بعد از جنگ جهانی دوم به مدت تقریباً۴۰ سال ژئوپلتیک به عنوان یک مفهوم و یا روش تحلیل، به علت ارتباط آن با جنگ‎های نیمه اول قرن بیستم منسوخ گردید، هر چند ژئوپلیتیک در این دوره از دستور کار دولت ها در مفهوم قبلی خود خارج شد، اما همچنان در دانشگاهها تدریس می­شد. برای تبدیل شدن نقش فعال جغرافیا در تعریف ژئوپلیتیک به نقش انفعالی سه دلیل عمده قابل ذکر است:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اول اینکه جغرافیدانان بعد از شکست آلمان در جنگ، ژئوپلیتیک خاص آلمان را مقصر اصلی عنوان کردند و سیاست‎های آلمان نازی را متأثر از این مکتب می‎دیدند. خود را از مطالعات در مقیاس جهانی کنار کشیده، توجه خود را به دولت ها و درون مرزهای سیاسی بین المللی معطوف داشتند و واژه ژئوپلیتیک بر چسب غیر علمی‎به خود گرفت و از محافل علمی‎و دانشگاهی طرد شد.دلیل دیگری که موجب افول نقش جغرافیا در جنگ سرد شد ظهور استراتژی باز دارندگی هسته ای بود. توانایی پرتاب سلاح‎های هسته ای بوسیله هواپیما و موشک به فاصله‎های دور،باعث شد که دیگر نه فاصله و نه عوامل جغرافیایی مثل ناهمواری ها و اقلیم چندان مهم تلقی نمی‎شدند. دلیل سوم، ظهور ایدئولوژی به عنوان عامل تعیین کننده ی جهت گیری سیاست ها بود. ژئوپلیتیک جنگ سرد و ژئوپلیتیک عصر هسته ای از مشخصات دوره افول ژئوپلتیک هستند (زین العابدین، ۱۳۸۹ : 13).
۲-۱-۳- دوره احیا
بعد از پایان جنگ جهانی دوم جغرافیدانان شرمنده شدند و از آن پس تلاش نمودند جغرافیدانانی که ژئوپلیتیک را در اختیار آلمان نازی (هیتلر) گذاشته اند،کنار گذارند، و نتیجه اینکه حدود ۴۰ سال ژئوپلیتیک طرد شد. تا اینکه در دهه 1980 در جنگ ویتنام^[2] و کامبوج^[3] بر سر تصاحب منطقه ی مکنگ^[4]، گر چه هر دو کشور از بلوک شرق بودند، ایدئولوژی نتوانست جنگ را از بین ببرد. بنابراین، در گزارش این مناقشه و روابط دو کشور، مجدداً از مفهوم ژئوپلتیک استفاده شد و سپس کسینجر^[5] بصورت تفننی از واژه ی ژئوپلیتیک در مسائل جهان استفاده نمود. علاوه بر آن در جنگ ایران و عراق (1988-1980) و اشغال کویت توسط عراق (1991-1990 ) و به ویژه سقوط پرده آهنین در اروپا از سال 1989 موجب پر رنگ تر شدن این مفهوم شد و به خصوص فروپاشی شوروی (سابق) و برجسته شدن ملیت ها این مفهوم را به صورت یک مفهوم کلیدی در عرصه بین المللی قرار داد (زین العابدین،۱۳۸۹ :۲۸).
در حالیکه نامداران جغرافیای سیاسی چون ریچارد هارتشورن و استیفن جونز سخت در تلاش شکوفا ساختن جغرافیای سیاسی در جهان دوران میانه ی قرن بیستم شدند و سیاستمدارانی چون هنری کیسینجر واژه ژئوپلیتیک را دوباره به زبان روزمره سیاسی نیمه دوم قرن بیستم باز گرداند، جهانی اندیشانی چون ژان گاتمن و سوئل کوهن پیروزمندانه جهانی اندیشی جغرافیایی(ژئوپلتیک) را به بستر اصلی مباحث دانشگاهی باز گرداندند.در این زمینه ژان گاتمن^[6] با طرح تئوری «آیکنوگرافی^[7]– سیروکولاسیون^[8]» «حرکت» را در مباحث ژئوپلیتیک در معرض توجه ویژه قرار داد و عوامل روحانی یا عامل «معنوی» را در جهانی اندیشی «اصل» یا «مرکز» دانست و «ماده» یا «فیزیک» را تأثیر گیرنده قلمداد کرد (مجتهد زاده،۱۳۸۶:۹۶).
سائول بی کوهن می‎گوید: موضوعات ژئوپلیتیکی مهمتر از آن بودند که جغرافیدانان آنها را کنار بگذارند و اکنون خیلی از جغرافیدانان با یک تأخیر به او ملحق شده اند و از باز گشت و تجدید حیات ژئوپلتیک به اندازه او استقبال کرده اند.
2-2-رویکردهای جدید ژئوپلیتیک
همه نظریه‎های ژئوپلیتیکی جنبه ژئواستراتژیکی داشته و برای کسب قدرت بر فضای جغرافیایی تأکید داشتند. اما پس از پایان جنگ سرد و با مطرح شدن نظام نوین جهانی بسیاری از دیدگاه های ژئوپلیتیکی جنبه ی کمی‎پیدا کرد و حتی بعضی از این دیدگاه ها در عالم سایبر اسپیس مطرح شدند. در نظام نوین جهانی عده ای در تحلیل ژئوپلیتیکی خود، رویکرد انرژی را مد نظر قرار دادند،عده ای به مسائل زیست محیطی معتقد بودند، بعضی فرهنگ را عامل اصلی ژئوپلیتیک دانستند و بالاخره، عده ای مسائل ژئواکونومی‎را در تحلیل ژئوپلیتیکی خود مورد توجه قرار دادند. می‎توان گفت که معیار‎های قدرت که نظامی‎گری بود، به طور کلی جای خود را با معیار‎های مذکور تغییر داد. یعنی، قبل از پایان جنگ سرد، معیار اصلی قدرت نظامی‎گری بوده و تمام عوامل اقتصادی، اجتماعی به صورت ابزار مورد توجه بوده است.به علاوه مشخصه ی اصلی ژئوپلیتیک دوره جنگ سرد جهان دو قطبی، جهان سوم و کشورهای عدم تعهد بودند، اما در نظریه ی جدید ژئوپلیتیکی، جهان چهارم مطرح است (زین العابدین، ۱۷۱:۱۳۸۹).
۲-2-۱-رویکرد نظم نوین جهانی
اولین بارجورج بوش پدر^[9] رئیس جمهور اسبق آمریکا در جریان جنگ خلیج فارس در1990م نظام نوین جهانی^[10] را مطرح نمود. و در سال 1991 پس از مذاکرات خود در هلسینکی^[11] با گورباچف^[12] و مارگارت تاچر^[13]، رهبران اروپا، سازمان ملل متحد،کشورهای عربی به ویژه خلیج فارس و سایر هم پیمانان خود، نظریه نظام نوین جهانی خود را اعلام نمود (حافظ نیا،۵۳:۱۳۸۵).
