نسيم گرجي­زاده
1391 -1390
معاشران ” گِرِه ” از ” زُلفِ ” يار باز کنيد
شبي خوش است بدين قصه­اش دراز کنيد
حافظ
فرگرد یکم :کلیات تحقیق
1 -1 مقدمه
در دوران هخامنشی صنایع دستی با نماد گاو در مراسم مذهبی و زندگی روزمره مردم کاربرد آیینی هم داشتند. نقوش موجود در صنایع دستی ایران به دلیل حفظ طرح­های اصیل و نمادهای کهن همواره پایگاهی مناسب برای ایده­پردازی هنرمندان امروز بوده ­اند. کهن­الگوی ورزا در صنایع دستی ایران هخامنشی به دو صورت کلّی واقعگرایانه و انتزاع یافته نقش شده است، یعنی یا شکل طبیعی گاو به عنوان نماد در مجلسی استفاده شده و یا اینکه جزئی از اندام گاو مثل شاخ، گوش، دم، نیمتنه و سردیس در ترکیبی نمادین( به عنوان مثال گاو -مرد) آمده است. این دو صورت همچنین در مجالس مرکب با برخی نمادهای دیگر از قبیل انسان، خورشید، ماه، فروهر و.. نقش شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مجالس یادشده مفاهیمی را نمادین می­سازند که حضور کهن­الگوی گاو را در آثار باستانی ایران جاودانه ساخته است. مثال بارز این ادعا مجلس نمادین گرفت و گیر شیر و گاو در تخت جمشید است. در این پژوهش تلاش خواهد شد تا برای آشنایی هر چه بیشتر اهل هنر با مفاهیم جاودانه­ی نهفته در پس نمادها، مفهوم کهن­الگوی گاو از دریچه­ی اساطیر کهن ایرانی بررسی گردد. اسطوره­های کهن نیز به نوبه­ی خود برای انتقال مفاهیم از زبانی رمزآلود بهره می­جسته­اند. امروزه برای درک مفاهیم رمزآلود اساطیری علومی نوین از جمله زبانشناسی و روانشناسی به کمک اسطوره­شناسان و دین­پژوهان شتافته­اند.
مکاتب روانشناسی نوین می­کوشند با پژوهش در اساطیر به مفاهیم نمادین کهن­الگو­های جاودانه دست یابند. برای نیل بدین هدف در این پژوهش پس از بررسی اساطیر مرتبط با گاو و نقشی که گاو در این اساطیر بر عهده دارد، با بهره گرفتن از شیوه­ تحلیل اساطیر در مکتب اسطوره­شناسی روانشناختی(نظرات یونگ) -یا همان روانشناسی اعماق – به عنوان یکی از مکاتب رایج در تحلیل اساطیر و جنبه­ های رازآلود آن، تلاش شده است تا مفهوم جاودانه­ی کهن­الگوی ورزا در مجالس نمادین هخامنشی با توجه به اساطیر کهن ایران مورد تحلیل بررسی قرار گیرد.
اکثر پژوهش­های دانشگاهی بر اساس مکاتبی نظیر اسطوره­شناسی زبانشناختی و یا آرای دکتر مهرداد بهار، که خود بر پایه­ نظرات میرچا الیاده و نظریه­ مادرسالاری استوار می­باشد، صورت گرفته است. برخی دیگر با تاکید خاص بر ادبیات عوام و با بهره گرفتن از مکتب ساختارشناسی اشخاصی چون کاسیرر انجام شده است. استفاده از مکتب اسطوره­شناسی روانشناختی نیز بدین دلیل است که تاکنون در داخل کشور پژوهشی در سطح دانشگاهی بر اساس آن صورت نگرفته و به بوته­ی نقد اساتید صاحب­نظر سپرده نشده است. البته باید تاکید کرد که مکتب یاد­شده همانند دیگر مکاتب حوزه­ نماد و اسطوره، تنها یک فرضیه است و نه یک نظریۀ قطعی و نتایج به دست آمده بر اساس اصول مطروحه در آن نیز هیچ قطعیتی ندارد. از آنجایی که در این پژوهش تحلیل مجالس نمادین نیز با بهره گرفتن از نتایج یاد شده صورت خواهد پذیرفت، لازم است تأکید شود که با توجه به آرای اساتید محترم، این نوع تحلیل­ها نیز جنبه­ تجربی داشته و اثبات شده نیستند. به همین سبب تلاش شده است تا نتیجه گیری نهایی پژوهش بر اساس متون کهن ایران صورت پذیرد. امید است تا انرژی ذهنی مصروفه در انجام مراحل دشوار این پژوهش مثمر ثمر بوده و راهگشای تحقیقات بعدی در زمینه­ پیوند نمادها با روان انسان باشد.
1 -2 اهداف تحقيق
بررسی اشکال مختلف نقش گاو نر در صنایع دستی ایران هخامنشی
اثبات نمادین بودن نقش گاو
بررسی مفهوم نماد گاونر در صنایع دستی ایران هخامنشی
مطالعه­ ارتباط اسطوره­ای نماد گاونر با دیگر عناصر نمادین در صنایع دستی ایران هخامنشی
1 -3 اهميت و ضرورت تحقيق
صنایع دستی ایران هخامنشی نمایش دهنده باورهای هنرمندان و مردمان ایران در دوران هخامنشی است. فراوانی نماد گاونر در صنایع دستی ایران کهن و هنرهای سنتی امروزین، نشان دهنده نقش پر اهمیت این جاندار در باورهای ایرانیان باستان است.
بررسی مفهوم نماد گاو نر در صنایع دستی ایران در دوران هخامنشی تحقیقی است جهت تولید دانش نظری برای افزایش آگاهی طراحان صنایع دستی در زمینه­ نماد و اسطوره.
1 -4 پرسش­های پژوهش
آیا نقش گاو نر یک نماد است؟
گاو نر به چه اشکالی در صنایع دستی هخامنشی اجرا شده است؟
فراوانی نماد گاو نر در صنایع دستی ایران هخامنشی به چه دلیل است؟
گاو نر در اساطیر ایران با کدام ایزدان در ارتباط است؟
کارکرد نماد گاو نر در صنایع دستی ایران هخامنشی چیست؟
نماد گاونر در صنایع دستی ایران هخامنشی با کدام یک از عناصر تصویری نمادین دیگر در ارتباط است؟
