علاوه بر این، در این مرحله از تحلیل این یافته به دست آمد که ساختار سازمانی بازدارنده با رضایت تحصیلی دارای رابطه­ منفی معناداری می­باشد. این یافته­ با نتیجه­ تحقیقات هوی و همکاران (۱۹۸۳و ۱۹۹۶)، آرچس (۱۹۹۱)، هوی و سوئیتلند (۲۰۰۱)، هوی و میسکل (۲۰۰۵ و ۲۰۰۸) و دفت (۱۹۹۵) همسو می­باشد. در این خصوص هوی و همکاران (۱۹۹۶) اذعان نمودند، در ساختار سازمانی بازدارنده به دلیل تأکید بر کنترل متمرکز امور، اجرای دقیق استانداردها و همچنین عدم توجه به انتظارات ذی­نفعان آموزشی، توجهی به تأمین رضایت تحصیلی آنها نخواهد شد.
بین سرمایه اجتماعی بخش­ها با رضایت تحصیلی دانشجویان رابطه­ منفی معناداری وجود دارد. نتیجه­ این بخش از پژوهش با یافته پژوهشی اندو و هارپل (۱۹۸۲) مبنی بر تأثیر ساختار اجتماعی آموزش بر میزان رضایتمندی دانشجویان از دانشگاه همراستا و با نتیجه­ تحقیق کلمن (۱۹۹۰ب) مبنی بر وجود رابطه مثبت بین افزایش میزان سرمایه اجتماعی در محیط­های آموزشی با افزایش دستاوردهای تحصیلی فراگیران ناهمراستا می­باشد. دست­یابی به این یافته پژوهشی به این معناست که سرمایه اجتماعی موجود در بخش­های آموزشی دانشگاه قلمرو پژوهش از کارکرد درونی مثبت و کارکرد بیرونی منفی برخوردار می­باشند.
بر مبنای مهم­ترین یافته به دست آمده در این پژوهش، این نتیجه حاصل شد که نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایه اجتماعی بخش­ها در تعامل با همدیگر، پیش ­بینی­­کننده­ معناداری برای رضایت تحصیلی دانشجویان می­باشند. به این ترتیب که بین نوع ساختار سازمانی تواناساز و رضایت تحصیلی دانشجویان رابطه­ مثبت و بین ساختار سازمانی بازدارنده و سرمایه اجتماعی بخش­ها با رضایت تحصیلی دانشجویان رابطه­ منفی معناداری وجود دارد. در توضیح و تبیین این یافته پژوهشی می­توان گفت، زمانی که دو متغیر نوع ساختار سازمانی و سرمایه اجتماعی در تعامل با هم قرار می­گیرند، هر چند همچنان دارای توان پیش ­بینی­گنندگی معناداری برای رضایت تحصیلی دانشجویان می­باشند، اما به دلیل تأثیرپذیری از متغیر دیگر توان پیش ­بینی­کنندگی آنها در مقایسه­ با زمانی که به تنهایی مورد بررسی قرار می­گیرند، کاهش می­یابد. البته این مقدار کاهش به طور قابل ملاحظه­ای برای سرمایه اجتماعی بیشتر است. از علل احتمالی چنین نتیجه­ای می­توان به غلبه­ ویژگی­های ساختار سازمانی تواناساز دانشگاه بر کارکرد منفی سرمایه اجتماعی بخش­ها اشاره کرد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تفاوت معناداری بین ادراک دانشجویان از ابعاد مختلف رضایت تحصیلی وجود دارد. به این ترتیب که بیشترین میانگین رضایت تحصیلی دانشجویان مربوط به بُعد رضایت از تحصیل، رضایت از استاد، رضایت از همکلاسی، رضایت از پیشرفت تحصیلی، رضایت از محیط تحصیلی و در نهایت رضایت از شیوه­ ارزیابی آموزشی می­باشد.
تفاوت معناداری بین ادراک اساتید در گروه ­های مختلف آموزشی پیرامون نوع ساختار سازمانی غالب در دانشگاه و مطلوبیت سرمایه اجتماعی وجود ندارد. چنین نتیجه­ای بیانگر این است که همه اساتید بر غالب بودن نوع ساختار سازمانی بازدارنده و همچنین میزان مطلوبیت سرمایه اجتماعی در حد متوسط، اتفاق­نظر دارند. لذا می­توان گفت ساختار سازمانی بازدارنده در قلمرو تعاملی اساتید تسری دارد و سرمایه اجتماعی موجود در بخش­های مختلف دانشگاه نیز همسان است.
بیشترین میزان رضایت تحصیلی دانشجویان به ترتیب مربوط به دانشجویان در گروه ­های آموزشی علوم انسانی، کشاورزی و دامپزشکی، علوم پایه، فنی و مهندسی و هنر و معماری است. این با نتیجه­ تحقیق جونز (۱۹۹۹) مبنی بر وجود تفاوت معنادار بین میزان رضایت تحصیلی دانشجویان در گروه ­های مختلف آموزشی همسو می­باشد.

۵ ـ ۶ ـ محدودیت­های پژوهش

۵ ـ ۶ ـ ۱ ـ محدودیت­های پژوهشی

نو بودن موضوع و متغیرهای اساسی پژوهش و در نتیجه فقدان پژوهش­های مرتبط با موضوع پژوهش
عدم دسترسی به منابع فارسی قابل ملاحظه پیرامون موضوع و متغیرهای پژوهش
اتکا به پرسشنامه به عنوان تنها ابزار گردآوری اطلاعات
محدود بودن نمونه­ پژوهش

۵ ـ ۶ ـ ۱ ـ محدودیت­های اجرایی

دسترسی نسبتاً مشکل به اساتید دانشکده­ های مختلف و جلب همکاری آنان
عدم همکاری برخی از اساتید و دانشجویان در تکمیل پرسشنامه ­ها
طولانی بودن مدت زمان فرایند اداری به منظور دریافت مجوز جهت توزیع پرسشنامه ­ها در دانشکده ­ها

۵ ـ ۷ ـ پیشنهادهای پژوهش

۵ ـ ۷ ـ ۱ ـ پیشنهادهای پژوهشی

انجام این پژوهش­ در قلمرو وسیع­تری از دانشگاه شیراز یا سایر دانشگاه­ها
شناسایی سایر عوامل مؤثر بر رضایت­مندی دانشجویان از تحصیل و دانشگاه به ویژه بررسی عوامل مؤثر بر رضایت­مندی آنها از همکلاسی­ها و شیوه ­های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی
بررسی سرمایه اجتماعی موجود در بین سایر مخاطبان و ذی­نفعان آموزشی مانند مدیران، کارمندان و دانشجویان و در نهایت مقایسه­ و جمع­بندی نتایج آنها با یکدیگر
بررسی تأثیر تعاملی نوع ساختار سازمانی و سرمایه اجتماعی در ارتباط با سایر متغیرهای سازمانی نظیر تعهد و وفاداری اعضا به دانشگاه، میزان انگیزش آنها، انسجام درونی و بیرونی دانشگاه، جوّ آموزشی و سازمانی و …