این نظام دیدگاه‎های جدید آمریکا را بیان می‎کند. با فروپاشی نظام سیاسی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق و از بین رفتن رقابت قدرت ها، جهان از این پس صاحب نظام نوینی شود که بر قدرت همه جانبه آمریکا استوار است. قدرت و سلطه آمریکا بر جهان بدون تسلط بر خلیج فارس ممکن نبود. نظام نوین جهانی طرحی جدید برای سلطه بر مناطق مهم جهان توسط آمریکا بود. این نظام به رغم عنوان گول زننده آن، شکل جدیدی از استعمار نو است که جهان را به سوی مخاصمه و تلاطم سوق می‎دهد. جورج بوش پدر نظم نوین جهانی را این چنین تعریف می‎کند: «نظم نوین جهانی می‎گوید که بسیاری از کشورها با سوابق متجانس و همراه با اختلافات، می‎توانند دور هم جمع شوند تا از اصل مشترکی پشتیبانی کنند و آن اصل این است که شما با زور کشور دیگری را اشغال نکنید…» اما آمریکائیها از زمان پی ریزی چنین نظریاتی، کمترین توجهی به آنچه خود معتقدند نداشته اند و تعبیر «نوام چامسکی» نظم نوین جهانی تعبیر تازه ای از توسل به زور و انقیاد مضاعف ملت ها است.تمام ابعاد نظم نوین جهانی بر پایه منافع و توسعه طلبی آمریکا استوار است در عصر نظم نوین جهانی، ثبات و امنیت تقریباً به طور کامل برای هیچ کشوری- حتی آمریکا- وجود ندارد.
2-2-2-رویکرد ژئواکونومی
پایه و اساس ژئواکونومی‎استدلالی است که از طرف ادوارد لوتویک^[14] ارائه شده است. او خبر از آمدن نظم جدیدبین المللی در دهه نود می‎داد که در آن ابزار اقتصادی جایگزین اهداف نظامی‎می‎شوند. به عنوان وسیله اصلی که دولت ها برای تثبیت قدرت و شخصیت وجودی شان در صحنه بین المللی به آن تأکید می‎کنند و این ماهیت ژئواکونومی‎است (عزتی،۱۰۷:۱۳۸۸)
ژئواکونومی‎عبارت ازتحلیل استراتژی­ های اقتصادی بدون درنظر گرفتن سودتجاری،که ازسوی دولتها اعمال می­ شود،به منظورحفظ اقتصادملی یا بخشهای حیاتی آن وبه دست آوردن کلیدهای کنترل آن ازطریق ساختارسیاسی وخط مشیهای مربوط به آن پرداخت. (عزتی،1387: 110)
ژئواکونومی‎رابطه بین قدرت و فضا را مدّ نظر دارد و هدف اصلی آن کنترل سرزمین و دستیابی به قدرت فیزیکی نیست بلکه دست یافتن به استیلای اقتصادی فناوری و بازرگانی است بدین ترتیب به نظر می‎رسد مفاهیم ژئواکونومی‎در رویارویی با مسائل قرن 21 از کارآیی مناسبی در مقیاس جهانی برخوردار خواهد بود (واعظی،1388 :32)
ژئواکونومی‎رابطه بین قدرت وفضا را بررسی می‎کند. فضای بالقوه ودرحال سیلان همواره حدود ومرزهایش درحال تغییروتحول است،ازاین رو آزادازمرزهای سرزمین وویژگیهای فیزیکی ژئوپلیتیک است.درنتیجه تفکر ژئواکونومی‎شامل ابزارآلات لازم وضروری است که دولت می‎تواندازطریق آنها به کلیه اهدافش برسد.(عزتی،1387: 110)
ژئواکونومی‎و ژئوپلیتیک دارای تفاوتهای اساسی با هم می‎باشند،اول اینکه ژئواکونومی‎محصول دولت ها وشرکتهای بزرگ تجاری با استراتژیهای جهانی است درحالی که این خصیصه در ژئوپلیتیک نیست. نه دولت ونه شرکتهای تجاری هیچ نقشی درژئوپلیتیک ندارندبلکه یکپارچگی اتحادیه ها،منافع گروهی وغیره برپایه نمونه‎ های تاریخی با عملکردی نامرئی دراستراتژیهای ژئوپلیتیکی پایه واساسی برای همه صحنه‎های ژئوپلیتیکی هستند.
دوم اینکه هدف اصلی ژئواکونومی‎کنترل سرزمین ودستیابی به قدرت فیزیکی نیست بلکه دست یافتن به استیلای تکنولوژی وبازرگانی است. ازلحاظ کاربردی بایدگفت که مفهوم وعلم ژئوپلیتیک می‎تواند درنشان دادن راه وروش‎هایی برای پایان دادن به نزاعها ودرگیری ها ودرمجموع اختلافات نقش اساسی داشته باشددرحالی که ژئواکونومی‎ازچنین ویژگی برخوردارنیست(عزتی،1387: 112)
2-2-3- رویکرد ژئوکالچر
ژئوکالچر یا ژئوپلیتیک فرهنگی فرایند پیچیده ای از تعاملات قدرت،فرهنگ، و محیط جغرافیایی است که طی آن فرهنگها همچون سایر پدیده‎های نظام اجتماعی همواره در حال شکل­ گیری، تکامل،آمیزش، جابجایی در جریان زمان و در بستر محیط جغرا فیایی کره زمین اند.به عبارت دیگر ژئوکالچر ترکیبی از فرایند ‎های مکانی – فضایی قدرت فرهنگی میان بازیگران متنوع و بی شماری است که در لایه‎های مختلف اجتماعی و درعرصه محیط یکپارچه سیاره زمین به نقش آفرینی پرداخته و در تعامل دائمی‎با یکدیگر بسر می­برندو بر اثر همین تعامل مداوم است که در هر زمان چشم انداز فرهنگی ویژه خلق می‎شود.از این رو ساختار ژئو کالچر جهانی بیانگر موزاییکی از نواحی فرهنگی کوچک و بزرگی است که محصول تعامل‎های مکانی – قضایی قدرت فرهنگی اند که در طول و موازات یکدیگر حرکت می‎کنند (دیلمی‎معزی،2:1387).
ژئوکالچر پدیده ای است که بر شالوده نظام اطلاع رسانی نوین و یا صنایعی استوار است که به تولید محصولات فرهنگی مبادرت می‎ورزد وظیفه این صنایع تولید انبوه محصولات فرهنگی است. نظام سلطه فرهنگی در جهان کنونی در کنار نظام سلطه اقتصادی یا سیاسی از عناصر اصلی نظام ژئوپلیتیک جهانی می‎باشند. امروزه منطق حاکم بر فرایند‎های ژئوکالچر جهانی بر اشکال پیچیده و تکامل یافته تر شیوه‎های رقابتی مبتنی است. این فرایند در عین نافذ بودن، مدام در تکامل می‎باشد
پدیده‎های فرهنگی به دلیل خصیصه‎های مکانی شان همواره میل به ثبات و پایداری در مقابل نوآوری ها دارند که می‎توان به تلاش جوامع سنتی و حفظ میراث فرهنگی و آداب و سنن و نمادهای تاریخی و … اشاره کرد. از طرفی الگوهای تمدنی به واسطه ماهیت فضائیشان در جهت سرعت بخشیدن به تغییرات فرهنگی و زدودن مرزهای قراردادی هستند(حیدری،۱۳۸1 :۱۶۸).
۲-2-4- رویکرد ژئوپلیتیک زیست محیطی
مسایل ژئوپلیتیک زیست محیطی از اواخر قرن بیستم به موضوع اصلی فعالیت­ها و نگرانی­ها بین گروه‎های انسانی و بازیگران ملی و فراملی در سطوح منطقه ای و جهانی تبدیل شده است. محیط زیست بشری در سطوح محلی، ملی، منطقه ای و جهانی دستخوش مخاطرات گردیده است. این مخاطرات در سه بعد: کاهش و کمبود منابع، تخریب منابع و آلودگی محیط زیست تجلی یافته است. از دید ژئوپلیتیک، کمبود منابع زیست محیطی یا محروم کردن انسانها از زیستن در مکان مورد علاقه آنها رقابت و کنش متقابل بین گروه‎های انسانی و بازیگران سیاسی در سطوح مختلف را در پی دارد.(www.civilica.com).
