واژه‌های کلیدی: آسیت،آتنولول، لوتیروکسین آرژنین، تزریق، نیتریک اکساید، اندوتلین ۱، سرخرگ ششی، امگا ۳، جوجه گوشتی.

مقدمه:
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد در طیور گوشتی که آن‌را از سایر موجودات متمایز می‌کند سرعت رشد بالا است. در سال‌های اخیر جهت افزایش سرعت رشد در طیور گوشتی پیشرفت‌هایی در روش‌های عملی ژنتیک و کنترل بیماری­ها حاصل شده است، به‌طوریکه امروزه در طول ۴۵ روز، جوجه با متوسط وزن ۳۸ گرم به پرنده­ای با متوسط وزن ۲۷۰۰ گرم تبدیل می‌شود یعنی در این مدت، وزن اولیه ۷۱ برابر می‌گردد که این آمار در کل موجودات منحصربه‌فرد است به­طوریکه در واحد وزن، نیاز به اکسیژن در طیور ۵ برابر انسان است. سرعت رشد بالا در جوجه‌های گوشتی منوط به ­افزایش نرخ متابولیسم است. افزایش نرخ متابولیسم رابطه مستقیم با میزان اکسیژن مورد نیاز در این پرنده دارد. از طرفی رشد سریع این پرنده و انتخاب‌های ژنتیکی که برای افزایش اجزای قابل طبخ لاشه به ویژه ماهیچه سینه صورت گرفته است سبب شده است شش‌ها متناسب با سایر اجزای بدن رشد نکنند و فضای فیزیکی برای تبادل گازهای تنفسی و تأمین اکسیژن کافی برای جبران سرعت رشد بالا کاهش یابد. این دو ویژگی سبب شده است، نیازبه اکسیژن برای افزایش نرخ متابولیسم در این پرنده به چالشی در پرورش تبدیل شود و آن را نسبت به کاهش اکسیژن لازم برای حداکثر رشد حساس می­ کند که سبب بروز نوعی ناهنجاری به نام آسیت شود ( جولیان^[۱]، ۱۹۹۳).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

افزایش میزان رشد سبب افزایش نیاز به اکسیژن می‌گردد که برای تأمین اکسیژن مورد نیاز رشد سریع، میزان برون ده قلب به شش‌ها افزایش می‌یابد و نهایتاً باعث هایپرتروفی بطن راست می‌شود. این هایپرتروفی بطن راست با عدم عملکرد صحیح دریچه‌های قلب منجر به افزایش فشار خون سیاهرگ‌های مرتبط با قلب از جمله سیاهرگ باب کبدی و در نهایت ایجاد فشار در کبد و اغلب تراوش مایعات از کبد شود که نتیجه آن ترشح پلاسما از کبد است. تجمع مایع در محوطه بطنی آسیت را نشان می دهد. به همین دلیل آسیت را«آب آوردگی شکمی^[۲]»نیز گویند ( وایدمن^[۳] و همکاران، ۲۰۱۳). مایع تجمع یافته در محوطه بطنی در حقیقت پلاسمای تراوشی از کبد است که به عنوان آخرین مرحله ی ­اثر کاهش میزان اکسیژن در پرنده ایجاد می شود ( جولیان^[۴]، ۲۰۰۷). آسیت یا همان آب آوردگی شکمی در مناطق مرتفع شایع تر است و نخستین بار در کشور بولیوی (با ارتفاع ۱۸۰۰ متر بالاتر از سطح دریا) در جوجه‌های گوشتی دیده شد. در ارتفاع بالا فشار اتمسفر و اکسیژن، کاهش می یابد به‌طوریکه به ازاء هر ۱۰۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا کاهش فشار نسبی اکسیژن­به میزان ۵۰/۲ درصد را می بینیم که شرایط برای شیوع آسیت فراهم می‌شود ( هال و ماچیکائو^[۵]، ۱۹۶۸). یکی دیگر از عواملی که جوجه‌های گوشتی را نسبت به آسیت بسیار حساس می‌کند کاهش درجه حرارت دوران پرورش است. از آنجا که در حدود دو سوم انرژی مورد نیاز طیور صرف نگه‌داری می‌شود هنگام کاهش درجه حرارت محیط، انرژی مورد نیاز برای نگه‌داری افزایش می‌یابد. کاهش درجه حرارت محیط، با غلظت هورمون‌های تیروئیدی رابطه عکس دارد که برای تولید حرارت اضافی افزایش متابولیک، برای حفظ درجه حرارت بدن در محیط سرد لازم می‌گردد. در پی آن، نرخ متابولیک بدن افزایش می‌یابد و القاء آسیت به شدت افزایش می‌یابد ( وایدمن و همکاران، ۲۰۰۰) . تلفات ناشی از آسیت در گله‌ها متغیر و در حدود ۰ تا ۳۰ درصد است. تخمین زده می‌شود که ۸ درصد از کل تلفات جوجه‌های گوشتی در هر سال به دلیل آسیت باشد ( پاولیدیس^[۶] و همکاران، ۲۰۰۷). آسیت در پرنده هایی که سرعت رشد بالایی دارند و جوجه های بالغ(بیشترین تلفات در سن ۳۵ تا ۴۲ روزگی) شایع تر است به همین علت خسارات زیادی را به پرورش دهندگان تحمیل می کند. فراهم کردن محیط مساعد حرارتی، کاهش سرعت رشد (مانند: محدودیت خوراک، کم کردن تراکم مواد مغذی و شکل جیره)، و سدیم، همچنین استفاده از آنتی اکسیدان‌ها و مکمل آرژنین در جیره تلاش‌هایی بوده است که به نوبه خود می‌تواند ابتلا به آسیت را کاهش دهد.
در مطالعات انجام گرفته بر روی آسیت، برای بروز آن از کاهش درجه حرارت دوران پرورش استفاده می‌شود. اما استفاده از این روش سبب می‌گردد همه ی تیمارهایی که در سالن هستند مبتلا شوند به همین علت به جای کاهش درجه حرارت دوران پرورش برای بروز آسیت از پیش ساز هورمون‌های تیروئیدی استفاده می شود. در مقاومت نسبت به آسیت متابولیسم اسید آمینه آرژنین اهمیت زیادی دارد زیرا از یک طرف این اسید آمینه پیش ساز نیتریک اکساید است و از طرفی دیگرتولید نیتریک اکساید از تولید مواد منقبض کننده رگ­های خونی مانند اندوتلین ۱ جلوگیری می­ کند ( خواجعلی و وایدمن^[۷]، ۲۰۱۰). نیتریک اکساید یک ماده گشاد کننده رگ محسوب می‌شود و جریان خون را از بطن راست به شش‌ها تسهیل می کند، زیرا طبق معادله پوآسن فشار سرخرگ ششی، رابطه عکس با توان چهارم شعاع داخلی سرخرگ ششی دارد ( وایدمن و همکاران، ۲۰۰۷). در این پژوهش در یک بخش اثرات تغذیه جنینی آرژنین در میزان مقاومت نسبت به آسیت مورد ارزیابی قرار گرفته است و تغذیه جنینی با روش‌های متداول مکمل کردن جیره‌ با آرژنین مقایسه شده است. در بخش دیگر اثرات حفاظتی چربی‌های دارای اسید چرب امگا ۳ بالا بر روی آسیت مورد بررسی قرار گرفته است و برای از بین بردن اثرات احتمالی مضر این اسیدهای چرب غیر اشباع بر تنش‌های اکسیداتیو سلولی از آنتی‌اکسیدان‌ها در جیره استفاده شده است. اثرات توام آنتی‌اکسیدان و مکمل آرژنین در جیره بر مقاومت ایجاد شده در آسیت بخش دیگری از این پژوهش است. بنابراین اهداف این پژوهش را می‌توان در موارد زیر خلاصه گرد.

1. 1. تغییر در ابتلا به آسیت با افزودن مواد تغییر دهنده فشار خون در دو جنس.

1. 1. تعیین مناسب‌ترین دوز تزریقی آرژنین به داخل تخم مرغ که بالاترین نیتریک اکساید و پایین‌ترین غلظت اندوتلین ۱ را داشته باشد.

1. 1. تزریق مناسب‌ترین دوز آرژنین (حاصل از آزمایش ۲) داخل تخم مرغ در دوران جنینی و پرورش جوجه‌های حاصل از تزریق به منظور بررسی مقاومت نسبت به آسیت.

1. 1. مقایسه مکمل جیره‌ای آرژنین با آرژنین تزریقی به داخل تخم مرغ‌های بارور در دوران جنینی از نظر میزان مقاومت ایجاد شده نسبت به آسیت.

1. 1. بررسی اثر اسیدهای چرب غیر اشباع دارای امگا ۳ بالا بر میزان مقاومت ایجاد شده نسبت آسیت.

1. 1. بررسی اثرات مستقل آنتی‌اکسیدان‌ها و اثرات توام آنتی‌اکسیدان‌ها با مکمل آرژنین بر مقاومت ایجاد شده نسبت به آسیت.

1. 1. بررسی تغییرات بافتی ایجاد شده در بطن راست، سرخرگ ششی و شش‌ها تحت تاثیر فاکتورهای جیره‌ای اعمال شده برای ایجاد مقاومت نسبت به آسیت.

فصل اول.
بررسی منابع.

