۵- استیفن،پی رابینز،(۱۳۷۳)، رفتارسازمانی،ترجمه: علی پارسائیان ومحمداعرابی، تهران، انتشارات نوبهار،چاپ اول.
۶-آصف زاده ،سعید،رضاپور،عزیز،(۱۳۸۵)، مدیریت بهداشت و درمان، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی قزوین و حدیث امروز.
۷- اصغری، جمشید، (۱۳۸۶)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، انتشارات صفار- اشراقی، چاپ اول.
۸- اکبری ،محمد اسماعیل،(۱۳۸۶)، «عدالت در سلامت»، فصلنامه سلامت و توسعه پایدار،جهاد
دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی ،تهران ،سال چهارم.
۹- ال دولان، (۱۳۷۷)، مدیریت امور کارکنان و منابع انسانی، تهران، اتتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
۱۰- الوانی،سید مهدی،(۱۳۸۶)، مدیریت عمومی، تهران، نشر نی.
۱۱- ایران نژاد پاریزی، مهدی و ساسان گهر، پرویز، (۱۳۸۲)، سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، ناشر موسسه عالی بانکداری ایران بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم.
۱۲- بست، جان، (۱۳۷۹)، روش های تحقیق در علوم رفتاری و تربیتی،ترجمه:حسن پاشا شریفی و نرگس طالقانی، تهران، انتشارات رشد، چاپ هشتم.
۱۳-براسیو ن، جان، ام،(۱۳۷۲)، برنامه‌ریزی استراتژیک بر سازمان‌های دولتی و غیر انتفاعی، ترجمه: عباس منصوریان، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ اول.
۱۴-براین کویین، جیمز و مینژ برگ، هنری و جیمز رابرت،(۱۳۷۶)، مدیریت استراتژیک، ترجمه: محمد صادبی، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ دوم.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱۵-بهرامی نازکی ، پرویز،(۱۳۷۸)، بررسی توزیع نیروی انسانی در مراکز بهداشت غرب استان تهران وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال ۱۳۷۸ و مقایسه آن با استانداردهای موجود، پایان نامه کارشناسی ارشد.
۱۶-پاتریک، ج، دبلیو،(۱۳۷۶)، راهنمای اجرای برنامه‌ریزی استراتژیک،ترجمه: منصور شریفی کلویی، تهران، نشر آردین.
۱۷-پرس و رابینسون،(۱۳۸۰)، برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژیک، ترجمه: سهراب خلیلی شورینی، انتشارات یادواره کتاب، چاپ دوم.
۱۸-پل، آر، نیون(۱۳۸۶)، ارزیابی متوازن گام به گام بهبود عملکرد و نتایج، ترجمه: اله قلی و خزاعی، تهران، سازمان مدیریت صنعتی.
۱۹-جاسبی، عبدالله،(۱۳۸۲)، اصول و مبانی مدیریت، تهران، انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، چاپ چهاردهم.
۲۰-جمعی از استادان مدیریت، (۱۳۷۸)، تصمیم گیری، تهران، مرکز آموزش مدیریت صنعتی، چاپ اول.
۲۱-جو هچ ، ماری،(۱۳۸۵)، تئوری سازمان( مدرن ، نمادین و تفسیری پست مدرن )، ترجمه: حسن دانایی فرد ، تهران نشر افکار، چاپ اول.
۲۲-جیمز دبلیو واکر،(۱۳۵)، برنامه‌ریزی استراتژیک منابع انسانی، ترجمه: خدابخش دانشگرزاده، انتشارات مؤسسه نشر فرهنگی زند، چاپ اول.
۲۳-حسن زاده محمد،(۱۳۸۷)، سنجش و ارزیابی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، نظریه ها،روش ها و ابزارها،تهران،انتشارات کتابدار.
۲۴-حافظ نیا، محمد رضا، (۱۳۸۸)، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی،تهران، انتشارات سمت.
۲۵-حقیقی محمدعلی، (۱۳۸۳)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران، انتشارات ترمه.
۲۶-خداداد حسینی، سید حمید، (۱۳۸۵)،مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک، تهران، انتشارات صفار، چاپ اول.
۲۷-خداداد حسینی، سید محمود و عزیزی، شهریار،(۱۳۸۵)، مدیریت و برنامه‌ریزی استراتژیک (رویکردی جامع)، تهران.
۲۸-دعایی، حبیب االله،(۱۳۷۷)، مدیریت منابع انسانی (نگرش کاربردی)، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ دوم.
۲۹-رضائیان، علی،(۱۳۷۹)، اصول مدیریت، تهران،انتشارات سمت.
۳۰-رضائیان، علی، (۱۳۷۳)، مدیریت رفتار سازمانی، مفاهیم، نظریه ها و کاربردها، تهران، انتشارات دانشکده مدیریت تهران.
۳۱-رضائیان، علی، (۱۳۸۳)، مبانی سازمان مدیریت، تهران، انتشارات سمت.
۳۲-رنگریز، حسن و حاجی کریمی، عباسعلی،(۱۳۸۴)، راهبردهای منابع انسانی، منابع انسانی، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
۳۳-زارعی متین، حسن،(۱۳۸۰)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ اول.
۳۴-زارعی متین، حسن،(۱۳۷۱)، برنامه‌ریزی استراتژیک برای منابع استراتژیک، فصلنامه دانش و مدیریت، انتشارات دانشگاه تهران، شماره ۱۷.
۳۵-زاهدی، شمس‌السادات و الوانی، سید مهدی فقیهی، ابوالحسن،(۱۳۷۹)، فرهنگ جامع مدیریت، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ دهم.
۳۶-سعادت، اسفندیار،(۱۳۷۵)، مدیریت منابع انسانی،تهران، انتشارات سمت، چاپ اول.
۳۷-سیدجوادین، سیدرضا،(۱۳۸۴)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، انتشارات نگاه دانش.
۳۸-سلطانی،ایرج،(۱۳۸۹)،«پیش نیازهای برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی»، فصلنامه ماعات مدیریت.
۳۹-ستاری فر، محمد،(۱۳۷۵)، سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی و تکنولوژی، تهران، انتشارات دانشگاه علامه.
۴۰-سیدجوادین، سیدرضا،(۱۳۸۴)، برنامه ریزی نیروی انسانی، تهران، انتشارت دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
۴۱-شاهنونی، فرویدون، برنامه ریزی استراتژیک به منظور تحقق اهداف آموزشی دانشگاه یزد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد دانشکده صنایع.
۴۲-شهابی، مسعود،(۱۳۸۰)، بررسی توزیع پزشک متخصص، تخت و پرستار در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد علوم وتحقیقات.
۴۳-صادق پور، ابوالفضل و مقدس، جلال،(۱۳۷۴)، نظریه سازمان مدیریت و علم مدیریت، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ هفتم.
۴۴-طبیبی، سیدجمال الدین، (۱۳۸۳)، «ارزیابی عملکردبخش مدارک پزشکی بیمارستان های آموزشی – تخصصی دانشگاه علوم پزشکی ایران»، فصلنامه علمی، پژوهشی فیض.
۴۵-طالبیان، احمد،(۱۳۸۳)، برنامه‌ریزی منابع انسانی،ماهنامه تدبیر.
۴۶-عفتی داریانی، مریم(۱۳۸۶)، مدیریت عملکرد، موسسه توسعه و بهبود مدیریت.
۴۷-علائ الدینی، فرشید،(۱۳۷۵)، مروری بر برنامه ریزی نیروی انسانی پزشکی و روش های برآورد تعداد پزشک مورد نیاز،تهران، انتشارات دانشگاه علامه.
۴۸-فیضی، طاهره ،(۱۳۸۸)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، انتشارات پیام نور.
۴۹-قاسمی، بهروز،(۱۳۸۲)، تئوریهای رفتارسازمانی ، تهران، انتشارات هیأت، چاپ اول.
۵۰-کاپلان، رابرت اس و نورتون، دیوید پی(۱۳۸۳)، سازمان استراتژی محور، ترجمه: بختیاری، پرویز، تهران، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، چاپ اول.
۵۱-کیانی، علیرضا،(۱۳۸۲)، «کاربرد سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی»،ماهنامه تدبیر،سال چهاردهم،شماره۱۳۴.
۵۲-کیانی،غلامرضا، (۱۳۸۲)، «فرهنگ استراتژیک زیر بنای مدیریت استراتژیک»، ماهنامه تدبیر، شماره ۴۶.
۵۳-گلوک، ویلیام اف و چاچ، لارس آر،(۱۳۷۵)، سیاست بازرگانی و مدیریت استراتژیک، ترجمه: سهراب خلیلی شورینی، مؤسسه انتشارات یادواره کتاب، چاپ چهاردم.
۵۴-محمودی،مهدی، (۱۳۸۷)، «مدیریت استراتژیک منابع انسانی با کمک سیستم اطلاعات مدیریت»، ماهنامه تدبیر، شماره ۱۹۴ .
۵۵-مقیمی، سید محمد، سازمان ومدیریت،(۱۳۸۰) رویکرد پژوهشی، تهران انتشارات ترمه،چاپ دوم.
۵۶-منصوریان، عباس،(۱۳۶۹)، فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک، فصلنامه مدیریت دولتی، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، شماره ۱۰ .

