برخوردارند و در مقایسه با کنترل بیرونی از لحاظ اجتماعی سازگارترند این افراد به صورت مستقل تصمیم گیری می‌کنند و وابسته به دیگران نیستند این افراد از لحاظ سلامت جسمی در وضعیت بهتری هستند و خود را مسئول سلامت جسمیشان می دانند لذا به بررسی این مؤلفه‌ مهم در کنترل رفتار در افراد مبتلا به اختلال خوردن می پردازیم (فیست و فیست، ۱۹۹۴ ).تاکنون تعاریف متعددی از سلامت روان ارائه شده است که همگی بر اهمیت یکپارچگی و تمامیت شخصیت تأکید ورزیده اند.برخی سلامت روانی را تعادل بین اعضا و محیط در رسیدن به خودشکوفایی می دانند(چاهن^[۲]،۱۹۹۱). سلامت روانی را وضعیتی از بلوغ روانشناختی تعبیر ‌می‌کنند که عبارتند از حداکثر رضایت به دست آمده و اثربخشی از تعامل ضروری و اجتماعی که شامل احساسات و بازخوردهای مثبت نسبت به خود و دیگران می شود.انجمن کانادایی بهداشت روانی سلامت روانی را در سه بخش شامل بخش اول:بازخوردهای مربوط به خود الف)تسلط بر هیجان ب)آگاهی از ضعف های خود ج) رضایت از خوشی های خود. بخش دوم:بازخوردهای مربوط به دیگران الف)علاقه به دوستی های طولانی و صمیمی ب)احساس تعلق به یک گروه ج)احساس مسئولیت در مقابل انسانی و مادی.بخش سوم:بازوخوردهای مربوط به زندگی الف)پذیرش مسئولیت ها ب)ذوق توسعه امکانات و علاقه خود ج)ذوق خوب کار کردن. هفت ملاک برای سلامت روان معرفی نموده اند: ۱-رفتار اجتماعی مناسب ۲-رهایی از نگرانی و گناه۳-فقدان بیماری روانی ۴-کفایت فردی و خودمهارگری ۵-خویشتن پذیری و خودشکوفایی ۶- توحید یافتگی و سازمان یافتگی شخصیت ۷- انعطاف پذیری.موضوع هویت از مهمترین مسائل مربوط به زندگی انسان ا ست( اسکندری ،۱۳۸۹) .هویت یک حس درونی در فرد است که ناشی از نیاز روانشناختی آن ها به تعلق و وابستگی می‌باشد مانند حس همانندی با گروهی از مردم ،اریکسون^[۳] هویت را ایجاد هماهنگی میان تصور فرد از خود به عنوان یک فرد بی نظیر و باثبات می­داند. بروزونسکی و کاک^[۴] (۲۰۱۰) سه سبک هویتی اطلاعاتی^[۵] ،هنجاری^[۶]،و سردرگم-اجتنابی^[۷] را از یکدیگر متمایز کردند. از نظر مارسیا^[۸] حالت های هویت عبارتند از هویت سردرگم^[۹]،هویت اجتماعی^[۱۰]،هویت زودهنگام^[۱۱]،هویت مهلت خواه^[۱۲] می‌باشد. با توجه به بیان نظریات و دیدگاه های مهم درباره مؤلفه های پژوهش سعی شده به بررسی رابطه بین متغیرهای مذکور پرداخته شود .

۱-۳-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق :

معنی روانشناختی غذا از نیروی تغذیه ای آن فراتر می­رود معمولا افراد وقت و تلاش زیادی را در انتخاب آماده سازی و سرو غذا صرف ‌می‌کنند و انسان‌ها علاوه بر وابستگی جسمانی تداعی های هیجانی نیرومندی با غذا دارند .با توجه به میزان شیوع اختلالات تغذیه­ای که در سن نوجوانی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و اوج ابتلا به آن ۱۴ تا ۱۸ سالگی است و تاثیرات منفی که بر کارکردهای جسمانی و روانشناختی فرد می­ گذارد از جمله اختلال در قاعدگی ،تغییرکارکرد قلب و فشار خون،تغییر فعالیت‌های روده ای-معده ای،افسردگی خفیف،اختلال در تنظیم هیجانات،اختلال وسواسی-جبری،مشغله ذهنی طولانی مدت راجع به وزن و ظاهر بدن و اینکه ۸۰ تا ۹۰ درصد مبتلایان را زنان تشکیل می‌دهد و نیز میزان مرگ و میردر این گروه ۱۸ برابر بیشتر از جمعیت عادی است.لذا در پژوهش حاضر سعی می شود به بررسی رابطه سلامت روان،پایگاه هویتی و منبع کنترل با اختلالات تغذیه ای در زنان ۲۰ تا ۴۰ سال پرداخته شود و تاثیرات این اختلال بر روی سلامت زنان به عنوان مادران و نقشی که در تربیت نسل آینده به عهده دارند از اهمیت زیادی برخوردار می­باشند، همچنین با تعیین نقش کسب پایگاه هویتی در این مبتلایان جایگاه مهم کسب هویت در سنین نوجوانی مورد بررسی قرار داده و اینکه این افراد منبع کنترل بر رفتار خود را چگونه ارزیابی ‌می‌کنند، مورد بررسی قرار گیرد.

