راهبردی در سطح کلان را سمت و سو میدهد. بر این مبنا، بیانشده که فرهنگ استراتژیک که در اصل زیرمجموعهی فرهنگ سیاسی یک کشور است؛ توانائی محدودسازی گزینههای انتخاب راهبردی را برای نخبگان درپروسۀ تصمیمگیری داراست. در عین حال ، چنین محدودیتهایی با توجه به افزایش اهمیت پشتیبانی افکارعمومی برای اجرای سیاستها قابل پذیرش است. بنابراین دولتها اقدام به طراحی و اجراء سیاستهایی مینمایند که از اقبال عمومی بیشتری برخوردار است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مسئله فرهنگ تا ربع آخر قرن پیش جذابیت چندانی در مطالعات امنیتی نداشت و این امر تا زمانی ادامه یافت که علاقه به فرهنگ و فرهنگاستراتژیک برای تبیین رفتار دولتها مطرح گردید. بخش عمدهای از تحقیق در این عرصه مدیون جوزف نای و شان لین جونز است که معتقد بودند؛ مطالعات استراتژیک بر مبنای قوممداری آمریکایی همراه با نادیدهگرفتن « سبکهای ملی استراتژی» قرار داشتهاست . از دهه ۱۹۷۰ میلادی بعضی از محققان و تحلیلگران تلاش کردهاند تا با بکارگیری مفهوم فرهنگاستراتژیک فهم و تحلیل غنیتری(نسبت به رویکرد واقعگرایی و بعدها نوواقعگرایی) از رفتارها و انتخابهای استراتژیک کشوره ارائه دهند. در همین دهه و درپی ناتوانی تحلیلگران آمریکا از پیشبینی واکنشهای اتحاد جماهیر شوروی و تشریح درست سیاست بازدارندگی شوروی، جک اسنایدر چنین نتیجه گرفت، تحلیلگران آمریکا به این دلیل نتوانستند واکنشهای شوروی را پیشبینی نمایند که این واقعیت را بدیهی فرض کردند که مسکو در موراد خاص دقیقا همانند واشنگتن واکنش نشان میدهد. در نتیجه این ناکامی برای پیشبینی واکنشها، وی و تعدادی دیگر از محققان به این نتیجه رسیدند که هر کشوری از شیوهای خاص برای تفسیر، تحلیل و واکنش به رخدادهای بین المللی برخوردار است. این مسئله موضوع فرهنگ ملی را دوباره در دستور کار قرارداد و توجهات روی فرهنگ استراتژیک به مثابه یک ابزار تحلیل جدید متمرکز شد.
چنانچه بیان شد؛ زمینه های مطالعات فرهنگ استراتژیک به سالهای جنگ سرد یعنی دورهای که استراتژی بازدارندگی هستهای به دستورکار راهبردی دو ابرقدرت تبدیل شدهبود، باز میگردد. نظریهپردازان واقعگرای آمریکایی را باید پیشگام تولید دانش در این مورد دانست. اولین مرحلهی مطالعات فرهنگ استراتژیک در این کشور بر محور بررسی استراتژی هستهای آن در قبال اتحاد جماهیر شوروی شکلگرفت. به این معنا که محققان این حوزه براساس تئوری بازیها و تصمیمگیری عقلائی در سطح تصمیمات هستهای، گزینههای پیشروی این دولت (درچارچوب راهبرد هستهای) را تنها در محورهای زیر خلاصه میکردند: عدم استفاده مجدد از سلاح هستهای در اثر محاسبه هزینه و سود ؛ استراتژی بازداندگی ؛تسلیح و افزایش توانمندیهای دفاعی قابل کاربرد. در مقابل ، اینان مدعی بودند که استراژی شوروی از قاعدهی بازیها و محاسبه عقلائی مد نظر آمریکا پیروی نمیکند ، که همین ویژگی می تواند دنیا را در معرض خطر هستهای جدی قرار دهد. بر این اساس، می توان گفت که مطالعات استراتزیک در مقطع یاد شده از نوعی جهتگیری تقلیلگرا ومتناظر با بحثهای صرفاً هستهای و راهبردی برخوردار بود.
در اواخر دههی ۱۹۸۰ موج انتقاد از نظریهپردازان واقعگرا به خاطر عدم توانائی پیش بینی بروز زمینه های فروپاشی شوروی بالا گرفت . نظریه پردازان آمریکایی به ویژه طیف سازهانگار، با تأکید بر رابطه فرهنگ و امنیت، مؤلفهی فرهنگ استراتژیک را به عنوان تنها عامل توضیح دهندۀ این فروپاشی معرفی کردند.آنان اعلام نمودند علت ناتوانی رئالیستها، درتأکید افراطی بر مفروضۀ یکسان بودن دولتها (در قالب نوعی جعبهی سیاه) باید پیگیری شود. بر این مبنا، هر دولتی بنا به ارزشها، ایستارها، هویت، مذهب، فرایند تشکیل، جامعهپذیری و حتی موقعیت جغرافیایی دارای تفاوتهای بنیادینی در ارتباط با نگرشهای راهبردی است. این تفاوتها در عرصۀ تصمیم سازی در مورد انتخابهای پیش روی تصمیمگیران دارای تأثیر میباشند. ناگفته نماند که برخی نیز بر امکان استفاده از اعمال فریبکارانه در جهت دستکاری افکار عمومی تأکید داشتند که می تواند ابزار توجیهگر سیاستهای اعلانی (در قالب فرهنگ استراتژیک) تلقیگردد. در این ارتباط، به دستکاری افکار عمومی در رابطه با حوادث بندر پرل هاربر ، که به مجوز ورود آمریکا به جنگ دوم جهانی تبدیل گردید، توجه شد. دومین مرحلهی تحول در مطالعاتاستراتژیک آمریکا تحتتأثیر ترویج اندیشهی قدرت نرم و تعبیهی این مفهوم در مطالعات امنیتی این کشور در دههی ۱۹۹۰ پدیدار شد. از این منظر، تصمیم سازان امنیتی، فرهنگ استراتژیک را متغیری وابسته و در عین حال مستقل ارزیابی کردند. ویژگی وابستگی به تأثیرپذیری آن از عناصری چون: تاریخ، ارزشها ، ایستارها، هویت و جامعه پذیری و برداشت ذهنی از جایگاه کشور در نظام بین الملل و همچنین متغیر هایی مادی چون جغرافیا و توانمندی تسلیحاتی بازمیگشت؛ و وجه استقلال طلبی این نوع فرهنگ نیز در این باور ریشه داشت که فرهنگ استراتژیک باید از هویتی مستقل در چارچوب انتخابها و رفتارهای تصمیمگیران برخوردار باشد. به این ترتیب ، در شرایط نوظهور بعد از جنگ سرد که آمریکا با ضرورت شناسایی کانونهای جدید تهدید و زمینه های شکلگیری و تشدید آنان در مناطق مختلف جهان مواجه بود ، توجه به ویژگیهای فرهنگاستراتژیک دیگر ملتها مدنظر قرار میگرفت. بطور منطقی، از این منظر، افق جدیدی برای شناسایی ریشه های موج جدید تهدیدزایی آشکار میشد و فرصتهای لازم برای شکل دهی به ائتلاف و همکاری با بازیگرانی که فرهنگ استراتژیک مشابهی داشتند، بروز میکرد. به این ترتیب، تحول این رویکرد در تسری دادن فرهنگ استراتژیک به سایر حوزه های اقدامات خارجی دولتها ریشه داشت ، که باعث میشد در کنار اقدامات نظامی، اتحاد و ائتلافها و حتی روابط مبتنی برهمکاری و تعارض را هم در نظر آورد.
اما همزمان با احساس نیاز برای شناسائی فرهنگاستراتژیک سایر ملل برای آمریکا، مطالعه فرهنگاستراتژیک این کشور نیز در دستور کار ملتها قرارگرفت. از نظر لانتیس آمریکا بخاطر عواملی چون تک ابرقدرتی ، توانائی تأثیرگذاری بر تمام کشورها در عرصه روابطخارجی و همچنین اقداماتنظامی متأثر از قدرت نظامیاش بخصوص بعد از ۱۱ سپتامبر ، در محاسبات امنیتی دولتها مهره وزینی شده است. این اثربخشی باعث ضرورت درک فرهنگاستراتژیک این کشور از سوی سایرین شده است. البته لانتیس دلیل دیگری را نیز مطرح میکند. از نظر وی بر کشورهایی که خواستار به چالش کشیدن قدرت آمریکا هستند، ضرورت بررسی این فرهنگ مبرهن است. بهر ترتیب حجم زیادی از ادبیات فرهنگ استراتژیک به مقوله آمریکا میپردازد.