۳-در ماده‌ی یک قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸ نیز، اثر چنین تعریف شده است: «از نظر این قانون به مؤلف و مصنف و هنرمند، پدیدآورنده و به آنچه از راه دانش یا هنر و یا ابتکار آنان پدید می‌آید، بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و یا در ظهور و یا ایجاد آن به کار رفته «اثر» اطلاق می‌شود».
بنابراین در تعریف حق مؤلف یا مالکیت ادبی و هنری می‌توان گفت که مالکیت ادبی و هنری، حق پدیدآورندگان آثار ادبی، هنری و علمی در نامیده شدن اثر به نام او و نیز حق انحصاری وی در تکثیر، تولید، عرضه، اجرا و بهره برداری از اثر خود است. به عبارت دیگر، حق مؤلف یا کپی رایت، یک اصطلاح حقوقی است و عبارت است از حقوقی که به ابداع کنندگان آثار ادبی و هنری تعلق می‌گیرد. حق مؤلف درصدد حمایت از اثر ادبی و هنری است که این آثار شامل آثار نوشتاری، موسیقایی و هنرهای تجسمی و همچنین برنامه های رایانه ای و پایگاه های داده‌ی الکترونیکی نیز می‌شود. باید در نظر داشت که حمایت یاد شده تنها نسبت به یک اثر صورت می‌گیرد و نسبت به ایده‌ها.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مالکیت ادبی و هنری خود شامل دو بخش می‌باشد؛ الف-حقوق پدیدآورندگان اصلی آثار هنری و ادبی ب-حقوق جانبی. منظور از حقوق جانبی یا حقوق مجاور که در مورد آثار سینمایی، موسیقایی و اجراها مصداق پیدا می‌کند، در حقیقت حقوق تهیه کنندگان، کارگردانان، بازیگران و نوازندگان و خوانندگان استدیوهای ضبط و تولید کنندگان این دسته از آثار است. (نعیمی،۱۳۹۰)
۲-۲-۲-۱- آثار مورد حمایت مالکیت ادبی و هنری
آثاری که مورد حمایت مالکیت ادبی و هنری هستند، عبارتند از:
الف- آثار نوشتاری: مانند کتاب، رساله، جزوه و نمایشنامه، شعر، اثر موسیقی (پیش از اجرا و بر روی صفحه کاغذ) و همچنین ترجمه، اقتباس و تلخیص.
ب- آثار سمعی و بصری: مانند آثار رادیویی و تلویزیونی و آثار موسیقی و صوتی.
ج- اثر سینمایی.
د- آثار تجسمی: مانند مجسمه سازی، سفالگری، خوشنویسی، عکاسی، گرافیک، معماری و صنایع دستی.
ه- اثر فنی: که جنبه ابداع و ابتکار داشته باشد. مثل نرم افزارهای رایانه ای.
۲-۲-۲-۲- شرایط لازم برای بهره‌مندی از حمایت مالکیت ادبی و هنری
اثری که مورد حمایت قرار می‌گیرد باید واجد این شرایط باشد:
الف- اصالت: اصالت و ابتکار، غیر از نو و جدید بودن است. حتی اگر اثری متأخر از دیگری باشد، اما به طور جداگانه و مستقل تهیه شده باشد، با این که تشابه های زیادی بین آن‌ها برقرار باشد اما هر دو مورد حمایت قرار می‌گیرند.
ب- مشروعیت: مبنای قانون گذار این است که از منافع و مصالح اجتماع حمایت کند و اگر اثری مخالف با نظم عمومی و عفت و اخلاق عمومی باشد، از لحاظ شرعی و حقوقی مالیت ندارد.
ج- شرایط دیگری نیز در بعضی موارد برای برخورداری از حمایت قانونی ذکر شده است که بیشتر مربوط به مرحله‌ی اجرای این حقوق می‌شود تا این که ناشی از ماهیت و ذات این حقوق باشد. مثل اعلان مشخصات روی هر نسخه همراه با علامت مثبت و… (شبیری، ۱۳۸۷).
۲-۲-۲-۳- حقوق مادی ناشی از مالکیت ادبی و هنری
قابلیت انتقال اختیاری (ارادی) به غیر و محدودیت مدت آن‌ها، ویژگی حقوق مادی در نظر گرفته شده برای مؤلف می‌باشد و شامل این بخش‌ها می‌شود:
الف- حق نشر و تکثیر: به موجب این حق، پدیدآورنده به طور انحصاری حق نشر و تکثیر اثر خود را دارد. نشر و تکثیر با توجه به انواع گوناگون آثار، متفاوت است و شامل ضبط مغناطیسی روی نوارهای کاست، صفحات موسیقی، نوارهای ویدئویی، چاپ و افست کتاب، گراور، عکاسی، کلیشه، قالب ریزی، انتقال بر روی سی دی‌های رایانه ای و میکروفیلم و… می‌شود. در حقوق انگلستان و آمریکا تکیه اصلی حقوق مالکیت فکری بر همین حق مادی است. ریشه این تفکر ناشی از این نگرش است که اساساً حق مؤلف از انتشار است نه از خلق آن.
«کپی رایت»، در ترجمه، همان حق نشر و تکثیر است. اما در مفهوم واقعی، باید حق بهره برداری مادی ترجمه شود. اگر چه اکنون با توسعه و تکامل مفهوم آن، تقریباً معادل حق مالکیت مؤلف تلقی می‌شود. اما حق مالکیت مؤلف به مجموعه ای متشکل از حقوق مادی و معنوی اطلاق می‌گردد و در کشورهایی مطرح می‌شود که به حقوق معنوی اهمیت می‌دهند.
ب- حق اجرا و عرضه و خواندن اثر برای عموم: بدین معنی که پدیدآورنده حق انحصاری اجرا و خواندن و عرضه آثار موسیقی و آثار نمایشی و مانند آن‌ها را دارد.
ج- حق ترجمه: یعنی هیچ کس بدون اجازه پدیدآورنده حق ترجمه اثر را دارد.
د- حق پخش اثر از طریق صدا و تصویر: پدیدآورنده حق انحصاری پخش صدای موسیقی یا تصویر آثار تجسمی و …… را دارا می‌باشد.
ه- حق ضبط اثر و حق تهیه فیلم.
و- حق تولید اثر سازگار یا حق تلفیق.
ز- حق استفاده از پاداش و….
به طور کلی، حقوق مادی محدودیتی ندارد؛ بدین معنی که هر انتقال مادی برای اثر متصور باشد، منحصر به پدیدآورنده است. چون پدیدآورنده ذی‌حق و مالک اثر است.
۲-۲-۲-۴- حقوق معنوی ناشی از مالکیت ادبی و هنری
بر خلاف حقوق مادی، حقوق معنوی(اخلاقی) محدود به زمان و مکان نیست و غیر قابل انتقال به غیر است و شامل موارد ذیل می‌گردد:
الف- حق انتساب اثر به پدیدآورنده: این حق از قدیم در بین شعرا به شدت مورد توجه بوده است. غیر قابل انتقال بودن این حق بدین معنی است که حتی اگر پدیدآورنده موافقت کند، نمی‌توان نام شخص دیگری را روی اثر نهاد. البته، پدیدآورنده حق دارد اثر را بی نام منتشر کند اما نمی‌تواند به نام کسی دیگر منتشر کند. از سوی دیگر، این حق برای ورثه محفوظ است که از انتشار اثر بدون نام پدیدآورنده جلوگیری کنند.
ب- حق حرمت و تمامیت اثر: یعنی حق اعتراض به هرگونه تغییر یا اقدامی که موجب لطمه به حسن شهرت پدیدآورنده شود. به عبارت دیگر، فقط پدیدآورنده حق دارد در اثر خود تغییراتی صورت دهد و بدون اجازه وی هرگونه تغییر و تحریف ممنوع است. در جریان یک دعوا در فرانسه، دادگاه این امکان را به پدیدآورنده داد تا مؤلف یک کتاب درسی را، که به بهانه‌ی بی طرفی، کلمات مذهبی را از قطعه های منتخب آثار او حذف کرده بوده محکوم کند.
بدیهی است که این حق قابل واگذاری به غیر است. در بعضی موارد، منع هرگونه اصلاح و تغییر، مغایر هدف قانون گذار از حمایت حقوق ادبی و هنری است که به وسیله آن، راه را برای رشد و تعالی فرهنگ و تمدن بشری فراهم آورد، پس باید تنها تغییرات و اقداماتی ممنوع باشد که موجب لطمه به حسن شهرت و احترام صاحب اثر گردد. (امیری، ۱۳۸۸).
ج- حق تصمیم گیری در مورد انتشار اثر: هیچ مقامی نمی‌تواند پدیدآورنده را مجبور به انتشار اثر خود نماید، حتی طلبکاران نیز نمی‌توانند به منظور استیفای دین خود، اقدام به توقیف نسخه خطی و انتشار آن نمایند. البته، اطلاق این حق نیز قابل بحث است و باید مقید به مواردی باشد که موجب لطمه به حسن شهرت و احترام صاحب اثر گردد، در غیر این صورت، وجهی برای محرومیت جامعه از یک اثر علمی و ادبی نیست.
حقوق ادبی و هنری برای برقراری تعادل بین حقوق و منافع فردی با حقوق و منافع اجتماعی است. بنابراین در برخی موارد، بهره‌مندی از اثر بدون اجازه مؤلف، مغایر با حق پدیدآورنده محسوب نمی‌شود. از این موارد با عناوین «استفاده آزاد» و «استفاده و رفتار منصفانه»، یاد می‌شود. این موارد از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، مثلاً در ایران استفاده مادی از اثر به مقاصد علمی، آموزشی، فنی و تربیتی در حدود متعارف و نیز نسخه برداری برای استفاده شخصی مجاز شمرده شده است. اما، متأسفانه در ایران به دلیل عدم الحاق به کنوانسیون‌های برن و رم در زمینه کپی رایت، حمایت کافی از این حقوق به عمل نمی‌آید (شبیری،۱۳۸۷).
۲-۳- وظایف سازمان جهانی مالکیت فکری
وظایف سازمان جهانی مالکیت فکری عبارتند از:
سازمان به منظور دستیابی به اهداف مندرج در ماده ۳ ، از طریق نهادهای مربوط و با حفظ صلاحیت هر یک از اتحادیه‌ها به شرح ذیل عمل می کند:
ارتقاء توسعه تدابیر پیش بینی شده برای تسهیل حمایت موثر از مالکیت فکری در سراسر جهان و هماهنگی قوانین ملی در این زمینه.
انجام وظایف اداری اتحادیه پاریس، و اتحادیه های ویژه ای که در رابطه با اهداف این اتحادیه تاسیس شده‌اند.
قبول یا شرکت در اجرای هرگونه موافقت‌نامه بین‌المللی که به منظور بالا بردن حمایت از مالکیت فکری تنظیم شده باشد.
تشویق انعقاد قراردادهای بین‌المللی مربوط به ارتقاء حمایت از مالکیت فکری.
پیشنهاد همکاری به کشورهایی که خواهان کمک‌های حقوقی- فنی، در زمینه مالکیت فکری باشند.
جمع آوری و انتشار اطلاعات مربوط به حمایت مالکیت فکری و همچنین انجام و توسعه مطالعات در این زمینه و مبادرت به چاپ نتایج بدست آمده.
حمایت از خدماتی که، حمایت بین‌المللی مالکیت فکری را تسهیل می‌کند و در صورت اقتضاء اقدام به ثبت در این زمینه و انتشار اطلاعات مربوط به آن.
انجام هرگونه اقدام مقتضی دیگر.
همچنین سازمان جهانی مالکیت فکری می‌تواند از طریق استانداردهای بین‌المللی Norm Setting یا Global standard، مدل‌های حمایتی موثر را به کشورهای جهان پیشنهاد نماید و همچنین در گسترش و انتقال تکنولوژی در زمینه های امنیت غذایی، بهداشت عمومی، و از این قبیل اقدامات موثر در جهت تسهیل استفاده بشر از این اختراعات به عمل آورد.
۲-۴- دیدگاه حقوق‌دانان مختلف در مورد ماهیت مالکیت فکری
در این مورد نظرات بسیار زیادی وجود دارد. که از جمله مهم‌ترین آن‌ها، موارد زیر می‌باشد:
الف-دیدگاه حقوق طبیعی: اولین قانونی که در جهان درباره حق مؤلف به وجود آمده است،قانون ۱۷۰۹ انگلستان بود که آشکارا به پشتیبانی از حق قانونی نویسنده و دارنده اثر برخاست. در آغاز سده هجدهم میلادی این پرسش پیش آمد که حق مؤلف در چارچوب مالکیت کامن لا و جزء حقوق طبیعی است یا با فرمان پادشاه و یا قانون‌های خاصی به اشخاص داده می‌شود.

