۰۶/۰ = β
کانالهای ارتباطی
ادراک از سهولت کاربرد نهادههای زیستی
۰۷/۰ = R
۱۵/۰ = β
ادراک از سودمندی نهادههای زیستی
۴۷/۰ =R
مصرف سم در هر هکتار
۰۲/۰ = β
سابقه کشت گندم
۰۳/۰- = β
۰۲/۰ = β
بعدخانوار
سطح زیر کشت گندم
۱۳/۰ = β
۰۴/۰ = β
۰۴/۰ = β
۰۴/۰ = β
سطح تحصیلات
۰۶/۰ -= β
سن
۰۲/۰ -= β
۱۰/۰ = β
۰۸/۰- = β
۰۳/۰ -= β
۶۲/۰ = β
۰۱/۰- = β
۰۵/۰ = β
معنیداری
عدم معنی داری
نگاره۶-۴ مدل نهایی نظری پژوهش
مزیت اقتصادی
۰۴/۰ = β
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادها
در این فصل که فصل نهایی تحقیق به شمار میرود ابتدا به خلاصهای از یافته های پژوهش اشاره شده و سپس پاسخگویی به سوالات و نتیجهگیری کلی پیرامون نتایج حاصل از آزمون سوالات تحقیق آورده شده است. در ادامه نیز پیشنهادهایی که از نتایج این تحقیق برگرفته شده ارائه گردیده است.
نتایج ویژگیهای فردی
اکثر پاسخگویان در رده سنی بیشتر از ۵۱ سال با سطح تحصیلات ابتدایی و تعداد اعضای خانواده بین ۵-۳ نفر، با داشتن سطح زیر کشت گندم کمتر از ۵ هکتار با مالکیت شخصی و سابقه کاشت ۲۰-۱۰ سال با میزان اطلاعات و آگاهی متوسط در خصوص نهادههای زیستی و میزان استفاده کم در مزارع گندم قرار داشتند. اکثر پاسخگویان از سموم شیمیایی به میزان ۱ لیتر و از کودهای شیمیایی به میزان ۲۰۰-۱۰۰ کیلوگرم در هر هکتار محصول گندم استفاده مینمودند.
با توجه به نتایج پژوهش از دیدگاه پاسخگویان گویه های، “استفاده از نهادههایزیستی سبب کاهش عوارض ناشی از سمپاشی برای کشاورزان میشود” دارای بیشترین امتیاز و “استفاده از نهادههای زیستی سبب صرفهجویی در زمان میشود” دارای کمترین امتیاز از دیدگاه پاسخگویان شدند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از دیدگاه پاسخگویان، گویه های ” بکار گرفتن کودهای حیوانی در مزارع آسان است و با ایجاد منافذ در خاک سبب میشوند شخم براحتی انجام شود ” دارای بیشترین امتیاز و “دسترسی به نهادههای زیستی آسان است” دارای کمترین امتیاز شدند. از نظر پاسخگویان استفاده از کودهای شیمیایی زمین را به شدت فشرده میکنند و مانع از تهویه مناسب در خاک میشوند. اما کودهای آلی از جمله کودهای حیوانی در خاکهای شنی (سبک) با متصل کردن ذرات به یکدیگر باعث تشکیل ساختمان خاک میگردند و در خاکهای رسی (سنگین) از چسبندگی زیاد ذرات خاک جلوگیری نموده و وضعیت بهتری به خاک میدهند، بنابراین کاربرد کودهای حیوانی در همه خاکها مفید بوده و منجر به تشکیل ساختمان بیشتر و پایدارتر خاک میگردد. ایجاد منافذ در خاک با افزایش ماده آلی خاک بیشتر شده و این مسئله به نگهداری بیشتر آب و تهویه بهتر خاک کمک میکند. پاسخگویان معتقد بودند که دسترسی آنها به نهادههای شیمیایی بیشتر از دسترسی به نهادههای زیستی است، از جمله دلایل آنان در خصوص دسترسی کمتر به این نهادهها، کمبود دام در این منطقه، عدم توزیع نهادههای زیستی توسط مراکز خدمات کشاورزی و غیره میباشد.
از دیدگاه پاسخگویان، گویه های” من ترجیح میدهم محصولات سالم تولید کنم” دارای بیشترین امتیاز و “من حاضر نیستم برای کنترل علفهای هرز از سموم و کودهای شیمیایی استفاده کنم” دارای کمترین امتیاز شدند. نتایج نشان میدهد که اکثر پاسخگویان ترجیح میدهند محصولاتی تولید کنند که سبب بروز بیماری در مصرفکنندگان نشود و زندگی و سلامت آنان را به خطر نیندازد.