بررسی منابع
فشار خون ریوی:
ناهنجاری افزایش فشار خون ریوی (آسیت) در طیور گوشتی به دلیل سرعت رشد بسیار بالا، محدودیت‌های فیزیولوژیکی، نقص در سیستم قلبی-عروقی و سیستم ریوی ایجاد می‌شود ( وایدمن و هامال^[۸]، ۲۰۱۱) جوجه‌های گوشتی با رشد سریع، با وجود افزایش نیاز به اکسیژن، تغییری در آناتومی و اندازه قفسه سینه آن­ها مشاهده نمی‌گردد ( وایدمن و همکاران، ۲۰۰۷, ۱ وایدمن و چپمن[۹]، ۲۰۰۱). این محدودیت‌ فیزیکی با افزایش نیاز به اکسیژن منجر به افزایش برون ده قلبی متناسب با سرعت رشد می‌گردد ( وایدمن و چپمن، ۲۰۰۱, ۱ چپمن و وایدمن، ۲۰۰۶). اصطلاح آسیت به وضعیتی اشاره می‌شود که نشانه اصلی آن تجمع غیر طبیعی مایعات در حفره شکمی می‌باشد. این ناهنجاری در گله‌ها متغیر و تلفات ناشی از آن در حدود ۰ تا ۳۰ درصد است ( پاولیدس و همکاران، ۲۰۰۷) .
تاریخچه آسیت:
این عارضه برای نخستین بار در کشور بولیوی (با ارتفاع ۱۸۰۰ متر بالاتر از سطح دریا) در جوجه‌های گوشتی دیده شد ( هال و ماچیکائو، ۱۹۶۸) و به دنبال آن در سایر کشورهای جهان و از جمله در ایران هم گزارش شد. آسیت به دلیل تداخل بین ژنتیک، شرایط محیطی، تغذیه و فاکتورهای فیزیولوژیکی به وجود می‌آید. انتخاب‌هایی که برای رسیدن به حداکثر رشد در جوجه‌های گوشتی انجام گرفته است رشد و پتانسیل ژنتیکی آن‌ها را افزایش داده است، اما به دلیل برخی محدودیت‌های آناتومیکی و فیزیولوژیکی، پتانسیل بهبود یافته اثرات مضری بر سلامت جوجه‌های گوشتی گذاشته است. اختلال در رساندن اکسیژن، بسیاری از مکانیسم‌های جبرانی در سیستم قلبی ریوی را تحریک می­ کند که در این حالت برای حفظ مداوم نرخ رشد سریع، خطر ابتلا به سندرم آسیت را افزایش می‌دهد. فراهم کردن محیط خنثی حرارتی و کاهش سرعت رشد (مانند: محدودیت خوراک، کم کردن تراکم مواد مغذی و شکل جیره) تلاش‌هایی بوده است که به نوبه خود ابتلا به آسیت را کاهش داده است ( یونی^[۱۰] و همکاران، ۲۰۰۵). تخمین زده می‌شود که ۸ درصد از کل تلفات جوجه‌های گوشتی در هر سال (کل تلفات در سال ۲۰۰۷ برابر با ۳۶۱ میلیون قطعه است) به دلیل آسیت است پاولیدس و همکاران، ۲۰۰۷).
خلاصه‌ای از عوامل مـؤثر در بروز سندروم آسیت:
در این قسمت­ عواملی که در ایجاد آسیت نقش دارند به صورت کاملاً خلاصه شرح داده می‌شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به مقاله­ های جولیان در سال­های ۱۹۹۳ و ۲۰۰۷ مراجعه شود.
سرعت رشد و ترکیب بدن:
افزایش سرعت رشد باعث افزایش نیاز به اکسیژن می‌شود. متابولیسم نیتروژن و پروتئین در مقایسه با چربی به اکسیژن زیادی نیاز دارد، و هر چه میزان پروتئین جیره بیشتر باشد احتیاج به اکسیژن بیشتری دارد.
سن:
جوجه‌ها از سن ۳ تا ۷ هفتگی بیشتر مستعد ابتلا به آسیت هستند. که به نرخ متابولیسم بالای آن­ها نسبت داده می­ شود.
نور:
روشنایی مداوم ابتلا به آسیت را افزایش می‌دهد و نور متناوب بروز آن را در جوجه‌های گوشتی کاهش می‌دهد (۱ بویز[۱۱] و همکاران، ۱۹۹۸).
جنسیت:
خروس‌ها نسبت به مرغ‌ها به آسیت حساس‌تر هستند ( وایدمن و همکاران، ۱۹۹۷).

هدف اصلی انجام پژوهش بررسی رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی بر بهره وری سازمان صدا و سیما است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان اداری صدا و سیمای شهر تهران تشکیل داده است ، که در مجموع ۹۰۰۰ نفر هستند و نمونه مورد مطالعه ۳۶۸ نفر می باشد ، که با بهره گرفتن از فرمول کوکران مشخص شده است و با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری در این پژوهش دو پرسشنامه بهره وری نیروی انسانی ﻫﺮﺳﻲ، ﺑﻼﻧﭽﺎرد و ﮔﻠﺪاﺳﻤﻴﺖ و پرسشنامه رضایت کارکنان از برگزاری دوره های مجازی است. تحلیل داده ها در این پژوهش در بخش توصیفی بوسیله فراوانی ، درصد ، میانگین و انحراف معیار و در بخش استنباطی از طریق همبستگی پیرسون صورت پذیرفت. نتایج حاصل از عملیات آماری نشان داد که با افزایش رضایت کارکنان از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی میزان توانایی ، درک و شناخت شغل ، حمایت سازمانی ، انگیزش ، بازخورد ، اعتبار ، سازگاری و بهره وری کارکنان بالاتر می رود.
کلید واژه ها: بهره وری منابع انسانی ، صدا و سیما ، دوره ضمن خدمت مجازی .

فصل اول

کلیات

مقدمه

این فصل از پژوهش در برگیرنده بخش های مقدمه ، بیان مسئله ، اهمیت و ضرورت پژوهش ، اهداف پژوهش ، سوال های پژوهش ، متغیر های پژوهش و تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها می باشد.

بیان مسئله

آموزش ، کارآمدترین ابزار و قویترین فرایند موجود برای انتقال دانش و مهارت به نیروی انسانی و تقویت آنان برای انجام وظایف می باشد. با توجه به تغییر و تحولات روزمره و پیشرفت علوم و فنون فناوری و نیز تعدد مشاغل و حرف و برای جلوگیری از اتلاف منابع ، آموزش کارکنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و اجرای آن نیاز به برنامه ریزی و مطالعه دقیق براساس نیازهای آموزشی کارکنان دارد . برای اینکه نیروهای انسانی شاغل در سازمانها روزآمد باشند باید به طور مداوم آموزش ببینند . آموزش کارکنان از مهمترین عوامل بهبود نظام وفعالیتهای هر سازمان است . در این میان آموزش ضمن خدمت مجازی برای کارکنان ، از آن جهت دارای اهمیت است که غالبا در سازمانهای متفاوت کارکنان برای شرکت در آموزشگاههای گوناگون ناگزیدند محل خدمت خود را ترک کنند و این امر مشکلات جدی برای انجام دادن امور و وظایف سازمانی به وجود می آورد (طالبی ، ۱۳۸۵ : ۲۷).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تفاوت بین آموزش سنتی و آموزش براساس امکانات فناوری های ارتباطی جدید ، تنها در ورود فناوری نیست ، بلکه تفاوت بین این دو ، بیشتر در نوع نگاه به یادگیری است . فناوری اطلاعات ، محیطی را برای یادگیرنده فراهم می سازد تا او به طور فعال و از طریق تعامل با افراد و منابع گوناگون ، فرضیه های خود را بیازماید و دانش خود را شکل دهد. در آموزش ضمن خدمت بطور مجازی باید توجه داشت که بافت فرهنگی ، اساسی ترین حامی یا مانع هرگونه تغییرات در بعضی از جوامع ، ویژگیهای فرهنگی اجتماعی زمینه مناسبی را برای ورود فناوری های جدید فراهم میکنند ضمن تاکید بر نقش اساسی بافت فرهنگی برای حمایت از ورود فناوری به تربیت کارکنان ، عناصر اصلی آن شامل : دیدگاه مشترک اعضای گروه، میزان دسترسی به فناوری ، صلاحیت حرفه ای مربیان ، همکاری فنی ، نوع نگاه به تدریس ، و ارزیابی خط مشی های پشتیبان باید مورد توجه قرار گیرد ( شمس ، ۱۳۸۶ : ۳۸). از آنجا که آموزش های ضمن خدمت به عنوان یکی از اصلی ترین پایه های انطباق پذیری کارکنان با وظایف و شغل خود و هماهنگ شدن با نیازهای سازمان محسوب می شود، لذا وجود هرگونه انحراف و کج روی در آن، شالوده و شاکله نظام آموزشی را زیر سؤال برده و ضررهای عدیده ای را در ابعاد فردی، سازمانی و اجتماعی در قالب الگوهای نتیجه گر (محصول، خروجی و پیامد) به بار آورده و انجام صحیح آموز شهای ضمن خدمت سبب بهبود انجام کار، کاهش هزینه های اضافی، افزایش بهره وری، پرورش استعدادها و افزایش علاقه به ادامه خدمت و مواردی همانند خواهد بود. بنابراین مسئله اصلی این پژوهش یافتن این پاسخ است که برگزاری آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی می تواند باعث بهبود بهره وری در سازمان صدا و سیما شود؟

