نتیجه گیری
۵-۱ نتیجه گیری
نتایج تجزیه و تحلیلهای شیمیایی نشان داد که به طور کلی بسته بنذی حاوی عصاره به خصوص در غلظت های بالای عصاره سبب کند شدن روند افزایشی شاخص های فساد اکسیداسیونی نسبت به تیمار شاهدگردید و در رابطه با بسته بندیهای حاوی عصاره با درصد بالاتر در آنالیزهای شیمیایی اثر بیشتری مشاهده شد و همه تیمارهای حاوی عصاره تقریبا به طور یکسانی عمل نکردند و با افزایش عصاره در فیلم خواص فیلم افزایش یافت.
نتایج تجزیه و تحلیل های میکروبی بیانگر این موضوع است که در تمامی تیمارها افزایش بار میکروبی همراه با گذشت زمان وجود دارد، ولی این افزایش در تیمارهای حاوی ۲۰ و ۴۰ درصد کندتر صورت گرفت که اثر مثبت افزایش عصاره چای در فیلم را نشان داد. در حالیکه تیمار شاهد از لحاظ هر دو شاخص در انتهای دوره دارای وضعیت غیر قابل قبولی بود و از میزان مجاز برای شاخص های میکروبی بیشتر شد. نتایج ارزیابی حسی نیز بیانگر این مطلب است که تیمارهای حاوی عصاره چای سبز به صورت کلی وضعیت بهتری نسبت به تیمار شاهد داشتند. با توجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گیری کرد که به طور کلی بسته بندی ماهی قزل آلای رنگین کمان در بسته بندی پلی آمیدی حاوی عصاره چای سبز سبب حفظ کیفیت ماهی از لحاظ شاخصهای کیفی شیمیایی، میکروبی و حسی و افزایش ماندگاری این ماهی در یخچال نسبت به نمونه بدون عصاره می شود به طوری که بسته بندی حاوی عصاره چای سبز در مقایسه با نمونه کنترل در شرایط یکسان توانست عمر ماندگاری نمونه ها را ۵ روز افزایش دهد.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵-۲ پیشنهادات
با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق پیشنهادات پژوهشی و اجرایی ذیل توصیه میگردد.
۵-۲-۱ پیشنهادات پژوهشی
۱- استفاده همزمان از چند آنتی اکسیدان طبیعی و بررسی اثر سینرژیستی و یا آنتاگونیستی آنها بر تغییرات کیفی ماهی قزل آلای رنگین کمان
۲- شناسایی ترکیبات موثره پلی فنل عصاره چای سبز با خواص آنتی اکسیدانی
۳- بررسی اثر عصاره چای سبز موجود در فیلم پلی آمید بر روی افزایش دوره ی ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در شرایط انجماد در ۱۸- درجه سانتی گراد
۵-۲-۲ پیشنهادات اجرایی
با توجه به نتایج تحقیق حاضر استفاده از بسته بندی پلی آمیدی حاوی عصاره چای سبز به عنوان بسته بندی فعال با خواص انتی اکسیدانی و آنتی باکتریایی برای ماهی قزل آلای رنگین کمان سایر مواد غذایی تازه به منظور افزایش دوره ماندگاری در یخچال توصیه میگردد.
فصل ششم
فهرست منابع
اجاق، س، م. ؛ سحری، م، ع، ؛ رضایی، م.،۱۳۸۳ اثر آنتی اکسیدانهای طبیعی بر کیفیت ماهی کیلکای معمولی(Clupeonella cultriventris caspia) به هنگام نگهداری در یخ. مجله علوم دریایی ایران، دوره ۳، شماره ۴، صفحه ۷
اعتمادی، ح. ؛ رضایی، م. ؛ عابدیان.، ۱۳۸۷ . پتانسیل آنتی باکتریایی و آنتی اکسیدانی عصاره رزماری Rosmarinus officinalis)) در افزایش عمر ماندگاری ماهی قزل آلای رنگین کمان. فصلنامه علوم و صنایع غذایی، دوره ۵، شماره ۴، صفحه ۷۷-۶۷
امیر کبیر،دانشکده نساجی.همایش ملی مواد نو
گلی،س. ا. ح. (۱۳۸۲).استخراج ترکیبات فنولیک از پوست سبز پسته و اثر آنتی اکسیدانهای آن در روغن سویا.پایان نامه دوره کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی،دانشکده کشاورزی،دانشگاه تربیت مدرس.۱۱۸صفحه.
حداد خدا پرست، م.(۱۳۷۳).تکنولوژی روغن های خوراکی،نشر مولف مشهد.۲۲۰ صفحه.۳
فرهوش،ر .(۱۳۸۲).استخراج،تخلیص و شناسایی فراکسیون عمده آنتی اکسیدانی برگ گیاه نوروزک بو بررسی خصوصیات آن.پایان نامه دوره دکتری تخصصی-گرایش شیمی مواد غذایی علوم و صنایع غذایی،دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد.۱۱۳ صفحه.
مرتضی سمنانی، کتایون.، سعیدی، مجید.، نوزادی، زهرا.(سال۱۳۸۳). مقایسه فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره چای سبز(Green Tea)با آنتی اکسیدان های تجاری کرم هیدرو کینون. فصلنامه گیاهان دارویی، سال چهارم، شماره سیزدهم ،صفحات ۳۶-۴۲٫
میر احمدی، ف.، ۱۳۸۴: اثر برگ سبز چای در جلوگیری از اکسیداسیون روغن آفتابگردان. فصلنامه علوم وصنایع غذایی ایران، دوره ۲، شماره ۴، صفحه ۷۰-۶۱٫
Ajuyah A. O., Ahn D. U., HardinR. T., Sim J. S.,1993: Dietary antioxidants and storage
affect chemical characteristics of x-3 fatty acid enriched broiler chicken meats. Journal of
Food Science, vol. 58: 43 46.
Alghazeer R., Howell N. K., 2008: Formation of 4-hydroxynonenal ( 4-HNE) in frozen
mackerel(Scomber scomber) in the presence and absence of green tea. Journal of the
Science of Food and Agriculture, vol. 88: 1128-1134.
Alghazeer, R., Saeed, S. and Howell, N. K. 2008: Aldehyde formation in frozen
mackerel (Scomber scombrus) in the presence and absence of instant green tea. Food
Chemistry, 108: 801 810
AOAC., 2005: Official Method of Analysis(17th ed). Washington, DC: Association of
Official Analytical chemists.
Arashisara S., Hisara O., Kayab M., Yanik T., 2004: Effects of modified atmosphere and
vacuum packaging on microbiological and chemical properties of rainbow trout
(Oncorynchus mykiss) fillets, Food Microbiology, Vol. 97:209–۲۱۴٫
Atrea I., Papavergou A., Amvrosiadis I., Savvaidis I. N., 2009: Combined effect of
vacuum-packaging and oregano essential oil on the shelf-life of Mediterranean octopus
(Octopus vulgaris) from the Aegean sea stored at 4 ℃, Food Microbiology, Vol. 26:166-
۱۷۲٫
Attouchi M., Sadok S., 2010: The effect of powdered thyme sprinkling on quality changes
of wild and farmed gilthead sea bream fillets stored in ice, Food Chemistry, 119. 1527-1534.