۱-۴-اهداف تحقیق :

۱-۴-۱-هدف اصلی:

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه سلامت روان، منبع ­کنترل و پایگاه های هویتی با اختلالات تغذیه­ای در زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره تغذیه در شهر کرمانشاه در سال ۱۳۹۴ است.

۱-۴-۲-اهداف فرعی :

۱-تعیین رابطه مؤلفه‌ های سلامت روان با اختلالات تغذیه ای

۲-تعیین رابطه مؤلفه‌ های منبع کنترل با اختلالات تغذیه ای

۳-تعیین رابطه مؤلفه‌ های پایگاه هویتی با اختلالات تغذیه ای

۴-تعیین رابطه مؤلفه‌ های سلامت روان و منبع کنترل و پایگاه های هویت با اختلالات تغذیه ای

۱-۵-فرضیه ‏های تحقیق:

۱-بین مؤلفه های سلامت روان با اختلالات تغذیه ای رابطه وجود دارد.

۲-بین مؤلفه های منبع کنترل با اختلالات تغذیه ای رابطه وجود دارد.

۳-بین مؤلفه های پایگاه هویتی با اختلالات تغذیه ای رابطه وجود دارد.

۴- مؤلفه های سلامت روان و منبع کنترل و پایگاه های هویت بیش بینی کننده اختلالات هستند .

۱-۶-تعریف مفهومی و عملیاتی:

۱-۶-۱-تعاریف مفهومی:

اختلالات تغذیه ای:

با اختلال شدید در رفتار خوردن مشخص می شود که حالت‌های نابهنجار کنترل وزن تحت عنوان اختلالات تغذیه ای معروف هستند و فرد مبتلا و اختلال در نگرش و رفتار آشفته در رابطه با غذا دست به گریبان است.و بسیاری از آن ها زندگی خود را به خطر می اندازند(فیربورن،۲۰۰۶)

سلامت روانی:

در برگیرنده سلامت فرد و جامعه در سطح وسیع تر ‌می‌باشد. معیار سلامت برای فرد شامل رفتار و احساس است. شخصی که سلامت ذهنی و روانی دارد می ­تواند ضمن احساس رضایت آینده وکسب فردیت با محیط نیز انطباق پیدا می­ کند. (بنی­جمال،احدی،۱۳۸۵).

منبع ­کنترل:

منبع ­کنترل­درونی­وبیرونی­را­اینگونه­تعریف­می­کنندباوراینکه­وضعیت­فعلی­من­تابع­عوامل­قابل­کنترل،تلاش،نگرش،آماده­بودن،‌می‌باشد وکنترل درونی اینکه وضعیت فعلی من تابع عواملی است که همگی ازکنترل من خارج هستندراکنترل بیرونی می‌نامند.(راتر،۱۹۹۹).

سبک‌های هویت :

هویت یعنی اینکه بدانیم کیستیم ؟ بدین معنی که اهداف مشخصی داشته باشیم ، نظام ارزشی خود را بشناسیم و در تصمیم گیری هاو مواجهه بامشکلات از آن ها استفاده کنیم،هویت عبارتند از اینکه افراد چگونه اطلاعات مربوط به خودرا پردازش کنند ‌و درباره اطلاعات مربوط به خودو موضوعات هویتی بحث وگفت وگو ‌می‌کنند (بروزنسکی،۲۰۰۰). از نظر مارسیا حالت‌های هویت عبارتند از : ۱- کسب هویت ۲- پراکندگی هویت ۳- ضبط هویت ۴- وقفه هویت ( وین ویتن،۲۰۰۲ ).

۱-۶-۲-تعاریف عملیاتی:

در این پژوهش منظور از سلامت روان نمره ای است که فرد در پرسشنامه سلامت عمومی ۲۸GHQ کسب نموده است.

در این پژوهش منظور از کسب هویت نمره ای است که فرد در آزمون سبک هویت به دست آورده است .

در این پژوهش منظور از منبع کنترل نمره ای است که فرد از پرسشنامه منبع کنترل راتر کسب نمود ه است .

فصل دوم