1. 1. مغفرت خدا:

در دو آیه­ی ذیل به مؤمنانی که صبر پیشه می­ کنند و عمل صالح انجام می­ دهند، وعده مغفرت و پاداش بزرگ داده شده است: «إِلا الَّذِینَ صَبَرُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ لَهُمْ مَغْفِرَهٌ وَأَجْرٌ کَبِیرٌ (هود، ۱۱/ ۱۱).
این آیه بیانگر این است که صبر با عمل صالح، منفک از ایمان نیست، و ممکن نیست فرد بی ایمان، صابر و دارای اعمال صالح باشد. و در این آیه به صابران صالح وعده مغفرت و اجر بزرگ داده و معلوم است که مغفرت شامل مشرکین نمی‏شود، زیرا خود خدای تعالی فرموده: «إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ» (نساء، ۴/ ۱۱۶) (طباطبایی، ۱۴۱۷، ج۱۰: ۱۵۸).

1. 1. صلوات و رحمت و هدایت

خداوند در آیه­ی ذیل، به بندگان خود در ازای صبر در برابرآزمایش‏های بزرگ الهی، صلوات و رحمت و هدایت را بشارت می­دهد: «و لنبلونکم بشی‏ء من الخوف‏و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات و بشر الصابرین×الذین اذا اصابتهم‏مصیبه قالوا انا لله و انا الیه راجعون×اولئک علیهم صلوات من ربهم و رحمه و اولئک هم المهتدون» (بقره، ۲/ ۱۵۵-۱۵۷).
گرچه در این آیات، تنها به یکی از شاخه‏های صبر، یعنی صبر بر مصائب و مشکلات ‏اشاره شده (طباطبایی، ۱۴۱۷، ج۱: ۳۵۳)، ولی اهمیت آن به اندازه‏ای است که صلوات و درود و رحمت الهی را به این‏دسته از صابران پاداش داده، و مسیرهای هدایت را در پرتو همین صبر و شکیبایی‏می‏پیمایند. رحمت خدا به ایشان این است که ایشان را به سوی خود هدایت کند و صلوات او بر ایشان به منزله مقدمه این هدایت است و اهتداء ایشان نتیجه هدایت خداست، خدا ایشان را هدایت کرد و ایشان هم هدایت خدا را قبول کردند (طباطبایی، ۱۴۱۷، ج۱: ۳۶۱).

1. 1. پاداش بی­شمار

در آیه­ی ذیل: «قل یا عبادی الذین آمنوا اتقواربکم للذین احسنوا فی هذه الدنیا حسنه و ارض الله واسعه انما یوفی الصابرون اجرهم‏بغیر حساب» (زمر، ۳۹/ ۱۰)، خداوند متعال پیامبر اسلام (ص) را دستور می‏دهد که به ‏تمام بندگان با ایمانش بگوید: هر گاه تحت فشار شدید کافران جبار قرار گرفتید، تسلیم نشوید، بلکه مهاجرت کنید، زیراصابران اجر و پاداش خود را بی‏حساب و غیر قابل شمارش دریافت می‏کنند.
در حدیثی از رسول خدا (ص) آمده است که: «هنگامی که نامه‏های اعمال گشوده می‏شود و ترازوهای اعمال نصب می‏شود، برای کسانی‏که گرفتار بلاهای سختی شدند و صبر کردند، نه ترازویی نصب می‏شود و نه نامه عملی گشوده‏خواهد شد (بلکه بی حساب به آنها پاداش می‏دهند)، سپس پیامبر اسلام (ص) آیه فوق راتلاوت نمود (مجلسی، بی تا، ج۶۷: ۱۰۱).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• • • • 1. 1. صبردرعهد عتیق

در کتاب مقدس، دو واژه برای مفهوم «صبر» به کار رفته است: یکی صبر که این گونه تعریف شده است: صبر یکی از صفات حضرت القدس الهی است که نماینده ی تحمل و دیر غضبی و دوام رحمت و پرمحبتی او است نسبت به عصیان و خطایای نوع بشر (خروج ۳۴ : ۶ و۷؛ رومیان ۴: ۲؛ دوم پطرس ۲: ۹). دومی حلم و فروتنی که طبیعتی شایسته و عادتی پسندیده است که تمام مقدسین در هر حالت یعنی چه در حالت فدا شدن و یا ضد آن دارای طبیعت مستوره بوده اند (اشعیا ۲: ۶-۳؛ مکاشفه یوحنا ۸: ۴-۱۱و۹: ۷-۱۲) (هاکس، ۱۳۸۳، ذیل واژه صبر).
در اسفار خمسه از رنج و صبر سخن کمی در میان است و بیشتر آیاتش، بیانگر قربانی ها و قتل عام های فراوانی است. در سایر بخش­های عهد عتیق ظاهراً توجه به صبر در آیات آن بیشتر تحت تاثیر فشارها و رویدادهای فاجعه آمیزی بوده که قوم بنی اسرائیل طی چند قرن – و به خصوص در زمان حکومت نبوکد نصر که قوم بنی اسرائیل را به اسارت گرفت و تبعید کرد- پشت سر گذاشته بودند. به همین جهت نیز توجه به موضوع رنج بشر و صبر در بخش های انتهایی کتاب عهد عتیق و کتابهای انبیایی چون زکریا، نحمیا، ارمیا و مراثی ارمیای نبی بیشتر به چشم می­خورد. در دو کتاب یونس و ایوب نیز به عنوان دو کتاب مجزا در عهد عتیق به صبر اشاره شده است در کتاب یونس به صبر خداوند و بخشش و رحمانیت او نسبت به مردم خود اشاره شده است. و در کتاب ایوب نیز به مصائب بسیار بزرگی که برای ایوب رخ داده و صبر او در برابر تمامی حوادث ناگوار و پاداشی که برای آن صبر از خداوند در یافت نموده است. به صورت مبسوط بیان شده است که به آنها اشاره خواهد شد.
شناخت صفات الهی و سعی در شبیه سازی آنها در ضمیر انسان (پیدایش، ۱: ۲۷) هدف اصلی، آموزه­های اخلاقی را در عهد عتیق تشکیل می­دهد که از طریق عمل به فرامین الهی و شریعت محقّق می گردد. از این­رو در یهودیت، اخلاق و شریعت با یکدیگر رابطه‌ی عمیق و ناگسستنی دارد (کهن، ۱۳۸۲: ۲۳۱). در پی این اصل اخلاقی است که انسان لازم است شفیق، صبور، دیر خشم، و کثیرالاحسان باشد به همانگونه که خداست (خروج ۳۴: ۶). شباهت انسان به خدادرعهدعتیق درصفات الهی وتقدس او ریشه دارد وخداوندِ قدوس، ازهرپلیدی وپستی به دوراست. از این رو حیات برای پیروان این کتاب به وظیفه ای جهت پرورش اخلاقی بدل می­ شود وانسان با قابلیت اخلاقی و روحانی خود این توانایی را دارد که در تکامل و ارتقای نژاد بشر به سوی عدالت و پرهیزگاری، با تشبه هرچه بیشتر به خدا، خود را شایسته ی همکاری با خداوند گرداند (اپستاین، ۱۳۸۸: ۲۳-۲۵).

• • • • • 1. 1. صبر خدا در عهد عتیق