هزینه های اجتماعی سنگینی را در این خصوص تحمل کنند.
در صنعت بانکداری با ریسکهای مختلفی مواجه هستیم که یکی از آنها ریسک اعتباری یا ریسک عدم پرداخت است. سیستم اعتباری بانک باید بتواند از به تعویق افتادن تسهیلات جلوگیری کند این سیستم باید به این نکات توجه داشته باشد.
۱- پرداخت تسهیلات ارزی و ریالی متناسب با ساختار منابع با ریسک
۲- پرداخت تسهیلات به بخشهای گوناگون اقتصاد تا چنانچه در صنعتی رکود ایجاد شد بانک دچار مشکل نشود.
۳- توزیع جغرافیایی تسهیلات در سطح کشور تا ریسک در منطقه خاص و پیش آمدهای مثل حوادث طبیعی و غیر طبیعی، قدرت مانور بانک را کاهش ندهد تا بانک قدرت تصمیم گیری داشته باشد.
۴- توزیع زمانی پرداخت تسهیلات (کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت) با توجه به ساختار منابع، این سیستم باید قدرت خود کنترلی، یادگیری، قابلیت بهبود، کسب اطلاعات و قابلیت دقت نیز داشته باشد تا بتواند خودش را با شرایط جدید وفق دهد و رتبه بندی اعتباری را به درستی انجام دهد.
۲-۲۱ پیشینه پژوهش
۲-۲۱-۱ مقدمه
نظام بانکى یکى از ارکان اصلى نظام هاى اقتصادى است که عملکرد صحیح و اصولى آن، مى تواند
به رشد و شکوفایى نظام اقتصادى کمک کند، در غیر این صورت، ضربه هاى سنگینى را بر پیکره اقتصاد وارد خواهد کرد. یکى از معضل هایى که نظام بانکى کشورهاى مختلف از جمله ایران با آن روبرو است، افزایش مطالبات سررسید گذشته و معوق بانک ها نسبت به کل تسهیلات اعطایى در شبکه بانکى کشور است که بیانگر کاهش کیفیت دارایى هاى شبکه بانکى و به تبع آن، بى ثباتى هاى مالى احتمالى در آینده است. در این قسمت مروری بر تاریخچه تدوین انواع مدل های امتیاز دهی اعتباری و همچنین مروری بر برخی از مطالعاتی که توسط محققین در طی سالهای قبل روش های آماری مختلفی را برای درجه بندی بکار گرفته اند و راهکارهایی را بیان و نحوه استفاده برخی از کشورها از این راهکارها ، خواهیم پرداخت.
۲-۲۱-۲ پژوهش های خارجی(شناسایی عوامل)
یکى از پژوهش هاى مهم درباره این موضوع را پراشانت-ک- رِدى( ۲۰۰۲) با عنوان “مطالعه تطبیقى از مطالبات معوق در نظام بانکى هند در محدوده جهانى، شباهت ها، تفاوت ها و اقدامات از سوى NPL اصلاحى” انجام داده است. در این پژوهش، عوامل اصلى مؤثر در پیدایش مطالبات پنج کشور آسیایى شامل چین، تایلند، کره، ژاپن و هند مورد بررسى قرار گرفته است. وى عوامل پیدایش مطالبات معوق را در چین، چنین ذکر مى کند۱) خطر اخلاقى برخى شرکت هاى بزرگ اقتصادى معتقدند که دولت در شرایط دشوار، ضامن آنها است، بنابراین آنها به ریسک کردن در سطح بالا ادامه مى دهند و به طور واقعى براى دستیابى به سودآورى رقابت نمى کنند ۲ ) قوانین مربوط به ورشکستگى به بدهکاران کمک مى کند و دادگاه ها، واسطه هاى اجرایى معتبر و قابل اعتمادى نیستند؛ ۳) الزامات اجتماعى و سیاسى مربوط به تجدید ساختار شرکت هاى بزرگ دولتى، دولت را وادار به زنده نگه داشتن آنها مى کند. وى این عوامل را در کشور تایلند چنین بیان کرده است۱) آزادسازى حساب جارى و حساب سرمایه و اخذ وام هاى خارجى، بدون ارزیابى هاى صحیح درباره ریسک هاى نرخ بهره و خروج سرمایه به هنگام بحران؛ ۲) وجود نظام قانونى که ارزیابى اعتبارى را وقت گیر و مشکل کرده است؛۳) سفته بازان املاک و مستغلات با روى آوردن به وام هاى کلان، به دنبال رشد فراوان تقاضا در قیمت ها و دارایى ها هستند؛ زمانى که این مسئله به واقعیتنمى پیوندد، همه وام هاى مذکور به وام هاى بد تبدیل مى شود؛ ۴) افزایش نرخ بهره فزاینده ، وام هاى؛ زیادى را به دارایى هاى غیرجارى تبدیل کرده است۵ )ناتوانى در ارزیابى درست احتمال ضرر و زیان اعتبارى. عوامل پیدایش مطالبات NPL در کشور کره چنین بیان شده است ۱) اعتبارات مستقیم: دوره هاى طولانى مدت کنترل نرخ بهره و تخصیص اعتبارات گزینشى، توزیع غیرمؤثر و ناکاراى وجوه را پدید آورده است۲) خط مشى”رشد متراکم” از طریق توسعه سریع و وابستگى از هزینه سرمایه اى، خوب جواب (ROI) زیاد همراه با رشد اقتصادى و بالا بودن بازدهى درآمدى داد؛ ۳) عدم نظارت بر بانک ها: بانک ها در تخصیص اعتبارات به وثیقه ها و ضمانت ها متکى بودند و به عملکرد درآمدى و نیز جریان هاى نقدى کمتر توجه گردید۴) آثار سرایت از بحران آسیاى شرقى با دوره اى از تغییرات ساختارى و رکود ادوارى (سیکلى) در کره، همزمان بوده است. درباره عوامل پیدایش مطالبات معوق در کشور ژاپن مواردى را بیان کرده است۱) بیشتر سرمایه گذارى ها در املاک و مستغلات، در زمان شکوفایى و با قیمت هاى بالا انجام شده و رکود اقتصادى، سبب تنزل قیمتى گردیده بود. در این شرایط، بسیارى از وام ها به وام هاى غیرقابل وصول تبدیل شد؛ ۲) سازوکارهاى قانونى براى واگذارى وام هاى غیر قابل وصول وقت گیر و پرهزینه بود که نتیجه آن، باقى ماندن دارایى هاى غیرجارى در ترازنامه ها بود. ۳) اقدامات سیاست مالى انبساطى براى تحریک اقتصاد، بخش هاى صنعتى را همانند املاک و مستغلات و ساختمان پشتیبانى کرد که در نهایت، شدیدتر شدن مشکل را به همراه داشت. عوامل پیدایش مطالبات NPL در کشور هند عبارت است از۱) موانع قانونى و ماهیت وقت گیر فرایند واگذارى دارایى؛ ۲) به تعویق انداختن مشکل به منظورگزارش درآمدهاى بالا؛ ۳) تظاهر به همکارى بدهکاران با بهره گرفتن از نفوذ سیاسى
پژوهش مهم دیگر با عنوان “مطالبات معوق، علل، راهکارها و برخى آموزه ها” (توسط محمد شفیق الاسلام و همکارانش( ۲۰۰۵ درباره حل مشکلات وام هاى معوق انجام شده است.
در پژوهش فوق تلاش شده است تا برخى از روش هاى بازیابى وام هاىNPL یا نیازمندى هاى مربوط به این فرایند بیان گردد. وى در مقاله خود درباره فرهنگ عدم بازپرداخت بدهى یا نکول بحث کرده و آن را عادتى جاافتاده قلمداد کرده است. در کشورهاى در حال توسعه و توسعه نیافته، دلایل نکول، جنبه هاى چندگانه اى داشته و پژوهشگران مختلف، دلایل گوناگونى را براى آن بیان کرده اند که برخى از آنها عبارت است از: ۱) کاهش توجه به وام گیرندگان؛ ۲)حرکت در طول منحنى ریسک (اثر پتروسکى) ۳)افزایش وام به معنى تشدید ریسک (اثر هرمى معکوس) ۴)برنامه نداشتن وام دهندگان براى مواجهه با ریسک (اثر خوشبینانه)۵) جستجو براى ضعف هاى عملیات
اعتباردهى توسط وام گیرندگان. بر مبناى این علت، در برنامه هاى اعتباردهى به درجه شکست پذیرى وام گیرندگان توجه نمى شود (اثر پارک ژوراسیک) ۶) تسخیر برنامه هاى اعتبارى توسط جستجوگران رانت( اثرهواپیماربایى ) ۷)وام دهندگان و طراحان پروژه انتظارهاى کمى دارند (اثر رفع تکلیف ) ۸)عدم اراده قوى در وام دهندگان براى تجمیع وام ها (اثر بنده نوازانه) ۹)فقدان برنامه هاى مناسب براى مواجهه با وام هاى بد (اثر فرهنگ بالاى نکول) ۱۰)وجود فساد در تصویب (اثر رد و بدل کردن شانس) در ادامه، برخى از روش هاى بازیابى وام هاى غیرجارى بیان شده و ایجاد نهادى براى بازیابىمطالبات معوق به عنوان ابزارى مهم براى بازیابى و مقابله با معوقات پیشنهاد گردیده است. در این پژوهش، از روش تحلیل داده و روش کتابخانه اى استفاده شده است.
در پژوهشى که گوانینگ- نینگ (۲۰۰۷) باعنوان “علل پیدایش مطالبات معوق و راهکارهاى آن در بانک هاى تجارى چین” انجام داده، عوامل پیدایش مطالبات معوق در بانک هاى تجارى چین بررسى شده و راهکارهایى براى حل این مشکل بیان گردیده است. نویسنده در این پژوهش، از روش کتابخانه اى و توصیفى استفاده کرده و عوامل مؤثر در پیدایش و گسترش این مشکل را دو دسته دانسته است. در دسته اول، عواملى نظیر شرایط و عوامل خارجى غیراستاندارد به عنوان اولین عامل مؤثر در پیدایش مطالبات معوق و نهادها و بانک هایى با مدیریت اجرایى ضعیف مورد بررسى قرار گرفته است. در دسته دوم، ریشه هاى سیستمى مطالبات معوق در بانک هاى تجارى چین بررسى شده و عواملى همانند فرایند تصمیم گیرى ناقص، سیستم نظارتى ضعیف، فرایند مدیریت اجرایى غیرمتمرکز، فرایند توزیع درآمد داخلى ناقص، فقدان سازوکار ارزیابى دقیق و نظام مدیریت منابع انسانى غیرمنعطف مورد توجه بوده است. در پژوهش مذکور راهکارهایى نظیر اصلاح فرایند اجرایى به صورت جامع، ایجاد نظام مدیریتى متمرکز، تخصص یافته و علمى، ایجاد فرهنگ اعتبارى مناسب و ایجاد گروه هاى تخصصى بیان شده است.