1 -5 فرضیه ­ها
نقش گاو نر یک نماد است و دارای یک مفهوم کهن­الگویی مشخص است.
کهن­الگوی گاو نر به صورت واقعگرایانه و همچنین در حالت انتزاع یافته نقش شده است.
فراوانی نماد گاونر در صنایع دستی ایران هخامنشی به دلیل اهمیت آن در اساطیر ایران است.
گاو نر در اساطیر ایران با ایزدانی که در اساطیر نقشی در ارتباط با چهارپایان بر عهده دارند، در ارتباط است.
نماد گاو نر در صنایع دستی ایران کهن کارکردی تعویذگونه و برای محافظت داشته است.
نماد گاونر با برخی از دیگر عناصر نمادین از جمله ماه در ارتباطی اسطوره­ایست.
1 -6 روش تحقیق
روش تحقیق از نظر هدف: نظری
روش تحقیق از نظر روش: توصیفی
روش یافته اندوزی (روش گردآوری داده ­ها): کتابخانه ای و میدانی
روش تجزیه و تحلیل:تطبیقی
فرگرد دوم: گاو نر در اساطیر ایران
گاو نر در متون اساطیری و حماسی ایران به شخصیت­های متعددی نسبت داده شده است. و همچنین به عنوان موجودی مقدس برای مقاصد خاصی قربانی شده است.
در فرگرد پیش رو به منظور بررسی نقش ورزا در اساطیر ایران هخامنشی در بند یکم در مورد آفرینش و قربانی گاو مطالبی که از منابع معتبر استخراج شده است، آورده خواهد شد. در بند دوم در مورد پیکرگردانی شخصیتهای اساطیری به صورت ورزا نکاتی ارائه خواهد شد.
در متون پهلوی در مورد آفرینش و قربانی گاو بخصوص در بندهش و گزیده­های زاداسپرم مطالبی ذکر شده است.
2 -1 آفرینش و قربانی گاو
ايرانيان باستان عقيده داشتند که هستی در مینو آفریده شد. آسمان نخستين بخش از جهان بود كه آفريده شد. پس از آن آب، و سپس زمين آفريده شد. بعد از اينها نوبت به نخستین نمونه حيوانات رسيد و گاو یکتا ( اِوَگدات) آفریده خلق شد. کیومرث نمونه نخستین مردمان پس از گاو آفریده شد»(کرتیس بی­تا، 130).
هنگامي كه اول بار آفريدگان به وجود آمدند، ‌در حالت «مينويي» بودند: درخت بدون پوست و خار بود، و گاو سفيد و درخشنده همچون ماه، و گيومرث كه نمونه نخستين انسان است، همچون خورشيد مي درخشيد(هینلز 1975، 87).
در این اسطوره ارتباط گاو با ماه و ارتباط نخستین انسان یا نمونه شهریار زمینی با خورشید بیان شده است و در فرگردهای آتی بدان­ها پرداخته خواهد شد.
طبق روایات زرتشتی، گيومرث و گاو سه هزار سال را به نیکی سپری کردند اما اهريمن در نخستين حمله اش به جهان گيومرث و گاو نخستين را كشت. اهریمن در حمله به دنیای ساخته اورمزد ديو آز و گرسنگي و مرگ، استويدات، را براي نابودي ورزا، گاو نخستين ‌فرستاد. دیو بر گاو چيره ‌شد و ورزا از لاغري جان ‌سپرد. از از اندام هاي او اين حيوان چندین گونه دانة گياهي و خوراكي و انواع گياهان دارويي آغاز به روئيدن‌كردند. نطفه گاو به ماه رسيد و در آنجا پالوده شد. در ابتدا یک جفت گاو نر و ماده و از آنها انواع مختلف حيوانات و چهارپایان سودمند به وجود آمدند. به همين گونه، چون کیومرث درگذشت، نطفه او را زمين پذیرفت. از تن او كه از فلز بود، انواع مختلف فلزات به زمين رسيد و از نطفه او مشي و مشيانه كه نخستين زوج بشر بودند، از زمين روييدند. اهورامزدا فروهر کیومرث را به خورشید پایه فرستاد و از آنروز تابحال از طریق خورشید می­درخشد( shaki, 2000 )و(Malandra,2001).
پژوهشگران اعتقاد دارند این نسخه­ متأخر از نسخه­ باستانی اسطوره رونویسی شده است و شخصیت های موجود در آن تا حدی دستکاری شده ­اند و در واقع کیومرث همتای پهلوی یمه­ی اوستایی (yima) است. جمشید نخستین انسان و نخستین شهریار است. نسل بشر از پشت جمشید بوجود آمده است. کیومرث نیز مانند جم و همتای کهن ودایی او یمه شخصیتی خورشیدی است. نقش یمه یا جمشید شاهنامه به عنوان نمود شهریار زمینی و یا نخستین شهریار در ایزد مهر نیز تبلور یافته است. در مهرپرستی گاوکشی به میترا و در زرتشتیگری به اهریمن نسبت داده شده است. جمشید نیز به عنوان نخستین کسی که گاو را قربانی کرده است، شناخته می­ شود. همتای ودایی جمشید، یمه (yama)، خدای جهان زیرین و مرکب او گاوی است که قربانی می­ شود. اسطوره­ی جمشید کهن­ترین صورت قهرمانی موجود در اوستا و وداهاست که با کهن­الگوی گاو در ارتباط است. در گات­ها آمده است که جمشید از کسانی است که گاو را قربانی کرده است. زرتشت او را سرزنش كرده كه براي خشنود ساختن مردمان، خوردن گوشت گاو را به آنها توصيه كرده است. برپایی آیین نوروز را نیز یادگاری از جمشید می­دانند. مورخینی نظیر هرودوت از مراسم گاو کشی در نوروز و همچنین در مهرگان (جشن گاهنبار مرتبط با میترا) در میان ایرانیان مطالبی را ذکر کرده ­اند(SKJÆRVØ,2008 ).
در مورد شخصیتهای اساطیری مرتبط با گاو و جمشید در بخشهای آتی بیشتر صحبت خواهد شد.
2 -1 -1 گوشوروان