طی چند دهه گذشته، افزایش جمعیت، گسترش دامنه مداخلات بشر در طبیعت برای تأمین نیازهای فزاینده از منابع کمیاب طبیعی، گسترش رویکرد سودانگاری در غالب طرح‎های توسعه ای، بی پروایی نسبت به جستار پایداری محیط زیست در ساخت سازه ها و زیر ساخت ها و مانند آن،پیامدهای ناگواری همانند گرمایش کروی، ویرانی لایه ازن، پدیده ال نینو، طوفانهای سهمگین، بالا آمدن سطح آب دریاها، گسترش گازهای گلخانه ای، خشکسالی، سیل، فرو نشست زمین، کاهش آب شیرین، بیابان زایی، کاهش خاک مرغوب، آلودگی هوا، باران‎های اسیدی، جنگل زدایی و نابودیت تنوع زیستی، نشانه‎هایی از جهانی شدن پیامدهای فروسایی محیط زیست در سطح فروملی و فراملی و جهانی بودن بوده اند. تداوم وضعیت موجود،آینده زیست و تمدن فراروی بشر را مبهم و نامطمئن کرده است.نگرانی از این وضعیت به همراه شرایط نا مطلوب کنونی، در طرح رویکردهایی همانند امنیت زیست محیطی، ژئوپلیتیک انتقادی، ژئوپلیتیک زیست محیطی، توسعه پایدار بسیار اثر گذاشت. با توجه به این که مفهوم «جهان» از مقیاس‎های مطالعاتی دانش یاد شده است، مرزهای محلی و ملی را در نوردیده اند، محیط زیست سویه ای ژئوپلیتیک یافته است (کاویانی،۱۳۹۰: ۸۵).
2-2-5-رویکرد ژئوپلیتیک انتقادی
در مورد ماهیت و چیستی ژئوپلیتیک انتقادی نظریه‎های مختلفی ارائه شده است. عده ای از نظریه پردازان، ژئوپلیتیک انتقادی را در مقایسه با ژئوپلیتیک سنتی، که به دلیل سوء استفاده از شواهد جغرافیایی به نفع مقاصد امپریالیستی لکه دار گردیده، از لحاظ علمی‎مستقل و بی طرفانه می‎دانند که می‎تواند با دیدگاهی متعالی به امور جهانی نگریسته و تحقیق عینی بپردازد(مویر،220:1379). عده ای را باور بر این است که ژئوپلیتیک انتقادی در جستجوی آشکار کردن سیاست­های پنهان دانش ژئوپلیتیک است (میرحیدر،42:1386)
از اوایل1970، شاهد ظهوررویکردی نوین به نام «ژئوپلیتیک انتقادی^[15]»هستیم.دانشمندان ژئوپلیتیک چون اتوتایل^[16] ومیشل فوکو را می‎توان ازپیشگامان این حرکت نوین دانست. این دانشمندان به طور همزمان، هم از ژئوپلیتیک انتقاد کردند و هم خود از اندیشمندان این عرصه بودند. این افراد، سیاست اندیشمندانه خود را بر «ضد ژئوپلیتیک» تعریف کرده و با وجود این، در چارچوب زیر بنایی مفاهیم ژئوپلیتیک کار می‎کردند (مویر،۳۷۸:۱۳۷۹).
محققین ژئوپلیتیک انتقادی تمایل دارند بجای تمرکز بر شناسایی عوامل جغرافیایی مؤثر بر شکل گیری قدرت دولتها و سیاست خارجی ایشان، از یک سو دریابند که سیاستمداران چگونه «تصاویر ذهنی» خود را از جهان ترسیم نموده اند و این بینش ها چگونه بر تفاسیر آن ها از مکان‎های مختلف تأثیر می‎گذارند؟ ژئوپلیتیک انتقادی به عنوان نظریه ای نسبتاً جدید که توانسته است خود را بر اساس مؤلفه‎های حاکم میان بازیگران روابط بین الملل، نظام مند سازد، چارچوبی مناسب برای فهم ژئوپلیتیکی جدید، به دور از عناصر سختی هم چون مرز و مکان ایجاد کرده است. بر اساس فهم برخی از موضوعات، بدون توجه به بعضی مسائلی که طبق نظریات سنتی غیرمرتبط می‎نمودند، امری ناقص خواهد بود. از منظر ژئوپلیتیک انتقادی، استراتژی قدرت همیشه نیازمندبه کارگیری فضا وهمین سبب گفتمان می­باشد. (www.javanemrooz.com)
رویکرد انتقادی، کوشش منتقدانه برای کشف ساختارهای جامعه معاصر است که ضمن نقد زیربنایی رویکردهای رایج در شناخت جامعه به تبیین کاستی ها ی روش شناسی آنها می‎پردازند و شیوه‎های اثبات گرایی (پوزیتیوسیتی) را در مطالعه جامعه نقد می‎کند و بر این انگاره استوار است که صرف تجربه و روش‎های تجربی کافی نیست و نباید مطالعه جامعه را همسان با مطالعه طبیعت انگاشت. هدف نظریه پردازان مکتب انتقادی، ایجاد دگرگونی‎های فرهنگی و روشنگرانه برای کاهش نابرابری‎های جهانی، برقراری عدالت بین المللی، احترام به تفاوت ها و گرایش به ارزش‎های فرهنگی جدیدی است که بر فرایند تعامل موجود در صحنه‎های اجتماعی و تمدنی حاکم شود و تعامل و عمل را در چارچوب ارزشهای موجود رهبری کند (مشیر زاده،۱۳۸۴ :۲۲۱).
هر چند ژئوپلیتیک به مطالعه روابط متقابل جغرافیا، قدرت سیاست و کنش‎های ناشی از ترکیب آنها با یکدیگر می‎پردازد (حافظ نیا،۳۶:۱۳۸۵). اما امروزه گفتمان آن تابعی از چالش‎های برخاسته از «جهانی شدن‎های اقتصادی»، «انقلاب اطلاع رسانی» و«خطرات امنیتی جامعه جهانی» است (مجتهد زاده،۱۲۸:۱۳۸۱)و بالاخره ژئوپلیتیک انتقادی در جستجوی آشکار کردن سیاست‎های پنهان دانش ژئوپلیتیک است.مباحث ژئوپلیتیک مقاومت و آنتی ژئوپلیتیک از جمله مباحث مهم در پژوهش ها و نوشته‎های مربوط به ژئو پلیتیک انتقادی می‎باشد.این رویکرد توجهش را صرفاً به رویه سلطه ژئوپلیتیک معطوف نداشته بلکه به رویه دیگر ژئوپلیتیک که مقاومت می‎باشد بیشتر توجه می‎کند. و عاشورا به عنوان عالیترین و متعالی ترین صحنه ژئوپلیتیک مقاومت از چنان ماندگاری و جاودانگی برخوردار بوده و هست که امروزه و در قرن بیست و یکم وهزاره سوم نیز توان تحریک و به غلیان در آوردن جنبش‎های مقاومت را دارد. بسیاری از نهضت ها و مقاومت ها در دنیای اسلام و حتی غیر اسلام الگوی مقاومت خود را از عاشورا الهام گرفته اند. (باباخانی،38:1392)
2-3-اندیشه ملی گرایی