در بعد نظری فرهنگ استراتژیک ایالات متحده در مقایسه با سایر دولتها ،به برکت همین توجه بخوبی شاخص بندی شده است . و عناصری چون تمایل به استفاده از زور برای دستیابی به اهداف، اسطوره فناوری در نبرد، تمایل به حل سریع منازعه با انهدام غائی دشمن، جنگ اخلاقی و یا مسیحائی و در نهایت پایین بودن آستانه تحمل در این فرهنگ شناسائی شدهاست. این بررسی فرهنگی از دهه ۷۰ میلادی با اثر راسل ویگلی با نام «راه و رسم جنگ آمریکائی» آغاز شد و تا اکنون ادامه دارد.
تمام محققان این حوزه به امکان تحول در فرهنگاستراتژیک در سایهی رخدادهای عظیم ملی اعتقاد دارند. در این ارتباط شکستها وپیروزیها میتواند امنیت مادی و روانی جامعه و شهروندان را دستخوش تغییر قرار دهد. در این زمینه واقعهی سپتامبر ۲۰۰۱ را باید نقطهی عطفی در بروز تحول در فرهنگاستراتژیک آمریکا دانست. که البته از نظر محققین این حوزه دور نماند. مطالعات زیادی که بعد از این تاریخ و البته در پی رفتارهای نظامی یکجانبه آمریکا بربستر مبارزه با تروریسم ، انجام شد؛ مبین همین نکته است. در این مقالات ضمن شناسائی موارد متحول شده فرهنگاستراتژیک آمریکا به پیامدهای این تحول بر سایر دولتها نیز تأکید می شود.
مطالعه فرهنگاستراتژیک آمریکا به واسطه پیچیدگیهای منحصر بفردش از دشواری خاصی برخوردار است. شاید مفیدترین الگو برای بررسی عوامل سازندهی فرهنگ مزبور را در چارچوب نظری دیوید جونز بتوان یافت. ناگفته نماند که این چارچوب نظری در پی تحول رویکردی در بعد نظری فرهنگاستراتژیک از یک سو و بعد از تحول در شاخصهای فرهنگ استراتژیک آمریکا بعد از ۱۱ سپتامبر همچنان از سوی محققین برای بررسی آمریکا مورد استفاده قرار میگیرد. چنانچه فارل در سال ۲۰۰۵ و یک سال بعد مانکن از این سطح بندی تحلیلی درباره آمریکا سود جستهاند. در هر حال جونز تلاش کرده است که عوامل تشکیل دهندهی فرهنگ استراتژیک را در سه سطح شامل: سطح کلان محیطی که ویژگیهای جغرافیایی، خصوصیات قومی- فرهنگی و تاریخی، را در برمیگیرد. سطح میانی اجتماعی شامل ویژگیهای سیاسی و اقتصادی جامعه وجامعه مدنی است. و در نهایت سطح خرد که مرکب از نهادهای نظامی و ویژگیهای روابط نظامی – مدنی است ؛را مورد توجه قرار دهد.
در این پژوهش سعی میشود که مهمترین و اثرگذارترین عناصر تشکیل دهندهی فرهنگ استراتژیک آمریکا بعد از ۱۱ سپتامبر در ارتباط با ابعاد نرم و سخت افزاری مورد بررسی قرار گیرد. متغیرهای مورد نظر در ویژگیهای جغرافیایی ،خصوصیات تمدنی – فرهنگی ، خصائص سیاسی و تکنولوژیکی از یک سو ، و از سوی دیگر در الگوی نقش آفرینی دو متغیر جامعهی مدنی و اتاق فکر خلاصه شده است.
۲- ضرورت انجام تحقیق:
با عنایت به این موضوع که این قدرتهای بزرگ هستند که سیستم و نظام بینالملل را شکل میدهند و بیشترین میزان تأثیرگذاری را بر روندهای جهانی دارا میباشند. لذا شناخت سیاستخارجی این کشورها بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش بنا به نقش مؤثر فرهنگاستراتژیک، این متغیر مهمترین مؤلفه شکلدهنده به سیاست خارجی است. بنابراین شناخت فرهنگاستراتژیک آمریکا به عنوان مهمترین مؤلفه شکل دهنده به رفتار این کشورها از اهمیت بسزائی برخوردارا است. اما در این پژوهش تلاش میشود در راستای پرداختن به این موضوع به دو هدف دیگر که در زیر میآید، نیز نائل شویم.
۳- اهداف اصلی تحقیق:
الف – آشنایی با روند تحولی نظریهپردازی در حوزهی فرهنگ استراتژیک؛
این پژوهش در راستای تبیین یک حوزهی نظری به نسبت مغفول مانده در ادبیات مطالعات امنیتی به زبان فارسی ساختار بندی شده است. بنا به همین دو امر ( چارچوب نظری، بدیع بودن) ضرورت شناخت بهتر این چارچوبه تحلیلی احساس میشود که از قبل بحث تاریخچه فرهنگ استراتژیک این مهم بهتر صورت میپذیرد. دستامد این مبحث دو نکته است : ابتدا اینکه فرهنگ استراتژیک خود حاصل تحول عمیق در بعد مطالعات امنیتی کشورها است. و از طرف دیگر در این چارچوبه بازهم شاهد نوعی تحول درونی نسبت به متغیرهای مؤثره و اهداف استراتژیک هستیم. که در این ارتباط مباحث فرهنگ استراتژیک از بررسی راهبردهای صرفا هستهای دو ابرقدرت به طیف وسیعی از راهبردهای ملی گسترش یافت.
ب- آشنایی با عوامل سازندهی فرهنگ استراتژیک آمریکا به ویژه در مقطع بعد از یازدهم سپتامبر.
فرهنگ استراتژیک دارای عوامل سازندهی متفاوتی است که هر کدام از این عناصر دارای وزن خاص خود در این فرهنگ هستند. در این نوشتار تلاش میشود که مهمترین این متغیرهای شکلدهنده را شناسایی و بررسی نمائیم.
۴- سئوال اصلی تحقیق:
با توجه به اینکه فرهنگاستراتژیک ملی با رخداد حوادث مهم و ملی دچار تحول و تغییر میشود. در این پژوهش تلاش میشود که مقطع ۱۱ سپتامبر را بعنوان یک رخداد با دامنه تأثیرگذاری وسیع توضیح داده و سپس متغیرهای مؤثر در این تحول را ارزیابی نمائیم. بر این اساس سئوال اصلی نوشتار حاضر عبارت است از:
متغیرهای فرهنگ استراتژیک ایالات متحده آمریکا در شرایط و فضای بعد از ۱۱ سپتامبر کدام هستند؟
۵- فرضیه تحقیق:
به نظر میرسد فرهنگاستراتژیک آمریکا بعد از رخداد ۱۱ سپتامبر تحتتأثیر مؤلفه های سختافزاری چون امنیت سرزمینی ، برتریطلبی تکنولوژیک در بعد نظامی در کنار مؤلفه های نرمافزاری چون شاخصهای فرهنگی تمدنی و سیاسی و نقش جامعه مدنی در قالب اتاق فکر قرار داشته است .
۶- پیشینه تحقیق:
در ابتدا لازم است یادآور شویم به دلیل اینکه حوزهی نظریهپردازی فرهنگاستراتژیک حوزهای به نسبت مفغول مانده در ادبیات امنیتی به زبان فارسی است . بنابراین نگارنده اقدام به مطالعه برخی از متونی نمود که به درک وی در ارتباط با این حوزه مطالعاتی کمکرسان بودهاست.
۱-۶: متون مرتبط با حوزهی نظریهپردازی فرهنگ استراتژیک:
۱ – فرهنگ استراتژیک علی عبدالله خانی در این کتاب که تنها کتاب در این حوزه نظری به زبان فارسی است، تلاش میکند که رابطه نوظهور میان فرهنگ و امنیت را تعریف کرده تا از این میان به فهم بهتری از مطالعات امنیتی و امنیت دستیابد . سپس ضمن تعریف اجمالی از مفهوم فرهنگ استراتژیک، اقدام به تشریح رویکردهای متفاوت در این حوزه میکند.
۲ – سه نسل – سه گفتمان در فرهنگ استراتژیک علی عبدالله خانی در این مقاله به بررسی تفاوتهای هستی شناسی رویکردهای متفاوت در حوزه فرهنگ استراتژیک پرداخته و در نهایت نتیجهگیری میکنند که نسل سوم این محققان توانایی تبیین کنندگی بهتری را نسبت به سایرین دارند. البته لازم به ذکر است که در این مقاله منازعه نهایی میان نسل اول توسط کالین گری و نسل سوم توسط آلستر جانستون در نظر نیامده است.
۳ – مقدمهای برفرهنگ استراتژیک محمود عسگری در مجال کوتاه مقاله به بررسی آراء و نظریات صاحب قلمان در این حوزه پرداخته و سپس به عوامل تشکیل دهنده فرهنگ استراتژیک از دیدگاه نسل اول و سوم میپردازد. و در آخر تلاش کند دو عامل اصلی تشکیلدهنده ( ایستارها و بینش ها ) فرهنگ استراتژیک را عملیاتی نماید.