ضرورت و اهمیت پژوهش

پیشرفت شگرف و عمیق در علوم و فنون گوناگون و تاثیرات آن در عرصه های مختلف و فعالیتهای اداری و خدماتی موسسات و سازمانها ، نیاز به آموزش و بهسازی نیروی انسانی شاغل در یک سازمان را افزایش داده و ضروری ساخته است. بررسی ها نشان داده اجرای دوره های آموزشی (ضمن خدمت) باعث اثر بخشی و افزایش بهره وری شده ، از طرفی کارایی را بالا برده و سطح توانایی کارکنان را افزایش می دهد و همچنین عملکرد را بهبود بخشیده و آنها را برای مسئولیت های مهمتر در آینده آماده می کند.
اما برگذاری دوره های آموزشی کوتاه مدت به شیوه حضوری مشکلاتی را در بر داشته و همچنین با ظهور رایانه و امکاناتی که در احتیار می گذارد آموزشهای مجازی رشد قابل توجهی داشته است(فتحی واجارگاه و پرداختچی، ۱۳۹۰ : ۵۹). لذا با توجه به تغییرات سریعی که در محیط پیرامون در حال شکل گیری است، اجرای نظام های مجازی به منظور ارائه خدمات و فن آوری های جدید در زمینه ی تدریس و یادگیری به صورت یک نیاز اساسی مطرح شده است.
در نتیجه ضرورت و اهمیت موضوع به این موارد اشاره می کند که آموزش های ضمن خدمت به عنوان یکی از اصلی ترین پایه های انطباق پذیری کارکنان با وظایف و شغل خود و هماهنگ شدن با نیازهای سازمان محسوب می شود و از آنجایی که برگذاری دوره های حضوری دارای مشکلات و موانعی است و اینکه برگذاری دوره های مجازی به تازگی شروع شده و ممکن است بهره وری لازم برای کارمند را نداشته باشد.

هدف اصلی پژوهش

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی بر بهره وری سازمان صدا و سیما می باشد.

هدف های فرعی تحقیق

تعیین رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی وتوانایی انجام کار کارکنان سازمان صدا و سیما.
تعیین رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و درک و شناخت شغل کارکنان سازمان صدا و سیما.
تعیین رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و حمایت سازمانی کارکنان سازمان صدا و سیما.
تعیین رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و انگیزش کارکنان سازمان صدا و سیما.
تعیین رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و بازخورد کارکنان سازمان صدا و سیما.
تعیین رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و اعتبار کارکنان سازمان صدا و سیما.
تعیین رابطه رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و سازگاری کارکنان سازمان صدا و سیما.

فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی
بین رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و بهروری کارکنان سازمان صدا و سیما رابطه وجود دارد.
فرضیه های فرعی
بین میزان رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و توانایی کارکنان سازمان صدا و سیما رابطه وجود دارد.
بین میزان رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و درک و شناخت شغل کارکنان سازمان صدا و سیما رابطه وجود دارد.
بین میزان رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی وحمایت سازمانی کارکنان سازمان صدا و سیما رابطه وجود دارد.
بین میزان رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و انگیزش کارکنان سازمان صدا و سیما رابطه وجود دارد.
بین میزان رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و بازخورد کارکنان سازمان صدا و سیما رابطه وجود دارد.
میزان رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و اعتبار کارکنان سازمان صدا و سیما ارتباط معناداری وجود دارد.
میزان رضایت از آموزش ضمن خدمت به شیوه مجازی و سازگاری کارکنان سازمان صدا و سیما ارتباط معناداری وجود دارد.

تعاریف مفهومی و عملیاتی

ضمن خدمت مجازی (تعریف مفهومی): آموزشی است که در جهت بهبود نظامدار ومداوم مستخدمین از نظر دانش، مهارت و رفتارهایی که به رفاه آنها و سازمان محل خدمتشان کمک نماید و سبب افزایش کارایی در شغل فعلی و کسب شرایط بهتر برای احراز مقامات بالاتر گردد.
ضمن خدمت مجازی (تعریف عملیاتی): در پژوهش حاضر عبارت است از امتیاز حاصل از پاسخ آزمودنی ها به سوالات درج شده درباره شرکت در دوره های اموزش ضمن خدمت مجازی در پرسشنامه محقق ساخته .
بهره وری (تعریف مفهومی): سازمان بین اللملی کار بهره وری را این گونه تعریف می کند که بهره وری عبارت است از رابطه بین ستاده حاصل از یک سیستم تولید با داده های به کاررفته برای تولید آن ستاده ؛ که داده ها می توانند زمین ، سرمایه ، نیروی کار و عوامل دیگر باشند
بهره وری (تعریف عملیاتی): منظور از بهره وری در پژوهش حاضر نمره ای است که آزمودنی از پرسشنامه ۲۶ سوال ﻫﺮﺳﻲ، ﺑﻼﻧﭽﺎرد و ﮔﻠﺪاﺳﻤﻴﺖ (۱۹۸۳) بدست می آورد . این پرسشنامه شامل این خرده مقیاسها می باشد. توانایی ،درک و شناخت شغل، حمایت سازمانی ، انگیزش، بازخورد ، اعتبار و سازگاری.
توانایی: منظور از توانایی در این پژوهش مجموع خرده مقیاسهایی است که در سوالات ۱ ، ۲ و۳ مورد سنجش قرار گرفته است.
درک و شناخت شغل: منظور از درک و شناخت شغل در این پژوهش مجموع خرده مقیاسهایی است که در سوالات ۴ ، ۵ ، ۶ و ۷ مورد سنجش قرار گرفته است.
حمایت سازمانی : منظور از حمایت سازمانی در این پژوهش مجموع خرده مقیاسهایی است که در سوالات ۸ ، ۹ ، ۱۰ و ۱۱ مورد سنجش قرار گرفته است.
انگیزش: منظور از انگیزش در این پژوهش مجموع خرده مقیاسهایی است که در سوالات ۱۲ ، ۱۳ ، ۱۴ و ۱۵ مورد سنجش قرار گرفته است.
بازخورد : منظور از بازخورد در این پژوهش مجموع خرده مقیاسهایی است که در سوالات ۱۶ ، ۱۷ ، ۱۸ و ۱۹ مورد سنجش قرار گرفته است.
اعتبار : منظور از اعتبار در این پژوهش مجموع خرده مقیاسهایی است که در سوالات ۲۰ ، ۲۱ ، ۲۲ و ۲۳ مورد سنجش قرار گرفته است.
سازگاری: منظور از سازگاری در این پژوهش مجموع خرده مقیاسهایی است که در سوالات ۲۴ ، ۲۵ و ۲۶ مورد سنجش قرار گرفته است.

فصل دوم

ادبیات نظری

مقدمه

مقدمه
عراق به خاطر وزن سیاسی و ظرفیت بالقوه اقتصادی ، نظامی ، جغرافیایی و مذهبی یکی از بازیگران اصلی در منطقه خاورمیانه است و از همین رو از چالشها و دگرگونیها و نا آرامیهای این منطقه تاثیر می پذیرد ، آنچه که در طول تاریخ یک سده گذشته عراق بیشتر جلب توجه می نماید ، رفتار خارجی تهاجمی و ستیزه جویانه اش در نیمه دوم قرن بیستم است . عراق بیش از هر کشوری در منطقه درگیر جنگ بوده است و یا در جنگهای حادث شده در منطقه نظیر ، جنگ اعراب و اسرائیل شرکت داشته است ، طی سه دهه گذشته یکی از عاملان یا طرف های اصلی سه جنگ خلیج فارس بوده و تلاش های گسترده ای برای توسعه توانایی های هسته ای و نظامی خود بعمل آورده است . حمله نظامی آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم بعثی در سال ۲۰۰۳ ، بار دیگر این کشور را در کانون توجهات جهانی قرار داد و به خاطر پیامدهای ژئوپلیتیکی آن ، مایه بیم و امید بسیاری شده است . آینده عراق جدید و ترتیبات امینتی منطقه خاورمیانه از جمله دغدغه های مورد توجه مردم در این کشور است . سیاست خارجی عراق جدید معطوف به صلح ، همکاری دو و چند جانبه مسالمت آمیز و میانه روی استوار است و کمتر به سمت ستیزه و جنگ تمایل دارد و در صدد است که به همسایگان آزرده خود بر خلاف گذشته ، اطمینان خاطر بدهد که نگران تحولات و سیاست خارجی تهاجمی در آینده نباشند . لیکن مروری بر تحولات داخلی صورت گرفته در این کشور و رشد تروریسم و افراط گرایی و افزایش موج خشونت و کشتار ، زمینه های نا امنی و رسوخ آن به کشورهای همسایه را همواره مورد تهدید قرار داده است .

