با مطالعات صورت گرفته مشخص شد که رسالت مدیریت دانش عمدتاً در ارتباط با اطلاعات، دانش و توانا ساختن فرد چه از نظر روحی و چه از نظر فرهنگی برای به اشتراک گذاشتن دانش است(قربانیزاده و فرجینیا، ۱۳۸۸؛ پرویز و سالم، ۲۰۱۱). از آنجا که یکی از عوامل موثر بر توانمند سازی، خلق و تسهیم دانش، تغییر نگرش و… میباشد(بابایی و همکاران، ۱۳۸۱) با توجه به اهمیت مدیریت دانش در ذخیرهسازی و انتقال دانش کارکنان و مدیران در سازمان، میتواند به بهبود توانایی های کارکنان سازمان کمک شایانی نماید و به توانمندشدن آنها بیانجامد؛ لذا میتوان ادعا نمود که مدیریت دانش بر توانمندسازی کارکنان تاثیرگذار است(پرویز و سالم، ۲۰۱۱؛ حسنی، ۲۰۱۲؛ جده و ملهم، ۲۰۱۱ ) بنابراین مسئله‌ی اصلی این تحقیق بررسی ارتباط بین مدیریت دانش و توانمندسازی کارکنان سازمان میباشد. یعنی مسئله اینست که چگونه مدیریت دانش باعث توانمندسازی کارکنان سازمان میشود؟

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

هدف اصلی تحقیق این است که میزان ارتباط بین مدیریت دانش و مولفه های آن و توانمندسازی کارکنان را مورد بررسی قرار دهد. با مطالعات نظری که صورت گرفت مشخص شد که در مورد عوامل موثر و تشکیل دهنده توانمندسازی روانشناختی نظرات متفاوتی وجود دارد؛ در اکثر تحقیقات چهار بعد برای توانمندسازی روانشناختی به صورت مشترک و مشابه دیده می شود. مطالعات اسپریتزر (۱۹۹۴)نیز چهار بعد توانمندسازی روانشناختی را ارائه میکند. در این تحقیق برای بررسی فرضیات خود از مدل مدیریت دانش نوناکا و تاکوچی که شامل چهار بعد خلق دانش، تسهیم دانش، بکارگیری و ذخیرهسازی آن می باشد استفاده شد که در این تحقیق به نامهای زیرساختهای خلق دانش، فرهنگ/ساختار تسهیم دانش، بهرهبرداری از دانش و فرآیندهای ذخیرهسازی نامگذاری شدهاند. همچنین برای سنجش متغیر توانمندسازی کارکنان از مدل توانمندسازی روانشناختی توماس و ولتهوس(اسپریتز) بهره برده شده است که دربرگیرنده ۴ بعد احساس معنیداری در شغل، احساس شایستگی در شغل، احساس داشتن حق انتخاب، احساس مؤثر بودن و احساس مشارکت با دیگران میباشد استفاده میشود

روششناختی تحقیق:

این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از لحاظ استراتژی از نوع تحقیق های کمی و به روش پیمایشی و از نوع مقطعی میباشد(داناییفرد و همکاران، ۱۳۸۳:ص۳۵)؛ همچنین برای بررسی توزیع ویژگیهای یک جامعه آماری از روش پیمایشی استفاده می شود.
تحقیق بدنبال بررسی ارتباط بین مدیریت دانش و توانمندسازی کارکنان میباشد که این موضوعات را از دید کارکنان دانشگاه تربیت مدرس مورد بررسی قرار میدهد. لذا جامعه آماری این تحقیق، کارکنان دانشگاه تربیت مدرس تهران با سطح تحصیلات کارشناسی و بالاتر میباشند که این مجموعه در برگیرنده کارکنان دانشگاه میباشد. با توجه اینکه حجم جامعه آماری تحقیق مورد نظر محدود میباشد، از میان ۲۳۹ نفر دارای مدرک کارشناسی و بالاتر، نمونه آماری در این تحقیق با بهره گرفتن از فرمول گرجسی و مورگان (۱۹۷۰) محاسبه شد و تعداد ۹۳ نفر انتخاب گردید. در این تحقیق از روش آماری توصیفی و روش آماری استنباطی استفاده میشود(آذر،مومنی،۱۳۸۳،ج۱،ص۵).

بحث و بررسی نتایج تحقیق

در این قسمت به بحث و بررسی نتایج حاصل از تحقیق، در دو بخش نتایج آمار توصیفی و نتایج آمار استنباطی پرداخته می شود.

بحث و بررسی نتایج آمار توصیفی

جنسیت :
نمونه آماری دربرگیرنده کارکنان با مدرک کارشناسی و بالاتر دانشگاه تربیت مدرس می باشد که شامل ۷۳ نفر مرد و ۲۵ نفر زن است. بررسی و تجزیه و تحلیل جدول فوق نشان می دهد که از نظر جنسیت بیشترین فراوانی (حدود ۷۴٫۵% درصد پاسخ دهندگان) را آقایان تشکیل میدهند این در حالی است که ۲۵٫۵% درصد مابقی پاسخدهندگان را خانمها تشکیل می دهند.
سن :
بیشترین فراوانی از نظر سن، به رده سنی میانسالان با حدود سن ۴۰-۳۰ سال با میزان ۱/۵۳% تعلق دارد. این در حالی است که گروه سنی بیشتر از ۵۰ سال با اختصاص ۸٫۲% درصد از پاسخ دهندگان به خود، از کمترین فراوانی برخوردار میباشد. این آمارها بیانگر جوان و فعال بودن نیروی انسانی دانشگاه میباشد چرا که تقریبا ۶۳% پاسخدهندگان سنی کمتر از ۴۰ سال دارند.
سطح تحصیلات :
بررسی نشان میدهد که پاسخ دهندگان با مدرک تحصیلی لیسانس با حدود ۶۱٫۲% درصد دارای بیشترین فراوانی و گروه با مدرک تحصیلی دکتری با ۸٫۲ % درصد دارای کمترین فراوانی می‌باشند. این آمارها نشان داده که از نظر سطح تحصیلات نیز این دانشگاه دارای شرایط مطلوب بوده و دارای نقطه قوت میباشند.
سابقه کار:
نتایج نشان داده که پاسخ دهندگان با سابقه کار بین ۱۰ تا ۲۰ سال با حدود ۵۲% درصد دارای بیشترین فراوانی و گروه با سابقه کار کمتر از ۵ سال با ۶٫۱ % درصد دارای کمترین فراوانی می‌باشند. تقریبا بیش از ۶۵% کارکنان دارای سابقه بیشتر از ده سال هستند. بالا بودن سابقه و تجربه کارکنان بیانگر مزیت رقابتی برتر و تجربه بالای آنها می باشد.
بررسی ابعاد مدیریت دانش

• • خلق دانش :

بررسی نشان میدهد که تقریبا ۵۰% پاسخ دهندگان معتقدند که خلق دانش در این سازمان بالاتر از متوسط میباشد. همچنین میزان شاخص مرکزی میانگین برای خلق دانش برابر ۳٫۳۸۱۴ است و انحراف معیار آن ۱٫۳۸۷۷ میباشد.

• • تسهیم دانش :

بررسی نشان میدهد که تقریبا ۶۱% پاسخدهندگان معتقدند که تسهیم دانش بالاتر از حد متوسط قرار دارد. همچنین میزان شاخص مرکزی میانگین برای تسهیم دانش برابر ۳٫۷۰۶۳ است و انحراف معیار آن ۱٫۲۴۷۵ میباشد.

• • بکارگیری دانش :

بررسی جدول و نمودار زیر نشان میدهد که تقریبا ۷۰% پاسخدهندگان معتقدند که بکارگیری دانش بالاتر از حد متوسط قرار دارد. همچنین میزان شاخص مرکزی میانگین برای بکارگیری دانش برابر ۴٫۰۱۰۳ است و انحراف معیار آن ۱٫۱۸۵ میباشد.

• • ذخیرهسازی دانش :

نتایج نشان میدهد که تقریبا ۸۵% پاسخدهندگان معتقدند که ذخیرهسازی دانش بالاتر از حد متوسط قرار دارد. همچنین میزان شاخص مرکزی میانگین برای ذخیره دانش برابر ۴٫۳۳۶۷ است و انحراف معیار آن ۰٫۸۹۶۰ میباشد.

• • اولویت ابعاد مدیریت دانش :

برای اولویت بندی ابعاد مدیریت دانش از دیدگاه پاسخدهندگان، از میانگین جوابهای داده شده استفاده شد. با توجه به نتایج تحقیق، مشخص شد که بُعد بکارگیری دانش از همه مهمتر است و سایر ابعاد به ترتیب اهمیت عبارتند از: ذخیرهسازی دانش، تسهیم دانش و خلق دانش.
توانمندسازی کارکنان :
نتایج نشان میدهد که تقریبا ۶۸% پاسخدهندگان معتقدند که توانمندسازی کارکنان بالاتر از حد متوسط قرار دارد. همچنین میزان شاخص مرکزی میانگین برای توانمندسازی کارکنان برابر ۳٫۹۳۸۱ است و انحراف معیار آن ۱٫۲۰۶ میباشد.

بحث و بررسی نتایج آمار استنباطی

این تحقیق میزان اهمیت و نقش مدیریت دانش را در توانمندسازی کارکنان مورد مطالعه قرار داده است. در این قسمت نتایج حاصله از تحقیق بیان می شود:
به منظور پی‌بردن به رابطه میان بین مدیریت دانش و ابعاد آن با توانمندشدن کارکنان از آزمون همبستگی استفاده شد. با توجه به نتایج تحقیق میتوان گفت که ضریب همبستگی میان متغیرهای زیرساخت‌ها/ تکنولوژی( ۵۸/۰)؛ فرهنگ/ ساختار سازمانی(تسهیم دانش=۵۸۲/۰)؛ بهره‌برداری از دانش(بکارگیری دانش=۳۵/۰)؛ فرآیندهای سازمانی مبتنی بر دانش( ذخیرهسازی دانش=۶۴۲/۰)؛ مدیریت دانش(۶۲۳/۰) و توانمندشدن کارکنان است که نشان داده که رابطه معناداری میان آنها با توانمندسازی کارکنان وجود دارد چرا که سطح معناداری کمتر از ۰۵/۰ بیانگر معناداری رابطه و تایید فرضیات تحقیق است.
یافته های حاصل از فرضیه اول نشان می دهد که ارتباط معناداری میان زیرساختها(خلق دانش) با توانمندسازی کارکنان وجود دارد. یعنی هر چه زیرساختهای خلق دانش در دانشگاه بیشتر فراهم باشد کارکنان توانمندتر خواهند شد.
نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که فرضیه دوم تحقیق تایید شده یعنی ارتباط معناداری میان فرهنگ/ ساختار سازمانی(تسهیم دانش) با توانمندسازی کارکنان وجود دارد.یعنی دانشگاه باید فرهنگ مشارکتی را فراهم کرده و ساختار سازمانی را به سوی کارهای تیمی سوق دهد چرا که با این عمل امکان تسهیم دانش بالاتر رفته و تجربیات آنها میان دیگر کارکنان به اشتراک گذاشته می شود و توانمندی آنها بیشتر می شود.
یافته های فرضیه سوم نشان می دهد که میان بهره‌برداری از دانش(بکارگیری دانش) با توانمندسازی کارکنان ارتباط معناداری وجود دارد. یعنی دانشگاه با فراهم سازی زمینه بکارگیری دانش و تجربیات کارکنان، به توانمندسازی آنها کمک نماید.
نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که فرضیه چهارم تحقیق تایید شده یعنی ارتباط معناداری میان فرآیندهای سازمانی مبتنی بر دانش( ذخیرهسازی دانش) با توانمندسازی کارکنان وجود دارد. در واقع با فراهم سازی زمینه و زیرساخت ذخیره سازی دانش و تجربه قبلی کارکنان و حفظ و بهینه سازی آنها، کارکنان توانمندتر می شوند و با و جود کارکنان توانمند می توان به دستیابی به اهداف سازمان و بهبود عملکرد آن امیدوار بود.
همچنین بر طبق پیشینه تحقیق نیز میتوان گفت که نتایج این تحقیق موید نتایج تحقیقات گذشته: حسنزاده(۱۳۸۳)، حسنی(۲۰۱۲)، جده و ملهم(۲۰۱۱)، کیتازاوا و سارکی(۲۰۰۰)، رابینز و همکاران(۲۰۰۲) و شورهوفر وپشل(۲۰۰۵) مبنی بر تاثیر مدیریت دانش و ابعاد آن بر توانمندشدن کارکنان است که به نوعی گویای همخوانی نتایج این تحقیق با آنها هستند.
همچنین از دیدگاه موسوی ۱۳۹۰، مهمترین عامل از میان عوامل کلیدی موفقیت بکارگیری مدیریت دانش، عوامل پشتیبانی و تعهد مدیریت عالی میباشد اما در تحقیق حاضر، بعد بکارگیری دانش دارای ارتباط متوسط با توانمندسازی است که درجهای از تفاوت را نشان میدهد البته شایان ذکر است که وجود ارتباط بین این عوامل تایید شده اما ارتباط چندان قوی نبود.

پیشنهادات تحقیق

پیشنهادات تحقیق شامل دو بخش پیشنهادات کاربردی و پیشنهادات تحقیقی می شود که در زیر به آنها پرداخته می شود.

پیشنهادات کاربردی