Aubourg P. S., Lehmann I., Gallardo M .J., 2002: Effect of previous chilled storage on
rancidity development in frozen horse mackerel (Trachuruts trachurus), Food Agric, vol,
۸۲: ۱۷۶-۱۷۷٫

میعانات گازی بر خلاف بوتان و پروپان نیازمند شرایط ویژه برای مایع ماندن نیستند و به شیوه‌های مختلف قادر به تبدیل به نفت سبک، بنزين، سوخت جت و… هستند. در قياس با پالايشگاه نفت خام، در پالايشگاه ميعانات گازي، فرآيندهاي تبديلي و پالايشي، كم‌تر وجود دارد. بنابراين هزينه سرمايه‌گذاري آن نصف هزينه سرمايه‌گذاري پالايشگاه نفت خام است. این محصول به دلیل داشتن ارزش حرارتی بالا از اهمیت قابل توجهی برای صادرات برخوردار می باشد. به گونه ای که صادرات آن می تواند هزینه سرمایه‌گذاری اولیه یک پالایشگاه گازی را ظرف مدت زمان کوتاهی برگرداند، به شرط آن‌که مشخصه فنی مطلوب را داشته باشد. لذا باتوجه به حجم عظيم ميعانات توليدي كشور، یک بررسي كاربردي براي رسيدن به مشخصه فني مورد نظر و مطلوب براي استفاده بهینه از اين محصول، بسيار ضروري است. یکی از مشخصه‌ های فنی این محصول، که نه فقط به لحاظ مصرف بلکه به لحاظ صادراتی نیز دارای اهمیت بسزائی می‌باشد، رنگ آن بوده که این محصول را به دلیل وجود یون‌هایی همچون کلر زرد رنگ می‌نمایاند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اساسا ميعانات گازي مخلوطی از هيدروکربن‌ها، عمدتاً ، پنتان و هیدروکربن‌های سنگین‌تر (+C₅) تشکیل شده و دارای گوگرد پایین و معمولا عاری از ناخالصی‌های فلزی هستند که هنگام استحصال گاز طبیعی خام از مخازن و بر اثر کم‌شدن فشار و افت دما، مایع می‌شود. یکی از مواد موجود در مخازن گازی، آب حاوی نمک می‌باشد که حین استخراج گاز، از چاه خارج شده و بیش تر آن با روش‌های فیزیکی جدا می‌شود. لیکن در طی فرایند استخراج، بخشی از این محلول نمکی، همراه با فرآورده‌های مایع(یعنی میعانات گازی)، خارج می‌شود که بدین ترتیب یون کلر نیز وارد میعانات شده و کیفیت محصول را پایین می آورد. لذا جداسازی یون کلر موجود در این میعانات، یکی از دغدغه‌های اصلی در امر پالایش این محصول می باشد به طوری که دست‌یابی به میعانات عاری از کلر، ارزش این محصولات را چندین برابر می نماید. از اینرو اعمال روش‌هایی به منظور جداسازی یون کلر از میعانات گازی ضروری می باشد. روش‌های مختلفی برای این جداسازی وجود دارد که از جمله موارد مهم آن، فرایند جداسازی غشائی و نانوفیلتراسیون است.
از نانوفیلتراسیون که با کمک غشاء انجام می‌شود برای جداسازی یون‌های تک ظرفیتی استفاده می‌شود. در این روش می توان، با بهره گرفتن از غشاهای لایه متراکم، محلول‌های حاوی نمک را تغلیظ نمود و بدین ترتیب، حلال به همراه یون های تک ظرفیتی از غشاء عبور می کند در حالیکه یون‌های بزرگ‌تر یا با بار بیش تر قابلیت عبور ندارند. ترکیبات غیرقطبی نیز متناسب با اندازه، قابلیت عبور پیدا می‌کنند.
هدف از این پایان‌نامه، کاربرد غشاهای نانوفیلتراسیون در جداسازی یون کلر موجود در میعانات می باشد که با بهره گرفتن از غشاهای مناسب(قاعدتا آب‌دوست)، محلول نمکی موجود (که به صورت امولسیون‌های فوق ریز وجود دارند) را از میعانات گازی خارج کرده و محصول نهایی، خالص‌سازی می‌شود. با توجه به اینکه وجود یون کلر در میعانات گازی، باعث افت کیفیت محصول می‌شود؛ از یک سو جداسازی آن یک ضرورت است و از سوی دیگر به دلیل کم بودن مقدار محلول نمکی در میعانات گازی، استفاده از روش‌های معمول جداسازی امکان‌پذیر و مقرون به‌صرفه نخواهد بود، لذا روش جداسازی غشایی با تکیه بر نانو فیلتراسیون مورد توجه قرار گرفته است.
فصل دوم
2- مروری بر تحقیقات گذشته
2-1- مدل های آزمایشگاهی
2-1-1- مدل DSPM
مدل سازی نانوفیلتراسیون جهت جداسازی یون کلر از میعانات گازی برای اولین بار در دست اقدام است، اما موارد مدل سازی نانوفیلتراسیون مختلفی برای سیستم‌های دیگر در سال‌های گذشته انجام‌شده است. مدل نیمه تجربی DSPM^[5] بر اساس ممانعت فضایی و تعادل دونان^[6] برای اولین بار توسط براون^[7] در سال 1997 ارائه شد، این مدل در پیش بینی عملکرد غشای نانوفیلتراسیون در برخی از محلول های نمکی موفق بود[53]. براون و محمد در سال 1998 درصدد بهبود این مدل برآمدند و اثرات انتقال جرم در محیط یونی را با معادله نرنست پلانک اصلاح شده در نظر گرفتند. . در این کار سه پارامتر برای استفاده از مدل نیاز است که عبارت اند از: ضخامت موثرغشا، چگالی بار موثر غشا و شعاع موثر حفره‌های غشا. با بهره گرفتن از این مدل، غشا به صورت یک صفحه همگن غیر متخلخل فرض شده و اثرات ناشی از تخلخل به صورت ضرایب تصحیح در نظر گرفته می شود. نتایج حاصل از مدل با نتایج تجربی تطابق مناسبی را نشان داده‌ است این مدل در زمان خود به موفق ترین مدل برای پیش بینی عملکرد نانوفیلتراسیون در محلول های یونی تبدیل شد. فرضیات این مدل برای حالت یک بعدی به ترتیب عبارتند از:
الف) انتقال در اثر نفوذ، جابجایی و اثرات الکترواستاتیک
ب) اثر مهاجرت و نفوذ با استفاده ازضرایب تصحیح
ج) استفاده از معادله هاگن- پویسوله^[8] برای اندازه گیری سرعت داخل حفره‌ها
د) درنظر گرفتن جریان داخل حفره‌های غشا به صورت آرام
ه) وابستگی فشار عملیاتی سیستم به پتانسیل شیمیایی حل‌شونده
ز) تشکیل لایه نازک تز حلال داخب حفره ها
ح) با در نظر گرفتن تغییرات ویسکوزیته حلال و ثابت دی‌الکتریک داخل حفره‌ها
ط) مستقل بودن حجم مولی جزیی و ضریب نفوذ مستقل از غلظت
ک) ناچیز بودن لایه غلظتی
ف) غلظت و پتانسیل الکتریکی در جهت محوری و اغماض از تغییرات آنها در جهت شعاعی صرف نظر می‌شود.[54].