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سیاست خارجی عراق همواره بر مسائل داخلی استوار بوده است و در حال حاضر نیز ریشه در این منابع دارد ، ناسازگاری میان هویت های اقوام مختلف در عراق ، نبود یک دولت – ملت هماهنگ مبتنی بر هویت و حاکیمت بر گرفته از یک ساختار جمعیتی هماهنگ ، دشواریهای ژئوپلیتکی و اقتصاد شدیدا وابسته به نفت و احساس تعلق به هنجارها و ارزش های مشترک عربی ، از مولفه های اصلی تشکیل دهنده آن هستند به رغم تغییر ساختار حقوقی و سیاسی در این کشور ، چنان تغییرات چشمگیری در محیط داخلی صورت نگرفته و بعید به نظر میرسد با وضعیت امنیتی فعلی و تضعیف دولت مرکزی و در گیریهای داخلی این وضعیت سامان یافته و عراق را درجهت رسیدن به جامعه هماهنگ هدایت کند .
اقتصاد عراق وابسته به نفت و درآمدهای حاصل از فروش نفت می باشد ، که مهمترین عامل در توسعه پایدار عراق خواهد بود ، لیکن نبود امنیت داخلی باعث گردیده که سرمایه گذاری در این بخش کاهش یافته و امکان افزایش تولید و صادرات از این کشور بدلیل ظهور داعش و گروه های تروریستی در این کشور ، میسر نگردد ، ادامه بقای داعش موجب خواهد گردید که هزینه های حاصل از درآمدهای نفتی در مبارزه با این گروه تروریستی هزینه گردد و عراق را از رسیدن به ساحل آرامش دور نگه دارد که این مورد قطعا در امنیت منطقه نیز تاثیر گذار خواهد بود .
در این فصل با مختصات تاثیر گذار بر سیاست خارجی و داخلی عراق آشنا شده و بر محور های مهم در ادامه روند امنیت سیاسی ، اقتصادی و نظامی و همچنین بر امنیت انرژی و مولفه های تاثیر گذار بر آن تاکید خواهد شد .
۱-۴ ) جغرافیای عراق و خاورمیانه
محدوده جغرافیایی و قلمرو خاورمیانه ، مرزبندی مشخصی نداشته و هنوز اتفاق نظری در میان جغرافی دانان در باره آن ذکر نشده است . کاربرد اصطلاح خاورمیانه برای اولین بار به کمتر از یک قرن پیش می رسد . خاورمیانه از لحاظ موقعیت جغرافیایی در مرکز تقاطع سه قاره اروپا و آفریقا و آسیا قرار دارد ، به طوریکه از شمال به ترکیه و روسیه و از سمت غرب به سرزمین مصر و قاره آفریقا و از سمت شرق به پاکستان و هند منتهی می گردد ، از لحاظ موقعیت استراتژیگ آن هم باید گفت که هیچ نقطه ای بعد از جنگ جهانی دوم ، آبستن حوادث و جنگ های متعدد به اندازه منطقه خاورمیانه نبوده است ، امروزه بواسطه واقع شدن کشورهای خاور نزدیک مثل ترکیه ، سوریه ، اردن ، فلسطین ، مصر و لبنان در حاشیه خاورمیانه ، عملا واژه ای بنام خاور نزدیک دیگر کاربرد ندارد ولی این منطقه بطور معمول شامل کشورهای ایران ، عراق ، عربستان سعودی ، مصر ، اسرائیل ، لبنان ، لیبی ، یمن ، تونس ، اتیوپی ، سومالی ، کویت ، امارات عربی متحده ، قطر و کشورهای حوزه خلیج فارس و تا اندازه ای پاکستان و افغانستان را شامل می شود و حدود یک پنجم جمعیت کره زمین را در خود جای داده است.
نقشه شماره سه وضعیت راهبردی عراق در منطقه خاورمیانه
این منطقه جغرافیایی بحران های متعددی را تاکنون پشت سر گذاشته است که مهمترین آنها ، بحران انرژی در سال ۱۹۷۳ ، حمله رژیم اسرائیل به جنوب لبنان در سال ۱۹۸۲ ، حمله شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹ ، پیمان صلح کمپ دیوید میان اسرائیل و مصر ، جنگ داخلی در کشورهای لبنان ، یمن و اردن و حملات گاه و بیگاه اسرائیل در سوریه با تسلیح مخالفان رژیم بشار اسد ، درگیریهای قومی و مذهبی و انتشار ترور و افراط گرایی و حمایت استکبار جهانی از گروه داعش موسوم به دولت اسلامی عراق و شام ، موجب کشیده شدن ناآرامی ها در کشورهای منطقه خاورمیانه شده است ، که کانون این بحرانها در حال حاضر در کشور عراق و سوریه قرار دارد و با اتخاذ سیاستهای غلط بعضی از سران کشورهای منطقه وقوع بحران و در گیری مذهبی و قومی و افراط گرایی مذهبی ، تمامی خاورمیانه را تهدید می نماید .
کشور عراق از جمله کشور های بسیار مهم منطقه خاورمیانه است که ازمنابع غنی نفت و گاز بهره مند است ، این کشور با داشتن ۱۴۴ میلیارد بشکه نفت ۱۱% از ذخایر نفتی جهان را در اختیار دارد و پس از عربستان سعودی دومین کشور دارنده نفت جهان است ، هفده حوزه نفتی از جمع هشتاد حوزه نفتی آن توسعه یافته است که معروفترین آنها در کرکوک درشمال و الرمادیه در جنوب می باشد ، این کشور با داشتن ۱۱۲ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی در رتبه دهم جهان قرار دارد(حسن زاده و قربانی ,۱۳۸۷ ) .
۲-۴ ) اقتصاد عراق
اقتصاد عراق به دو بخش نفت و کشاورزی متکی است از دهه ۱۹۷۰ سهم نفت در اقتصاد این کشور در حال افزایش بوده و در سال ۱۹۶۸ این سهم به میزان ۲۲۴ میلیون دلار بوده است که بعد از یک دهه به ۴۴۸ میلیون دلار رسیده است . عراق در سال ۱۹۲۸ فقط بیست و دو هزار بشکه نفت در روز تولید داشت و در سال ۱۹۷۰ تولیدش به ۵۴/۱ میلیون بشکه و در سال ۱۹۷۹ به ۴/۳ میلیون بشکه افزایش پیدا کرد(Stansfield,2007) . همزمان با افزایش تولید و صادرات نفت وابستگی دولت و اقتصاد عراق به دلارهای نفتی افزایش یافت و سهم مالیات که در سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ در حدود ۸۰% منابع در آمد د.ولت را تامین می کرد ، به کمتر از ۵/۱۱% در سال ۲۰۰۸ رسید و نفت حدود ۷۵% تولید ناخالص ملی و ۸۶% از در آمدهای دولت را در این سال (۲۰۰۸) در بر گرفت .در همین سال عراق بطور متوسط روزانه ۴/۲ میلیون بشکه تولید نفت داشته که ۸/۱ میلیون بشکه از آن را به خارج صادر کرده است و باقیمانده را برای مصرف داخلی صرف نموده است (EIA,2009)^[30].
ذخایر عظیم نفتی موقعیت راهبردی و ژئواکونومیکی خاصی به عراق داده است و این کشور را به یکی از بازیگران کلیدی خاورمیانه و یکی از بازیگران بزرگ اقتصادی در عرصه نفت و بین الملل تبدیل کرده است . در گذشته درآمدهای نفتی عراق در حوزه های خدمات اجتماعی ، آموزشی ، رفاهی ، ارتباطات و صنعت و کشاورزی و راه و جاده و البته قسمت اعظم آن در بخش نظامی هزینه می شد و بهمین جهت عراق را به یکی از پیشرفته ترین کشورهای عربی با توان نظامی بالا تبدیل کرده بود (Hinnebusch,2009,209)ولی اقتصاد تک محصولی در نظام فعلی جهان بسیار وابسته به مرکز و بشدت آسیب پذیر است ، کما اینکه با جاه طلبی های صدام در دهه ۸۰ و ۹۰ آسیب پذیری عراق را بیشتر کرد و درآمدهای نفتی عراق به جای بازسازی و توسعه کشور ، صرف جنگ و خرید جنگ افزارهای نظامی شد و در دهه ۹۰ پس از حمله این کشور به کویت و با به اجرا در آمدن برنامه نفت در برابر غذا ، این کالای استراتژیک به ابزار مجازات و انزوای بین المللی عراق مبدل گشت . در عین حال اتکای اقتصاد به نفت ، عراق را به واردات کالاهای صنعتی ، مواد غذایی ، و صنایع خارجی وابسته کرد و نوسان قیمتها که بدنبال فشارهای بین المللی ایجاد گردیده بود مردم عراق را با مشکلات فراوانی روبرو کرد . پس نفت به همان اندازه که به عراق قدرت بخشید و آن را به بازیگری مهم در عرصه سیاسی و اقتصادی منطقه تبدیل کرد ، به همان اندازه هم موجب آسیب پذیری و وابستگی گردید و استقلال عمل این کشور را محدود کرد . در حال حاضر نفت عراق برای ایالات متحده اهمیت حیاتی دارد و یکی از انگیزه های آمریکا در حمله به عراق به شمار می رود . در عین حال کنترل نفت عراق و سلطه بر منطقه خاورمیانه و خلیج فارس رابطه تنگاتنگی با اعمال هژمونی آمریکا بر جهان معاصر دارد .
از نظر رهبران عراق برقراری ثبات در این کشور و باز سازی آن به تداوم درآمدهای نفتی و افزایش سطح تولید و صادرات نفت خام وابسته است ، با این همه عراق پس از جنگ و اشغال توسط آمریکا ، پس از گذشت یک دهه تحریم و جنگ و نا آرامی های داخلی در تولید و انتقال نفت خود با مشکلات عمیق و زیر بنایی روبرو است و بازسازی صنعت نفت عراق نیازمند نوسازی و سرمایه گذاری کلان است . برآوردها حاکی از آن است که عراق برای افزایش میزان تولید نفت به سطحی معادل پنج میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۱۷ ، به سرمایه گذاری خارجی معادل ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار نیاز دارد(DoD,2008:11) .
جدول شماره ۸ اطلاعات اقتصادی و نفتی کشور عراق در سال ۲۰۱۳