در عرصه‌ی اجتماعی به‌رغم برخورداری نسبی شهروندان کشورهای عربی حاشیه‌ی خلیج‌فارس مانند امارات متحده عربی و قطر از آزادی‌های اجتماعی نیز با محدودیت‌های جدی روبه‌رو هستند.به‌ خصوص جامعه‌ی زنان و شیعیان از بیش‌ترین میزان تبعیض رنج می‌برند که بیش‌ترین این محدودیت‌ها به عرصه‌های سیاسی و اجتماعی نیز کشیده شده است. دولت عربستان دو مسئله‌ی جنسیت و مذهب را به‌عنوان دو چالش اساسی پیش رو دارد.محدودیت‌هایی که از تسلط وهابیت بر بسیاری از سازمان‌ها و تشکیلات فرهنگی و اجتماعی ناشی می‌شود و به‌رغم تمایلات برخی شخصیت‌های متعادل و اصلاح‌طلب درون خاندان سعودی ، علمای وهابی مانع از تحقق هر رویکرد اصلاحی می‌شوند.در عرصه‌ی محدودیت‌های زنان ، نداشتن کارت شناسایی و هویتی مستقل تا سال‌های گذشته ، همچنین ممنوعیت رانندگی از تبعیض‌های بارز نسبت به این بخش از جامعه‌ی عربستان است.بااین‌حال به برخی نابرابری‌ها در عرصه‌های حقوقی ، سیاسی و اجتماعی و اقتصادی نیز می‌توان اشاره کرد که فعالان زن در این کشور پیگیری آن‌ها را در اولویت قرار داده‌اند. زنان از فرصت‌های آموزشی و شغلی برابر با مردان برخوردار نبوده و نیستند. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۳۳)
۳-۲-۴-۱- مساله زنان
وضعیت زنان در عربستان سعودی را بسیاری از پژوهشگران علوم اجتماعی، به وضعیت سیاه‌پوستان در نظام تبعیض نژادی آفریقای جنوبی تشبیه کرده‌ا‌ند، چراکه در هر دو نظام حقوق نابرابر، دسترسی نابرابر به امکانات و مشاغل، جداسازی مدارس و فضاهای عمومی به چشم می‌خورد، با این تفاوت که در آفریقای جنوبی سیاه‌پوستان با این محدودیت‌ها و محرومیت‌ها روبه‌رو بودند و در عربستان سعودی زنان چنین وضعیتی دارند . (fa.bidarieslami.com www.)
مذهب وهابی زنان را از رانندگی محروم می‌کند، زیرا آنان مجبورند بدون نقاب رانندگی کنند و این مخالف قوانین شرع است . زنان عربستان در هنگام تحصیل نبایستی توسط مردان دیده شوند. به همین جهت توسط فناوری جدید و به کمک تلویزیون‌های مداربسته در موارد ضروری مردان کارآموزشی زنان را به انجام می‌رسانند. وضعیت زنان در عربستان سعودی به‌رغم امید به بهبودی، در وضعیت اسفناکی است؛ به‌طوری‌که دولت اعلام کرده که زنان نمی‌توانند در نخستین رأی‌گیری سرتاسری این کشور که گزینش شورای شهر است، رأی دهند. علما این تصمیم دولت را تایید و رأی دادن زنان را موجب فساد و خلاف عفت دانستند.
نرخ بی‌سوادی زنان که می‌تواند به آگاهی پایین سیاسی، مشارکت پایین در انتخابات و غیره منجر شود، همچنان مانعی بر سر راه نفوذ سیاسی بالقوه زنان است. در عربستان بااینکه دولت سعودی دختران را از آموزش منع نکرده و حتی آموزش رایگان نیز برای آنان در نظر گرفته است،حضور دختران در آموزشگاه‌ها و مدارس بسیار محدود است . بر اساس آمار رسمی دولت سعودی،۵۵ درصد دانش آموزان دبستان، ۷۹ درصد راهنمایی،۸۱ درصد دبیرستان‌ها را دانش آموزان پسر تشکیل می‌دهند.از طرف دیگر در این کشور جایگاهی برای زنان در خصوص ورود به عرصه‌های سیاسی و به‌ خصوص مجلسی پیش‌بینی‌نشده است و با مخالفت روبه‌رو می‌شود.( نظری ،۱۳۹۰: ۴۰)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