الف- تلاش مدیریت در ایجاد همسوئی و هماهنگی میان اهداف سازمانی و اهداف فردی با بهره گرفتن از همه عوامل مؤثر و از جمله تأکید بر به کار گیری مهارت انسانی در مدیریت سازمان.
ب- کاهش جنبه های بوروکراتیک سازمان به گونه ای که فرصت رشد و بلوغ و احساس قدرت و مشارکت را به کارکنان سازمان بدهد.
ج- معنیدار کردن نظام ارزشیابی عملکرد کارکنان و توریع فرصتها و امکانات و برخورداریهای سازمانی بر اساس عملکرد آنان.
د- توجه به ماهیت شغل به جای تأکید صرف بر محیط کار و تلاش برای ارزشمند کردن مشاغل و در نتیجه جلوگیری از خود بیگانگی افراد در سازمان،

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۵-پیشینه و بحث نظری در مورد بی تفاوتی(بی تفاوتی اجتماعی در ایران):
بی تفاوتی ترجمه ای از واژه انگلیسیِ اپسی ^[۳] برگرفته از ریشه کلمه (اپسای^[۴]) است که خود، واژه ای یونانی و در ادبیات فلاسفه رواقی برای نشان دادن بی تفاوتی نسبت به چیزی که فرد مسئول آن نیست به کار رفته بود. این واژه ترجمه های گوناگونی را درحوزه های علمی مختلف زبان فارسی یافته است. بی علاقگی و خونسردی(ابراهیم زاده، ۱۳۵۱)، بی دردی فاطمی، ۱۳۶۴)، دلمردگی(بریجانیان،۱۳۷۱)، بیتفاوتی (عظیمی، ۱۳۵۰ ؛ شاملو، ص ۱۰۳)
از جمله اینگونه مفهوم سازی ها در برگردانِ این واژه به فارسی هستند که البته واژه آخر، متعارف تر بوده است. افزودن پسوند «اجتماعی» به واژه «بی تفاوتی»، اصطلاحی مهم در ادبیات علوم اجتماعی را با عنوان بی تفاوتی اجتماعی ^[۵] مطرح ساخته است. در زبان فارسی از این اصطلاح ترکیبی نیز ترجمه های گوناگونی شده است، چنانکه دادگران
این اصطلاح را «بی قیدی اجتماعی» ترجمه کرده(روشبلاو و بورونیون ، ۱۳۷۱)، فیروزبخت و بیگی(۱۳۷۴) این واژه را«بی احساسی»ترجمه کرده و در معنای روان شناختی آن گنجانده اند. ساروخانی(۱۳۷۶) نیز آن را«بی حالی» یا «بی عاطفگی اجتماعی» ترجمه و به عنوان یکی از مظاهر و مسائل خاص جامعه جدید شهری تعریف نموده است و به عنوان یک مثال خاص تاریخی، واقعه سال ۱۹۶۴ ایالات متحده را مثال آورده که در جریان آن، لااقل ۳۸ نفر شاهد کشتار زنی در شهر نیویورک بودند، بدون آنکه کوچکترین واکنشی نشان دهند . با تمام اینها اشاره ها به بی تفاوتی اجتماعی در ایران در همین حدود بوده و به ندرت در مورد آن کاوش های نظری عمیقی صورت گرفته است. در تعریف جامعه شناختی مفهوم«بی تفاوتی»، برخی نویسندگان از مفاهیم مقابل آن مانند مشارکت و درگیری استفاده کرده اند(مسعودنیا، ۱۳۸۰)، از اینرو بیتفاوتی با عزلت گزیدن و فقدان مشارکت درحدانتظار، هممعنی قرارگرفته است. برخی دیگر نیز نوع دوستی را در مقابل بیتفاوتی قرار داده به تحلیل و پژوهش در باب آن پرداختهاند(کلانتری و همکاران، ۱۳۸۶). محققانی چند، بیتفاوتی اجتماعی را مترادف با عزلت گزینی، بی علاقگی و عدم مشارکت افراد در اشکال متعارف اجتماعی معنا کرده ، و در تحلیل خود آن را مقابل علاقه اجتماعی^[۶] درگیری در فعالیت های اجتماعی، روان شناختی، و سیاسی فرار داده است (دث و الف،۲۰۰۰).
پیشینه پژوهش در باب بیتفاوتی اجتماعی، غالباً از منظر سیاسی مورد توجه قرار گرفته است گنس^[۷] (۱۹۹۲) به بررسی رابطه میان مشارکت سیاسی و بیتفاوتی پرداخته و با توجه به کاهش علاقه افراد به پیگیری مسائل سیاسی جامعه خود، بیتفاوتی را به عنوان مسألهای مهم در این کشور معرفی کرده است.ون اسنیپنبرگ و شیپرز^[۸](۱۹۹۱) نیز افزایش بیتفاوتی اجتماعی در هلند سال ۱۹۸۵ را ما به ازاء اعتراض سیاسی عظیم طبقاتی دانستهاند که به شدت از رکود اقتصادی ضربه خوردهاند، و به همین دلیل، الگویی را برای تبیین بیتفاوتی سیاسی در میان افراد طبقات پایین در اواسط دهه ۱۹۸۰ هلند طراحی کردند. در پژوهش دیگری که در کشور عربستان سعودی انجام شد محقق مسأله بیتفاوتی عمومی را به عنوان مانعی در جهت برنامههای توسعه این کشور مورد تحلیل و تبیین قرار داد (المیزجاجی^[۹] ، ۲۰۰۱) در پژوهش دیگری با عنوان سنجش بیتفاوتی سیاسی مردم شهر پکن عوامل مؤثر و اثر متغیرهای گوناگون زمینهای و مستقل مانند رضایت اجتماعی، احساس اثربخشی، موقعیت اجتماعی-شغلی، و وابستگی حزبی –سیاسی بر روی بیتفاوتی سیاسی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله حاکی از وجود رابطه معنی دار میان این ، متغیرها بوده است(چن و زانگ^[۱۰]، ۱۹۹۹) در نتیجه پژوهشها در افریقا نشانگر رابطه مستقیم همبستگی میان بیتفاوتی در رابطه با قومیت بوده است. چنانکه روس^[۱۱](۱۹۷۵) در پژوهشی در پایتخت کشور کنیا، علت اصلی بی تفاوتی به مسائل اجتماعی و سیاسی را مختصات خرده گروه های قومی استنتاج کرده است در ایران جز در موارد معدود، پژوهش های چندانی در این حیطه انجام نشده است. کلانتری و همکاران( ۱۳۸۶) در پژوهشی با عنوان «بررسی بی تفاوتی و نوع دوستی در جامعه شهری ایران و عوامل مؤثر بر آن»، هدف کار خود را در پژوهشی علّی مقایسهای، بررسی ارتباط بی تفاوتی اجتماعی با متغیرهای همدلی، مسئولیتپذیری و تحلیل هزینه پاداش مادی قرار دادند . نتایج حاصله نشان داد در مواجهه با حالت های اضطراری ۳/۷۵ درصد از شهروندان نوعدوست و ۷/۲۴ درصد بی تفاوتند. به علاوه گروه نوعدوست در مقایسه با گروه بی تفاوت دارای همدلی بیشتر، مسئولیت پذیری بیشتر، و تحلیل هزینه-پاداش کمتر است . حبیب زاده (۱۳۸۴) نتایج یک پژوهش اسنادی-میدانی با عنوان «بی تفاوتی سیاسی کارگران و تأثیر آن در کاهش مشارکت سیاسی آنان در جمهوری اسلامی ایران»، نشان داد که این بی تفاوتی در سطحی نبوده که ناامیدی کامل آنان را در پی داشته باشد و یا خود را فاقد تأثیر در حوزه های سیاسی و اجتماعی بیابند اما باعث بی تفاوتی آنان در حیات سیاسی شده است. بررسی پیشینه پژوهشهای یادشده، دامنه وسیعی از آراء و دیدگاه ها را دربرمیگیرد که از منظر گوناگون به مسأله بیتفاوتی پرداخته اند. از این رو، در مقیاس سازی و شاخصهای عملیاتی متغیرها، نکات مفیدی را در اختیار این مطالعه قرار داد تا به اتکای آنها بتوان با دقت بیشتری عمل نمود.
۲-۶-پشتوانه های نظری در دیدگاه جامعه شناسان
در تبیین بیتفاوتی اجتماعی که غالباً با تعبیر بیگانگی اجتماعی در نظر جامعه شناسان کلاسیک یادشده است.
زیمل به خصلت زندگی شهری نوین(ممتاز، ۱۳۷۹وکرایب ،۱۳۸۷)،دورکیم به پدیده آنومی و ضعف هنجاری در جامعه مدرن(رفیع پور، ۱۳۷۸ و توسلی، ۱۳۸۲)، تونیس و وبر به گسترش کنش های ، مبتنی بر عقلانیت مدرن(کانمن، ۱۳۸۱ و وبر،۱۳۷۴مارکس، ۱۳۷۳) به انزوای کارگران به دلیل خصلت تولید سرمایه داری، و زنانیکی و تامس در نظریه نظام ، گسیختگی اجتماعی به مساله ضعف هنجارهای توسلی،۱۳۸۲)
اشاره کردهاند. اما نظریه پردازان معاصر در قالب نظریه هایی نسبتا تجربیتر، عوامل مؤثر در بروز بیتفاوتی را در جامعه را شناسایی کرده اند. استرلین ^[۱۲]تبیینی اقتصادی و جمعیت شناختی از بی تفاوتی ارائه کرده و معتقد است که تمایلات و روندها در ارتباط با بی تفاوتی سیاسی، تا اندازه ای تابعی از تغییرپذیری نسلی در زمینه بهزیستی و رفاه اقتصادی است(مسعودنیا،۱۳۸۰). در نظر لیپست^[۱۳] (۱۹۶۳) و لرنر^[۱۴] بی تفاوتی اجتماعی در نقطه مقابل مشارکت اجتماعی قرار میگیرد و متغیرهای اجتماعی در آن دارای محوریت و اهمیت فراوانی هستند. دال^[۱۵] (۱۹۸۳) نیز چهار گروه از افراد اجتماع را مشخص میکند؛ قدرتمندان، قدرت طلبان، طبقه سیاسی و طبقه غیرسیاسی یا بی تفاوت به زعم دال، از آنجا که انسان به طور طبیعی یک جانور سیاسی محسوب میشود مطالعه پیدایش و علت پیدایی طبقه بیتفاوت مهم است. او در تبیین بی تفاوتی در جوامع جدید، قضایایی مشابه با جامعه شناسی تبادلی را مطرح میسازد، یعنی همانگونه که در روابط میان افراد، مادیات تبادل می شوند، فراشدهایی مانند علائق اجتماعی و دوستی ها نیز با یکدیگر مبادله می شوند( مایر^[۱۶] ،۱۹۶۶).