۵ ـ ۷ ـ ۱ ـ پیشنهادهای کاربردی

با نظر به اینکه در این پژوهش این یافته به دست آمد که از نظر اساتید ساختار سازمانی غالب در دانشگاه شیراز، از نوع بازدا
رنده می­باشد، لازم است مدیران و مسئولان دانشگاهی از طریق اصلاح و بهبود بسیاری از قوانین و فرایندهای سخت و غیرقابل تغییر دانشگاهی و توسعه جوّی از اعتماد و مشارکت، بستر مناسب برای سوق دادن ساختار سازمانی دانشگاه به سوی ساختار سازمانی تواناساز را فراهم آورند.
با توجه به یافته­های این بخش از پژوهش مبنی بر وجود رابطه­ مثبت بین ساختار سازمانی تواناساز با رضایت تحصیلی دانشجویان، مدیران و مسئولان دانشگاهی باید از طریق اصلاح برنامه­ ها، قوانین و فرایندهای موجود، توسعه جوّی از اعتماد و مشارکت بین ذی­نفعان آموزشی، شرایط افزایش میزان رضایت­مندی دانشجویان را فراهم آورند.
با توجه به اینکه در این پژوهش این نتیجه حاصل شد که سرمایه اجتماعی موجود در بخش­های دانشگاه دارای کارکرد بیرونی منفی می­باشد، لازم است مدیران و مسئولان دانشگاهی و به خصوص مسئولان بخش­های آموزشی، تقویت و انسجام شبکه ­های اجتماعی، بهبود فضای موجود در بخش­ها و افزایش اعتماد اجتماعی افراد به همدیگر را جهت تبدیل کارکردهای بیرونی منفی سرمایه اجتماعی به کارکرد مثبت مورد توجه قرار دهند.
با نظر به اینکه در این پژوهش این نتیجه حاصل آمد که سرمایه اجتماعی موجود در بخش­ها از نوع پیوندی (مختص گروه ­های همگن) است، لازم است مدیران و مسئولان دانشگاهی از طریق افزایش شبکه ­های اجتماعی و توسعه الگوهای ارتباطی میان آنها، بستر مناسب برای تبدیل سرمایه اجتماعی پیوندی به سرمایه اجتماعی پل­زننده (مختص گروه ­های ناهمگن) و ارتباطی (بیانگر روابط افراد و گروه­ ها به صورت افقی و عمودی است)را فراهم آورند.
از آنجا که جلب رضایت دانشجویان ـ به عنوان اعضا و خدمت­گیرندگان اصلی دانشگاه ـ در استمرار بقا و موفقیت دانشگاه در محیط حائز اهمیت است، شناسایی انتظارات و عوامل مؤثر بر رضایت دانشجویان و تلاش جهت تأمین آنها امر مهمی است که باید از سوی مدیران و مسئولان دانشگاهی مورد توجه ویژه قرار گیرد.
در این پژوهش مشخص شد، زمانی که نوع ساختار سازمانی و سرمایه اجتماعی در تعامل با همدیگر قرار می­گیرند، ساختار سازمانی تواناساز می ­تواند اثر منفی سرمایه اجتماعی را خنثی کند. با نظر به این نکته و نیز یافته دیگر این پژوهش مبنی بر غالب بودن ساختار سازمانی بازدارنده در دانشگاه شیراز، شایسته است مدیران و مسئولان دانشگاهی علاوه بر تغییر نوع ساختار سازمانی موجود و سوق دادن آن به سمت ساختار سازمانی تواناساز، اولاً زمینه­ای برای بهره­مندی دانشگاه از پیامدهای مطلوب ساختار تواناساز را فراهم سازند. ثانیاً از طریق توسعه ساختار تواناساز، زمینه­ای برای خنثی­سازی کارکرد منفی سرمایه اجتماعی موجود در بخش­های دانشگاه را فراهم آورند.
بر اساس یافته دیگر این پژوهش مبنی بر کارکرد منفی سرمایه اجتماعی و همچنین یکسان بودن این وضعیت در بخش­های آموزشی قلمرو پژوهش و با نظر به نقش سرمایه اجتماعی در کاهش هزینه­ های مدیریتی، افزایش میزان تعاون و همکاری افراد، تعهد درونی، مقبولیت اجتماعی، افزایش میزان خلاقیت، نوآوری، مشارکت، تعهد، امنیت، توانمندی، انسجام اجتماعی و استمرار تحصیل و یادگیری در محیط­های آموزشی، توجه به توسعه و بهسازی سرمایه اجتماعی و خنثی کردن کارکرد منفی آن، توسط مدیران و برنامه­ ریزان دانشگاهی ضروری است. در این راستا، مسئولین دانشگاه باید تلاش نمایند از طریق تغییر نوع ساختار سازمانی موجود، توسعه شبکه ­های اجتماعی کارآمد و فروپاشی برخی شبکه ­های اجتماعی کژکارکرد موجود، توسعه جوّی از اعتماد و اطمینان در بین ذی­نفعان آموزشی به ویژه اساتید و دانشجویان و همچنین اصلاح و بهبود هنجارهای اجتماعی در دانشگاه، زمینه­ تغییر و توسعه سرمایه اجتماعی موجود در دانشگاه، به سوی یک سرمایه اجتماعی مثبت و مولد را فراهم آورند.
بر مبنای این یافته پژوهشی مبنی بر وجود تفاوت بین میزان رضایت­مندی دانشجویان در گروهای مختلف آموزشی، بررسی و مقایسه­ علل و عوامل مؤثر بر میزان رضایت تحصیلی دانشجویان در رشته­ها و گروه ­های مختلف آموزشی، می ­تواند سرنخ­های مفیدی را برای برنامه­ ریزی و اقدام مدیران و مسئولان دانشگاهی جهت ارتقای هر چه بیشتر فراهم آورد. لذا شایسته است، این موضوع از طریق پژوهش مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
با نظر به اینکه دانشجویان بُعد رضایت از ارزیابی پیشرفت تحصیلی را به عنوان ضعیف­ترین بُعد رضایت­ تحصیلی خود ارزیابی کرده ­اند و با توجه به اینکه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در تحقق اهداف دانشگاه­ها دارای نقش تعیین کننده ­ای می­باشد، مدیران و برنامه­ ریزان دانشگاهی بایستی ضمن ترغیب اساتید به استفاده از روش­های متنوع ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، اهداف و نتایج حاصل از ارزشیابی را نیز برای دانشجویان بیان کنند تا از این طریق میزان رضایت­مندی دانشجویان از تحصیل را ارتقا دهند.
فهرست منابع

فهرست منابع فارسی

اسکات، ریچارد (۱۳۸۷). سازمان­ها: سیستم­های عقلایی، طبیعی و باز. ترجمه­ی حسن میرزایی اهرنجانی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
اکبری، امین (۱۳۸۳). نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت، بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی ـ‌‌ اجتماعی. دانشکده­ی علوم اجتماعی. دانشگاه تهران.
امیر­کافی، مهدی (۱۳۸۰). اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن. نمایه­ی پژوهشی. سا
ل پنجم. شماره­ ۱۸، صص۱۰ ـ ۴۲٫
امین بیدختی، علی اکبر و نظری، ماشاءالله (۱۳۸۸). ارائه­ یک مدل نظری برای نهادینه­سازی مؤلفه­ های سرمایه اجتماعی جهت بهبود عملکرد اقتصادی. راهبرد یاس، شماره­ ۱۹، صص ۵۵ ـ ۷۵٫
بیکر، و. (۱۳۸۲). مدیریت و سرمایه اجتماعی. سید مهدی الوانی و محمدرضا ربیعی. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
تاجبخش، کیان (۱۳۸۴). سرمایه­­ی اجتماعی و سیاست اجتماعی. رفاه اجتماعی، سال سوم، شماره­ ۱۰٫
ترک­زاده، جعفر؛ محترم، معصومه (زیرچاپ). بررسی رابطه­ نوع ساختار سازمانی و سرمایه اجتماعی گروه ­های آموزشی در دانشگاه شیراز. فرایند مدیریت و توسعه.
ترک­زاده، جعفر؛ محترم، معصومه (زیرچاپ). تدوین و ارائه­ الگویی یکپارچه از سرمایه اجتماعی و پیامدهای آن. مطالعات مدیریت انتظامی.
جورابچی، زینت (۱۳۸۱). بررسی آموزش بالینی رشته مامایی در ابعاد برنامه­ ریزی، کیفیت و کمیت از دیدگاه مربیان و دانشجویان مامایی. مجله­ی ایرانی آموزش در علوم پزشکی، شماره ۷، ص ۴۴٫
حسینی­بهشتی، علیرضا و هادوی، حسین. (۱۳۸۵). نقش اعتمادسازی در افزایش مشارکت عمومی از دیدگاه امام خمینی (ره). نامه­ی علوم اجتماعی. شماره­ ۲۹، زمستان، صص ۱۱۳ـ ۱۳۲٫
حمیدی، مهرزاد (۱۳۸۲). تبیین و تحلیل ارتباط ساختار سازمانی با تعهد سازمانی و اثربخشی سازمان تربیت بدنی از دیدگاه کارشناسان ارشد حوزه­ ستادی. طرح پژوهشی سازمان تربیت بدنی.
خائف­الهی، احمدعلی و متقی، پیمان. (۱۳۸۶). ارائه­­ی الگوی فرایندی خلق دانش سازمانی: تبیین نقش اعتماد در خلق دانش. اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش.