قسمت فوقانی بدن

جویدن، صحبت کردن،بلعیدن، اه کشیدن و تکان دادن سر

جدول۲- ۳-انواع فعالیت های تشخیص داده شده بوسیله سیستم­های HAR[35]
Vacek در پژوهش خود فعالیت را اینگونه معرفی می­ کند که چگونه، چه موقع، کجا و چرا یک فعالیت انجام شده است و جنبه­ های فعالت را شناسایی می­نماید. وی فعالیت­های انسان را به دو روش طبقه ­بندی می­نماید. در روش اول که
طبقه ­بندی بوسیله ساختار نامیده می­ شود، فعالیت­ها از ساختار بدن انسان مشتق می­شوند. به عبارت دیگر هر فعالیت بر اساس قسمتی از بدن که در این فعالیت مورد استفاده است، طبقه ­بندی می­شوند. دو گروه شی و مکان نقش خاصی در طبقه ­بندی دارد. آنها می­توانند معنی هر قسمتی را افزایش ­دهند [۳۶].
شکل۲- ۷-بهره گیری از فعالیت اعضای بدن در تشخیص فعالیت[۳۶]
انسان­ها تمایل به درک فعالیت به عنوان یک توالی جداگانه از کارهای ابتدایی دارند. در روش دوم بنام طبقه ­بندی عملکردی­، فعالیت بوسیله کارکردی که دارد طبقه ­بندی می­ شود. این دسته­بندی از مکانیزم­ های فعالیت انسان مشتق شده است که به دو نوع فعالیت می ­پردازد. در فعالیت­های اجرایی، فعالیت­ها برای رسیدن به یک هدف خاص انجام می­گیرند. آنها حالت انسان یا محیط اطرافش را تغییر می­ دهند. مانند پیاده­روی یا گرفتن یک شی و فعالیت­های تعاملی شامل فعالیت­هایی است که صحبت کردن و دیالوگ بخش عمده آن می­باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مشکل این دو کلاس این است که آنها تنها یک بعد از مفاهیم را برای طبقه ­بندی فعالیت­های انسان در نظر می­گیرند و برای جزییات بیشتر طبقه ­بندی ساختاری می­بایست بر اینکه چگونه یک فعالیت می ­تواند تشخیص داده شود، تمرکز کرد.
HUYNH در پژوهش خود فعالیت­ها را به صورت زیر طبقه ­بندی نموده است.

فعالیت

حالت

دراز کشیدن-نشستن-ایستادن

ایستا

دراز کشیدن-ایستادن
ایستادن-درازکشیدن
درازکشیدن-نشستن
نشستن-درازکشیدن
ایستادن-راه رفتن

انتقال

راه رفتن
راه رفتن –از پله بالا رفتن
راه رفتن-از پله پایین رفتن

پویا

جدول۲- ۴-حالت ها و فعالیت های طبقه بندی شده[۳۷]
شکل۲- ۸-انواع آنالیز حرکات[۳۵]
۲-۴-۲-رویکردهای تشخیص فعالیت انسان
اولین قدم برای رسیدن به هدف تشخیص فعالیت­های رومره، یک سیستم تشخیص فعالیت مجهز به قابلیت ­های حسی می­باشد. سه روش برای تشخیص فعالیت­های روزمره بکارگرفته می­ شود [۳۷, ۳۸]:
video based, environment sensor based, wearable sensor based

۳-۳-۷- تعادل ۷۲
۳-۴- بهینه سازی چند هدفه با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک …………………………………………………………………………۷۳
۳-۴ -۱- مقایسه روشها و الگوریتم های ارائه شده ۷۶
۳-۴-۲- الگوریتم ژنتیک مرتب سازی پاسخهای نامغلوب بهبود یافته NSGA II 78
فصل چهارم: نتایج بهینه سازی
۴-۱- سناریوی اوّل ۸۸
۴-۲- سناریوی دوّم ۹۲
۴-۳- سناریوی سوّم ۹۹
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۰۶
۵-۱- نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۰۶
مراجع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۷
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۳-۱- تشابه الگوریتم های ژنتیکی و پدیده های طبیعی ۴۵
جدول ۳-۲- مقایسه مقادیر توابع هدف و برازندگی نسبی ۵۱
جدول ۴-۱- نتایج بهینه انتخاب شده با LINMAP ، FUZZY و TOPSIS برای بهینه سازی ۹۱