محمد^[9] و همکاران در سال 1998 سعی کردند تا با بهره گرفتن از این مدل، معیاری برای انتخاب غشای بهینه پیدا کنند[55]. محلول مدل شده در همه این موارد محلول‌های نمکی بوده اند، و کار چندانی روی محلول‌های آلی انجام نشده، چنانچه در مورد بخصوص میعانات گازی سابقه ای در استفاده از نانوفیلتراسیون و مدل سازی آن مشاهده نشده است.
2-1-2- DSPM- DE^[10]
مدل DSPM با وجود این که به خوبی جداسازی یون های تک‌ظرفیتی را پیش‌بینی می کرد، اما در پیش‌بینی جداسازی یون های دوظرفیتی دچار مشکل شده و در صورت زیاد بودن دبی سیال عبوری از غشا خطای قابل توجهی دارد، لذا به نظر می رسید که باید تغییرات جدیدی در مدل اعمال شود. یکی از مواردی که در مدل‌های قبل در نظر گرفته نشده بود، دافعه دی‌الکتریک بود. این پدیده در اثر برهم کنش الکترواستاتیک بین دو محیط با ثابت دی‌الکتریک متفاوت، که در تماس با هم قرار می گیرند، ایجاد می‌شود. در نهایت مدل DSPM- DE به منظور رفع نارسایی‌های مدل‌های قبل توسط بندینی^[11] و همکاران در سال 2003 ارائه گردید[56]. در این مدل معادله نرنست- پلانک اصلاح شده اساس انتقال جرم را تشکیل می دهد. ودر آن اثرات انتقال جرم ناشی از جابجایی، نفوذ ناشی از اختلاف پتانسیل الکتروشیمیایی که اختلاف غلظت قسمتی از آن است، در نظر گرفته شده است. نتایج این مدل، حتی در مورد یون‌های دوظرفیتی هم تطابق مناسبی با نتایج تجربی را نشان می دهد.
زیمسیک^[12] و همکاران در سال های 2005 و 2006، با بهره گرفتن از این مدل سعی کردند تا تاثیر بار موثر غشا، دبی عبوری و ضخامت را بر عملکرد نانوفیلتراسیون مدل کنند. در بررسی ها مشخص شد که وقتی دبی عبوری زیاد و بار غشا کم باشد جابجایی، عامل اصلی انتقال جرم خواهد بود و زمانی که بار غشا زیاد و دبی عبوری کم باشد نفوذ عامل اصلی انتقال جرم خواهد بود
برای حل دستگاه معادلات دیفرانسیل غیر خطی حاصل از مدل هم تلاش‌های فراوانی انجام‌شده است. برخی به دنبال راه‌های تحلیلی بوده اند، که از جمله سورو^[13] و همکاران در سال 1991 با وجود پیچیده بودن مساله، موفق به حل دستگاه معادلات مشابه برای سیستم الکترولیتی شامل یون‌های یک‌ظرفیتی شدند[59]. برای غیر از محلول های با یون های تک ظرفیتی استفاده از راه تحلیلی میسر نشد لذا از روش های عددی استفاده شد. از جمله، گاریکا^[14] و همکاران در سال 2004 از روش روش رانگ کوتا استفاده کردند[60]. در سال 2008، توسط جرالد^[15] و همکارانش برای حل مشکلات روش‌های قبل یک الگوریتم جامع ارائه گردید. در این روش نقاط ضعف کارهای قبل مثل دقت پایین یا مشکلات همگرایی تا حد زیادی حل گردید. در این مقاله از روش خطی‌سازی معادلات برای حل آن‌ها استفاده شده و با تکنیک‌های عددی به کارگرفته شده، نتیجه بهتری نسبت به روش‌هایی نظیر رانگ-کوتا مشاهده شد[61].
2-2-مدل های تئوری
2-2-1- مدل بار ثابت
مدل بار ثابت توسط میر^[16] و همکاران در سال 1936 برای انواع مختلف غشا در محلول های الکترولیت پیشنهاد شد. به طور خاص از این مدل برای غشاهای تبادل‌گر یونی استفاده شد و در ادامه برای مدل سازی غشاهای اسمز معکوس باردار هم استفاده شد. این مدل فرض می کند که بار در سطح غشا به شکل یکنواخت پخش شده و به پارامترهای ساختاری غشا نظیر اندازه حفره بستگی ندارد. این مدل از نظر ریاضی و حجم محاسبات ساده است اما دامنه کاربرد محدودی دارد چرا که در مورد حفره های بزرگ نمی توان فرض بار یکنواخت را به کار برد[62].
2-2-2- مدل بار فضایی
یکی دیگر از مدل های رایج مورد استفاده مدل بار فضایی^[17] است. این مدل بر مبنای معادلات هیدرودینامیک جریان پیوسته است و اثرات الکترواستاتیک را هم لحاظ می کند. همچنین توزیع شعاعی غلظت و پتانسیل الکتریکی را هم در نظر می گیرد. در این مدل دبی جرمی با معادلات اصلاح شده نرنست-پلانک لحاظ می شود. این مدل سال ها پیش از به وجودآمدن بحث مدل سازی نانوفیلتراسیون توسط استرل^[18] و همکاران در سال 1968 ارائه شد. این مدل نسبت به مدل بارثابت انعطاف پذیرتر است، چرا که توزیع بار در سطح غشا را یکنواخت در نظر نگرفته و توزیع شعاعی را برای بار در نظر می گیرد. مشکل این مدل این است که از نظر ریاضی پیچیده بوده و بار محاسباتی زیادی را به رایانه اعمال می کند. سونین^[19] و همکاران در سال 1972 برای کاهش حجم محاسبات مدل بار فضایی از معادله پویسوله^[20] به جای معادله ناویر استوکس برای به دست آوردن توزیع سرعت استفاده کردند.
لوین^[21] و همکاران هم در سال 1975 پیشنهاد کردند که به جای حل معادله پویسون بولتزمن برای توزیع شعاعی بار، در شرایطی که غلظت الکترولیت کم بوده و پتانسیل الکتریکی زیاد باشد می توان از معادله اشپیگر^[22] استفاده کرد و به این ترتیب مساله از نظر محاسباتی ساده تر شد[67]. در سال 1995 وانگ^[23] و همکاران از مدل بار فضایی برای پیش بینی عملکرد غشای نانوفیلتراسیون استفاده کردند و نتایج را با حل تحلیلی و نیز مدل بار ثابت مقایسه کردند. که نتایج هر دو مدل، مخصوصا در مورد حفره های ریز تطابق مناسبی با یکدیگر داشت[68].
2-3- مدل‌سازی الیاف توخالی^[24]
گرچه فرآیندهای انتقال جرم و جداسازی در اشکال مختلف غشاها انجام شده ولی در این میان غشاهای الیاف توخالی بیش تر از سایر انواع مورد استفاده صنعتی واقع شده است. الیاف توخالی که شماتیکی از آن ها در شکل 2-1 نشان داده شده، معمولا برای فرآیندهایی با نیرومحرکه فشارطراحی می شوند و بیش تر به صورت سیستم متشکل از جریان های موازی استفاده می شوند، به شکلی که دو سیال موازی هم ولی در جهت مخالف هم جریان دارند. در اغلب کاربردها از غشای الیاف توخالی میکرومتخلخل استفاده شده است که اندازه حفرات در آن یکنواخت بوده است. ظرفیت الیاف توخالی بسته به کاربرد آن می تواند متفاوت باشد و تا دبی های حدود چندهزار لیتر در دقیقه را هم می تواند پوشش دهد. چنین غشاهایی در کار سنگوبتا^[25] و همکاران در سال 1994 به کار رفته است[69].