حضور زنان در حوزه فعالیت‌های اقتصادی نیز شاخص دیگری از تلاش برای بهبود جایگاه اجتماعی- اقتصادی است. بر اساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد، میانگین فعالیت اقتصادی زنان در کشورهای پیشرفته ۷۵ درصد است اما این میزان در کشور عربستان تنها ۱۵ درصد است. (امامی،۱۳۸۰ : ۱۹۸)
۳-۲-۴-۲- شیعیان
اهمیت مطالعه شیعیان در عربستان حائز اهمیت فراوان است:
نخست آنکه شیعیان استان شرقی در حیاتی‌ترین منطقه استراتژیک این پادشاهی سکونت دارند؛ منطقه‌ای که بیشترین میدان‌های نفتی کشور ازجمله غوار و قطیف به‌عنوان بزرگ‌ترین حوزه‌های نفتی جهان را در خود جای‌داده است.
دوم اینکه از دیدگاه امنیت بین‌المللی و تجارت جهانی، شیعیان استان شرقی نقش مؤثری در ثبات اقتصادی و سیاسی کشور دارند.
سوم آنکه، شیعیان عربستان در منطقه‌ای نزدیک به سه کشور حوزه خلیج‌فارس یعنی ایران، عراق و بحرین که اکثریت جمعیت آنان را شیعیان تشکیل می‌دهند، سکونت دارند
و نهایتاً اینکه شیعیان به‌عنوان یک فرقه متمایز به دلیل ویژگی‌ها، دیدگاه و نگرش مذهبی و استعداد سیاسی‌شان، بزرگ‌ترین رکن مخالفت در پادشاهی سعودی را تشکیل می‌دهند(ابراهیم،۱۳۸۶: ۲۳)
تبعیض‌هایی که از جانب حکومت عربستان علیه شیعیان این کشور به کار گرفته می‌شود :

• • تبعیض‌های سیاسی و مدنی

شیعیان عربستان هیچ جایگاهی در حکومت عربستان سعودی نداشته و یکی از بارزترین مصادیق تبعیض علیه آن‌ها ، عدم حضور و یا حضور کم شیعیان در مشاغل رسمی دولتی است. هرگز شیعه‌ای به‌عنوان وزیر یا عضو کابینه سلطنتی وجود نداشته و فقط جمیل الجیشی سفیر عربستان در تهران بین سال‌های ۱۹۹۹ الی ۲۰۰۳ بود.شیعیان این کشور مجاز نیستند هیچ نوع آثار مکتوب مذهبی درباره تشیع در اختیار داشته باشند و در صورت تلاش برای واردکردن چنین آثاری به کشور بازداشت می‌شوند.
مقالات و رساله‌های شیعی اکثراً به دلیل محتوای سیاسی و حقوقی ضد وهابی و ضد سعودی مجوز چاپ نداشته و نویسندگان این مقالات بازداشت می‌شوند کتب و مقالاتی هم که در خارج از عربستان و توسط فعالان شیعه نوشته می‌شود در داخل عربستان ممنوع است. ( مکرمی،۱۳۹۱: ۱۰۷)

• • تبعیض‌های مذهبی و اجتماعی

تبعیض‌های مذهبی و اجتماعی در حالی در عربستان تداوم دارد که این کشور علاوه بر پذیرش بسیاری از معاهده‌های حقوق بشری در خصوص آزادی مذاهب و عقیده را تصویب کرده است از طرف دیگر در آخرین اقدام در جولای سال ۲۰۰۸ ملک عبدالله پایه‌گذار اجلاس جهانی گفتگوی بین ادیان در مادرید اسپانیا بود .در این اجلاس نمایندگان رسمی مسلمانان، یهودیان و مسیحیان و نمایندگانی از مذاهب هندو، بودائی، شینتو و کنفوسیوسی حضور داشتند .پیام این اجلاس تأکید بر تنوع فرهنگی در میان مردم جهان و احترام متقابل فرهنگ‌ها بود .( مکرمی،۱۳۹۱: ۱۰۵)
اما این حرکت آن‌طور که رفتار و رویه دولت سعودی نشانگر آن است، فقط یک بازی حقوق بشری برای کاستن از مسائل و مشکلات اقلیت‌های دینی در درون جامعه عربستان بوده و تأثیری در کاستن از فشارها علیه شیعیان نداشته است . سیاست عربستان در درون این کشور بر مبنای یکسان‌سازی و وهابی سازی حتی به بهای از بین رفتن سایر مذاهب و فرهنگ‌ها بوده است.( آقایی ،۱۳۸۹ :۱۰ )
بیش از ۲۰ تن از علما و مفتیان این مذهب در فتواهای خود حکم به کفر شیعیان داده‌اند از نگاه وهابیون،جماعت زیادی از مسلمانان موحد نیستند، زیرا می‌کوشند عنایت خدا را با زیارت قبور اولیاء به دست آورند،پس مشرک‌اند.تفسیر قرآن بر پایه تأویل را کفر می‌شناسد، شفاعت جستن از غیر خدا را کفر می‌نامند، ذکر نام پیامبر،ولی یا فرشته را در نماز شرک می‌دانند و بر اساس این آموزه‌ها،تشیع و شیعیان را کافر و مشرک و مقابله با آنان را وظیفه دینی خود می‌دانند.( احمدی لفورکی، ۱۳۸۶ : ۱۸)