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۲- نتایج آنالیز خطا برای بهینه سازی سناریوی ۱ ۹۲
جدول ۴-۳- نتایج بهینه انتخاب شده با LINMAP ، FUZZY و TOPSIS برای سناریوی ۲ ۹۸
جدول ۴-۴- نتایج آنالیز برای بهینه سازی سناریوی ۲ ۹۹
جدول ۴-۵- نتایج بهینه انتخاب شده با LINMAP ، FUZZY و TOPSIS برای سناریوی ۴ ۱۰۴
جدول ۴-۶- نتایج آنالیز برای بهینه سازی سناریوی ۴ ۱۰۵
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۱-۱- سیکل جذبی تک اثره ۸
شکل ۱-۲- سیکل جذبی دو اثره ۹
شکل ۱-۳- چرخه ساده سیستم جذبی آمونیاکی ۱۸
شکل ۲-۱- دیاگرام شماتیک سیستم تبرید جذبی ۲۲
شکل ۲-۲- مدل چرخه برگشت ناپذیر یک سیستم تبرید جذبی ۲۲
شکل ۲-۳- شماتیک کلی سیستم تبرید با ۴ سطح دمایی ۲۶
شکل ۲-۴- سیستم معادل ارائه شده ۲۷
……………………..۳۲
شکل ۲-۶- تغییرات اکسرژی و ضریب عملکرد سیستم بر حسب نسبت سطح انتقال حرارت…………………………….۳۲
……………………۳۳
شکل ۲-۸- تغییرات اکسرژی و ضریب عملکرد سیستم بر حسب نسبت دمای سیال…………………………۳۳
شکل۳-۱- صورت عمومی الگوریتم ژنتیک…………………………………………………………………………………………..۳۹
شکل ۳-۲- نمایش الل ها در کروموزوم های رشته ای………………………………………………………………………..۴۱
شکل ۳-۳-دو نمایش از ژن های موجود دردوکروموزوم………………………………………………………………………۴۲
شکل ۳-۴- نمایش فضاهای ژئوتایپ و فنوتایپ ۴۳
شکل ۳-۵- کرموزوم ۲۵ بیتی دو متغیره ۴۶
شکل ۳-۶- کرموزوم دو متغیره با نمایش حقیقی ۴۷
شکل ۳-۷- جمعیت آغازین ۴۹
شکل ۳-۸- گزینش ۴ عضو از جمعیت جدول ۴-۱ با روش چرخ رولت ۵۴
شکل ۳-۹- گزینش مسابقه ای بیشینه سازی با Tour-size برابر۳ ۵۵
شکل ۳-۱۰- نمایش فضاهای ژئوتایپ و فنوتایپ ۵۸
شکل ۳-۱۱- گونه هایی از جهش ۶
شکل ۳-۱۲- مساله بهینه سازی n هدفه و m متغیره ۶۴
شکل ۳-۱۳- روابط میان پاسخ ها ۶۸
شکل ۳-۱۴- بهینگی پارتو در فضای هدف ۷۰
شکل ۳-۱۵-جبهه پارتو و نقاط ایده آل در فضای هدف ۷۱
شکل ۳-۱۶- تعادل قوی و ضعیف بین اهداف ۷۲
شکل ۳-۱۷- رتبه بندی پاسخ های نامغلوب ۷۴
شکل ۳-۱۸- دو روش متمایز رتبه بندی و هدایت پاسخ ها ۷۵
شکل ۳-۱۹- اثر حفظ پخش پاسخ ها در طول جبهه پارتو ۷۵
شکل ۳-۲۰- تخمین چگالی پاسخ ها با بهره گرفتن از اندیس فاصله ۷۸
شکل ۳-۲۱- نمودار گردش کار الگوریتم NSGA 80
شکل ۳-۲۲- روند انتخاب و تکامل نسل ها در NSGAII ……………………………………………………………………۸۷
شکل ۴-۱- جبهه بهینه پرتو برای ضریب عملکرد حرارتی-زیست محیطی…………………………………………..۸۷
شکل ۴-۲- توزیع پراکندگی برای متغیر ۹۰

۱۲

جهانگیری و مهر علی

۱۳۸۷

عوامل جمعیت شناختی(سن، جنسیت، تحصیلات)
متغیر های اقتصادی(فرصت های شغلی،فرصت های ارتقا، حقوق و دستمزد)
متغیر های اجتماعی( غیبت، امنیت شغلی، حمایت اجتماعی)
متغیر ها و عوامل روانی( نارضایتی از شغل، بی خبری ازنتیجه عملکرد، فقدان فرصت های آموزشی، عدم امکان توسعه شغلی، فقدان انسجام گروهی، انتظارات غیر واقعی، بی تعهد و نارضایتی از مدیران، استرس شغلی، جو ارزشی سازمان)

در این تحقیق که از روش پیمایشی استفاده شده است. عوامل مرتبط با نگهداشت از نوع پژوهش های اکتشافی می باشد. جامعه آماری این تحقیق ۲۴۰۰ نفر انتخاب شده است. و با بهره گرفتن از نمونه مورگان ۳۳۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. تعداد عوامل ۳۸ تا انتخاب شده است که پرسشنامه ای با ۵۷ سوال طراحی گردیده است.

۱۳

افخمی اردکانی و فرحی

۱۳۹۱

فرهنگ، تعهد سازمانی

جامعه آماری تحقیق بر روی کارکنان دانشی در پژوهشگاه صنعت نفت و حدود ۱۹۵ نفر در نظر گرفته شده است. پژوهش از نظر هدف توصیفی و از نظر نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است.

۱۴

مهرگان و کلالی

۱۳۹۱

عوامل شخصی(دموگرافیک، سرمایه انسانی، مشخصه های انگیزشی، رفتار حرفه ای)
عوامل شغلی(ویژگی های شغلی، حمایت اجتماعی شغلی، سختی شغل، جذابیت شغل)
عوامل سازمانی(پاداش و مزایا، فرهنگ سازمانی، اقدامات منابع انسانی)
عوامل محیطی (خانواده و دوستان، جایگزین های شغلی ادراک شده، پیشرفت تکنولوژیک)
عوامل روانشناختی(رضایت عمومی شغل، یکنواختی شغلی، تعهد سازمانی، نگرانی ادراک شده شغلی)

پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط میان عوامل مؤثر بر ترک خدمت دانشگرا ن ICT در صنعت ارتباطات همراه ایران انجام پذیرفته شده است. که با بهره گرفتن از متدولوژی نقشه های شناختی فازی، چگونگی ارتباط میان این عوامل تبیین گردید.