موضوع

واحد

مقدار

جمعیت

میلیون نفر

۰۹۶/۳۵

مساحت

هزار کیلومتر

۴۳۸

تولبد ناخالص داخلی

میلیارد دلار

۳۲۷/۲۲۹

ذخایر نفت خام اثبات شده

میلیارد بشکه

در قسم اول (اجیرخاص) اجرت به تناسب مدت اجاره به طور روزانه یا ماهیانه و مانند این‌ها تعیین می‌شود و در اجیر مشترک، اجرت برای کار و به تناسب مقداری که انجام شده است پرداخت می‌شود^[۴۸]. خواهیم‌دیدکه همین شیوهی پرداخت دستمزد به عنوان یکی از معیارهای تمیز قرارداد کار از مقاطعهکاری پیشنهاد شده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۲-۳-۲-۲- اجاره‌ی متصدیان حمل و نقل
درباره‌ی‌ ماهیت ‌قـرارداد‌ حمل‌ و نقل، میان‌‌‌‌ حقوق‌دانان‌ اختلاف‌ نظر ‌وجود دارد: برخـی از آن‌ها بـه تبع فقهای عظـام و با توجه به مواد ۵۱۲ و ۵۱۳ قانون مدنی، آن را اجاره دانسته و احکام و شرایط اجاره را در آن جاری میدانند؛ برخی دیگر با توجه به مواد ۳۷۷ الی ۳۹۴ قانون تجارت، قرارداد حمل و نقل را جز موارد خاص، تابع احکام وکالت می‌داننـد و بـرخی دیگر اصولاً قرارداد حمل و نقل را تابع اصل آزادی قراردادها و حاکمیت اراده می‌دانند و با تمسک به ماده‌ی۱۰ قانون مدنی، آن را قراردادی مستقل از عقود معین می‌دانند.^[۴۹]
با توجه به مجموع این نظرات و رویهی تاریخی موضوع حمل و نقل، بهتر است آن را نوعی اجاره دانسته و احکام و شرایط اجاره را در آن جاری بدانیم زیرا با این کار اولاً: قرارداد حمل و نقل را دارای چارچوب مدون در قالب اجاره میدانیم. ثانیاً: نیازی به تدوین قواعد و مقررات خاصی نخواهد بود. ثالثاً: این روش با رویهی رایج نزد فقها که مسائل مربوط به حمل و نقل را در کتاب اجاره ذکر کردهاند، مطابقت دارد.^[۵۰]
البته جمعی از حقوق‌دانان که قرارداد حمل و نقل را عقد اجاره می‌دانند خود به سه دسته تقسیم شده‌اند: گروهی آن را نوعی اجارهی اشیاء و گروهی آن را قسمی از اجارهی اشخاص و گروهی ترکیبی از اجارهی اشیاء و اشخاص میدانند. لیکن با عنایت به ماده‌ی۵۱۳ ق.م و رویهی فقها که این مورد را از اقسام اجارهی اشخاص قرار دادهاند به نظر میرسد حق همین باشد. اما در نقد دو نظر دیگر، به‌طور خلاصه میتوان گفت که پیروان این دو دیدگاه دچار خلط مبحث شده‌اند چه این که در قرارداد حمل و نقل، آن چه مهم است حمل و نقل مسافر یا بار توسط متصدی است نه اجارهی خود وسایل حمل و نقل.^[۵۱]
۱-۳- ارکان اجاره‌ی اشخاص
اجارهی اشخاص به عنوان عقدی معوض، بر سه رکن استوار است: متعاقدین، ایجاب و قبول و عوضین.
۱-۳-۱- متعاقدین
متعاقدین که همان پدیدآورندگان اصلی عقد اجارهی اشخاص هستند عبارتند از: اجیر و مستأجر. وجود متعاقدین به انضمام شرایطی، یکی از ارکان تشکیل دهنده عقد محسوب می‌گردد. با توجه به این که مفهوم اجیر و مستأجر به عنوان طرفین قرارداد قبلاً مورد شناسایی قرار گرفته است به بررسی مختصر شرایط متعاقدین اکتفا می‌شود.
در متعاقدین، قصد و رضا و اهلیت آن‌ها به این که بالغ و عاقل و رشید باشند، شرط است. چنان که در ماده‌ی ۱۹۰ ق.م این دو امر از شرایط اساسی مقررگردیده‌اند. تنها تردیدی که به میان آمده اجیر شدن سفیه و ورشکسته است.
سفیه کسی است که در تصرفات مالی خود به شیوهی خردمندان عمل نمی‌کند و عقل معاش ندارد؛ ولی ورشکسته از لحاظ نیروی دماغی مشکل ندارد بلکه به دلیل حمایت قانون از طلبکارها از تصرف در اموال خود محروم می‌شود. برخی از حقوق‌دانان^[۵۲] به دلیل این که کار انسان در زمرهی اموال او نیست، اجیر شدن سفیه و ورشکسته را درست میدانند و برخی دیگر از این لحاظ که نیروی کار وسیلهی تحصیل مال است به آنان اجازه نمیدهند که به طور مستقل تصمیم بگیرند.^[۵۳]
امـا بـاید حکم ورشکستـه و سفیـه را از هـم جـدا کرد چه این که در مورد ورشکسته، مبنای حجر وی حمایت از حقوق طلبکاران در دارایی بدهکار است و این حمـایت حقی بر شخص بدهکار ایجاد نمی‌کند زیرا دارایی مدیون وثیقهی طلب طلبکارهاست نه خود او.^[۵۴] بنابراین چه منفعت و کـار انسان را در زمره‌ی اموال بدانیم و چه ندانیم در اجیر شدن ورشکسته اشکالی به نظر نمیرسد.
اما در خصوص اجیر شدن سفیه، گروهی که کار و منفعت انسان را جزو اموال او به شمار نمی‌آورند معتقدند سفیه می‌تواند اجیر خاص شود مخصوصاً هر‌گاه کارگر عادی و معمولی نباشند.^[۵۵] اما گروه دیگر معتقدند که اجیر شدن سفیه درست نیست و او حق ندارد بدون اجازهی سرپرست خویش طرف قرارداد اجاره شود. زیرا کار انسان وسیله‌ی تحصیل مال و دارای ارزش‌مالی است، و اگرحمایت از سفیه ایجاب می‌کند که در سایر قراردادهای مالی ارادهی او نافذ نباشد در اجاره نیز همین مصلحت وجود دارد ‌و عدالت اقتضا می‌کند که در برابر نیروی کارش، اجرت شایسته و متناسب بگیرد.^[۵۶] بنابراین دخالت نمایندهی قـانونی وی در تنظیم قـرارداد و تعیین شـرایط کـار و اجاره ضرورت دارد مگر آن‌که ‌مطابق ماده‌ی ۸۵ قانون امور حسبی «ولی یا قیم به محجور اجازهی اشتغال به کار و پیشه بدهد و در این صورت اجازهی نامبرده شامل لوازم آن کار یا پیشه هم خواهد بود.»
۱-۳-۲- ایجاب و قبول
عقد اجارهی اشخاص نیز مانند هر عقد دیگر به عنوان یکی از شروط اساسی صحت خود، نیازمند ایجاب و قبول است، تا با ظهور عرفی کاشف از ارادهی باطنی اجیر (مبنی بر قصد واگذاری عمل و منفعت عمل خود به مستأجر) و ارادهی باطنی مستأجر (مبنی بر قصد تحصیل عمل و یا منفعت عمل اجیر) باشد.
لکـن در اجرای عقـد اجـاره، لفظ خاص و یا عربی بودن معتبر نیست بلکه هر لفظی که معنای مورد نظر را برساند به هر زبان و لغتی که باشد کافی است. در افراد لال و امثال آن هم، اشاره جایگزین لفظ می‌شود و ظاهراً معاملهی معاطاتی در اجاره‌ی اشخاص نیز جریان دارد، به این که موجر-که فرضاً کارگر است- خود را در اختیار صاحب کار قرار داده به عنوان اجیر شروع به انجام کار او کند.^[۵۷]
۱-۳-۳- عوضان (مورد معامله)
رکن سوم در عقود معاوضی، محل عقد است که از آن به عوضان یعنی عوض و معوض یاد می‌کنیم.
۱-۳-۳-۱- معوض (منفعت عمل یا شخص)
در اجارهی انسان، متعلق اجاره خود انسان است مثل این که شخص آزاد خود را اجیر غیر کند برای این که عملی را برای او انجام دهد مانند شیر دادن طفل، که غالباً تملیک عمل در مقابل اجرتی انجام میگیرد. گاهی هم عمل شخص تملیک نمیشود بلکه منفعت شخص تملیک میشود مثل این که زنی برای رضاع و نه برای ارضاع اجیر شود یعنی شیر خود را در اختیار مستأجر قرار دهد نه عمل شیر دادن را اجاره دهد.^[۵۸]
عدهای نیز معتقدند که در اجارهی اشخاص، معوض، تعهد عمل از طرف موجر است بدون این‌که فرقی بین اجارهی خاص و اجارهی عام باشد. با این توضیح که تعهد فعل مقدمه‌ای برای تحصیل نتیجه‌ی عمل است که در اختیار مستأجر و در مقابل اجرت قرار خواهد گرفت. در واقع موازنه، بین نتیجه‌ی عمل و اجرت است نه تملیک در برابر تملیک.^[۵۹]
متعلق عقد اجارهی اشخاص، خواه عمل باشدیا منفعت یا تعهد به عمل، قطعاً باید دارای شرایطی باشد. یکی از این شرایط معلوم و معین بودن موضوع معامله است،^[۶۰] به ویژه اگر اجیر منافع متعددی داشته باشد. ماده‌ی ۵۱۴ ق.م مقرر میدارد: «خادم یا کارگر نمی تواند اجیر شود مگر برای مدت معینی یا برای انجام امر معینی. برای معلوم بودن مورد اجاره لازم است مقدار منفعت مبهم نماند و برحسب موارد با تعیین مدت یا کار مورد نظر، مورد اجاره معین میشود.
یکی دیگر از شرایط مورد اجارهی اشخاص مقدورالتسلیم بودن منفعت مطلقاً و یا برای اجیر است. مقدورالتسلیم بودن منفعت برای اجیر زمانی است که مباشرت اجیر شرط شده‌ باشد.
از دیگر شرایط عمل مورد اجاره، مملوکیت آن است؛ به این معنا که صاحب عمل باید نسبت به عمل مورد اجاره سلطنت داشته و حق غیر به آن تعلق نگرفته باشد، بنابراین اگر شخصی برای انجام دادن کاری معین، در مدت معین اجیر شود، نمی‌تواند بدون اذن و اجازه‌ی مستأجر در همان زمان برای انجام دادن عملی که منافی با اجاره‌ی اول است، اجیر دیگری شود.