سولیوان^[۳۸] (۲۰۰۱) نشان داده است که افرادی که در سطح بالاتری از مذهبی بودن قرار دارند نسبت به افراد دارای سطح مذهبی پایین تر، ثبات زناشویی بیشتری دارند و از ازدواج خود راضی تر به نظر می رسند(همان).
هانلر و گنچوز^[۳۹] ( ۲۰۰۵) در مطالعه ای که روی زوجین ترکیه ای انجام دادند پس از کنترل متغیرهایی مانند سطح تحصیلات و مدت زمانی که از زندگی زناشویی آنها می گذشت، به این نتیجه رسیدند که مذهبی بودن تأثیر عمده ای بر رضایت زناشویی دارد، اما مذهبی بودن زوجین نمی تواند حل مسأله زناشویی را در زوجین افزایش دهد. (همان)
کال و هیتون^[۴۰] (۱۹۹۷) با انجام مطالعه ای بر روی ۴۵۸۷ زن و شوهر به این نتیجه رسیدند که از میان ابعاد مختلف دینداری، حضور در کلیسا بیشترین رابطه را با ثبات زناشویی دارد و اختلاف بین زوجین در مورد حضور در کلیسا، خطر جدایی را افزایش می دهد. این مطالعه همچنین نشان داد زوجینی که به طور منظم با هم به کلیسا می روند، کمترین خطر را برای طلاق دارند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مارگات، دادلی، فردریش و کونینسکی^[۴۱] (۱۹۹۰) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که تجانس مذهبی با همسر، عبادت و حضور در کلیسا ( متغیرهای دیندرای‌) مهمترین پیش بینی کننده رضایت زناشویی فرد می باشد. همچنین اورتینکال و ونستیوگن^[۴۲] (۲۰۰۶) در مقایسه زوج هایی که فقط یک بار ازدواج کردند با زوج هایی که چندین بار ازدواج کردند به این نتیجه رسیدند که مذهبی بودن همبستگی مثبت با رضایت زناشویی دارد.(به نقل از میلانی فر،۱۳۷۰)
مطالعه بر روی ۹۷ زوج، که نماینده تنوع مذهبی زوج های آمریکایی بودند نشان داد که آنها مفهوم « تقدیس » را در مورد ازدواج خود به کار می برند. بدین معنی که غالباً چنین تصور می کردند که ازدواج آنها محتوایی معنوی دارد ( ماهونی^[۴۳]، ۲۰۰۵).
مولینز، بروت، براکت ، هریسون^[۴۴] طی مقاله ای در سال ۲۰۰۱ به بررسی رابطه دین و ازدواج پرداختند. نتایج نشان داد که دیندار بودن به طور معناداری با سازگاری زناشویی رابطه دارد. آنها معتقد بودند که اثر دیندار بودن بر ازدواج در گروهی که مسن تر هستند اساسی تر و بیشتر است ( همان).
گلین و پوز^[۴۵] در تحقیق در سال۱۹۷۸ نشان داده اند افرادی که مدت طولانی با هم زندگی می کنند دین را به عنوان مهم ترین عامل رضایتمندی از ازدواج تلقی می کنند ( به نقل از غباری بناب، ۱۳۸۰).
گرانر^[۴۶] در تحقیق در سال ۱۹۸۵ اثر اعمال عبادی شخصی بر سازگاری زناشویی را بررسی کرد، نتایج نشان داد که ارتباط مثبتی بین اعمال دینی و سازگاری زناشویی در تمام گروه های دینی وجود دارد. در حالی که خواندن کتاب مقدس … لور کلی به اندازه اعمال دینی مهم نبود و خواندن کتاب مقدس فقط برای دو گروه دینی ( از ۴ گروه سنی‌) در مقابله با مشکلات زناشویی مهم بود (به نقل از غباری بناب، ۱۳۸۰).
آنتونی^[۴۷] در تحقیق در سال ۱۹۹۳ ارتباط بین رضایت از زناشویی و بلوغ دینی را بررسی کرد یافته ها نشان داد افرادی که بالانرین نمره را در رضایت از زناشویی داشتند، دارای جهت گیری دینی درونی بودند و افرادی که دارای جهت‌گیری برونی بودند از رضایت زناشویی پایینی برخوردار بودند ( به نقل از میلانی فر، ۱۳۷۰).
ماهانی و دیگران^[۴۸] در تحقیق درس ال ۲۰۰۲ در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که دین موجب افزایش مشارکت کلامی و کاهش پرخاشگری کلامی و در نهایت موجب رضایتمندی از زناشویی می شود (به نقل از میلانی فر، ۱۳۷۰).
شرکات ^[۴۹]در بررسی خود در سال ۲۰۰۴ نشان داد که اختلاف دینی در خانواده ها موجب بروز مشکلات برای ازدواج می شود که منجر به کاهش رضایتمندی و افزایش تعارضات زناشویی و طلاق می شود ( به نقل از بنی اسدی، ۱۳۷۰).
۲-۱۸- پیشینه داخلی
احمدی در تحقیق در سال ۱۳۷۹ ثابت کرد افرادی که دارای تقیدات مذهبی خیلی زیاد بودند نسبت به افرادی که تقید مذهبی زیاد داشتند از رضایت زناشویی بالاتری برخوردار بودند و افرادی که دارای تقیدات مذهبی زیاد بودند نسبت به افرادی که تقید مذهبی متوسط داشتند از رضایت زناشویی بالاتری برخوردار بودند و افرادی که دارای تقیدات مذهبی متوسط بودند نسبت به افرادی که دارای تقید مذهبی کم بودند از رضایت زناشویی بالاتری برخوردار بودند ( احمدی، ۱۳۷۹).
برخی پژوهش های ایرانی همچون آقامحمدیان شعرباف و همکاران نشان داد که مولفه هایی همچون میزان همکاری، واکنش های هیجانی، رابطه خانوادگی باخویشان همسر و دوستان، رابطه فردی با خویشاوندان خود، وضعیت اقتصادی و مدیریت امور مالی، رابطه جنسی، چگونگی گذران اوقات فراغت و باورهای اخلاقی و مذهبی و عمل به آنها، آداب و سنن اجتماعی، ارضای عاطفی، تفاهم فکری و شناختی، میزان تحصیلات و زیبایی، از جمله عوامل موثر بر استحکام و رضایت از زندگی زناشویی محسوب می شود ( شعرباف، ۱۳۸۲).
مصلحی در تحقیقی در سال۹۲ به این نتیجه رسید که زوجینی که هردو پایبند به مذهب هستند درمقایسه با زوجینی که یکی از آنها پایبند به مذهب است از رضامندر زناشویی بیشتری برخوردار بودند و آنها نیز از زوجین هر دو نایپند به مذهب بیشتر اززندگی خود رضایت داشتند ودر نهایت به این نتیجه رسید که پایبندی مذهبی از عواملی است که در رضامندی زناشویی نقشی معنا دار دارد.(مصلحی ۱۳۹۲).
احمدی و دیگران در تحقیقی اعتقادات مذهبی، ایمان و تقوی را به عنوان عوامل موثر در موفقیت ازدواج مورد تایید قرار دادند.(احمدی و دیگران ۱۳۸۵)
همچنین بنی اسدی در پژوهشی به این نتیجه رسیده است که تفاوت در باور های مذهبی از عوامل در گسستگی پیوند زناشوی است. (بنی اسدی ۱۳۷۵)
حق دوست در پژوهشی که انجام داده است تفاهم اخلاقی وتشابه در باور های مذهبی رایکی از معیار های مهم همسر ایده آل معرفی می کند.(حق دوست و دیگران ۱۳۷۴).
فصل سوم: روش پژوهش
۳-۱- روش ها
با توجه به هدف پژوهش حاضر که تبیین رابطه میان رضایت زناشویی و پایبندی مذهبی است تحقیق حاضر کاربردی از نوع همبستگی است .
۳-۲- جامعه آماری، روش نمونه گیری، وحجم نمونه
جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش کلیه دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد علو م تحقیقات کرمانشاه در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ ا ست.
روش نمونه گیری این پژوهش تصادفی خوشه ای با واحد نمونه کلاس، از کلیه رشته ها نمونه گیری شد .
تعداد حجم نمونه ۱۵۰نفر یا ۷۵ زوج است.
۳-۳- روش اجرا
در این پژوهش از تمام دانشجویان متاهل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات کرمانشاه برای همکاری دعوت به عمل آمد و تعداد ۳۰۰ پرسش نامه توزیع گردید پرسش نامه ها به یکی از زوجین که دانشجو بودند داده شد که پس از پر کردن با توجه به عدم عودت برخی از پرسش نامه ها و ناقص بودن تعدادی دیگر در نهایت تعداد ۱۵۰ نفر یعنی ۷۵ زوج به طور کامل پرسش نامه ها را برگرداندند .
۳-۴- متغیر های مورد بررسی
متغیر پیش بین: پایبندی مذهبی
متغیر ملاک: رضامندی زناشویی
۳-۵- ابزار پژوهش
در پژوهش حاضر از دو نوع آزمون رضامندی زناشویی اسلامی و آزمون پایبندی مذهبی استفاده شده است.
آزمون رضامندی زناشویی اسلامی
این پرسش نامه ، دارای پنجاه بعد و ده مولفه می باشد که میزان رضایت از زندگی زناشویی را می سنجد . مولفه های این پرسش نامه ارتباط کلامی و غیر کلامی، پایبندی مذهبی، حل تعارض، مدیریت مالی، روابط جنسی، فعالیت های اوقات فراغت، مسائل شخصیتی فرزندان و فرزند پروری، نقش زن و مرد و صله ارحام می باشد .(جدیری ۱۳۸۷ ،۱۴۳). این مولفه ها از طریق تحلیل متون دینی در حوزه قرآن کریم و روایات ائمه معصومه (ع) به دست آمده است. اعتبار پرسش نامه رضامندی زناشویی از طریق دو نیمه سازی ، ۸۱/۰و ثبات درونی (آلفای کرونباخ) ۸۷/۰به دست آمده است . همچنین برای محاسبه روایی محتوایی ، پرسش نامه رضامندی زناشویی اسلامی با بهره گرفتن از روش همبستگی اسپیر من در حدود ۹۰/۰ به دست آمده است. همچنین روایی وابسته به ملاک از نوع همزمان نیز با بهره گرفتن از تست معادل به دست آمد. برای بررسی این نوع روایی ضریب همبستگی میان نمره کل آزمون مذکور بانمره کل پرسش نامه رضامندی زناشویی انریچ محاسبه شد و ضریب همبستگی ۷۲۶/۰ در سطح معنا دار کمتر از ۰.۰۱به دست آمد. نتایج نشان می دهد که پرسش نامه رضامندی زناشویی اسلامی از اعتبار و روایی بالایی برخوردار است(جدیری ۱۳۸۷، ۱۶۲).
آزمون پایبندی مذهبی
این آزمون رفتار های مذهبی را در موقعیت های بالینی و پژوهشی می سنجد و متغیر های مذهبی را در مداخله هایی که به نوعی از روش های مذهبی استفاده می کنند ، کنترل می نماید . این آزمون از یک پرسش نامه شصت سوالی تهیه شده است که سه عامل ( پایبندی مذهبی دو سو گرایی و نا پایبندی مذهبی ) را مورد سنجش قرار می دهد . در عامل پایبندی مذهبی فرد بی تردید رفتار خود را بر اساس معیار های مذهبی تنظیم می کند و می کوشد که همه رفتار هایش را بر اساس معیار های مذهبی تنظیم کند . در عامل نا پایبندی مذهبی فرد هیچ گونه تعمدی به تنظیم رفتار ها بر اساس اصول یا دستور العمل های مذهبی ندارد.
در عامل دو سو گرایی مذهبی فرد همواره نگران و در حالت تردید مذهبی به سر می برد . بین کردار و گفتارش نا هماهنگی وجود دارد. در برابر سختی ها کم تحمل است. احساس خوبی به خود و رابطه خود با خدا ندارد. از اعمال مذهبی خود ناراضی است و تنها هنگام سختی ها به خدا پناه می برد.
شایان ذکر است ابعادی که در این پرسش نامه به دست آمده است ابعاد دین داردی را الزاما نمی سنجد بلکه ابعاد روی آوری به دین یا روی گردانی یک فرد را از مذهب یا ایمان فرد را به اعتقادات مذهبی می سنجد . ضریب آلفای کرونباخ کل آژمون برابر ۸۱۶/۰ و ضریب همسانی درونی عامل پایبندی درونی ۸۷۸/۰
، ضریب همسانی درونی عامل گذاری ۶۷۸/۰ و ضریب همسانی درونی عامل ناپایبندی مذهبی ۷۲۵/۰ ، گزارش شده که همگنی نشان دهنده اعتبار بالای این پرسش نامه است . همچنین برای محاسبه روایی ملاک ، نیز صورت اولیه این آزمون قبل از تحلیل عاملی با آزمون جهت گیری مذهبی آلپورت ۴۷/۰ گزارش شده است که در سطح (p< 001/0)معنا دار است.(جان بزرگی ۱۳۸۸،۷۹-۱۰۵).
۳-۶- روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها
روش تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش ابتدا با بهره گرفتن از آمار توصیفی تعیین فراوانی ، درصد، میانگین و انحراف معیارو… در هر یک از این مقیاس ها به دست آمد و سپس آزمون های استنباطی مانند آزمون های تی گروه های مستقل و همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد برای این کار از برنامه spss 18استفاده شد.
فصل چهارم : یافته های پژوهش
۴
۱-۱-آمار توصیفی
جدول (۴-۱) میانگین و انحراف استاندارد سن آزمودنی ها