۴ – فرهنگ استراتژیک مقایسهای که در اصل گزارش از یک نشست علمی به تولیت دانشگاه ناوال آمریکا است. در این مقاله ضمن لزوم شناسایی فرهنگهای استراتژیک ملتها برای توفیق در سیاستهای آمریکا ؛ بررسی فرهنگ استراتژیک سه کشور ایران، چین و پاکستان را در دستور کار قرار میدهد.
Time to Move on: Reconceptualizing the Strategic Culture Debate – 5
آلن بلومفیلد در این مقاله میکوشد که با ارائه یک متغیر مغفول ضمن اینکه بتواند میان دو رویکرد نسل اول و سوم پیوندی ایجاد کند؛ مشکله تداوم در عین تحول و ابتکار در عین رفتار برنامه ریزی شده را حل و فصل نماید. بلوفیلد متغیر خرده فرهنگهای رقیب را وارد این حوزه مطالعاتی میکند.
Refining Strategic Culture : Return of Second Generation – 7
نویسنده به دنبال یک نقد درون پارادیمی است ، وی با بیان دیدگاه های متفاوت به بررسی نقاط ضعف و قوت هریک از رویکردها می پردازد. و در نهایت با عنایت به این نکته که نسل سوم تداوم و امکان انحراف به خاطر عوامل مسلط خارجی را بیان میکنند بهتر می توانند علل اقدامات یک کشور را در یک دوره طولانی شرح دهند. بنابراین نسل سوم را از توانایی بیشتری برخوردار میداند.
۸-Strategic Culture and Tailored Deterrence: Bridging the Gap between Theory and Practice
جفری . اس. لانتیس ، در این مقاله میکوشد بحث مطالعات فرهنگی در ارتباط با امنیت را اززمان نوشته های کلازویتس دنبال نماید. وی تلاش میکند ضمن شناسایی قرابت فرهنگ و مسائل امنیتی به بررسی شرایط استفاده از مدلهای فرهنگ استراتژیک برای محاسبه سیاستهای نظامی و امنیتی بپردازد. از جمله این شرایط :روایت های فرهنگی غالب ، رهبری مشخص و سازمانهای نظامی برجسته قابل بررسی است.
۹-Strategic Culture: From Clausewitz to Constructivism
جفری . اس . لانتیس در این مقاله تلاش میکند، ردپای مفهوم فرهنگ استراتژیک را از آثارکلازویتس تا نوشته های متاخرتر بازنمائی نماید. سپس نتیجه میگیرد که گام بعدی تحول در مسیراندیشه فرهنگ استراتژیک با توجه به قابلیت کشورها در نفوذ گذاری، عبارت است از فرهنگ استراتژیک جهانی.
۱۰-The future of Strategic Culture
دری هاولت در این مقاله اعلام میکند که نخستین و مهمترین گام برای تحول مفهوم فرهنگاستراتژیک در سال ۲۰۰۶ برداشته شده است؛ که عبارت است از اجماع اندیشمندان درباره محتوای مفهومی فرهنگاستراتژیک. فرهنگاستراتژیک براساس این اجماع نهایی عبارت است از: مجموعهای از اعتقادات مشترک، فرضیات و شیوه های رفتار، تجارب مشترک و روایتهای مورد قبول اجتماع (کتبی یا شفاهی) که شکل یک هویت جمعی را در ارتباط با رسیدن به اهداف امنیتی گرفته باشد.
۱۱- Grand Strateg- Strtegic Culture – Ractice – The Social Roots of Nordic Defence
لوور نیومن در این مقاله اعلام میکند فرهنگ استراتژیک سنگ زیر بنای استراتژی بزرگ در هرکشوری است. وی فرهنگ استراتژیک را زمینه اجتماعی میداند که کار ویژهی آن تحت تأثیر قرار دادن رفتارها و انتخابها می باشد که در نهایت باعث شکلگیری و جهتگیری استراتژی بزرگ ملی میشود.
۱۲- Strategic Perspective : Clausewitz – Sun Tzu and Thucydides – Anahysis
ریچارد روزآ در این مقاله تلاش میکند، ضمن ارائه یک تعریف جامع از استراتژی، آن را در اندیشه های کلازویتس و سون تزو و توسیدید تجزیه و تحلیل نماید. از نظر وی استراتژی عبارت است از: استفادهی هماهنگ از تمام دارائیهای در دسترس یک دولت یا جامعۀ امنیتی برای دستیابی به اهداف سیاسی. با این وجود وی موضوع محوری استراتژی را همچنان مسائلی چون جنگ و صلح و زنده ماندن میداند.
۲-۶: متون مربوط به کاربست چارچوبه فرهنگ استراتژیک در موارد پژوهی غیر از آمریکا:
به دلیلی که در ابتدا آمد، نگارنده متونی که در ادامه میآید را به منظور آشنائی با کاربست این حوزه نظری را در مورد پژوهشیهایی غیر از ایالات متحده بررسی نموده است. این متون به پژوهنده در عملیاتی کردن مفاهیم و کاربست آنها در یک مورد مطالعاتی مدد رساندهاست.
۱۳-Soviet Strategic Culture
دیوید جونز در این مقاله فرهنگ استراتژیک اتحاد جماهیر شوروی را از سه سطح ناشی میداند. ازنظر وی موقعیت جغرافیایی این کشور در کنار تاریخ توسعهطلبی خارجیاش که با نوعی از نظام استبدادی درهم آمیخته است . مهمترین مؤلفه فرهنگاستراتژیک این کشور در سطح کلان است. از نظر وی در سطح میانی نیز ، نوع سامان اجتماعی و اقتصادی این کشور در کنار عدم شکلگیری موفق جامعه مدنی در یکهتازی دولت خودکامه مؤثر بوده است. و در گام نهائی با توجه به ارجحیت نظامیان در رابطه با مدنیان در این کشور تمایلات استفاده از زور به صورت تهاجمی دیده میشود.
۱۴- The Idiosyncrasies of Contemporary Swiss Security Policy and Practice: A Strategic Culture Based Explanation
ویلهم میرو در این مقاله به بررسی سیاست منحصر بفرد سوئیس بعد از جنگ سرد میپردازد. وی در اثرش بیان میکند که انتخاب این نوع استراتژی ملی بیشتر از آن که در ارتباط با منافع امنیتی و استراتژیکی این کشور در راستای تصمیمات عقلایی باشد، متناظر با یک خواست عمومی است که از نوع فرهنگ ملی – استراتژیکی آنها نشات گرفته است. میرو اعلام میکند که سوئیس در امر رفتارهای خارجی بسیار مردمی عمل میکند و سعی می کند جهتگیریهایی را پیش بگیرد که منافی فرهنگ استراتژی ملی نباشد. وی برای اثبات این نکته تمامی عوامل مؤثربر تصمیمسازی در حیطه سیاست خارجی اعم از مادی و غیر مادی مورد بررسی قرار می دهد.
۱۵- Strategic Culture what is this? The Case of Strategic Culture in Chine
ماتی نوجونن در این مقاله اعلام میکند که فرهنگاستراتژیک چین چیزی متفاوت از فرهنگ استراتژیک آمریکا است. و از آنجا که امنیت ملی مفروضه روابط آمریکا و چین است ؛ شناسایی و مطالعه نقاط تفاوت لازم بنظر میرسد. وی در ادامه فرهنگاستراتژیک چین را برآمده از تاریخ نظامیگری، چین باستان، بعدها چین کمونیست و اراده معطوف به برتری طلبی اقتصادی میداند.
۱۶- Does Strategic Culture Matter? Old Europe – New Europe and the Transatlantic Security
بازن بالامیر کوشون در مقالهاش میکوشد اقدام به تجزیه و تحلیل فرهنگاستراتژیک به عنوان یک چارچوب مفهومی برای درک تفاوتهای دورن اتحادیه اروپا در ارتباط با امنیت اقیانوس اطلس نماید. وی نتیجه میگیرد که برای درک تنشهای دورنی در ارتباط با امنیت واحدهای ملی پارادایمهای واقعگرایی و لیبرالیزم توانایی تبیینکنندگی نداشته و تنها این چارچوب نظری میتواند تنشهای موجود را توضیح دهد. اما این نکته را اضافه میکند که فرهنگاستراتژیک به تنهایی نمیتواند خط مشیهای ملی را تعیینکند بلکه تأثیرش را در نوعی محدودسازی گزینههای امنیتی نمایان میسازد.

