افراد غیرمعتاد شیوع سوء مصرف مواد در مبتلایان به اضطراب اجتماعی بیشتر از جمعیت غیرمعتاد است. بنابراین مطالعات در خارج کشور نیز نشان می‌دهد که اضطراب اجتماعی پیش‌بینی‌کننده مصرف مواد مخدر می‌باشد (اناری، شفیعی تبار و پوراعتماد، ۱۳۹۰) و این اختلال در واقع باعث روی آوردن فرد به مصرف مواد می‌شود (مبینی، ۱۳۸۴). این اختلال رنج زیادی رادر زمینه های مختلف شغلی، روابط بین فردی ،حیطه زناشویی و… را به وجود میآورد (انجمن روانپزشکی امریکا ،۲۰۰۰). اضطراب اجتماعی موجب بوجود آمدن علائم جسمانی از جمله دردعضلات، سردرد، لرزش عضلات و تهوع میشود.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

یکی از مسائلی که ضرورت توجه و اهمیت به این اختلال و درمان این را توجیه میکند، گرایش به خودکشی دراین دسته از افراد می‌باشد (انجمن روانپزشکی امریکا، ۲۰۰۰). از سال ۱۹۹۹، داروهایی برای درمان این اختلال مثل داروهای ضدافسردگی شامل: مهارکننده باز جذب سروتونین مانند، فلوکستین، پاروکستین میباشد ولی به دلیل عوارض دارویی افراد ازخوردن آن امتناع می‌کنند و روش‌های غیردارویی بیشتر تأثیرگذار بوده است (اناری و همکاران ، ۱۳۹۰). در این پژوهش به دنبال اثربخشی روش های درمانی جایگزین دارو میباشیم. پرسشهای این پژوهش باعث تعمیم و تأیید یافته های پژوهشهای قبلی در این زمینه در خارج و داخل ایران میشود و روایی واعتبار بیشتری را بوجود میآورد.
۱-۴ اهداف موضوع
هدف کلی:
مقایسه اثربخشی نوروفیدبک با کاهش استرس مبتنی برحضورذهن در کاهش اضطراب اجتماعی افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی.
اهداف جزیی:
تعیین اثربخشی نوروفیدبک در کاهش اضطراب اجتماعی در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی.
تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر حضور ذهن در کاهش اضطراب اجتماعی در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی.
۱-۵ سوالات پژوهش
آیا بین دو روش نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی برحضورذهن در کاهش اضطراب اجتماعی در افراد اضطراب اجتماعی تفاوت معنیداری وجود دارد؟
آیا نوروفیدبک موجب کاهش اضطراب اجتماعی در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی میشود؟
آیا روش کاهش استرس مبتنی برحضورذهن موجب کاهش اضطراب اجتماعی در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی می‌شود؟
۱-۶ متغیرهای اساسی پژوهش
۱-۶-۱متغیرهای مستقل
متغیرهای مستقل در این پژوهش، نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی بر حضور ذهن.
درمان نوروفیدبک
تعریف مفهومی: نوعی رویکرد توان بخشی است که هدف آن بهنجارسازی پایدار رفتار بدون وابستگی مداوم به داروها و یا رفتاردرمانی است و به این طریق افراد میتوانند برامواج مغزی خود کنترل داشته و در جهت درمان مورد استفاده قرار گیرند (ماستروپسکو وهیلی، ۲۰۰۳، برنر و همکاران، ۲۰۰۶).
تعریف عملیاتی: در این پژهش پروتکل درمانی براساس افزایش آلفا- تتا با چشمان بسته است که از کارهای گریزلیر (۲۰۰۸) (اقتباس از سی اگنر، ۲۰۰۲) اقتباس شده است. در درمان آلفا- تتا، ۱۲جلسه در طی ۶ هفته و در هر هفته دو جلسه برگزار میشود. در این روش فرد در یک موقعیت آرام با چشمان بسته قرار میگیرد و در جریان درمان (با نصب الکترود در ناحیه pz) موسیقی با صدای امواج آرام آب رودخانه و امواج اقیانوس پخش میشود و از آزمودنی خواسته میشود که در حالت صدای آب آرام به آن گوش دهد و در مواقع امواج اقیانوس به موقعیتهایی که در آن اضطراب دارد (از اضطراب کم تا زیاد) فکر کند و همین روش باعث شرطی سازی می شود و همزمان فعالیت امواج مغزی ثبت میشود (گریزلیر، ۲۰۰۸).
درمان حضور ذهن
تعریف مفهومی: به معنی توجه کردن به طریق خاص، معطوف به هدف، در زمان حال و بدون داوری میباشد(کبات زین، ۱۹۹۸).
تعریف عملیاتی: به عنوان ابزار درمان در بیشتر اختلالات مورد استفاده است و پروتکلدرمانی از کتاب کبات زین گرفته شده است که در فصل سوم پیوست میباشد.
۱-۶-۲ متغیر وابسته
متغیر وابسته در این تحقیق، اضطراب اجتماعی میباشد.
اضطراب اجتماعی:
تعریف مفهومی: ترس غیرمنطقی از موقعیتی که به واقع منطقی وبدون ترس است ولی فرد از آن اجتناب میکند یا آن را با وجود اضطراب تحمل میکند (پورافکاری، ۱۳۷۳).
تعریف عملیاتی: نمره ای که فرد از آزمون اضطراب اجتماعی لایبوتیز بدست میآورد.
فصل دوم
(پیشینه پژوهش)
۲-۱ مقدمه
گسترهای که پژوهش کنونی به آن پرداخته است، مقایسه اثربخشی روش های درمانی نوروفیدبک و حضور ذهن مبتنی برکاهش استرس در کاهش علائم اضطراب اجتماعی میباشد. در این فصل نخست به بررسی اختلالات اضطرابی به ویژه اضطراب اجتماعی و ملاکهای تشخیصی آن براساس DSM-IV-TR، ویژگی، اختلالات همراه، شیوع و… پرداخته شده و در بخش دوم به مبانی و اصول نوروفیدبک و در بخش سوم به بررسی روش درمانی حضور دهن مبتنی برکاهش استرس پرداخته شده است و درنهایت در بخش آخر به پیشینه پژوهشی پرداخته شده است.
۲-۲ اضطراب
اهمیت اضطراب در زندگی عصر حاضر را نویسندگانی چون کاموس^[۲۱] که دوران ما را قرن ترس نامیده است و ادون در شعر خود تحت عنوان عصر اضطراب، به خوبی مطرح کرده است. اضطراب، هیجان ناخوشایندی است که با اصطلاحاتی نظیر نگرانی، دلشوره، وحشت و ترس بیان میشود و با درجات مختلفی بروز میکند، بنابراین اضطراب نوعی ترس و ناراحتی بیدلیل است، نشانه بسیاری از اختلالات روانشناختی محسوب میشود که اغلب با رفتارهای دفاعی مانند فرار از یک موقعیت ناخوشایند یا انجام یک عمل طبق نظم و آیین معین کاهش مییابد. لانگ (۱۳۷۴) معتقد است که اضطراب یک سازهی فرضی است و ترکیبی از تظاهرات جسمانی و روانی را به دنبال دارد که قابل انتساب به خطرات واقعی نیستند و به صورت دورهای یا مستمر بروز میکند. اضطراب اثرات خاصی بر شناخت میگذارد و بر طبق DSM-IV، اضطراب باعث انحراف تفکر و توجه فرد از کاری که انجام میدهد، میشود. اضطراب، هسته هیجانات است ولی با این حال زیادی آن باعث مشکل میشود. اضطراب یک ساختار یکپارچه نیست. دو نوع متمایز اضطراب، تحریک اضطراب و هراس اضطراب در ارتباط با الگوهای متفاوتی از فعالیت مغز وجود دارد. هراس و ترس اضطراب به صورت نگرانی و نشخوار کلامی دیده میشود و نگرانی به صورت افکاری در مورد سلامت جسمی، توانایی در محل کار و طور کلی جهان میباشد و همچنین علائم فیزیکی شامل بیقراری، خستگی و تنش عضلانی را به همراه دارد. علائم تحریک اضطراب شامل تپش ضربان قلب، عرق کردن، سرگیجه، تنش تنفس و احساس خستگی میباشد (اسچینویس^[۲۲]، ۲۰۱۳).
اضطراب باعث اختلال در عملکرد اجتماعی، روانی، مشکل افراطی حالت عاطفه منفی میشود. نبود لذت و گوش به زنگی در اضطراب قابل مشاهده است. قسمت چپ و راست فرونتال و تمپورال راست در اضطراب نقش دارند و EEG نشان میدهد که در فرونتال راست اضطراب بیشتر به چشم میخورد. مدل ظرفیت-برانگیختگی، کاهش و افزایشی اضطراب در قسمت فرونتال را توضیح میدهد (ریموند، وامی، پارکینسون، گریزلیر، ۲۰۰۵)
۲-۳ اختلال اضطراب اجتماعی
ملاک‌های تشخیص:
الف- ترس آشکار و مستمر از یک یا چند موقعیت اجتماعی یا عملکردی که شخص در معرض دید اشخاص ناآشنا یا احتمالاً در معرض توجه دیگران قرار می‌گیرد. فرد از این واهمه دارد که کاری انجام خواهد داد که موجب تحقیر یا شرمندگی او خواهد شد. در کودکان باید شواهدی از توانایی برای برقراری روابط اجتماعی متناسب با سن، با افراد آشنا وجود داشته باشد.
ب- قرار گرفتن در معرض موقعیت‌های اجتماعی ترس‌آور تقریباً همیشه به اضطراب منجر می‌شود، ممکن است به شکل حمله وحشت‌زدگی وابسته به موقعیت یا با زمینه موقعیتی ظاهر شود.
ج- شخص می‌داند که ترس مفرط یا غیرمنطقی است.
د- شخص می‌داند از موقعیتهای اجتماعی یا عملکردی ترس‌آور اجتناب کرده یا آنها را با اضطراب یا پریشانی شدید تحمل میکند.
ه- اجتناب، اضطراب انتظاری یا پریشانی در موقعیت اجتماعی یا عملکردی به طور قابل ملاحظه‌ای با مخالفتهای عادی، کارکرد شغلی، یا فعالیتها یا روابط اجتماعی تداخل میکند، یا پریشانی آشکاری درباره ابتلاء به هراس وجود دارد.
و- ترس یا اجتناب، ناشی از اثرات فیزیولوژیایی مستقیم مواد یا یک بیماری جسمانی نیست و بر حسب یک اختلال روانی دیگر توجیه بهتری ندارد.