• • محرومیت‌های اقتصادی

مصائب اقتصادی شیعیان استان شرقی، از سال ۱۹۱۳ همواره منشأ تنش و رویارویی میان شیعیان و دولت سعودی بوده است. اشغال حساء نیز به وخامت شدید شرایط اقتصادی شیعیان این منطقه انجامید. درواقع استان الحساء از رفاه عمومی، که مشخصه بخش‏های دیگر کشور است، سهمی ندارد. این وضعیت طی دهه گذشته تا حدی بهبودیافته، اما فاصله همچنان چشمگیر است. شیعیان منطقه از کار اخراج می‏شوند، بخصوص از شرکت نفتی عربی ـ آمریکایی «آرامکو». باید اذعان داشت که اگرچه شیعیان تا دهه ۱۹۷۰ حدود ۵۰ درصد از نیروی کار شرکت نفتی آرامکو را تشکیل می‌دادند، اما هرگز همچون هم‌وطنان سنی خود از منافع این ثروت عظیم بهره‌مند نشده و از ورود آنان به مشاغل و مناصب ارشد نیز ممانعت به‌عمل‌آمده است. بدین ترتیب بیشتر شیعیان در مراتب میانی و پایینی سلسله‌مراتب اجتماعی – اقتصادی سعودی قرار می‌گیرند و شاخص‌های فرقه‌گرایانه در تحویل و تخصیص مشاغل در سطوح اجرایی همواره پیش روی آن‌ها قرار داشته است.( ابراهیم، ۱۳۸۶ :۳۷ )
لذا با شکل‌گیری خیزش‌های جهان عرب بعد از سال ۲۰۱۱ دوباره فرصت دیگری برای پیگیری مطالبات شیعیان فراهم کرد اما در مقابل مقامات عربستان سعودی روش جدیدی در سرکوب تحت نام امنیت به کار گرفته و معترضین به نقض حقوق بشر و خواستاران اصلاحات را سرکوب کرده‌اند .در مورخه ۹ جولای ۲۰۱۲ سندی در سایت رسمی UNHCR منتشر گردید که در پی بازداشت روحانی معترض شیعی شیخ نمرالنمر در ناحیه عوامیه واقع در منطقه شرقی و شیعه‌نشین عربستان، شیعیان این منطقه شروع به اعتراض نموده که پلیس عربستان بدون این‌که برخوردی صورت گرفته باشد، به‌سوی آن‌ها آتش گشوده و موجب مرگ ۲ نفر از شیعیان می‌شود .( مکرمی،۱۳۹۱: ۱۲۱)
با نگاهی جامعه‌شناسانه به ساختار داخلی عربستان سعودی حاکی از آن است که این کشور همچون بسیاری از کشورهای عربی منطقه فاقد مشروعیت سیاسی لازم برای تداوم ثبات سیاسی است. لذا این کشور به دلیل نبود مشروعیت،به دنبال نزدیکی هرچه بیشتر به غرب و جلب حمایت آن‌ها، به‌ خصوص ایالات‌متحده آمریکا برآمد که همین مساله خود منجر به ایجاد تعارضات ساختاری در میان جامعه‌ی عربستان گردید. این کشور همچون بسیاری از کشورهای عربی، دست‌خوش مشکلات دوگانه‌ای نظیر جلب رضایت آمریکایی‌ها و لزوم تداوم روابط نزدیک با غرب و خطر بروز بحران مشروعیت در داخل گردید(منفرد، ۱۳۸۵: ۹۵)
لذا با توجه به این ویژگی‌ها در نظام سیاسی عربستان و عدم تمایل به انجام هرگونه اصلاح واقعی شرایط حاکم به این کشور از سوی حاکمیت جنبش‌های شکل‌گرفته در جهان عرب توانست باعث طرح ایده‌ها، الگوها و نظام‌های مشروعیت نوینی گردند که مشروعیت و حاکمیت نظام کهنه‌ی سیاسی عربستان را با چالش جدی و اساسی مواجه سازد.لذا این تحولات بر مردم عربستان و به‌ خصوص جوانان،قشرهای تحصیل‌کرده و گروه‌های لیبرال و هم‌چنین شیعیان به‌عنوان اقلیت دینی دربند این رژیم تأثیرات زیادی گذاشت.
ازجمله مطالبات اصلی گروه‌های دارای گرایش سیاسی در جامعه‌ی عربستان دگرگونی اساسی در ساختار دولت از پادشاهی مطلقه به مشروطه مجلسی است که در آن حقوق و درخواست‌های عموم مردم نیز لحاظ می‌شود.لذا جدی شدن این طرح باعث تبدیل شورای مشورتی انتصابی که از سال ۱۹۹۲ آغاز به کارکرده به مجلسی انتخابی شود و درنهایت منجر به اصلاح قانون اساسی به‌منظور ایجاد تفکیک سیاسی میان قوای حاکمیت گردد.هم‌چنین مطالبه‌ی دیگر مخالفان و فعالان سیاسی تضمین حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان،رفع فساد و تبعیض،تعدیل ساختار خاندانی و قبیله‌ای وزارت خانه‌های اصلی تحت اداره‌ی شاهزاده‌ها و هم‌چنین افزایش سطح کارآمدی حاکمیت است.( Fretag, 2012:23)
۳-۳- بیداری اسلامی و تحولات داخلی عربستان
باوجود تصور عربستان سعودی از کشور خود به‌عنوان قلمرو افسانه‌ای با ثروت فراوان ، جمعیت غیرسیاسی و شرایط ویژه‌ی اقتصادی و ثبات اجتماعی ، زمان تغییر در این کشور فرارسیده است . (Al-Rasheed, 2011: 510) کارین الیوت هیوز، روزنامه‌نگار آمریکایی، در مقاله‌ای تحت عنوان « هرج‌ومرج آینده در خاورمیانه»،با اشاره به اوضاع عربستان سعودی معتقد است برجسته‌ترین شاخص‌های بحران در عربستان سعودی بدتر شدن اوضاع معیشتی مردم برای بسیاری از شهروندان و بالا رفتن نرخ بیکاری و افزایش نگرانی‌های مردمی است و همین مسائل باعث جرئت و جسارت بیشتر مردم و توسعه دایره مطالبات مردمی در راستای تغییر در کشور شده است. (ماهنامه اخبار،۱۳۹۱: ۲۰)
بعد از سقوط صدام حسین در عراق ، مردم عربستان درخواست‌های خود را از طریق دادخواست اعلام می‌کردند که توسط فعالان سیاسی شیعه و سنی و بسیاری از زنان و جوانان امضا می‌شد. اما با شروع تحولات خاورمیانه فشار سیاسی و سرکوب مخالفان به‌شدت ادامه یافت به‌طوری‌که شاهزاده نایف و پسر و معاون او شاهزاده محمد به‌شدت با وبلاگ نویسان و فعالان سیاسی برخورد می‌کردند. اگرچه مردم عربستان سعودی از مصرف‌گرایی و رفاه اقتصادی لذت می‌برند امّا امروزه با شکل‌گیری تحولات در خاورمیانه و گسترش ارتباطات با سایر جوامع مردم این کشور نیز به دنبال مسائل دیگری همچون آزادی ، دموکراسی، شفافیت ، حقوق بشر، پاسخگویی دولت می‌باشند. آن‌ها با مشاهده‌ی شبکه‌های ماهواره‌ای همچون الجزیره و شبکه‌های اجتماعی، با رصد تحولات سایر کشورها مشتاقانه خواهان شکل‌گیری این تحولات در کشور خودشان بودند . (Al-Rasheed, 2011:512)
لذا مدت اندکی بعد از خلع زین‌العابدین بن علی ، دیکتاتور تونس و اعتراضات مردمی یمن، مرد ناشناس ۶۵ ساله‌ای در استان جیزان عربستان در شمال این کشور (در نزدیکی مرز یمن) ، اقدام به خودسوزی کرد و براثر شدت جراحات وارده درگذشت.پیرو این حادثه تظاهرات پراکنده‌ای به وقوع پیوست و مخالفان رژیم خواستار حقوق مشروع خود شدند.مردم عربستان طی یک فراخوان فیس‌بوکی ۱۱ مارس ۲۰۱۱ را روز خشم اعلام کردند. این تظاهرات با سرکوب مواجه شد و نیروهای آل سعود اقدام به استفاده از گلوله‌های جنگی برای متفرق کردن معترضین نمودند که طی آن‌یک نفر کشته و صدها تن بازداشت شدند. (عباسی،۱۳۹۰: ۶۱).
گروه‌های مختلف شیعه و سنی از شبکه‌های اجتماعی چون فیس‌بوک،توئیتر و یوتیوب برای گسترش اعلامیه‌ی روز خشم و برگزاری تظاهرات در این روز استفاده کرده بودند و این نخستین باری بود که معترضین شیعه و سنی در کنار هم برای یک هدف تلاش می‌کردند. (Al-Rasheed,2011:517)
فنّاوری‌های جدید ارتباطی مانند فیس‌بوک و توئیتر نقش پررنگی در انقلاب‌های اخیر خاورمیانه داشته است. در خصوص تحولات داخلی کشور عربستان نیز این فضا منجر به تشدید تنش‌ها گردید.از طرف دیگر این امکان را در اختیار مخالفین دولت عربستان قرارداد تا از این طریق در مقابل یکدیگر نیز قرار بگیرند به‌طوری‌که اسلام‌گراها و لیبرال‌ها در شبکه‌های اجتماعی علیه یکدیگر مواضع شدیدی می‌گرفتند. (Lynch,2012)
فراخوان فیس‌بوکی روز خشم امیدهای معترضین را برای شکل‌گیری تحولات در عربستان زنده کرد. (Mabon, 2012:532) اگرچه بازدید ۳۶ هزارنفری از این پست فیس‌بوکی صورت گرفته بود امّا در این روز تعداد کمی از مردم عربستان حضور پیدا کردند. یک معلم ۴۰ ساله به نام خالد الجوحانی در مصاحبه با شبکه‌ی بی‌بی‌سی عربی در خصوص دلایل حضورش عنوان کرد که ما برای رسیدن به دموکراسی ، عدالت ، آزادی بیان ، و حفظ شأن و کرامت انسانی مردم عربستان در این تظاهرات شرکت کرده‌ایم که بلافاصله بعد از انجام این مصاحبه توسط نیروهای امنیتی عربستان دستگیر شد. (Amnesty,2011:45)
بعد از نام‌گذاری روز ۱۱مارس ۲۰۱۱ تحت عنوان روز خشم تنها دو گروه سنی مخالف حکومت عربستان یعنی جنبش اصلاحات اسلامی(Mira) و گروه تازه تأسیس امت سنی از آن حمایت کردند. در میان مخالفین شیعی تبعیدی خارج از عربستان نیز فؤاد ابراهیم و حمزه الحسن از برگزاری تظاهرات در این روز حمایت کردند. (Al-Rasheed,2011,517)
هم‌چنین بعد از سرکوب اعتراضات روز خشم معترضین مناطق سنی نشین عربستان نیز به‌طور مداوم در روزهای خاص در اطراف وزارت کشور تجمع می‌کردند و خواستار آزادی زندانیان سیاسی می‌شدند. از طرف دیگر فارغ‌التحصیلان بیکار عربستانی نیز در اطراف وزارتخانه‌های مرتبط ضمن اعتراض به وضعیت اشتغال در این کشور خواستار اجرای وعده‌های پادشاهی عربستان در خصوص بهبود وضعیت اشتغال بودند. اما این اعتراضات با سرکوب مواجه شد به‌طوری‌که بین ماه‌های فوریه و مارس۲۰۱۱ میلادی ۱۶۰نفر از معترضین دستگیر شدند. ( Human Rights Watch. 2011, hrw.org).
در ۱۲ مارس ۲۰۱۱ تظاهرات دانشجویان در دانشگاه ملک فهد در استان عسیر توجه رسانه‌ها را به مسئله‌ی حساس شرایط آموزشی و چشم‌انداز استخدام جمعیت جوان به خود جلب کرد.طرح‌های توسعه‌ای ملک عبدالله نشان داده است که یکی از اولویت‌های وی ، ارتقاء سطح آموزش و تربیت نیروی انسانی بومی وفادار به‌نظام به‌عنوان سرمایه اصلی برای آینده پادشاهی است اما این اقدامات به خیزش جوانانی انجامیده که مطالبات اجتماعی و سیاسی روشنی دارند.بر اساس گزارش‌ها این تظاهرات به مجروح شدن ۵۰ دانشجوی زن انجامید که در اعتراض به شرایط خوابگاه دست به تجمع اعتراضی زده بودند. در این زمان شاهزاده فیصل بن خالد بن عبدالعزیز فرماندار استان عسیر نسبت به انجام هرگونه تظاهرات هشدار داد و با رفتن به خوابگاه‌ها با گروهی از دانشجویان دیدار کرد اما بسیاری از دانشجویان و ناظرین محلی مجدداً به شرایط خود و نحوه‌ی مدیریت فرماندار انتقاد کردند. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۳۶)
در تاریخ ۱۳ مارس نیز تجمعات در مقابل وزارت کشور عربستان انجام گرفت که در آن معترضین خواستار آزادی زندانیانی شدند که بدون محاکمه در حبس بودند . (Ulf,2011:34)
۳-۴-جریانات و گروه‌های تأثیرگذار در تحولات عربستان
صاحب‌نظران در ترسیم آمایش جغرافیاى انسانى عربستان معتقدند که چهار جریان ریشه‌ای مخالف، در عربستان پس از سال ۱۹۳۲ شکل‌گرفته است.