• همان.

• بلخی(مولوی)، جلال الدین محمد، فیه مافیه، با تصحیح بدیع الزمان فروزانفز، نشر امیر کبیر، چاپ ششم، ۱۳۶۹ ، صص۲۱۶و۲۱۷.

• فروزانفر، بدیع الزمان، شرح مثنوی شریف، نشر زوار، چاپ هفتم، ج۱، صص۱۷۷و۱۷۸.

• فیه ما فیه، ص ۲۳۲؛ ترمذی، معارف، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر، ص ۳؛مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی، ص ۱۲۹.

• شرح مثنوی شریف، ج۲، ص ۵۲۶.

• ر.ک.سوره شعرا.

• سوره نوح، آیه ۲۶.

• سوره حِجر، آیه ۷۴.

• بلخی(مولوی)، جلال الدین محمد، مجالس سبعه، تصحیح توفیق هـ. سبحانی، نشر کیهان، چاپ اول، ۱۳۶۵، ص ۸۹ .

• فیه ما فیه، صص ۲۸ و ۲۹.

• رساله قشیریّه، ص ۵۵۵.

• انصاری، خواجه عبدالله، مجموعه رسائل، تصحیح محمد سرور مولایی، نشر توس، چاپ دوم، ۱۳۷۷، ص۳۵۶.

• همان، ص ۳۵۵.

• عین القضات، تمهیدات، تصحیح عفیف عسیران، نشر کتابخانه منوچهری، چاپ سوم، ۱۳۷۰، ص ۲۴۵.

• گوهرین، سید صادق، شرح اصطلاحات تصوف، نشر زوّار، ج ۴، چاپ اول، ۱۳۶۸، ص ۴۵.

• همان، ص۵۰.

• زمانی، کریم، میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا، نشر نی، چ دهم، ۱۳۹۱، ص۴۶.

• حفی: مهربان.

• سوره بقره، آیه ۲۱۶.

• مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی، ص۱۷۰.

• همان، ص۳.

• سوره کهف، آیات ۶۰-۸۴.

• احادیث مثنوی، ص۹۳.

• نهج البلاغه، ص۱۸۲.

• احادیث مثنوی، ص ۱۰۷.

• سوره بقره، آیه ۲۱۶.

• سوره زخرف، آیۀ۵۱ .

• زرین کوب، عبدالحسین، بحر در کوزه، تهران، نشر علمی، چاپ اول، ۱۳۶۶، ص۳۱۰.

• مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی، ص ۲۲۶.

• شرح اصطلاحات تصوّف، ج ۱، ص ۱۸۷.

• سوره اعراف، آیات۱۸۳-۱۸۲.

• نهجالبلاغه، ص ۴۰۳.

• دعای جوشن کبیر، فقره۱۹.

• احادیث مثنوی، ص۲۶.

• کیمیای سعادت، ص ۷۰۱.

• نسفی، عزیز الدین، کتاب الانسان الکامل، با پیش گفتار: هانری کربن، با تصحیح و مقدمه ی: ماریژان موله، ترجمه ی مقدمه از: دکتر سید ضیاء الدین دهشیری، تهران، انتشارات طهوری، چ نهم، ۱۳۸۸، ص۳۳۵.

• عنت : در کار سختی افتادن ؛ در اینجا معنی تعنیت می دهد و تعنیت به معنی کسی را دچار دردسر کردن و به زحمت انداختن است. شرح جامع مثنوی ، ج ۴ ، ص ۶۹۶ .

• سورۀ نور، آیۀ ۲۱ .

• شرح جامع مثنوی، ج ۱ ، ص ۷۹۴ .

• شرح اصطلاحات تصوف، ج ۳ ، صص ۳۰۷ و ۳۰۸ .

• ممتلی: در اینجا یعنی پر ادعا.

• سورۀ فلق ، آیۀ ۴ (دمندگان در گره ها ).

• سورۀ بقره، آیۀ ۴۵ .

فصل چهارم
لطف و قهر در عرفان اسلامی
۴-۱. جایگاه قهر و لطف در عرفان
در جهان بینی عارفان لطیفهای هست که به منزله شاخص این طایفه رخ مینماید و آنها را از دیگر طوایف مسلمان(مثل فیلسوفان، متکلّمان، زاهدان و غیر از ایشان) متمایز میکند. خداشناسی و حق پرستی عارفان با دل وجانشان پیوند خورده است. ایشان خدایی را میپرستند که دوستش دارند و او نیز ایشان را برای دوستی برگزیده است(یُحِبُهُم و یُحِبُونه) . به بیان دیگر، حب الهی از مبانی اصلی اندیشه و سلوک عارفان در تاریخ عرفان و تصوف اسلامی است و بدون آن نمیتوان از عرفان تصوری پیدا کرد. نکته مهم این است که حب با تجلیّ پیوندی اساسی دارد؛ زیرا حب الهی به واسطه تجلّی خداوند بر عالم هستی ارزانی میشود و در عین حال، حّب بندگان به خداوند را موجب میگردد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَاَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ اِنَ اللَّهَ واسِعٌ علیمٌ.« و مشرق و مغرب از آنِ خداست؛ پس به هر سو رو کنید، خدا آنجاست . براستى که خداوند گشایشگر و دانا است.» ^۱
مولانا می فرماید:

نه از تابوت مرسل گشت و از صندوق خسرو شد یکی موسی را در آن به آب نیل افکنده
سخن از شیر خوارگی موسی که فرعون طشتی از آتش برای امتحان او در جلویش قرار می دهد و موسی دست خود را درون آتش برده و در دهان خود می گذارد و این کار را و باعث می شود که دچار لکنت زبان شود، چنانچه عطار نیشابوری می گوید:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