ز- اگر یک بیماری جسمانی یا یک اختلال روانی دیگر وجود دارد، ترس موجود در ملاک تشخیص الف مرتبط با آن نیست، برای نمونه، این ترس ناشی از لکنت زبان، رعشه در بیماری پارکینسون، یا رفتار غذا خوردن (غذا خوردن غیرعادی) در بیاشتهایی عصبی یا پرخوری نیست. ویژگی اصلی اضطراب اجتماعی ترس آشکار و مستمر از موقعیتهای اجتماعی یا عملکردی است که ممکن است موجب شرمندگی شوند. شخصی مبتلا به هراس اجتماعی به طور معمول از موقعیتهای ترسآور اجتناب میکند، به ندرت، شخص خود را به تحمل موقعیت اجتماعی یا عملکردی مجبور میکند، اما اگر با این موقعیت‌ها روبهرو شود اضطراب شدیدی احساس خواهد کرد. ممکن است یک دور معیوب اضطراب انتظاری منتج به درک توأم با ترس و نشانه های اضطراب در موقعیتهای ترسآور وجود داشته باشد، که به عملکرد ضعیف واقعی یا فرضی در موقعیت‌های ترسآور منجر شده، که آن هم موجب شرمندگی و اضطراب انتظاری فزاینده در مورد موقعیتهای ترسآور میشود و بر همین روال ادامه مییابد. ترس یا اجتناب باید به میزان قابل ملاحظهای با فعالیت عادی، کارکرد شغلی یا تحصیلی یا فعالیتها یا روابط اجتماعی شخصی تداخل نماید یا شخص باید پریشانی آشکاری را درباره ابتلا به هراس داشته باشد (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ۲۰۰۰).
۲-۳-۱ شاخص
تعمیم یافته: وقتی ترسها با اکثر موقعیتهای اجتماعی مربوط هستند (مانند آغاز کردن یا ادامه دادن گفتگوها) از این شاخص میتوان استفاده کرد: افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی تعمیم‌یافته معمولاً از موقعیت‌های عملکرد در جمع و هم موقعیتهای روابط اجتماعی میترسند. چون مبتلایان به هراس اجتماعی اغلب گستره کامل ترسهای اجتماعیشان را به طور خود انگیخته گزارش نمیکنند. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی تعمیم یافته بیشتر احتمال دارد که کاستیهایی را در عملکرد تمام موقعیتهای اجتماعی داشته یاشد (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ۲۰۰۰).
۲-۳-۲ ویژگیها و اختلالهای همراه
ویژگی توصیفی همراه اضطراب اجتماعی عبارتند از حساسیت مفرط به انتقاد، ارزیابی منفی یا طرد شدن، اشکال در ابراز خود، عزت نفس پایین یا احساس حقارت، مبتلایان به اضطراب اجتماعی اغلب از ارزیابی غیرمستقیم از جانب دیگران، مانند اجرای یک آزمون میترسند.آنها ممکن است مهارتهای اجتماعی ضعیف (مانند تماس چشمی ضعیف) یا نشانه‌های قابل مشاهده اضطراب داشته باشند. افراد دچار اضطراب اجتماعی اغلب در مدرسه در اثر اضطراب امتحان یا اجتناب از حضور در کلاس پیشرفت نشان نمیدهند. آنها به دلیل اضطراب یا اجتناب از صحبت کردن در گروه ها، در ملأعام یا با مراجع قدرت و همکاران ممکن است در کارشان پیشرفت نکنند. این اشخاص اغلب در شبکه های حمایت اجتماعی اندکی دارند و کمتر ازدواج میکنند. در مورد شدیدتر ممکن است از مدرسه اخراج شوند، بیکار بمانند و به دلیل اشکال در انجام مصاحبه استخدامی در جستجوی کار برنیایند، دوستانی نداشته باشند یا به روابط ناپایدار دل ببندند، از قرار ملاقات عشقی کاملاً اجتناب میکنند، یا به زندگی با والدین خود ادامه دهند. علاوه بر این، اضطراب اجتماعی ممکن است با اندیشهپردازی خودکشی‌گرایانه ارتباط داشته باشد، به ویژه وقتی که با اختلالهای دیگری همراه باشد. اضطراب اجتماعی ممکن است با اضطرابی، خلقی، مرتبط با مواد و پرخوری عصبی همراه باشد و معمولاً مقدم بر این اختلال‌ها میباشد (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ۲۰۰۰).
۲-۳-۳ یافته‌های آزمایشگاهی
تاکنون هیچ آزمون آزمایشگاهی که بتواند اضطراب اجتماعی را تشخیص دهد یافت نشده است و شواهد کافی نیز برای حمایت از کاربرد هر نوع آزمون آزمایشگاهی (مانند تزریق لاکتات، استنشاق دی اکسید کربن) به منظور تشخیص از سایر اختلالهای اضطرابی در دست نیست (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ۲۰۰۰).
۲-۳-۴ ویژگیهای خاص وابسته به فرهنگ، سن و جنسیت
تصویر بالینی و آسیب ناشی از اضطراب اجتماعی در بین فرهنگها، بسته به مقتضیات اجتماعی ممکن است متفاوت باشد. در فرهنگهای خاصی (مانند ژاپن و کره) مبتلایان ممکن است به جای شرمنده شدن، ترسهای مستمر و مفرطی از آزردن دیگران در موقعیتهای اجتماعی بروز دهند، احتمال دارد این ترسها با شکل اضطراب شدید از سرخ شدن چهره، تماس چشم به چشم، یا بوی بدن که ممکن است برای دیگران زننده و ناراحت کننده باشد، ظاهر شود.
در کودکان، قشقرق، سفت کردن اندام‌ها، چسبیدن به یک شخص آشنا یا ماندن در کنار او، محدود کردن روابط تا حد لالی ممکن است وجود داشته باشد. احتمال دارد کودکان خردسال در موقعیتهای اجتماعی کمرویی افراطی ظاهر کنند. از تماس با دیگران کنارهگیری نمایند، در حاشیه فعالیتهای اجتماعی باقی بمانند، سعی کنند در کنار اشخاص آشنا بمانند. برخلاف بزرگسالانشان، کودکان دچار اضطراب اجتماعی معمولاً امکان اجتناب از همه موقعیتهای ترس‌آور را ندارند و ممکن است قادر به شناسایی ماهیت اضطرابشان نباشند. امکان دارد افت در عملکرد کلاسی، مردودی یا اجتناب از فعالیتهای اجتماعی و قرارهای ملاقات عشقی متناسب با سن وجود نداشته باشد. برای مطرح کردن این تشخیص در کودکان، باید شواهدی در مورد توانایی برای برقراری روابط اجتماعی با افراد آشنا وجود داشته باشد و اضطراب اجتماعی باید در ارتباط با همسالان روی دهد نه صرفاً در تعامل با بزرگسالان. مطالعات همهگیر شناختی و اجتماعی حاکی از آن است که اضطراب اجتماعی در زنان شایعتر از مردان است. اما در اکثر نمونه های بالینی شیوع آن در هر دو جنس برابر است یا بیشتر مبتلایان را مردان تشکیل میدهند (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ۲۰۰۰).
۲-۳-۵ شیوع
مطالعات همهگیر شناختی و اجتماعی شیوع کلی اضطراب اجتماعی را تقریباً ۳ تا ۱۳ درصد گزارش کردهاند. ارقام شیوع گزارش شده، بسته به آستانه مورد استفاده برای تعیین پریشانی یا اختلال و تعداد انواع موقعیتهای اجتماعی که به طور اختصاصی بررسی شدهاند ممکن است متفاوت باشد. در یک مطالعه، ترس مفرط از صحبت کردن و عملکرد در ملأعام ۲۰ درصد گزارش شده است. اما تنها ۲ درصد دارای اختلال یا ناراحتی کافی برای تضمین تشخیص اضطراب اجتماعی بودند. در جمعیت کلی، بیشتر مبتلایان به هراس اجتماعی از صحبت کردن در جمع واهمه دارند، در حالی که تقریباً کمتر از نیمی از آنها از صحبت با غریبهها یا ملاقات با افراد جدید میترسند. سایر ترسهای عملکردی به ظاهر کمتر متداولاند. در موقعیتهای بالینی، اکثر قریب به اتفاق مبتلایان به اضطراب احتماعی از بیش از یک نوع موقعیت اجتماعی واهمه دارند. اضطراب اجتماعی به ندرت باعث بستری شدن در مراکز درمانی میشود. در کلینیکهای سرپایی، میزان هراس اجتماعی در مبتلایان به اختلالهای اضطرابی تقریباً ۱۰ تا ۲۰ درصد است. اما این ارقام بر حسب منطقه متفاوت است (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ۲۰۰۰).
۲-۳-۶ دوره یا سَیر
شروع اضطراب اجتماعی به طور معمول در اواسط نوجوانی افراد شروع در اوایل دوران کودکی را گزارش میکنند. شروع اختلال ممکن است به طور ناگهانی و دنبال یک تجربه تنشزا یا تحقیرکننده، یا احتمال دارد، تدریجی باشد. سیر اضطراب اجتماعی اغلب پیوسته یا مداوم است. طول مدت آن بیشتر برای تمام عمر است، ولی ممکن است که شدت این اختلال در بزرگسالی کاهش یابد یا رو به ضعف گذارد. احتمال دارد شدت اختلال با توجه به محرکهای تنشزا و ممقتضیات زندگی تغییر کند. برای مثال، اضطراب اجتماعی فردی که از قرار ملاقات عشقی میترسد با ازدواج کردن ممکن است تضغیف یابد و پس از مرگ همسر دوباره ظاهر شود. ارتقاء شخصی تا مقامی که مستلزم صحبت کردن در جمع باشد، ممکن است به ظهور اضطراب اجتماعی در فردی منجر شود که قبلاً هرگز مجبور به صحبت کردن در جمع نبوده است (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ۲۰۰۰).
۲-۳-۷ الگوهای خانوادگی
از قرار معلوم اضطراب اجتماعی در میان بستگان بیولوژیک درجه اول مبتلایان به این اختلال در مقایسه با کل جمعیت بیشتر روی میدهد. برای نوع تعمیم یافته شواهد قویتری وجود دارد (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ۲۰۰۰).
۲-۳-۸ تشخیص افتراقی