• • مخالفان قبیله‌ای که اینان اغلب در مرکز عربستان(نجد) ساکن هستند و از گذشته‌های دور متفق عثمانى بوده‌اند و گرایش‌های ضد انگلیسی داشته و دائم با عبدالعزیز سعودى در جنگ و ستیز بودند.

• • قبایل و گروه‌هایی که در حجاز ساکن هستند و پیوسته تمایل به استقلال حجاز با محوریت مکه و مدینه داشته‌اند.

• • اصولگرایان وهابى و اخوانی‌ها که از سال ۱۹۲۴ معتقد بودندکه عبدالعزیز (پایه‌گذار رژیم سعودى) مرتد است

• • قبایل مناطق خاورى که عمدتاً شیعیان و یمنی‌ها هستند و باسنت گرایان وهابى در تعارض ایدئولوژیک قرار دارند.(قنبری،۱۳۹۰: ۴۶)

تغییری که بعد از شروع بیداری اسلامی در عربستان رخ داد گسترش دامنه‌ی معترضین در عربستان بود به‌طوری‌که در کنار شیعیان و لیبرال‌ها گروهی از دانشجویان سلفی با راه‌اندازی یک وب‌سایت خواستار اصلاحاتی در ساختار حکومتی عربستان مانند دموکراسی و احترام به حقوق بشر در جامعه‌ی عربستان شدند اگرچه بعد از مدت کوتاهی همه‌ی اعضای آن دستگیر شدند ، اما این می‌توانست آغاز خوبی برای همگامی گروه‌های معترض در عربستان باشد. (Al-Rasheed, 2011)
۳-۴-۱- اهل سنت
مقامات عربستانی همواره سعی کرده‌اند که قیام را مختص شیعیان القا کنند و دیگر اقشار به‌ویژه اهل تسنن را کاملاً راضی نشان دهند، اما واقعیت به‌گونه‌ای دیگر است. حقیقت این است که علاوه بر شیعیان، که بار اصلی مبارزه را به دوش می‌کشند، اهل سنت نیز از سیاست‌های خاندان سلطنتی آل سعود به تنگ آمده‌اند. درواقع در کشوری که تمام مسؤولیت‌های دولتی در بین افراد ذکور خاندان سلطنتی تقسیم‌شده است، دیگر جایی برای حضور سایر مردم، حتی اهل سنت وجود ندارد. اگرچه تبعیض‌ها برضد سنی‌ها، به‌اندازه‌ی شیعیان نیست اما سنی‌های عربستان نیز از این سیاست‌های تبعیض‌آمیز آل سعود بی‌بهره نیستند.
اهل سنت عربستان نیز از رسیدن به حقوق کامل شهروندی خود ناتوان هستند و به این وضع اعتراض دارند. رژیم آل سعود برای هیچ مذهبی ارزش قائل نیست و آنچه برایش مهم است، حفظ موجودیت خود است.البته اعتراض سنی‌ها تاکنون تنها به فعالیت در اینترنت و نوشتن و انتشار مقالات انتقادی محدودشده است و اهل سنت مانند شیعیان مگر در مواردی اندک هنوز وارد صحنه‌ی اعتراض‌های خیابانی نشده‌اند. درواقع تهدید و ارعاب حکومت در میان سنی‌ها مؤثر بوده است و آن‌ها را از حضور درصحنه بازداشته است.(یاسینی،۱۳۹۰)
۳-۴-۲- شیعیان عربستان
شیعیان عربستان دارای یک نقش محوری و کانونی بوده‌اند زیرا این اعتراضات که عمدتاً در مناطق شرقی محدود است به خاطر داشتن ریشه‌های قومی و دیرینه‌ی اعتراضی گسترده‌تر و پایدارتر از دیگر گروه‌های معترض محسوب می‌شود و لذا نمی‌توان انتظار داشت برخلاف سایر گروه‌ها با دادن برخی امتیازات و یا با صرف حضور نیروهای نظامی پایان یابد.لذا این اعتراضات دیرینه در سال نیز توسعه یافت که نشانگر جدیت آن‌ها در پیگیری مطالباتشان است. لذا ناآرامی‌های مکرری که در مناطق شرقیه عربستان رخ می‌داد سبب نگرانی امنیتی سعودی‌ها شد.از اوایل سال ده‌ها نفر از غیرنظامیان و نیروی پلیس در درگیری‌های صورت گرفته مجروح و غیرنظامیان متعددی نیز کشته شدند و بسیاری نیز دستگیر شدند اما در سال ۲۰۱۲ نقطه‌ی عطف این تحولات با دستگیری روحانی سرشناس و مبارز شیعه «شیخ باقر النمر النمر» باعث احیای گسترده‌ی جنبش‌های اعتراضی در عربستان شد.او در خطبه‌های خود به‌صراحت خاندان آل سعود را مورد خطاب قرار می‌داد و در آخرین آن خطبه‌ای ایراد کرد که مصادف شده بود با مرگ نایف بن عبدالعزیز که او را به سخره گرفته بود . لذا این اقدام منجر به دستگیری او توسط وزارت کشور عربستان شد.این روحانی در سال ۱۳۹۱ نیز در خطبه‌های خود از دولت آل سعود به دلیل تداوم دستگیری‌های مکرر شیعیان به‌شدت انتقاد کرد و توسط نیروهای امنیتی عربستان بازداشت شد. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۳۸)