چه بودی گر زبان من نبودی که گنگان راست نیکو شرح اسرار
زبان موسی از آتش از آن سوخت که تا پاس زبان دارد به هنجار
درنهاد آدمی شهوت چو طتشتی آتش است نفس سگ چون پادشاهی و شیاطین لشکر است
همچو موسی این زمان در طشت آتش مانده ای طفل و فرعونیت در پیش و دهان پراخگر است
گهی تا بوتم اندازی به دریا گهی برتخت فرعونم نشانی
خاقانی می گوید:
مده جام فرعونیم کز تزّ هد چو فرعونیان ز اژدها می گریزم
همه فرعون گرگ پیشه شدند من عصا و شبان نمی یابم
آری بنای جادوی فرعونی از جهان ثعبان اسود و ید بیضا برافکند
فرعونیان بی فرعونند لاجرم اصحاب بینش ید بیضای من نیند
جام فرعونی اندر آرکه صبح دست موسی برآرد از کهسار
خرد نا ایمن است از طبع از آن حرزش کنم حیرت چو موسی زنده در تابوت از آن دارم به زندانش
خرد بر راه طبع آید که مهد نفس موسی را گذر برخیل، فرعونست و ناچارست از ایشانش
زهد و کرامت آسیه همسر فرعون و ما در موسی را بحر معانی می داند، چنانچه خاقانی می گوید:
ای ساره صفات و آسیه زهد کس چون تو زبیده سان ندیدست
هست آسیه به زهد و زلیخا به ملک از آن تسلیم مصرو قاهره بر قهرمان اوست
آسیه توفیق و ساره سیرتست ساره را سیما دیده ام
کای مادر موسی معانی فارغ شو وفاقذ فیه فی الیم
ای آسیه کرامت و ای ساره معرفت حوّای وقت و مریم آخر زمان شده
۱موسی و معجزات او
حضرت موسی برای انجام امر حق به مصر آمد و دعوت الهی را بر فرعون عرضه داشت. فرعون بر آشفت و گفت مگر نه در خاندان ما تربیت شده ای؟ چگونه با پرونده ی خود از در ستیز در می آیی! فرعون موسی و هارون را به قتل تهدید کرد ولی آنان گفتند ما جز از خدای یگانه از دیگری نمی ترسیم
موسی در برابر فرعون آیاتی اظهار داشت: دست درگریبان کرد واز گریبانش فروغی شبیه به نور آفتاب ساطع گردید و عصایش را افکند به صورت اژدها درآمد.۲
فرعون ساحران را خواست تا با موسی به معارضه بپردازند. ایشان عصاهای خود را افکندند و عصای آنان به صورت اژدها درآمد آنگاه موسی به نام خدا عصای خویش را به زمین افکند، اژدهایی شد وعصاهای دیگر را فرو برد. ساحران به سجده افتادند و به پروردگار یکتا ایمان آوردند. فرعون ایشان را به قتل وصلب تهدید کرد ولی آنان متهورانه ایستادگی کردند واز راه حق باز نگردیدند. موسی از فرعون خواست که فرعون افراد بنی اسرائیل را آزادی بخشد و در اختیار او گذارد تا با خود از مصر بیرون برد وفرعون به این امر رضا نداند و به این ترتیب، بلاهای عشره بر مصریان نازل گردید: نخست آب تبدیل به خون شد و پس از آن دچار وزغ و پشه و مگس و طاعون و طوفان ودمل وملخ شدند. باز فرعون با آزادی کامل بنی اسرائیل موافقت نکرد. بلا فرا رسید و ظلمت همه ی مصر را فرا گرفت ودر مرحله ی دهم نخست زاده ی فرعون ناگهانی مرد. فرعون در برابر این حادثه ی ناگوار تاب مقاومت نیاورد و تسلیم گردید.
چون بنی اسرائیل به همراهی موسی از مصر بیرون شدند فرعون به تعقیب آنان پرداخت. حضرت موسی وهمراهانش از دریا گذشتند لیکن فرعون و سپاهیانش غرق گردیدند ودستخوش امواج دریا شدند. خداوند بدن فرعون را نجات داد تا برای آیندگان آیتی باشد داستان موسی و اعجازهای او این چنین در شعر انعکاس پیدا کرده است.
تبدیل عصای موسی به اژدها و درخشان شدن دستش هنگامی که آن را در گریبان فرو می برد و از آب گذشتن او و یارانش و غرق شدن دشمنانش در آب نیل، انوری می گوید:
ناقه ی صالح، عصای موسی و روح پدر هر سه را در بطن ما در دیده بی جان یافته
غیرت روح موسی است این یک خجلت چوب موسی آن دگرست
به کف موسی کلیم کریم به دم عیسیی که زنده گریست
خواجه ای بود از اینان همه برتر ز شرف مرد موسی کف و عیسی دم یوسف دیدار
به غیرت از نفسش روح عیسی مریم به خجلت از قلمش چوب موسی عمران
به حقّ دم پاک عیسیّ مریم به حقّ کف دست موسیّ عمران
از بهر دفع سحره ی فرعون جهل را کلکت عصای موسی عمران روزگار
دستشان گر ید بیضا کلیم الله نیست چه کند رمح درو همچو عصا ثعبانی
زهی به تقویت دین نهاده صدا انگشت مأثر ید بیضاست دست موسی را
چالاکتر از عصای موسی فرخ قلمت گه مأرب
فرو خورد آب عدلت آتش ظلم چنان چون مار موسی سحر ساحر
آیا دست تو وارث دست حاتم و یا کلک تو نایب چوب موسی
لبیبی۱ می گوید:
مجرهّ چون به دریا راه موسی که اندر قعر او بگذشت لشکر
ناصر خسرو قبادیانی می گوید:
حیدر زی ما عصای موسی دورست موسی ما را جز او که کرد عصایی؟
موسیّ زمان را تو یکی شهره عصایی وانکه نشناسند که خصلان عقلااند
چونانکه عصا هرگز از آن سان که شنودی ثعبان نشدی جز به کف موسی عمران
خیام نیشابوری می گوید:
اکنون که جهان را به خوشی دسترسی است هر زنده دلی را سوی صحرا هوسی است
برهر شاخی طلوعی موسی دستی است در هر نفسی خروشی عیسی نفسی است
دیری است که صد هزار عیسی دیده است طوری است که صد هزار موسی دیده است

در این بخش پس از مرور مختصر کارهای گذشته، رهنمودهایی برای بررسی عوامل موثر بر اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و همچنین عوامل تأثیرپذیر از اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام ارائه می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