ملی گرایی مفهومی‎کاملا سیاسی دارد. این مفهوم به عنوان یک اندیشه و فلسفه سیاسی تلقی می­ شود. اندیشه‎ای که در هر ملتی ریشه در هویت ملی و میهن دوستی آن ملت دارد. در حالی که مفهوم میهن دوستی و دلبستگی به هویت میهنی مفاهیم غریزی و کهن هستند، ناسیونالیسم پدیده ای فلسفی و نوین محسوب می‎شود که از سوی اروپای بعد از انقلاب صنعتی به جهان بشری معرفی شده است. در این راستا هنگامی‎که جنگ جهانی اول و جنگ‎های بزرگ قبل از آن بیشتر با انگیزه میهن دوستی شروع شده بود، جنگ جهانی دوم حاصل برخورد اندیشه‎های ناسیونالیستی بود.(حافظ نیا و همکاران،210:1389)
ناسیونالیسم به وابستگی مردم یک منطقه که براساس یک احساس مشترک به وجود آمده گفته می­ شود این احساس مشترک ممکن است علل تاریخی، فرهنگی، نژادی، جغرافیایی و غیره داشته باشد. ناسیونالیسم در حقیقت ملاتی است که گروه‎های مختلف را به هم پیوند داده و واحدی به نام ملت را به وجود می‎آورد. (روشن و فرهادیان،242:1385)
میهن دوستی و دلبستگی به هویت میهنی مفاهیم غریزی و کهن هستند. ناسیونالیسم یا ملی گرایی مفهومی‎کاملاً سیاسی است که از سوی اروپای بعد از انقلاب صنعتی به جهان بشری معرفی شد. از نظر واژه شناسی ناسیونالیسم از ریشه ناسی(Nasci)آمده است این واژه لاتین متولد شدن معنی می‎دهد و نظریه تکاملی ایده ناسیونالیسم را تأیید می‎کند.(حافظ نیا و همکاران،210:1389)
اگر ناسیونالیسم بر مبنای برگشت به ارزشهای جاهلی و اساطیری باشد، ارتجاعی محسوب می‎شود و اگر بر مبنای یک احساس انسانی و فرهنگ خلاق باشد، مترقیانه خواهد بود. مفهوم ناسیونالیسم در قرن نوزدهم و بیستم به طور گسترده ای از اروپا به سایر نقاط و از جمله خاورمیانه انتشار یافت. افکار ناسیونالیستی به دلایلی چند در نیمه دوم قرن نوزدهم در خاورمیانه، گسترش یافت.
اول: افتتاح مدارس جدید درمصر، لبنان وسوریه
دوم: اختراع چاپ که به دنبال خود آگاهی از امور سیاسی را افزایش داده و مشوق احیای فرهنگی- ادبی شد.
سوم: تجزیه امپراطوری‎های قدیم که به دنبال خود، خود مختاری گروه‎های ملی را به دنبال داشت.(درایسدل و بلیک،77:1386)
با شروع قرن بیستم ناسیونالیسم به یک قدرت عمده سیاسی در خاورمیانه تبدیل شد و تأثیرات آن زمانی به اوج خود رسید که ناسیونالیسم ترک، عرب، ایرانی و یهود به طور همزمان در این منطقه ظهور کردند، از عوامل اصلی که سبب بروز شکاف و اختلاف در میان شیعیان منطقه خاورمیانه شده، اندیشه‎های ناسیونالیستی پیروان این مذهب در کشورهای مختلف می‎باشد. تنوع نژادی و قومی‎شیعیان ساکن در منطقه خاورمیانه الهام بخش اندیشه‎های ناسیونالیستی در میان آنان گردیده و این امر واگرایی و فقدان وحدت مذهبی در بین آنان را به دنبال دارد. ویژگی عمومی‎ناسیونالیسم تأکید بر برتری هویت ملی بر دعاوی مبتنی بر طبقه، دین و مذهب است و بر این اساس عوامل زبانی، فرهنگی وتاریخی مشترک به همراه تأکید بر سرزمین خاص، هویت بخش گروهی از مردم می‎شود.
بدین ترتیب ایدئولوژی ناسیونالیسم با تأکید بر نژاد و زبان در جهان اسلام که مرکب از انواع زبانها و نژادها ی گوناگون است، یکی از عوامل اصلی واگرایی تلقی می‎گردد. تجارب تاریخی گویای این واقعیت است که حتی پان عربیسم از ادعای نهضت وحدت سراسری اعراب نتوانست در جوامع و کشورهای عربی ایجاد وحدت نماید و طی جنگهای اعراب اسرائیل و با شکست اعراب اعتبار خود را از دست داد. به طوری که در جریان جنگ 1991 آمریکا و متحدین با عراق برخی کشورهای عرب برای آزادی کویت به یک کشور دیگر عرب(عراق)، حمله ور شدند(صفوی،202:1387).
2-4-میهن خواهی
میهن خواهی یا وطن دوستی فلسفه سیاسی ویژه ای نیست، بلکه غریزه ای است که از حس اولیه ی تعلق داشتن به مکان و هویت ویژه ای آن و حس دفاع از منافع اولیه ی فردی در آن مکان ویژه ناشی می‎شود. گونه ی اولیه ی خودنمایی این غریزه کم و بیش در همه ی حیوانات قابل مشاهده است. بیشتر حیوانات محدوده‎های مشخصی را برای جولان دادن و منافع اختصاصی، فردی یا گروهی خود در نظر گرفته و به آن دلبستگی و تعلق می‎یابند و دخالت و تجاوز دیگران را در آن با سرسختی دفع می‎کنند. (مجتهدزاده،70:1381). مفهوم میهن از انگیزه‎های سیاسی دور است و از حد غریزه ی طبیعی خارج نمی‎شود. میهن خواهی یا میهن دوستی تا آن اندازه طبیعی و غریزی است که با تعلقات معنوی انسان درآمیخته و جنبه ی الهی به خود می‎گیرد و به گونه ی مفهوم مقدس خودنمایی می‎کند.
2-5- مفهوم ملت
جمع افرادی که از پیوندهای مادی و معنوی ویژه و مشخصی برخوردار باشند و با مکان جغرافیایی ویژه ای، «سرزمین سیاسی یکپارچه و جداگانه» همخوانی داشته باشند و حاکمیت حکومتی مستقل را واقعیت بخشند، ملت آن سرزمین یا کشور شناخته می‎شوند. بدین ترتیب ملت و ملیت پدیده‎های سیاسی هستند که در رابطه مستقیم با سرزمین واقعیت پیدا می‎کنند و این اصطلاحات در حالی که مباحث سیاسی هستند، جنبه ای کاملاً جغرافیایی به خود می‎گیرند. (مجتهدزاده،65:1381).
در زبان‎های اروپایی واژه ملت از کلمه(natio) مشتق شده و بر مردمانی دلالت دارد که از راه ولادت با یکدیگر نسبت دارند و از یک قوم و قبیله هستند. ملت به مجموعه ای از افراد ساکن در فضای جغرافیایی مشخص و محدود از حیث سیاسی اطلاق می‎شود که بر اساس عوامل و خصیصه‎هایی نظیر تبار، تاریخ، فرهنگ، دین، مذهب، سرزمین، قومیت، زبان و …نسبت به یکدیگر احساس همبستگی می‎کنند و خود را متعلق به یک ما می‎دانند.(حافظ نیا و همکاران،108:1389)