۱۵

رسولی و همکاران

۱۳۹۱

حمایت سازمانی ادراک شده، نقض قرارداد روان شناختی، عدالت توزیعی، رضایت شغلی، تعهد احساسی

این تحقیق بر روی ۱۸۷ نمونه به طور تصادفی از کارکنان سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور انتخاب شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامهو برای آزمون مدل تحقیق از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری تحت برنامه آماری لیزرل استفاده شده است.

۱۶

علیزاده

۱۳۸۶

تعهد سازمانی،تناسب فرد – سازمان، خشنودی شغلی، فشارهای روانی ناشی از محیط کار، طبقه شغلی، سطح تحصیلات، جنسیت

در این تحقیق پیشنهاد شده است که سازمانهای خواهان کاهش تمایل به ترک شغل باید یک مطالعه آماری چند متغیره انجام دهند تا سهم هر یک از عوامل مؤثر را در سازمان خود مورد ارزیابی قرار دهند و در نتیجه درک بهتر و روشن تری از فرایند ترک خدمت کارکنان بدست آورند.

۱۷

زمانی فر و آزرم

۱۳۸۹

عوامل سازمانی (ساختار سازمانی، سیستم ارتباطات، سیستم ارزیابی و کنترل، فرهنگ سازمانی و سرمایه اجتماعی، کارگروهی، مشارکت، چشم انداز سازمان، جایگاه سازمان در صنعت، سیستم پاداش)
عوامل شخصی( ارزش ها و باورها، انگیزش، شخصیت و احساس، مدیریت مسیر شغلی، یادگیری و رشد، استرس و ادراکات)