شکل 2-1- شمایی از سیستم غشایی الیاف توخالی[70]
مطالعات و کارهای زیادی در زمینه استفاده از الیاف توخالی برای مصارف صنعتی صورت گرفته است. در این کارها از اشکال مختلف سیستم و نیز مواد متفاوتی استفاده شده است. رید^[26] و همکارانش در سال 1994 جداسازی ترکیبات آروماتیک از پساب های صنعتی را در هلند انجام دادند که در آنl/h 75 از پساب آب در سه بخش مجزای سیستم مورد جداسازی واقع شد که هرکدام از این بخش ها دارای سطح مقطع m²3-2 است[71]. این سیستم غشایی ازنظر جداسازی عملکردی مطلوب داشته است به لحاظ اقتصادی هم مناسب و قابل مقایسه با سایرفرآیندهای مشابه بوده است. طی یک تحقیق دیگر سیرکار^[27] و همکاران در سال 1991 از مدول های الیاف توخالی آب دوست جهت جداسازی اسید سیتریک از آب استفاده کردند. اثر دبی فاز آبی، اثر دبی فاز آلی و غلظت مورد بررسی واقع شد و یک مدل ریاضی برای پیش بینی اثر واکنش شیمیایی روی انتقال جرم هم پیشنهاد داده شده است[72].
دو مثال از جداسازی مایع-مایع توسط ماستو مورا^[28] و همکاران در سال 1991 بررسی شده است. که در آن ها از غشای آب دوست برای مطالعه استخراج اتانول، ایزوپروپانول و ان-بوتانول استفاده شده است[73]. بروس^[29] در سال 1993 از روغن پیاز و بقیه گیاهان برای انجام فرایند جداسازی روی جریان های پساب استفاده کرد[74]. در بیش تر مصارف صنعتی و تحقیقاتی از نمونه های کوچک غشاهای الیاف توخالی استفاده شده است. اما سیستم های بزرگ به دلیل مشکلات مواد و ساخت هنوز به طور گسترده قابل استفاده نشده است.
مدل های زیادی برای پیش بینی عملکرد الیاف توخالی ها استفاده شده است که از کار ژانگ^[30] در سال 1985شروع شده است و پس از آن نیز کارهای دیگری انجام شده است[75]. در این مطالعات هم جذب فیزیکی و هم جذب شیمیایی در این فرایند مطالعه شده است. یکی از رایج ترین تحقیقات در این سال ها مطالعه بر جداسازی کربن دی اکسید از گاز طبیعی بوده است. که کارهای زیادی روی جذب آن انجام شده است. از جمله محمد و همکاران در سال 2008 مدل سازی حذف دی اکسید کربن از گاز طبیعی را با بهره گرفتن از غشای الیاف توخالی انجام دادند که نتایج مدل سازی تطابق بسیار مناسبی با داده های تجربی داشت در این مدل‌سازی برای سادگی کار یک فیبر و فضای اطراف آن در سمت پوسته به صورت یک استوانه تودرتو فرض می شود که شکل2-2 شمایی از این نوع فرض را در مورد غشای الیاف توخالی رانشان می دهد. [76].
غشاهای الیاف توخالی انواع مختلفی به لحاظ اندازه حفرات غشا دارد. یکی از انواع غشاهای الیاف توخالی که در سال‌های اخیر مورد استفاده قرار گرفته ، غشاهای الیاف توخالی نانومتخلخل است که در فرآیندهای جدید مورد توجه واقع شده است. از جمله وانگ^[31] و همکاران در سال 2006 از غشای نانوفیلتراسیون الیاف توخالی برای حذف کرومات استفاده کردند[77].
شکل 2-2- غشای الیاف توخالی ، الف: فرض یک استوانه تودرتو برای یک فیبر غشا ها ب: مقطع عرضی واقعی سیستم[76]
2-4- مدل سازی برمبنای دینامیک سیالات محاسباتی
در سال های گذشته مطالعات عددی زیادی روی غشاهای مختلف نظیر میکروفیلتراسیون، نانوفیلتراسیون و اولترافیلتراسیون انجام شده است. یکی از زمینه های نو و مورد اقبال محققان استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی بوده که قابلیت های بسیاری در مدل سازی پدیده های مختلف شیمیایی و فیزیکی داشته است. با توجه به این که معمولا در غشا با معادلات پدیده های انتقال مواجه هستیم لذا استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی در این مورد کاملا موجه به نظر می رسد. در سال 2001 جرالد^[32] و همکاران با بهره گرفتن از دینامیک سیالات محاسباتی غشای نانوفیلتراسیون را مدل کردند و با بهره گرفتن از روش المان محدود، دستگاه معادلات حاصل از مدل سازی را حل کردند. شمایی از سیستم غشایی مدل شده در شکل2-3 نشان داده شده است. همچنان که مشخص است سیستم غشایی از یک کانال تشکیل شده که قسمت پایین آن را غشای نانوفیلتراسیون پوشانده است[78]. در سال 2005 رحیمی و همکاران با بهره گرفتن از مدل سه بعدی سیالاتی برای مدل سازی توزیع فشار در غشای میکروفیلتراسیون و دبی عبوری از آن استفاده کردند[79].
شکل2-3- سیستم غشایی شامل کانال عبور جریان و غشای نانوفیلتراسیون[78]
2-5- مدل سازی بر مبنای هوش مصنوعی
در مهندسی شیمی مثل همه زمینه های مهندسی شبکه های عصبی استفاده های متنوع و فراوانی داشته است ازجمله شبکه عصبی قادر به مدل سازی سیستم های پیچیده و غیرخطی نانوفیلتراسیون بوده است در این زمینه هم توسط محققان استفاده شده است. در سال 2000 توسط براون و همکاران برای پیش بینی عملکرد نانوفیلتراسیون در محلول های نمکی نظیر سدیم کلرید استفاده شد که نتایج حاصل از مدل سازی تطابق بسیار مناسبی با داده های آزمایشگاهی داشت[80]. همچنین در سال 2003 توسط گریشما^[33] و همکاران از شبکه عصبی مصنوعی برای پیش بینی عملکرد غشای نانوفیلتراسیون در محلول های آبی استفاده شد[81].
فصل سوم
3- مدل سازی
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ ­­­­
3-1- مدلDSPM-DE
در این مدل برهم‌کنش الکترواستاتیک ناشی از تفاوت ثابت دی‌الکتریک محلول و غشا هم لحاظ شده است. اساس مدل عبارت است از:
الف) اثر استریک^[34]
این اثر به نقش اندازه یون‌ها و حفره‌ها در عبور یون‌ها از غشا یا عدم عبور و بازگشت آن‌ها به محلول مربوط می‌شود. ممانعت فضایی ناشی از اندازه یون‌ها توسط ضرایب تصحیح در معادله نرنست-پلانک لحاظ می‌شوند.

