برنامه ریزی بهینه برای آبیاری محصولات کشاورزی یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین راندمان و مدیریت مؤثر منابع آبی میباشد. کشاورز میتواند به راحتی یک برنامه‌ی زمانبندی آبیاری را تهیه نماید. تهیه‌ی چنین برنامه‌‌ای نه تنها ساده و آسان است بلکه از نظر اقتصادی نیز به صرفه میباشد. در نبود چنین برنامه‌‌ای کشاورز معمولاً آبیاری غیر معلوم و نامشخصی را انجام میدهد که نتیجه آن غالباً آبیاری بیش از حد یا آبیاری کمتر از مقدار لازم محصولات کشاورزی میباشد. که نتیجه‌ی آن کاهش تولید نسبت به هر واحد آب مصرفی میباشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کشاورزان معمولاً در مورد منابع آبی با یکی از شرایط زیر روبرو میشوند:
– زمانی که آب کافی برای تقاضاهای موجود در دسترس است، حداکثر راندمان در هر واحد زمین بدون اتلاف آب، انتظار میرود.
– زمانی که تنها آبهای محدود در دسترس است، هدف اصلی‌‌این است که حداکثر تولید را از هر واحد آب با توزیع درست آب در زمین تحت کشت و بویژه بکارگیری آب در مراحل حساس رشد گیاه، حاصل شود.
زمانبندی آبیاری به معنی تأمین آب طبق نیاز گیاه بر طبق محدودیتهای آب موجود میباشد.
فاکتورهای مؤثر برای تدوین یک برنامه‌ی زمانبندی دقیق عبارتند از:
– فاکتورهای آب و هوا شامل: دمای محیط (شب و روز)، تابش خورشید، سرعت باد، بارندگی، رطوبت، طول روز و …
– فاکتور آب شامل: دسترسی و کیفیت آب
– فاکتورهای گیاه شامل: تنوع محصول، مشخصات ریشه، قدرت تحمل در برابر خشکسالی، مرحله رشد و طول فصل رشد، قدرت تحمل در برابر نمک، نیاز غذایی، اجزاء اصلی قابل برداشت (درو) گیاه، کیفیت و راندمان
– فاکتورهای خاک شامل: بافت خاک، ساختار، عمق، حاصلخیزی، دمای خاک، هوادهی (تهویه) خاک، شوری خاک در سطح ایستابی، سرعت تراوش، سرعت تخلیه‌ی زهاب، قابلیت هدایت آب، مقاومت مکانیکی، ظرفیت نگهداری آب
– فاکتورهای مدیریتی شامل: تعداد گیاهان، حفاظت گیاه، سیستم آبیاری، کود دادن و …
اندازه گیری آب:
رابطه خاک- آب- گیاه به ما‌‌این اجازه را میدهد که سیستم‌های آبیاری را به گونه‌‌ای طراحی کنیم که مقدار صحیح آب در زمان مورد نیاز، بکار رود. که‌‌این امر موجب بدست آمدن حداکثر راندمان آب شده و از آسیب رساندن به زمین جلوگیری میکند. معمولاً در اندازه گیری و محاسبه سرعت دقیق جریان آب، یک خاکریز با شیار v شکل بکار میرود. سرعت جریان آب را با یک بار اندازه گیری و استفاده از یک جدول آب میتوان محاسبه کرد. اما برای‌‌این کار اقدامات زیر ضروری میباشد:
– شیار v شکل بایستی ۹۰ درجه باشد، هر کناره ۴۵ درجه عمودی که درست در مقابل جهت جریان آب تنظیم میشود.
– اندازه‌ها از روی یک درجهبندی که به یک میخ نشانه ضمیمه شده و نقطه صفر آن در قسمت تحتانی شیار قرار دارد و بدست میآید.
– خاکریز بایستی در انتهای تحتانی منبعی با عمق و پهنای مناسب که بتواند جریانی یکنواخت و ثابت را ‌‌ایجاد کند قرار گیرد. آب باید آزادانه سرریز شود به طوری که یک فضا در زیر آب تخلیه شده وجود داشته باشد.
جدول ۲-۷- تخلیه از میان خاکریز با شیار v شکل ۹۰ درجه با ارتفاع‌های مختلف

ارتفاع

دبی

ارتفاع

دبی

اینچ

سانتیمتر

فوت مکعب در ثانیه

لیتر در ساعت

اینچ

سانتیمتر

فوت مکعب در ثانیه

لیتر در ساعت

۱

۹/۲

۰۰۰۷/۰

۷۱۲

۶

۵/۱۶

۵۳۹/۰

۵۴۹۴۴

۱

۸/۳

۰۱۴/۰