متغیر جنسیت تعداد حداقل حداکثر میانگین انحراف معیار

سن زن ۷۴ ۲۴ ۴۷ ۳۲.۸ ۵.۹۷۴
مرد ۷۴ ۲۵ ۵۲ ۳۷ ۸.۴۷۸

شکل ‏۲‑۱۰ مدل سهمی‌گونه
وابستگی مکانی ویژگی‌های خاک از طریق اثر قطعه‌ای به حد آستانه بیان می‌شود. هرگاه این نسبت کمتر از ۲۵ درصد باشد نشان‌دهنده وابستگی مکانی قوی است. هرگاه وابستگی مکانی بین۲۵ تا ۷۵ درصد باشد وابستگی مکانی متوسط و هرگاه این نسبت بیش از ۷۵ درصد باشد وابستگی مکانی ضعیف است تغییرپذیری ویژگی‌های خاک ممکن است تحت تأثیر فاکتورهای داخلی مانند (فاکتورهای تشکیل خاک مانند مواد مادری) و فاکتورهای خارجی مانند (عملیات مدیریتی خاک مانند کوددهی) باشد. غالباً وابستگی‌های مکانی قوی در اثر فرآیندهای داخلی و وابستگی ضعیف در اثر فرآیندهای خارجی حاصل می‌شود (کامبردلا و همکاران، ۱۹۹۴). واریانس قطعه‌ای نشان دهنده خطای آزمایشی و تغییرات مزرعه‌ای در میان حداقل فاصله نمونه‌برداری است. نسبت اثر قطعه‌ای به حدآستانه به عنوان معیاری برای طبقه‌بندی وابستگی مکانی ویژگی‌های خاک به کار می‌رود (لیو و همکاران، ۲۰۰۴b).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تفسیر نیم‌تغییرنما
همسان‌گردی^[۶۶] و ناهمسان‌گردی^[۶۷]
ساختار تغییرپذیری مکانی یک مشخصه خاک می‌تواند مستقل از جهات جغرافیایی باشد که در این صورت آن را تغییرپذیری همسان‌گرد گویند و یا این‌که شدت و چگونگی تغییرپذیری مقادیر یک متغیر در جهات مختلف جغرافیایی، متفاوت باشد، که در این‌صورت ناهمسان‌گرد گفته می‌شود (محمدی، ۱۳۸۵).
همسان‌گردی
در این حالت تغییرنما تجربی باید با در نظر گرفتن تمامی داده‌ها، صرف نظر از قرارگیری در جهات خاص، محاسبه گردد. در این صورت، تغییرنما حاصل را «تغییرنما همه جهته^[۶۸]» گویند. در حالت همسان‌گردی، نیم‌تغییرنما فقط به فاصله بین نمونه‌ها (h) بستگی دارد. در این صورت فقط به یک نیم‌تغییرنما در سراسر منطقه مطالعاتی نیاز است. نسبت ناهمسان‌گردی در این حالت مساوی یک است و به صورت منطقه دایره‌ای شکل تعریف می‌شود (ترانگمار و همکاران، ۱۹۸۵).
ناهمسان‌گردی
ناهمسان‌گردی به تغییرات دامنه تأثیر و یا سقف تغییرنما در جهت مختلف اطلاق می‌شود و به همین دلیل تغییرنما ابزار بسیار سودمندی برای تشخیص ناهمگنی است که موجب بروز ناهمسان‌گردی می‌شود. بدین منظور کافی است ابتدا تغییرنما در جهات مختلفی رسم شود و سپس تغییرنما‌های متعلق به جهات مختلف باهم مقایسه شوند. اگر ناهمسان‌گردی وجود داشته باشد، نیم‌تغییرنما که در جهت حداکثر تغییرات محاسبه می‌شود، بیشترین شیب و آن‌که در جهت حداقل تغییرات محاسبه می‌شود، کمترین شیب را دارد. به طور کلی ناهمسان‌گردی دو گونه است:
الف. ناهمسان‌گردی هندسی^[۶۹]
ناهمسان‌گردی هندسی را گاهی اوقات « ناهمسان‌گردی بیضوی^[۷۰]» نیز می‌نامند. در این حالت حدآستانه تغییرنما محاسبه شده در تمام جهات، تقریباً یکسان است. اما دامنه‌های آن‌ها متفاوت است (محمدی، ۱۳۸۵). این بدان معنی است که اگرچه کل تغییرپذیری ( بی‌ساختار و ساختار‌دار) در جهات مختلف یکسان است، ولی بزرگی محدوده‌ای که در آن داده‌ها از خود ساختار فضایی بروز می‌دهند و در واقع به‌نحوی با یکدیگر مرتبط هستند، در جهات مختلف متفاوت است ( حسنی‌پاک، ۱۳۸۹). در حالت ناهمسان‌گردی هندسی، تغییرات در فاصله h در یک جهت معادل تغییرات فاصله kh در جهت دیگر است. نسبت ناهمسان‌گردی k اندازه نسبی تفاوت‌های جهت‌دار در تغییرات است و یک منطقه بیضی شکل را نشان می‌دهد که در جهت حداقل تغییرات گسترش یافته است. جهت حداکثر تغییرات عمود بر جهت حداقل تغییرات خواهد بود (ترانگمار، ۱۹۸۵). نسبت ناهمسان‌گردی به صورت A₁/A₂ تعریف می‌شود. A₁ دامنه تأثیر در جهت کمترین تغییرات و A₂ دامنه تأثیر در جهت بیشترین تغییرات است. در مطالعات ویژگی‌های خاک نسبت ناهمسان‌گردی بیشتر از ۴/۵ نیز گزارش شده اما اختلافات جهت‌دار تا این اندازه برای خاکها معمول نمی‌باشد، زیرا غالب نسبت‌های ناهمسان‌گردی در دامنه ۳/۱ تا ۴ هستند.
شناخت ناهمسان‌گردی هندسی از دو جنبه اهمیت دارد:
۱ طراحی شبکه نمونه‌برداری بهینه
۲ تعیین شعاع جستجو در جهات مختلف در هنگام تخمین به روش کریجینگ.
ب. ناهمسان گردی ناحیه‌ای^[۷۱]
ناهمسان‌گردی ناحیه‌ای را گاهی اوقات «ناهمسان‌گردی چینه‌بندی شده^[۷۲]» گویند. در این نوع ناهمسان‌گردی، حدآستانه تغییرنما جهت‌دار متفاوت است، اما دامنه تقریباً مشابه دارند (محمدی، ۱۳۸۵). این نوع ناهمسان‌گردی ممکن است ریشه در ناهمسان‌گردی کمیت مورد نظر داشته باشد (واقعی باشد) و یا ممکن است ناشی از عدم همگنی در شبکه نمونه‌برداری باشد (حسنی‌پاک، ۱۳۸۹).
یکی از مناسب‌ترین راه‌های بررسی ناهمسان‌گردی، استفاده از خاصیت تقارن تابع تغییرنما و ارائه تصویر دو بعدی از تغییرنما تجربی است. نمودار حاصل را « تغییرنما رویه‌ای^[۷۳]» می‌نامند. تغییرنما رویه‌ای به صورت نقشه‌ای متشکل از شبکه‌های مربعی شکل است که سلول مرکزی آن مطابق با آرایه جدا کننده (۰،۰)، یعنی دربرگیرنده تمامی جفت نمونه‌ها با فاصله جداسازی صفر است (محمدی، ۱۳۸۵). در صورتی‌که رویه تغییرنما متقارن باشد، محیط ناهمسان‌گرد از نظر هندسی تلقی می‌شود (حسنی‌پاک، ۱۳۸۹).
اگر امکان محاسبه تغییرنما رویه‌ای وجود نداشته باشد، ابتدا باید تغییرنما تجربی را در جهات مختلف جغرافیایی محاسبه کرد و سپس با بهره گرفتن از نمودار دایره‌ای^[۷۴]، پارامترهای دامنه و حدآستانه تغییرنما‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.
اثر روند بلند دامنه بر تغییرنما
حضور روند در مقادیر داده‌ها سبب به‌هم ریختگی ساختار تغییرنما تجربی می‌گردد. در نظریه متغیرهای ناحیه‌ای، خصوصیت عطفی مرتبه اول یا امید ریاضی E [Z(x)] را روند گویند. به طور کلی با فرض عدم وجود روند m=E [Z(x)] ، اقدام به محاسبه تغییرنما می‌شود. در ساده‌ترین حالت روند به صورت تابعی خطی در یک بعد نشان داده می‌شود (محمدی، ۱۳۸۵). در صورت وجود روند، شرایط پایایی برقرار نمی‌شود. در حالت کلی در دو حالت ممکن است شرایط پایایی برقرار نشود. حالت اول آن است‌که میانگین تابعی از مختصات باشد، که در این حالت روند وجود دارد. حالت دوم آن است که واریانس تابع مختصات باشد، یعنی به جای داشتن قالب h، قالب x داشته باشد. برای تشخیص روند می‌توان از تغییرنما استفاده کرد. به طور کلی تغییرنما‌هایی که در محدوده مورد نظر به سقف ثابتی نمی‌رسند، می‌توانند دلالت بر وجود روند داشته باشند (حسنی‌پاک، ۱۳۸۹).
اثر گودی
گاهی اوقات نوسانات تغییرنما تجربی، دارای الگوی تناوبی مشخصی می‌باشد که بیان‌گر ساختار تغییرپذیری مکانی دوره‌ای مقادیر متغیر مورد مطالعه است. مثال مشخص آن در خاکشناسی، پدیده گیلگای است. تغییرنما تجربی بسیاری از متغیرهای خاک، در شرایط گیلگای دارای شکل پریودی است. علاوه بر این در نیمرخ خاک‌های رسوبی، که دارای چینه‌بندی‌های رسوبی مشخص می‌باشند، بسیاری از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در نیمرخ عمودی، چنین رفتاری از خود نشان می‌دهند. این مشخصه تغییرنما را اصطلاحاً اثر گودی گویند.
تخمین و درون‌یابی مکانی
تخمین عام^[۷۵] و تخمین موضعی^[۷۶]
معمول‌ترین شیوه تخمین در آمار کلاسیک، استفاده از میانگین کلیه نمونه‌های موجود است. این نوع تخمین را تخمین عام گویند. تخمین عام عبارت است از تخمین در یک گستره جغرافیایی وسیع و با در اختیار داشتن تعداد نمونه بسیار زیاد است. به طور معمول از تخمین عام در مراحل اولیه تجزیه و تحلیل داده‌های مکانی در سطح وسیع مثلاً خاک‌های یک مزرعه یا یک ناحیه، استفاده می‌گردد. در بسیاری از مطالعات، دستیابی به جزئیات الگوی پراکنش مکانی در مقیاس محلی و موضعی، هدف اصلی را تشکیل می‌دهد. مثلاً در مدیریت حاصلخیزی خاک و برنامه‌ریزی کودی و یا در اصلاح خاک‌های آلوده، در اختیار داشتن یک کمیت عددی مانند میانگین عنصر غذایی یا غلظت آلاینده‌ها برای تصمیم‌گیری، کافی نمی‌باشد. در تخمین محلی و موضعی، ناحیه کوچک‌تری که دربرگیرنده تعداد مشاهدات بسیار کمتری است، به عنوان گستره تخمین، در نظر گرفته می‌شود (محمدی، ۱۳۸۵).
روش وزن‌دهی عکس فاصله^[۷۷] (IDW)
همه روش‌های درون‌یابی براساس این تئوری شکل گرفته‌اند که نقاطی که به هم نزدیک‌ترند، همبستگی بیشتری دارند و به هم شبیه‌ترند نسبت به آنهایی که از هم دورند. در روش وزن‌دهی عکس فاصله، فرض بر این است که نسبت همبستگی‌ها و شباهت‌ها بین همسایه‌ها متناسب است با فاصله بین آن‌ها که می‌تواند به صورت تابع عکس فاصله هر نقطه از نقاط همسایگی‌اش تعریف شود. در این روش باید شعاع همسایگی^[۷۸] و پارامتر نمایی مربوط به تابع عکس فاصله تعیین گردد. فاکتور اساسی که در دقت این روش اثر دارد براساس نظر ایزاک و سریواستاوا (۱۹۸۹)، پارامتر نمایی است.