• • کارگروهی، یادگیری جمعی، بحث، تدریس برای هم کلاسی ها، بعضی از فعالیتهای مرتبط باهوش میان فردی بود. در درس ده، دانش‌آموزان درکلاس درس به سه گروه متفاوت تقسیم شدند. از گروه اول خواسته شد تا درباره‌ی پرندگان تحقیق کنند؛ گروه دوم باید در مورد حشرات تحقیق می کردند و از گروه سوم خواسته شد تا در مورد دوزیستان تحقیق کنند. آنها طرح کارگروهی را به وجود می آوردند، منابعشان را جمع آوری می کردند و برای ارائه در دو هفته بعد آماده می شدند. دانش‌آموزان همچنین باید یک روزنامه ی دیواری درباره ی « موضوع مطرح شده »، روی دیوارنصب می کردند. به طور کلی در این فعالیت آنها با یکدیگر مطالعه می کنند، یاد می گیرند که حرفهای یکدیگر را بشنوند، به یکدیگر کمک کنند و در انواع مختلف فعالیت ها، رهبری مشترک و مشارکتی داشته باشند.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• برای گنجاندن هوش درون فردی، ازکار کردن به صورت انفرادی، بیان احساسات، تبادل تجربیات و تخیل استفاده شد. برای مثال از دانش‌آموزان خواسته شد تا در ذهن، خود رادر یک جنگل و سپس درشهرتصور کنند سپس دو محیط را درذهن خود با هم مقایسه کنند.

• مراقبت از گیاهان، حیوانات و ارگانیسم های دیگر، حفاظت از محیط زیست و طبقه بندی، برخی از فعالیتهایی بودند که معلم درکلاس درس به منظور در نظر گرفتن هوش طبیعت گرا ازآنها استفاده کرد. دانش‌آموزان به اردویی خارج از مدرسه(باغ وحش) برده شدند و در یکی از فعالیتها با کنار زدن برگهای پای درختان انواع حشرات را مشاهده کردند.

در مورد کلاس درس گروه کنترل هرچند محقق نمی توانست آنها را بررسی کند، اما درباره ی چگونگی آموزش درس ها در گروه کنترل با معلم در تماس بود. وقتی معلم گروه کنترل درس می داد، از سخنرانی استفاده می کرد. بر اساس «راهنمای معلم» فرایند تدریس را پیش می برد، درباره ی موضوع درس پرسش هایی را از دانش‌آموزان می پرسید، روی تخته سیاه مطالبی را می نوشت، مثالهایی را از زندگی روزمره ارائه می نمود. گاهی اوقات به بچه ها اجازه می داد تا یادداشت هایی بردارند و پرسش هایی را به عنوان تکلیف در خانه در نظر می گرفت تا پاسخ دهند و از وسایل آزمایشگاه برای برخی فعالیت های درسی استفاده می کرد. دانش‌آموزان به معلم گوش می دادند، به پرسش ها پاسخ می دادند، درنهایت، پس از پایان دوره‌ی آموزش، به اجرای پس آزمونها (آزمون نگرش به درس علوم، آزمون یادگیری) در هر دو گروه پرداخته شد.
۳-۴- ابزارهای پژوهش، روایی وپایایی آنها
برای جمع آوری داده ها در این پژوهش از پرسشنامه های زیراستفاده گردید.
۳-۴-۱-پرسشنامه نگرش به یادگیری علوم اکپینر و همکاران (۲۰۰۹)
این پرسشنامه دارای۲۱ سوال است. هر سوال بر اساس یک مقیاس لیکرت ۵ درجه ای«کاملاً مخالفم» «مخالفم»، «نظری ندارم»، «موافقم»، «کاملاً موافقم» پاسخ داده می شود. این گزینه ها به ترتیب نمره ۱،۲،۳،۴ و۵ می گیرند. سوال هایی که به صورت منفی اند بر عکس نمره گذاری می شوند. پایایی این پرسش نامه از طریق آلفای کرونباخ ۸۹/۰ گزارش شده است. روایی پرسشنامه نیز به صورت صوری و با استفاده ازنظر متخصصین و صاحبنظران تایید شده است. پرسشنامه ذکر شده چهار خرده مقیاس را به این شرح می سنجد.
جدول۳-۱-توزیع سوالات مربوط به ابعادنگرش به یادگیری علوم