از دیدگاه پاسخگویان، گویه های” من قصد دارم از کود حیوانی کاملا پوسیده برای افزایش سلامت محصولات کشاورزی استفاده کنم” دارای بیشترین امتیاز و “من قصد دارم برای از بین بردن علفهای هرز از سموم شیمیایی استفاده نکنم” دارای کمترین امتیاز شدند. کشاورزان تمایل به استفاده از نهادههای زیستی از جمله کودهای حیوانی کاملأ پوسیده و منابعی که در خود مزرعه وجود دارد مانند کاه و کلش، علوفه خشک، برگ و بقایای محصول دارند، همچنین تمایل دارند هزینههایی را که جهت خرید سم و کود شیمیایی پرداخت میکنند با بهره گرفتن از نهادههای زیستی کاهش بدهند. از نظر کشاورزان هزینه خرید نهادههای شیمیایی بسیار بالاست و با توجه به اینکه مقداری از این نهادهها را مراکز خدمات کشاورزی تأمین میکند ولی این مقدار کود و سم شیمیایی جوابگوی اراضی آنها نیست و مجبور میشوند نهادههای شیمیایی بیشتری را با قیمت آزاد تهیه کنند.
از دیدگاه پاسخگویان، گویه های “من از کودهای آلی( کود سبز، کود حیوانی و کمپوست) در مزارع خودم استفاده میکنم” دارای بیشترین امتیاز و “من ضایعات و زبالههای محصولات سایر کشاورزان را برای استفاده در مزرعهام خریداری میکنم ” دارای کمترین امتیاز شدند. کشاورزان این منطقه اظهار داشتند که با توجه به میزان آگاهی که در خصوص برخی از نهادههای زیستی نظیر کود دامی و کود سبز داشتند و این آگاهی را از طریق خانواده و نیاکان خود کسب کردهاند، از کودهایی نظیر کود دامی و کود سبز در مزارع گندم خود استفاده میکنند. همچنین آنها معتقد هستند در گذشته به خاطر وجود احشام و دام از ضایعات و زبالههای حیوانی بیشتر در مزارع خود استفاده میکردند ولی طی چند سال اخیر بخاطر کم شدن احشام در این منطقه کودهای دامی بسیار کمتر در دسترس کشاورزان است، با این وجود کشاورزان از آن مقداری که در دسترس آنها هست در مزارع خود استفاده میکنند.
همچنین بر اساس نتایج حاصل از آمار توصیفی از نظر کشاورزان به ترتیب، “افزایش عملکرد محصول گندم در هکتار در درازمدت در صورت کاربرد نهادههای زیستی” دارای بیشترین امتیاز و “توزیع فیلمهای آموزشی-ترویجی توسط کارشناسان جهاد در خصوص کاربرد نهادههای زیستی در کشت گندم “دارای کمترین امتیاز شدند. از نظر کشاورزان گندمکار افزایش عملکرد از طریق نهادههای زیستی مهمترین عاملی است که بیشترین تأثیر را در پذیرش نهادههای زیستی توسط آنها داشته است. همچنین اکثر کشاورزان ارتباط با همسایه و خانواده را در پذیرش این نهادهها مؤثر دانستهاند. همچنین اظهار داشتند که جهاد کشاورزی و مراکز خدمات کشاورزی کمترین تأثیر را در آگاهی آنها و میزان پذیرش نهادههای زیستی توسط آنها داشتهاند.
همچنین براساس نتایج حاصل از سنجش عوامل مؤثر بر پذیرش نهادههای زیستی از دیدگاه کشاورزان گندمکار در آینده ، “بازاریابی محصول گندم حاصل از کاربرد نهادههای زیستی توسط دولت” دارای بیشترین امتیاز و “حذف یارانهی کودها و سموم شیمیایی” دارای کمترین امتیاز شدند. از نظر کشاورزان اگر دولت از کشاورزان حمایت به عمل آورد و به آنان اطمینان خاطر بدهد که در صورت کاربرد نهادههای زیستی در مزرعه، محصول گندمشان را بیمه میکند و بعد از اینکه محصول را برداشت نمودند، بدون دخالت دلالان محصول را با قیمت مناسب از کشاوران میخرند و یا شرایطی را در بازار محیا میکنند که کشاورزان محصولات خود را با قیمت مناسب به فروش برسانند کشاورزان با تمایل بیشتری به سمت استفاده از این نهادهها میروند.
پاسخ به سوالات پژوهش و نتیجهگیری
سوال ۱: آیا شرکت در کلاسهای آموزشی- ترویجی میتواند در میزان پذیرش نهادههای زیستی براساس مدل TAM دیویس تفاوت آماری معناداری ایجاد نماید؟
نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان میدهد که بین میانگین نگرش، تمایل و رفتار کشاورزان بر حسب شرکت و عدم شرکت در کلاسهای آموزشی-ترویجی، تفاوت آماری معناداری وجود دارد. در واقع کشاورزانی که در این کلاسها شرکت کردهاند نگرش، تمایل و رفتار بهتری جهت استفاده از نهادههای زیستی در مزارع گندم خود داشتهاند و این بیانگر تأثیر آموزش و ترویج کشاورزی بر نگرش، تمایل و رفتار کشاورزان بوده است.