کمالگرایی (تعریف عملیاتی)
تعریف عملیاتی عبارتند از امتیازی که فرد از پاسخ به پرسشنامه کمالگرایی بدست می آورد که یا مثبت یا منفی می باشد . برای اندازه گیری کمال گرایی از مقیاس هیل و همکاران ^[۳۵](۲۰۰۴) استفاده شد.این آزمون دارای ۵۸ آیتم است . هر آزمودنی به سولات از کاملاٌ مخالف ( =۱ )، مخالف ( =۲ )، موافق (=۳ ) و کاملا موافق ( =۴ ) پاسخ می دهد و شامل ۶ زیر مقیاس : حساسیت بین فردی (آیتم های ۳۹-۵۸-۲۵-۵۲-۵۶-۱۷-۴۵-۳۳-۳۸-۳۷-۴۷-۲-۹-۵-۱۵-۲۳-۲۹-۴۸-۳۱-۱۳)، استاندارد های بالا برای دیگران (آیتم های ۱۶-۸-۷-۱-۲۴-۴۰-۳۲) ، ادراک فشار از سوی والدین(آیتم های ۱۱-۲۷-۴۳-۵۵-۱۹-۳۵-۵۰)، هدفمندی (۵۱-۱۲-۵۴-۳۶-۴۴-۴-۲۰-۲۸) ، نظم و سازماندهی(۱۴-۲۲-۵۳-۵۷-۶-۴۶-۳۰) ، تلاش برای عالی بودن (۳-۴۱-۱۰-۲۱-۴۹-۳۴-۱۸-۲۶-۴۲) .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اضطراب شناختی و جسمانی(تعریف عملیاتی)
تعریف عملیاتی اضطراب شناختی و جسمانی عبارتند از امتیازی که فرد از پاسخ به پرسشنامه اضطراب شناختی و جسمانی بدست می آورد .برای اندازه گیری اضطراب شناختی و جسمانی از مقیاس اسمیت^[۳۶](۱۹۹۰) استفاده شد.یک آزمون خود گزارشی چند بعدی است که به منظور سنجش اضطراب جسمانی و شناختی ساخته شده است . این آزمون دارای ۲۱ عبارت می باشد و هر آزمودنی به سولات از اصلاٌ ، کمی ، در حد متوسط ، بسیار زیاد پاسخ می دهد و برای سنجش ۳ زیر مقیاس است . این زیر مقیاس های عبارتنداز ؛ اضطراب جسمانی ( آیتم های ۱-۴-۸-۱۱-۱۲-۱۵-۱۷-۱۹-۲۱ ) ، نگرانی ( آیتم های ۳-۵-۹-۱۰-۱۳-۱۶-۱۸ ) و عدم تمرکز (آیتم های ۲-۶-۷-۱۴-۲۰) .
ورزشکاران رزمی (تعریف عملیاتی)
ورزشکاران رزمی در این تحقیق شامل جودو کاران ، کاراته کاران ، ووشو کاران و تکواندو کاران می باشند و امتیازی که از نتایج پرسشنامه ها حاصل می شود و در اختیار ورزشکاران رزمی آن رشته ها قرار می گیرد .
فصل دوم
مبانی نظری
و ادبیات نظری و پیشینه پژوهش
۲- ۱-مقدمه
انسان معمولاً آرزو دارد تمام فعالیتها و وظایف خویش را به طور کامل و بی عیب و نقص انجام دهد یکی ازنکات تربیتی که والدین در برخی فرهنگ ها به فرزندان خود آموزش می دهند آن است که برای انجام هر کاری، تمام نیرو و تلاش خود را به کار بگیرند و آن را بدون عیب و نقص انجام دهند. اصولاً گرایش به کمال و کمال گرایی در نهادهای انسان ها وجود دارد و در حکم خصیصه ای مثبت تلقی می شود. زیرا انرژی را پدید می آورد که منجر به پیشرفت و موفقیت فرد می شود. اصرار و مداومتی که هنرمندان بزرگ در خلق آثارشان به خرج می دهند و مداومتی که در این راه نشان می دهند ازکمال گرایی آنان نشأت می گیرد.اما روند دستیابی به کمال در همه ی انسانها به طورمثبت پیش نمیرود. میتوان گفت کمالگرایی تا زمانی به نفع فرد است که در ارتباط با خودش و به منظور به فعالیت درآوردن همه ظرفیتها واستعدادهایش صورت گیرد. هنگامی که گرایش به کمال، با رقابت و پیشی گرفتن از دیگران و صرفاً به منظور کسب تأیید و رضایت خاطر آنان صورت گیرد جنبه منفی و به عبارت دیگر نا بهنجار پیدا می کند (حسینی، ۱۳۸۹).
برخی از محققین مخصوصاً کسانی که با سازه کمال گرایی و تحقیق در این حوزه آشنایی ندارند به اشتباه کمال گرایی را معادل بیماری وسواس فکری عملی می دانند که با تفکرات غیر قابل کنترل و رفتار وسواسی همراه است. در این رابطه هولندر^[۳۷](۱۹۷۸) چنین نقل می کند : رفتار کمال گرایانه بر خلاف رفتار وسواسی، شامل انواع رفتارهایی که بارها و بارها تکرار می شوند نیست بلکه به حالتی اشاره می کند که در آن رفتاری انجام می شود، رفتار معمولاً مناسب است اما با افراط انجام می شود در مقابل رفتار وسواسی هدف محور است. فرد کمال گرا به این نکته توجه نمی کند که آنچه انجام دهد غیر منطقی است با این حال در برخی زمان ها آرزو می کند که کمتر سختگیر باشد. همچنین یک تمایز انگیزشی مهم بین رفتار کمال گرایی و رفتار وسواسی وجود دارد. ” رفتار وسواسی فرد برای حمایت از عدم تأیید انجام می شود اما رفتار کمال گرایی برای دستیابی به تأیید انجام می شود”.” بنابراین انگیزه نخستین در رفتار وسواسی حمایت از ارزیابی منفی برخی افراد مهم می باشد درحالی که انگیزه نخستین در رفتار کمال گرایانه به دست آوردن تأیید از افراد مهم زندگی است”(نقل از بیاس^[۳۸]، ۱۹۹۸).
الف) مبانی نظری
۲-۲-اضطراب
اضطراب یک احساس منتشر، نا خوشایند و مبهم دلواپسی است یک علامت هشدار دهنده و واکنشی در مقابل خطری نامعلوم، درونی و مبهم و معمول ترین پاسخ به محرک تنش زا است. اضطراب هیجانی است نا خوشایند که همه ما درجاتی از آن را در قالب دلشوره، تنش و ترس تجربه کرده ایم. آدمی غالبا در روبرو شدن با موقعیت های تهدید کننده یا تنش زا احساس اضطراب یا تنش می کند. این گونه احساسات واکنش های بهنجار در برابر فشار روانی به شمار می آید و زمانی اختلال محسوب می‌شود که در برابر موقعیت هایی رخ می دهد که اکثر مردم به راحتی آنها را حل و فصل می کنند. اختلالات اضطرابی شامل گروهی از اختلالات است که در آنها اضطراب یا نشانه اصلی است، مانند اختلال وحشت زدگی و اضطراب منتشر و یا زمانی تجربه می شود که فرد سعی دارد رفتارهای غیر انطباقی خاصی را مانند هراس و وسواس
فکری عملی کنترل کند (اتکینسون^[۳۹]،به نقل از محمدی، ۱۳۸۸).
اضطراب یکی از حالات ناخوش آیند هیجانی است که میزان اندک آن در دستیابی به موفقیت موثر و بیش از حد آن مخرب است (هامر^[۴۰]، ۱۹۹۵).
اضطراب در مقوله ی روانشناسی به احساس تشویش، ناراحتی، هیجان، فشار روحی یا وحشت اطلاق می شود (پورتون^[۴۱]، ۱۹۹۵ ).
اختلالات اضطرابی، اختلالاتی هستند که در آنها بی قراری حرکتی (از جا پریدن، لرزش، نا آرامی)، بیش فعالی (گیجی، تند زدن قلب و گاهی عرق کردن) و بیمناکی دیده می شود (سانتراک^[۴۲]، ۲۰۰۳).