ویلسکی ^[۱۷] در نظریه ای دیگر، بر این اعتقاد است که بی تفاوتی ممکن است تابعی از فرایند سالخوردگی باشد( نقل از مسعودنیا،۱۶۱:۱۳۸۰) پیلیاوین^[۱۸](۱۹۹۱) و لاتانه و دارلی (۱۹۷۰) در نظریه پنج مرحلهای در تبیین بیتفاوتی اجتماعی بر مبنای محاسبه هزینه پاداش حرکت کردهاند. به باور آنها، افراد در مواقع مواجهه با وضعیت های خاص و اضطراری، بلافاصله به تحلیل و بررسی هزینه ها و پاداش های نوع دوستی و بی تفاوتی می پردازند و درواقع، بی تفاوتی به دیگران یا نوع دوستی مستقیماًتابع پاسخی است که افراد ناظر در یک موقعیت اضطراری نشان می دهند.
احساس بی قدرتی^[۱۹] ، عدم اثربخشی«اثرگذاری» یا عدم کارآئی ^[۲۰]، که جملگی معانی مترادفی را دارند مبنای
نظریه های مبتنی بر«جامعه پذیریِ عدم اثربخشی »را تشکیل می دهند چنانکه ساث ول^[۲۱] جریان اجتماعی شدن و تجارب تدریجی در جامعه را از جمله عوامل سرخوردگی و دلمردگی اجتماعی افراد معرفی کرده و معتقد است که هرقدر افراد جامعه سطح بالایی از احساس عدم اثر بخشی در فرایندهای اجتماعی-سیاسی را تجربه کنند، احتمال بیشتری برای بی تفاوتی اجتماعی و بیگانگی از مسائل اجتماعی وجود دارد. محتوای رفتارگرایانه برخی قضایای نظریه دال( ۱۹۸۳) و نظریه سیمن^[۲۲] در باب بی قدرتی، نیز این باور را نشان می دهد . احساس بی قدرتی یا عدم اثرگذاری جامعه پذیر شده، به دنبال خود احساس بی اعتمادی به همراه می آورد (روس وهمکاران، ۲۰۰۱ ). برخی نظریه پردازان، مقوله بی تفاوتی اجتماعی را به میزان درونی سازی سه هنجاراجتماعیِ«تقابل»(رگان، ۱۹۹۳)، «انصاف»(والستر، ۱۹۷۳)، و«مسئولیت پذیری»(لوین، نورنزایان، فیلبریک، ۲۰۰۱ و مارویا، فریزر، و میلر، ۱۹۸۲) نسبت دادهاند(کلانت ری و همکاران، ۱۳۸۶ و بدار، ۱۳۸۰ این پژوهش ها بیانگر آن بودهاند که هرقدر هنجارهای تقابل و انصاف که در ذات خود مستلزم نوعی تحلیل هزینه-فایده هستند در افراد بیشتر درونی شوند باعث گرایش بیشتر به بیتفاوتی خواهند شد و درونی سازی هرچه بیشتر هنجار مسئولیت پذیر ی گرایش بیشتری را به نوع دوستی باعث میشود(پیج، ۱۹۹۶). در انزواگرایی^[۲۳] که گونه سوم از کنشورزی غیراستاندارد و انحرافی مورد نظر نظریه بیهنجاری یا فشار ساختاری^[۲۴] مرتن(۱۹۳۸) را تشکیل میدهد، افراد نه اهداف مورد قبول جامعه و نه وسایل نیل به آنها را نمیپذیرند و از آنجا که هیچ جایگزینی را نیز مدنظر ندارند رفتار توأم با بی تفاوتی اجتماعی و سیاسی را از خود نشان خواهند داد و از هرگونه مشارکت در فعالیت های گوناگون پرهیز میکنند. به زعم رفیع پور ( ۱۳۸۴) رفتار منبعث از شق چهارم منجر به بیتفاوتی اجتماعی شده و به عبارتی گروه های بی تفاوت اجتماعی در این طبقه جای می گیرند آلموند و وربا^[۲۵] در کتاب فرهنگ مدنی ( ۱۹۶۳ )، بی تفاوتی اجتماعی را به عنوان یکی از مصادیق عدم تطابق میان ساختار سیاسی جامعه و فرهنگ آن تعریف کنند و به شرح جهت گیری های افراد جامعه در ارتباط با مسائل عام یا عمومی پرداخته اند.
برخی نظریه ها در باب بی تفاوتی اجتماعی، مبتنی بر نقش انواع نارضایتی اجتماعی به عنوان عامل محرک
در وقوع این پدیده است (گمسون^[۲۶] ،۱۹۶۸) کارنهاوزر^[۲۷]،(۱۹۵۹) لیپست در کتاب«مرد سیاسی»(۲۲۶:۱۹۶۳) ،
می نویسد “جامعه ای که در آن بخش بزرگی از جمعیت بی تفاوت ، بی علاقه، و ناآگاه باشد جایی است که در آن، رضایت را نمیتوان یافت”.
نظریه پردازان محرومیت نسبی، مبنای کار خود را بر مفهوم مقایسه موقعیت فرد با موقعیت افرادی دیگر در
سایر گروه ها و دسته های انسانی داده انددانکن و میشل^[۲۸](۱۹۶۸). کوزر محرومیت را به سرخوردگی مربوط دانسته و از آن برای تبیین نرخ خودکشی استفاده کرده است(گر، ۱۳۷۷). ترنر ( ۱۳۷۳) نیز که جامعه شناسی تضادگرا است تحلیل خود را بر نقش محرومیت نسبی در تضاد متمرکز کرده است. گور^[۲۹] ،( ۱۹۷۰نقل از رفیع پور۳۲:۱۳۷۸)معتقد است برخی افراد در چنین وضعیتی به نارضایتی خواهند رسید و دچار نوعی ناکامی، افسردگی اجتماعی و یأس و بی تفاوتی می شوند. ویزه^[۳۰] معتقد است ( ۱۹۹۴ ؛ نقل از منبع پیشین: ۴۱) عقلگرایی و رفتار عقلانی به نوبه خود بر فردگرایی استوار است و از آن سرچشمه می گیرد و در نتیجه چنین وضعیتی انسان به افزایش سو د خود می اندیشد . در نظریه خود-سوداندیشی^[۳۱] ، کسانی مانند لیپمن^[۳۲] این استدلال را ارائه کردند که مشکلات و گرفتاری های روزمره افراد، برای مردم به نحو چشمگیری توجه برانگیزند و لذا نوعی فردگرایی نسبت به مسائل بیرونی بر رفتار آنها حاکم می شود(هولندر، ۱۳۷۸)
نظریههای ذکر شده در باب بیتفاوتی اجتماعی،گویای ابعاد متنوع و متکثری هستند که بر پیدایش یا افزایش مساله بی تفاوتی اجتماعی و عوامل اثرگذار برآن تأکید میورزند . در چارچوب نظر ی مرجع ،برای تبیین مسأله مورد بررسی که مفهومی چندبعدی است با بهره گیری از نظریه های موجود و مرتبط مورد بررسی، متغیرهای تأثیرگذار بر بیتفاوتی اجتماعی استخراج شد. به منظور عملیاتی کردن متغیرها و ایجاد پل ارتباطی معقولی بین چارچوب نظری و فرضیه ها، الگویی نظری- تبیینی تدوین شد که با استعانت از اطلاعات تجربی اعتبار آن مورد آزمون قرار گیرد. این الگو، مؤید تأثیرهای متفاوتی است که متغیرهای زمینه ای و اجتماعی در قالب متغیرهای مستقل، بر بی تفاوتی اجتماعی می گذارند.
نه رضیه جهت دار براساس چارچوب نظری و الگوی تحلیلی استخراج شده از مبانی نظری پژوهش، مطرح
شد. فرضیه نخست ناظر بر آن است که میزان بیتفاوتی اجتماعی از لحاظ ویژگی های زمینهای(جنسیت، سن، وضعیت تأهل، قومیت، پایگاه اقتصادی-اجتماعی) متفاوت است. در فرضیه سازی متغیرهای اجتماعی، ابتداً تأثیرگذاری متغیرهای مستقل(شدت و جهت روابط معنادارِ مثبت و منفی) و سپس میزان تبیین یا قابلیت پیش بینی بی تفاوتی اجتماعی براساس آنها مورد دقت قرار گرفت. بر مبنای مفروضات اصلی، هشت متغیر بی هنجاری، اعتماد اجتماعی^[۳۳]، رضایت اجتماعی^[۳۴]، اثربخشی اجتماعی^[۳۵]، محرومیت نسبی^[۳۶] ، فرد گرایی^[۳۷] ، تحلیل هزینه – پاداش^[۳۸] ، و التزام (تعهد) مدنی^[۳۹] بر بی تفاوتی اجتماعی به صورت مثبت و منفی اثرگذار است.
۲-۷- مفهوم تفاوت فردی و ویژگی های شخصی در سازمان
کارکنان سازمانها از جنبه های مختلف رفتار و شرایط جسمانی با یکدیگر تفاوت دارند. منظور از تفاوتهای فردی، این است که هرفرد موجودی است منحصر به فرد، استثنایی و یگانه، به گونهای که از پروتئینهای سازنده موی هرکس تا شیارهای روی انگشتش، بدون همانند است. البته شاید کسانی را ببینیم که دارای شباهتهای بسیاری نسبت به هم باشند، ولی بدون شک، به طور دقیق، یکسان و برابر نیستند و با اطمینان میتوان گفت که از لحاظ شخصیت و شناخت،دارای تفاوتهایی هستند که این تفاوتها دربرگیرنده دیدگاه ها، نگرشها وگرایشهای گوناگون نیز میشود(غفاری، ۸۳:۱۳۷۶). لذا میتوان گفت، افراد از : جهات ساختمان بدنی و اندامها، چهره و زیبایی، قدرت عضلانی و نیروهای جسمانی، توانایهای عمومی ذهنی و استعدادهای خاص، ثبات و هیجا نپذیری، عواطف و گرایشها و سازگاری با محیط اجتماعی متفاوتند که مجموع این تفاوتها کلا در رفتار و توانایی فرد اثر میگذارد و موجب میشود که پس از شناخت وی، انتظارات معینی از او داشت (مقدمی پور ، ١٣٧٨). در یک موقعیت معین، ویژگی های فردی هر شخص موجب می شود که او رفتاری متناسب با خود اتخاذ کند. چون ویژگیهای فردی می توانند به صورت های کاملا متفاوت و چندگانه جفت و جور شوند، بنابراین می توان انتظار داشت که در یک موقعیت معین، واکنش های متفاوتی وجود داشته باشد و اینجاست که مفهوم شخصیت وارد عمل میشود.