جدول ۴-۱۴- طبقات جمعیتی روستاهای شهرستان بندر انزلی ۹۷
جدول ۴-۱۵- طبقات جمعیتی روستاهای دارای مدرسه شهرستان بندر انزلی ۹۷
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۳-۱- موقعیت جغرافیایی ۵۹
شکل۴-۱- روستاهای برخورداری از خدمات آموزشی در شهرستان بندر انزلی ۶۷
شکل ۴-۲- روستاهای برخورداری از خدمات آموزشی پیش دبستان در شهرستان بندر انزلی ۶۹
شکل ۴-۳- روستاهای برخورداری از خدمات آموزشی دبستان در شهرستان بندر انزلی ۷۰
شکل ۴-۴- روستاهای برخورداری از خدمات آموزشی راهنمایی در شهرستان بندر انزلی ۷۱
شکل ۴-۵- روستاهای برخورداری از خدمات آموزشی متوسطه در شهرستان بندر انزلی ۷۲
نقشه ۴-۶-پراکندگی مدارس شهر بندر انزلی ۸۰
شکل ۴-۷-حوزهکشش خدمات آموزشی پیش دبستان شهرستان بندر انزلی ۸۱
شکل ۴-۸-حوزه کشش خدمات آموزشی دبستان روستاهای شهرستان بندر انزلی ۸۲
شکل ۴-۹-حوزه کشش خدمات آموزشی راهنمایی روستاهای شهرستان بندر انزلی ۸۳
شکل ۴-۱۰-حوزه کشش خدمات آموزشی متوسطه روستاهای شهرستان بندر انزلی ۸۴
شکل ۴-۱۱-توزیع دانش آموزان مقطع پیش دبستان ۹۰
شکل ۴-۱۲-توزیع دانش آموزان مقطع ابتدایی ۹۱
شکل ۴-۱۳-توزیع دانش آموزان مقطع راهنمایی ۹۲
شکل ۴-۱۴-توزیع دانش آموزان مقطع دبیرستان ۹۳
چکیده
توزیع فضایی خدمات آموزشی تاثیر مستقیم در آسایش خانواده ها، کاهش هزینه و سفرهای درون شهری، تناسب و انسجام فضاها، زیبایی شهر و … دارد و از حساسیت زیادی برخوردار است طی سال های گذشته توجه صرف به ساخت مدارس از نظر کمی و عدم توجه به سایر عوامل موثر در مکان یابی و همچنین کاربری های مجاور آن، نه فقط باعث کاهش کارایی مدارس از نظر آموزشی گشته بلکه سبب بروز مشکلات متعددی از قبیل صرف وقت و هزینه بیشتر برای رسیدن به مدرسه، خستگی و بی حوصلگی دانش آموزان، افزایش سفرهای دانش آموزی و حتی به مخاطره افتادن سلامت روحی و جسمی آن ها می شود که در نهایت منجر به بروز افت تحصیلی آن ها می گردد به همین جهت در این تحقیق نگارنده به بررسی فضاهای آموزشی شهرستان انزلی با توجه به تحولات جمعیتی پرداخته است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و شیوه جمع آوری اطلاعات بصورت میدانی و کتابخانه ای است.

جامعه آماری تحقیق کل روستاهای شهرستان بندر انزلی است و حجم نمونه مدارسی هستند که دارای مدارس هستند هدف اصلی تحقیق ارائه الگوی مناسبی از توزیع خدمات آموزشی با توجه به جمعیت است نتایج تحقیق نشان می دهد که توزیع مدارس در شهرستان بندر انزلی نامتناسب است بطوریکه در برخی مقاطع مانند دبیرستان تعداد ۲ مدرسه در سطح روستاها وجود دارد که متناسب با جمعیت نبوده وجمعیت دانش آموزی به شهر انزلی مراجعه می کنند. و در سایر مقاطع نیز کمبودهایی احساس می گردد
واژگان کلیدی :تحولات جمعیتی ، توزیع فضایی ، مراکز آموزشی ، روستا ، شهرستان بندر انزلی
مقدمه
در سالهای اخیرتقاضا برای خدمات عمومی افزایش چشمگیری داشته است این امر به دلیل افزایش جمعیت در شهرهای کشور و همچنین مهاجرت از شهرهای کوچک به کلان شهرها، بویژه به پایتخت می­باشد. بعلاوه به دلیل ساختارهای اقتصادی- سیاسی کشور و وجود تنوع فرهنگی در بین اقوام مختلف و نیز پراکندگی جغرافیایی کلان شهرها، همواره سرعت پاسخگویی به نیازها از سرعت رشد نیازها به خدمات عمومی کمتر بوده است. یکی از دغدغه های اساسی این بحث دسترسی عادلانه و بهینه افراد جامعه به کاربری­های کالبدی شهری در مباحث کلان کشور برای رسیدن به توسعه پایدار می باشد.
با توسعه شهرنشینی و تبدیل شهرهای کم جمعیت به شهرهای با جمعیت متوسط و نیز تبدیل شهرهای متوسط به کلان شهرها، چالشهای جدیدی در زمینه مسافت­های طولانی بین محل سکونت و کار یا محل تحصیل بوجود آمده است.در کنار مشکلات جمعیتی عدم تناسب کاربری اراضی و ایجاد کاربری­هایی که ارتباطی با هم ندارند مزید بر علت گشته و باعث بوجود آمدن مشکلات عدیده­ای شده است.
امروز با تحول در نگرش، بینش و فرهنگ افراد تقاضا برای آموزش افزایش یافته است. آموزش نیروی انسانی کارآمد متخصص و پرورش مردمی آگاه و با فرهنگ سبب بهبود در کیفیت زندگی افراد و افزایش میزان بهره وری و بهره گیری از هر گونه سرمایه گذاری مادی شده است. به طوری که یکی از مهم ترین وظایف دولت ها گسترش و تعمیم آموزش عمومی و فراهم کردن امکانات آموزشی برای همه افراد یک جامعه می باشد.
موضوع آموزش و پرورش در اکثر جوامع امروزی با هر نظام و سیاستی مورد توجه است و نسبت به سایر فعالیت ها ی اجتماعی در مقیاس جهانی از اولویتی خاص برخوردار است و یکی از ویژگی های توسعه یافتگی را در آموزش و­پرورش نیروی انسانی­می دانند.
در برنامه­ ریزی­های مربوط به مسایل شهری، دسترسی مناسب به خدمات آموزشی از جمله اهداف برنامه­ ریزان و تصمیم­ گیران در سطح شهر می­باشد. کاربری­ها و مراکز آموزش از جمله نیاز های اجتناب ناپذیر مردم به منظور دستیابی به دانش و بالابردن سطح سواد جامعه در پاسخگویی به نیازهای جمعیت دانش آموزی می­باشد.
پراکندگی مکانی مناسب و توزیع فضایی این مراکز به دلیل اثرات مستقیم در آرامش و آسایش خانواده ها از مهم­ترین و حساس­ترین مسایل جامعه محسوب می­ شود. در همین راستا، در فرایند های مربوط به برنامه­ ریزی، مکانیابی مراکز آموزشی، مرحله ارزیابی و انتخاب مناسب­ترین گزینه از میان کاربری­های مختلف از اهم فعالیت­ها می­باشد که با توجه به تراکم جمعیت جوان در هرم سنی موجود در کشور اهمیت آن دو چندان می شود.
سالانه تعدادی از مکان های آموزشی به دلیل مکان یابی نادرستشان تغییر، تعطیل و یا از گردونه فعالیت های موثر آموزشی خارج می شوند. و این موضوع هزینه های جبران ناپذیری را بر اقتصاد کشور تحمیل می نماید.
بر این اساس تجدید نظر در سازمان دهی مکان های آموزشی ساختار بندی و، تغییر موقعیت و …. یکی از دغدغه های مهم وزارت آموزش و پرورش می باشد.