ابعادنگرش به یادگیری علوم
تعدادسوال
سوالات

خرده مقیاس لذت ازیادگیری علوم
۸
۱تا۸

خرده مقیاس اضطراب علوم
۷
۹تا۱۵

خرده مقیاس علاقه به درس علوم
۳
۱۶تا۱۸

خرده مقیاس لذت از آزمایش علوم
۳
۱۹تا۲۱

۳-۴-۲- پرسشنامه یادگیری درس علوم
این پرسشنامه دارای ۳۱ سوأل در پیش آزمون و۳۳ سوأل در پس آزمون می باشد. هر سوال بر اساس یک مقیاس لیکرت ۵ درجه‌ای«کاملاً مخالفم»، «مخالفم»، «نظری ندارم»، «موافقم»، «کاملاً موافقم» پاسخ داده می شود. این گزینه ها به ترتیب نمره ۱،۲،۳،۴ و۵ می گیرند.سوال هایی که به صورت منفی اند برعکس نمره گذاری می شوند. این پرسشنامه با همکاری معلم نمونه مورد مطالعه، به صورت یک آزمون (پرسشنامه) محقق ساخته بر اساس جدول مشخصات هدف – محتوا، برای درس های۱۰ ، ۱۱ و۱۲درس علوم تجربی پایه‌ی دوم ابتدایی با توجه به سطوح مختلف حیطه شناختی بلوم طراحی و تدوین گردید. می دانیم که به منظور روایی محتوایی آزمون یادگیری، گفته می شود آزمونی رواست که سؤالات آن نمونه کاملی از هدفها و محتوا باشد. در این پژوهش آزمون یادگیری درس علوم با توجه به جدول مشخصات هدف- محتوا تدوین گردید. همچنین روایی محتوایی ابزار با بهره گرفتن از نظر متخصصین و صاحبنظران مورد تأیید قرار گرفت. به منظورتعیین پایایی آزمون، نمرات ۳۳ نفر از آزمودنیها بر اساس روش باز آزمایی محاسبه گردید و ضریب بازآزمایی۷۳/۰ به دست آمد.
۳-۵-روش تحلیل داده ها
به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش علاوه بر شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد) و جهت آزمون استنباطی فرضیه ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده می شود.
۳-۶- ملاحظات اخلاقی پژوهش
در انجام این پژوهش،پژوهشگر برای رعایت ملاحظات اخلاقی، به دانش‌آموزان اطمینان داد که پرسشنامه ها بی نام بوده و نمرات آن هیچ تاثیری در نمرات درسی آنان ندارد. همچنین به دانش‌آموزان توضیح داده شدکه در صورت تمایل و رضایت در این پژوهش شرکت کنند.
فصل چهارم
یافته‌های تحقیق
در این فصل یافته‌های تحقیق ارائه می‌شوند. بدین منظور ابتدا آمار توصیفی متغیرهای تحقیق (میانگین و انحراف استاندارد) به تفکیک گروه (کنترل و آزمایش) گزارش می‌شود. سپس نتایج تحلیل‌های استنباطی که به منظور بررسی فرضیه‌های تحقیق انجام شده‌اند، ارائه می‌شوند.

۲- روش­های MIP و روش تفکیک بندرز برای حل مسئله SCUC بخوبی بکارگرفته شده ­اند اما زمان حل مسئله برای سیستم­های قدرت گسترده بسیار بالا خواهد بود، خصوصاً زمانی که خطوط شبکه دارای توانائی انتقال زیادی نباشد علت این امر تعداد بسیار زیاد متغیرها و قیود مسئله SCUC درمورد این سیستم­هاست؛ که بااستفاده از روش ارائه شده در فصل۲ می­توان زمان حل را کاهش داد در حالی که دقت درسطح قابل قبولی باقی می­ماند.

۳- لحاظ کردن عدم قطعیت تولید نیروگاه­های بادی در مسئله مشارکت واحدها با توجه به گسترش روزافزون استفاده از این نوع نیروگاه از مسائل مهم است که با بهره گرفتن از روش ارائه شده در فصل۲ و تلفیق این روش با روش­ متداول در مدل کردن باد نتایج ارائه شده و زمان اجرای برنامه بهبود یافته است.
۴- با افزایش سهم تولید مزرعه بادی در شبکه به دلیل هزینه پایین بهره ­برداری این نوع نیروگاه­ها، هزینه بهره ­برداری سیستم کاهش و با افزایشِ عدم قطعیت این نوع نیروگاه به دلیل نیاز به رزرو بیشتر برای سیستم در هر ساعت هزینه افزایش می­یابد.
۵- عدم قطعیت در پیش بینی مصرف الکتریکی حتی در کوتاه مدت مطلبی غیر قابل انکار می­باشد که در فصل۴ ساختاری جهت در نظر گرفتن این عدم قطعیت ارائه شده است. در این مرحله با ارائه یک بهینه­سازی با برنامه­ ریزی خطی، زمان مسئله زیاد افزایش نمی­یابد. با ثابت فرض کردن متغیرهای دودویی و میزان توان تولیدی هر واحد، مسئله به یک مسئله برنامه­ ریزی خطی (LP) تبدیل شده است. در این بهینه­سازی تغییراتِ بار با سناریوهای مختلف مدل شده که این تغییرات با بهینه­سازی توزیع تولید و انواع رزروها تامین می­شوند و هزینه سیستم نسبت به حالتی که عدم قطعیت بار در نظر گرفته نشده، کمی افزایش می­یابد. با این نحوه مدل کردن با توجه به اینکه متغیر عدد صحیح در مسئله موجود نمی ­باشد و به جای حل مسئله با برنامه­ ریزی ترکیب با اعداد صحیح و حقیقی (MILP) از برنامه­ ریزی خطی استفاده می­ شود که زمان حل مسئله کم می­ شود.

۵-۲ ارائه پیشنهاد جهت ادامه کار

۱- در این تحقیق از پخش بار DC استفاده شد و تلفات و تخطی­های ولتاژ نیز در مسئله بهینه­سازی در نظر گرفته نشده است. لذا پیشنهاد می­ شود که در راستای ادامه این کار از پخش بار AC استفاده شود و قیود AC در آن در نظر گرفته شود. باید توجه داشت که استفاده از ACLF برای مدل کردن قیود شبکه به شدت زمان حل را افزایش می­دهد اما درمقایسه­ی زمان حل برای الگوریتم ارائه شده و روش­های مرسوم قدرت الگوریتم ارائه شده بیش از پیش مشخص می­ شود.
۲- توجه به اهمیت محدود بودن منابع اولیه انرژی و پایین بودن راندمان پروسه تبدیل در نیروگاه­ها، دست اندرکاران امور انرژی را به سیاست­های بهینه­سازی و مدیریت مصرف رهنمون کرده است. یکی از مواردی که همزمان با تجدید ساختار در بحث­های بهره ­برداری از سیستم­های قدرت مطرح شده است، پاسخگویی سمت بار می­باشد. پاسخگویی سمت بار بصورت “تغییرات مصرف انرژی توسط مشترکین در پاسخ به تغییرات قیمت برق در طول زمان و یا تغییرات مصرف انرژی در پاسخ به پرداخت­های انگیزشی که به هدف کاهش مصرف در ساعات پرباری و یا ساعات بحرانی از نظر قابلیت اطمینان به آن­ها اعطا می­ شود” تعریف شده­است. لذا لحاظ کردن مسئله مدیریت سمت بار در مسئله بهینه­سازی مشارکت واحدها و استفاده از ساختار معرفی شده در این تحقیق، از مسائلی است که در آینده می­توان به آن پرداخت.
۳- به دلیل وجود انواع نیروگاه­های مختلف در سیستم­های قدرت موجود و با توجه به گسترش استفاده از انرژی­های نو در شبکه قدرت می­توان در کارهای آینده مدل­های سایر نیروگاه­ها (تلمبه ذخیره ای، آبی و …) را در نظر گرفت. در سیستم قدرت ادوات مختلف دیگری نیز وجود دارند که می­توان تاثیر آنها در این مسئله لحاظ شود؛ به طور مثال می­توان تاثیر حضور ادوات FACT موجود در سیستم را در مسئله مشارکت واحدها بررسی کرد.
۴- با توجه به اینکه امروزه به کنترل آلودگی و میزان مصرف سوخت واحدهای حرارتی اهمیت زیادی داده می­ شود، در ادامه می توان این موارد را به مسئله مشارکت واحدها با قیود امنیتی معرفی شده در این تحقیق اضافه کرد و تاثیر این موارد را در مشارکت واحدها مشاهده نمود.
۵- بعد از تسویه بازار و بدست آوردن نقطه کار بازار، می­توان به مسئله قیمت‏گذاری رزروهای گوناگون پرداخت. به عنوان مثال یکی از این روش­ها قیمت­های حاشیه­ای برای رزروهای بکارگرفته شده در سیستم قدرت برای تامین امنیت می­باشد که می­توان در ادامه این تحقیق به آن پرداخت.
پیوست­ها
پیوست (الف): لیست متغیرها
پیوست (ب): رزرو بالارونده و پایین رونده
پیوست (ج): عدم قطعیت­ها، تولید و کاهش سناریو