یکی دیگر از شرایط، جایزالانتفاع بودن عمل و منفعت است. در واقع موضوع اجارهی اشخاص به فعل و منفعت حرام تعلق نمی‌گیرد. مثلاً اجیر کردن زن حائض برای این‌که شخصاً مسجد را جارو کند جایز نیست.^[۶۱]
۱-۳-۳-۲- عوض (اجرت)
عوضِ منفعت حاصل از عمل اجیر که از آن به اجرت تعبیر میشود یکی از ارکان اجارهی اشخاص محسوب می‌شود و باید توسط مستأجر پرداخت گردد. اجرتی که به اجیر پرداخت می‌شود می‌تواند عین، منفعت یا حق باشد. به عبارت دیگر بین عوض اجاره و ثمن بیع کاملاً تناسب وجود دارد، یعنی هر آنچه را که در بیع می‌توان ثمن قرار داد،^[۶۲] ممکن است در اجارهی اشخاص اجرت واقع شود. بنابراین، تمام شرایطـی کـه برای عـوض در عقد بیع، لازم است در خصوص اجرت نیز ضروری می‌باشد و فقدان هر یک از این شرایط غالباً بطلان عقد را به دنبال خواهد داشت. این شرایط عبارتند از: مالیت داشتن، مملوک بودن، طلق بودن، مقدورالتسلیم بودن و معلوم و معین بودن.
۱-۴- مقایسه‌ی اجاره‌ی اشخاص با برخی از قراردادهای مشابه
برخی از قراردادها در عین حال که ذاتاً اجارهی اشخاص محسوب میشوند به دلیل وجود نص قانونی و برخی مصالح دیگر از دایرهی شمول اجارهی اشخاص و برخی از قواعد حـاکم بر آن خارج شدهاند. همچنین گاهی تشخیص ماهیت بعضی از قراردادها مشتبه میگردد و تردید میشود که آیا این قرار داد اجارهی اشخاص است یا قراردادی دیگر؟ بنابراین همهی این موارد دقت نظر ویژهای را میطلبد.
۱-۴-۱- اجاره‌ی اشخاص و تصدی حمل و نقل
با تصویب جلد اول قانون مدنی در سال ۱۳۰۷ هـ.ق، قانون مدنی اقسام عمدهی اجاره‌ی اشخـاص را در ماده‌ی ۵۱۲ خود معرفی مینماید و تا مدت‌ها نیز قانون مدنی، بر تمامی روابط اجارهی اشخاص و تمامی اقسام آن حاکم بود. تا این که در سال ۱۳۱۰ هـ.ش، قانون تجارت، قسم دوم اجاره‌ی اشخاص در قانون مدنی یعنی تصدی حمل و نقـل را به جهت چهرهی اقتصـادی آن در زمـره‌ی اعمـال تجـاری شمرد و قـرارداد حمـل و نقـل را تابع قواعد حاکم بر وکالت و مقررات استثنایی آن قانون کرد.^[۶۳]سپس این رشته نیز جای خود را به حقوق دریایی و هوایی داد.
۱-۴-۲- اجاره‌ی اشخاص و قرارداد کار
بعد از جنگ جهانی دوم و حوادث بعد از شهریور ماه ۱۳۲۰، ملاحظات اقتصادی‌ و اجتماعی، وضع ‌قوانین ‌و مقررات ‌متناسب با نیازهای ‌جامعه ‌را اقتضاء‌ می‌کرد. تا این‌که درسال ۱۳۲۵ متنی به نام قانون کار به تصویب رسید، این مصوبه جای خود را به قانون کار ۱۳۲۸ و سپس به قانون کار ۱۳۳۷ داد؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بر مبنای برخی ملاحظات و بعضاً با ملاحظات شرعی علیرغم فراز و نشیب‌های فراوان بالأخره قانون فعلی در آبان ماه ۱۳۶۹ به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید.^[۶۴]
با تصویب حقوق‌کار در کنار حقوق مدنی، بخش مهمی از مسائل اجارهی اشخاص از قلمرو حقوق مدنی خارج شد و دولت با تصویب قانون کار و بیمه‌ اجتماعی، رابطه‌ی کارگر و کارفرما را در اختیار گرفت. البته ناگفته نماند که در قرارداد کار، عقد اجاره همچنان مبتنی بر قانون مدنی است ولی شرایط دستمزد و مرخصی و بیمهی کارگران و مسئولیت مدنی ناشی از کار از طرف قانون‌گذار معین میشود. به طور خلاصه در قرارداد کار، این قانون است که آثار قرارداد را معین می‌کند نه حاکمیت ارادهی دو طرف عقد.^[۶۵]
با عنایت به این که تمام مسائل مربوط به اجارهی اشخاص در بند ا ماده‌ی ۵۱۳، تحت حمایت قانون کار قرار نگرفته‌است و همچنان بخش وسیعی از آن تحت حاکمیت قانون مدنی است، شناسایی موارد و تمیز قانون حاکم، امری مهم است. مثلاً زمانی که شخص برای دوختن لباس خود به خیاط رجوع می‌کند یا سیم‌کشی خانه خود را به مقاطعه میدهد یا برای مداوای بیماری خود با پزشک یا جراح قرارداد می‌بندد، از لحاظ مقررات قانون مدنی دیگری را اجیر می‌کند بدون این که این افراد کارگر وی محسوب شوند و قانون کار بر روابط آن‌ها حکمفرما باشد.
مـواردی‌که خـارج از حکومت قانـون کـار قرار دارند به طـور کلـی به عنـوان مقاطعـه‌کاری مطرح میشوند و همچنـان تحت حاکمیت قانـون مدنـی قرار دارند. حقوق‌دانان برای تمیز کارگر از کسی که به عنوان پیشهور یا صنعت گر یا متخصص (مقاطعهکار) کار را بر عهده می‌گیرد پیشنهادهایی دادهاند که در ذیل برخی از آن‌ها را مشاهده می‌کنیم.
الف) تمیز اجارهی اشخاص از قرارداد کار
گفته شد که بند اول ماده ۵۱۳ ق.م اجارهی خدمه و کارگر را از هرگونه که باشد در یک گروه آورده‌است و فرقی بین اجاره‌ی‌اشخاص و قرارداد کار قائل نشده‌است. قانون کار نیز در ماده‌ی ۳۰ تعریفی از قرارداد کار را ارائه می‌دهد اما اوصاف آن را بیان نمیکند.
نویسندگان حقوقی برای تمیز این دو قرارداد معیارهای گوناگونی به شرح زیر ارائه داده‌اند:
معیار اول: اگر مزد به تناسب زمان کار پرداخته شود اجیر،کارگر است و قرارداد کار بر آن حکومت دارد خواه قرارداد کار برای مدت معین باشد یا نامحدود، و اگر دستمزد به نسبت مقدار عمل انجام شده باشد اجیر، مقاطعه‌کار است و قوانین مدنی بر آن حکومت دارد.
معیار دوم: در مواردی کـه شخص نیـروی کـار خود را در اختیـار کـارفرمایـان حرفهای ــ کسانی‌که مـیخواهند از حـاصل کـار اینـان بهرهبـرداری کنند ــ میگذارد، قرارداد تابع قانون کار است ولی در جایی که شخص پیشنهاد انجام خدمتی را به عموم میکند و بر مبنای آن، در برابر شخص متعهد به اجرای پیشنهاد خود می‌شود، قرار داد مقاطعه‌کاری است.
معیار سوم: مبنای تمایز مقاطعه‌کار ازکارگر استقلال‌ رأی ‌مقاطعهکار در اجرای کار است. کارگر کسی است که با تعلیمات کارفرما، انجام وظیفه می‌کند و همین لزوم فرمان برداری از کارفرما و تبعیت او، حمایت کارگر را ایجاب می‌کند ولی مقاطعه‌کار چه در حد یک پیشه‌ور جزء که به تنهایی کار می‌کند و چه به شکل شرکت‌های‌ بزرگ مقاطعه‌کاری، در انجام‌ عمل‌ خود استقلال دارد. صاحب‌کار ‌‌نتیجه‌ای را که میخواهد مشخص ‌می‌سازد و مقاطعه‌کار برای رسیدن به آن نتیجه تلاش می‌کند ولی در ترسیم نقشهی رسیدن به آن نتیجه آزاد است.
در بررسی ضوابط فوق‌الذکر می‌توان گفت: معیار نخست نمی‌تواند درست باشد چون دلیل حمایت قانون کار از کسی که به تناسب کار، مزد می‌گیرد معلوم نیست. قانون کار نیز این معیار را نپذیرفته است. زیرا در تعریف کارگر و کارفرما و قرارداد کار، برای شیوه‌ی پرداختن دستمزد هیچ سهمی قائل نشده است. معیار دوم نیز از نظر حقوقی روشن نیست زیرا گاه به قراردادهایی برخورد می‌کنیم که در نظر عرف بی‌گمان مقاطعه‌کاری است و از نظر اجتماعی نیز نیازی به حمایت از اجیر مشاهده نمی‌شود ولی بر پایه‌ی این ضوابط باید قرارداد کار باشد.^[۶۶]
به نظر می‌رسد آن چه به عنوان بهترین معیار می‌توان ارائه داد این است: کارگر کسی است که در قالب قرارداد کار تابع و مطیع کارفرما باشد. در واقع استقلال رأی و عمل نداشته باشد ولی اگر اجیر در جهت رسیدن به مطلوب کارفرما، خود رأی باشد و مستقل عمل کند مقاطعه‌کار بوده و تابع قوانین مدنی است. البته باید توجه داشت که قانون کار اگر چه جدای از قانون مدنی است، اما احکام قانون مدنی در شرایط انعقاد قرارداد‌ کار، اعتبار دارد و حاکم است مگر حکم مخالفی در قانون وجود داشته باشد.^[۶۷] همچنین هرگاه در موارد مشمول قانون‌کار، این قانون نسبت به حکمی ساکت باشد قواعد عمومی قانون مدنی اعمال میشود.^[۶۸]
ب) فایده‌ی تمیز قرارداد کار از مقاطعه‌کاری
گفته شد که قـرارداد کـار تابـع قوانیـن کار است و بر انواع مقاطعهکاری، قانون مدنـی حکومت می‌کند ولی برای این که اهمیت و فایده‌ی تمیز این دو قرارداد معلوم شود، تفاوت‌های اصلی آن دو را یادآور می‌شویم:

1. 1. آن‌جا که کارگر به دستور کارفرما کار می‌کند و قوانین کار از کارگر حمایت میکند، ساعات کار، حداقل میزان دستمزد، مرخصی کارگر و فسخ قرارداد کار و اخراج و استعفای کارگر تابع قواعدی است که قوانین کار یا قراردادهای جمعی مقرر داشته‌است و حاکمیت اراده در آن دخالت ندارد.

کارفرما مسئول سوانحی است که هنگام کار روی میدهد و باید کارگران را بیمـه‌کنـد و سهمـی از هـزینـه‌های تـأمین اجتمـاعی را متحمـل شـود. ولـی دربـاره‌ی مقاطعه‌کاری، چون اجیر برای خود کار می‌کند، رابطه‌ی او و صاحب‌کار اصولاً تابع قرارداد اجاره است.

1. 1. در صورت بروز خسارت از ناحیه‌ی کارگر در حین انجام کار یا به مناسبت آن، قانون‌گذار بر مبنای اقتدار و نظارتی که کارفرما بر کارگاه و شیوه‌ی کار تولید دارد، برای او فرض تقصیر کرده است؛ در حالی که چنین فرضی برای صاحب کار در مقاطعه‌کاری وجود ندارد. مقاطعه‌کار خود مسئول زیان‌هایی است که در اثر تقصیر به دیگران وارد میسازد.

1. مقاطعه‌کار ممکن است تاجر باشد در حالی که کارگر مزد بگیر در هیچ‌ حالتی نمی‌تواند چنین وصفی داشته باشد.

سازمان جهانی گردشگری سه نوع گشت را از یکدیگر متمایز می­نماید:
-گشتهای برون مرزی، که شامل مسافرت افراد مقیم در کشوری به کشورهای دیگر است.
-گشت­های درون مرزی، که شامل مسافرت افراد غیر مقیم کشوری در داخل آن کشور است.
– گشت­های محلی، که شامل مسافرت افراد مقیم کشور در داخل آن کشور است.
گردشگری بین المللی متشکل از گشت­های درون مرزی و برون مرزی است.
گردشگری گونه‌های گوناگونی دارد:
گردشگری تفریحی: رایج­ترین نوع جهانگردی. گردشگری درمانی: برای بهره‌گیری از آب­های گرم معدنی یا برای بهره‌گیری از امکانات تشخیصی و درمانی کشورهای دارای این ظرفیت. گردشگری مذهبی: زیارت و حج و سفرهای دینی بودائیان و هندویان و غیره. گردشگری بازاری: سفر گردشی به منظور جانبی خرید و فروش کالا. گردشگری همایشی: برای شرکت در همایش‌ها و بازدید از مناطق. گردشگری الکترونیک: همان e-tourism که در بر­گیرنده اطلاعات و انجام بخش اعظم سفر به صورت مجازی است. بوم­گردی (اکوتوریسم): گردش در طبیعت. گردشگری ورزشی : به منظور انجام ورزشی خاص یا مسابقات بین المللی.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تعاریف اساسی گردشگری در سازمان ملل متحد و طی کمسیون آمار سازمان ملل متحد در سال ۱۹۶۸ انجام شده است. در سال ۱۹۹۱ این تعاریف در کنفرانس سازمان جهانی گردشگری واقع در اتاوا^[۲۰] بازنگری شد و برخی از پیشنهادها به آن اضافه گردید و از طرف بسیاری از کشورها پذیرفته شد. سازمان جهانی گردشگری این پیشنهادها را در گزارشی به نام (توصیه­هایی در مورد آمارهای گردشگری) به چاپ رسانیده است. گردشگری بین المللی اینگونه توصیف شده است؛ بازدید کننده ­ای که طول اقامت او در یک کشور، ۲۴ ساعت یا بیشتر باشد، و حداقل یک شب را در کشور بازدید شده بگذراند و انگیزه­ او برای مسافرت یکی از دلایل زیر باشد.
الف. گذراندن اوقات فراغت (سرگرمی، تعطیلات، درمان، مطالعه، امور مذهبی یا ورزشی).
ب. ماموریت­های شغلی، خانوادگی یا بازرگانی.
جریان گردشگری بین الملل پویاترین مبادلات اقتصادی را که ممکن است بین کشورها اتفاق افتد، به وجود می ­آورد. گردشگری بین المللی به خصوص در کشورهای اروپایی به ویژه کشورهای جنوبی مانند فرانسه، ایتالیا، پرتغال و یونان از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ به طور کلی بیانگر بالاترین کمک صادراتی به تراز پرداخت­های آن کشورها می­باشد. بنابراین، این کشورها نسبت به ترقی و تنزل ارزش و حجم جهانگردی بسیار حساس هستند. به هر حال روند­ها در حال تغییر هستند و کشورهای جدید صنعتی که اصولا شامل کشورهای آسیایی (تایلند، مالزی، سنگاپور و هنگ کنگ) است، سریع­ترین رشد را در زمینه گردشگری بین المللی دارند. ده کشوری که بیشترین حجم ورود گردشگر بین المللی را دارند به ترتیب فرانسه، ایالات متحده آمریکا، چین، اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، آلمان، بریتانیا، روسیه و مالزی است. ده کشور اول که فرستنده­ی بیشترین گردشگر می­باشند به ترتیب ایالات متحده آمریکا، اسپانیا، فرانسه، چین، ماکائو (چین)، ایتالیا، آلمان، بریتانیا، هنگ کنگ (چین)، استرالیا است (سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل،۲۰۱۳).
صادرات گردشگری یک مولفه­ی کلیدی برای نشان دادن جایگاه گردشگری است. در سال ۲۰۱۲ حدود ۴۰۵۸۵ بیلیون دلار صادرات حاصل از گردشگری بوده است. در سال ۲۰۱۳ این مقدار با نرخ رشد ۳٫۱% تنزل داشت و حجم رود گردشگر بین المللی برای ایران نیز کاهش داشت و به ۳۱۵۲۰۰۰ رسید (انجمن جهانی سفر و گردشگری، ۲۰۱۳). طبق آخرین آمار منتشر شده از سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل، سهم گردشگری از صادرات خدمات در ایران به طور متوسط ۲۵% است. انجمن جهانی سفر و گردشگری برای سال ۲۰۳۰ حجم گردشگر ورودی ایران را ۴۳۱۹۰۰۰ پیش ­بینی کرده است. نمودار (۲-۲) ورود و خروج گردشگر و حجم صادرات حاصل از این صنعت را نشان می­دهد.