(۱-۲۲)

: مقدار تخمین زده شده برای متغیر در نقطه مورد تخمین
: مقدار نمونه‌های واقع در همسایگی محل تخمین
: فاصله نقطه مورد تخمین تا هر یک از نمونه‌های واقع در همسایگی آن
N: تعداد نقاط واقع در همسایگی برای ارزیابی نقطه مورد تخمین
: ضرایبی که وزن‌ها را بر اساس فاصله تعیین می‌کند.

۴-۱-آمار توصیفی
۴-۱-۱-تحلیل تک متغیره
در این بخش به توصیف متغیرهای تحقیق پرداخته و هر متغیر از نظر فراوانی و در صد فراوانی توصیف می شود.
مختصات داده های عمومی:
توزیع فراوانی و در صد کاربران بر حسب جنسیت
جدول شماره۴-۱-۱
پژوهش حاضر ۳۸۵ نفر ازکاربران شبکه اجتماعی کلوب را مورد مطالعه قرار داده است که از این تعداد ۱۸۲نفر زن ( ۴۷% ) و۲۰۳ نفر از ایشان مرد، یعنی نزدیک به ۵۳%حجم نمونه می باشند.
توزیع فراوانی و در صد کاربران بر حسب وضعیت تاهل
جدول شماره ۴-۱-۲
همان­طور که از جدول بالا مشاهده می­ شود بیشتر کاربران کلوب (افراد نمونه) یعنی ۲۱۲نفر که نزدیک به ۵۹% حجم نمونه را تشکیل می دادند مجرد هستند و ۱۷۳نفر ایشان متاهل می باشند.از این میان بیشتر
زنان کاربر کلوب مجرد می باشند؛ یعنی نزدیک ۶۸% ایشان مجرد بوده وتنها حدود ۳۲%از زنان عضو در کلوب متاهل می باشند . این در حالیست که بر خلاف زنان، اکثر مردان عضو کلوب ۵۷% متاهل هستند.
توزیع فراوانی و در صد کاربران بر حسب سن
جدول شماره ۴-۱-۳
داده های پیمایش بیانگر آن است که بیشترین گروه سنی ۲۱تا ۳۵ سال است که از میان نزدیک به ۲۶%در گروه ۲۱تا۲۵ سال و۲۴%از ایشان در گروه۲۶تا ۳۰ سال قرار دارند که می توان این برداشت را داشت که غالب اعضای کلوب را جوانان تشکیل می دهند .^[۱۲۱] از این میان زنان بیشتر در گروه سنی ۲۶تا ۳۰ سال قراردارند و مردان بیشتر در گروه سنی۲۱تا۲۵سال قرار داشتند یعنی بیشتر اعضای کلوب را جوانان تشکیل می دهند.
جدول۴-۱-۴–توزیع فراوانی کاربران کلوب بر حسب دین
همان­طور که انتظار می رفت نزدیک به ۸۴ درصد از افراد مورد مطالعه، دین خود را اسلام معرفی کرده ­اند. و
پس از آن کاربران زرتشتی در رتبه بعد حدود ۱۳% جمعیت نمونه را تشکیل می دهند که در این میان با تفکیک جنسیت متوجه می شویم اکثریت زنان مورد مطالعه یعنی نزدیک به ۹۴.۵% دین خود را اسلام اعلام کردند و در صد بسیار کمی نزدیک به ۵% زرتشتی و کمتر از ۱%خود را مسیحی معرفی کردند و هیچکدام از زنان نمونه دین خود را یهود اعلام نکرده است. اما در مورد مردان هم همانطور که انتظار می رفت اکثریت ایشان خود را مسلمان در حدود۸۰% و تعداد قابل قابل توجه ای از ایشان زرتشتی بوده که شامل بیش از۱۵% جمعیت نمونه می شود و پس از آن کاربران مسیحی با ۳% و کاربران یهودی با ۲% جمعیت نمونه را تشکیل دادند.
توزیع کاربران بر حسب سطح تحصیلات
۵
جدول شماره ۴-۱-۵
در موردسطح تحصیلات کاربران کلوب یافته ها حاکی از آن است که بیشترین اعضای (جمعیت نمونه)دارای تحصیلات لیسانس می باشند یعنی حدود ۳۵% ایشان که ۱۳۵ نفر را شامل می شود. البته این در صد به علت حضور زنان لیسانس در ارائه آمار کلی می باشدکه اگر به تفکیک جنسیت تحصیلات کاربران را مورد بررسی قرار دهیم؛ به این نکته پی می بریم که زنان نزدیک به ۳۵% دارای تحصیلات لیسانس و حدود ۲۵%ایشان تحصیلات فوق لیسانس دارند. بنابراین از ۱۸۲ کاربر کلوبی زن ۱۱۳ نفر دارای تحصیلات لیسانس وبالاتر می باشند. درحالی که کاربران مرد بیشتر دارای تحصیلات دیپلم می باشند۴۲%که جمعیتی بالغ بر۸۵ نفر را تشکیل می دهند وپس از آن کاربران دارای تحصیلات لیسانس ( ۳۵%) می باشند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