اما در ایران وضع چگونه بود ؟ آیا برای گذر از ممالک محروسه دوره ی قاجاریه به دولت جدید این تفاهم جمعی حاصل شد؟ آیا نخبگان سیاسی ایران که رهبری نهضت مشروطه و بعد از آن را داشتند. تصویری واقع گرایانه از ایران داشتند یا اینکه در یک رویا پردازی آرمانی سعی داشتند، الگوی دولت های غرب را در ایران پیاده نمایند؟ برای پاسخ دادن به این سوالات ابتدا به بنیان­های تکوین سیاست های هویت ساز در ایران می پردازیم.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵-۳- بنیان­های سیاسی جامعه­ سنتی ایران
می دانیم که قبل از شکل گیری و موجودیت دولت شبه مدرن در ایران، رؤسا و رهبران و شیوخ قبایل و طوایف در مناطق قومی دارای اختیارات و قدرت زیادی بودند. تمرکز گرایی دولت در زمان قاجار هم نتوانست قدرت و حوزه ی نفوذ و اقتدار این رهبران محلی را بطور کلی از بین ببرد. چرا که حکام قاجار هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ نظامی به وجود این نیروهای قومی و ایلی وابسته بودند تقسیم بندی کشور در دوره ی قاجاریه به همین منوال قومی و قبیله ای بود بطوری که تقسیمات کشوری بر مبنای واحدهای قومی طراحی شده بودند و ایران به ایالت های لرستان، کردستان، بلوچستان، عربستان، آذربایجان و… تقسیم می شد. (حسینی،۱۳۶۸: ۱۷۴)
منابع بخش مهمی از درآمدهای دولت، مالیات های سالانه ای است که رهبران ایلات از حوزه های ایلی و غیر ایلی جمع آوری کرده اند. قبل از آن نادرشاه توانست با ارتش مقتدر و متشکل از گروه ­های ایلی بر بی نظمی بعد از سقوط سلسله صفویه فایق آید. کریم خان زند که کرد بود پس از سقوط افشاریان توانست قدرت خود را بر پایه نیروهای قبایل استوار نماید. ( احمدی،۱۳۷۱: ۷۰-۷۳)
بیشتر روستاهای ایران از شهر کاملاً جدا افتاده بودند و بخش عمده ی کالاهای اقتصادی را خود تولید و مصرف می کردند. امکانات حمل و نقل جاده ای وجود نداشت. تفاوت­ها و اختلافات قومی این مشکلات طبیعی را تشدید می کرد و آنها را با اختلافات مذهبی در می آمیخت. مذهب کشور به دو فرقه ی شیخیه و بابیه تقسیم می شد، اصلی ترین واحد اجتماعی قبایل کوچنده و گروه ­های خانه به دوش بود. رقابت های اقتصادی در معنای واقعی وجود نداشت و اگر هم رقابتی دیده می شد فقط به منظور محروم کردن دیگری بود. اغلب در گیری ها برای دستیابی به مناصب محلی انجام می شد. (کاتوزیان، ۱۳۸۰: ۷۲۵)
اجتمات متکثر ایلی و قبیله­ای ایران بازیگران اصلی عرصه­ حکومت و سیاست بودند که توانمندی خود و قلمرو نیمه خود مختاری که داشتند موجب پراکندگی منابع قدرت سیاسی در ایران شده و مانند قلعه­های فئودالی عصر قرون وسطا اروپا مانع شکل گیری دولت مطلقه یا متمرکز بودند ناامنی های گسترده­ای که ایلات و عشایر در دهه ی ۱۲۹۰ ایجاد کردند با برخی جنبش های منطقه ای و قومی مانند شورش شیخ خزعل در خوزستان، جنبش شیخ محمد خیابانی در آذربایجان و جنبش جنگل در گیلان همراه بود که به نظر می رسید با آغاز جنگ جهانی اول اقتدار حکومت مرکزی و وحدت سرزمینی و سیاسی در ایران در حال فروپاشی است این در حالی بود که روشنفکران و سیاست مداران دولت مشروطه بر اساس تجربه دولت های اروپایی درصدد گذر از دولت ضعیف سنتی قاجار به دولت مدرنی بودند که به چهار تحول یا انقلاب اساسی نیاز داشت این چهار انقلاب عبارتند بودند از:
۱-انقلاب ملی به منظور ایجاد هویت ملی و فرهنگی واحد
۲-انقلاب سیاسی با ایجاد ساخت دولت مقتدر مشروع
۳-انقلاب رفاهی یا توزیع عادلانه ی منابع
۴-انقلاب مشارکت باور و ورود گروه ­های مختلف به عرصه ی قدرت و رقابت. ( بشریه،۱۳۷۸: ۳۹-۳۸)
در پرتو این اندیشه ی جدید فرایند دولت – ملت سازی اجباراً به سمت ناسیونالیسم متمایل شد چرا که ناسیونالیسم جوهره­ی اصلی و هستی بخش ایده ی دولت ملی را تشکیل می دهد. ( بنی هاشمی، ۱۳۶)
همه نویسندگان به این امر اذعان دارند که هنگام بررسی هویت جمعی در ایران بایستی به عنصر ایرانیت یا ملیت (ناسیونالیسم) به عنوان یکی از اصول و ابعاد شکل دهنده هویت ایرانی باید توجه کرد. از آنجایی که سنجش هویت ملی نمی تواند بدون توجه به ادبیات موجود باشد مراجعه این ادبیات ضروری و لازم به نظر می رسد.
۶-۳- ورود اندیشه ناسیونالیسم به ایران
پس از جریان مشروطه سه گرایش در بین نخبگان و احزاب سیاسی نسبت به آن ظهور یافت اوّلی ناسیونالیسم متجدد و رادیکال بود که باستان گرایان آن را نمایندگی می کردند دومی ناسیونالیسم لیبرال دموکرات مبتنی بر حقوق لیبرالی و شهروندی که مصدق و همراهان وی حامی آن بودند و سومی ناسیونالیسم محافظه کار که مدرس نماینده ی آن بود. (کاتوزیان،۱۳۷۳: ۱۲۵)
ما معتقدیم که بطور اخص زمینه ی فعال شدن شکاف های هویتی در سطح ملی و سیاسی و امنیتی شدن آن به انقلاب مشروطه و ایدئولوژی­های مبتنی بر ناسیونالیسم فرهنگی آن به ویژه به زمان دولت پهلوی بر می­گردد حرکت ملّت ایران به منظور تکوین دولت – ملّت متاثر از ناسیونالیسم فرهنگی اروپا بود که موجب تحرک اقوام و فعال شدن شکاف­های قومی شد که در سه مقطع تاریخی کاملاً برجسته بودند.
