۴-لالایی هی دخترم هی دخترم شاه پریو تالِ دو میـــات می ارزه کُـــل طریو
۵-دوش گُتن یه دختری وا چــرخ و دولِ آو کشی دِ چاه شیـــرین، بافه و کولِ
۶-ریسمون چـرخ دول تـــالِ دِ میش بی و گمونم ماینه هفت قوم و خویش بی
۷-گپ بویی، گِلــو بویی قطــــار به ونی هی چنو چی قـدم خیر دختر قـه نی
۸-لالایی هی دخترم هی دختر شـاه پریو تالِ دو میات میارزه کُـــل طـــریو
معنی:
۱-دختر گلم با تو هستم. تو چراغ خانه و امید دلم هستی
۲- ای دخترم کمتر ناز کن. مانند شکاری که از شکارگاه بیرون می آید، تو هم بیرون بیا
۳-سربندت مانند برگ گل رنگارنگ و زیباست. با وجود قطار پر از فشنگ میل به جنگ داری
۴-ای دخترم ای دختر شاه پریان تاری از موی تو به اندازه کل طرهان ارزش دارد
۵-دیشب گفتند که دختری با چرخ و دلو در حالی که از چاه آب بیرون میکشید باری از خوشههای گندم و جو بر روی دوش داشت.
۶-ریسمان چرخ دلو یک تار از مویش بود. به نظر میرسد این دختر اقوام زیادی دارد.
۷-بزرگ شوی. مانند قدم خیر دختر قندی قلاوندی به جنگ بروی.
۸- ای دخترم ای دختر شاه پریان تاری از موی تو به اندازه کل طرهان ارزش دارد. (عسکری عالم، ۱۳۸۶: ۲۳).
۲۷-۲-۲) لالایی لکی ویژه دختران
۱-هی لا رُوله خوئهکم مشکه و مالار دووهکم
۲- میره و ملون و گووهکم کُل ارّا دِتَ خوُوهکم
۳- رولهی رولهی رولانِم دردت بکوئی اَر کُل گیانِم
۴- سخانَهکم دُوی کِردی دِت خاصهکم شُوی کِردی
۵- شُوی کردیه کُرّ سردار وِلات کل بین خَه وَر دار
۶- طرحُو یه دِت خو داشتی اِ نوم باوان گُل کاشتی
۷-هفت بار جیازی بردی هَهسویرو راضی کِردی
معنی:
۱-ای فرزند خوبم. ای همه مال و داراییم.
۲- همه لوازم تزئینیام برای دختر خوب و نازنینم
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۳- فرزند عزیزم. عزیز جانم. دردت به جانم.
۴- استخوانهایم درد گرفت. دختر خوبم ازدواج کرد.
۵- با پسر سردار ازدواج کرد، همه از این موضوع خبر دارند.
۶- طرهان یک دختر خوب داشت. آن هم تو بودی. تو که در میان این دودمان شایسته بودی.
۷- جهیزیه زیادی برده، و خانواده داماد را خوشحال کرده. (عسکری عالم، ۱۳۸۷: ۳۵۲).
۲-۲۸) پوشاک
لباسهای محلی و سنتی در هر منطقه نمادی از فرهنگ، و آداب و رسوم آن خطه است. «لرستان سرزمینی باستانی و دارای پیشینهی تاریخی کهنی در جهان است. سرزمینی که فرهنگی مستقل و غنی داشته و طبعاً از نظر پوشاک نیز با توجه به شرایط اقلیمی خود دارای پوششی مناسبِ روحیه مردم بوده است. لباس سنتی مردم لرستان یکی از زیبا ترین لباسهای بومی ایران است». (پارسا، ۱۳۸۸: ۵۳). این لباس که با فرهنگ مردم لر پیوند کهن و دیرینه دارد، دارای ویژگیهای خاصی است که بر اساس سن افراد طراحی و دوخت شدهاست طوری که پوشاک زنان جوان لر از پارچه های الوان و رنگها و طرحهای شاد، و با سربندهای زیبا و رنگی، و زنان مسن با پارچههایی به رنگ تیره و با طرحهای سادهاست. درطول تاریخ فرم و شکل کلی لباسها از حیث بلندی، گشادی و یک یا چند تکه بودن در بین لک زبانان، تغییر چندانی نیافتند و لباسها همان کلیات اولیه را در فرم حفظ کردند. به گونه ای که در موارد زیادی از فرم لباسهای امروزی نشانه های فراوانی از کلیت لباسهای نسلهای گذشته را میتوان مشاهده نمود. به طوری که فرم لباس مردان آمیختهای از شلوارهای بلند و گشاد، پیراهنهای بلند و کلاه نمدی یا دستاری بلند، و زنان لک نیز از لباسهایی که معمولاً بلند و گشاد هستند، چون «کرمه چین» تن پوشی بلند و گشاد، «لچک» دستاری بلند و زیبا که زنان بر سر میبندند، استفاده می کنند.