قیمتی که یک معامله گر برای خرید اوراق بهادار پیشنهاد میکند را قیمت پیشنهادی خرید و قیمتی که برای فروش اوراق بهادار پیشنهاد میکند را قیمت پیشنهادی فروش اوراق بهادار می گویند. اختلاف بین این دو قیمت پیشنهادی نیز اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش اوراق بهادار نامیده می شود. معامله سهام زمانی اتفاق می افتد که خریدار و فروشنده در نقطه ای بین قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش به توافق برسند. این نقطه را قیمت تعادلی یا قیمت توافقی میگویند. هرچه اختلاف یا فاصله ی قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام کمتر باشد، خریدار و فروشنده زودتربه قیمت تعادلی میرسند و حجم معاملات سهام افزایش می یابد. این امر منجر به افزایش نقدشوندگی بازار سهام میگردد.
برخی محققان از معیارهای فعالیت معاملاتی همچون تعداد دفعات انجام معاملات و حجم معاملات به عنوان عوامل تعیین کننده ی اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام بهره گرفته اند.
در برخی دیگر از تحقیقات همچون تحقیق تینیک در سال ۱۹۷۲ ، بارنئا و لگو در سال ۱۹۷۵ و استل در سال ۱۹۷۸ اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام معیار نقدشوندگی بازار سهام و درصد روزهای انجام معامله از عوامل تعیین کننده ی آن است.
برنچ و فرید در سال ۱۹۷۷ و هریس در سال ۱۹۹۴ حجم پولی معاملات را به عنوان یکی از عوامل تعین کننده یاختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام معرفی میکنند . در ادامه به معرفی برخی از عوامل مؤثر بر اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام و مطالعات انجام شده در خصوص هر یک پرداخته می شود (رسائیان ، ۱۳۸۸ ، ۵۵) ^۱.
۲-۳-۲ اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام
اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام از سه جزء هزینه تشکیل میگردد: هزینه های اجرای سفارش، هزینه های نگهداری موجودی و هزینه های انتخاب نادرست.
۳-۳-۲ هزینه های اجرای سفارش:
هزینه هایی که مستقیماً با ارائه خدمات بازارگردانی در ارتباط است و شامل اقلامی همچون عضویت بورس، اجاره ی فضای بورس، هزینه های کامپیوتری، هزینه های سرویس اطلاعاتی، هزینه های نیروی کار )حقوق و دستمزد( وهزینه های فرصت وقت بازارگردآنها می باشد.
۴-۳-۲ هزینه های نگهداری موجودی:
هزینه هایی است که یک بازارگردان به دلیل مسوولیتی که در تجهیز سرمایه گذاران به فوریتهای مبادله )نقدینگی( دارد، متحمل می شود.این هزینه ها شامل هزینه ی فرصت از دست رفته ناشی از نگهداری موجودی توسط بازارگردآ نها وریسک مربوط به نوسانات ارزش موجودی به دلیل تغییرات قیمت سهام می باشد.
۵-۳-۲ هزینه های انتخاب نادرست :
این هزینه ها به دلیل این واقعیت ایجاد می شوند که بازارگردآن ها در فراهم کردن نقدینگی ممکن است با افرادی معامله کنند که از تغییرات قیمت مورد انتظار در مورد اوراق بهادار مطلع باشند. به عنوان مثال این تصوروجود دارد که افراد خاص در مورد سهام برخی شرکتها دارای اطلاعات نهانی باشند. خبرهای پیشاپیش از سودها، ادغام ها، تحصیلها، تجدیدسازمآن ها، تقسیم سهام شرکت فرعی بین سهامداران شرکت اصلی و تغییرات مدیریت از مثا لهایی است که به ذهن میرسد. عدم تقارن اطلاعات در بازار، هزینه های انتخاب نادرست را افزایش و از این طریق اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام را تحت تاثیر قرار میدهد. علاوه بر این هزینه ها، سطح اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش بازارگردآ نها احتمالاً متأثر از سطح رقابت میباشد.
۶-۳-۲ مطالعات انجام شده در خصوص عوامل مؤثر بر اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام
تحقیقات اولیه در مورد اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به دلیل نداشتن مبنای تئوریک منسجم و پیشرفته در مورد اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام فقط به بررسی رابطه یک سری اطلاعات مالی خاص همچون تعداد بازارگردآ نها یا تعداد معامله گران، تعداد سهام منتشره ی شرکت، حجم معاملات، تعداد سهامداران و… با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام پرداخته اند. اما اخیراً اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام از اجزای مهم ساختار بازار سرمایه گردیده است و بسیاری از تحقیقات بازار سرمایه را به خود معطوف داشته است.
اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، با عوامل زیادی در ارتباط می باشد که این روابط موضوع بسیاری از تحقیقات اخیر بازار سرمایه را به خود اختصاص میدهد. از مهمترین آ نها میتوان به موارد زیر اشاره نمود (رسائیان ، ۱۳۸۸ ، ۵۵) ^۱.
۷-۳-۲ رابطه بین اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و بازده سهام شرکتها به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام
یکی از رویکردهای مورد استفاده در تحقیقات مختلف برای پیش بینی بازده سهام، رویکرد مبتنی بر رویداد است. این رویدادها شامل تجزیه ی سهام، اعلام سود، تغییر در رتبه بندی شرکتها، حذف یا افزایش سود تقسیمی، عرضه ی اولیه و… میباشد. نتایج برخی از تحقیقات، حاکی از وجود رابطه بین بازده سهام و برخی اطلاعات غیرمالی میباشد. معیارهای نقدشوندگی سهام همچون اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، گردش سهام شرکت ، حجم معاملات ، حجم دلاری معاملات ، تعداد دفعات انجام معامله و درصد روزهای انجام معامله در طول دوره(سال(از جمله ی معیارهایی هستند که میتوانند با بازده سهام شرکتها رابطه داشته باشند. نتایج بسیاری از تحقیقات نشان میدهد که سرمایه گذاران بازده بیشتری را از نگهداری سهم های با درجه ی نقدشوندگی پایین انتظار دارند. آمیهاد و مندلسون در سال ۱۹۸۶ از اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیار نقدشوندگی استفاده کردند. نتایج تحقیق آ نها بیانگر رابطه مثبت بین اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و بازده مورد انتظار سرمایه گذاران است. هرچه اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام بیشتر باشد بازده مورد انتظار سرمایه گذاران نیز بیشتر خواهد بود.
۱-۷-۳-۲ رابطه سیاست تقسیم سود و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام
بانرجی و همکاران شواهدی در مورد ارتباط بین سیاست تقسیم سود شرکت و نقدشوندگی بازار سهام فراهم نمودند. آن ها نشان دادند که دارندگان سهم های کم نقدشونده تمایل بیشتری به دریافت سود نقدی دارند. در واقع نتایج تحقیق آ نها بیانگر وجود رابطه منفی و معنی دار بین نقدشوندگی سهام و توزیع سود نقدی است.
فاما و فرنچ نشان دادند که افزایش نقدشوندگی بازار سهام آمریکا از مهمترین عوامل کاهش طرفداری سهامداران از دریافت سود نقدی است. نقدشوندگی سهام بر سیاست تقسیم سود شرکتها تأثیر بسزایی دارد.
۲-۷-۳-۲ رابطه ساختار سرمایه و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام
فریدر و مارتل به بررسی اثر متقابل نقدشوندگی سهام و ساختار سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار نیویورک برای سا لهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۸ پرداختند. معیار نقدشوندگی سهام در تحقیق آ نها اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام است. آن ها در تحقیق خود از اهرم مالی به عنوان متغیر وابسته و از متغیرهای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام (معیار نقدشوندگی سهام)، بازده مجموع دارایی ها معیار (سودآوری شرکت که از طریق تقسیم سود قبل از مالیات و بهره^[۸۰] بر مجموع دارایی ها به دست می آید)، لگاریتم جمع کل دارایی ها (معیار انداز ه ی شرکت)، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام (معیار فرصت رشد شرکت)، نوسانات جریانات نقدی و هزینه های تحقیق و توسعه به عنوان متغیرهای مستقل استفاده کردند. روش آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه های تحقیق، رگرسیون دو مرحله ای است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ۲۷ درصد از تغییرات در اهرم مالی از طریق تغییر در متغیرهای مستقل توضیح داده می شود. در ضمن، افزایش یک درصدی در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام منجر به افزایش سه درصدی در اهرم مالی می شود. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان میدهد که با کاهش نقدشوندگی سهام (افزایش اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام ) اهرم مالی افزایش می یابد. این مسئله با این نظریه که مدیران در صورتیکه تأمین مالی از طریق انتشار سهام، گران قیمت باشد به تأمین مالی از طریق ایجاد بدهی رو می آورند مطابقت دارد (رسائیان ، ۱۳۸۸، ۵۶) ^[۸۱].
۳-۷-۳-۲رابطه بین حاکمیت شرکتی و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام
مالکیت افراد داخلی عامل مهمی است که می تواند تاثیر با اهمیتی بر تصمیمات مالی شرکت داشته باشد.
کلاسنس و دیگران^[۸۲] ۱۸ در سال ۲۰۰۰ نشان دادند که تمرکز بالای مالکیت افراد داخلی می تواند منجر به تصمیمات مالی و سرمایه گذاری ضعیف گردد. آ نها نشان دادند که ساختار مالکیت بسیاری از شرکتهای آسیای شرقی، از جمله بسیاری از شرکتهای تایلندی از تمرکز بالایی برخوردار است.