لذا تحقیق حاضر در نظر گرفته شده است تا به این نا به سامانی ها تا حد امکان رسیدگی کرده و از تصمیمات نسنجیده جلو گیری کند بنابراین این تحقیق با انگیزه بهبود خدمات آموزشی صورتگرفته روش اجرا مطالعات کتابخانه ای و میدانی است که یافته ها ومباحث در ۵ فصل: فصل اول: کلیات تحقیق، فصل دوم مروری بر ادبیات تحقیق، فصل سوم روش شناسی تحقیق، فصل چهارم یافته های تحقیق و فصل پنجم، نتیجه گیری وپیشنهاد می باشد.
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱-بیان مسئله
۲-۱-اهمیت ضرورت های تحقیق
۳-۱-اهداف تحقیق
۴-۱-سوالات و فرضیه های تحقیق
۵-۱- تعریف واژه ها و مفاهیم
۶-۱- محدودیتها و تنگناهای تحقیق
۱-۱-بیان مسئله
شاخص های عمده بر نامه ریزی روستایی بر مبنای خدمات روستایی شامل خدمات زیربنایی و روبنایی است که خدمات آموزشی از جمله خدمات روبنایی محسوب می شوند که امکان دسترسی به آنها از سایر نقاط نیز امکان پذیر می باشد و با توجه به تحقیق های انجام شده مرتبط با عنوان پژوهش حاضر و در ارتباط با انواع مکان یابی ها ی خدمات آموزشی به نظر می رسدکه در استقرار آنها عوا ملی چون تعداد جمعیت، فاصله از روستا، محیط جغرافیایی، حوزه نفوذ روستاها و…. دخیل باشد. در گذشته گزینش وتعیین مکانها جهت احداث فضاهای آموزشی معمولا بر اساس تجارب روزانه اشخاص، اعمال نظر غیر تخصصی افراد یا گروه های بود که اعتبارات عمرانی جهت احداث آموزشگاه در راستای امکانات موجود از جمله وجود زمین صورت می گرفت که گاه هدر رفتن منابع را به دنبال داشت و وجود تعدادی فضاهای آموزشی بدون استفاده در استانهای مختلف کشور گواه این مدعاست. اجرای طرح مکانیابی و انجام مطالعات بنیادی در نقاط روستایی می تواند منابع و امکانات را به سمت نیازهای واقعی سوق دهد و ارزیابی این مکانهای آموزشی می تواند در بر نامه ریزیهای جدید خدمات و مکانهای آموزشی و رفع معضلات مربوط به تراکم دانش آموزان در نقاط خاص موثر واقع گردد.کمبود نیروی انسانی متخصص وماهر وعدم وجود اعتبارات عمرانی دولت در روستاهای کوچک ( زیر ۲۰ خانوار) زمینه را برای ارائه خدمات به روستاهای کوچک محدود می سازد بنابراین خدمات رسانی خاصه خدمات آموزشی به روستاهای کوچک بر اساس نقاط مر کزی و الویت بندی صورت می پذیرد.بررسی های سازمان یونسکو از طرح مکانیابی فضاهای آموزشی که در سال ۱۹۸۵ در کشور مالزی به انجام رسیده است نشان می دهد، این اقدام بسیار مفید بوده است ومعادل ۳۰% کل بودجه عمرانی آموزش و پرورش برای کشور مالزی صرفه جویی داشته است شهرستان بندر انزلی با مساحت ۳۱۸/۲۹۹ کیلومتر مربع بوده و تراکم نسبی جمعیت در بین شهرستان ۷/۴۴۴ نفر و در هر کیلومتر مربع می باشد با توجه به رشد جمعیت در سالهای اخیر و با توجه به اینکه مناطق روستایی از مراکز آموزشی داخل شهر استفاده می کنند
مجاورت روستاهای بخش مرکزی و همچنین محدود بودن مکان استقرار و توزیع خدمات آموزشی در نواحی روستایی سبب تراکم زیاد دانش آموزان در برخی از مدارس گردیده است در واقع بین میزان جمعیت و توزیع فضایی مراکز آموزشی تناسب وجود ندارد به همین دلیل در این تحقیق محقق در نظر دارد ابتدا به بررسی میزان جمعیت و توزیع فضایی مراکز آموزشی بپردازد ؟ و در انتها به ارائه پیشنهاداتی در رابطه توزیع ناسب فضاهای آموزشی بپردازد.
۲-۱-اهمیت ضرورت های تحقیق
دسترسی همه ساکنین روستا به خدمات آموزشی امری ضروری است اما با توجه به میزان جمعیت دانش آموزی در روستاهای مختلف و پراکندگی روستاها این امر میسر نمی گردد. به نظر می رسد که توزیع خدمات آموزشی شهرستان انزلی متناسب با نیاز روستاییان روستاهای اطراف استقرار نیافته و شرایط مناسب را برای برخورداری از امکانات فراهم ننموده است.
به منظور رفع این کاستی‌ها و سازماندهی فضایی مناسب امکانات و خدمات، اولین قدم، شناخت نابرابری‌ها و شکاف میان مناطق است. کاهش نابرابری میان سکونتگاه ها و مناطق مختلف یک منطقه از مهمترین دغدغه‌های دولتها و مجامع علمی بوده و همواره برای تحقق آن اندیشیده و راهبردهایی طراحی نموده اند؛ بطوری که درسالهای اخیر تاکید بر نابرابری‌های ناحیه ای و سازمان فضایی آن از اولویتهای اصلی تحقیقات جغرافیایی دراغلب کشورها بوده است. در کشور ما نیز همانند دیگر کشورهای در حال توسعه، با تمرکز روز افزون جمعیت در برخی مناطق این مناطق با و مشکلات متعددی مواجه بوده است؛ بنابر این لزوم بررسی رابطه بین خدمات و جمعیت در هر منطقه ای امری ضروری و مهم در توسعه است
۳-۱-اهداف تحقیق
۱-۳-۱-هدف کلی
این تحقیق در پی دستابی به اهداف زیراست:
تعیین و ارائه الگوی مناسبی از توزیع خدمات آموزشی با توجه به جمعیت است

این مدل یک تئوری خطی از توسعه است. در این مدل، اقتصادها به سه بخش اولیه، ثانویه و سوم تقسیم شوند. بنا به نظر روستو تاریخچه کشورهای توسعه یافته یک الگوی مشترک از تغییرات ساختار را دنبال می‌‌کنند که شامل ۵ مرحله می‌باشد:(تودارو مایکل)
۱- جامعه سنتی
درجامعه سنتی فعالیت اقتصادی با هدف امرار معاش انجام می‌شود یعنی محصول به جای مبادله شدن توسط تولیدکننده مصرف می‌شد و تولیدکننده همان مصرف کننده بود. البته معامله به صورت محدود و با روش مبادله کالا به کالا (تهاتر) انجام می‌شد. یعنی کالاها با یکدیگر معاوضه می‌شدند. در این جامعه کشاورزی مهم‌ترین بخش بوده و تولید کارمحور بوده و استفاده از مقادیر سرمایه محدود است.
۲- دوران گذار (انتقال)
گذار شرایط لازم الاجرا برای جهش (خیز) است. در این مرحله مازادهای ناشی از تجارت پدیدار شده که متاثر از زیرساخت‌های حمل و نقل است. در این مرحله پس‌انداز‌ها و سرمایه‌گذاری رشد می‌کند و فعالان اقتصادی و کارآفرینان پدید می‌آیند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳- جهش
صنعتی شدن با انتقال کارگران از زمین به کارخانه‌ها افزایش می‌یابد. در این مرحله رشد در مناطق کمی از کشور و بر روی یک یا دو صنعت متمرکز شده است و سیاست‌ها و نهادهای اجتماعی برای حمایت از صنعتی شدن توسعه می‌یابند.