اختلال اضطرابی هنگامی تشخیص داده می شود که تجربه ذهنی احساس اضطراب وجود داشته باشد.
احساس اضطراب شامل ۴ بخش است (به نقل از درویشی، ۱۳۸۸) :
علامت اضطراب : شامل افکار مخصوص، خاطره یا احساسی که بخش دوم را به وجود می‌آورد.
اثر اضطراب : به صورت فشار هیجانی که گاهی اوقات مشابه آن در حالت ترس می گردد، این حالت نامطبوع است و باید رفع گردد.
عکس العمل اولیه و اضطراب : که به صورت وسیله دفاع ی و یا کناره گیری فرد مضطرب ظاهر می شود.
عکس العمل سازشی اضطراب : که بندرت رخ می دهد و احتیاج به خود شناسی استوار و یا شجاعت قابل ملاحظه ای دارد و لازمه آن هوش انتزاعی است که بیشتر به صورت این سوال مطرح می‌شود که «چرا این طور احساس می کنم ؟»
ترس های مرزی در برگیرنده سطح فراوان ترس پیرامون برخی اشیاء یا موقعیت هاست به گونه‌ای که ترس به اندازه ای شدید می گردد که ممکن است از آن شی ء یا موقعیت اجتناب شود. مانند ترس یا فوبی اجتماعی که ترس از موقعیت های اجتماعی و مورد ارزیابی قرار گرفتن از سوی دیگران می باشد(آیزنک^[۴۳]، ۱۹۹۴) معتقد است که اشیاء و موقعیت های تشکیل دهنده اساس بیشتر ترسهای مرضی بوده به این چنین اشیاء و موقعیت ها حساس شده اند و در طی مسیر تکامل تدریجی تحت تاثیر قرار گرفته اند.
اضطراب بر تفکر، ادراک، یادگیری اثر می گذارد و این تغییرات با کاهش سطح تمرکز، کاهش فراخوانی خاطرات و ایجاد اختلال در تداعی معانی موجب اختلال در یادگیری می شود (حسینی، ۱۳۸۴).
اضطراب، تشویشی فراگیر، ناخوشایند که اغلب علائم دستگاه خودکار نظیر سردرد،تعریق، تپش قلب و احساس تنگی در قفسه سینه همراه است.
اضطراب هشداری است که فرد را گوش به زنگ می کند. یعنی به فرد هشدار می دهد که خطری در راه است و باعث می شود که فرد بتواند برای مقابله با خطر احتمالی اقداماتی به عمل آورد. ترس هم هشداری است که باید آن را با اضطراب افتراق داد، ترس در پاسخ به خطری معلوم و بیرونی ایجاد می‌شود. حال آنکه اضطراب در پاسخ تهدیدی نامعلوم، درونی است یا از تعارض منشاء گرفته است (کایلان و سادوک^[۴۴]، ۲۰۰۷، به نقل از گودرزی، ۱۳۸۸).
۲-۲-۱- اضطراب شناختی
اضطراب شناختی مولفه روانی اضطراب است و با انتظارات منفی و نگرانی های شناختی درباره خود و موقعیت و پیامدهای احتمالی (مثل احتمال شکست) مشخص می شود.اضطراب بدنی مولفه جسمانی اضطراب است و ادراک فرد از پاسخ های فیزیولوژیک و برانگیختگی منفی را نشان میدهد.(مارتنز^[۴۵]، ۱۹۹۰)
اضطراب شناختی به تفکرات همراه با اضطراب جسمی اشاره دارد. تفکر اضطرابی شامل نگرانی، دلواپسی، خود کم بینی و مطمئن نبودن به خود است (سواین و جونز، ۱۹۹۳).
۲-۲-۲- اضطراب جسمانی
هنگام اضطراب فرد دچار تغییرات جسمی انگیزشی می شود، از جمله افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون، ناراحتی های دستگاه گوارش، تنگی نفس، برافروختگی پوست و امثال آن. این علائم شبیه علائم هیجان است (البته کاملا همان تغییرات نیست). تغییرات جسمانی همراه با اضطراب را اضطراب جسمی گویند (مارتنز و همکاران ۱۹۹۰).
۲-۳- انواع اضطراب
اضطراب متعادل : این اضطراب معیاری مناسب برای کسب آگاهی افراد از حالت های مختلف خود است. برای ارزیابی اضطراب خود در برابر حوادث، باید به واکنش هایی که نشان می دهیم توجه کنیم. چنانچه این واکنش ها با میزان و شدت خطر متناسب باشد می توان گفت دارای اضطراب طبیعی هستیم. بنابراین، اضطراب متعادل برای داشتن یک شخصیت قوی ضروری است(هامر و بورتون^[۴۶]، ۱۹۹۵).
اضطراب شدید : به اعتقاد رولومی، برخلاف نوع متعادل، واکنشی است نامتناسب با خطری که انسان با آن روبرو است، و با سازوکارهای دفاعی، تعارض ها و علائم غیر طبیعی همراه است (پراپاوسیس^[۴۷]، ۱۹۹۶).
اضطراب حالتی : این اضطراب در طول زمان دگرگون می شود و اضطرابی است ناپایدار که فرد آن را دریک لحظه ی معین تجربه می کند (اسپیل برگر^[۴۸]، ۱۹۷۲).
اضطراب صفتی : این اضطراب یک ویژه گی شخصیتی ثابت است. افرادی که از این ویژه گی برخوردارند، در معرض شرایط و موقعیت ها، تهدید کننده ی بیشتری قرار دارند و پاسخ های فیزیولوژیکی شدید نشان می دهند (موریس، بال^[۴۹]، ۱۹۹۶).
اسپیل برگر (۱۹۹۶ ) میان اضطراب صفتی و حالتی تمایز قائل است. به گفت
ه کلانز^[۵۰] (۱۹۸۷) : اضطراب حالتی مانند انرژی جنبشی برای اضطراب صفتی، و اضطراب صفتی مانند انرژی پتانسیل با انرژی در دسترس برای عمل، هنگام رویارویی با یک محرک مناسب است (مارتنز، ۱۹۹۰).
۲-۴- نظریه های اضطراب
به طور کلی، ارتباط میان اضطراب و نحوه عملکرد ورزشکار توسط نظریه های سائق (تحریک ) و فرضیه U ی وارونه بیان می شود.
برپایه ی نظریه ی سائق که از کوشش های مشترک هال (۱۹۴۳) و اسپنس^[۵۱](۱۹۵۶) شکل گرفته، بین سطح اضطراب و اجرای ورزشی ارتباطی خطی وجود دارد. بدین معنا که با افزایش اضطراب سطح عملکرد متناسب با آن افزایش می یابد.
نظریه U ی وارونه که توسط یرکیس و دادسون ارائه شده به این معنا است که عملکرد، هم زمان با حالت برانگیختگی تسهیل می شود و تا سطح مطلوب ادامه می یابد (برد، ۱۹۹۵).
۲-۴-۱- نظریه اضطراب چند بعدی
نظریه اضطراب چند بعدی بر اساس تمایز بین اضطراب شناختی (Cognitive Anxiety) واضطراب جسمی (Somatic Anxiety) ارائه شده است.
بر اساس این نظریه:
بین اضطراب شناختی و عملکرد رابطه مستقیم و منفی وجود دارد.
بین اضطراب بدنی و عملکرد رابطه یو وارونه وجود دارد.
اضطراب بدنی با شروع رقابت کاهش می یابد اما اضطراب شناختی اگر اعتماد به نفس کم باشد همچنان بالا باقی می ماند.
۲-۴-۲- نظریه فاجعه (Catastrophe Theory):