بسیاری از این شرکتها نیز شرکت هایی هستند که کنترل خانوادگی بر آ نها اعمال می شود. آن ها به این نکته اشاره میکنند که استفاده از ساختارهای مالکیت هرمی در آسیای شرقی بسیار متداول است. بعلاوه گروه مدیریت به همراه اعضای خانواده در راس مالکیت هرمی معمولاً بزر گترین دارند ه ی بلوک سهام هستند. کلاسنس و دیگران شواهد پشتیبانی برای این موضوع فراهم آوردند که خانواده هایی که مدیریت شرکت در دست آنهاست به جای دادوستد سهام، سهام خود را نگه می دارند.آن ها نشان دادند که با این که تجزیه ی سهام، تعداد سهام موجود برای سرمایه گذاران خرد ه فروش یا افراد بیرونی را افزایش می دهد، نسبت بالای سهام نگهداری شده توسط افراد داخلی مانع از اثر مثبت تجزیه ی سهام بر نقدشوندگی سهام می گردد. بنابراین نقدشوندگی سهام بایستی بعد از تجزیه ی سهام برای شرکت هایی که مالکیت افراد داخلی در آنها بالاست بدون تغییر باقی بماند .
کلارک و شاستری ^[۸۳] در سال ۲۰۰۱ بزرگی و عوامل تعیین کننده ی مقطعی هزینه های انتخاب نادرست را برای نمونه ای شامل ۲۶۶ صندوق سرمایه گذاری مشترک موجود در بورس اوراق بهادار نیویورک بررسی کردند. آن ها به این نتیجه رسیدند که هزینه های انتخاب نادرست در صندو قهای سرمایه گذاری مشترک به طور متوسط ۵۰ درصد پایین تر از هزینه های انتخاب نادرست در سهام کنترلی با اندازه و حجم مشابه است. سرانجام آن ها به این نتیجه رسیدند که هزینه های انتخاب نادرست به طور معنی داری پایین تر از میانگین موزون هزینه های انتخاب نادرست سهام انفرادی موجود در پرتفوی صندوق سرمایه گذاری مشترک می باشد.
این نتایج منطبق بر نتایج تحقیقات گورتون و پناچی ^[۸۴] ، ۱۹۹۳ ، و سابرامانیام ^[۸۵] ، ۱۹۹۱ ، است که می گویند ترکیب سهام انفرادی در سبدهای سهام ممکن است سبب کاهش هزینه های انتخاب نادرست معامله گردد. تمرکز مالکیت افراد داخلی در صندو قهای سرمایه گذاری مشترک بسیار پایین است. اخیراً توجه خاصی به بررسی رابطه بین مالکیت افراد داخلی و تصمیم گیر یهای مختلف شرکت شده است. علت این امر آنست که مالکیت افراد داخلی نقشی اساسی در مساله نمایندگی که با جداسازی مالکیت و کنترل شرکتها اهمیت پیدا میکند، ایفا میکند . دنیس و استیریکلند ^[۸۶] در سال ۲۰۰۳ با بهره گرفتن از اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیاری از نقدشوندگی سهام، ساختار مالکیت را طی دوره ی تجزیه سهام با نقدشوندگی مرتبط میسازند.
گرچه آ نها به این نتیجه رسیدند که بعد از تجزیه ی سهام شرکت ها، نقدشوندگی آ نها افزایش می یابد اما منافع نقدشوندگی بستگی به میزان مالکیت سازمانی دارد.
دنیس و استریکلند به این نتیجه رسیدند که نقدشوندگی با سطح مالکیت نهادی رابطه منفی دارد.
گرکیتی سانسورن و دیگران در سال ۲۰۰۶ کلیه ی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تایلند را که از ژانویه ی سال ۲۰۰۰ تا ژانویه ی سال ۲۰۰۴ حداقل یک بار تجزیه سهام داشتند شامل ۱۰۴ شرکت مورد بررسی قرار دادند. هدف از تحقیق آن ها بررسی اثر تعدیل کننده ی مالکیت افراد داخلی بر تاثیر تجزیه ی سهام بر نقدشوندگی سهام است که با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام اندازه گیری می شود. نقدشوندگی سهام بعد از تجزیه ی سهام بهبود می یابد. اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش درصدی بعد از تجزیه ی سهام کاهش مییابد در حالیکه اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش در شرکت های موجود در نمونه ی کنترلی که شرکتهایی با شرایط مشابه هستند که تجزیه ی سهام نداشته اند، تغییر محسوسی ندارد. نتایج تجربی نشان میدهد که کاهش در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش با نسبت مالکیت افراد داخلی ارتباط دارد. سهم هایی که تمرکز مالکیت افراد داخلی در آ نها بالاست کاهشی در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش نشان نمی دهند. برعکس سهم هایی که تمرکز مالکیت افراد داخلی در آ نها پایین است کاهش معنی داری در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش نشان می دهند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که اثر نقدشوندگی تجزیه ی سهام فقط در مورد سهم هایی که تمرکز مالکیت افراد داخلی در آ نها پایین است مصداق پیدا میکند (رسائیان ، ۱۳۸۸ ، ۵۷)^[۸۷].
۴-۷-۳-۲ اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام و کیفیت سود
بتاچاریا و همکاران به بررسی رابطه کیفیت سود و نقدشوندگی سهام شرکت های بورس اوراق بهادار نیویورک^[۸۸] و نسدک^[۸۹] در دوره ی زمانی ۲۰۰۵ – ۱۹۹۸ پرداختند. نتایج تحقیق آ نها نشان میدهد که پایین بودن کیفیت سود باعث افزایش عدم تقارن اطلاعات و در نتیجه کاهش نقدشوندگی سهام می گردد. کیفیت سود بالا منجر به افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش هزینه ی سرمایه می گردد.
مدل های تئوریک به کار گرفته شده در تحقیقات دیاموند و ورچیا ^[۹۰] بیانگر این موضوع است که کیفیت افشای اطلاعات شرکت سبب کاهش عدم تقارن اطلاعات در بازار سرمایه میگردد. افزایش کیفیت سود نیز منجر به کاهش عدم تقارن اطلاعات در مورد سهام شرکت و در نتیجه افزایش نقدشوندگی سهام می گردد.
۵-۷-۳-۲ رابطه بین دوره ی نگهداری سهام و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام
به طور کلی ادبیات مالی بیانگر اثرات مهم هزینه های انجام معاملات بر رفتار معاملاتی سرمایه گذاران است. این نظریه را در سال ۱۹۸۶ آمیهاد و مندلسون ۲۵ مطرح کردند که سهم هاییکه اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش بالایی دارند، معمولاً توسط سرمایه گذارانی نگهداری میشوند که افق سرمایه گذاری آ نها بلندمدت است.
آمیهاد و مندلسون ^[۹۱] در سال ۱۹۸۶ بازده مورد انتظار یک سهم یا یک شرکت را تابعی صعودی از اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش میدانند. بازده مورد انتظار با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش افزایش مییابد چراکه سرمایه گذاران میخواهند هزینه های انجام معامله ی خویش را جبران نمایند. آ نها تئوری خویش را با بهره گرفتن از سهامیکه در بورس اوراق بهادار نیویورک دادوستد میشد آزمودند و به این نتیجه رسیدند که بازده با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش رابطه مثبت دارد.این نتیجه بیانگر این مطلب است که هزینه ی سرمایه و نقدشوندگی با یکدیگر رابطه منفی دارند. هرچه هزینه ی سرمایه بیشتر باشد بازده مورد انتظار بیشتر میشود ودر نتیجه اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام افزایش مییابد و به تبع آن نقدشوندگی کاهش می یابد. با اهمیت تر از این مورد این بود که آ نها به این نتیجه رسیدند که سهم هایی را که اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش بیشتری دارند سرمایه گذارانی نگهداری میکنند که افق سرمایه گذاری بلندمدت تری دارند . آتکینس و دیل ^[۹۲] در سال ۱۹۹۷ فرضیه های خویش را مبنی بر اینکه نقدشوندگی و هزینه های انجام معاملات می توانند بر دوره ی نگهداری سهام توسط سرمایه گذاران تاثیر بگذارند مورد آزمون قراردادند.آ نها رابطه مثبتی را بین دوره ی نگهداری سهام و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در بازار آمریکا به دست آوردند.
چانگ و وی ^[۹۳] در سال ۲۰۰۵ اطلاعات روزانه برای ۴ دوره ی ۳ ماهه در سال ۱۹۹۵ را برای ۵۲ شرکت خارجی (B ) و داخلی (A ) مشابه در بورس اوراق بهادار چین گردآوری کردند. این اطلاعات عبارت بودند از دوره ی نگه داری سهام و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش نسبی سهام. نتایج تحقیق چانگ و وی که رابطه بین اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و دوره ی نگهداری سهام را مورد بررسی قرار دادند به شرح زیر است:
بین دوره ی نگه داری سهام و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروشسهام رابطه مثبتی وجود دارد.
رابطه بین دوره ی نگهداری سهام و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام از نظر کیفی هم در شرکتهای گروه ( A) و هم در شرکتهای گروه ( B ) مشابه است. یعنی با اینکه اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش اساساً در دو بخش A و B متفاوت است، حساسیت سرمایه گذاران نسبت به نقدشوندگی در هر دو بخش تقریباً مشابه میباشد
۵۹
۶-۷-۳-۲ تاثیر ناشناخته ماندن هویت معامله گران و یا سفارشات بر اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان یکی از عوامل نقد شوندگی سهام
تحقیقات تئوریک نشان میدهد که در بازارهای یکه خرید و فروش سفارشی دارند ناشناخته بودن سفارش به قیمت معین باعث افزایش نقدشوندگی و افزایش عمق بازار میشود.
کامرتون فرد و دیگران ۲۸ در سال ۲۰۰۵ رابطه بین ناشناخته بودن سفارش ها به قیمت معین و هویت معامله گران را بر اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام که یکی از معیارهای نقدشوندگی می باشد، در سه بازار یورونکست پاریس، بورس سهام توکیو و بورس سهام کره آزمون کردند.
بورس سهام توکیو و یورونکست پاریس به ترتیب از ۳۰ ژوئن ۲۰۰۳ و ۲۳ آوریل ۲۰۰۱ اطلاعات مربوط به هویت معامله گران را از سفارش های به قیمت معین حذف کرد.
اما بورس سهام کره وجود اطلاعات مربوط به هویت معامله گران را در دفتر سفارشهای به قیمت معین از ۲۵ اکتبر ۱۹۹۹ مرسوم کرد.
کامرتون فرد و دیگران اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام قبل و بعد از این تاریخها بررسی کردند. بدین منظور اطلاعات مربوط به ۶۴ سهم را که در شاخص ۱۰۰ یورونکست موجود بودند و در یورونکست پاریس نیز دادوستد می شدند، استخراج کردند.
برای بورس سهام توکیو نیز سهم های شاخص Topix100 انتخاب شدند. برای بورس سهام کره امکان شناسایی سهم ها برای شاخص های اصلی بازار در تاریخ مورد نظر موجود نبود. لذا ۲۵۰ سهم برتر از نظر سرمایه ی بازار انتخاب شدند. سپس در نمونه ی نهایی سهم هایی قرار گرفت که حداقل به طور پیاپی به مدت ۱۲۰ روز قبل و بعد از تاریخهای مورد نظر داد و ستد شده بودند. این امر باعث شد که تعداد شرکتهای انتخاب شده در بازار بدین صورت کاهش یابد: از نمونه ی یورونکست پاریس ۶ شرکت، از ،Topix100 3 شرکت و از ۲۵۰ شرکت برتر KSE ، ۵۰ شرکت حذف شدند.