که در آن تعدادقله­ها و تعداد ابعاد مسئله­اند. این شعاع در طول انجام فرایند بهینه­سازی با بهره گرفتن از یک مکانیزم خود-تطبیقی (که در ادامه به طور مفصل توضیح داده خواهد شد)، کاهش می­یابد. به طور کلی روند تخم­گذاری در الگوریتم MCOA با الگوریتم COA متفاوت است. در MCOA، هر فاخته یک تخم را در محدوده­ خود
می­ گذارد، سپس مقدار شایستگی موقعیت تخم سنجیده می­ شود و در صورت بهتر بودن موقعیت تخم نسبت به موقعیت فاخته­ی تخم­گذار، فاخته­ی تخم­گذار تخم بعدی را بر اساس موقعیت تخمی که گذاشته می­ گذارد. یعنی مرکزیت برای گذاشتن تخم بعدی، موقعیت تخم خواهد بود. در صورتی که موقعیت تخم گذاشته شده بدتر از موقعیت فاخته­­ی تخم­گذار باشد، فاخته تخم بعدی خود را با توجه به همان موقعیت قبلی­اش می­ گذارد. بدین ترتیب در بهترین حالت، می­توان به تعداد تخم­ها، موقعیت­های بهتر را پیدا کرد و در بدترین حالت، موقعیت قبلی بدون تغییر حفظ می­ شود. باید به این نکته اشاره کرد که در MCOA، پس از تخم­گذاری هر فاخته، تنها یک موقعیت که همان بهترین موقعیت یافت شده است باقی می­ماند. این به معنای زنده ماندن فاخته­ی تخم­گذار و یا بهترین تخم بوده و بقیه­ی تخم­ها از بین می­روند. بدین ترتیب، جمعیت فاخته­ها در هر تکرار بدون تغییر باقی خواهد ماند. در واقع با این عمل سعی شده تا از افزایش جمعیت جلوگیری شود. زیرا همان­طور که اشاره شد برای طراحی الگوریتم­های

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بهینه­سازی در محیط­های پویا، یکی از مهمترین خصوصیات محاسبه­ی کمتر مقدار شایستگی در هر تکرار است.

1. 1. پس از تخم­گذاری، در الگوریتم COA فاخته­ها خوشه­بندی شده و پس از آن به دنبال بهترین
      فاخته­ی موجود در بهترین خوشه حرکت می­ کنند. ولی در الگوریتم MCOA برای کاهش پیچیدگی و به دلیل ثابت ماندن اندازه­ جمعیت، عمل خوشه­بندی حذف شده و تمام فاخته­ها با بهره گرفتن از رابطه­ زیر به دنبال بهترین فاخته­ی دسته حرکت می­ کنند:

(۵‑۲)

که در آن موقعیت فاخته­ی ام در فضای بعدی، موقعیت بهترین فاخته در دسته، تابع یک بردار بعدی از اعداد تصادفی با توزیع یکنواخت در بازه­ی و نشان­دهنده عملیات ضرب مولفه­های نظیر به نظیر دو بردار می­باشند.
۵-۱-۱ مکانیزم خود-تطبیقی شعاع تخم­گذاری
با توجه به مطالب عنوان شده­­ی قبلی، برای تعیین شعاع تخم­گذاری فاخته­های هر دسته از یک مکانیزم خود-تطبیقی استفاده می­ شود. در واقع هدف از به کارگیری این مکانیزم و کاهش مقدار در روند اجرای الگوریتم، افزایش توانایی جستجوی محلی و همگام کردن فضای جستجوی دسته با منطقه­ای از فضای مسئله است که آن را برای یافتن موقعیت­های بهتر کاوش می­ کند.
مکانیزم به این­صورت عمل می­ کند که از نرخ موفقیت فاخته­های موجود در دسته جهت بهبود موقعیت، به عنوان پارامتر تطبیقی بهره می­گیرد. در واقع نسبت تعداد دفعاتی که تمام فاخته­های موجود در دسته می­توانند موقعیت خود را با گذاشتن تخم­هایی در موقعیت­های بهتر بهبود بخشند به کل تعداد تخم های گذاشته شده در طول مرحله­ تخم­گذاری، به عنوان نرخ موفقیت به حساب می ­آید. در زیر رابطه­ای که در آن مقدار در هر تکرار با بهره گرفتن از نرخ موفقیت تعیین می­ شود نشان داده شده است:

(۵‑۳)

که در آن تعداد دفعاتی است که فاخته­ی ام توانسته تخم­هایی با موقعیت­های بهتر در تکرار ام بگذارد و برابر است با تعداد کل تخم­هایی که فاخته­ی ام در این تکرار گذاشته است. همچنین جمعیت کل فاخته­ها، نشان­دهنده مقدار در تکرار ام و و برابر با حد پایین و بالای مقدار تغییرات می­باشند. با توجه به رابطه­ فوق، هنگامی که نرخ موفقیت بیشتر باشد، یعنی مقدار جاری برای ادامه­ جستجو مناسب است. بنابراین بایستی با نرخ کمتری مقدار را کاهش داد. برعکس در صورتی­که نرخ موفقیت کمتر باشد، الگوریتم بایستی با نرخ بیشتری را کاهش دهد تا توانایی جستجوی محلی را بالاتر ببرد. در شکل ۵-۱ و ۵-۲ شبه کد و کارنمای مربوط به الگوریتم MCOA نشان داده شده است.

MCOA Procedure

۱:

For each Cuckoo i ϵ [۱… N]

۲:

Initialize Habitat_i Randomly

۳:

Repeat

۴:

For each Cuckoo i ϵ [۱… N]

۱۶- بین کارش و خانواده یک حالت تعادل برقرار می‌کند.