۱۱/۰

۰۱/۰

۷۲/۰

۵۶/۰

۵۴۷/۲۷

۰۰۸/۰

۵

۴۹/۰

۱۹/۰

۷۳/۰

۰۰/۰

۰۴/۰

۱۷/۰

۶۹۶/۳۱

۰۰۶/۰

۶

نتیجه فرضیه چهارم: با توجه به جدول۴-۳۱ عدد دوربین واتسون(۹۷۲/۱) بیان می دارد که بین خطاهای مدل رگرسیون استقلال وجود دارد چرا که این عدد در محدوده ۵/۱ تا ۵/۲ قرار گرفته است و همچنین ضریب تعیین تعدیل شده (۲۰۴/۰) بیان می دارد که حدود ۲۰ درصد تغییرات متغیر وابسته به متغیرهای مستقل مربوط می باشد. از جدول۴-۳۲ مقدار Sig بدست آمده(۰۰۱/۰) بوده که چون از (۰۵/۰) کمتر است پس فرضیه H₀ آن رد می شود پس مدل کلی رگرسیون تأیید می شود؛ از جدول ضرایب مشخص است که Sig مروبط به عدد ثابت(۰۰۴/۰)، منابع – شراکت ها(۰۰۴/۰) می باشد و چون از (۰۵/۰) کمتر است پس فرضیه H₀ (صفر بودن ضرایب) رد می شود پس این متغیر در صورت تشکیل معادله رگرسیون ضرایبی به شرح ستون B دارند. در جدول ۴-۳۴ در ستون مقدار ویژه بعد ۵ و ۶ عددی نزدیک صفر دارند که این نشان می دهد همبستگی داخلی پیش بینی ها زیاد است و تغییرات کوچک در مقادیر داده ها به تغییرات بزرگ در برآورد ضرایب معادله رگرسیون منجر می شود. و در ستون مربوط به شاخص وضعیت برای بعد۶ عدد(۶۹۶/۳۱) بدست آمده که این یعنی مشکل جدی در استفاده از رگرسیون وجود دارد. لذا در این بررسی نمی توان معادله رگرسیونی با وضعیت موجود ایجاد نمود و تنها در صورتی که متغیر وابسته (نتایج کلیدی عملکرد) با معیار منابع- شراکت ها باشد می توان تشکیل یک معادله رگرسیون خطی دهد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۴-۳ یافته های فرعی تحقیق
از دید مرد و زن کارمند، در این بررسی بین واریانس های این دو جامعه مستقل در مورد معیارهای ۹ گانه تعالیEFQM تنها واریانس این دو جامعه در مورد معیار فرآیندها نسبت به هم متفاوت است چرا که طبق آزمون(برابری واریانس) لوین در مورد دو نمونه مستقل sig فرآیندها (۰۰۳/۰) بدست آمده یعنی فرضیه H₀ که همانا برابری واریانس دو جامعه در معیار فرآیندها بوده رد می شود در نتیجه واریانس دو جامعه مرد و زن متفاوت است لذا می بایست از سطر نامساوی بودن واریانس ها برای پیش بینی مقایسه میانگین دو جامعه مذکور استفاده نمود و از آنجا که sig تمامی موارد جدول t-test برای بررسی تساوی میانگین های دو جامعه بیشتر از (۰۵/۰) است لذا فرضیه H₀ این بخش که همانا برابری میانگین های دو جامعه است تأیید می شود؛ پس، از دید دو جنس مخالف مرد و زن تفاوتی در ارزیابی از ۹ معیار مدل وجود ندارد و به نوعی دو جامعه مستقل، مرد و زن میانگین نمره تقریباً یکسانی به تمامی سؤالات در هر زیر معیار داده اند. و فاصله اطمینان(۹۵درصد) برای تفاضل میانگین دو گروه بر اساس دو ستون سمت راست جدول ۴-۳۶ به صورت ذیل محاسبه می شود.
۲۶۳۴۴/۰- (رهبری)≤-≤ ۲۳۱۴۴/۰
۲۵۴۵۳/۰- (خط مشی- استراتژی)≤-≤ ۲۰۵۴۰/۰
۲۴۷۲۳/۰- (کارکنان)≤-≤ ۴۷۸۱۸/۰
۱۱۶۰۸/۰- (منابع – شراکت ها)≤-≤ ۴۴۵۱۳/۰
۰۹۷۹۲/۰- (فرآیندها)≤-≤ ۵۲۱۲۳/۰
۲۰۰۰۶/۰- (نتایج مشتریان)≤-≤ ۳۶۲۹۶/۰
۲۹۶۷۶/۰- ( نتایج جامعه)≤-≤ ۳۰۵۴۶/۰
۰۸۳۳۹/۰- ( نتایج کارکنان)≤-≤ ۶۶۸۰۸/۰
۳۹۸۶۳/۰- ( نتایج کلیدی عملکرد)≤-≤ ۱۵۹۸۷/۰
در تمامی فاصله اطمینان های بیان شده چون حد پایین منفی و حد بالا مثبت است تفاوت میانگین دو جامعه معنی دار نبوده و تساوی میانگین دو جامعه رد نمی شود، به عبارت دیگر- یعنی = .

جدول۴-۳۵: توصیف نظرات گروه ها در مورد معیارهای مدل تعالی EFQM

جنسیت

تعداد

میانگین

انحراف استاندارد

خطای معیار میانگین

تخلیه مناطق فاجعه‌دیده.

بازگشایی پناه‌گاه ها و تأمین مراقبت انبوه.

نجات اضطراری و مراقبت پزشکی.

آتشنشانی.

جست وجو و نجات.

نگهداری از زیرساخت‌های اضطراری و بهبود سرویس‌های راه نجات.

تضمین امنیت مناطق آسیب‌دیده به‌وسیله نیروهای پلیس یا ارتش.