ضریب چولگی در رابطه با اغلب متغیرهای پژوهش مثبت است، این موضوع بیانگر وجود چوله به راست و تمایل متغیرها به مقادیر کوچک تر است. همچنین مثبت بودن ضرایب کشیدگی، حکایت از این مطلب دارد که توزیع متغیرها از توزیع نرمال بلندتر بوده و داده ها حول میانگین متمرکز شده است. در نهاین نتایج آزمون جارک- برا با توجه به اینکه سطح خطای محاسبه شده کوچکتر از ۰۵/۰ است، نشان دهنده ی عدم توزیع نرمال برای کلیه متغیرهای پژوهش است ولیکن با توجه به زیاد بودن داده های تلفیقی، با استناد به قضیه ی حد مرکزی عدم نرمال بودن توجیه می گردد، زیرا این قضیه می گوید که توزیع میانگین تعداد زیادی متغیر تصادفی، نرمال است حتی اگر توزیع خود متغیرها نرمال نباشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نتایج آزمون های اولیه و تخمین ها
در این پژوهش، به منظور آزمون فرضیات از روش داده های تابلویی استفاده شده است. در روش مزبور ابتدا باید ببینیم استفاده از مدل pooledبهتر است یا مدل اثرات ثابت، که این امر با آزمون چاو صورت می گیرد. اگر مدل pooledارجح بود، کار تمام است. ولی اگر مدل اثرات ثابت ارجح بود، باید آن را در مقابل مدل اثرات تصادفی آزمون کنیم تا از میان این دو، مدل مناسب جهت برآورد معین شود که این کار با آزمون هاسمن صورت می گیرد. به منظور ارائه دید بهتر و جامع تری نسبت به نتایج تخمین ها، این نتایج در قالب جداول مربوط خلاصه و درج شده است. در ادامه به تشریح بررسی های انجام شده و جداول نتیجه اجرای مدل از نرم افزار Eviewsنسخه ۶ پرداخته می شود.
فرضیه ی اول
بین سازوکارهای کنترلی شرکتها و میزان نگهداشت وجه نقد آن هارابطه معناداری وجود دارد.
H₀: بین سازوکارهای کنترلی شرکتها و میزان نگهداشت وجه نقد آن هارابطه معناداری وجود ندارد.
H_1: بین سازوکارهای کنترلی شرکتها و میزان نگهداشت وجه نقد آن هارابطه معناداری وجود دارد.
آزمون چاو (CHOW) فرضیه ی اول
از آزمون چاو استفاده می شود برای اینکه ببینیم این عرض از مبدأها از لحاظ آماری تفاوت معنی داری دارند یا خیر.
آزمون چاو برای بررسی وجود اثرات ثابت به شکل زیر تنظیم می شود:
H₀: عدم وجود اثرات ثابت (برابری عرض از مبدأها) Pooledمدل
H₁: وجود اثرات ثابت مدل اثرات ثابت
نتیجه ی آزمون چاو فرضیه ی فرعی اول در جدول ۴-۳ آمده است:
جدول ۴-۳ خروجی آزمون چاو فرضیه ی اول
Model 1:
اثر تست آماره درجه آزادی P-VALU
Cross-section F 179944/26 (82.245) 0000/0
همان طوری که ملاحظه می گردد، با توجه به (P-value)بدست آمده فرضیه ی صفر مبنی بر برابری عرض از مبدأها رد می شود. بنابراین، در این مرحله مدل اثرات ثابت به عنوان مدل ارجح انتخاب می گردد.
آزمون هاسمن فرضیه ی اول
همانطور که ملاحظه می گردد، نتایج آزمون چاو مبنی بر انتخاب مدل اثرات ثابت می باشد، حال می بایست مدل اثرات ثابت در مقابل مدل اثرات تصادفی آزمون گردد. برای این کار از آزمون هاسمن استفاده می شود. برای انجام آزمون هاسمن، ابتدا می بایست مدل اثرات تصادفی- زمانی را برآورد کنیم. آزمون هاسمن برای بررسی وجود اثرات تصادفی به شکل زیر تنظیم می شود:
H₀: بین اثرات فردی و متغیرهای توضیحی همبستگی وجود ندارد. مدل اثرات تصادفی
H₁:بین اثرات فردی و متغیرهای توضیحی همبستگی وجود دارد. مدل اثرات ثابت
نتیجه ی آزمون هاسمن فرضیه ی فرعی اول در جدول ۴-۴ آمده است:
جدول ۴-۴ خروجی آزمون هاسمن فرضیه ی اول
Model 1:
اثر تست آماره درجه آزادی P-VALUE
Cross-section random 520754/18 9 0296/0
همان طور که ملاحظه می گردد، با توجه به P-valueبدست آمده در سطح معنی داری ۵٪ ، فرضیه ی یک مبنی بر وجود رابطه بین اثرات فردی و متغیرهای توضیحی رد نشده است. بنابراین می بایست برای برآورد مدل از روش اثرات ثابت استفاده شود.
آزمون فرضیه ی اول بر حسب مدلهای تعیین شده
به منظور آزمون فرضیه ی اول، پس از انجام آزمون هاسمن و انتخاب روش اثرات تصادفی اقدام به برآورد ضرایب مدل با بهره گرفتن از روش حداقل مربعات تعمیم یافته برآوردی (EGLS)گردیده است.
فرضیه ی اول– بین سازوکارهای کنترلی شرکتها و نسبت جاری شرکت ها رابطه معناداری وجود دارد.
بر مبنای فرضیه ی فوق، فرضیه های آماری تحقیق بشرح زیر طبقه بندی شده است:
H₀: بین سازوکارهای کنترلی شرکتها و نسبت جاری شرکت ها رابطه معناداری وجود ندارد.
H_1:بین سازوکارهای کنترلی شرکتها و نسبت جاری شرکت ها رابطه معناداری وجود دارد.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه فوق با بهره گرفتن از روش EGLSدر نگاره ۴-۵ ارائه گردیده است:
جدول ۴-۵ تخمین مدل اول

Model 1:
از روش EGLS برای تحلیل مدل استفاده شده است