۲-۱۷- الگویی برای اثربخشی مدرسه

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سر جیوانی^[۱۰۷] (۱۹۶۲، ص۶۲) با مبنا قرار دادن حوزه‌های اصلی فعالیت مدارس الگویی روشن و جامعی برای اثر بخشی مدرسه ارائه کرده‌اند. در یک سطح پایه‌ای، مدارس و سازمانهای دیگر درگیر فعالیت‌های اساسی مشابهی هستند که بیان‌گر و تامین کننده الزامات بقا و رشد سیستم‌های مذکور هستند. این فعالیتها عبارتنداز «دستیابی به اهداف سازمانی، حفظ الگوی فرهنگی، حفظ یکپارچگی سیستم سازمانی و انطباق با نیروهای موجود در محیط بیرونی». هریک از فعالیت‌های فوق، به صورت ترکیبی از حوزه فعالیتهای بسیاری نگریسته می‌شوند که به طور آشکار یا پنهان در مدرسه جریان دارند. اثر بخشی و موقعیت مدرسه و مدیریت آن مستلزم اعمال کارهای مدیریتی براین فعالیت‌هاست. چهار حوزه اصلی فعالیت‌ها که به آن اشاره شد مبنایی برای اثربخشی مدارس و مدیران و ارزشیابی آن فراهم می‌آورد. بنابراین برخی معیارها و تعریف عملیاتی ابعاد اثربخشی به شرح ذیل می‌باشد.
۱- بهره‌وری: حدی است که دانش‌آموزان و معلمان، گروه ها و مدارس و پیامدها و خدمات موردنظر (اهداف) را تحقق می‌سازد.
۲- کارایی: نسبت عملکرد افراد و مدرسه در مقابل هزینه‌های مصرف شده برای آن. هزینه نه تنها به شکل زمان و پول محاسبه می‌شوند بلکه به اهداف و نتایجی که از آنها چشم پوشی شده نیز در نظر گرفته می‌شود به این علت است که ممکن است اهداف یا نتایج دیگری مورد تایید قرار گیرد یا محقق شود.
۳- کیفیت: سطح و کیفیت دستاوردها، نتایج و عملکرد و خدمات افراد و مدرسه.
۴- رشد: بهبود در کیفیت پیشنهادها، تفاهم و نوآوری، استعداد و شایستگی عمومی. وقتی که وضعیت فعلی مدرسه، وضعیت گذشته‌اش مقایسه می‌شود.
۵- غیبت گرایی: تعداد دفعات عدم حضور و فراوانی غیبت معلمها، دانش‌آموزان و دیگر کارکنان مدرسه.
۶- انتقال: تعداد انتقال‌های داوطلبانه و جابجایی دانش‌آموزان- هیئت آموزشی و کارکنان دیگر.
۷- رضایت شغلی معلمان: حدی است که معلمان از پیامدهای شغلی مختلف که دریافت می‌کنند، خوشحال می‌شوند.
۸- رضایت شغلی دانش‌آموزان: میزانی که دانش‌آموزان از نتایج آموزشی که دریافت می‌دارد، خوشحال می‌شوند.
۹- انگیزش: درجه‌ی قدرتمندی، رغبت و تمایل معلمان، دانش‌آموزان و دیگر کارکنان مدرسه برای درگیر شدن در کار مدرسه.
۱۰- روحیه: احساس خوب کلی که معلمان، والدین، و دانش‌آموزان و دیگر کارکنان مدرسه برای درگیر شدن در کار مدرسه.
۱۱- انسجام: میزانی که دانش‌آموزان و معلمان یکدیگر را دوست دارند، با یکدیگر به خوبی کار می‌کنند، ارتباط کامل و باز برقرار می‌کنند و کوششهایشان را هماهنگ می‌سازند.
۱۲- انعطاف و انطباق: توانایی مدرسه برای تغییر روحیه‌ها و راه های عملی در پاسخ به اجتماع و دیگر تغییرات بیرونی.
۱۳- همسازی هدف: میزانی که اعضای اجتماع، والدین و دانش‌آموزان توافق دارند که اهداف یکسانی برای مدرسه وجود دارد.
۱۴- برنامه‌ریزی و هدفگذاری: درجه‌ایی که اعضای مدرسه مراحل آینده را برنامه‌ریزی می‌کند و در عمل هدفگذاری سهیم می‌شوند.
۱۵- درون سازی اهداف سازمانی: پذیرش اهداف مدرسه و باور والدین و دانش‌آموزان مبنی براینکه اهداف مدرسه درست و مناسب هستند.
۱۶- مهارت‌های رهبری و مدیریت: سطح کلی توانایی مدیران مدارس، ناظران و دیگر رهبران در هدایت و انجام وظایف اصلی مدرسه.
۱۷- مدیریت اطلاعات و ارتباطات: تمامیت، کارایی انتشار و تکافوی اطلاعاتی که توسط همه بخش‌های مدرسه شامل معلمان و والدین و اجتماع- در کلیت خود- برای اثربخشی مدرسه مهم تلقی می‌شود.
۱۸- آمادگی: احتمال اینکه مدرسه بتواند وظایف تعیین شده را آن طوری که از او خواسته شده بطور اثربخش انجام بدهد. یا اهداف انجام شده را محقق سازد.
۱۹- بکارگیری محیط: میزانی که مدرسه با اجتماع خود و دیگر عرصه‌های محیطش به طور موفقیت آمیزی تعامل می‌کند و حمایت و منابع لازم برای کارکرد موثر را فراهم آورد.
۲۰- ارزیابی توسط واحدهای بیرونی: ارزیابی مطلوب از مدرسه توسط افراد، سازمانها و گروه‌ها در اجتماع و در محیط عمومی که مدرسه در آن فعالیت دارد.
۲۱- پایایی: توانایی مدرسه برای نگهداری ساختارها و کارکردها و منابع خاص در طول زمان و مخصوصاً در طول دوره‌های فشار.
۲۲- تاکید برای بازآموزی و توسعه: میزان مشارکت اعضای مدرسه در تصمیم گیری‌هایی که آنها را مستقیماً تحت تاثیر قرار می‌دهد.
۲۳- تاکید بر موفقیت: میزان ارزشی که مدرسه برای نیل به اهداف موجود و جدید قایل می‌شود.
همانگونه که گفته شد این معیارها هم نشان دهنده مفهوم و گستره‌ی اثربخشی مدرسه و راهنمای سطح ارتقای آنها هستند. و هم زمینه را برای ارزشیابی میزان اثربخشی مدرسه و فعالیت‌های مدیران فراهم می‌آورد (ترک‌زاده، ۱۳۷۷).
۲-۱۸- تحقیقات پیشین پیرامون مهارتهای مدیران و اثربخشی در داخل و خارج از کشور
از آنجا که مسئولیتهای مدیران متنوع و پیچیده است صاحبنظران هرکدام مهارتهای خاصی را برای شان مطرح کرده‌اند. مهارتهای موردنیاز مدیران را به صورت مهارت فنی، انسانی و ادراکی طبقه‌بندی می کند. مهارت فنی، یعنی دانایی و توانایی در انجام دادن وظایف خاصی که لازمه آن ورزیدگی در کاربرد متون و ابزار ویژه و شایستگی عملی در رفتار و فعالیت است مهارت‌های فنی موردنیاز مدیران آموزشی، علاوه بر موارد فوق شامل مهارت و تبحر در برنامه‌ریزی آموزشی، ارزشیابی، راهنمایی آموزشی و متون اداری و مالی آموزش و پرورش است. مهارت انسانی، یعنی داشتن توانایی قدرت تشخیص در زمینه ایجاد محیط تفاهم و همکاری و انجام دادن کار به وسیله دیگران فعالیت شود به عنوان عضو گروه درک انگیزه‌های افراد و تأثیرگذاری بر رفتار آنان می‌باشد. داشتن مهارت انسانی مستلزم آن است که شخص بیش از هرچند خود را بشناسد، به نقاط ضعف و قوت خود آگاه باشد، از تأثیر گفتار و کردار خویش بر دیگران آگاه باشد و بتواند محیط امن و قابل قبولی برای جلب همکاری دیگران فراهم سازد. مدیر آموزشی برای اینکه بتواند در شمار یکی از اعضای محیط آموزشی در آمده بین اعضای تحت رهبری خود همکاری و تفاهم به وجود آورد باید به حد کافی از مهارت انسانی بهره‌مند باشد (کاتز، ۱۹۷۴).