در فرهنگ لغات و اصطلاحات روانشناسی، شخصیت بدینگونه تعریف شده: «تکامل یافتن صفات مشخص
جسم وخلق، همگام با تکامل ساختار بدن، رفتار، توجهات، موضع، توانمندی و امکانات و کلیه جهات و مواردی است که به عنوان جنبه تکامل و کمالشناخته شده است» (عاقل ، ترجمه فارسی ، ۱۳۸۸).
«سالواتورمای»،(۱۹۸۹) شخصیت را این گونه تعریف کرده است: “شخصیت، مجموعه پایدار و ثابتی از صفات و خصوصیات و گرایش هایی است که وجوه اشتراک و اختلاف فرد را با دیگران مشخص می کند” (سلطانی و روحانی ، ١٣٨١: ٨). آلپورت^[۴۰] شخصیت را سازمان پویایی از منظوم ههای روانی و بدنی در درون فرد که سبب سازگاری بیهمتا و بینظیر او با محیط میشود، میداند (ستوده، ١٣٧٨:۸۱). از دیدگاه : « شاملو » شخصیت، مجموع های سازمان یافته و واحدی متشکل از خصوصیات نسبتاq پایدار و مداوم که الگوی منحصربه فرد صفات شخصیت است و هر فرد را از افراد دیگر متمایز میکند، میباشد (شاملو، ١٣:١٣٧۴). روانشناسان در تعریف شخصیت، غالبا اصطلاح یا کلمه « ویژگی^[۴۱] » را به کار می برند که به وضع و حالت نسبتاً پایدار برای رفتار به روش های خاص، در اوضاع یا موقعیت های گوناگون اطلاق میشود. به عبارت دیگر، الگوی مشخص و نسبتا ثابت رفتارها، تفکر، تصور، انگیزش ها، هیجانها و عواطفی که یک فرد را از دیگران متمایز می نماید، ویژگی می نامند. ویژگی ها یا خصوصیات انحصاری فرد، ممکن است موروثی (نا آموخته) یا اکتسابی (آموخته)، یعنی رفتارها یا افکار و اعمال و تجارب اختصاصی یا نتیجه تعامل شبکه ای وراثت و محیط باشد (شعاری نژاد ، ۴١٨-١٩:١٣٨۵)
با توجه به تعاریف فوق، امروزه ما معتقد هستیم که شخصیت، تحولی است و هر نوع تعریفی درباره شخصیت، به منزله توقف درباره یک فرایند است و شخصیت فرد را در هر لحظه ای از تحول وی، به منزله تظاهر یا تجلی ظرفیت سازش فراگیر او قلمداد می کنیم، یعنی اگر شخصیت به عنوان کامل ترین گستره روا نشناختی انسان شناخته می شود، در حکم رفتاری است که به صورت انگیخته و جهت یافته در او می بینیم. پس در هر لحظه ای از تحول فرد، ما در حقیقت با نوعی از تجلیات روانی وی روبه رو هستیم که این تجلیات به منزله سازش فراگیر او تلقی می شود (فتحی آشتیانی ، ۳۶-۳۷ : ۱۳۷۷).
۲-۸-منشا تفاوت های فردی و عوامل تعیین کننده
شخصیت منشا تفاوت های فردی را باید در وراثت افراد و محیط و زندگی آنان جستجو کرد. «کلوک^[۴۲]» « موری^[۴۳]» در سال ١٩۵٣ به این نتیجه رسیدند که پس از فعال شدن محیط، دو عامل تعیین کننده را به ندرت می توان از یکدیگر تفکیک کرد. این دو مساله اساسی عبارتند از:کدام یک از توانایی های بالقوه ژنتیک در نتیجه رویدادهای خاص زندگی در محیط مفروض فیزیکی،اجتماعی و فرهنگی فعال می شوند؟ ساختار ژنتیک چه محدودیت هایی در پرورش شخصیت ایجاد می کند؟ به عبارت دیگر در بحث شخصیت، محققین هم بر توارث و هم بر محیط و تعامل بین این دو، درطول زمان تکیه می کنند. (محمدزاده و مهروژان(۱۳۷۵: ۱۰۱). در همین راستا « رویس^[۴۴]» (۱۹۸۳)، شخصیت را ترکیبی از ویژگی های فیزیکی و ذهنی می داند که به فرد هویت می بخشد و این ویژگ یها یا خصلت از جمله منظر، طرز تفکر و احساس آدمی، حاصل تعامل عوامل وراثتی / فطری و محیطی است (رضائیان۱۳۸۱:۱۹۸). بنابراین می توان گفت هر صفت شخصیتی، به واسطه اثر متقابل محیط و وراثت شکل می گیرد. تفاوت بین افراد می تواند در نتیجه تفاوت های محیطی،تفاوت های ارثی یا محصول هر دو عامل باشد. بدین ترتیب تفاوت های موجود در رنگ چشم، ارثی است.تفاوت های موجود در نگرشهای اجتماعی، محیطی است و تفاوتهای موجود در هوش افراد نیز ارثی ومحیطی است.(ساعتچی،۱۳۸۳:۵۶). به طور کل در مباحث رفتار سازمانی، پنج مقوله عمده به عنوان تعیین کنندههای صفات شخصیتی مطرح است که عبارتند از:
تعیین کننده های فیزیولوژیک
تعیین کننده های فرهنگی
تعیین کننده های خانوادگی و گروهی
تعیین کننده های مربوط به نقش
تعیین کننده های موقعیتی(سلطانی و روحانی ۱۳۸۱:۸).
۲-۹-تفاو تهای فردی و شخصیت
در بسیاری موارد، دلیل شکست افراد در انجام دادن اثربخش وظایف شغلی خود در سازمان، کمبود هوش یا فقدان مهارت های فنی آنان نیست، بلکه همسو نبودن ویژگی های شخصیتی آنان و شغلی است که به عهده دارند. تحقیقات گوناگون در زمینه ویژگی های شخصیتی با عملکرد شغلی نشان می دهند که بین این دو مقوله همبستگی وجود دارد و زمانی این همبستگی قوی تر است که یک عامل شخصیتی با شرح شغل فرد، مرتبط باشد. (تِت و همکاران ،۱۹۹۱). بهترین نظریه مستند تناسب شغل با شخصیت را یک روان شناس به نام «جان هالند»^[۴۵] عرضه کرد. بر اساس این نظریه مردم تمایل دارند شغلی را انتخاب کنند که با شخصیت آنان همخوانی داشته باشد. این نظریه، شش نوع ویژگی شخصیتی ارائه می کند و می گوید که رضایت شخص یا تمایل وی به ترک شغل به درجه یا میزان تناسب شخصیت او با محیط شغلی اش بستگی دارد. هریک از این شش نوع ویژگی شخصیتی، مناسب محیط شغلی خاص خود است. نمونه هایی از شغل های متناسب با این شش نوع ویژگی شخصیتی در جدول ۲-۱ قابل مشاهده است. پژوهشهای «هالند» شش ضلعی زیر را کاملاً تایید میکند. این شکل نشان می دهد که هرقدر دو سنخ، در این چندضلعی به هم نزدیک تر باشند، سازگارترند. گروه های مجاور مشابه اند، در حالی که سنخ هایی که مقابل یکدیگر قرار گرفته اند، اختلاف زیادی با هم دارند. این نظریه، بیانگر این است که اگر شخصیت فرد با شغل وی سازگار باشد، رضایت شغلی بسیار زیاد میباشد و میزان ترک خدمت به حداقل می رسد.
نکات کلیدی این الگو عبارتند از:
١-کاملا مشهود است که اختلافی ذاتی در شخصیت افراد وجود دارد.
٢- مشاغل، انواع گوناگون دارند.
٣- افرادی که در محیط کاری سازگارتر با سنخ شخصیتی شان کار میکنند، نسبت به افرادی که نوع شغل را مناسب با شخصیت خود نمی دانند، رضایت بیشتری دارند و کمتر مایل هستند که داوطلبانه آن را ترک کنند.
هرگاه به سازگاری ویژگی شخصیتی و شغل توجه کافی شود، به نظر میرسد مدیران میخواهند بهترین نقش و راض ترین کارکنان را داشته باشند. به علاوه این کار ممکن است منافع دیگری هم در پی داشته باشد. با پی بردن به این واقعیت که مردم به شیوه های متفاوت به حل مشکلات، تصمیمگیری و کنش متقابل شغلی میپردازند، یک مدیر بهتر می تواند درک کند که مثلا چرا یک کارمند مایل نیست سریعا ًتصمیم گیری کند یا کارمندی کوشش می کند قبل از پرداختن به حل یک مسأله حداکثر اطلاعات ممکن را گردآورد. رابینزو دی سنزو ،(۱۳۷۹:۲۷۵)،بنابراین برای انتخاب افراد مناسب جهت مشاغل معین، باید توان آنها سنجیده و برای هر شغل فردی را برگزیند که بتواند از عهده انجام آن برآید یا لااقل توانایی بالقوه یادگیری و انجام آن را داشته باشد.
جدول۲-۱: سنخ شناسی و نمونه شغلی هالند