با گسترش هرج ومرج و شکست مشروطه و پس از به قدرت رسیدن رضا شاه گرایش اول مبنای ایدئولوژیک سیاست ملت سازی شد و هدف آن، حذف و یکسان سازی تمامی تنوعات قومی و قبیله ای و زبانی بود. بعدها یکی از عوامل مهمی که موجب افزایش شکاف هویتی شد همین نقش آفرینی و تاثیر گذاری نخبگان قومی بود که در این قسمت با تفصیل بیشتر و با رجوع به ادبیات قومی در ایرانی مورد بحث و تجزیه وتحلیل قرار می گیرد.
۱-۶-۳- ناسیونالیسم قومی در ایران
همان­گونه که اشاره گردید پیشروان نهضت ناسیونالیسم در اروپا برای رهایی از زیر یوغ امپراتوری­ها تلاش می کردند که مفهوم دولت – ملّت را از معنای سنتی خود خارج نموده و به مفهوم دموکراتیک آن نزدیکتر کنند لذا بر دو وجه ناسیونالیسم پافشاری کردند:
۱-تصور آزادی ملی در تعیین حقوق سرنوشت
۲-شناسایی اراده ملت به عنوان یگانه منشاء دولت (رمضان زاده،۱۳۷۵: ۱۸۲)
این نکته هم قابل یادآوری است که سیر تاریخی ناسیونالیسم در اروپا به یکباره متوجه آزادی و دموکراسی نشد بلکه ابتدا روح نژاد گرایانه بر آن حاکم گردید و به سمت امپرالیسم گرایش نمود ولی بعدها این مفهوم در غرب دگرگون شد و به معنای حق تعیین سرنوشت ملّت­ها و تفویض اختیار به ملت تبدیل گردید امّا این مفهوم چگونه در ایران بوجود آمد و متحول گردید و چه تاثیری بر ساخت دولت مدرن داشت، موضوعی است که قابل تامل و قابل بحث است. در ایران قرن نوزده مفهوم ناسیونالیسم در معنای امروزین آن شناخته شده نبود، حتی مفهوم ملت در فرهنگ و ادب پارسی متعلق به قرون اخیر است مفهوم ملت در اوایل قرن بیستم و در میان بعضی از روشنفکران و تحصیل کردگان که تحت تاثیر مستقیم تحولات اروپا بودند رواج پیدا کرد. این تحصیل کردگان که با اصول آزادی و حکومت ملی و ارزش­های انقلاب فرانسه آشنا شده بودند، مشکل عقب ماندگی ایران را عمدتاً ناشی از استبداد می دانستند و همگی به برقراری قانون و دفع استبداد و بالا بردن سطح آگاهی و دانش مردم تاکید داشتند اما وجود عواملی چند از قبیل کارشکنی مخالفان مشروطه و اختلافات داخلی مشروطه خواهان در کنار قدرت طلبی رؤسا و خوانین عشایر همچنین تقسیم ایران به دو منطقه نفوذ شرق و غرب، دست به دست هم دادند و ارمغان تجدد خواهی و ترقی و پیشرفت را به انحطاط و زوال تبدیل نمودند. (غنی نژاد،۱۳۷۷: ۳۴)
این نقطه ی عطف تاریحی که منجر به شکست پروژه ملت سازی در ایران گردید منجر به نوعی برون فکنی نزد روشنفکران گردید که بعدها بنا به عادت همیشگی ایرانیان و هنر آنان در مقصریابی، اعراب و اسلام را عامل این شکست قلمداد نمودند.
این در حالی است که در اروپا پیشروان نهضت ناسیونالیسم برای رهایی ملت­های خود از یوغ امپراتوری­ها تلاش نمودند که مفهوم دولت –ملت را از معنای سنتی خود خارج نمایند و به مفهوم دموکراتیک آن نزدیک­تر کنند بنابراین ناسیونالیسم خود را برد و اصل پایه گذاری نمودند:
۱-تصور آزادی ملی در تعیین حق سرنوشت
۲- شناسایی اراده ی ملت به عنوان یگانه منشاء دولت
اما سیر تاریخی ناسیونالیسم ایرانی اینگونه نبود، بلکه ناسیونالیسم ایرانی به عنوان ابزاری برای جلوگیری از تصور آزادی ملی در تعیین حق سرنوشت و سلب اراده ی ملت در تعیین نوع دولت خود گردید از طرفی بجای اینکه بر واقعیت های ملموس و عینی جامعه متکی شود به تاریخ و افسانه های قومی متوسل شد و بابت نگرایی را شاه بیت خود گردانید آنان بجای اینکه عناصر سازنده ی ملت را در جامعه ی کنونی جستجو نمایند، آغاز به کاویدن آن در لابه لای افسانه ها و اشعار حماسی نمودند و عاقبت ناسیونالیسم را به وسیله ای برای تثبیت حکومتی استبدادی بدل کردند. (کاتوزیان،۱۳۸۰: ۱۱۴)
۷-۳- هویت مدرن در پرتومدرنیسم ایرانی
منظور از مدرنیسم ایرانی تجربه ای است که مردم ایران در دوران معاصر و در تعامل با جهان مدرن در صورت­های گوناگون کسب نموده اند، بطوری که در بسیاری از عرصه ها حیات ایرانیان را تحت تاثیر قرار داده و موجب تعاملی از نوع جدید گردیده است. در دیگر از مدرنیته ایرانی گفته شده است که مدرنیته ی ایرانی تلاش ایرانیان برای هستی دادن به موقعیت اجتماعی، فرهنگی، آن سان که یک فرد و یک جامعه بتواند این عنصر و این زمانه و را آشیانه ی خود سازد. (جهانبگلو،۱۳۶۸: ۹)
میرسپاسی در تعریف مدرنیته ی ایرانی می گوید: این فرایند نوعی تعامل روحی و فرهنگی میان هویت تاریخی ایرانیان وارزش ها و ساختارهای جهان جدید است.
مجید توکلی مدرنیته ی ایرانی را مجموعه فرآیندهای مربوط به غرب، تجدد و دریافت فرآورده های خود غربی نمی داند که موجب پیوند و آمیزش فرهنگ غربی و سنتی، همچنین پیدایش تجربیات نوین در جامعه­ ایرانی و باز آرایی آینده نگری آنان گردیده است.(توکلی، ۱۳۸۰: ۱۵)
ویژگی­های که اغلب برای مدرنیته ی ایران قائل شده اند به قرار زیر است:
۱-حاصل تعامل خاص ایرانیان با غرب است.
۲- در فضاهای خالی لایه های اجتماعی و فرهنگی ایرانیان معلق مانده است.
۳- صورتی ایدئولوژیک و سیاسی یافته است.
۴-با سنت کمترین تناسب را دارد.
۵-دچار ابهام و سطحی بودن است.
۶- در معرض ارزیابی های غیر واقعی و افراطی است.
۷- داوری اثباتی از آن شده و به عنوان امری خوب تلقی گردیده است.
۸- عامل خارجی را به عنوان مانع توسعه می پندارد.
۹- نوعی تقدس زدگی در آن رخنه پیدا کرده است.