نمودار (۲-۲): ورود و خروج گردشگر و حجم صادرات حاصل از گردشگری.
منبع:WTTC, Travel & Tourism Economic Impact, IRAN,2013
همین طور که در نمودار(۲-۲) نشان داده شده است با وجود کاهش حجم صادرات ناشی از خدمات گردشگری اما سهم این خدمات از کل صادرات کشور افزایش یافته است. از سال ۲۰۱۱ کاهش مداومی در حجم ورود گردشگر بین الملل وجود دارد. سرمایه ­گذاری­های که در این صنعت صورت گرفته معادل ۴۶۳۴۳ بیلیون است که در سال ۲۰۱۳ با نرخ ۷/۲% رشد داشت.
ایران از بین ۱۸۹ کشور مورد بررسی انجمن جهانی سفر و گردشگری، در جایگاه ۵۳ از نظر سهم حجم تجارت و صادرات از طریق گردشگری است. متاسفانه از نظر نرخ رشد صادرات صورت گرفته توسط این صنعت ایران رتبه ۱۷۴ امین کشور را دارد. البته ایران جزء ده کشور اول است که بیشترین اشتغال زایی را به صورت مستقیم توسط این صنعت داشته است. طبق پیش ­بینی­های صورت گرفته توسط این سازمان برای سال ۲۰۲۳ نرخ رشد ایران در اکثر فاکتورهای مورد بررسی بیشتر از میانگین جهانی خواهد بود و تنها نرخ رشد صادرات صورت گردفته توسط گردشگران است که که حدود ۵۰% از میانگین جهانی کمتر است (انجمن جهانی سفر و گردشگری،۲۰۱۳).
نمودارهای(۲-۳)، (۲-۴) و (۲-۵) سهم و شیوه اثرگذاری گردشگری بین الملل و داخلی بر GDP و سهم دو زیرشاخه برتر گردشگری ایران را به تصویر کشیده­اند.
نمودار(۲-۴): سهم گردشگری تفریحی و تجاری از GDP ایران.
نمودار (۲-۳): سهم گردشگر بین المللی و داخلی از GDP.
نمودار(۲-۵): سهم هر یک از شیوه ­های تاثیر گردشگری بر GDP.
منبع: World Bank, 2013.
نمودار (۲-۵) نشان می دهد از کل اثری که گردشگری بر GDP دارد، ۳۶ درصد آن به طور مستقیم از فعالیت های گردشگری است و حدود ۴۲ درصد به صورت غیر مستقیم از طریق مشاغلی که غیر مستقیم به این صنعت مرتبط می شوند ایجاد شده است. همچنین حدود ۲۲ درصد به صورت وارد شده است یعنی از طریق مشاغلی که نه به طور مستقیم و نه به طور غیر مستقیم به این صنعت مربوط می شوند اما ممکن است در برخی موارد خدمات ارائه شده توسط این مشاغل مورد توجه گردشگران قرار گیرد.
در سال ۲۰۱۲ از سهمی که گردشگری در تولید ناخالص ملی کشورمان داشت، ۷/۹۴% آن مربوط به گردشگری داخلی بوده است که حدود ۲۰۵۸۲۴ بیلیون است و تنها ۳/۵% تولید ناخالص ملی، معادل ۵/۱۱۵۶۱۵ بیلیون مربوط به گردشگری بین المللی است. پیش ­بینی شده که گردشگری تفریحی در ایران رشد ۱/۵% در سال ۲۰۱۳ خواهد داشت که حدود ۲۱۶۲۹۷ بیلیون باشد. از طرفی گردشگری تجاری نرخ رشد ۱/۱۲% معادل ۳/۱۲۹۶۵ بیلیون را در سال ۲۰۱۳ خواهد داشت.
۲-۲-۲- گردشگری و تجارت بین الملل:
در اقتصاد، درآمدهای حاصل از گردشگری بین المللی بخشی از درآمدهای صادراتی و هزینه­ های گردشگری بین المللی بخشی از واردات تلقی می­ شود. برای بسیاری از کشورهای جهان، درآمد گردشگری بین المللی، منبعی ضروری برای تامین ارز خارجی مورد نیاز است. بر اساس تحلیل­هایی که در نخستین (گزارش اقتصادی جهانگردی) از سوی سازمان جهانی جهانگردی در سال ۱۹۹۸ به دست آمده است. گردشگری یکی از پنج عامل مهم صادرات در ۸۳ درصد از کشورهای جهان و مهم­ترین منبع تامین ارز، در دست کم ۳۸ درصد از کشورهای جهان محصوب می شود. همچنین در سال ۱۹۹۸، گردشگری بین الملل و درآمدهای به دست آمده (مربوط به رفت و آمدهای مسافران ساکن در کشورهای دیگر) تقریبا ۸ درصد از کل درآمدهای صادراتی حاصل از صادرات کالاها و خدمات را تشکیل می­داده است (محلاتی،۱۳۸۰).
در سال ۲۰۱۲ گردشگری بین المللی رشد ۴% حدود ۱۰۳۵ بیلیونی داشته است. حجم دریافتی حاصل از خدمات گردشگری بین الملل در این سال ۱۰۷۵ میلیون دلار است که حدود ۴% نسبت به سال ۲۰۱۱ رشد داشته است. در گزارش سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل این رشد ناشی از بازسازی این صنعت پس از بحران مالی عنوان شده است و همچنین پیش بینی شده که تا پایان سال ۲۰۱۳ گردشگری بین المللی رشد ۳ تا ۴% را داشته باشد (سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل، ۲۰۱۲). نمودارهای (۲-۶) تعداد ورود گردشگران بین المللی و حجم صادراتی که توسط این گردشگران صورت گرفته نشان داده شده است.

نمودار(۲-۶): صادرات گردشگران و وورد گردشگران بین المللی.
منبع: WTTC,Travel & Tourism Economic Impact, WORLD, 2013
همین طور که در نمودار (۲-۶) مشخص است تعداد گردشگران بین المللی رو به افزایش است و حجم تجارتی که توسط این گردشگران صورت گرفته در سال ۲۰۰۹ کاهش یافته و بعد از بحران مجددا شروع به افزایش با نرخ تقریبا ثابت داشته است. نمودار سهم صادرات گردشگری نشان می­دهد که در سال ۲۰۰۹ سهم تجارتی که گردشگران از کل صادرات داشتند به صورت قابل توجه­ای افزایش یافته است. به عبارتی در سال ۲۰۰۹ با وجود کاهش ورود گردشگر و کاهش حجم تجارت گردشگران سهم تجارت گردشگران از کل صادرات افزایش یافته که نشان دهنده نزول بیشتر تجارت سایر کالا و خدمات صادراتی بر اثر بحران است.
خدمات مرتبط با گردشگری بین المللی اثر یکسان و حتی بیش از صادرات و واردات، بر روی پرداخت­های بین المللی دارند. برای مثال، هنگامی که یک گردشگر غذای را از یک رستوران خریداری می­ کند، ارزش این خرید با صادرات محصولات غذایی به اضافه ارزش افزوده خدمات ارائه شده و هزینه­ های استهلاک، تجهیزات و ساختارهای مربوط به آن برابر است.
گردشگری بین الملل در اکثر اوقات عامل جریان و حرکت در تجارت بین الملل است در بسیاری از کشورها ساختار گردشگری و برخی نیاز­های مصرفی آن ایجاب می کند که کالاها و خدماتی وارد شوند که آن­ها قادر به فراهم کردن نیستند. از طرف دیگر کشورهایی وجود دارند که در زمینه تخصص به صادرات گردشگری به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، تجهیزات گردشگری، کالاها و خدمات مربوط به آن شهرت پیدا کرده اند.
ارزیابی دائمی مخارج و درآمد گردشگری بین المللی در تراز پرداخت­ها بسیار مشکل بوده و اطلاعات کافی در این زمینه وجود نداشته است. چرا که بسیاری از کشورها نمی توانستند آمار لازم را جمع آوری کنند. در هر حال سازمان جهانی گردشگری و سازمان توسعه و همکاری اقتصادی^[۲۱] روش­های حسابداری در گردشگری بین المللی را تسهیل کرده ­اند، که بیشتر از طریق گسترش مفهوم درآمد­های گردشگری است. این سبب گردیده که سیاست­های اقتصاد کلان مبتنی بر تحلیل محکم و پیش ­بینی­های قابل قبول تدوین گردد؛ که نه تنها تاثیر گردشگری بین المللی بر تراز پرداخت­ها را در نظر دارد، بلکه با تاثیرات تراز پرداخت­ها (به علت ترقی و تنزل در نرخ تبدیل ارز) بر روند گردش بین المللی گردشگران، نیز ارتباط پیدا می­ کند.
۲-۲-۳- نظریه­ های اقتصادی تعیین کننده­ گردشگری بین المللی:
عوامل تعیین­کننده گردشگری بین المللی عواملی هستند که با توجه به مبادلات بین المللی، خدمات گردشگری هر کشور را دائما در بخش بین المللی کار تحت تاثیر قرار می­ دهند. تراز خدمات گردشگری بین المللی در مبادلات بین المللی کشورها دارای همان اندازه اهمیت است که تراز تجارت بین المللی، تراز گردش سرمایه و تراز سایر مبادلات پنهان اهمیت دارد (گوهریان و کتابچی،۱۳۸۴). بر اساس نظریات تجارت بین المللی چهار عامل، تعین کننده­ موقعیت یک کشور در مبادلات گردشگری بین الملل است:

• • نظریه­ برخورداری از عوامل.

• • نظریه هزینه ی نسبی.

• • نظریه ی مزیت مطلق و دانش فنی.

• • نظریه ی شرایط تقاضا

الف- نظریه برخورداری از عوامل و گردشگری بین الملل:
نظریه عطایای الهی در سال ۱۹۱۹ توسط هکشر^[۲۲] به وجود آمد و در سال ۱۹۳۳ به وسیله ی اوهلین^[۲۳] تکمیل گردید. این نظریه متکی بر توزیع عطایای الهی در هر کشور است. طبق نظریه­ هکشر و اوهلین کشورهایی که دارای مقادیر زیادی سرمایه هستند، کالاهایی را باید صادر نماید که سرمایه­بر است؛ و کالاهایی را وارد کنند که کاربر است. این نظریه در مورد منابع طبیعی که برای گردشگری بین المللی بسیار مهم است، صدق می­ کند. زیرا بسیاری از امکانات گردشگری از مزیت نسبی منابع طبیعی برخوردارند. بنابراین ویژگی گردشگری بین الملل هر کشور مستقیما با فراوانی منابع آن در ارتباط است. در حقیقت نظریه عطایای الهی منابع یا عواملی هستند که تولید خدمات گردشگری بین المللی کشور را تضمین می­ کنند. به نظر می­رسد که فراوانی این منابع اثر قاطعی در موقعیت گردشگری بین المللی یک کشور دارد.
ب- نظریه هزینه نسبی و گردشگری بین المللی: