در‌‌این روش، هدر رفت آب از طریق تبخیر بسیار اندک است، اما ‌‌این روش ریسک حرکت کند آب و تجمع نمک را افزایش میدهد. استفاده از ‌‌این روش برای برخی از مناطق مرطوب مناسب است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در هندوستان، آبیاری زیرزمینی در وسعتی محدود و برای کشت سبزیجات در دریاچه‌ی دال کشمیر و برای درختان نارگیل در خاک‌های کوتانادا در کرالا، اجرا میشود
.
روش‌های پیشرفته‌ی بهرهبرداری از آب:
بهره وری رضایتبخش از آب به معنای استفاده‌ی مقدار صحیح آب به منظور حفظ رطوبت در حوزه‌ی ریشه‌ی گیاه به میزان ثابت و کافی و با هزینه‌ی قابل قبول و حداقل اتلاف آب، زمین، انرژی و کارگر می‌باشد.
به منظور مبارزه با شرایط خشکسالی و کم آبی بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک روش های آبیاری نظیر آبیاری بارانی و آبیاری قطره‌‌ای، بکار میرود.
دو روش فوق در آبیاری تحت فشار با کم کردن میزان مصرف آب موجود و افزایش قابل توجه آبیاری سطح زیر کشت بازده آب مصرفی را افزایش میدهند.‌‌این دو روش را میتوان برای همه انواع محصولات بسته به نوع خاک زراعی، شیب، منبع آب و کشاورزان و … بکار برد. با اجرای ‌‌این روش های آبیاری ذخیره‌ی آب و افزایش بازده، تضمینی است.
۱) روش بارانی:
در‌‌این روش، بسته به نوع خاک، آبیاری در دوره‌های ۳ تا ۶ روزه صورت میگیرد و محصول با اسپری آب، تحت فشار تنظیم شده و با بهره گرفتن از لوله‌ها و نازلها با اندازه‌ی مناسب در سرعتی متناسب با نفوذپذیری خاک، آبیاری میشود. با بهره گرفتن از‌‌این تکنیک‌ها می توان اطمینان حاصل کرد که با انتخاب مناسب اندازه‌ی نازل، فشار و کارگذاری مناسب نازلهاو لوله‌های جانبی میتوان به بیشترین میزان کنترل آب دست پیدا کرد.
بکارگیری ‌‌این روش به ما ‌‌این اجازه را میدهد تا با آبیاری خاک‌هایی که نسبتاً کمتر نفوذپذیرند، خطر فرسایش و تلفات نشت آب به حداقل کاهش یابد. به علاوه روش بارانی به طور قابل توجهی در مصرف آب صرفهجویی میکند. اما ‌‌این روش برای خاک‌هایی با میزان نمک بالا مطلوب نمیباشد. محبوبیت روش بارانی در مناطق کم آب هندوستان به ویژه مناطقی که از مخازن و کانال‌های جمعآوری آب استفاده میشود، رو به افزایش است.
روش آبیاری قطره‌‌ای:
در روش آبیاری قطره‌‌ای، آبیاری به صورت روزانه و تنها در قسمتی از خاک که در مجاورت ریشه-‌ی گیاه است صورت میگیرد.‌‌این نوع آبیاری از طریق قطره چکانهایی که در محل‌های مناسبی جا سازی شده و به لولههای پلاستیکی در بالا یا زیر خاک متصل هستند برای آبیاری محصولات ردیفی اجرا میشود. هیچ گونه تنش رطوبتی به گیاه وارد نمیشود از ‌‌این رو رشد گیاه بطور یکنواخت است.‌‌این روش کاهش مصرف آب را با کاهش میزان تبخیر و نفوذ در خاک تضمین میکند. تنها مقدار مورد نیاز آب بر اساس مقدار نیاز به تبخیر و نفوذ کافی، به گیاه داده میشود.‌‌
این روشی است که در مصرف ‌آب بسیار صرفهجویی کرده و از ‌‌ایجاد توده‌های نمک جلوگیری مینماید. با ‌‌این روش بازده آب مصرفی افزایش مییابد. هر چند ‌‌این روشی پرهزینه و گران محسوب میشود اما با وجود‌‌این در آبیاری مزارع وسیع نارگیل، موز و انگور و … هم ترجیحاً ‌‌این روش بکار میرود.
مقایسه آبیاری بارانی و قطره‌‌ای:
آبیاری بارانی:
روش آبیاری بارانی جایگزین مناسبی برای روش‌های آبیاری ثقلی/ سطحی است. به دلیل مصرف آب کمتر، نیاز اندک به نیروی کارگر، تطابق با نواحی تپهای، جلوگیری از سرمازدگی، امکان کوددهی به صورت محلول.
ذخیره‌ی آب در حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد بوده و از‌‌ این رو با بکارگیری‌‌این روش میتوان تا ۵۰٪ سطح زیر کشت را افزایش داد.
آبیاری قطره‌‌ای:
این روش برای کشت محصولات با ارزش در فضاهای وسیع، بسیار مناسب است. آب مورد نیاز گیاه به مقدار دقیق به صورت روزانه از طریق یک شبکه‌ی سیستم لولهکشی به حوزه‌ی ریشه‌ی گیاه می رسد. از ‌‌این رو هیچ اتلاف آبی چه در مرحله‌ی انتقال و چه در مرحله‌ی توزیع وجود ندارد. تبخیر سطحی خاک نیز بسیار اندک است. زیرا آب تنها به ناحیه‌ی ریشه‌ی گیاه هدایت میشود و سایه‌ی سایبان از تبخیر آب جلوگیری میکند.‌‌این روش میتواند در مناطق کم آب اجرا شود. ذخیره آب حدود ۴۰ تا ۷۰ درصد بوده و بازده نیز از ۱۰ تا ۱۰۰ درصد برای محصولات مختلف افزایش مییابد.
تشخیص چگونگی روش آبیاری:
جهت افزایش بازدهی مصرف منابع محدود آبیاری، نکته‌ی مهم‌‌این است که دوران حساس و بحرانی رشد محصول را که در‌‌این دوران کمبود رطوبت خاک بازدهی محصول را کاهش میدهد، تعیین شود.
در دوران خشکسالی، حداکثر سطح زیر کشت بایستی با منابع آب موجود آبیاری شود. مناطق بسیاری در هندوستان وجود دارد که آبیاری بارانی و قطره‌‌ای باید بیشتر از آبیاری سطحی به کار گرفته شود. از ‌‌این رو، برای حصول به‌‌این هدف لازم است که شرایط منطقه و رشد محصولاتی که بیشتر برای‌‌این نوع آبیاری مناسب هستند، شناسایی شود.
اتوماسیون در آبیاری:
اتوماسیون در سیستم آبیاری از ‌‌این رو مورد نیاز است که مصرف آب به حداقل ممکن کاهش یافته و به علاوه یک آبیاری منظم و یکنواخت را تضمین میکند. زمانی که سیستم آبیاری اتوماتیک میشود بایستی سیکلهای مداوم آبیاری با تضمین‌‌ اینکه منابع موجود در صورت لزوم توزیع خواهند شد،‌‌ایجاد شوند.
روش‌-های آبیاری نظیر بارانی و قطره‌‌ای که آبیاری در آن-ها به صورت مداوم صورت می-گیرد باعث حفظ خاک شده و سطح آب را نسبتاً ثابت نگه میدارد و از ‌‌این رو تنش آبی گیاه را به حداقل کاهش میدهد. (فن^[۸۲]،۱۹۸۲).
به علاوه باید به مصرف بهینه‌ی آب از طریق آبیاری بارانی و قطره‌‌ای در مناطق کم آب و خشک تأکید کرد. کنترل تناوب بالای آبیاری در روش قطره‌‌ای باید به صورت اتوماتیک صورت گرفته و قادر باشد به تغییرات سریع و اندک در آب موجود در خاک یا آب گیاه و یا تبخیر، پاسخ دهد. اتوماسیون به طور گسترده‌‌ای در باغبانی علمی برای کنترل دقیق آب مطرح شده است.
اتوماسیون به کارگران امکان میدهد که زمان کمتری را برای آبیاری صرف کنند.
به علاوه پاک کردن فیلترها از خاک رس برای حفظ تأثیر فیلترها ضروری است. در سیستم‌های لولهکشی و کلاً در آبیاری اتوماتیک به تجهیزات فیلترینگ آب نیاز است.
روش آبیاری بارانی به پمپاژ آب از منبع (چاه یا تانک)و فرستادن آن به درون لوله‌هایی که در سطح خاک یا بالای محصولات قرار گرفته اند و تا حد امکان، اسپری یکنواخت آب که شبیه بارش باران است، گفته میشود.. در ‌‌این روش بدون نیاز به هموار کردن و یا تسطیح زمین میتوان عملیات آبیاری یکنواخت و کنترل شده‌‌ای را بر روی خاک‌های کم عمق، زمین‌های شیبدار و یا موجی، اجرا کرد. با روش بارانی میتوان منابع محدود آب را حفظ کرده و افزایش بازده آب مصرفی را تضمین نمود.
اسپری آب بوسیله‌ی جریان آب تحت فشار از طریق روزنه‌های کوچک آبپاش‌ها که به منظور تولید فشار برای هر کدام، یک بوستر پمپ (تلمبه‌ی کمکی) ضروری است، صورت میگیرد و جهت انتقال و توزیع آب در مزرعه به لوله کشی نیاز است. یک سیستم بارانی به شرطی خوب است که شرایط زیر را دارا باشد:
۱) نیاز محصول به آب را تأمین کند.
۲) کمبود رطوبت خاک را با سرعت مناسب جبران کند. ‌‌این سرعت نباید از سرعت نفوذ و زمان مورد نیاز تجاوز کند و نه ‌‌این که میزان ذخیره‌ی آب در خاک را افزایش دهد.
شرایطی که نشان دهنده‌ی ارجحیت آبیاری بارانی است:
۱) ‌‌این روش آبیاری صرفنظر از توپوگرافی زمین برای زمین‌هایی با شیب تند مناسب است.
۲) هیچ نیازی به تسطیح پر هزینه نمیباشد.
۳) این روش به فضای کمتری نسبت به کانالهای بزرگ آبیاری نیاز دارد.
۴) این روش با انواع گوناگون خاک قابل اجرا است.
۵) با ‌‌این روش میتوان در مصرف آب و نیروی کارگیری صرفهجویی کرد.
۶) نصب و اجرای ‌‌این روش بسیار سهل و آسان است.
۷) با ‌‌این روش میتوان از سرمازدگی گیاه جلوگیری کرد.
چرا آبیاری بارانی روشی مطلوب است؟
آبیاری بارانی به عنوان یک آبیاری تکمیلی زمانی بکار میرود که بارندگی ناچیز بوده و یا فواصل زمانی زیادی بین هر مرتبه بارندگی وجود داشته باشد و یا ‌‌اینکه آب کافی برای آبیاری محصولات زراعی در دسترس نباشد. گاهی آبپاش‌ها به‌‌این دلیل استفاده میشوند که به جوانهزنی و رشد اولیه‌ی دانه در زمان‌هایی که به ویژه ممکن است گیاه به عواملی نظیر شوری، دمای بالا و سله بستن خاک حساس باشد، کمک کرده باشند.
اصول سیستم آبیاری بارانی:
سیستم بارانی در یک مزرعه به دلایل زیر انتخاب میشود:
الف) داشتن ظرفیت برای تأمین آب مورد نیاز محصول
ب) تأمین آب با سرعت مناسب بطوریکه از سرعت نفوذ خاک تجاوز نکند.
پ) تأمین آب با حداقل هزینه
ت) ترکیب سرمایه، انرژی و نیروی کارگر برای به حداقل رساندن هزینه‌های آبیاری.
ث) تولید محصولاتی که از نظر اقتصادی، استفاده از ‌‌این سیستم آبیاری را توجیه کند.
الف) ظرفیت تأمین آب مورد نیاز:
ظرفیت سیستم بارانی باید به گونه‌‌ای باشد که نیاز محصولات بطور مداوم با آب موجود در خاک در طول فصل رشد تأمین شود. از ‌‌این رو، ظرفیت سیستم به عوامل زیر بستگی دارد:
– سرعت برآورد تبخیر و تعرق محصول
– عمق ریشه‌ی گیاه
ویژگیهای ذخیره‌ی آب در خاک به ‌‌این معنی که آب موجود در خاک را بالاتر از نقطه‌ی میانگین بین ظرفیت مزرعه و درصد پلاسیدگی گیاه نگه داشت تا بتوان به رشد بهینه گیاه و تولید بهینه دست یافت.