۱۰- بیشتر به ساختاری­های سیاسی در آن پرداخته شده است. ( حاجیانی، ۳۱۶)
۸-۳- نقش نخبگان در توجیه هویت مدرن ایران
جریان هویت سازی ملی در ایران معاصر همواره مرهون و مبتنی بر جریانات فکری و ادبی است که در تولید این گفتمان در سطح عموم مردم و در انتقال و استقرار آن در سطح حاکمیت سیاسی تلاش کرده اند در واقع نقش سه گروه روشنفکران، نخبگان و تاریخ نویسان در این زمینه بسیار مهم است، در همین ابتدا باید گفت این گروه­ ها در جریان انقلاب مشروطه و پس از آن (بخصوص در دوران پهلوی اول) یک پارادیم مسلط و قومی را برای احیای هویت ملی در ایران بوجود آوردند وجه مشترک آنان توجه به عنصر ملیت در ایران بود اما گرایش­های سیاسی مشترک نداشته و از نسبت یکسانی با تجدد، استعمار، قدرت سیاسی، مذهب و. .. برخوردار نبوده اند، علاوه بر این، گرایش های مذهبی و نیز علایق معرفتی آنان بسیار متنوع بود، عده ای از منظر تاریخی و فرهنگی به هویت نگاه می کردند، نظیر کسروی، طالبوف و ملکم خان و… عده ای از منظر ادبی مثل هدایت و خانلری و… عده ای هم از منظر سیاسی مثل دکتر شریعتی و جلال آل احمد، اما افرادی هم بودند که از دید مذهبی و اسلامی به قضیه توجه نمودند، نظیر بازرگان، حمید عنایت و… ( ضمیران،۱۳۶۸: ۳۲۸)
سه کانون مهم ملی گرایی را مجله ی کاوه در برلین، و مجله ی ایرانشهر و مجله ی آینده بودند که همگی گرایش های باستان گرایانه داشتند همه این گروه­ ها در تلاش بودند تا تصویری واضح از هویت ایران ارائه دهند اما تشتت افکار وعقاید این افراد عاقبت مانع از رسیدن به یک تعریف واحد از هویت شد. عقب ماندگی ایران نسبت به کشورهای اروپایی و احساس حقارت و افسردگی نخبگان سیاسی در اثر شکست آرمان­های نهضت مشروطه و تقابل ایده های آنان با برخی، علما و نهادهای مذهبی سبب شد تا گرایش های نژاد پرستانه در فرهنگ سیاسی ایران ریشه بدواند آنان تلاش نمودند تا بین عقب ماندگی ایرانیان و تعدد قومی موجود در آن رابطه ای علت و معلولی ایجاد نمایند که در بسیاری از گفتمان­های ادبی و سیاسی آنان کاملاً هویدا بود. (رازقی، ۱۳۷۶: ۸۸)
۹-۳- نخبگان سیاسی وادبیات قوم مدارانه
روشنفکران ایرانی با دیدن وضع اسفبار جامعه خود و سطح علم و تمدن اروپائیان به شدت در مقابل این حقارت و عقب ماندگی جامعه ایرانی واکنش نشان داده، بعضی از آنان به نوشتن سفرنامه هایی تحت عنوان حیرت نامه و بعضی متوجه تاریخ گذشته خود شدند و ریشه انحطاط را در حوادث گذشته جستجو نمودند گفته می شود حسینعلی آقا از درس خواندگان فرانسه اولین کسی بود که ناسیونالیسم ایرانی را در نوشته­ های خود مطرح کرد وی اعتقاد داشت که برای احیای زبان ملی باید همه لغت­های عربی را از فارسی بیرون ریخت. او تازیان را دشمن ایرانیان و ایران می­دانست و ستایشگر آیین زرتشت بود.
در ادبیات ایران افرادی نظیر طالبوف، میرزا فتحعلی خان، آخوند زاده، محمود فشار، عشقی، فره وشی، ذبیح بهروز، ملک الشعرای بهار، سعید نفیسی، زرین کوب، صادق هدایت، اخوان ثالث، بزرگ علوی، یغمای جندقی، فرخی یزدی، عارف قزوینی، ایرانشهر، ذبیح بهروز، احمد دیوان بیگی، فرصت شیرازی و دکتر علی شریعتی و. .. تعریفی قوم گرایانه و نژادی از ملّت، را پذیرفته بودند. این گروه نژاد آریا را مبتکّر و مشعل دار و پایه گذار فرهنگ جهان می دانند و از خصومت آن با نژادهای سامی و ترک و. .. سخن گفته­اند.
احساس رمانتیک محض، احساس برتری ملّی، احساسات ضد عربی، ضد اسلامی، استقرار ادبیات قدیم فارسی، تاسف و تالم از سقوط ساسانیان، از استقرار اسلامی تحت عنوان هجوم قوم عرب، تمجید و تعریف از انوشیروان عادل، و داریوش کبیر و… از ویژگی­های این ادبیات است.
مایکل هیلمن دلایل ظهور ملی گرایی افراطی در ادبیات ایران را اینگونه بیان می کند:
۱-تحت تاثیر قرار گرفتن نویسندگان ایرانی معاصر از تئوری نژادی در غرب
۲- گرایش ادبیات ایران به رئالیسم سیاسی برای بالا بردن آگاهی قومی
در اینجا به رویکرد بعضی از روشنفکران و نویسندگان ایرانی در موضوع ملی گرایی اشاره می کنیم، تا با مفهوم ملت از دیدگاه آنان آشنا شده ودر یابیم که چگونه آنان بین مفهوم ملت، قومیت و نژاد، قائل به تفاوت نیستند و ایرانیت را در دایره ی تنگ قومی و نزادی محصور نموده اند.
آنان بجای آنکه مبلغ هویت ملی که برآیندی از سایر هویت­های قومی و دینی در این سرزمین است اقدام به تبلیغ هویت نژادی در قالب پان فارسیسم و پان ایرانیسم نمودند و زمینه توسعه روح ملی را که همراه با آزادی­خواهی و برابری بود بستند. بطور مثال نمونه هایی از گرایش های قوم مدارانه در ادبیات ایران را ذکر می کنیم:
۱-میرزا فتحلی آخوند زاده: وی متولد تبریز است، پدرش تبریزی و مادرش مراغه ای است، او می­گوید گرچه علی الظاهر ترکم اما نژادم از پارسیان است.(الطایی، ۱۳۶۵: ۳۵)
آخوند زاده علت عقب ماندگی ایران را ساقط شدن حکومت ساسانی به دست اعراب و عقب ماندگی ایرانیان را نتیجه تعالیم اسلامی می داند و می گوید: (همان، ۳۸)
((تو تعجب مکن به پارسی نژادیان اسناد اینقدر صفات ممدوحه می کنم، انکار نمی توان کرد که پارسی نژادان از نژاد زرتشتیان هستند که بالفطره در حسن اخلاق و اطوار سرآمد کل ملل اند)) (صدر،۱۳۷۷: ۴۹)