لباس محلی مردم لرستان عبارتند از:
۲۸-۱) لباس زنان لرستانی
۲۸-۱-۱)عرخچن
پوششی از جنس چیت و یا مخمل، که آستری پنبهای دارد. برای نگه داشتن سربند، آن را زیر سربند، بر روی سر میگذارند. کلگی آن تخت، و دایرهای به قطر حدود ۱۰سانتیمتر است. در لبهی آن بندی به بلندی۳۰ سانتیمتر قرار دارد که با دکمه به لبه دیگر وصل می شود. به این بند که در زیر چانه قرار دارد، «ژیر زنق» میگویند. گاهی آن را روی سربند بر میگردانند. زنان جوان نوار و منجوقهای تزئینی بر روی آن بند میدوزند.
«عرخچن= نوعی کلاه نخی نرم و نازک است که زنان لر بر سر میگذارند و سربند روی آن میبندند». (عسکری عالم، ۱۳۸۷: ۲۶).
۲۸-۱-۲) بون سرونی
زنان لر و لک زبان برای تزئین سربند خود سکههای دوره های گذشته را که به حلقههایی وصل هستند، بر بالای سربند، جلوی پیشانی آویزان می کنند. «بون سرونی» را معمولاً در جشنها میپوشند و جلوهای خاص به زنان این منطقه میدهد.
بون سرونی نوعی تزیین سرون است. تعدادی سکه را که قبلا حلقه هایی به آن وصل کرده اند به نخی آویزان می کنند که در مراسم شادی و مهمانی در قسمت بالای پیشانی روی سربند می بندند. (پهلوان، ۱۳۹۳: ۹۴).
۲۸-۱-۳) بون زلفی
در بعضی از طوایف بون زلفی را لالرزانه هم میگویند. لالرزانه یا بون زلفی فلزی تخت از جنس نقره که شبیه گوشوارههای امروزی است، روی سربند بر بالای گوش به سربند وصل می کنند که باعث زیبایی سربند می شود.
تصویر ۹ لباس زنان لک زبان
۲۸-۱-۴) سرون
سرون (سربند) زنان لک و لر انواع مختلف دارند که عبارتند از:
۲۸-۱-۴-۱) گلونی پارچهای است چهار گوش، از جنس ابریشم که زنان بر روی سر میبندند و تا ناحیه پشت گردن را میپوشاند. دنباله آن پشت سر آویزان می شود و با روشهای خاصی گره میزنند. ابعاد مختلفی دارد. خیلی از اوقات چهار سربند کوچک را به هم میدوزند تا سربند بزرگ تری به دست آید. بزرگی سربند تحت تأثیر موقعیت اجتماعی و سن قرار میگیرد. رنگ سربند و نوع آن در مناطق مختلف متفاوت است. گاهی سربندها را با ۲یا ۳رنگ کنار هم دوخته، و استفاده می کنند. گاهی اوقات مردان هم از گلونی به عنوان سربند استفاده می کنند و آن را دور کلاه نمدی میپیچند و بر سر میگذارند..
«گلونی: سربندی است که عموماً زنان لر و گاه مردان لر بر سر میبندند. این ابریشمین، که چون رنگین کمان پر از رنگ در جای جای زندگی قوم لر دارای چند پیشه است. گاه بر دخترکان لر، بسان چهره شان گلگون مینماید و گاه بر سر نوعروسان، و گاه در دست رقصندگان، جنبان و بر سر زنان بر رشادتشان میافزاید و بر سر مردان جنگجو بر دلاوریشان. گلونی هنگام ماتم نیز حضور دارد. بر دوش زنان نشان سوگواری است و گاه «ترم» آن اسب چوبین آخرین سفر را تزئین می کند و گاه اسب «کتل» را». (بیرانوند، ۱۳۹۰: ۴۵).
۲۸-۱-۴-۲) هِراتی سریندی ابریشمی است که زنان لر از آن به عنوان سربند استفاده می کنند. هراتی رنگهای تیرهای دارد که زنان میان سال آن را میپوشند. طول و عرض هراتی از یک تا یک و نیم متر است. هراتی از آن جهت به این نام معروف شده است که از شهر هرات که در گذشته جزیی از خاک ایران بوده است، به شهرهای منطقه وارد شده است.
|
[شنبه 1401-04-18] [ 01:16:00 ق.ظ ]
|