نوع شخصیت

ویژگی های شخصیتی

نمونه شغل

برنامه ریزی بهینه برای آبیاری محصولات کشاورزی یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین راندمان و مدیریت مؤثر منابع آبی میباشد. کشاورز میتواند به راحتی یک برنامه‌ی زمانبندی آبیاری را تهیه نماید. تهیه‌ی چنین برنامه‌‌ای نه تنها ساده و آسان است بلکه از نظر اقتصادی نیز به صرفه میباشد. در نبود چنین برنامه‌‌ای کشاورز معمولاً آبیاری غیر معلوم و نامشخصی را انجام میدهد که نتیجه آن غالباً آبیاری بیش از حد یا آبیاری کمتر از مقدار لازم محصولات کشاورزی میباشد. که نتیجه‌ی آن کاهش تولید نسبت به هر واحد آب مصرفی میباشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کشاورزان معمولاً در مورد منابع آبی با یکی از شرایط زیر روبرو میشوند:
– زمانی که آب کافی برای تقاضاهای موجود در دسترس است، حداکثر راندمان در هر واحد زمین بدون اتلاف آب، انتظار میرود.
– زمانی که تنها آبهای محدود در دسترس است، هدف اصلی‌‌این است که حداکثر تولید را از هر واحد آب با توزیع درست آب در زمین تحت کشت و بویژه بکارگیری آب در مراحل حساس رشد گیاه، حاصل شود.
زمانبندی آبیاری به معنی تأمین آب طبق نیاز گیاه بر طبق محدودیتهای آب موجود میباشد.
فاکتورهای مؤثر برای تدوین یک برنامه‌ی زمانبندی دقیق عبارتند از:
– فاکتورهای آب و هوا شامل: دمای محیط (شب و روز)، تابش خورشید، سرعت باد، بارندگی، رطوبت، طول روز و …
– فاکتور آب شامل: دسترسی و کیفیت آب
– فاکتورهای گیاه شامل: تنوع محصول، مشخصات ریشه، قدرت تحمل در برابر خشکسالی، مرحله رشد و طول فصل رشد، قدرت تحمل در برابر نمک، نیاز غذایی، اجزاء اصلی قابل برداشت (درو) گیاه، کیفیت و راندمان
– فاکتورهای خاک شامل: بافت خاک، ساختار، عمق، حاصلخیزی، دمای خاک، هوادهی (تهویه) خاک، شوری خاک در سطح ایستابی، سرعت تراوش، سرعت تخلیه‌ی زهاب، قابلیت هدایت آب، مقاومت مکانیکی، ظرفیت نگهداری آب
– فاکتورهای مدیریتی شامل: تعداد گیاهان، حفاظت گیاه، سیستم آبیاری، کود دادن و …
اندازه گیری آب:
رابطه خاک- آب- گیاه به ما‌‌این اجازه را میدهد که سیستم‌های آبیاری را به گونه‌‌ای طراحی کنیم که مقدار صحیح آب در زمان مورد نیاز، بکار رود. که‌‌این امر موجب بدست آمدن حداکثر راندمان آب شده و از آسیب رساندن به زمین جلوگیری میکند. معمولاً در اندازه گیری و محاسبه سرعت دقیق جریان آب، یک خاکریز با شیار v شکل بکار میرود. سرعت جریان آب را با یک بار اندازه گیری و استفاده از یک جدول آب میتوان محاسبه کرد. اما برای‌‌این کار اقدامات زیر ضروری میباشد:
– شیار v شکل بایستی ۹۰ درجه باشد، هر کناره ۴۵ درجه عمودی که درست در مقابل جهت جریان آب تنظیم میشود.
– اندازه‌ها از روی یک درجهبندی که به یک میخ نشانه ضمیمه شده و نقطه صفر آن در قسمت تحتانی شیار قرار دارد و بدست میآید.
– خاکریز بایستی در انتهای تحتانی منبعی با عمق و پهنای مناسب که بتواند جریانی یکنواخت و ثابت را ‌‌ایجاد کند قرار گیرد. آب باید آزادانه سرریز شود به طوری که یک فضا در زیر آب تخلیه شده وجود داشته باشد.
جدول ۲-۷- تخلیه از میان خاکریز با شیار v شکل ۹۰ درجه با ارتفاع‌های مختلف