پاک‌سازی مواد زاید در منطقه فاجعه‌دیده.

کمک مالی به مردم و دولت‌ها.

بهبود

دوباره سازی جاد‌ها، پل‌ها و تسهیلات کلیدی.

مراقبت جمعی از مردم و حیوانات آواره.

دفن اجساد.

بازگردانی سرویس‌های راه نجات به حالت اولیه.

کاهش اثرات
مقیاس‌های کاهش می‌کوشند از خطرات پیش‌گیری کنند تا به فاجعه تبدیل نشوند، یا تأثیرات ویران‌گر آن‌ها را از‌ بین‌ ببرند. این فاز با سه فاز دیگر از لحاظ نیاز به برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری بلند‌مدت متفاوت است [۲۲]. به‌ دلیل طبیعت اقدام‌های پیش‌گیرانه، کاهش مؤثرترین و مهم‌ترین فاز مقابله با اثرات فاجعه است. اقدامات اجرا شده در این فاز می‌توانند به دو دسته ساختاری و غیرساختاری طبقه‌بندی شوند [۲۰]. اقدامات ساختاری از پیشرفت‌های تکنولوژیکی برای کاهش اثرات فاجعه استفاده‌می‌کنند (سطوح سیل، مقاوم سازی ساختمان‌های موجود و مقاوم سازی اتصالات مهم مانند پل در شبکه حمل‌ و ‌نقل) .

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

آمادگی
در این فاز برنامه‌ها و راه‌ حل‌ هایی برای حالتی که فاجعه اتفاق بیفتد، طرح‌ریزی می‌شوند. مثال‌هایی از این برنامه‌ها، پیش‌برنامه‌ریزی لجستیک عملیات نجات (مکان‌یابی تسهیلات لازم، جمع‌ آوری موارد ضروری و انتقال مردم، تجهیزات و …)، طرح‌ریزی برنامه‌های ارتباطات، تعریف مسئولیت‌های هر یک از سازمان‌های نجات شرکت کننده، هماهنگی عملیات و آموزش پرسنل نجات.
پاسخ
این فاز نیازمند بسیج فوری پرسنل، تجهیزات و موارد ضروری به منطقه فاجعه‌دیده است. در مجموع ترکیبی از بسته‌های دارویی، نیروهای پلیس و ارتش، آتش‌نشان‌ها، واحدهای جست‌وجو با وسایل نقلیه و تجهیزات ضروری، درست پس از فاجعه با توجه به شدت و گسترش فاجعه مستقر می‌شوند. اقدامات بعدی معمولاً شامل پشتیبانی نیروهای انسانی، تجهیزات، کالاهای ضروری (به عنوان مثال عرضه‌های اولیه مانند غذا، آب آشامیدنی، لباس، چادر، ساختمان‌های موقت و دارو)، نیروهای داوطلب و سازمان‌های غیر‌دولتی هستند. آماده‌بودن یک برنامه، پاسخ مؤثر برای هماهنگی نیروهای نجات و عملیات آن، برای موفقیت سیستم مدیریت فاجعه حیاتی هستند.
بهبود
هدف اصلی این فاز دوباره‌سازی مناطق فاجعه‌دیده و برگرداندن آن‌ها به وضعیت قبلی است. این فاز به طور عمده با نیاز دوم مردم مانند بازیابی و دوباره‌سازی منازل و تسهیلات شهری مرتبط است. یکی از اصلی‌ترین فرصت‌های این فاز استفاده از تکنیک‌های اساسی کاهش خطرات برای افزایش و بهبود زیرساخت‌ها و شرایط منطقه آسیب‌دیده است.[۲۳]

معنی: خر همان خر است، پالانش عوض شده است.
Xar me xaren palon oš avaz bode.
– سلام گرگ،‌ بی طمع نی.
معنی: سلام گرگ بی­طمع نیست.
Salāme gorg bi tama ni.
– مُفت بی، کوفت بی.
مُفت باشد، کوفت باشد.
Moft bi kooft bi.
معنی: مال مفت باشد برای خوردن، هر چه می­خواهد باشد.

– چَش اَتِرسْه، دس کار اَکوی.
معنی: چشم می­ترسد، دست کار می­ کند.
Čaš aterse das kar akoy.
در مورد انسانی که چشمش به کار می­افتد، می­ترسد و از انجام دادن آن طفره می­رود می­گویند.
– بَرونِ تابسّون، یُک گُشِ خر تَلْ اَبی یَکْ گُشُشْ تَلْ نابی.^*
معنی: باران تابستان،‌ یک گوش خر تر می­ شود و گوش دیگرش نه.
Baron e tābesson yak goše xar tal abi yak gošoš tal nābi .
در مورد امری که ناقص است و تأثیر کامل نمی­گذارد.
– حرفی تَگُم وَ معنی اگه نَه خری بفهمی^*
معنی: سخنی پرمعنی به تو می­گویم، اگر نادان نباشی آن را می­فهمی.
Harfi tagom va mahni. Aga na xari befahmi
آدم نادانی که هر چه به او می­گویند، متوجّه نمی­ شود و از گوش به در می­ کند.
– کوه وَ کوه ناوسی، آدم وَ آدم اَرَسی.
معنی: کوه به کوه نمی­رسد، آدم به آدم می­رسد.
Koh va koh nārasi ādam va ādam arasi.
– کربون بند کیفُتِم تا پول اُتِن رفیکُتِم.
معنی: قربون بند کیفتم تا پول داری رفیقتم.
Korboon-e-bande kifotem tapool oten rafikotem
تا وقتی کسی برایمان نفع دارد دور و برش می­گردیم و تحویلش می­گیریم.
– دور از اُشتُرها خَت، خِوخَشْ بُکُ.^*
معنی: دور از شتر بخواب، خواب آسوده داشته باش.
Door az oštor axat, xow-e-xaš boko.
در مورد دوری کردن از آدم­های مردم آزار به کار می­رود.
– زِنِ دو تا درد سرنِ، وَ یکی بساز کِ بهترنِ.^*
معنی: دوتا زن دردسر است، با یکی بساز که بهتر است.
دربارۀ افرادی که به دنبال گرفتن زن دوم هستند و از عواقبش خبر ندارند.
– کِسی که تِ چاه کَتْ سنگ اَسَرش مَزَ.
معنی: کسی که توی چاه افتاد، سنگ تو سرش نزن.
Kasi ke te ča kat sang ā seraš maza.
کسی که حادثه یا مشکلی برایش پیش آمد شما مشکل دیگری برایش درست نکن.
– از سه چیز دوری بُکُ: دُوارِ خرابَه، زن شلیتَه، ‌سگ دریده.^*
از سه چیز بپرهیز: دیوار خرابه، زن بدکاره، سگ درنده.
– هم خر سواری اَکوی هم دیدن خاله اَچی.
معنی: هم خر سواری می­ کند، هم دیدن خاله می­رود.
مثل: زیارت شاه عبدالعظیم و دیدن یار، ‌مانند: هم فال است و هم تماشا.
– دُت اَمجَل نِنِه شِنْ.^*
معنی: دختر هووی مادر است.
وقتی دختر به مادرش حسودی کند.
– تا نِبَش نِنَه، نادَنِش قَدر نِنَه.
معنی: تا مادر نشوی، قدر مادر نمی­دانی.
Ta nebeš nenā nadaneš qadre nenā