توزیع کاربران بر حسب نوع شغل
جدول شماره ۴-۱-۶
داده های جدول شماره ۶ نشان می دهد که اکثر اعضای جامعه مجازی ایرانیان (کلوب) اظهار داشته اند شغل آزاد دارند که حدودا ۲۴%جمعیت مورد مطالعه را به خود اختصاص می دهد که توزیع فراوانی اشتغال کاربران به تفکیک جنسیت نشان می دهد اتفاقا زنان در آن سهم چندانی ندارند و بالا بودن آمار کاربران با شغل آزاد بیشتر مربوط به مردان است با حدود ۳۳.۵% در مورد زنان اکثر ایشان خود را دانشجو معرفی کرده اند با آمار۲۸% و پس از آن یعنی۲۴%خانم ها اظهار دارند به خانه داری مشغول هستند؛ در صورتیکه درمورد مردان پس از شغل آزاد ۲۹%مردان اظهار داشتند که شغلی ندارند و در اصطلاح بیکار هستند.
توزیع کاربران بر مبنای موقعیت اجتماعی،اقتصادی
جدول شماره۴-۱-۷
از این داده ­ها می­توان به چگونگی توزیع کاربران بر حسب موقعیت اجتماعی،اقتصادی(ترکیب تحصیلات و
شغل) اشاره کرد که نشان می­دهدبیشتر افرادنمونه را کاربرانی تشکیل می دهد که ازموقعیت اجتماعی، اقتصادی متوسط روبه بالا برخوردار می باشند.
(لازم به ذکر است یافته های صفحه قبل را نه از روش پیمایش که از طریق سر زدن به پروفایل یکایک پاسخگویان و ورود به صفحه ای با نام «مشاهده مشخصات کامل » بدست آوردیم).
از دیگر یافته­های بدست­آمده اطلاعاتی هست؛که از طریق پیمایش وکامنت های کاربران جمعیت نمونه در پروفایل محقق ( پرسشنامه آنلاین) جمع آوری شد.
جداول ۸ تا ۱۳ توزیع کاربران را برحسب هر یک از متغیرهای تاثیرگذار شبکه اجتماعی کلوب (نوع استفاده، مدت استفاده، میزان استفاده، واقعی تلقی کردن و مشارکت و فعال بودن در کلوب) نشان می­دهد.
توزیع کاربران برحسب نوع استفاده از کلوب
جدول ۴-۱-۸
همان­گونه که در جدول شماره ۸ملاحظه می­گردد بیشتر کاربران مورد مطالعه (۱/۳۵ درصد) از شبکه اجتماعی کلوب جهت سودمندی اجتماعی استفاده می­ کنند و تعامل اجتماعی و سرگرمی در رتبه ­های بعدی قرار دارند. نکته قابل توجه آن­که تنها ۳/۱۵ درصدکاربران اظهار داشتند که استفاده ایشان از کلوب برای افزایش اطلاع و آگاهی می باشد.به این معنی که کمترین مورد استفاده از کلوب گزینه افزایش واطلاع است.
توزیع کاربران بر حسب انگیزه و هدف استفاده از کلوب
جدول ۴-۱-۹
همان­گونه که در جدول شماره ۹ ملاحظه می­گردد بیشتر کاربران مورد مطالعه (۵۵.۶ درصد) از شبکه اجتماعی استفاده ابزاری و جهت مند دارند در حالیکه ۴۴%ایشان به طور عادتی وغیر جهت مند از کلوب استفاده می کنند.در این میان استفاده زنان به صورت جهت مند نزدیک به ۶۰% ومردان حدود ۵۲%درصد به طور جهت مند و ابزاری از کلوب استفاده می کنند.
توزیع کاربران بر حسب مدت استفاده (مدت مواجهه) از کلوب
جدول۴-۱-۱۰
از جدول شماره ۹ مشاهده می­ شود که بیشترین درصد مربوط به مدت عضویت در کلوب (۲۹.۶%)مربوط به کاربرانی هست که حدودا یک الی دوسال از عضویت ایشان می گذرد وپس از آن افرادی که که ۳تا ۴ سال(۲۷%) وحتی بیش از۴سال (۲۶.۵%) هست که به عضویت شبکه اجتماعی کلوب درآمده­اند. نکته قابل توجه این است که کمترین تجمع و انباشتگی کاربران (چه در بین کاربران زن وچه مرد) از حیث مدت استفاده از کلوب در طبقه کمتر از یک سال می­باشد.
توزیع کاربران بر حسب میزان استفاده (میزان مواجهه) از کلوب
جدول ۴-۱-۱۱
نتایج جدول شماره ۱۱نشان می­دهد که بیش از ۶۰% کاربران مورد مطالعه در فاصله یک تا ۴ساعت از کلوب استفاده می کنند که به طور مجزا نزدیک به ۳۲%کاربران بین یک تا دو ساعت ازاین شبکه استفاده می­ کنند.
نکته قابل توجه این است که میزان استفاده بیش از ۳۰ درصد کاربران از کلوب بین ۳ تا ۴ ساعت می­باشد. این آمار به طور مجزا نشان می دهد نزدیک به ۵۲%زنان و۵۵%مردان حدود سه تا چهار ساعت از زمان خود را در شبکه کلوب سپری می کنند.
توزیع کاربران بر حسب میزان واقعی تلقی کردن محتوای کلوب
جدول ۴-۱-۱۲
همان­گونه که از جدول بالا مشاهده می­ شود از میان کاربران مورد مطالعه در این تحقیق ۴۲% اذعان دارند
که محتوای کلوب را تا حدودی می توان واقعی تلقی کرد؛ اما بیش از ۳۶% کاربران محتواهای ارائه شده در کلوب را به میزان بالایی واقعی تلقی می کنند به طور کلی اعتماد کاربران مرد و زن به واقعی بودن محتوای کلوب متوسط روبه بالا می باشد.
توزیع کاربران بر حسب میزان مشارکت و فعال بودن در استفاده از کلوب

ماده ۳ کُد سازمان همکاری اقتصادی و توسعه راجع به آزادی حرکت سرمایه‌ها به اعضا اجازه داده است تا اقداماتی را که برای حمایت از منافع ملّی و اساسی شان ضروری می‌دانند یا اقداماتی را که برای آن جام تعهداتشان در راستای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی ضروری میدانند، اتخاذ نمایند.^[۸۷۳]