۴- رسیدن به بلوغ
در این مرحله رشد گسترده شده و در سطح اقتصاد توزیع می شود و با تکنولوژی‌های جدید حمایت شده است.
۵- مصرف انبوه
در این مرحله رشد به صورت کامل محقق شده و جامعه به مصرف انبوه روی‌ می‌آورد.
دلالت‌های مدل روستو
توسعه به سرمایه‌گذاری کافی و پایدار در تجهیزات سرمایه‌ای نیاز دارد. برای ترویج رشد در کشورهای در حال توسعه، باید شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری ایجاد شود یعنی لازم است اقتصاد به «مرحله ۲» دست‌ یابد.
در مدل روستو پس‌انداز و تشکیل ( انباشت) سرمایه هسته اصلی فرایند رشد و به دنبال آن توسعه می‌باشد. کلید توسعه انتقال پس‌انداز برای ایجاد سرمایه‌گذاری جهت تسریع تحرک رشد اقتصادی است و با آغاز این مسیر، رشد اقتصادی به خودی خود ادامه می‌یابد. توسعه می‌تواند در مرحله ۳ به خاطر نداشتن حجم مورد نیاز پس‌انداز (۲۰-۱۵ درصد از GDP) متوقف شود. اگر نرخ پس‌انداز داخلی ۵% باشد، بنابراین وام یا کمک‌های بین‌المللی، به‌منظور پر کردن شکاف پس‌انداز می‌بایست ۱۵-۱۰ درصد باشد. سرمایه‌گذاری حاصله، اقتصاد را به مرحله ۴ سوق داده و رسیدن به بلوغ و رشد اقتصادی خودزا را در پی دارد.
محدودیت‌های مدل روستو، اندک است. عوامل تعیین‌کننده مرحله توسعه اقتصادی یک کشور معمولاً وسیع تر از دیدگاه مد نظر روستو است: به عبارت دیگر توسعه اقتصادی به مقدار و کیفیت منابع تکنولوژیک کشورها و ساختارهای نهادی کشورها مثل قانون قرارداد بستگی دارد. روستو تلاش دارد تا تجربیات توسعه کشورهای غربی را بیان کند؛ و به همین جهت وی توجهی به تجربیات کشورها با فرهنگ‌ها و سنت‌های متفاوت (مانند کشورهای زیر صحرا در افریقا که توسعه اقتصادی کمی را تجربه کرده‌اند) ندارد. (فرجادی- ۱۳۸۷)
۲-۵-۲٫ مدل هارود ـ دومار
مدل هارود ـ دومار در دهه ۱۹۳۰ توسعه یافت و محوریت آن بر انتقال وجوه ناشی از پس‌انداز به سرمایه‌گذاری است. معمولا وجوه پس انداز مردم به سرمایه‌گذاران قرض داده می‌شود و از این طریق موجبات رشد اقتصادی فراهم می‌شود.
در این مدل نرخ رشد اقتصادی بستگی دارد به: سطح و نسبت پس‌انداز و ضریب سرمایه به تولید.
بهره‌وری سرمایه‌گذاری یعنی نسبت محصول به سرمایه دراقتصاد. به عنوان مثال اگر ۸ واحد از تجهیزات سرمایه، سالانه یک واحد محصول تولید کند، نسبت محصول به سرمایه ۸ به ۱ می‌باشد و نسبت ۳ به ۱ نشان می‌دهد که سالانه برای تولید ۱ واحد محصول به ۳ واحد سرمایه نیاز داریم.
تحلیل و بسط بیشتر مدل هارود ـ دومار در ۱۹۴۰ توسعه یافته که برای تحلیل چرخه‌های تجاری به کار رفته است و بعدها برای تشریح رشد اقتصادی استفاده شد. طبق این مدل رشد اقتصادی به مقدار نیروی کار و سرمایه بستگی دارد یعنی (Y=F(K,L). عرضه نیروی کار در کشورهای در حال توسعه فراوان است؛ بنابراین این فقدان سرمایه فیزیکی است که رشد اقتصادی و به دنبال آن توسعه اقتصادی را عقب نگه می‌دارد. به همین جهت می‌توان توقع داشت که سرمایه فیزیکی بیشتر، رشد اقتصادی را به‌وجود ‌آورد (برای ترسیم این وضعیت می‌توان از منحنی مرز امکانات تولید استفاده کرد). سرمایه‌گذاری خالص (یعنی سرمایه‌گذاری بیشتر از آن چه برای جایگزینی سرمایه‌های مستهلک مورد استفاده قرار می‌گیرد. درواقع کل سرمایه گذاری منهای سرمایه گذاری جایگزین سرمایه گذاری مستلک شده، سرمایه گذاری خالص را تشکیل می‌دهد) منجر به افزایش تجهیزات تولیدکننده شده و زمینه افزایش محصول و درآمد بالاتر را فراهم می‌کند. درآمد بیشتر سطوح بالاتری از پس‌انداز را ممکن‌ می‌سازد و در نتیجه سرمایه‌گذاری در ادوار بعد نیز افزایش می‌یابد.
به کارگیری مدل رشد اقتصادی هارود ـ دومار، مستلزم به کارگیری سیاست‌های تشویق پس‌انداز و ایجاد پیشرفت‌های تکنولوژیک (که نسبت سرمایه به تولید را کاهش دهد) است.
ساختار مدل
در این مدل فرض می‌شود:
۱- زمانی که سرمایه‌گذاری (It) در هر دوره با تغییرات درآمد ملی (۱Yt-Yt-) ضرب‌در نسبت سرمایه به تولید (k) برابر باشد؛ مقادیر عرضه و تقاضای کل در تعادل قرار دارند. نسبت سرمایه به تولید، ارزش سرمایه مورد نیاز برای تولید یک واحد محصول در یک دوره زمانی را نشان می‌دهد.
۲- در تعادل یک اقتصاد بسته، سرمایه‌گذاری مورد انتظار با پس‌انداز مورد انتظار برابر خواهد بود. این فرض شرط اولی تعادل را نتیجه می‌دهد:
با تقسیم طرفین بر Y خواهیم داشت:
تعاریف می‌کنیم:
نرخ پس‌انداز
نرخ رشد
لذا خواهیم داشت:
S=k*g
یا:
به این معادله، «معادله رشد هارود ـ دومار» گفته می‌شود. در واقع در این مدل نرخ رشد همواره توسط نسبت پس‌انداز ملی و نسبت سرمایه ملی به تولید (k) تعیین می‌شود. هر چه یک کشور بیشتر پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کند سریعتر رشد می‌کند.
مثال: فرض کنید ۳=k و %۶=S لذا خواهیم داشت:
اما اگر بتوان پس‌انداز ملی را از ۶% به ۱۵% افزایش داد، نرخ رشد به صورت زیر افزایش می‌یابد.
