بعد از جنگ جهانی دوم به مدت تقریباً۴۰ سال ژئوپلتیک به عنوان یک مفهوم و یا روش تحلیل، به علت ارتباط آن با جنگ‎های نیمه اول قرن بیستم منسوخ گردید، هر چند ژئوپلیتیک در این دوره از دستور کار دولت ها در مفهوم قبلی خود خارج شد، اما همچنان در دانشگاهها تدریس می­شد. برای تبدیل شدن نقش فعال جغرافیا در تعریف ژئوپلیتیک به نقش انفعالی سه دلیل عمده قابل ذکر است:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اول اینکه جغرافیدانان بعد از شکست آلمان در جنگ، ژئوپلیتیک خاص آلمان را مقصر اصلی عنوان کردند و سیاست‎های آلمان نازی را متأثر از این مکتب می‎دیدند. خود را از مطالعات در مقیاس جهانی کنار کشیده، توجه خود را به دولت ها و درون مرزهای سیاسی بین المللی معطوف داشتند و واژه ژئوپلیتیک بر چسب غیر علمی‎به خود گرفت و از محافل علمی‎و دانشگاهی طرد شد.دلیل دیگری که موجب افول نقش جغرافیا در جنگ سرد شد ظهور استراتژی باز دارندگی هسته ای بود. توانایی پرتاب سلاح‎های هسته ای بوسیله هواپیما و موشک به فاصله‎های دور،باعث شد که دیگر نه فاصله و نه عوامل جغرافیایی مثل ناهمواری ها و اقلیم چندان مهم تلقی نمی‎شدند. دلیل سوم، ظهور ایدئولوژی به عنوان عامل تعیین کننده ی جهت گیری سیاست ها بود. ژئوپلیتیک جنگ سرد و ژئوپلیتیک عصر هسته ای از مشخصات دوره افول ژئوپلتیک هستند (زین العابدین، ۱۳۸۹ : 13).
۲-۱-۳- دوره احیا
بعد از پایان جنگ جهانی دوم جغرافیدانان شرمنده شدند و از آن پس تلاش نمودند جغرافیدانانی که ژئوپلیتیک را در اختیار آلمان نازی (هیتلر) گذاشته اند،کنار گذارند، و نتیجه اینکه حدود ۴۰ سال ژئوپلیتیک طرد شد. تا اینکه در دهه 1980 در جنگ ویتنام^[2] و کامبوج^[3] بر سر تصاحب منطقه ی مکنگ^[4]، گر چه هر دو کشور از بلوک شرق بودند، ایدئولوژی نتوانست جنگ را از بین ببرد. بنابراین، در گزارش این مناقشه و روابط دو کشور، مجدداً از مفهوم ژئوپلتیک استفاده شد و سپس کسینجر^[5] بصورت تفننی از واژه ی ژئوپلیتیک در مسائل جهان استفاده نمود. علاوه بر آن در جنگ ایران و عراق (1988-1980) و اشغال کویت توسط عراق (1991-1990 ) و به ویژه سقوط پرده آهنین در اروپا از سال 1989 موجب پر رنگ تر شدن این مفهوم شد و به خصوص فروپاشی شوروی (سابق) و برجسته شدن ملیت ها این مفهوم را به صورت یک مفهوم کلیدی در عرصه بین المللی قرار داد (زین العابدین،۱۳۸۹ :۲۸).
در حالیکه نامداران جغرافیای سیاسی چون ریچارد هارتشورن و استیفن جونز سخت در تلاش شکوفا ساختن جغرافیای سیاسی در جهان دوران میانه ی قرن بیستم شدند و سیاستمدارانی چون هنری کیسینجر واژه ژئوپلیتیک را دوباره به زبان روزمره سیاسی نیمه دوم قرن بیستم باز گرداند، جهانی اندیشانی چون ژان گاتمن و سوئل کوهن پیروزمندانه جهانی اندیشی جغرافیایی(ژئوپلتیک) را به بستر اصلی مباحث دانشگاهی باز گرداندند.در این زمینه ژان گاتمن^[6] با طرح تئوری «آیکنوگرافی^[7]– سیروکولاسیون^[8]» «حرکت» را در مباحث ژئوپلیتیک در معرض توجه ویژه قرار داد و عوامل روحانی یا عامل «معنوی» را در جهانی اندیشی «اصل» یا «مرکز» دانست و «ماده» یا «فیزیک» را تأثیر گیرنده قلمداد کرد (مجتهد زاده،۱۳۸۶:۹۶).
سائول بی کوهن می‎گوید: موضوعات ژئوپلیتیکی مهمتر از آن بودند که جغرافیدانان آنها را کنار بگذارند و اکنون خیلی از جغرافیدانان با یک تأخیر به او ملحق شده اند و از باز گشت و تجدید حیات ژئوپلتیک به اندازه او استقبال کرده اند.
2-2-رویکردهای جدید ژئوپلیتیک
همه نظریه‎های ژئوپلیتیکی جنبه ژئواستراتژیکی داشته و برای کسب قدرت بر فضای جغرافیایی تأکید داشتند. اما پس از پایان جنگ سرد و با مطرح شدن نظام نوین جهانی بسیاری از دیدگاه های ژئوپلیتیکی جنبه ی کمی‎پیدا کرد و حتی بعضی از این دیدگاه ها در عالم سایبر اسپیس مطرح شدند. در نظام نوین جهانی عده ای در تحلیل ژئوپلیتیکی خود، رویکرد انرژی را مد نظر قرار دادند،عده ای به مسائل زیست محیطی معتقد بودند، بعضی فرهنگ را عامل اصلی ژئوپلیتیک دانستند و بالاخره، عده ای مسائل ژئواکونومی‎را در تحلیل ژئوپلیتیکی خود مورد توجه قرار دادند. می‎توان گفت که معیار‎های قدرت که نظامی‎گری بود، به طور کلی جای خود را با معیار‎های مذکور تغییر داد. یعنی، قبل از پایان جنگ سرد، معیار اصلی قدرت نظامی‎گری بوده و تمام عوامل اقتصادی، اجتماعی به صورت ابزار مورد توجه بوده است.به علاوه مشخصه ی اصلی ژئوپلیتیک دوره جنگ سرد جهان دو قطبی، جهان سوم و کشورهای عدم تعهد بودند، اما در نظریه ی جدید ژئوپلیتیکی، جهان چهارم مطرح است (زین العابدین، ۱۷۱:۱۳۸۹).
۲-2-۱-رویکرد نظم نوین جهانی
اولین بارجورج بوش پدر^[9] رئیس جمهور اسبق آمریکا در جریان جنگ خلیج فارس در1990م نظام نوین جهانی^[10] را مطرح نمود. و در سال 1991 پس از مذاکرات خود در هلسینکی^[11] با گورباچف^[12] و مارگارت تاچر^[13]، رهبران اروپا، سازمان ملل متحد،کشورهای عربی به ویژه خلیج فارس و سایر هم پیمانان خود، نظریه نظام نوین جهانی خود را اعلام نمود (حافظ نیا،۵۳:۱۳۸۵).
این نظام دیدگاه‎های جدید آمریکا را بیان می‎کند. با فروپاشی نظام سیاسی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق و از بین رفتن رقابت قدرت ها، جهان از این پس صاحب نظام نوینی شود که بر قدرت همه جانبه آمریکا استوار است. قدرت و سلطه آمریکا بر جهان بدون تسلط بر خلیج فارس ممکن نبود. نظام نوین جهانی طرحی جدید برای سلطه بر مناطق مهم جهان توسط آمریکا بود. این نظام به رغم عنوان گول زننده آن، شکل جدیدی از استعمار نو است که جهان را به سوی مخاصمه و تلاطم سوق می‎دهد. جورج بوش پدر نظم نوین جهانی را این چنین تعریف می‎کند: «نظم نوین جهانی می‎گوید که بسیاری از کشورها با سوابق متجانس و همراه با اختلافات، می‎توانند دور هم جمع شوند تا از اصل مشترکی پشتیبانی کنند و آن اصل این است که شما با زور کشور دیگری را اشغال نکنید…» اما آمریکائیها از زمان پی ریزی چنین نظریاتی، کمترین توجهی به آنچه خود معتقدند نداشته اند و تعبیر «نوام چامسکی» نظم نوین جهانی تعبیر تازه ای از توسل به زور و انقیاد مضاعف ملت ها است.تمام ابعاد نظم نوین جهانی بر پایه منافع و توسعه طلبی آمریکا استوار است در عصر نظم نوین جهانی، ثبات و امنیت تقریباً به طور کامل برای هیچ کشوری- حتی آمریکا- وجود ندارد.
2-2-2-رویکرد ژئواکونومی
پایه و اساس ژئواکونومی‎استدلالی است که از طرف ادوارد لوتویک^[14] ارائه شده است. او خبر از آمدن نظم جدیدبین المللی در دهه نود می‎داد که در آن ابزار اقتصادی جایگزین اهداف نظامی‎می‎شوند. به عنوان وسیله اصلی که دولت ها برای تثبیت قدرت و شخصیت وجودی شان در صحنه بین المللی به آن تأکید می‎کنند و این ماهیت ژئواکونومی‎است (عزتی،۱۰۷:۱۳۸۸)
ژئواکونومی‎عبارت ازتحلیل استراتژی­ های اقتصادی بدون درنظر گرفتن سودتجاری،که ازسوی دولتها اعمال می­ شود،به منظورحفظ اقتصادملی یا بخشهای حیاتی آن وبه دست آوردن کلیدهای کنترل آن ازطریق ساختارسیاسی وخط مشیهای مربوط به آن پرداخت. (عزتی،1387: 110)
ژئواکونومی‎رابطه بین قدرت و فضا را مدّ نظر دارد و هدف اصلی آن کنترل سرزمین و دستیابی به قدرت فیزیکی نیست بلکه دست یافتن به استیلای اقتصادی فناوری و بازرگانی است بدین ترتیب به نظر می‎رسد مفاهیم ژئواکونومی‎در رویارویی با مسائل قرن 21 از کارآیی مناسبی در مقیاس جهانی برخوردار خواهد بود (واعظی،1388 :32)
ژئواکونومی‎رابطه بین قدرت وفضا را بررسی می‎کند. فضای بالقوه ودرحال سیلان همواره حدود ومرزهایش درحال تغییروتحول است،ازاین رو آزادازمرزهای سرزمین وویژگیهای فیزیکی ژئوپلیتیک است.درنتیجه تفکر ژئواکونومی‎شامل ابزارآلات لازم وضروری است که دولت می‎تواندازطریق آنها به کلیه اهدافش برسد.(عزتی،1387: 110)
ژئواکونومی‎و ژئوپلیتیک دارای تفاوتهای اساسی با هم می‎باشند،اول اینکه ژئواکونومی‎محصول دولت ها وشرکتهای بزرگ تجاری با استراتژیهای جهانی است درحالی که این خصیصه در ژئوپلیتیک نیست. نه دولت ونه شرکتهای تجاری هیچ نقشی درژئوپلیتیک ندارندبلکه یکپارچگی اتحادیه ها،منافع گروهی وغیره برپایه نمونه‎ های تاریخی با عملکردی نامرئی دراستراتژیهای ژئوپلیتیکی پایه واساسی برای همه صحنه‎های ژئوپلیتیکی هستند.
دوم اینکه هدف اصلی ژئواکونومی‎کنترل سرزمین ودستیابی به قدرت فیزیکی نیست بلکه دست یافتن به استیلای تکنولوژی وبازرگانی است. ازلحاظ کاربردی بایدگفت که مفهوم وعلم ژئوپلیتیک می‎تواند درنشان دادن راه وروش‎هایی برای پایان دادن به نزاعها ودرگیری ها ودرمجموع اختلافات نقش اساسی داشته باشددرحالی که ژئواکونومی‎ازچنین ویژگی برخوردارنیست(عزتی،1387: 112)
2-2-3- رویکرد ژئوکالچر
ژئوکالچر یا ژئوپلیتیک فرهنگی فرایند پیچیده ای از تعاملات قدرت،فرهنگ، و محیط جغرافیایی است که طی آن فرهنگها همچون سایر پدیده‎های نظام اجتماعی همواره در حال شکل­ گیری، تکامل،آمیزش، جابجایی در جریان زمان و در بستر محیط جغرا فیایی کره زمین اند.به عبارت دیگر ژئوکالچر ترکیبی از فرایند ‎های مکانی – فضایی قدرت فرهنگی میان بازیگران متنوع و بی شماری است که در لایه‎های مختلف اجتماعی و درعرصه محیط یکپارچه سیاره زمین به نقش آفرینی پرداخته و در تعامل دائمی‎با یکدیگر بسر می­برندو بر اثر همین تعامل مداوم است که در هر زمان چشم انداز فرهنگی ویژه خلق می‎شود.از این رو ساختار ژئو کالچر جهانی بیانگر موزاییکی از نواحی فرهنگی کوچک و بزرگی است که محصول تعامل‎های مکانی – قضایی قدرت فرهنگی اند که در طول و موازات یکدیگر حرکت می‎کنند (دیلمی‎معزی،2:1387).
ژئوکالچر پدیده ای است که بر شالوده نظام اطلاع رسانی نوین و یا صنایعی استوار است که به تولید محصولات فرهنگی مبادرت می‎ورزد وظیفه این صنایع تولید انبوه محصولات فرهنگی است. نظام سلطه فرهنگی در جهان کنونی در کنار نظام سلطه اقتصادی یا سیاسی از عناصر اصلی نظام ژئوپلیتیک جهانی می‎باشند. امروزه منطق حاکم بر فرایند‎های ژئوکالچر جهانی بر اشکال پیچیده و تکامل یافته تر شیوه‎های رقابتی مبتنی است. این فرایند در عین نافذ بودن، مدام در تکامل می‎باشد
پدیده‎های فرهنگی به دلیل خصیصه‎های مکانی شان همواره میل به ثبات و پایداری در مقابل نوآوری ها دارند که می‎توان به تلاش جوامع سنتی و حفظ میراث فرهنگی و آداب و سنن و نمادهای تاریخی و … اشاره کرد. از طرفی الگوهای تمدنی به واسطه ماهیت فضائیشان در جهت سرعت بخشیدن به تغییرات فرهنگی و زدودن مرزهای قراردادی هستند(حیدری،۱۳۸1 :۱۶۸).
۲-2-4- رویکرد ژئوپلیتیک زیست محیطی
مسایل ژئوپلیتیک زیست محیطی از اواخر قرن بیستم به موضوع اصلی فعالیت­ها و نگرانی­ها بین گروه‎های انسانی و بازیگران ملی و فراملی در سطوح منطقه ای و جهانی تبدیل شده است. محیط زیست بشری در سطوح محلی، ملی، منطقه ای و جهانی دستخوش مخاطرات گردیده است. این مخاطرات در سه بعد: کاهش و کمبود منابع، تخریب منابع و آلودگی محیط زیست تجلی یافته است. از دید ژئوپلیتیک، کمبود منابع زیست محیطی یا محروم کردن انسانها از زیستن در مکان مورد علاقه آنها رقابت و کنش متقابل بین گروه‎های انسانی و بازیگران سیاسی در سطوح مختلف را در پی دارد.(www.civilica.com).
طی چند دهه گذشته، افزایش جمعیت، گسترش دامنه مداخلات بشر در طبیعت برای تأمین نیازهای فزاینده از منابع کمیاب طبیعی، گسترش رویکرد سودانگاری در غالب طرح‎های توسعه ای، بی پروایی نسبت به جستار پایداری محیط زیست در ساخت سازه ها و زیر ساخت ها و مانند آن،پیامدهای ناگواری همانند گرمایش کروی، ویرانی لایه ازن، پدیده ال نینو، طوفانهای سهمگین، بالا آمدن سطح آب دریاها، گسترش گازهای گلخانه ای، خشکسالی، سیل، فرو نشست زمین، کاهش آب شیرین، بیابان زایی، کاهش خاک مرغوب، آلودگی هوا، باران‎های اسیدی، جنگل زدایی و نابودیت تنوع زیستی، نشانه‎هایی از جهانی شدن پیامدهای فروسایی محیط زیست در سطح فروملی و فراملی و جهانی بودن بوده اند. تداوم وضعیت موجود،آینده زیست و تمدن فراروی بشر را مبهم و نامطمئن کرده است.نگرانی از این وضعیت به همراه شرایط نا مطلوب کنونی، در طرح رویکردهایی همانند امنیت زیست محیطی، ژئوپلیتیک انتقادی، ژئوپلیتیک زیست محیطی، توسعه پایدار بسیار اثر گذاشت. با توجه به این که مفهوم «جهان» از مقیاس‎های مطالعاتی دانش یاد شده است، مرزهای محلی و ملی را در نوردیده اند، محیط زیست سویه ای ژئوپلیتیک یافته است (کاویانی،۱۳۹۰: ۸۵).
2-2-5-رویکرد ژئوپلیتیک انتقادی
در مورد ماهیت و چیستی ژئوپلیتیک انتقادی نظریه‎های مختلفی ارائه شده است. عده ای از نظریه پردازان، ژئوپلیتیک انتقادی را در مقایسه با ژئوپلیتیک سنتی، که به دلیل سوء استفاده از شواهد جغرافیایی به نفع مقاصد امپریالیستی لکه دار گردیده، از لحاظ علمی‎مستقل و بی طرفانه می‎دانند که می‎تواند با دیدگاهی متعالی به امور جهانی نگریسته و تحقیق عینی بپردازد(مویر،220:1379). عده ای را باور بر این است که ژئوپلیتیک انتقادی در جستجوی آشکار کردن سیاست­های پنهان دانش ژئوپلیتیک است (میرحیدر،42:1386)
از اوایل1970، شاهد ظهوررویکردی نوین به نام «ژئوپلیتیک انتقادی^[15]»هستیم.دانشمندان ژئوپلیتیک چون اتوتایل^[16] ومیشل فوکو را می‎توان ازپیشگامان این حرکت نوین دانست. این دانشمندان به طور همزمان، هم از ژئوپلیتیک انتقاد کردند و هم خود از اندیشمندان این عرصه بودند. این افراد، سیاست اندیشمندانه خود را بر «ضد ژئوپلیتیک» تعریف کرده و با وجود این، در چارچوب زیر بنایی مفاهیم ژئوپلیتیک کار می‎کردند (مویر،۳۷۸:۱۳۷۹).
محققین ژئوپلیتیک انتقادی تمایل دارند بجای تمرکز بر شناسایی عوامل جغرافیایی مؤثر بر شکل گیری قدرت دولتها و سیاست خارجی ایشان، از یک سو دریابند که سیاستمداران چگونه «تصاویر ذهنی» خود را از جهان ترسیم نموده اند و این بینش ها چگونه بر تفاسیر آن ها از مکان‎های مختلف تأثیر می‎گذارند؟ ژئوپلیتیک انتقادی به عنوان نظریه ای نسبتاً جدید که توانسته است خود را بر اساس مؤلفه‎های حاکم میان بازیگران روابط بین الملل، نظام مند سازد، چارچوبی مناسب برای فهم ژئوپلیتیکی جدید، به دور از عناصر سختی هم چون مرز و مکان ایجاد کرده است. بر اساس فهم برخی از موضوعات، بدون توجه به بعضی مسائلی که طبق نظریات سنتی غیرمرتبط می‎نمودند، امری ناقص خواهد بود. از منظر ژئوپلیتیک انتقادی، استراتژی قدرت همیشه نیازمندبه کارگیری فضا وهمین سبب گفتمان می­باشد. (www.javanemrooz.com)
رویکرد انتقادی، کوشش منتقدانه برای کشف ساختارهای جامعه معاصر است که ضمن نقد زیربنایی رویکردهای رایج در شناخت جامعه به تبیین کاستی ها ی روش شناسی آنها می‎پردازند و شیوه‎های اثبات گرایی (پوزیتیوسیتی) را در مطالعه جامعه نقد می‎کند و بر این انگاره استوار است که صرف تجربه و روش‎های تجربی کافی نیست و نباید مطالعه جامعه را همسان با مطالعه طبیعت انگاشت. هدف نظریه پردازان مکتب انتقادی، ایجاد دگرگونی‎های فرهنگی و روشنگرانه برای کاهش نابرابری‎های جهانی، برقراری عدالت بین المللی، احترام به تفاوت ها و گرایش به ارزش‎های فرهنگی جدیدی است که بر فرایند تعامل موجود در صحنه‎های اجتماعی و تمدنی حاکم شود و تعامل و عمل را در چارچوب ارزشهای موجود رهبری کند (مشیر زاده،۱۳۸۴ :۲۲۱).
هر چند ژئوپلیتیک به مطالعه روابط متقابل جغرافیا، قدرت سیاست و کنش‎های ناشی از ترکیب آنها با یکدیگر می‎پردازد (حافظ نیا،۳۶:۱۳۸۵). اما امروزه گفتمان آن تابعی از چالش‎های برخاسته از «جهانی شدن‎های اقتصادی»، «انقلاب اطلاع رسانی» و«خطرات امنیتی جامعه جهانی» است (مجتهد زاده،۱۲۸:۱۳۸۱)و بالاخره ژئوپلیتیک انتقادی در جستجوی آشکار کردن سیاست‎های پنهان دانش ژئوپلیتیک است.مباحث ژئوپلیتیک مقاومت و آنتی ژئوپلیتیک از جمله مباحث مهم در پژوهش ها و نوشته‎های مربوط به ژئو پلیتیک انتقادی می‎باشد.این رویکرد توجهش را صرفاً به رویه سلطه ژئوپلیتیک معطوف نداشته بلکه به رویه دیگر ژئوپلیتیک که مقاومت می‎باشد بیشتر توجه می‎کند. و عاشورا به عنوان عالیترین و متعالی ترین صحنه ژئوپلیتیک مقاومت از چنان ماندگاری و جاودانگی برخوردار بوده و هست که امروزه و در قرن بیست و یکم وهزاره سوم نیز توان تحریک و به غلیان در آوردن جنبش‎های مقاومت را دارد. بسیاری از نهضت ها و مقاومت ها در دنیای اسلام و حتی غیر اسلام الگوی مقاومت خود را از عاشورا الهام گرفته اند. (باباخانی،38:1392)
2-3-اندیشه ملی گرایی
ملی گرایی مفهومی‎کاملا سیاسی دارد. این مفهوم به عنوان یک اندیشه و فلسفه سیاسی تلقی می­ شود. اندیشه‎ای که در هر ملتی ریشه در هویت ملی و میهن دوستی آن ملت دارد. در حالی که مفهوم میهن دوستی و دلبستگی به هویت میهنی مفاهیم غریزی و کهن هستند، ناسیونالیسم پدیده ای فلسفی و نوین محسوب می‎شود که از سوی اروپای بعد از انقلاب صنعتی به جهان بشری معرفی شده است. در این راستا هنگامی‎که جنگ جهانی اول و جنگ‎های بزرگ قبل از آن بیشتر با انگیزه میهن دوستی شروع شده بود، جنگ جهانی دوم حاصل برخورد اندیشه‎های ناسیونالیستی بود.(حافظ نیا و همکاران،210:1389)
ناسیونالیسم به وابستگی مردم یک منطقه که براساس یک احساس مشترک به وجود آمده گفته می­ شود این احساس مشترک ممکن است علل تاریخی، فرهنگی، نژادی، جغرافیایی و غیره داشته باشد. ناسیونالیسم در حقیقت ملاتی است که گروه‎های مختلف را به هم پیوند داده و واحدی به نام ملت را به وجود می‎آورد. (روشن و فرهادیان،242:1385)
میهن دوستی و دلبستگی به هویت میهنی مفاهیم غریزی و کهن هستند. ناسیونالیسم یا ملی گرایی مفهومی‎کاملاً سیاسی است که از سوی اروپای بعد از انقلاب صنعتی به جهان بشری معرفی شد. از نظر واژه شناسی ناسیونالیسم از ریشه ناسی(Nasci)آمده است این واژه لاتین متولد شدن معنی می‎دهد و نظریه تکاملی ایده ناسیونالیسم را تأیید می‎کند.(حافظ نیا و همکاران،210:1389)
اگر ناسیونالیسم بر مبنای برگشت به ارزشهای جاهلی و اساطیری باشد، ارتجاعی محسوب می‎شود و اگر بر مبنای یک احساس انسانی و فرهنگ خلاق باشد، مترقیانه خواهد بود. مفهوم ناسیونالیسم در قرن نوزدهم و بیستم به طور گسترده ای از اروپا به سایر نقاط و از جمله خاورمیانه انتشار یافت. افکار ناسیونالیستی به دلایلی چند در نیمه دوم قرن نوزدهم در خاورمیانه، گسترش یافت.
اول: افتتاح مدارس جدید درمصر، لبنان وسوریه
دوم: اختراع چاپ که به دنبال خود آگاهی از امور سیاسی را افزایش داده و مشوق احیای فرهنگی- ادبی شد.
سوم: تجزیه امپراطوری‎های قدیم که به دنبال خود، خود مختاری گروه‎های ملی را به دنبال داشت.(درایسدل و بلیک،77:1386)
با شروع قرن بیستم ناسیونالیسم به یک قدرت عمده سیاسی در خاورمیانه تبدیل شد و تأثیرات آن زمانی به اوج خود رسید که ناسیونالیسم ترک، عرب، ایرانی و یهود به طور همزمان در این منطقه ظهور کردند، از عوامل اصلی که سبب بروز شکاف و اختلاف در میان شیعیان منطقه خاورمیانه شده، اندیشه‎های ناسیونالیستی پیروان این مذهب در کشورهای مختلف می‎باشد. تنوع نژادی و قومی‎شیعیان ساکن در منطقه خاورمیانه الهام بخش اندیشه‎های ناسیونالیستی در میان آنان گردیده و این امر واگرایی و فقدان وحدت مذهبی در بین آنان را به دنبال دارد. ویژگی عمومی‎ناسیونالیسم تأکید بر برتری هویت ملی بر دعاوی مبتنی بر طبقه، دین و مذهب است و بر این اساس عوامل زبانی، فرهنگی وتاریخی مشترک به همراه تأکید بر سرزمین خاص، هویت بخش گروهی از مردم می‎شود.
بدین ترتیب ایدئولوژی ناسیونالیسم با تأکید بر نژاد و زبان در جهان اسلام که مرکب از انواع زبانها و نژادها ی گوناگون است، یکی از عوامل اصلی واگرایی تلقی می‎گردد. تجارب تاریخی گویای این واقعیت است که حتی پان عربیسم از ادعای نهضت وحدت سراسری اعراب نتوانست در جوامع و کشورهای عربی ایجاد وحدت نماید و طی جنگهای اعراب اسرائیل و با شکست اعراب اعتبار خود را از دست داد. به طوری که در جریان جنگ 1991 آمریکا و متحدین با عراق برخی کشورهای عرب برای آزادی کویت به یک کشور دیگر عرب(عراق)، حمله ور شدند(صفوی،202:1387).
2-4-میهن خواهی
میهن خواهی یا وطن دوستی فلسفه سیاسی ویژه ای نیست، بلکه غریزه ای است که از حس اولیه ی تعلق داشتن به مکان و هویت ویژه ای آن و حس دفاع از منافع اولیه ی فردی در آن مکان ویژه ناشی می‎شود. گونه ی اولیه ی خودنمایی این غریزه کم و بیش در همه ی حیوانات قابل مشاهده است. بیشتر حیوانات محدوده‎های مشخصی را برای جولان دادن و منافع اختصاصی، فردی یا گروهی خود در نظر گرفته و به آن دلبستگی و تعلق می‎یابند و دخالت و تجاوز دیگران را در آن با سرسختی دفع می‎کنند. (مجتهدزاده،70:1381). مفهوم میهن از انگیزه‎های سیاسی دور است و از حد غریزه ی طبیعی خارج نمی‎شود. میهن خواهی یا میهن دوستی تا آن اندازه طبیعی و غریزی است که با تعلقات معنوی انسان درآمیخته و جنبه ی الهی به خود می‎گیرد و به گونه ی مفهوم مقدس خودنمایی می‎کند.
2-5- مفهوم ملت
جمع افرادی که از پیوندهای مادی و معنوی ویژه و مشخصی برخوردار باشند و با مکان جغرافیایی ویژه ای، «سرزمین سیاسی یکپارچه و جداگانه» همخوانی داشته باشند و حاکمیت حکومتی مستقل را واقعیت بخشند، ملت آن سرزمین یا کشور شناخته می‎شوند. بدین ترتیب ملت و ملیت پدیده‎های سیاسی هستند که در رابطه مستقیم با سرزمین واقعیت پیدا می‎کنند و این اصطلاحات در حالی که مباحث سیاسی هستند، جنبه ای کاملاً جغرافیایی به خود می‎گیرند. (مجتهدزاده،65:1381).
در زبان‎های اروپایی واژه ملت از کلمه(natio) مشتق شده و بر مردمانی دلالت دارد که از راه ولادت با یکدیگر نسبت دارند و از یک قوم و قبیله هستند. ملت به مجموعه ای از افراد ساکن در فضای جغرافیایی مشخص و محدود از حیث سیاسی اطلاق می‎شود که بر اساس عوامل و خصیصه‎هایی نظیر تبار، تاریخ، فرهنگ، دین، مذهب، سرزمین، قومیت، زبان و …نسبت به یکدیگر احساس همبستگی می‎کنند و خود را متعلق به یک ما می‎دانند.(حافظ نیا و همکاران،108:1389)

در جدول (۴-۴)، به ازای جواب همان جواب برنامه‌ریزی با محدودیت شانس در لیو[۱۱]، و به ازای جواب تقریباً همان جواب برنامه‌ریزی وابسته به شانس در لیو[۱۱] است. البته همانطور که پیش‌تر گفته شد، به دلیل اینکه کمینه سازی در سطح ۱ مدل (۳-۷) قرار دارد، لذا مقدار را باید بیشتر از ۵/۰ انتخاب نمود. سایر مقادیر جهت مقایسه با لیو[۱۱] آورده شده است.
نمودار تغییرات و نسبت به در شکل (۴-۱) نشان داده شده است.
نمودار تغییرات و نسبت به در مثال احتمالی لیو
نمودار مختصات نقاط تقاضا و تسهیلات در شکل (۴-۲) آورده شده است. همچنین مکان تسهیلاتی که توسط لیو[۱] معین شده است برای مقایسه در شکل (۴-۲) نشان داده شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مختصات نقاط تقاضا و تسهیلات در مدل ارائه شده و مدل‌های معرفی شده در لیو
همانطور که در شکل (۴-۲) دیده می‌شود، مدل ارائه شده در فضای احتمالی بسیار خوب عمل کرده است. البته تفاوتی که در جایابی مدل ارائه شده و مدل لیو وجود دارد به این دلیل است که مدل لیو در فضای پیوسته اجرا شده و در آن فضا محدودیتی بر روی محل استقرار تسهیلات وجود ندارد و تسهیلات در هر مختصاتی که بهینه باشد، مستقر می‌شوند. اما مدل ارائه شده برای مسأله –میانه است که البته این مسأله در فضای گسسته مدل و حل می‌شوند و تسهیلات باید در یکی از نقاط ارائه شده مستقر شوند. علت انتخاب این مثال (لیو) اینست که جهت حل مسأله –میانه، هیچگونه داده احتمالی در مقالات ارائه نشده است و به ناچار از داده‌های مدل پیوسته استفاده و در مدل گسسته پیاده‌سازی شده است.
حال که جواب‌های بهینه با تقاضاهای قطعی و تصادفی نشان داده شد و از صحت اجرای الگوریتم و مدل ارائه شده در محیط احتمالی اطمینان حاصل شد، از داده‌های ترکیبی استفاده می‌شود.
اجرای مدل در محیط ترکیبی
برای نشان دادن کارایی مدل ارائه شده در این پایان‌نامه از چند مسأله در محیط ترکیبی در مقاله‌های مختلف استفاده شده است.
اولین مسأله مربوط به مقاله ون و ایوامورا [۳] است. در این مسأله ۱۲ نقطه تقاضا وجود دارد و قرار است ۳ تسهیل بین آن‌ها مستقر شود. مکان و میزان تقاضای نقاط در جدول (۴-۵) آورده شده است.
مکان و تقاضای نقاط تقاضا در مسأله ون و ایوامورا

ردیف

مختصات نقاط

تقاضا

ردیف

مختصات نقاط

تقاضا

۱

(۴۲ , ۲۸)

(۱۷ , ۱۶ , ۱۵ , ۱۴)

۷

(۵۰ , ۶۰)

(۱ , ۵)N

۲

(۵۰ , ۱۸)

(۱۸ , ۱۶ , ۱۴ , ۱۳)

۸

(۴۰ , ۳۶)

(۲ , ۶)N

۳

(۳۴ , ۷۴)

(۱۶ , ۱۵ , ۱۴ , ۱۲)

۹

(۴ , ۱۲)

(۳ , ۷)N

شکل ۴-۱۹: خوانش گرد و غبار در امتداد جاده ها…………………………………………………………………………………………۶۷
شکل ۴-۲۰: خوانش مونوکسید کربن…………………………………………………………………………………………………………..۶۷
شکل ۴-۲۱: اندازه گیری گازهای دیزل کامپوزیت…………………………………………………………………………………………۶۸
شکل ۴-۲۲: اندازه گیری گازهای بنزین کامپوزیت………………………………………………………………………………………..۶۸
شکل ۴-۲۳: توپولوژی خیابان…………………………………………………………………………………………………………………….۶۹
شکل ۴-۲۴: حرکت گره ها در بازه ی زمانی ۰ تا T و تغییر نواحی پوشش داده شده………………………………………..۷۰
شکل ۴-۲۵: سرعت نسبی حسگر برای تشخیص هدف مورد نظر…………………………………………………………………..۷۰

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل ۴-۲۶: چیدمان مطلوب برای مسیر بین دو نقطه T و S………………………………………………………………………….73
شکل ۴-۲۷: چیدمان نامطلوب برای مسیر بین دو نقطه T و S……………………………………………………………………………73
شکل ۴-۲۸: تشخیص تراکم………………………………………………………………………………………………………………………….۷۵
شکل ۵-۱: نمونه ای از حرکت خودروها با مدل حرکت گوس مارکوف با متوسط سرعت ۵ متر بر ثانیه………………..۸۲
شکل ۵-۲: نمونه ای از حرکت خودروها با مدل حرکت گوس مارکوف با متوسط سرعت ۱۰ متر بر ثانیه………………۸۳
شکل ۵-۳: نمونه ای از حرکت خودروها با مدل حرکت گوس مارکوف با متوسط سرعت ۱۵ متر بر ثانیه………………۸۳
شکل ۵-۴: نمونه ای از حرکت خودروها با مدل حرکت گوس مارکوف با متوسط سرعت ۲۰ متر بر ثانیه………………۸۴
شکل ۵-۵: نمونه ای از حرکت خودروها با مدل حرکت گوس مارکوف با متوسط سرعت ۲۵ متر بر ثانیه………………۸۴
شکل ۵-۶: طبقه بندی مدل های سنجش گره ها………………………………………………………………………………………………۹۱
شکل۵-۷: مدل سنجش رندم…………………………………………………………………………………………………………………………۹۵
شکل ۵-۸: مقایسه محاسبات تئوری و انجام آزمایشات شبیه سازی برای پوشش دینامیکی با مدل سنجش Boolean داخل دایره برای زمان های صفر تا ۱۰ ثانیه……………………………………………………………………………………………………..۹۶
شکل ۵-۹: مقایسه محاسبات تئوری و انجام آزمایشات شبیه سازی برای پوشش دینامیکی با مدل سنجش Shadow-fading داخل دایره برای زمان های صفر تا ۱۰ ثانیه با ۲n= و ۶?= وقتی هدفی در فاصله ی ۴۵ متری حسگر قرار داشته باشد…………………………………………………………………………………………………………………………………۹۷
شکل ۵-۱۰: مقایسه محاسبات تئوری و انجام آزمایشات شبیه سازی برای پوشش دینامیکی با مدل سنجش Elfes داخل دایره برای زمان های صفر تا ۱۰ ثانیه با ۰٫۰۱ = و ۷۵R_max=………………………………………………………………………..98
شکل ۵-۱۱: مدل سازی پوشش دینامیکی داخل دایره با مدل سنجش Shadow fading با توجه به n=2, ?=۶, ۸ & 10 dB و سرعت متوسط ۲۰ متر بر ثانیه…………………………………………………………………………..۹۹
شکل ۵-۱۲: مدل سازی پوشش دینامیکی داخل دایره با مدل سنجش Shadow fading با توجه به ?=۶ dB, n=2, 3 & 4 و سرعت متوسط ۲۰ متر بر ثانیه…………………………………………………………………………….۹۹
شکل ۵-۱۳: مدل سازی پوشش دینامیکی داخل دایره با مدل سنجش Elfes با توجه به =۰٫۰۱, ۰٫۰۲ & 0.03 و سرعت متوسط ۲۰ متر بر ثانیه…………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۰
چکیده:
شبکه های حسگر خودرویی شامل گره های متحرکی هستند که در طی حرکت به اندازه گیری پارامترهای فیزیکی و شیمیایی محیط می پردازند. گره های حسگر معمولا دارای انرژی محدودی هستند که همین محدودیت طول عمر باعث تحقیقات بسیاری توسط پژوهشگران بر روی شبکه ی حسگر بی سیم شده است اما مبحث طول عمر در شبکه های حسگر خودرویی اهمیت کمتری نسبت به دیگر شبکه های حسگر دارد.
پوشش در شبکه های حسگر خودرویی به چگونگی مشاهده ی فیزیکی فضا اطلاق می شود. بنابراین پوشش دینامیکی، پوششی بر مبنای مدل حرکت گره ها است که چندین خودرو با همکاری یکدیگر به مبحث پوشش محیط می پردازند.
پوشش دینامیکی توسط چندین پژوهشگر مورد مطالعه قرار گرفته است که اغلب این پژوهشگران از مدل سنجش Boolean برای مدل سازی پوشش دینامیکی محیط استفاده کرده اند. اگر چه مدل های سنجش Shadow fading و Elfes مدل های واقعی تری برای مدل سازی پوشش دینامیکی محیط توسط شبکه های حسگر خودرویی می باشند.
در پایان نامه ی پیش رو، ما علاوه بر بررسی مدل های حرکت مختلف، مدل حرکت گوس مارکوف را به عنوان مدل اصلی حرکت برای مدل سازی پوشش دینامیکی با توجه به سه مدل سنجش Boolean، Shadow fading و Elfes انتخاب کرده ایم. ما این امر را با توجه به محاسبات تئوری موقعیت های گره ها در هر گام حرکت و مقایسه ی آن با نتایج مستقیم شبیه سازی مدل حرکت گوس مارکوف انجام می دهیم. و در آخر مقایسه ای بین پوشش دینامیکی با سه مدل سنجش Boolean، Shadow fading و Elfes انجام می دهیم.
کلید واژه: پوشش دینامیکی، مدل حرکت گوس مارکوف، مدل سنجش Boolean، مدل سنجش Shadow fading، مدل سنجش Elfes
مقدمه:
شبکه ی حسگر بی سیم شامل تعدادی گره ی حسی استاتیک و یا دینامیک است که به امر سنجش محیط می پردازند و داده های بدست آمده از محیط را بنا بر نیاز تعریف شده ی شبکه، پردازش می نمایند. این شبکه از منظرهای گوناگونی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. یکی از جنبه های مورد بررسی، مسئله ی پوشش شبکه است. ما در این پایان نامه قصد داریم، مدل سازی پوشش دینامیکی شبکه های حسگر خودرویی را بر مبنای مدل های آماری حرکت پیاده سازی کنیم. برای این منظور گام به گام از معرفی شبکه تا هدف آخر این پروژه یعنی همان مدل سازی پوشش دینامیکی شبکه های حسگر خودرویی بر مبنای مدل های آماری حرکت پیش رفته ایم.
پایان نامه ی پیش رو شامل پنج فصل می باشد. در فصل اول، ما به معرفی شبکه ی حسگر بی سیم پرداخته ایم و این شبکه را به صورت مختصر و مفید معرفی کرده ایم. در فصل دوم مسئله ی پوشش در شبکه های حسگر بی سیم را شرح داده ایم و انواع مختلف پوشش این شبکه را بررسی کرده ایم. در فصل سوم مفاهیم مربوط به انرژی و حرکت در مبحث پوشش شبکه حسگر بی سیم را مورد ارزیابی قرار داده ایم. در فصل چهارم پوشش دینامیکی و مزیت ها و چالش های پیش روی این پوشش را بررسی کرده ایم. در فصل پنجم با عنایت به چهار فصل قبلی و انتخاب مدل حرکت گوس مارکوف، مدل سازی پوشش دینامیکی شبکه های حسگر خودرویی بر مبنای مدل آماری حرکت گوس مارکوف را به صورت تئوری و همچنین شبیه سازی محاسبات تئوری و شبیه سازی مستقیم مدل حرکت گوس مارکوف در پنج سرعت مختلف با بهره گرفتن از سه مدل سنجش Boolean، Shadow fading و Elfes پیاده سازی کرده ایم.
هدف:
هدف اصلی این پایان نامه مدل کردن پوشش دینامیکی شبکه های حسگر خودرویی بر مبنای مدل های آماری حرکت است. به غیر از بررسی مدل های حرکت مختلف، مدل حرکت اصلی انتخاب شده برای این امر، مدل حرکت گوس مارکوف می باشد. برای بررسی بهتر پوشش دینامیکی، از سه مدل سنجش مختلف استفاده می کنیم و نتایج بررسی ها را با هم مقایسه می کنیم.
فصل اول: معرفی شبکه ی حسگر بی سیم^[۱]
در این فصل ابتدا به معرفی شبکه های بی سیم می پردازیم و سپس انواع مختلف این شبکه ها را از لحاظ ساختارمند و غیر ساختارمند معرفی می کنیم و همچنین نحوه ی استقرار و حرکت گره ها در شبکه های بی سیم را بررسی می کنیم و خصوصیات شبکه حسگر بی سیم را معرفی می کنیم و سپس پیکربندی گره های شبکه های حسگر بی سیم را شرح می دهیم.

انواع شبکه های بی سیم:
شبکه های بی سیم به دو نوع عمده ی شبکه های ساختارمند و غیر ساختارمند تقسیم می شوند. شبکه های بی سیم ساختارمند دارای زیر ساخت هایی برای راه اندازی شبکه می باشند. از انواع شبکه های بی سیم ساختارمند می توان به شبکه GSM ^[۲] اشاره کرد. شبکه های بی سیم غیر ساختارمند به شبکه های بی سیم اقتضایی ^[۳] معروف هستند. شبکه های اقتضایی به شبکه های آنی و یا موقت گفته می شوند که برای یک منظور خاص به وجود می آیند. تفاوت عمده شبکه های اقتضایی با شبکه های معمول بی سیم ۸۰۲٫۱۱ در این است که در شبکه های اقتضایی مجموعه ای از گره های متحرک و یا غیر متحرک بی سیم بدون هیچ زیرساختار مرکزی، نقطه دسترسی و یا ایستگاه پایه برای ارسال اطلاعات بی سیم در بازه ای مشخص به یکدیگر وصل می شوند. شبکه های بی سیم می توانند ترکیبی از این دو مورد ذکر شده نیز باشند یعنی قسمتی از شبکه ساختارمند و قسمتی از شبکه غیر ساختارمند پیاده سازی شود.
ارسال بسته های اطلاعاتی در شبکه های بی سیم اقتضایی توسط گره های مسیری که قبلا توسط یکی از الگوریتم های مسیریابی مشخص شده است، صورت می گیرد. نکته قابل توجه این است که هر گره تنها با گره هایی در ارتباط است که در شعاع رادیویی اش هستند، که اصطلاحا گره های همسایه نامیده می شوند.
پروتکل های مسیریابی بر اساس پارامترهای کانال مانند تضعیف، انتشار چند مسیره، تداخل و همچنین بسته به کاربرد شبکه به صورت بهینه طراحی شده اند. در هنگام طراحی این پروتکل ها به امر تضمین امنیت در شبکه های اقتضایی توجه نشد اما در سال های اخیر با توجه به کاربردهای حساس این شبکه از جمله در عملیات های نظامی، فوریت های پزشکی و یا مجامع و کنفرانس ها، که نیاز به تامین امنیت در این شبکه ها بارزتر شده است، محققان برای تامین امنیت در دو حیطه عملکرد و اعتبار پیشنهادات گوناگونی را مطرح کردند و می کنند.
شبکه های بی سیم اقتضایی فاقد هسته مرکزی برای کنترل ارسال و دریافت داده می باشد و حمل بسته های اطلاعاتی به شخصه توسط خود گره های یک مسیر مشخص و اختصاصی صورت می گیرد. توپولوژی شبکه های اقتضایی متغیر است زیرا گره های شبکه می توانند تحرک داشته باشند و در هر لحظه از زمان جای خود را تغییر بدهند.
شکل ۱-۱: مدل شبکه ی بی سیم اقتضایی
وقتی گره ای تصمیم می گیرد که داده ای را برای گره مورد نظر خود بفرستد، ابتدا با انجام یک پروتکل مسیریابی پخش شونده کوتاهترین مسیر ممکن به گره مورد نظر را بدست می آورد و سپس با توجه به این مسیر داده را ارسال می کند. به هنگام به روز رسانی یا کشف مسیر مورد نظر تمام گره های واقع بر روی مسیر اطلاعات مربوط به راه رسیدن به گره مقصد را در جدول مسیریابی خود تنظیم می کنند، تا در هنگام ارسال داده از مبدا روند اجرای عملیات ارسال داده به درستی از طریق کوتاهترین مسیر ممکن انجام شود. لازم به ذکر است که شبکه های بی سیم اقتضایی از نظر تحرک به دو دسته ی ثابت و متحرک تقسیم می شوند.

برند، نام یا نمادی است که سازمان، آن را با هدف ارزش آفرینی برای ذینفعان خود به کار می برد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

برند، نمادی پیچیده است و دامنه متنوعی از ایده‌ها و ویژگی‌ها را دربر می گیرد.
برند مجموعه ای از برداشت‌هایی است که در ذهن مصرف کننده تداعی می شود.
نام های تجاری در ذهن افراد شکل می گیرند.
از منظر بازاریابی سرجیو زیمن^[۳۴] در کتاب پایان عصر بازاریابی سنتی در پیشینه برند آورده است که در گذشته گله‌داران، به ویژه صاحبان گله‌های گاو با زدن داغ بر پشت گاوها، در واقع امضای خود را بر روی آن‌ها می‌گذاشتند، این داغ‌ها بعداً به عنوان نام‌های تجاری یا همان برند ها شناخته شدند.از منظر بازاریابی، یک برند، یک نماد، یک کلمه، یک شی و یک مفهوم است. همه یک‌جا و همزمان، برند نماد است، زیرا نام‌های تجاری ابعاد متعددی دارند، شامل تمامی نمادهای شکلی نظیر نشانه‌ها، علائم، رنگ، شکل، بسته‌بندی و طرح.
برند یک کلمه است، زیرا با یک اسم خوانده می‌شود. برند یک شی است، زیرا برند یک محصول را از محصولات یا خدمات دیگر متمایز می‌کند. سرانجام یک مفهوم است، زیرا امضا برند، نظیر هر چیز دیگری، معنای خود را بر جای می‌گذارد، به عبارت دیگر یک معناست.امروزه شاید قصد اصلی از برند بیش‌تر ایجاد تمایز باشد. زیرا صاحبان کالا و خدمات، مبالغ هنگفتی خرج می‌کنند تا بگویند محصول یا خدمات ما با دیگر محصولات یا خدمات، تفاوت دارد.

۲-۴-۱-۱ تعریف برند

خدمت دارای وجه ممیزه مشخصی نباشد نمی توان به سادگی آن را برند نمود و این برند را به گونه ای پایدار پاسداشت. این تمایزها می تواند کارکردی منطقی یا ملموس و یا حتی غیرملموس داشته باشد .بیشتر نام های تجاری ضامن سطح معینی از کیفیت اند. اما یک برند می تواند سمبل موارد پیچیده تری هم باشد مانند : ماهیت محصول ، شخصیت محصول ، فرهنگ استفاده از محصول و شخصیت استفاده کننده از محصول. برای درک مفهوم ارزش ویژه برند در ابتدا لازم است که درباره اهداف استفاده از برند برای محصولات بدانیم . انجمن بازاریابی امریکا^[۳۵] (AMA)برند را به عنوان «یک نام ،عبارت،نشانه ،سمبل یا طراحی یا ترکیبی از این موارد که قصد آن شناسایی محصولات و خدمات یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان برای متمایز نمودن آنها در رقابت »تعریف نموده است.یک برند در حقیقت تعهد دائمی یک فروشنده برای ارائه مجموعه ای از ویژگی ها ، مزایا و خدمات خاصی به خریداران است. به هر روی تا زمانی که یک محصول / برندها دارایی های نامشهود شرکت ها هستند که باعث افزوده شدن ارزش نهایی محصول نزد مشتریان شده و برای سهامداران ایجاد ارزش افزوده سهام می کند و باعث افزایش درآمد شرکت می شود.
یکی از بهترین تعاریف برند توسط گرندر و لوی^[۳۶] در سال ۱۹۵۵ ارائه شد که در آن برند نمادی پیچیده است که دامنه متنوعی از ایده ها و ویژگی ها را در بر می گیرد. برند نه تنها با بهره گرفتن از آهنگ خود (معنی و مفهوم لغوی) بلکه مهم تر از آن با بهره گرفتن از هر عاملی که در طول زمان به نحوی با آن در آمیخته و در جامعه به صورت هویتی اجتماعی و شناخته شده نمود یافته و با مشتری سخن می گوید. تعریف دیگری از برند در مجله مدیریت بازاریابی توسط پروفسور پیتر دویل^[۳۷] از دانشگاه وارویک به اینصورت ارائه شده است که برند می تواند یک نام، نشانه، طرح یا ترکیبی از اینها باشد که هویت محصول یک شرکت خاص را تعیین می کند مانند داشتن یک مزیت متمایز.

۲-۴-۱-۲ مزایای برند

۱- مهم ترین و اساسی ترین مزیت یک برند این است که کسب و کار و محصولات شما را به مردم می شناساند و نام آن را در ذهنشان جای گیر می کند. دیگر نکته این است که وقتی مشتری از کالا یا خدمات شما راضی باشد، همواره به یاد خواهد داشت که تحت این نام، کالا و خدماتی ارائه می شوند که کیفیتی خوب داشته و نیازهایش را برآورده می کنند. به این ترتیب به نام و نشان تجاری شما وفادار خواهد ماند.
۲- ویژگی دوم یک برند خوب این است که قدرت و عظمت یک کسب و کار را به مخاطبان میرساند. مردم این طور در ذهن دارند که وقتی شرکتی یک برند خاص برای خودش انتخاب می کند شرکت بزرگ و قدرتمندی است. به همین علت اگر یک برند خوب و تاثیرگذار داشته باشید، می توانید شرکت خود را نیرومندتر از آنی که هست معرفی کنید.
۳- یک برند خوب، به یاد ماندنی و جالب توجه در لابه لای خطوط و رنگ هایش می گوید که کالاها و خدماتی خوب و رضایت بخش این چنین نشانی را ساخته اند. گفته می شود که اگر دو کالای مشابه که یکی برند معمولی و دیگری برند جالب توجه دارد را به شخصی نشان داده و درباره کیفیت شان از او سوال کنیم، می گوید کالایی که نام و نشان چشم گیرتری دارد، بهتر است. برعکس این حالت هم وجود دارد. یک کیفیت بد و مشتریان ناراضی که تصویر بدی از شرکت را در جامعه می سازند، می توانند به راحتی زیبایی یک برند قابل توجه را به زشتی تبدیل کرده آن را به حاشیه برانند و کمرنگ و کمرنگ تر کنند.
۴- مفهوم کلیدی دیگری که نام های تجاری چشم گیر می رسانند، قدمت و تجربه شرکت های صاحب آنها است. مردم این طور می دانند که شرکت صاحب یک نام و نشان سرآمد، سال هاست که فعالیت می کند و با کوله باری از تجربیات گوناگون توانسته این چنین اسم و رسمی به دست آورد. دیگر این که هرگز یک شرکت ضعیف که کالاهایی بی کیفیت عرضه می کند، زحمت ثبت و خلق یک برند انحصاری را به خود نمی دهد. بدانید که هر قدر یک برند یگانه تر، ساده تر، منحصر به فردتر و جامع تر و تاثیرگذارتر باشد، می تواند محصولات بیشتری را در خود جای دهد.
۵- وجود برند سبب می شود فروشنده ساده تر و راحت تر، سفارش های خود را بدهد و پیگیری این سفارشات هم در صورت بروز مشکل راحت تر انجام می شود. ۶- وجود برند و نشان تجاری فروشنده بر روی کالا از ویژگی های منحصر به فرد کالا مراقبت قانونی به عمل می آورد. در غیر این صورت رقبا به راحتی از این ویژگی ها تقلید خواهند کرد. ۷- تعیین برند فرصت جلب مجموعه از مشتریان وفادار و سود آور را در اختیار فروشنده قرار می دهد. وفاداری نسبت به برند، تا اندازه ای از فروشندگان در مقابل رقبا مراقبت می کند و سبب می شود آن ها در برنامه ریزی بازاریابی خود کنترل بیشتری را اعمال کنند.
۸- نام های تجاری قوی اعتلای تصویر ذهنی شرکت را در پی دارند و این سبب می شود که شرکت راحت تر نام های تجاری جدید را عرضه کند و راحت هم این اقلام عرضه شده مورد پذیرش واسطه ها و مصرف کنندگان قرار می گیرد (کاتلر، مدیریت بازاریابی).
در کل مزایایی راکه می توان برای نام های تجاری توانمند برشمرد عبارتند از:
۱٫ افزایش سهم بازار
۲٫ مانعی جهت ورود رقبای جدید به بازار
۳٫ توانایی پیاده سازی موفقیت آمیز برنامه های توسعه
۴٫ راهیابی آسان تر به بازار سایر کشورها
۵٫ توانایی جذب و حفظ نیروهای مستعد و کارآزموده
۶٫ برخورداری از کشش قیمتی پایین
۷٫ انعطاف پذیری در جهت دریافت قیمت های بالا از مشتریان
۸٫ توانایی مقابله با امواج تحولات و شکست در بازار
۹٫ برخورداری از سطح وفاداری عمیق مصرف کنندگان
۱۰٫ توانایی جلب اعتماد مشتریان
۱۱٫کمک به شکل گیری نوآوری در سازمان ها

۲-۴-۱-۳ معایب برند

۱- اگر که شما بخواهید یک برند منحصر به فرد و تاثیرگذار خلق کنید، طراحی آن وقت و هزینه گزافی لازم دارد که باید بازاریابی برند را هم به این زحمات اضافه کنید. یک نام و نشان خوب در ذهن مردم نقش می بندد ولی مردم باید در ابتدا آن را بارها و بارها ببینند تا آن را بشناسند و در خاطرشان نگه دارند. هزینه های بازاریابی و گسترش روابط عمومی بالاست و زمان زیاد و یک تیم بازاریابی تیزهوش و کاردان می طلبد. طراحی و چاپ برند نیز گران تمام می شود. دستمزد یک طراح با تجربه بالاست و شما باید کارت ویزیت، سربرگ ها و… چاپ کنید تا این برند در تمامی عناصر کسب و کارتان دیده شود. صرف این هزینه های گزاف برای صاحب یک کسب و کار کوچک چندان راحت نیست.
۲- دشواری دیگر شکل دهی یک برند این است که طراحی شما باید با مضمون کسب و کار و کالاها یا خدماتتان سازگار بوده آنها را تداعی نماید. به علاوه ممکن است شما بخواهید تحت یک نام چند کالا که به هم مرتبط هستند را بفروشید. این کار به برند جامعی محتاج است. اگر در ابتدا برند طراحی کرده باشید که قویا بر یک محصول تمرکز کرده باشد، دیگر اضافه کردن یک کالای دیگر میانه کار دشوار خواهد شد.

۲-۴-۲ اهمیت برند

کلیری^[۳۸] معتقد است که بدون نام ها و علائم تجاری، هیچ بازار قابل اعتماد و موثقی وجود نخواهد داشت و هیچ اطمینانی به سادگی برای دانستن این که به چه چیز باید رسید و از چه چیز اجتناب کرد، وجود نخواهد داشت. یک برند قوی با ارزش ترین منبعی است که یک شرکت دارد. نام های تجاری به قدری با ارزش هستند که تعدادی از شرکت ها صورت وضعیت ارزش برند را به عنوان دارایی های ناملموس به ترازنامه هایشان اضافه می کنند. برند می تواند به عنوان یک ابزار بازاریابی تدافعی جهت نگهداری مشتریان فعلی، همچنین یک ابزار بازاریابی تهاجمی جهت بدست آوردن مشتریان جدید عمل کند. اهمیت بازاریابی تدافعی در خدمات خرده فروشی با علم به اینکه هزینه جذب یک مشتری جدید به مراتب بیشتر از حفظ مشتری فعلی بوده، تأیید شده است. یک سوم از ثروت جهان مربوط به نام های تجاری معتبر است. بر اساس تحقیقات انجام شده دوازده برند برتر کشور برزیل کمتر از ۵/۰ % درآمد ناخالص ملی این کشور ارزش دارند، درحالی که دوازده برند برتر آمریکا پنج درصد درآمد ناخالص ملی این کشور را تشکیل می دهند که بیانگر اهمیت برند در اقتصادهای توسعه یافته است. نقش برند در ایجاد حاشیه سود و اشتغال زایی که بسیار با اهمیت به نظر می رسد و تدوین استراتژی ملی برای نام و نشان سازی تجاری یک ضرورت می باشد. ساخت برند قوی هدف بسیاری از سازمانها است. ساخت یک برند قوی و با ارزش ویژه به عنوان عاملی مزیت زا در نظر گرفته می شود. این مزایا شامل وفاداری بیشتر مشتری و آسیب پذیری کمتر او نسبت به فعالیت های بازاریابی رقبا و بحران های بازاریابی، حاشیه سود بالاتر، بعلاوه پاسخ مطلوب تر مشتری به افزایش و کاهش قیمت، معامله بیشتر یا همکاری و حمایت بینابین، افزایش اثربخشی ارتباطات بازاریابی وداشتن آزادی عمل و فرصت های بسط برند می باشند. نام های تجاری خوب از امتیاز مصرف کننده برخوردارند. امتیاز مصرف کننده بدان معناست که مشتریان نسبت به اسامی، وفاداری نشان می دهند. تعداد قابل توجهی از مشتریان حتی درصورتی که کالاهای جانشین دیگری با قیمت های پایین تری در بازار عرضه شوند، متقاضی اسامی تجاری مورد قبول خود می باشند و کالاهای جانشین را نخواهند پذیرفت. به عبارت دیگر شرکت های دارای علایم و اسامی تجاریی مورد قبول مصرف کنندگان عملا در مقابل خط مشی های پیشبردی رقبا، بیمه شده اند.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، افراد نسبت به برند هایی که مصرف می کنند نوعی وابستگی دارند و از این طریق موقعیت خود را در جامعه تعریف می کنند و به سادگی از مصرف یک برند دست نمی کشند تا به سراغ محصولات دیگر بروند. پس به طور خلاصه دو دلیل وجود دارد که باعث می شود همه چیز در بازار به برند ختم شود:
۱- از دید صاحبان کسب و کار، تعداد مشتریان را برند تعیین می کند.
۲- از دید مشتریان، افراد خود را با نام های تجاری که مصرف می کنند، تعریف می کنند.با هرچه نمایان تر شدن اهمیت برند، ضرورت صرف زمان بیشتر برای ساخت برند نیز بیشتر از پیش آشکار می شود، چرا که اگر برند ساخته شود، درآمد خود به خود ایجاد خواهد شد (امیر اخلاصی، اصول برند سازی).

۲-۴-۳ بازاریابی خدمات

صنایع خدماتی بسیار متنوع هستند. هر دو بخش دولتی و خصوصی از طریق دادگاهها، اداره‌های‌کار بیمارستانها، مراکز مالی، بیمه‌ها، آژانسهای تبلیغاتی و … به ارائه خدمات می‌پردازند.بازاریابی داخلی به این معنا است که یک مؤسسه خدماتی برای تأمین رضایت مشتری باید کلیه کارکنان ستادی خود را به خوبی آموزش دهد و ترغیب کند که به صورت گروهی با هم همکاری نمایند. برای اینکه یک مؤسسه بتواند کیفیت خدمات خود را در سطح بالایی حفظ کند تمام کارکنان باید به سوی مشتری گرایش داشته باشند و اکتفا به دایره بازاریابی که عهده‌دار بازاریابی سنتی می‌باشد کافی نیست، لذا در حالی که دیگر قسمتهای شرکت به راه قبلی خود ادامه می‌دهند. بازاریابان باید سایر افراد شاغل در سازمان را به اٍعمال رویه‌های بازاریابی دعوت کنند بطوری که بازاریابی داخلی بر بازاریابی بیرونی پیشی گیرد (اسماعیل‌پور، ۱۳۸۴، ۳۳۱).

شکل۲-۵: بازاریابی خدمات
بازاریابی متقابل نیز به این معنا است که برداشت ذهنی از کیفیت یک خدمت بشدت، به ارتباط متقابل میان خریدار و فروشنده بستگی دارد. در بازاریابی کالا، کیفیت محصول کمتر به نحوه‌ی دسترسی با آن کالا ارتباط دارد. اما در بازاریابی خدمات، خصوصاً در خدمات تخصصی، کیفیت خدمت به تحویل دهنده خدمت و کیفیت ارائه آن بستگی دارد. در اینجا قضاوت مشتری درباره‌ی کیفیت خدمت فقط به کیفیت فنی، همچون موفقیت عمل جراحی، محدود نمی‌شود بلکه احساس وظیفه، مثلا میزان نگرانی یک پزشک و قوت قلب دادن وی را نیز شامل می‌شود. بنابراین، افراد متخصص نباید چنین تصور کنند که به صرف ارائه خدمت فنی خوب رضایت مشتری ایشان تأمین شده است. بلکه آنان باید از توانایی‌ها و مهارتهای لازم درباره‌ی بازاریابی متقابل برخوردار باشند (کاتلر، ۱۳۸۳، ۸۱۴ و ۸۱۵).امروزه با تشدید رقابت، افزایش سطح هزینه‌ها، کاهش بهره‌وری و کاهش کیفیت خدمات به بازاریابی جامع و کامل نیز نیاز بیشتری احساس می‌شود. مؤسسات خدماتی سه وظیفه عمده بازاریابی را بر عهده دارند، آنها می‌باید تمایز رقابتی، کیفیت خدمات و بهره‌وری خود را افزایش دهند.

۲-۴-۳-۱ تفاوت بازارهای خدمات و محصولات

بازار کالاهای مصرفی: بیشتر تحقیقات بازاریابی روی این بازار متمرکز شده است . این بازارها شامل کالاهای مصرفی زود مصرفی هستند که مصرف می شوند مثل بستنی و مواد غذایی.بسیاری از تحقیقات نشان دهنده ی ابزارهای رفتاری و وفاداری به رهبر بازار و مدت زمانی که برند سپری می شوند، هست که بر خرید این نوع کالاها موثر هستند . بازارهای مصرفی برخی اوقات ویژگیهای وفاداری تقسیم شده را نشان می دهد که بطور عامل در بازاریابی خرید چند برند ^[۳۹] نامیده می شود. دلایل این رفتار مصرف کننده متفاوت هست.

• • مصرف کننده ممکن است بدنبال تنوع، برند را تغییر دهد.

• • ترفیعات فروش برندهای دیگر ممکن است الگوی خرید را تغییر دهد.

• • عدم امکان دسترسی به برند مورد علاقه ممکن است منجر به خرید برندی گردد که در حالت معمول خریده نمی شود(بنت و راندل ،۲۰۰۱ )وفاداری رفتاری در بازارهای مصرفی اغلب نتیجه عادت رفتاری یا درگیری کمی است که در خرید کالاهای مصرفی داریم . اگرچه خرید اول ممکن است درگیری بیشتری داشته باشد، ولی خریدهای بعدی بصورت عادت خواهد بود. فلذا محققان بیشتر بر این عقیده هستند که در خرید کالاهای مصرفی اگر نگوئیم هیچ تصمیمی گرفته نشده است، لااقل تصمیم کمی گرفته شده است.

1. 1. ریسک نرخ ارز:

سرمایه گذاران بین المللی در تبدیل سود ناشی از تجارت جهانی به پول رایج کشور خود با ریسک نرخ ارز مواجه هستند. ریسک نرخ ارز، ریسک ناشی از تغییر در بازده اوراق بهادار در نتیجه نوسانات ارزهای خارجی است.

1. 1. ریسک کشور:

ریسک کشور یا ریسک سیاسی به ثبات یک کشور از ابعاد سیاسی و اقتصادی مربوط می شود. کشورهایی که از ثبات سیاسی و اقتصادی بالایی برخوردارند این نوع ریسک در آن کشورها پایین است.
۲-۱۵ انواع ریسک:
ریسک به دو قسمت تقیسم می شود ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک
ریسک غیرسیستماتیک + ریسک سیستماتیک = ریسک کل
ریسک سیستماتیک:
تغییرپذیری در بازده کلی اوراق بهادار که مستقیماً به تغییرات بازار یا اقتصاد بستگی دارد، ریسک سیستماتیک یا «ریسک بازار» گفته می شود، ریسک سیستماتیک ریسک غیرقابل کنترل بوده و کاهش پذیر نیست. این ریسک شامل ریسک های تورم، بازار، و نرخ بهره است.
ریسک غیرسیستماتیک:
ریسک قابل کنترل یا ریسک کاهش پذیر؛ آن قسمت از تغییرپذیری در بازده کلی اوراق بهادار که به تغییرپذیری کلی بازار بستگی ندارد ریسک غیرسیستماتیک نام دارد. این ریسک قابل کنترل بوده و کاهش پذیر است و با ایجاد تنوع میتوان این نوع ریسک را کاهش داد.
این نوع ریسک منحصر به اوراق بهادار خاصی است و به عواملی همچون ریسک تجاری، مالی و ریسک نقدشوندگی بستگی دارد.
۲-۱۵-۱ رابطه ریسک وبارده:
ریسک و بازده مورد انتظار رابطه مستقیم دارند. هر چه ریسک اوراق بهادار افزایش یابد بازده مورد انتظار سرمایه گذار نیز افزایش خواهد یافت.
بتا:
بتا معیار اندازه گیری ریسک سیستماتیک اوراق بهادار است. برای محاسبه بتا از رابطه زیر استفاده می شود:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

=
که در آن
R_i : بازده دارایی
R_f : بازده بدون ریسک
R_m: بازده بازار
می باشند. در واقع بتا شیب خط رگرسیونی است که بازده یک ورقه بهادار را با بازده اوراق بهادار موجود در بازار مرتبط می سازد و یا میتوان گفت بتا ضریب حساسیت تغییرات بازده سهم در مقابل تغییرات بازده بازار است.
ضریب بتا از رابطه زیر محاسبه می شود:
که در آن:
Cov x,m: کواریانس بین بازده سهم و بازده بازار
: واریانس بازده بازار
می باشد. ضریب بتا نشان میدهد اگر بازده پرتفوی بازار یک درصد تغییر کند، بازده سهم چند درصد تغییر خواهد کرد.
۲-۱۶ مجموعه سرمایه گذاری^[۵۵]:
مجموعه سرمایه گذاری، مجموعه ای از اوراق بهادار متفاوت است، این اوراق هر کدام دارای بازده و ریسک جداگانه ای می باشند. به مجموعه سرمایه گذاری، پورتفولیو، سبد سرمایه گذاری و یا پرتفوی گفته می شود. هدف از این بحث اولاً محاسبه بازده و ریسک مجموعه سرمایه گذاری همچنین شناسایی عناصری است که بر بازده و ریسک مجموعه تاثیر می گذارد. ثانیاً تعیین «مجموعه کارا» است (یعنی مجموعه ای که بیشترین بازده متناسب با ریسک را دارا می باشد).
بازده مجموعه سرمایه گذاری:
بازده یک مجموعه سرمایه گذاری میانگین موزون بازده سهام مختلف است و از رابطه زیر محاسبه می شود:
R_p= x_aR_a + x_bR_{b + ……}
که در آن:
R_p: بازده مجموعه
x_a و x_b: درصد سرمایه گذاری در سهام a و b
R_a و R_b: بازده سهام a و b
می باشند.
۲-۱۷ ریسک مجموعه سرمایه گذاری:
ریسک پرتفوی تنها متاثر از میانگین وزنی انحراف معیار اعضای مجموعه تشکیل دهنده آن نیست. بلکه تنوع در سرمایه گذاری و چگونگی ارتباط بازده اعضا با یکدیگر نیز بر ریسک مجموعه تاثیر خواهد گذاشت. به بیان دیگر در یک مجموعه سرمایه گذاری هر چه تنوع بیشتر باشد ریسک مجموعه کمتر خواهد شد.
همانطور که قبلاً گفته شد، ریسک از دو قسمت تشکیل شده قسمت تشکیل شده، ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک. با ایجاد تنوع در یک مجموعه سرمایه گذاری، ریسک کل کاهش می یابد، این کاهش ریسک در ریسک غیر سیستماتیک ایجاد می شود یعنی با ایجاد تنوع ریسک غیرسیستماتیک کاهش می یابد.
ضریب همبستگی:
ضریب همبستگی بیانگر چگونگی ارتباط تغییرات دو پدیده می باشد این ضریب از ۱ + تا ۱- تغییر می کند. در صورتیکه ضریب همبستگی بین صفر و ۱+ باشد همبستگی مستقیم بوده و هر چه ضریب همبستگی به سمت ۱+ میل کند، همبستگی مستقیم شدیدتر خواهد شد. اگر ضریب همبستگی صفر باشد، دو پدیده مستقل از یکدیگر بوده و در صورتیکه ضریب همبستگی بین صفر تا ۱- باشد همبستگی معکوس بوده و هر چه ضریب همبستگی به سمت ۱- میل کند همبستگی معکوس شدیدتر خواهد شد.
۲-۱۸ تئوری پرتفولیو:
در یک مجموعه سرمایه گذاری هر چه ضریب همبستگی بین بازده اعضای مجموعه به سمت ۱- میل کند ریسک مجموعه کاهش می یابد.
برای محاسبه ریسک پرتفوی از رابطه زیر استفاده می شود:
σ_p² = x²_a σ^۲_a + x²_b σ^۲_b + ۲x_bx_aCov(a,b)
که در آن:
σ_p²: واریانس پرتفوی که جذر آن انحراف معیار یا ریسک مجموعه است.
x_a و x_b: درصد سرمایه گذاری در سهام a و b است.