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ماده ۲۴ معاهده منشور انرژی حاوی مقرره مشابهی در همین زمینه است اما در همین جا یک دولت عضو نمی‌تواند تعهدات معاهده‌ای خود در خصوص سلب مالکیت و حمایت از آشوب‌های داخلی را لغو کند.
نفتا نیز در ماده ۲۱۰۲ خود به استثنا امنیت ملّی اشاره کرده است این مقررات به اعضا متعاهد قدرت صلاحدیدی وسیعی را در تصمیم گیری راجع به استناد به استثنائات شروط ملت کامله‌الوداد بخشیده است. این استثنائات به شروط موجهه یا شروط خود قضاوتی معروفند، به ویژه این مقررات برای عضوی که در حالت جنگ واقعی است، لازم الرعایه نخواهد بود. تنها کافی است که هر دولت عضو به این نتیجه برسد که منافع ملّی اش تهدید شده است.^[۸۷۴]
مبحث دوم. استثنائات خاص مبتنی بر تقابل
مقدمه:
علاوه بر استثنائات عام که فوقاً بیان گردید، تعدادی استثنا صلاحدیدی خاص معاهده‌ای نیز وجود دارد که نه تنها هر نوع تبعیضی را دربر می‌گیرد، بلکه خروج از معیار ملت کامله‌الوداد در آینده را هم اجازه می دهد. چنین استثنائاتی به ویژه در رابطه با مناقصه عمومی، وام­های دولتی، یارانه ها، موافقتنامه‌های بیمه و مالکیت فکری مطرح می شود. اکثر موافقتنامه‌های دوجانبه حاوی استثنائات بسیار کمی در رابطه با معیار ملت کامله‌الوداد هستند ولی اکثر آن ها واجد استثناء مالیاتی هستند و بسیاری از آن ها نسبت به موافقتنامه‌های ریو استثنا زده‌اند اما شرایط و استثنائات به احتمال زیاد در زمانی که اعضای یک موافقتنامه افزایش می‌یابد، فزونی می‌یابد.
عنصر مشترکی که در بسیاری از موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری یافت می شود عبارت است از استثنائاتی که بر مبنای تقابل درج می‌شوند که به طور خاص حاکم بر مقررات ملت کامله‌الوداد هستند.
در این قسمت سعی بر تحلیل غالب‌ترین این استثنائات می شود:
بند اول. مالیات:
تمامی موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری که به موضوعات مالیاتی پرداخته‌اند حاوی استثنائاتی بر شرط ملت کامله‌الوداد هستند، به این معنا که هیچ یک از اعضا متعاهد مجبور نیست به شرکای معاهده‌ای خود هر نوع مزیت یا منفعتی را که به کشور ثالث و سرمایه‌گذارانش بر طبق یک موافقتنامه دوجانبه به منظور اجتناب از اخذ مالیات مضاعف اعطا نموده است، تسری دهد.
زیرا در معاهدات اخیر، اعضا متعاهد حق خود مبنی بر وضع مالیات علیه سرمایه‌گذاران دیگر اعضا متعاهد را محدود ساخته اند، به این معنا که اعضا متعاهد جزئاً از حق خود نسبت به وضع مالیات بر سرمایه‌گذارانی که در سرزمین آن ها مستقر شده‌اند به منظور اجتناب از مالیات مضاعف، صرف نظر نموده اند. چنین امری معمولاً بر مبنای تقابل رخ می دهد. هر عضو متعاهد می‌تواند از حقوق مالیاتی خود تنها به شرطی صرف نظر کند که عضو متعاهد دیگر نیز همان تعهد را بر عهده گیرد. بنابراین تسری چنین انصراف یکجانبه‌ای به کشورهای ثالث از طریق معیار ملت کامله‌الوداد، به ویژه در موضوعاتی که بار مالی دارد، قابل قبول نیست.^[۸۷۵]
برای مثال ماده ۳ معاهده دوجانبه سرمایه‌گذارای میان شیلی و مالزی مقرر می دارد:
“رفتار ملت کامله‌الوداد در این معاهده نباید طوری تفسیر شود که اعضا متعاهد را مجبور سازد که به سرمایه‌گذاران دیگر اعضا متعاهد، منافع، ترجیحات یا مزایایی را تسری دهند که…
ب) بر طبق یک کنوانسیون بین‌المللی یا موافقتنامه بین‌المللی که عمدتاً یا کلاً راجع به وضع مالیات بوده و یا هر قانون داخلی که کلاً یا جزئاً به مالیات مربوط است، اعطا شده باشد.”
ماده ۴ الگوی معاهداتی سرمایه‌گذاری هلند که به بررسی رفتار مالیاتی پرداخته است، در بخش دوم خود استثنائاتی را بر تعهدات راجع به رفتار ملت کامله‌الوداد وارد کرده است:
ماده ۴ مقرر می دارد: «در رابطه با مالیات ها، دستمزدها یا تعهدات گمرکی و تخفیف‌های مالیاتی و معافیت ها، هر عضو متعاهد بایستی نسبت به اتباع هر عضو متعاهد دیگر که در سرزمین آن مبادرت به فعالیت اقتصادی می‌کنند، رفتاری را اعطا نماید که از نظر مطلوبیت کمتر از رفتار اعطا شده به اتباع خودش یا هر دولت ثالث دیگری که در همان شرایط قرار دارند نباشد. هر کدام از رفتارها که مطلوب تر بود اعمال می شود. اما منافع مالیاتی خاصی که بنا به یکی از دلایل ذیل اعطا می شود، نباید به حساب آورده شود:
الف) به دلیل وجود موافقتنامه اجتناب از مالیات مضاعف
ب) به دلیل مشارکت دولت عضو در یک اتحادیه گمرکی، اتحادیه اقتصادی یا نهادهای مشابه
۳) بر مبنای تقابل با یک دولت ثالث»
مطابق بند۱ ماده ۴۱ موافقتنامه میان کشورهای حوزه افتا و سنگاپور، هیچ حق یا تعهدی در رابطه با موازین مالیاتی مطابق این بخش ایجاد یا تحمیل نخواهد شد، به استثنای آن چه که در این موافقتنامه مقرر شده است.
مطابق بند ۲، ماده ۴۰ بایستی نسبت به موازین مالیاتی که تابع تخطی از رفتار ملّی است و برای وضع موثر و عادلانه و یا جمع آوری مالیاتهای مستقیم ضروری است، اعمال شود.
مطابق بند ۳، اگر یک دولت عضو، منافع خاصی را براساس موافقتنامه اجتناب از مالیات مضاعف، به سرمایه‌گذاران و سرمایه‌های هر دولتی اعطا کند، مجبور نیست که آن منافع را به سرمایه‌گذاران و سرمایه‌های دیگر دولت های عضو نیز تسری دهد.^[۸۷۶]
بند دوم. مالکیت فکری:
اغلب موافقتنامه‌های دو جانبه سرمایه‌گذاری به طور کامل شرط ملت کامله‌الوداد را در رابطه با مالکیت فکری اعمال کرده اند. اما این معاهدات تنها دربردارنده تعهدات الزام آور بعد از مرحله تأسیس و استقرار هستند. این الگویی است که در معاهدات سرمایه‌گذاری دوجانبه به کار می رود و غیر از الگوهای آمریکایی و اخیر کانادایی است که در آن تعهدات الزام­آور به مرحله قبل از استقرار سرمایه نیز تعلق می­گیرد.
تعهد به رفتار ملت کامله‌الوداد تنها زمانی ایجاد می شود که حقوقی اعطا شده باشد. لذا کشور میزبان می‌تواند دستیابی به حق مالکیت فکری را مشروط به ایفای الزامات خاصی نماید. از قبیل این الزام که سرمایه‌گذاران میزبان هم از سطح حمایت مشابهی در کشور متبوع سرمایه‌گذار خارجی برخوردار شوند. علاوه بر این، بعضی از کنوانسیون های بین‌المللی که به موضوع حمایت از حقوق مالکیت فکری پرداخته‌اند، نظیر کنوانسیون برن (۱۹۱۰)^[۸۷۷] و کنوانسیون رُم (۱۹۶۴)^[۸۷۸] صراحتاً به اعضا متعاهد اجازه انحراف از معیار ملت کامله‌الوداد را در رابطه با تحصیل و محتوای حقوق خاص مالکیت فکری داده­اند. یعنی نسخه­برداری، مطابق این کنوانسیون ها رفتاری که از سوی یک دولت به اتباع دولت عضو دیگر اعطا می شود، عکس العمل رفتاری است که در کشور دیگر اعطا شده است. ماده ۴ موافقتنامه تریپس سازمان تجارت جهانی بر این قاعده تأکید دارد: «در رابطه با حمایت از مالکیت فکری هر نوع سود، نفع، مزیت یا مصونیتی که از طرف یک عضو به اتباع کشور دیگر اعطا می شود، بایستی فوراً و بدون هر قید و شرطی به اتباع دیگر عضو نیز تسرّی یابد.» اما آن دسته از منافع، مزیت ها یا مصونیت هایی که مطابق با مقررات کنوانسیون برن ۱۹۷۱ یا کنوانسیون رم اعطا شده ­اند، معاف از این تعهد هستند، زیرا رفتار اعطا شده ناشی از رفتار ملی نبوده است، بلکه ناشی از رفتاری بوده که در کشور دیگر اعطا شده است. بنابراین سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند حقوق مالکیت فکری مشمول در کنوانسیون های برن و کنوانسیون رم را تحصیل یا از آن ها بهره ­برداری کند، تنها به شرطی که سرمایه‌گذاران کشور میزبان در برگشت از همان حقوق در کشور مربوط برخوردار شده باشند.^[۸۷۹] موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری منطقه‌ای اخیری که به مرحله قبل از استقرار سرمایه پرداخته‌اند استثنایی را در این رابطه قید نموده اند.
بند ۵ ماده ۱۱۰۸ نفتا مقرر می دارد: «مواد ۱۱۰۲ و ۱۱۰۳ نسبت به اقداماتی که استثنائی بر تعهدات مندرج در ماده (۳)۱۷ (مالکیت فکری – رفتار ملی) بوده یا نوعی انحراف از آن تعهدات به حساب می‌آید، اعمال نمی شود».
بند ۱۰ ماده ۱۰ معاهده منشور انرژی مقرر می دارد: « علی رغم دیگر مقررات این معاهده، رفتار توصیف شده در بندهای ۳ و ۷ نبایستی درمورد حمایت از مالکیت فکری اعمال شود، بلکه چنین رفتاری بایستی در تطابق و تعامل با مقررات موافقتنامه‌های بین‌المللی که برای حمایت از حقوق مالکیت فکری مقرر شده‌اند و اعضاء متعاهد مذکور در آن ها عضویت دارند، معین شود.»
اما تا آن جا که به نفتا مربوط است، استثناء از رفتار ملت کامله‌الوداد محدود به تقابل نشده است. بند ۵ ماده ۱۱۰۸ نفتا استثناء از رفتار ملت کامله‌الوداد را در رابطه با حقوق مالکیت فکری به طور کلی اجازه داده است.
بند سوم. اتحادیه اقتصادی منطقه ای
موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری در کشورهایی که عضو یک سازمان اقتصادی منطقه‌ای هستند (REIO)^[880]، معمولاً دربردارنده شرطی است که به شرط ریو معروف است. مطابق با این شرط، اعضا ریو از تعهد به اعطا ملت کامله‌الوداد نسبت به دولت های غیر عضو معاف هستند. هدف از این شرط این است که به اعضاء ریو اجازه داده شود تا از طریق آزادسازی سرمایه‌گذاری در داخل سرزمین‌های شان، در فضایی سریع تر نسبت به موافقتنامه‌هایی که با غیر عضوها منعقد می‌کنند، به پیش روند. برای مثال، ماده ۳ معاهده دوجانبه سرمایه‌گذاری میان شیلی و مالزی مقرر داشته است: «رفتار ملت کامله‌الوداد در این معاهده نبایستی به نحوی تفسیر شود که هر عضو متعاهد را مجبور به اعطاء ترجیح یا مزیتی به سرمایه‌گذاران دیگر اعضا متعاهد نماید که به دلیل عضویت آن در یک اتحادیه گمرگی، منطقه آزاد تجاری، بازار مشترک، اتحادیه پولی یا هر کنوانسیون بین‌المللی مشابه دیگر یا دیگر اشکال همکاری منطقه‌ای موجود یا غیرموجودی که در آینده به عضویت آن درمی آید به کشورهای ثالث اعطا کرده است.^[۸۸۱]
الگوی ۱۹۹۸ معاهداتی سرمایه‌گذاری آلمان در ماده (۳)۳ خود به این نکته اشاره می‌کند: «چنین رفتاری نباید نسبت به مزایایی گسترش یابد که هر دولت متعاهد به سرمایه‌گذاران دولت های ثالث بر پایه عضویت یا مشارکت با آن ها در قالب یک اتحادیه اقتصادی یا گمرکی، بازار مشترک یا موافقتنامه تجارت آزاد اعطا کرده است.»^[۸۸۲]
الگوی معاهداتی سرمایه‌گذاری هلند نیز به طور کلی استثناء زیر را بر تعهد رفتاری ملت کامله‌الوداد مقرر داشته است. مطابق ماده ۳: «چنان چه هر یک از اعضا متعاهد، منافع خاصی را به اتباع دولت های ثالث براساس موافقتنامه‌های تأسیس اتحادیه‌های گمرکی، اتحادیه‌های اقتصادی، اتحادیه‌های پولی یا نهادهای مشابه و یا بر مبنای موافقتنامه‌های موقتی نسبت به چنین اتحادیه‌ها یا نهادهایی اعطا نماید، نبایستی مجبور به اعطا همان منافع به دیگر اتباع اعضا متعاهد شود.»^[۸۸۳]
در همین رابطه ماده ۴۰ موافقتنامه میان کشورهای حوزه افتا و سنگاپور مقرر می دارد، «چنان چه هر یک از اعضا متعاهد، رفتار مطلوب تر را به سرمایه‌گذاران هر دولت دیگر یا سرمایه گذاری های آن ها بر طبق موافقتنامه آزاد تجاری، اتحادیه‌های گمرکی یا موافقتنامه‌های مشابهی که آزادی معتنابه سرمایه گذاری ها را مقرر می دارد، اعطا کند نبایستی مجبور به اعطا چنین رفتاری به سرمایه‌گذاران دیگر اعضا یا سرمایه گذاری های آن ها باشد. اما اگر طرف دیگر درخواست کند، فرصت کافی برای مذاکره حول منافع اعطایی داده خواهد شد…» ^[۸۸۴]. بدون وجود چنین شرطی، شرط ملت کامله‌الوداد می‌توانست اعضاء ریو را به طور یک جانبه وادار به اعطاء مزایای ناشی از عضویت در ریو به سرمایه‌گذاران کشورهای غیر عضو کند.
چنین تعهدی می‌تواند سبب بروز وضعیت‌های پیچیده‌ای شود، بنا به دلایل ذیل:

1. 1. آزادسازی سرمایه در ریو معمولاً مبتنی بر وجود قواعد عام و مشترک است. تمامی اعضاء تعهدات یکسانی را بر عهده می‌گیرند. یک دولت غیر عضو بر طبق شرط ملت کامله‌الوداد می‌تواند منتفع از تمامی مزایای حاصل از آزادسازی سرمایه در داخل شود، بدون این که متقابلاً تابع تعهدات ناشی از عضویت در ریو باشد و لذا موجب یک وضعیت استیفای بلاعوض می شود.

1. 1. مفهوم اتحاد در یک ریو، ماهیتاً از روش‌های آزادسازی سرمایه که عموماً در موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی به کار می رود متفاوت است. مطابق با موافقتنامه‌های اخیر، آزادسازی سرمایه مبتنی بر معیار عدم تبعیض است. یعنی سرمایه‌گذاران خارجی نبایستی بهره مند از رفتاری شوند که از نظر مطلوبیت کمتر از رفتار اعطا شده به سرمایه‌گذاران داخلی و دیگر سرمایه‌گذاران خارجی است. بالعکس، آزادسازی سرمایه در ریو می‌تواند منتهی به حذف تمامی موانع غیرموجه بر سر راه سرمایه‌گذاری شود، اعم از تبعیضی یا غیر تبعیضی، (نظیر اتحادیه اروپا). بدون وجود قید استثناء بر معیار ملت کامله‌الوداد، چنین حقوقی از طریق ریو به غیر عضوها بر طبق اعمال یک جانبه اعطاء خواهد شد.

1. 1. در یک ریو هیچ دولت عضوی نمی‌تواند به طور انفرادی بر مبنای عملکرد اختیاری، تصمیم گیری نماید. برای مثال، در اتحادیه اروپا هر یک از دولت های عضو منفرداً صلاحیت خود در آزادسازی سرمایه‌گذاری داخلی را به اتحادیه واگذار کرده است. توسعه‌ی ضمنی چنین صلاحیتی به روابط خارجی ریو از طریق شرط ملت کامله‌الوداد، مشمول اساسنامه ریو نخواهد شد.

1. 1. کشورهای ثالث ممکن است خارج از چارچوب اساسنامه ریو باشند و مشارکتی در روند تصمیم گیریهای داخلی که منتج به آزادسازی سرمایه‌هایی شود نداشته باشند. همین طور نسبت به آراء صادره از دیوان ریو ملتزم نخواهند بود. نظیر، دیوان دادگستری اروپایی. علاوه بر این در بودجه ریو نیز سهمی نداشته باشند.^[۸۸۵]

از طرف دیگر شروط ریو معمولاً منتهی به انصراف کامل و بی‌قید و شرط، از شروط ملت کامله‌الوداد می‌شوند برای مثال ماد(۴)۵ گاتس، دولت های عضو ریو را از افزایش سطح کلی موانع سرمایه‌گذاری بر سر راه غیر عضوها، در جایی که دولت های عضو ریو دست به تصویب اقدامات جدیدی در راستای آزادسازی سرمایه‌ها می‌زنند، منع کرده است.
علاوه بر این وقتی سرمایه‌گذار خارجی در یک کشور عضو سرمایه‌گذاری می‌کند معمولاً می‌تواند مدعی همان رفتاری شود که سرمایه‌گذاران دولت های عضو ریو از آن برخوردارند (یعنی به مانند یک سرمایه‌گذار داخلی نگریسته شود). در این مورد، شرط ریو نسبت به مقررات راجع به حمایت از سرمایه‌گذاری، به ویژه، مقررات راجع به سلب مالکیت و حل و فصل اختلاف اعمال نمی شود. اثرات عملی ریو اصولاً محدود به موضوعات دسترسی به بازار است. اثر دیگر شرط ریو آن است که به اعضا ریو اجازه می دهد تا سرمایه‌گذاران خارجی بیرون از منطقه را در خصوص صنایعی که به روی سرمایه‌گذاری درون منطقه‌ای باز است، محدود نمایند.^[۸۸۶]
بند چهارم. شناسایی متقابل
ترتیبات شناسایی متقابل ویژگی عمومی تسهیل و فراهم سازی متقابل خدمات در خارج، به ویژه از طریق شرکت‌های تجاری است. در این موافقتنامه ها، متعاهدین می‌پذیرند که شرایط و الزامات قانونی مقرر در خصوص فراهم سازی یک خدمت خاص در یک کشور متعاهد (شریک) همان الزامات و شرایط قانونی داخلی متصدی خدمت باشد. لذا سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند خدمات خود را در کشور میزبان بدون نیاز به کسب مجوزهای داخلی ارائه دهند، مشروط به این که، معادل این مجوزها را سابقاً از کشور متبوع خودشان دریافت کرده باشند. صنایعی که غالباً بروی ترتیبات شناسایی متقابل باز هستند، عبارتند از خدمات حرفه‌ای و خدمات مالی نظیر خدمات (بانکی و بیمه).
بعضی از موافقتنامه‌های بین‌المللی هر چند حاوی مقررات ماهوی جدیدی نیست، اما از طریق ارائه روش‌های اعمال هماهنگ، دستیابی به حقوق مالکیت فکری را تسهیل نموده است.
در میان اغلب این موافقتنامه ها، معاهداتی هستند که مربوط به همکاری در زمینه موضوعات ثبتی می‌باشند، نظیر معاهده واشنگتن (۱۹۷۰)^[۸۸۷]، کنوانسیون ثبت اروپایی (۵ اکتبر ۱۹۷۳) و کنوانسیون استراسبورگ، راجع به طبقه بندی بین‌المللی اختراعات (۲۴ مارس ۱۹۷۱)^[۸۸۸]
لذا، همان طور که کشورهای ثالث نمی‌توانند ملزم به این قواعد تلقی شوند، همان گونه نیز نمی‌توانند مدعی بهره مندی یک طرفه از روش‌های متحدالشکل موجود در آن ها شوند.
یک شرط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط می‌تواند عضو ترتیب شناسایی متقابل را وادار سازد تا نظامات مربوط به یک خدمت ویژه در یک کشور ثالث را مورد شناسایی قرار دهد، هر چند موافقتنامه شناسایی در این رابطه وجود نداشته باشد.
کشور ثالث باید ثابت کند که نظامات داخلی اش با نظامات کشوری که ترتیب شناسایی را منعقد نموده است، یکسان یا حداقل معادل آن است. اما این تردید همچنان باقی است که آیا می‌توان به قید ملت کامله‌الوداد استناد کرد؟
ترتیبات شناسایی متقابل همان طور که از نامش بر می‌آید اشاره به تعهد متقابل دارد. این مفهوم یادآور تسری یک طرفه منافع حاصل از ترتیب شناسایی به کشورهای ثالث است.
علاوه بر این، پیش شرط ترتیب شناسایی آنست که معیارهای عام و ویژه‌ای که طرفین بر آن توافق کرده‌اند قبل از اعطا، به اجرا درآید. برای مثال، اخذ مجوز
از آن جا که کشورهای ثالث مجبور به پیوستن به این معیارها نیستند، هیچ پیش شرط بنیادینی هم برای اعمال ترتیب شناسایی نسبت به آن ها‌گذارده نشده است.