پیوست (الف)

لیست متغیرها

متغیرها و توابع:

نمایه شماره واحد.
میزان قطعی بار غیر داوطلبانه.
نمایه شماره باس.
s نمایه شماره سناریو.
نمایه شماره رخداد احتمالی.
نمایه زمان.
قطعی بار.
از دست دادن تولید.
نمایه شماره تکه‏های تابع هزینه تولید خطی شده.
توزیع آماری نرمال با میانگین و انحراف معیار .
تولید مربوط به هر یک از تکه‏های تابع هزینه تولید خطی شده.
توان تولیدی واحد.
توان تولیدی واحد بادی.
مجموع توان تولیدی واحدهای غیر بادی.
احتمال وقوع هر سناریو.
توان مصرفی باس.
رزرو پایین رونده سمت مصرف.
رزرو بالارونده سمت مصرف.
رزرو پایین رونده سمت تولید.
رزرو بالارونده سمت تولید.
زوایای ولتاژ باس‏ها.
نشانگر روشن بودن واحد. ۱ اگر روشن باشد.
نشانگر روشن شدن واحد.
نشانگر خاموش شدن واحد.
انحراف معیار.
ثابت‏ها:
کمترین هزینه تولید.
کمترین توان تولیدی.

یکی دیگر از موانع یادگیری سازمانی، عملکرد مداری و فقدان زمان یادگیری است. در برخی سازمان ها، برهم نزدن وضع موجود حتی می تواند پاداش در پی داشته باشد (مارکوارت، ۱۳۸۵، ص ۱۰۱). گرچه همه سازمان‏ها می‏آموزند، ولی محور فعالیت‏های تمامی آنها یادگیری نیست، بلکه محور فعالیت بیشتر سازمان‏ها عملکرد و یا تمرکز بر امور روزمره است (حسنی، ۱۳۸۸). استاتا (۱۹۸۹، به نقل از البدوی و شفاعی، ۱۳۸۱، ص ۲۱) بیان می دارد که «اگر چه رویکرد عملکرد مداری اشکال ندارد، ولی در شرایط امروزی چنین رویکردی کافی نیست. سازمان هایی که اساس آنها یادگیری است، بهترین راه بهبود عملکرد خود را یادگیری می دانند. سازمان های یادگیری مدار حاضرند که به خاطر فردای سازمان از امروز خود صرف نظر کنند، ولی سازمان ها عملکرد مدار توجه ندارند که هر چند یادگیری زمان می برد اما وقتی فرایند یادگیری شروع شد با تغذیه خود و اعضای سازمان باعث می شود تا در انجام کارها بهتر ظاهر شوند»

۲-۱۲-۱۱- داشتن تفکر غیر سیستمی و جزئی نگر:

به طور سنتی سازمانها برای غلبه بر مشکلات ناشی از وسعت تصمیم گیریهاف اقدام به شکستن سازمان به اجزای کوچکتر می نمایند. آنها در ابتدا سلسله مراتب عملیاتی به وجود می آورند که برای افراد اداره کردن آنها راحت تر باشد. اما این واحدهای عملیاتی کم کم مبدل به ملک و دارایی شخصی افراد می گردند. نتیجه این خواهد بود که تجزیه و تحلیل اساسی ترین مسائل شرکت و موارد پیچیده ای که به واحدهای عملیاتی مرتبط است، تبدیل به یک تجربه خطرناک و بسیار دشوار می گردد. عاملی که غالباً باث دشواری کل نگری در یک سازمان می شود، طراحی ساختارهای آن است(عسگری، ۱۳۸۹،ص ۸۲).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سیستمهای زنده، یکپارچه هستند و خصوصیات آنها را باید در کل مجموعه بررسی کرد. سازمانها نیز از چنین خصوصیتی برخوردارند. برای درک و فهم بسیاری از چالشها و درگیریها، مدیریت باید کل نظام و سازمان را زیر نظر قرار دهد و کل نگری داشته باشند. در ضمن، واقعیتها از حلقه های علت و معلول تشکیل یافته اند، در صورتی که ما روابط بین آنها را به صورت خطی می بینیم. اولین محدودیت ما در مقابل تفکر سیستمی است. ریشه بسیاری از ناتوانیهای ما در شرایط پیچیده، گم کردن حلقه علیت و دیدن فقط قسمتی از آن می باشد (عسگری، ۱۳۸۹،ص ۷۷).

۲-۱۲-۱۲- کاهش انگیزه های یادگیری:

زمانی که افراد در مقابل اقداماتشان احساس مسئولیت نمایند، سرعت یادگیری در آنها به شدت افزایش خواهد یافت. احساس ناتوانی و رسیدن به این باور که نمی توانیم بر شرایط محیط اطرافمان اثر بگذاریم، باعث کاهش انگیزه های یادگیری خواهد شد. به همین ترتیب احساس اینکه کس دیگری اعمالمان را به ما دیکته می کند نیز باعث کاهش انگیزه مزبور خواهد شد. از طرف دیگر اگر به این امر معتقد باشیم که سرنوشت هر کس توسط خود وی رقم زده می شود، آنگاه یادگیری از اهمیت بالایی برخوردار خواهد شد. در سازمانهای سنتی فضا برای یادگیری و نوآوری محدود می شود. دامنه بسیاری از مشاغل محدود و فشرده است و هیچ فضایی برای آزمایش وجود ندارد و کنترل شدید است(عسگری، ۱۳۸۹،ص ۸۱).

۲-۱۲-۱۳- محیط انحصاری و غیر رقابتی:

رقابت، سازمان ها را قادر می سازد تا عملکرد خود را با دیگران در یک صنعت مقایسه کنند و از این طریق به یادگیری خود بیافزایند. یادگیری نتیجه کواکنش سازمان با محیط است و سازمان های یادگیرنده، رقابت را بیشتر به عنوان ابزار یادگیری به کار می گیرند. سازمانی که حیاتش وابسته به بودجه ای است که در قبال مسئولیتی که بر عهده دارد از نظر عملکرد مورد سوال قرار نمی گیرد؛ سازمانی که ارزیابی نمی شود و از حمایتی غیرمنطقی برخوردار است؛ نیازی به یادگیری نخواهد داشت و در پی آموختن نخواهد رفت. بنابر این برای آنکه سازمانی یادگیرنده داشته باشیم باید آنها را در محیط رقابت آمیز رشد دهیم (الوانی، ۱۳۷۸، ص ۵).

۲-۱۳- عوامل مؤثر بر توسعه یادگیری در سازمان ها:

در جهان متغیر و متحول امروزی اگر سازمانها بخواهند به اطلاعاتی که از قبل داشته اند بسنده کنند پایدار نخواهند ماند. کلید حل مشکلات سازمانها، یادگیری است و سازمانهایی موفق هستند که سریعتر از دیگران یادگیرنده و حرکت کنند. امروزه جهانی شدن امور، انتظارات زیاد ارباب رجوع ، فشارهای رقابتی و مانند اینها علائمی هستند که یادگیری را ضروری می سازند. سازمانهای متحول،پویا و مطلوب، سازمانهای یادگیرنده هستند. این سازمانها فرصتهایی را برای اعمال مسئولیت بوجود می آورند، از تجربه ها می آموزند، ریسک می پذیرند و از نتایج حاصله و درسهای آموخته شده احساس رضایت می کنند. مطالعه و بررسی مفاهیم ، ویژگیها و عوامل موثر بر یادگیری سازمانی نشان می دهد که یادگیری در سازمانها از مباحثی است که با رشد تکنولوژی ، پیچیده تر شدن سازمانها و رقابت سازمانی بر اهمیت جایگاه و نقش آن در میان مدیران ، کارکنان ، پژوهشگران و متخصصان علوم مختلف افزوده شده است . و آنچه که در این میان به سازمانها در عصر متحول امروزی در جهت دستیابی به اهداف کمک خواهد کرد ، بررسی و شناسایی عوامل موثر در ایجاد یادگیری است. در این زمینه، رابطه یادگیری سازمانی با متغیرهای متعددی مورد آزمون قرار گرفته است. از جمله این متغیرها می توان به اعتماد سازمانی، رهبری تحول آفرین، رهبری معنوی، سرمایه فکری، سرمایه اجتماعی، هوش سازمانی و … اشاره کرد. شکل (۲-۳) این عوامل را نشان می دهد. در ادامه نیز به شرح هر یک از آنها پرداخته می شود.

شکل شماره (۲-۱۵): عوامل مؤثر بر یادگیری سازمانی

۲-۱۳-۱- اعتماد سازمانی^[۳۰]:

یکی از عوامل موثر بر یادگیری سازمانی،اعتماد سازمانی است. امروزه، سازمانهایی که اساس کار خود را بر یادگیری گذاشته اند، سعی دارند در محیط رقابتی کارشان را بهتر و با دقت بیشتری انجام دهند. از منظر آن ها یادگیری همراه با سرعت، بهترین راه بهبود عملکرد در بلند مدت و حفظ محیط رقابتی است. سازمان یادگیرنده سازمانی است که به افزودن دانش و تجربه اندوزی اهمیت می دهد. در این وضعیت دانش یک دارایی مهم تلقی می شود. کارکنان سازمان یادگیرنده سعی می کنند چیزهای تازه بیاموزند و به سهولت آن ها را با دیگران در میان بگذارند، این حالت هنگامی در سازمان روی می دهد که افراد با احساس اعتماد در سازمان زندگی کنند. در غیر این صورت، اطلاعات و تجارب اندوخته شده کتمان و به عنوان ابزاری برای افزایش موقعیت و تحکیم قدرت به کار برده می شوند. از طرفی دیگر در سازمان هایی که اعتماد سازمانی و همکاری در میان کارکنان آن سازمان وجود دارد، مدیران و کارکنان آن سازمان به میزان بیشتری نسبت به تسهیم دانش سازمانی اقدام می کنند و این سبب بالا رفتن یادگیری سازمانی در سازمان می شود. از طرف دیگر، در فضای توام با اعتماد،کارکنان از انجام دادن رفتارهای غیر مولد و بی فایده ناشی از بی اعتمادی اجتناب می کنند و به کارهای مولد روی می آورند که این امر زمینه یادگیری و رشد آن ها را فراهم می سازد (فرهنگ و همکاران، ۱۳۷۸).
اعتماد بر مبنای اطلاعات از افراد ایجاد می‏شود، در طول زمان و به سختی شکل می‏گیرد، و به شدت آسیب‏پذیر است. اعتماد به عنوان یک ضرورت برای تفویض اختیار، مشارکت و نظام پیشنهادها و نظام یادگیرنده تلقّی می‏شود. اعتماد به یکدیگر باعث می‏شود که کارکنان به نظام، مدیریت و همکاران حسن نیت و نگرش مثبت داشته باشند و این نگرش مبنای همکاری، گفت‏وگو و توسعه یادگیری است (حسنی، ۱۳۸۸).

۲-۱۳-۲- رهبری تحولی^[۳۱]:

جهانی شدن و پیشرفت های فناورانه جهان،کسب و کار را تغییر داده و با چالش هایی مواجه نموده است.برای رویارویی با چالش های محیط کسب و کار در قرن ۲۱ ،توانایی ها و شایستگی های سازمان اصلی ترین عامل موفقیت سازمان است. بنابراین برای انتقال یک سازمان به سازمان یادگیرنده و رویارویی با چالش های محیطی،رهبری تحولی می تواند بسیار کمک کننده باشد (سنگه^[۳۲]، ۲۰۰۸).
امروزه سبک رهبری مدیران در سازمان ها نقش مهمی در ایجاد یادگیری سازمانی دارد؛به طوری که لازم است رهبران و پیروان آن ها به طور مستمر یاد بگیرند و اطلاعات را به منظور دستیابی به عملکرد بهتر با یکدیگر به اشتراک گذارند.در واقع می توان گفت وجود رهبری تحولی در سازمان ها منافعی را برای آن ها در پی خواهد داشت.آن ها با ایجاد پیوند عاطفی،کارکنان را به کار برانگیخته و تشویق می کنند تا به حداکثر توان بالقوه خود دست یابند.این رهبران موجبات موفقیت طولانی مدت و بهبود عملکرد را فراهم نموده و این تمایل را در پیروان خود ایجاد می کنند که خواستار ارضای نیازهای سطوح بالاتر (موفقیت و خود شناسی) و دستیابی به اهداف گروهی باشد (میرکمالی و همکاران، ۱۳۹۰).

۲-۱۳-۳- رهبری معنوی^[۳۳]:

مدیران در سازمان با به کار گیری سبک رهبری معنوی و با ایجاد انگیزه ی ذاتی در کارکنان ،قبول نظرات،تفویض اختیارات،تشویق آن ها به مشارکت در تصمیم گیری ها و همکاری و ترغیب آن ها در شناسایی اطلاعات مورد نیاز سازمان و به اشتراک گذاشتن دانش موجبات برقراری یادگیری سازمانی را فراهم می سازند. وقتی که کارکنان به کار خود ایمان داشته باشند، به دنبال اهداف چالشی و جدید در سازمان خود هستند، اهداف جدیدی که یادگیری بهتر و موثرتری را برای آن ها و همکاران فراهم می آورد. آن ها به خاطر باوری که به کارشان دارند، مایلند کاری مازاد بر وظایفشان انجام دهند و برای رسیدن به اهداف و موفقیت سازمان خود نهایت تلاش و کوشش خود را به کار می گیرند. در حقیقت، ایمان به کار باعث می شود که افراد برای به حداکثر رساندن توانایی های فردی و شغلی خود تلاش مداوم داشته باشند و همیشه به دنبال عالی بودن باشند. برای عالی بودن در شغل خود در کسب اطلاعات و خلق دانش جدید اهتمام ورزیده، به منظور موفقیت سازمان خود،دانش و اطلاعات خود را با دیگران سهیم می شوند. در حقیقت، با افزایش ایمان به کار و اعتقاد به تحقق اهداف،یادگیری سازمانی نیز افزایش می یابد (داوودی و اشتری، ۱۳۹۰، ص ۴۵).
در واقع می توان گفت که رهبران و مدیران سازمان به این که کارکنان قدرت تعبیر و تفسیر مسائل کاری را دارند و در انجام کارهای خود دانش و مهارت لازم را کسب کرده اند، ایمان داشته، تقریباً زمینه های مساعدی را برای کسب، مرتب کردن و تبادل اطلاعات و یادگیری مداوم آن ها فراهم می کنند؛ یعنی در واقع، با افزایش ایجاد تعهد سازمانی، یادگیری سازمانی نیز افزایش می یابد (همان منبع، ص ۴۶). به بیان دیگر، رهبران معنوی با اقداماتی نظیر: خلق چشم انداز مشترک برای کارکنان و هم چنین، تلاش برای استقرار فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش های انسانی می توانند به خلق و تقویت فضای یادگیری در سازمان کمک کرده و از این طریق به پویایی سازمان در فضای رقابتی امروز یاری رسانند (زارعی متین و همکاران، ۱۳۹۱، ص ۳۴۴).

۲-۱۳-۴- سرمایه اجتماعی^[۳۴]:

امروزه با توسعه دانش و فناوری، محیط کسب و کار و سازمان ها به محیطی رقابتی و پر از چالش تبدیل گردیده و پارادیم جدیدی ظاهر شده که بقاء را برای بسیاری از سازمان ها مشکل ساخته است. در چنین محیطی، طبیعی است که امتیازهای رقابتی تغییر شکل دهند. در این میان بزرگ ترین امتیاز رقابتی در پارادیم های جدید سازمان،یادگیری سازمانی بیان شده است. در همین راستا، نتایج مطالعات نظری و تجربی مورد بررسی حاکی از آن هستند که سرمایه اجتماعی در توسعه دانش سازمانی و یادگیری سازمانی، سازمان ها نقش موثری داشته و سازمان هایی که الگوی رفتاری قوی دارند، رفتارهای مشترک و هنجارهایی شکل گرفته اند که به دنبال آن ها سرمایه های اجتماعی نابی خلق است که به کمک فرهنگ قوی و سالم توانسته است افراد را در تسهیم اطلاعات و دانش برای توسعه یادگیری سازمانی تشویق و یاری کند. در واقع می توان گفت که هرگونه بهبود در سرمایه اجتماعی و مولفه های آن به بهبود یادگیری سازمانی در سازمان منجر خواهد شد و بر عکس هرگونه کاهش در سرمایه اجتماعی و مولفه های آن منجر به کاهش یادگیری سازمانی در سازمان می شود (میرک زاده و همکاران، ۱۳۹۱).

۲-۱۳-۵- هوش سازمانی^[۳۵]:

یکی دیگر از عوامل موثر بر یادگیری سازمانی، هوش سازمانی می باشد؛ لذا افرادی که دارای هوش سازمانی می باشند، افرادی هستند که خواهان یادگیری بیشتری هستند و تمایل بیشتری به یادگیری دارند و نیز تلاش بیشتری دارند تا تغییرات در خود و محیط اطراف خودایجاد کنند. لذا این امر موید این مطلب است که میل به تغییر منجر به یادگیری بیشتر در جهت انطباق و همسازی با تغییرات صورت گرفته می شود که این انطباق و همسازی جز به وسیله یادگیری در سازمان و به خصوص یادگیری سازمانی ایجاد نخواهد شد و نیز افرادی که دارای هوش سازمانی می باشند از طریق احساس یکدلی و میل به سرنوشت مشترک در میان کارکنان سازمان موجب تقویت گروه های غیر رسمی و افزایش بهره وری و نیز کارایی در کارکنان می شوند که این امر منجر به یادگیری سازمانی خواهد شد؛به عبارت دیگر کارکنانی که احساس کنند سرنوشت آنان در سازمان به یکدیگر گره خورده است سعی در حفظ و اعتلای سازمان خود می کنند که این امر منجر به افزایش یادگیری سازمانی خواهد شد (جمال زاده و همکاران، ۱۳۸۸، ص۸۰ ).

۲-۱۳-۶- فرهنگ سازمانی^[۳۶]:

لکن وهمکارانش (۲۰۰۰) فرهنگ سازمانی را مجموعه ای از مفروضات ، ارزش ها ، انتظارات ، نگرش ها و هنجارهای مشترک می دانند که اعضای سازمان را به یکدیگر پیوند می دهد
(اولیور و ردی^۳ ،۲۰۰۶).
یادگیری سازمانی مستلزم داشتن ارزش‏ها و الگوهای رفتاری لازم برای توسعه یادگیری است که اهم آنها عبارت است از: توجه به گروه به عنوان یک کل، عشق ورزیدن و احترام به اعضا، تأکید به رفتار تیمی،
پذیرش شکست‏ها، تأکید بر روابط و همکاری بین افراد، پذیرش پیشنهادها و انتقادها (حسنی، ۱۳۸۸).
افراد در سازمانی که دارای فرهنگ باز است، نسب به کلیت سیستم و چگونگی انجام امور سازمان با یکدیگر تعامل و ارتباط دارند . هر فرد در سازمان یک عامل موثر و با ارزش است و سازمان، شبکه ای از روابط را فراهم می سازد که به افراد اجازه می دهد قابلیت های خود را توسعه داده، به دنبال نوآوری و خلق دانش جدید در سازمان باشند. در چنین فرهنگی هنجارها به گونه ای شکل گرفته اند که یادگیری سازمانی و بهبود مستمر در تمامی سطوح سازمان را تشویق می کنند. در چنین سازمانی هر فردی احساس می کند که با ارزش است. این سازمان ها دارای فرهنگ قوی مساوات و برابری هستند که در آن مدیران به تمامی کارکنان به یک چشم می نگرند و همه آنها را موجودیتی با ارزش به حساب می آورند(قربانی زاده،۱۳۸۷، به نقل از کاظم پور، ۱۳۹۱).

۲-۱۳-۷- ساختار سازمانی^[۳۷]:

ایجاد ساختارهای سازمانی پویا، مسطح و با حداقل سلسله مراتب سازمانی در جهت فراهم‏سازی زمینه‏های یادگیری جمعی در سازمان از اهمیت بسزایی برخوردار است. مطالعات نشان می‏دهد که سازمان‏هایی با توانایی یادگیری قوی، دارای درجه پایینی از رسمیت‏گرایی در ساختار سازمانی‏شان هستند. نتایج این تحقیقات، وجود رابطه منفی بین رسمیت‏گرایی (تأکید بر قوانین و مقررات) و توانایی یادگیری را به وضوح نشان می‏دهد. تحقیقات دیگر نشان می‏دهد که در سازمان‏های یادگیرنده کارکنان آزادی عمل بیشتری دارند و ساختار سازمانی آنها از نوع اندام‏وار، پویا و مسطح است و تصمیم‏ گیری‏ها به صورت گروهی و مشارکتی است (زارعی متین، ۱۳۸۰).

۲-۱۳-۸- توانایی‏های فردی (کارکنان یادگیرنده و خلّاق)

شرط لازم یادگیری گروهی، قابلیت و توانایی در سطح فردی است؛ هرچند شرط کافی برای یادگیری گروهی نمی‏باشد(زارعی متین، ۱۳۸۰). به این بیان که نمی‏توان گفت با داشتن افراد قابل و یادگیرنده، لزوما تیمی یادگیرنده خواهیم داشت؛ زیرا در حقیقت، توانایی یادگیری گروهی چیزی است فراتر از جمع توانایی‏های یادگیری افراد آن گروه. برنامه‏ ریزی برای رشد افراد و توسعه توانایی‏های آنها می‏تواند یک تلاش مهم و مؤثر، در راستای یادگیری گروهی باشد. این را همیشه به یاد داشته باشیم که گروه‏های توانا از افراد توانا تشکیل می‏شوند. مسلما در همه انسان‏ها نیروی خلّاقه‏ای به درجات مختلف نهفته است که شکوفا کردن و به ثمر رساندن آن، بهره‏های ارزشمندی برای سازمان و جامعه به ارمغان می‏آورد؛ چه آنکه انسان با شناخت استعدادها و توانایی‏هایش و رشد و توسعه آنها به فرد خلّاق، با انگیزه شایق یادگیری تبدیل خواهد شد و این می‏تواند زمینه‏ای مؤثر برای توسعه یادگیری در سطح‏گروهی به وجود بیاورد (الوانی، ۱۳۷۳).

۲-۱۳-۹- سرمایه فکری^[۳۸]:

سرمایه فکری از طریق سرمایه انسانی و نیز از طریق سرمایه ساختاری بر یادگیری سازمانی تاثیر می گذارد، به بیان دیگر؛ سازمانی که روی سرمایه انسانی خود سرمایه گذاری می کند، به کارکنان خود فرصت می دهد تا در ایجاد و تعمیم یادگیری (که در نهایت منجر به اثربخشی سازمان می شود)،کمک کنند، از طرف دیگر سرمایه ساختاری هم می تواند از طریق تعمیم ایده ها در سازمان،با ایجاد انعطاف و بستر مناسب برای ارتباط کارکنان با یکدیگر، به نشر دانش در درون سازمان کمک کند و از این طریق منجر به یادگیری سازمانی در سازمان شود (رشیدی و همکاران، ۱۳۸۹).

۲-۱۳-۱۰- هوش هیجانی^[۳۹]:

گوتلیب (۲۰۰۶، به نقل از سید کلان و همکاران، ۱۳۹۱) در پژوهشی نشان داد که بین هوش هیجانی مدیران با یادگیری سازمانی کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. بطوریکه هوش هیجانی بالای مدیران باعث تأثیر مثبت روی توسعه توانایی کارکنان در مدیریت سازمان ها و فراهم آوردن بصیرت ارزیابی پیشرفت در هنگام عدم قطعیت برای تغییرات معنادار شده است.
در واقع اگر کارکنان خودآگاهی خود را بالا ببرند و برداشت درست از واقعیت های وجود خویشتن داشته و به استعداد عمیقتر خود دسترسی پیدا کنند می توانند در سازمان، یادگیری خود و همکاران خویش را بهبود بخشند و روشهایی نظیر گوش دادن مؤثر، مدیریت فشار روانی و زمان و همکاری مؤثر با افراد دارای فرهنگ و سوابق متفاوت از جمله شاخص های خودآگاهی می باشند. خودآگاهی به افراد کمک می کند تا از نقاط قوت و ضعف خود آگاه شوند (سید کلان و همکاران، ۱۳۹۱، ص ۵۶).
از طریق هوش هیجانی می توان برای ساختن محیطی مساعد برای یادگیری و برقراری ارتباط مؤثر استفاده کرد تا بتوان آزادانه نیازها و انتظارات خود را برای کسب حمایت از سوی رئیس- مرئوس و سایر همکاران ابراز کرد. خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت روابط ابزاری مطمئن برای بهبود یادگیری و ارتقاء یادگیری سازمانی محسوب می شود که در نهایت جامعه نیز از آن بهره مند می شود (همان منبع، ص ۵۸).

۲-۱۳-۱۱- مدیریت کیفیت فراگیر^[۴۰]:

محققان بسیاری از طریق کار تیمی، رویکرد سیستمی، تطابق فرد با محیط و توانایی یادگیری در سازمان به ارتباط بین مدیریت کیفیت فراگیر و یادگیری سازمانی پی برده اند. بین مدیریت کیفیت فراگیر و یادگیری سازمانی ارتباط جدایی ناپذیر و ذاتی وجود دارد. این دو رابطه به سازمان ها اجازه میدهد که وظایف خود را به صورت سیستماتیک در جهت توسعه و اجرای بینشهای جدید و انتقال دانش جدید از طریق سازماندهی انجام دهند. در واقع می توان گفت که بکارگیری مدیریت کیفیت فراگیر یک فرهنگ و سیستم سازمانی را ایجاد میکند که باعث ترویج نوآوری می شود. یادگیری سازمانی یکی از محصولات و ستاده های مدیریت کیفیت فراگیر میباشد. بسیاری از تفکرات مدیریت کیفیت فراگیر به عنوان فاکتور اصلی و توانا در شکلدهی فرهنگ یادگیری سازمانی کاربرد دارد (کزازی و شول، ۱۳۹۲).
۲-۱۴- سازمان یادگیرنده :
۲-۱۴-۱- مفاهیم وتعاریف سازمان یادگیرنده :
یکی دیگر از صاحب نظران به نام گفارت در سال ۱۹۹۶ به سازمان یادگیرنده می پردازد و آن را این گونه توصیف می کند : سازمان یادگیرنده عبارت است از مجموعه ای که توانایی پذیرش الگو های نو ، تحولات مفید وسازنده و روش ها وایده های نوین را داشته باشد ، آن ها را مدیریت کرده ودر خدمت واقعیت های امروزی قرار دهد.این سازمان قادر خواهد بودعملکرد ها ، ساختارها و محیط های کاری را در زمان مقتضی تغییر دهد و به نفع و صلاح سازمان پیش ببرد (نفخو^۲ ۲۰۰۹)
سازمان یادگیرنده سازمانی است که در آن از دانش به نحو احسن استفاده می شود.ظرفیت ها ارتقا می یابد، رفتارها تغییر می کند وصلاحیت لازم بدست می آید(لیائو وهمکاران^۱ ،۲۰۱۰).
به نظر پیتر سنگه سازمان یادگیرنده جایی است که افراد بطور مستمر توانایی های خود را برای خلق نتایجی که طالب آن هستند افزایش می دهند . محلی که الگوهای جدید وگسترده تفکر پرورش داده می شود ، اندیشه های جمعی ترویج می شوند و افراد به طور مستمر ، از طریق خلق وپرورش سریع قابلیت های مورد نیاز برای دستیابی به موفقیت های آتی ، توسعه می یابد(کلن هاموند،۲۰۰۱، به نقل از بهروزی و همکاران،۱۳۸۸).
به عنوان یک سیستم زنده ، سازمان یادگیرنده با فرایند تحصیل ، اشتراک وبهره برداری از دانشی که توسط افراد جمع شده معرفی می شود که این فرایند به اهداف ااستراتژیک آن منجر می شود(پازیوک^۲ ، ۲۰۰۸).
سازمان یادگیرنده سازمانی است که در آن فرصت های یادگیری مستمر ایجاد می شود ، از یادگیری برای ابتکار و خلاقیت می پذیرد و با مهارت با محیط اطراف برخورد می کنند(گلسک و مک نیل^۳ ، ۲۰۰۴)^.

این جدول نیز مقایسه بین بخش آموزش ابتدائی بخش کوچصفهان یا بخش آموزش ابتدائی استان گیلان
بود.
۲-۱۰٫ چگونگی پراکندگی مدارس ابتدائی بخش کوچصفهان بر اساس توپوگرافی منطقه
همچنان که در بررسی وضعیت ناهمواریها وتوپوگرافی بخش کوچصفهان مشخص شد حدود درصد وسعت این بخش را جلگه تشکیل می دهد که بیشترین جمعیت بخش در این قسمت ساکنند پس بیشتر مدارس ابتدائی نیز در این قسمت وجود دارد. از ۴۳ مدرسه ابتدائی بخش کوچصفهان حدود ۱۲ مدرسه در این بخش بلسبنه وجود دارد. که در دهستان کنارسر ۸ مدرسه ودر دهستان لولمان ۹ مدرسه وجود دارد، ۱۴ مدرسه ابتدائی نیز در داخل شهر کوچصفهان وجود دارد. که از نظر پراکندگی مدارس برحسب موقعیت توپوگرافی منطقه حدود ۴۳ مدرسه ابتدائی در بخش جلگه ای شهرستان که ۱۰۰% درصد مدارس ابتدائی شهرستان کوچصفهان را تشکیل می دهد. مدرسه ابتدائی در منطقه کوهپایه ای این بخش وجود ندارد.
جدول ۲-۹٫ پراکندگی مدارس ودانش آموزان ابتدائی بخش کوچصفهان بر حسب وضعیت توپوگرافی

شرح

تعداد مدارس

درصد مدارس ابتدائی

تعداد دانش آموز

درصد دانش آموزان ابتدائی کوچصفهان

جلگه ای ۰-۱۰۰متر

۴۳

۱۰۰%

۳۱۴۶۴

۱۰۰%

کوهپایه ای ۵۰۰-۱۰۰۰متر

۰

۰

۰

۰

کوهستانی ۵۰۰۰متر به بالاتر

۰

۰

۰

۰

از مطالعه وتحلیل این جدول مشخص می شود که مدارس بخش کوهستانی از جمعیت دانش آموزی برخوردار نیست. بخش جلگه ای دارای تعداد مدارس( ۱۰۰ درصد) وجمعیت دانش آموزی بیشتری می‎باشد، ( ۱۰۰درصد)
۲-۱۱٫ بررسی وضعیت مدارس ابتدائی بخش کوچصفهان از نظر مصالح وعمر ساختمان
به لحاظ نوع مصالح وعمر ساختمان، سازه ها به سه دسته عمده قابل بادوام- کم دوام وبی دوام تقسیم می‎گردند، که در این پژوهش هدف از عناصربادوام عبارتست از عناصر ساختمانی است که مصالحی چون اسکلت بتن، آرمه واسکلت فلزی ساخته شده باشند وبافت بدنه آنها با مصالحی چون آجر وسنگ پوشیده شده است.
الف: دارای اسکلت فلزی- دارای بدنه آجری یا سنگ

1. 1. مدارس بادوام

ب: اسکلت بتن آرمه – دارای بدنه آجر یا سنگ
این نوع مدارس اکثرأ جدید ونوساز هستند که ساخت این مدارس در سالهای اخیر افزایش یافته وعمومأ به جای مدارس تخریبی ساخته می شوند. مدارسی که به صورت اسکلت فلزی ساخته می شوند معمولأ به صورت پیش ساخته هستند. این نوع مدارس بیشتر در گیلان وکوچصفهان صورت گرفته است
الف: دارای بدنه آجر وسنگ