مهارت ادراکی یعنی توانایی درک پیچیدگی‌های کل سازمان و تصور همه عناصر و اجزای تشکیل دهنده فعالیت سازمان بصورت یک کل واحد. مدیر آموزشی برای اینکه بتواند محیط آموزشی را بشناسد. روابط متقابل میان عوامل مختلف را درک کند، اولویت‌های آموزشی را تشخیص دهد. تصمیمات مؤثر اتخاذ کند و با اقدامات خود بهترین نتایج را عاید نظام آموزشی سازد، باید از مهارت ادراکی قابل ملاحظه‌ای برخوردار باشند. همه مشاغل مدیریت مستلزم کاربرد مهارتهاست گرچه در انجام دادن بعضی از وظایف، مهارتهای سه گانه لازم و ملزوم یکدیگرند با وجود این، ارزش نسبی آنها در سطوح و رده‌های مختلف فرق می‌کند (کاتن، ۱۹۹۴).
نیکو (۱۳۷۷)درتحقیقی با عنوان «مهارتهای فنی، انسانی و ادراکی مدیران متخصص و غیرمتخصص مدارس استان سمنان» انجام داده است و نتیجه گرفته است که بین دو گروه مدیران متخصص و غیرمتخصص از نظر مهارتهای ۳ گانه مدیران تفاوتی معنی‌دار وجود ندارد.
دری (۱۳۷۳) معتقد است که دانش مدیریت فی نفسه برای ایجاد شایستگی مدیریت کافی نیست هماهنگونه که نظریه مدیریت یک علم است عمل مدیریت نوعی هنر محسوب می‌شود و به این ترتیب که مدیر برای اینکه موثر باشد باید مجموعه‌ای از مهارتهای حرفه‌ای را فراگیرد و در خود پرورش دهد که این مهارتها شامل مهارتهای فنی^[۱۰۸]، اداری^[۱۰۹] و شخصی^[۱۱۰] می‌باشد.
مهارتهای ادارکی و انسانی مدیران زن بهتر از مهارتهای ادراکی و انسانی مدیران مرد می‌باشد. سن، سابقه مدیرت، رشته تحصیلی، تحصیلات مدیران از دیدگاه دبیران بر میزان مهارتهای اثربخش تاثیری ندارد.
مجد (۱۳۸۰) در تحقیقی با عنوان «ارزشیابی مهارتهای مدیریتی مدیران دبیرستانهای نواحی چهارگانه شیراز» به نتایج زیر نائل آمده است:
۱- مدیران زن در مهارتهای فنی، انسانی، در سطح بالاتر از مردان قرار دارد.
۲- بین مهارتهای فنی، انسانی، ادراکی مدیران و مرد براساس نظر دبیران تفاوت معنی‌دار وجود ندارد.
و نتیجه گیری می‌کند: از مقایسه مباحث ذکر شده چنین نتیجه‌گیری می‌شود که بهتر است در راس مدیریت دبیرستانها افرادی گمارده شوند که دارای مهارتهای لازم اداره محیط‌های آموزشی بوده و همچنین دقت در انتخاب مدیران لایق و توانمند به مدیریت دبیرستانها، تعهد علاقه شخصی مدیران و تلاش صادقانه آنها در جهت تحقق اهداف نظام و انجام وظایف محوله می‌تواند میزان توانایی مدیران تاثیری بسزایی داشته باشند.
مجدفر (۱۳۷۴) در نظریه‌های گذشته مهارتهای مدیران را در قالب سه گانه ادراکی، انسانی وقتی نشان داده‌اند و این امر به آن معنی بوده است که در هرم سازمانی بودجه از سطوح پایین رده‌های مدیریتی به بالاترین سطوح مدیریت و مدیران ارشد حرکت کنیم نیاز مدیران به مهارتهای تکنیکی کاهش و مهارتهای ادراکی افزایش خواهد یافت. به تدریج که به قرن بیست و یکم نزدیک می‌شویم، پیچیدگی‌های نظام اجتماعی باعث می‌شود این مدل برای توسعه مدیریت مناسب نباشد. تحقیقات نشان می‌دهد که سازمانها در زمینه سازماندهی و محتوا در حال تغییر هستند دستاورد چنین امری آن است که طرحهای توسعه مهارتهای مدیران نیاز به اصلاح دارد. اطلاعات انجام یافته در مهارتهای مدیریت شامل تغییر در مهارت انسانی به دو رده بسیار مهم مهارتهای سرپرستی و مهارتهای ارتباط و مذاکره و تغییر در مهارتهای فنی به جزئیات دانش و نظامهای اساسی و دانش بسط یافته و تکنولوژی های نوین می‌شود (مجدفر، ۱۳۷۴).
سیدعباس زاده (۱۳۸۰) در تحقیقی مهارتهای سه گانه مدیریت را مستلزم داشتن اطلاعات و شناخت علمی و کارورزی عملی در موارد زیر می‌داند.
مهارت انسانی:
– ابعاد مختلف انسان، رفتارهای فردی انسان، رفتارهای گروهی انسان، نیازهای کارکنان سازمان
، شخصیت انسان، فرهنگ و جو سازمان، نیازها، علایق و انگیزه‌های کارکنان، روحیه، وفاداری، تعهد و رضایت شغلی ، پویاییهای گروهی، گروه‌های کار، کار گروهی، هدایت و رهبری افراد، مسائل دیگر مربوط به جنبه‌های انسانی.
مهارت فنی:
– کارگزینی، روش های مصاحبه و آزمون و استخدام،ارزشیابی نظارت و کنترل کارکنان، برنامه‌ریزی، طرح‌ریزی، سازماندهی منابع انسانی، بودجه‌بندی، پیش‌بینی‌های مالی، حسابداری و امور مالی مختلف، آمار و اطلاعات، نظم اطلاعاتی و امور مربوط به آن، امور اداری و مالی جاری و رایج، مسائل دیگر مربوط به روش های تولید یا ….. روش های حصول به نتیجه یا محصول.
مهارتهای ادراکی
تئوری، تحقیق، علم و عمل- تئوریهای ازمان، به ویژه بوروکراسی، تئوریهای مدیریت، اعم از تئوریهای قدیم و جدید، تئوری سیستم‌ها، مفاهیم و کاربرد آن، تئوریهای تصمیم گیری، دیگر تئوریها و مدلهای نظری.
مطالعاتی که در سال (۱۹۲۴ تا ۱۹۳۳). به رهبری التون میو در کارخانه‌های هاثورن صورت گرفته است. نقطه شروعی برای مطالعاتی سیستماتیک در زمینه روابط انسانی به شمار می‌آید. این مطالعات نشان داد که برقراری روابط انسانی، جو دوستانه، مشارکت، پذیرش و اعمال روش های انسانی قابل قبول از طرف ناظران آزمایش، عوامل مثر بر افزایش تولید به حساب می‌آید (هرسی و بلانچارد، ۱۹۹۲).
رابینز(۲۰۰۱)، در این باره این چنین می‌گوید: این امر تأیید شده است که در سطوح مدیریت، مهارتهای انسانی در موفقیت مدیران بیشترین اهمیت را دارا می‌باشند. طی نظرسنجی که به عمل آمده از مدیران در خصوص اینکه برای یک پست فرضی واجد شرایط باید چه نوع مهارت، اطلاعات و توانائیهایی داشته باشند، آنان ابتدا مهارت انسانی و سپس مهارت ارتباطی را برشمردند.
براساس تحقیقات سونی^[۱۱۱] (۱۹۸۲) مدارس اثربخش دارای رهبران اثربخش هستند. اکثر آنچه که مدارس جهت افزایش پیشرفت تحصیلی انجام می‌دهند در درون قدرت مدیر جهت نفوذ و کنترل نهفته است. بطور مشخص شش نوع رفتار رهبری وجود دارد. که بطور معنی‌داری با مدارسی که به خوبی اداره می‌شوند و پیشرفت دانش آموزان آنها رابطه دارد. مدیران اثربخش:
۱- بر پیشرفت تحصیلی تاکید می‌ورزند.