ارتفاع

دبی

ارتفاع

دبی

اینچ

سانتیمتر

فوت مکعب در ثانیه

لیتر در ساعت

اینچ

سانتیمتر

فوت مکعب در ثانیه

لیتر در ساعت

۱

۹/۲

۰۰۰۷/۰

۷۱۲

۶

۵/۱۶

۵۳۹/۰

۵۴۹۴۴

۱

۸/۳

۰۱۴/۰

۱۴.۵۵۴

مشغولیت اجتماعی

۱۹۲۱.۹۷۳

۱۴۸

۱۲.۹۸۶

همانطور که جدول (۴-۱۹) نشان می دهد بین میانگین حواس پرتی در بین افراد بهنجار و معتاد تفاوت معنی داری وجود دارد (۰۵/۰ p<) و میانگین حواس پرتی در بین افراد بهنجار کمتر از معتاد است.
فصل پنجم
تفسیرونتیجه‌گیری و جمع‌بندی
۵-۱مقدمه
در این فصل ابتدا تمامی یافته های پژوهش به ترتیب فرضیه ها بررسی می شوند و سپس با نتایج پژوهشهای مرتبط قبلی که در ارتباط با نتایج پژوهش حاضر است مقایسه و در نهایت به تفسیر و تبیین یافته ها پرداخته می شود. این کار از طریق تفسیر روابط درونی داده های پژوهش و معنی دادن به نتایج پژوهش دنبال می گردد. در پایان فصل محدودیتهای اجرای پژوهش و پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده ارائه شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵-۲ بحث و نتیجه‌گیری:
پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبک های هویت، سبک های مقابلهای و سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتاری در معتادان و افراد بهنجار صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل فرضیه‌ها به شرح زیر می‌باشد:
اولین فرضیه پژوهش به بررسی بین سبک های هویت معتادان و افراد بهنجار پرداخت.
نتایج نشان داد بین میانگین سبک های هویت اطلاعاتی، هنجاری، سردرگم و تعهد در بین افراد بهنجار و معتاد تفاوت معنی داری وجود دارد (۰۱/۰ p<) و میانگین سبک های هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد در بین افراد بهنجار بیشتر از معتاد است، این در حالی است که میانگین سبک هویت سردرگم در بین افراد بهنجار کمتر از معتاد است. این یافته ها در راستای نتایج پژوهش های سلیمانیان و همکاران(۱۳۹۲) و فیلد و تیفانی (۲۰۱۴) قرار دارد. همچنین این نتایج در برخی از مولفه با نتایج مطالعات احمدی و همکاران (۱۳۸۹) و فتحی و همکاران (۱۳۹۲) مغایر بود.
احمدی و همکاران (۱۳۸۹) در نتایج مطالعه خود گزارش کردند افراد سو ءمصرف کننده مواد، نمرات بالاتری در سبک هویت یابی هنجاری و سردرگم/ اجتنابی داشتند، در حالی که افراد بدون سوء مصرف مواد بیشتر دارای سبک هویت یابی اطلاعاتی بودند. همچنین فتحی و همکاران (۱۳۹۳) در نتایج بررسی خود گزارش نمودند که سبک هویت اطلاعاتی در دانشجویان غیر معتاد بیشتر از دانشجویان معتاد بود و سبک هویتی هنجاری و سردرگم/ اجتنابی در دانشجویان معتاد بالاتر بود.
میتوان گفت که چون افراد دارای هویت موفق از بحران عبورکرده و به تعهداتی دست پیداکرده است، بنابراین کمتر در معرض خطر اعتیاد می باشند. تعهد به ارزشهای ایدئولوژیک و خانوادگی و مذهبی و شغلی به عنوان یک عامل محافظ عمل میکند و در پیشگیری ازگرایش افراد به اعتیاد مؤثر است. در واقع افراد دارای هویت رشدیافته و دارای تعهد (دارای سبک هویتیابی اطلاعات)، آگاهانه و به طور فعال به جستجوی اطلاعات و ارزیابی آنها میپردازند و سپس اطلاعات مناسب خود را مورد استفاده قرار میدهند. این افراد نسبت به دیگران از آمادگی بیشتری برای حل مسائل و مشکلات شخصی برخوردارند و از راهبردهای مقابله ای متمرکز بر مساله استفاده می کنند. بنابراین احتمال کمتری دارد که به معضل سوء مصرف مواد گرفتار شوند. همچنین افرادی که از سبک هویتیابی هنجاری استفاده می کنند در مواجهه با موضوعات هویت و تصمیم گیری ها، با انتظارات و دستورات افراد مهم و گروه های مرجع، هم نوایی می کنند. آنها ارزش ها و عقاید را میپذیرند و درونی می کنند، تحمل کمی برای مواجهه با موقعیت های جدید و مبهم دارند و نیاز بالایی برا ی حفظ ساختار خود نشان می دهند. این افراد به جستجوی اطلاعات نمی پردازند، مگر این که این اطلاعات به وسیله ی منبع معتبر (مثل والدین) تایید شود که این عامل می تواند در پرهیز از مصرف مواد از سوی آنان تاتیر گذار باشد. چرا که این افراد بیشتر براساس الگوهای خانوادگی (والدین) رفتار کرده و کمتر نوجویی می کنند و براساس نتایج مطالعات افراد نوجو بیشتر در خطر مصرف مواد قرار دارند(میرسعادتی، ۱۳۸۹).
اما افراد دارای سبک هویت سردرگم /اجتنابی تا حد ممکن سعی در اجتناب از پرداختن به موضوعات هویت و تصمیم گیری دارند. در موقعیت های تصمیم گیری، آن ها اطمینان کمی به توانایی شناختی خود دارند و معمولاً قبل از تصمیم گیری احساس ترس و اضطراب دارند و معمولاً از راهبردهای تصمیم گیری نامناسب مانند اجتناب کردن، بهانه آوردن، دلیل تراش، روی آوردن به مواد و … استفاده میکنند. این افراد با شیوه مقابله ای هیجان مدار، راهبردهای تصمیم گیری نامناسب، خودآگاهی محدود، جهت دهی توسط دیگری، راهبردهای ضعیف اسنادی و شناختی، واکنش های اضطراب ناتوان کننده و کنترل بیرونی، واکنش نشان می دهند که این عوامل در سوق دادن آنان به مصرف مواد تاثیر دارد و براساس نتایج پژوهش ها این سبک هویت با عزت نفس پایین، واکنش های افسردگی و روان رنجوری بالا، مصرف مشروبات الکلی و سوء مصرف مواد و دارو در سنین پایین به طور مثبت، همبستگی نشان داده است و با درون گرایی، نیاز برای شناخت، توافق، گشودگی و وظیفه شناسی به طور منفی همبسته است.
همچنین در خصوص عدم همخوانی نتایج مربوط به برخی از مولفه ها، می توان بیان کرد پژوهش محمدی و همکاران (۱۳۸۹) بر روی نوجوانان دارای سوء مصرف مواد صورت گرفته و پژوهش فتحی و همکاران (۱۳۹۲) نیز در خصوص افراد معتاد و غیر معتاد به اینترنت صورت گرفته است که این عامل می تواند نتایج به دست آمده را تحت تاثیر قرار دهد.
فرضیه دوم پژوهش به بررسی تفاوت بین سیستم فعال سازی/بازداری معتادان و افراد بهنجار پرداخت.
نتایج به دست آمده در این راستا نشان داد بین میانگین سائق، پاسخ به پاداش و سیستم بازداری رفتاری در بین افراد بهنجار و معتاد تفاوت معنی داری وجود دارد (۰۵/۰ p<) و میانگین سائق، پاسخ به پاداش و سیستم بازداری رفتاری در بین افراد بهنجار بیشتر از افراد معتاد است. این یافته های در راستای نتایج مطالعات جانسون و همکاران (۲۰۰۳)، نیزورسکی و گارب^[۲۴۲] (۲۰۰۷)، عبدالهزاده جدی و همکاران (۱۳۸۹)، عبدی و همکاران (۱۳۹۰)، عابی و همکاران (۲۰۱۲) و معصومی (۱۳۹۲) قرار داشت.
جانسون و همکاران (۲۰۰۳) در تحقیق خود نشان دادند که نمره‌های BAS بالا پیش‌بینی‌کننده سوء مصرف مواد و وابستگی به آن می‌باشد. عبداله زاده جدی و همکاران (۱۳۸۹) در بررسی خود نشان دادندکه بین سیستم های مغزی/ رفتاری با سوء مصرف مواد رابطه وجود دارد. در پژوهش مشابه ی عبدی و همکاران(۱۳۹۰) نشان دادند که نمره های خرده مقیاس BAS دو گروه سومصرف کننده مواد و سیگاری بالاتر از نمره های افراد سالم بود، ولی دو گروه سوء مصرف کننده مواد و سیگاری تفاوتی از این نظر نداشتند. درخرده مقیاس BIS نمره های گروه سیگاری بالاتر از دو گروه دیگر بود. نتایج مطالعه معصومی (۱۳۹۲) نشان داد بین سیستمهای مغزی/ رفتاری، نظم جویی هیجان و طرحوارههای ناسازگار در وسوسه مصرف مواد در افراد معتاد رابطه وجود دارد.
در خصوص تبیین این یافته می توان بیان نمود رویکرد اعتیاد به عنوان بیماری مغزی از موفق ترین و مقبول ترین رویکرد زمینه ساز پژوهش های معتدد در چارچوب نظری مختلفی شده است. در چارچوب آسیب شناسی روانی گری با طرح نظریه سیستم های مغزی – رفتاری، اختلالات را بازتاب کم و بیش واکنشی در یکی از این سیستم ها و یا مشکلات کنشی در یک یا هر دو سیستم می داند. در زمینه اعتیاد ها بیشترین توجه به فعالیت نظام فعال سازی رفتاری معطوف است. نظام فعال سازی رفتاری به عنوان زیربنای گرایش های رفتاری و عاطفی، فرد را مستعد اختلالهای از جمله سوئ مصرف مواد میکند. یعنی افرادی که BIS غالبی دارند، بیشتر از مقابله هیجان مدار در برابر مسأله مدار استفاده میکنند که زمینه ساز افسردگی و اضطراب است و در صورت تداوم شروع مصرف مواد هم دور از ذهن نمیباشد.
همچنین، طبق نظریه انگیزشی گری (۱۹۸۷) سیستم بازداری رفتاری یک سیستم عصب شناختی است که با ضعف آن نشانه‌های لذت و سرخوشی فعال شده و موجب تجربه احساس رهاشدگی در فرد می‌شود. حساسیت کم سیستم بازداری رفتاری می‌تواند حالت خوشی فزاینده و گرایش به فقدان بازداری را در فرد ایجاد کرده و آمادگی وی برای تجربه موادمخدر و انحراف افزایش می‌یابد. به اعتقاد فاولس (۲۰۰۱) سیستم فعال‌ساز رفتاری روی آورد و انگیزش خوشایند را کنترل می‌کند و انگیزش خوشایند با حالات عاطفی سرخوشی همراه است. افراد دارای سوء مصرف مواد از سیستم فعال‌ساز رفتاری قوی‌تری برخوردارند. به نظر می‌رسد این افراد به دلیل برخورداری از این سیستم، برای گرایش به موادمخدر آسیب‌پذیرتر باشند. لذا به نظر می‌رسد که چنین تبیینی برای سوء مصرف افراد درست باشد.