اثر پس انداز بر رشد به روستو کمک می‌کند تا «مرحله جهش» را برای اقتصاد تعریف می‌کند. اگر کشوری فقط ۱۵% تا ۲۰% پس‌انداز کند می‌تواند با نرخی بسیار سریع‌تر نسبت به کسانی که پس‌انداز کمتری دارند رشد و توسعه پیدا کند. این رشد می‌تواند خود پایدار باشد. دلالت سیاست اصلی این تئوری این است که منابع سرمایه‌گذاری مورد نیاز می‌تواند توسط کمک‌های خارجی تامین شود.که این خود مقدمه ای برای ورود تکنولوزی و کاهش ضریب سرمایه به تولید خواهد بود .
انتقادات وارده بر مدل
• نقد دومار بر دومار (نقد خود دومار بر مدل خودش که گویا آن را در یکی از مقالات مطرح کرده است): «هدف اصلی من تحلیل چرخه‌های تجاری بود نه استخراج یک نرخ رشد که از لحاظ تجربی معنی‌دار باشد».
• در این مدل شبیه‌سازی سطح مطلوب پس‌اندازهای داخلی مشکل است.
• پرکردن شکاف پس‌انداز با وام گرفتن از کشورهای بیگانه بعدها موجب مشکلات بازپرداخت بدهی می‌گردد.
• بازدهی نهایی نزولی برای تجهیزات سرمایه‌ای وجود دارد؛ بنابراین هر واحد متوالی از سرمایه‌گذاری بهره‌وری را کاهش و نسبت سرمایه به تولید را افزایش می‌دهد (بر خلاف فرض هارود و دومار که این نسبت را ثابت در نظر گرفته بودند).
• حجم سرمایه‌گذاری فقط یکی از عوامل تأثیرگذار بر توسعه است. مثلا رویکرد طرف عرضه (بازارهای آزاد) و توسعه منابع انسانی (آموزش و پرورش) بر عوامل دیگری تاکید دارند.
• رشد اقتصادی لازم است اما برای توسعه شرط کافی نیست در حالی که در این مدل این گونه فرض شده است.
• ساختار اقتصادی(یعنی کشاورزی و صنعت و خدمات) بخشی دارای اهمیت است؛ درحالی که در مدل به تمایز میان بخش ها توجه نمی‌شود.
۲-۵-۳٫ مدل دو-شکاف
مدل دو_شکاف یک حالت تعمیم یافته از مدل رشد هارود ـ دومار است. این مدل بر دو شکاف تاکید دارد، شکاف اول که در مدل هارود-دومار نیز بر آن تاکید می‌شود شکاف پس انداز می‌باشد. شکاف دوم (علاوه‌بر شکاف پس‌انداز) با مطرح شدن تجارت خارجی پیدا می‌شود. می‌توان مدل دو- شکاف را به صورت زیر تعریف نمود:
شکاف پس‌انداز بر این امر دلالت دارد که پس‌انداز داخلی برای حمایت از سطح رشدی که با فرض ثبات قدرت خرید کالاهای وارداتی اقتصاد و ثبات سطح سایر منابع، قابل تصور است، ناکافی می باشد. در مقابل شکاف ارزی بیانگر آن است که ممکن است قدرت خرید وارداتی (که با ارزش صادرات به‌علاوه انتقال سرمایه ایجاد شده)، برای حمایت از سطح رشدی که با فرض ثبات سطح پس‌انداز داخلی قابل تصور است؛ ناکافی باشد.
تئوری دوـ‌شکاف حاکی از آن است که سرمایه‌گذاری و توسعه از طریق میزان پس‌انداز داخلی یا ظرفیت خرید وارداتی محدود شده است.
۲-۵-۴٫ مدل لوویس
مدل لوویس یک مدل تغییر ساختاری است که چگونگی جابه‌جایی (تحرک) نیروی کار در یک اقتصاد دوگانه را تشریح می‌کند. از منظر لوویس رشد بخش صنعت موجب رشد کل اقتصاد می‌شود. مدل لوویس نشان می‌دهد که رشد اقتصادی مستلزم تغییر ساختاری در اقتصاد است. این تغییر ساختاری بدین صورت خواهد بود که مازاد نیروی کار در بخش کشاورزی سنتی (که تولید نهایی اندک و یا حتی در حد صفر دارد) به بخش صنعتی مدرن (که تولید نهایی بالا و رو به افزایش دارند) منتقل می شود. منتقل کردن مازاد نیروی کار از مناطق روستایی به شهری بر بهره‌وری کشاورزی تأثیری ندارد (در این جا منظور از بهره‌وری، تولید نهایی کارگران روستایی است).

برای بررسی ارتباط استراتژی های تندرستی کارکنان بیمارستانهای دولتی با عملکرد آنان،فرضیات زیر را در نظر می گیریم:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بین استراتژی های تندرستی کارکنان بیمارستانهای دولتی و عملکردآنان رابطه معنی داری وجود ندارد:H₀
بین استراتژی های تندرستی کارکنان بیمارستانهای دولتی و عملکردآنان رابطه معنی داری وجود دارد:H₁
برای بررسی این فرض ، با توجه به جدول شماره (۱۳-۴) از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است که مقدار عددی ارائه شده برای میزان ارتباط عملکرد کارکنان با تندرستی۰٫۰۵۳ R=می باشد و با توجه به سطح معنی داری Sig=0.477 مشخص می گردد که از سطح خطای بیشتر بوده ، یعنی فرض وابستگی در سطح خطای رد می گردد.
بنابراین فرض H₁ رد و H₀ تائید می شود . بنابراین بین استراتژی های تندرستی کارکنان بیمارستانهای دولتی و عملکردآنان رابطه معنی داری وجود ندارد.
بررسی ارتباط متغییر های خدمات رفاهی ، تندرستی ، بیمه و بازنشستگی با عملکرد کارکنان بیمارستان خصوصی به کمک ضریب همبستگی اسپیرمن.
فرضیه اول: بین استراتژی های خدمات رفاهی نیروی انسانی باعملکرد کارکنان بیمارستان خصوصی
رابطه معنی داری وجود دارد

خدمات رفاهی
ضریب همبستگی اسپیرمن
عملکرد
.۱۸۰
سطح معنی داری
.۰۸۵
تعداد
۲۵۰

جدول شماره (۱۴-۴) خدمات رفاهی روستایی
برای بررسی ارتباط استراتژی های خدمات رفاهی کارکنان بیمارستان خصوصی با عملکرد آنان، فرضیات زیر را در نظر می گیریم:
بین استراتژی های خدمات رفاهی کارکنان بیمارستان خصوصی و عملکردآنان رابطه معنی داری وجود ندارد:H₀
بین استراتژی های خدمات رفاهی کارکنان بیمارستان خصوصی و عملکردآنان رابطه معنی داری وجود دارد:H₁
برای بررسی این فرض ، با توجه به جدول شماره (۱۴-۴) از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده
شده است که مقدار عددی ارائه شده برای میزان ارتباط عملکرد کارکنان با خدمات رفاهی R=0.180 می باشد و با توجه به سطح معنی داری۰۸۵ Sig=0. مشخص می گردد که از سطح خطای بیشتربوده ، یعنی فرض وابستگی در سطح خطای رد می گردد.
بنابراین فرض H₀ پذیرفته می شود . بنابراین بین استراتژی های خدمات رفاهی کارکنان بیمارستان خصوصی رابطه معنی داری وجود ندارد.
فرضیه دوم: بین استراتژی های بیمه و بازنشستگی نیروی انسانی باعملکرد بیمارستان خصوصی رابطه معنی داری وجود دارد جدول(۱۵-۴)بیمه و بازنشستگی بیمارستان خصوصی

بیمه و بازنشستگی