سوال۲: آیا سن کشاورزان گندمکار میتواند در میزان پذیرش نهادههای زیستی براساس مدل TAM دیویس تفاوت آماری معناداری ایجاد نماید؟
نتایج مربوط به تحلیل واریانس نشان داد که بین میانگین رفتار کشاورزان بر حسب سن آنان تفاوت آماری معناداری وجود داشته و کشاورزان جوان نسبت به کشاورزان مسن یک نوآوری را سریعتر میپذیرند و رفتار بهتری از خود در این زمینه نشان میدهند. در واقع سن توانسته در رفتار افراد جوان و افراد مسن جهت کاربرد نهادههای زیستی در کشت محصول گندم تفاوت ایجاد نموده و افراد مسنتر از پذیرش نهادههای زیستی استقبال نکرده و خواهان تحمل ریسک ناشی از پذیرفتن این نهادهها نبودهاند، پس ترجیح دادهاند که از همان نهادههای شیمیایی استفاده کنند.
سوال ۳: آیا سطح تحصیلات کشاورزان گندمکار میتواند در میزان پذیرش نهادههای زیستی براساس مدل TAM دیویس تفاوت آماری معناداری ایجاد نماید؟ نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که بین میانگین نگرش و رفتار کشاورزان بر حسب سطح تحصیلات آنان تفاوت آماری معناداری وجود دارد. کشاورزانی که سطح تحصیلات بالایی داشتند نگرش و رفتار مثبتی نسبت به استفاده از نهادههای زیستی داشتند.
سوال ۴: آیا مالکیت اراضی کشاورزان گندمکار میتواند در میزان پذیرش نهادههای زیستی براساس مدل TAM دیویس تفاوت آماری معناداری ایجاد نماید؟ نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که بین میانگین رفتار کشاورزان بر حسب مالکیت اراضی آنان تفاوت آماری معناداری وجود دارد. کشاورزانی که مالکیت اراضی آنها شخصی بوده است، جهت حفظ اراضی خود برای سالهای طولانی و برای نسلهای بعد از خود رفتار بهتری را در مزارع گندم از خود بروز دادهاند. اغلب کشاورزانی که از نظام بهرهبرداری اجارهای برخوردار بودند و زمین را برای یک سال زراعی اجاره میکردند، با توجه به اینکه کاربرد نهادههای زیستی نیازمند مدیریت میان مدت و درازمدت میباشد و از سوی دیگر در طول یک سال زراعی ثمربخش نبوده و به علت عدم صرفهی اقتصادی، کشاورز انگیزهای جهت اجرای آن ندارد، سعی میکند تا با حداقل هزینه، حداکثر بهرهکشی را از زمین بنماید.
سوال۵: آیا بین ویژگیهای فردی و زراعی و … با ابعاد مؤثر بر پذیرش نهادههای زیستی براساس مدل TAM دیویس رابطه وجود دارد؟ نتایج مطالعات همبستگی نشان داد که بین ادراک کشاورزان از سودمندی نهادههای زیستی با میزان مصرف کود شیمیایی در هر هکتار رابطه منفی و معنیداری وجود دارد. به عبارتی میتوان بیان کرد گندمکارانی که معتقد هستند کاربرد نهادههای زیستی در کشت محصول گندم بسیار سودمند و مفید است از کودهای شیمیایی که سبب از بین رفتن اراضی شده و آب، خاک و محصول را آلوده میسازند به میزان کمتری استفاده میکنند. همچنین نتایج مطالعات همبستگی نشان داد که بین نگرش کشاورزان در خصوص نهادههای زیستی با سن و سطح تحصیلات رابطه معنیداری وجود دارد.
نتایج مطالعات همبستگی نشان داد که بین تمایل کشاورزان در خصوص نهادههای زیستی با سن، سطح تحصیلات، سابقه کاشت گندم و میزان مصرف سم در هر هکتار رابطه معنیداری وجود دارد.
نتایج مطالعات همبستگی نشان داد که بین رفتار کشاورزان در خصوص نهادههای زیستی با سن، سطح تحصیلات، سابقه کاشت گندم، سطح زیر کشت گندم و میزان مصرف کود شیمیایی در هر هکتار رابطه معنیداری وجود دارد. به عبارتی هرچه کشاورزان جوانتر باشند و سطح تحصیلات آنان بالاتر باشد و سابقه کمتری در کشت محصول گندم داشته باشند، همچنین سطح زیر کشت گندم آنها بیشتر باشد، رفتار بهتری نسبت به استفاده از این نهادهها در کشت محصول گندم دارند.
سوال ۶: چه عواملی بر پذیرش نهادههای زیستی براساس مدل TAM دیویس توسط کشاورزان گندمکار شهرستان دورود مؤثر است؟