در نهایت فرضیه سوم و چهارم پژوهش مربوط به تفاوت بین سبک های مقابله ای (و مولفه های آن) در افراد معتادان و افراد بهنجار بود. نتایج به دست آمده در این خصوص نشان دادند بین میانگین سبک های مقابله ای اجتنابی و مساله مدار در بین افراد بهنجار و معتاد تفاوت معنی داری وجود دارد (۰۵/۰ p<) و میانگین سبک مقابله ای مساله مدار و اجتنابی در بین افراد بهنجار بیشتر از معتاد است، این در حالی است که میانگین سبک مقابله ای هیجان مدار و همچنین مولفه حواسپرتی سبک اجتنابی در بین افراد بهنجار کمتر از معتاد است. این نتایج با یافته های پژوهش سیمونز و کاروی (۲۰۰۵)، شعاع کاظمی (۱۳۸۷)، اوراکی (۱۳۸۹)، بخشی پور رودسری و همکاران (۱۳۸۷)، کیامرثی و ابوالقاسمی (۱۳۹۰) و لنارت و ویکتور (۲۰۱۳) همخوانی داشت. نتایج تحقیقات اوراکی (۱۳۸۹) نشان داد که بین سبک مقابلۀ و خشم با میل مصرف مواد همبستگی معنیداری وجود دارد. افراد دارای سبک مقابله هیجانی و عصبانیت زیاد، میل بیشتری به مصرف مواد مخدر داشتند. همچنین کیامرثی و ابوالقاسمی (۱۳۹۰) در پژوهشی نشان دادند که بین راهبرد مقابله هیجان مدار و راهبرد مقابله مساله مدار با استعداد سوء مصرف رابطه معناداری وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که راهبردهای مقابله با استرس و هیجان خواهی می تواند سوء مصرف را پیش بینی کند. سیمونز و کاروی (۲۰۰۵) در نتایج بررسی خود گزارش کردند که نوع راهبردهای مقابله‌ای مورد استفاده، پیش بینی کنندۀ مصرف مواد در آینده می باشد.
روش های مقابله‌ای هیجان مدار از ویژگی های افرادی است که سلامت روانی و سازگاری اجتماعی خوبی ندارند. این روش های مقابله‌ای به منظور پرهیز از درگیری با مساله و انکار واقعیت شکل گرفته و با افزایش میزان مصرف مواد ارتباط معنی داری دارند. روش های مقابله‌ با استرس و استعداد سوء مصرف مواد یک رابطه دو طرفه است، یعنی افرادی که در مقابله با مشکلات راهبردهای مقابله‌ای مساله مدار (سبک مقابله آرام کننده) که شامل پیگیری تنش های میانجی حاصل از یک مساله با تلاش جهت ادراک آن بدون مواجهه مستقیم با آن مساله می شود و رویاویی را انتخاب می کنند به حل مشکل نائل میشوند و این موفقیت به عزت نفس بالا منجر شده و سلامت روانی و عدم گرایش به راه های نامناسب مانند مصرف مواد را در پی دارد. در واقع این افراد با شناخت صحیح از مواد و پی آمدهای آن، در برخورد با مشکلات زندگی، از راهبرد مسئله مدار استفاده کرده و نسبت به مواد احساس خوبی نخواهد داشت. اما افرادی که در مقابله با مشکلات، راهبردهای مقابله‌ای هیجان مدار را انتخاب می کنند، به حل مشکلات نائل نمی گردد و این موفقیت به عزت نفس پایین منجر شده و آسیب های روانشناختی را به دنبال دارد. همچنین این نتایج را می توان به این گونه تبیین نمود که راهبردهای مقابله‌ای مساله مدار و رویاویی که بر دستکاری موقعیت آشفته تمرکز دارد و شامل مواجهه مستقیم با مسائل تجربه شده می شود، از طریق عزت نفس به عنوان مکانیزم واسطه ای به انطباق پذیری مثبت منتهی می شود. در صورتی که راهبردهای مقابله‌ای هیجان مدار، عزت نفس پایین و روش های مقابله‌ای با تجارب منفی ناکارآمد (مانند مصرف مواد) همراه می شود.
۵-۳نتیجه گیری کلی
هدف این پژوهش مقایسه سبک های هویت، سبک های مقابلهای و سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتاری در معتادان و افراد بهنجار می باشد. نتایج بدست آمده حاکی از تفاوت معناداری بین سبک های هویت، سبک های مقابلهای و سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتاری در افراد معتاد و بهنجار میباشد. به نحوی که میانگین سائق، پاسخ به پاداش و سیستم بازداری رفتاری در بین افراد بهنجار بیشتر از افراد معتاد است. همچنین از بین سبک مقابله ای، سبک مساله مدار و اجتنابی در بین افراد بهنجار بیشتر و سبک مقابله ای هیجان مدار در افراد معتاد است. علاوه بر این سبک های هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد در بین افراد بهنجار بیشتر و سبک هویت سردرگم در بین افراد بهنجار کمتر از معتاد است. در نتیجه می توان چنین گفت که سبکهای سبک هویت سردرگم و سبک مقابله ای هیجان مدار از جمله متغیرهای روانشناختی منفی هستند که می تواند تاثیر زیادی بر مصرف مواد داشته باشند، بنابراین نیازمند برنامه ریزی مناسب و جامع جهت تعدیل و اصلاح این متغیرها می باشد.
۵-۴محدودیت‌های پژوهش
با توجه به این که نمونه آماری در این پژوهش شامل مردان مصرف کننده و همچنین مردان عادی بود، عدم استفاده از دو جنس یکی دیگر از محدودیت های پژوهش می باشد.
عدم کنترل مدت مصرف مواد از محدودیت های پژوهش حاضر می باشد. چرا که براساس شدت و وخامت مصرف مواد بر نوع نگرش و راهبردهای افراد می تواند تاثیر داشته باشد.
از آنجایی که این پژوهش بر روی افراد معتاد و عادی شهر اردبیل صورت گرفته است و میتواند تحت تأثیر ویژگی های خاص فرهنگی و منطقه ای قرار گرفته باشد بنابراین، این پژوهش در تعمیم نتایج به عمل آمده به مناطق دیگر محدودیت دارد.
به علت اینکه در جمع آوری داده های این پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است و همانند دیگر پژوهشهای خود گزارشی امکان سوء گیری در نتایج ممکن است وجود داشته باشد، تعمیم نتایج پژوهش را با محدودیت مواجه می سازد.
۵-۵پیشنهادات
پیشنهاد می گردد در بررسی های آتی هر دو جنس مورد بررسی قرار گیرد. چرا که براساس پژوهش ها نوع سبک های اسنادی و مقابله ای بین دو جنس متفاوت می باشد.
پیشنهاد می‌شود پژوهشی در همین راستا در مناطق دیگر صورت گیرد تا در تعمیم کلی نتایج اطمینان بیشتری به دست آید.
پیشنهاد می‌شود در پژوهش های آتی برای اطمینان بیشتر از نتایج به دست آمده، مدت مصرف مواد افراد مصرف کننده کنترل گردد.
پیشنهاد می‌شود علاوه بر پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش از پرسشنامه های دیگری نیز که دارای اعتبار و پایایی بالایی هستند استفاده شود.
۵-۶پیشنهاد کاربردی پژوهش
با توجه اینکه فعالیت بالای سیتم فعال سازی رفتاری می تواند عامل در حساسیت بیشتر افراد به نشانه های پاداش و در نهایت گرایش بیشتر افراد به سوء مصرف مواد باشند، بنابراین پیشنهاد می گردد تا مراکز ترک اعتیاد، مراکز درمان سرپایی و … با شناسایی معتادانی که سیتم فعال سازی رفتاری بالای دارند، برنامه های رفتاری و آموزشی خاصی برای پیشگیری در این خصوص ارائه دهند.
با توجه به نقش سبکهای مقابله در افراد مصرف کننده مواد، پیشنهاد می گردد از آموزش های جهت اصلاح راهبردهای مقابله ای، منبع کنترل و سبکهای اسناد این افراد صورت گیرد.
با توجه به اینکه تعداد افراد دارای هویت سردرگم در گروه معتاد بیشتراست و اینکه هویت سردرگم (معوق) پیش درآمدی به سوی هویت رشدیافته است و این افراد در مرحله عبور از بحران قرار دارند، و پیشگیری از بروز اعتیاد از این منظر قابل وصول است، بنابراین پیشنهاد می شود برنامه های آموزش خانواده و مداخلات درمانی در سیستم ارتباط خانواده به افراد کمک کرد تا از بحران عبورکنند و زمینه رسیدن به تعهدات در آنها فراهم شود.
با در نظر گرفتن این مطلب که افراد مصرف کننده مواد از سبک مقابله هیجانی بیشتری برخوردارند، پیشنهاد می گردد که در مؤسسات ترک اعتیاد جهت کمک به درونی کردن ارزش ها در افراد و همچنین تقویت مرکز کنترل درون، استفاده بیشتر از راهبردهای مقابله رویارویی و آرام کننده و همچنین یه کارگیری سبک اسنادی مثبت در آنها اقدامات لازم صورت گیرد و از این عوامل در جهت ترک سریع افراد معتاد استفاده شود.
منابع:
منابع فارسی
آذری، آرمان. (۱۳۹۲). مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه، پایگاه هویت ومکانیسم های دفاعی افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد بهنجار. پایان نامه جهت دریافت مدرک کارشناسی ارشد رشته روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل.
آقا سلطانی ، سوسن؛ (۱۳۸۷)، بررسی رابطه بین هویت و خلاقیت در میان دانشجویان ، سال اول دانشگاه تبریز. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان.