های یکپارچه برای تحقیقات گردشگری شهری “معتقد است که نواحی شهری مکان های مجزا و پیچیده ای هستند .چهار مشخصه عمومی پذیرفته شده برای شهرها ،تراکم های فیزیکی بالای ساختارها ،کارکرد ها و عدم تجانس های اجتماعی و فرهنگی ،اقتصاد چند کارکردی،مرکزیت فیزیکی در درون شبکه های منطقه ای و درون شهری.وقتی که شهر ها بعنوان چنین مکانی مطرح میشوند گردشگری توسعه پیدا میکند.این پیچیدگی به طرز تفکیک ناپذیری ماهیت و ساختار گردشگری شهری را تشکیل داده و به آن خصوصیاتی میدهد که آن را از انواع گردشگر متمایز میسازد( ۹۴۶-۹۲۶، ۲۰۰۱ ،pearce).نواحی شهری به علت آنکه جاذبه های تاریخی و فرهنگی بسیاری دارند،غالبا” مقاصد گردشگری مهمی محسوب می شوند. علاوه بر این حتی در صورتیکه جاذبه های گردشگری در مناطق غیر شهری واقع باشند،از آنجایی که شهر ها به پیرامون خود خدمات میدهنددر رابطه با گردشگری قرار میگیرند.لذا حجم زیادی از امکانات گردشگری در شهر ها متمرکز میشوند(۰پاپلی یزدی و بقایی ،۱۳۸۵،ص۱۸۸)

۲-۲-۱۰-آثار منفی اجتماعی فرهنگی گردشگری
گسترش آلودگی های رفتاری وتعارضات وناهنجاری های ناشی از تهاجمات فرهنگی گردشگران از یک سو و ضعف ضوابط محدود کننده درمیان گردشگران و جامعه میزبان از دیگر سو سبب ایجاد اخلال در این فراگرد مهم ارتباطی و بروز آثار مخرب فرهنگی میشود.میزان این تاثیرات به تفاوت های فرهنگی گردشگران و سیستم ارزشی و الگوی رفتاری جامعه میزبان بستگی دارد . در مواردی طیف تغیرات به گونه ای وسیع و شدید است که میتواند از طریق ایجاد تغیرات اساسی در ارزش های اجتماعی و اخلاقی به استحاله اخلاقی بینجامد.(williamsT2000tp163).بدین ترتیب جامعه میزبان خصوصا”در جوامع در حال توسعه در معرض اثرات تقلیدی قرار میگیرد.این گونه اثرات گرچه غالبا”آسیب جدی بر فرهنگ میزبان وارد می کند و منجر به از خود بیگانگی می شود لیکن در مواردی در بر گیرنده جوانب مثبت و سازنده نیز می باشد (swarbrookT1999Tp74).از دیگر آثار منفی اجتماعی-فرهنگی گردشگری تغییر در سنن،آداب و ابزار نهادینه فرهنگ محلی و به گونه ای تخریب آنها می باشد که بر گرفته شده از تجاری شدن فرهنگ و اینکه فرهنگ برخی جنبه های فرهنگ مادی و معنوی است .اسواربک از واژه تجاری شدن فرهنگ و اینکه فرهنگ برخی نمادهای آن جنبه کالا به خود میگیرند.صحبت کرده است.در مکانیزم این فرآیندسنن و اقلام فرهنگی به دلایل گوناگون از قبیل ساده سازی به منظور سهولت استفاده و بازارمآب شدن از بار ارزشی واقعی تهی شده و در واقع دچار اصالت زدایی میشود . ایجاد ساختار اجتماعی جدید و اقتدار گرایی از جمله دیگر آثار منفی اجتماعی – فرهنگی گردشگری است چرا که اثرات تجمعی بسیاری از تغییرات اجتماعی – فرهنگی منجر به تغییر عمده در ساختار اجتماعی و ایجاد الگوی جدیدی از اقتدارگرایی میشود.ترویج فحشا و روسپیگری وقوع جرم و جنایت و گسترش برخی بیماریها از جمله دیگر آثار منفی فرهنگی –اجتماعی گردشگری است.(تولایی،سیمین،۱۳۸۶،ص۹۷)
۲-۲-۱۱-آثار منفی زیست محیطی ناشی از گردشگری
آثار منفی مرتبط برگردشگری نیز در چارچوب آثارمنفی بر زیست بوم طبیعی فرسایش وخسران فیزیکی،انواع آلودگی ها ،آثار سوء مرتبط با منابع،آثار بصری اجتماعی – فرهنگی قابل طبقه بندی است.
آثارمربوط بر زیست بوم طبیعی :تخریب انواع پوشش های گیاهی و آثار فرسایشی ناشی از آن یکی از گسترده ترین طیف آثار منفی ناشی از گردشگری است. استفاده بیش از حد از معابر طبیعی که برای پیاده روی اختصاص داده شده است علاوه بر تخریب پوشش گیاهی موجب فشرده شدن خاک میشود . این امر به نوبه خوددرجه نفوذ پذیری خاک را کاهش داده و موجبات افزایش روان آب و فر سایش هر چه بیشتر خاک را فراهم می آورد از بین رفتن یا کاهش پوشش گیاهی در نتیجه فعالیت های متنوع گردشگری از دیگر تبعات منفی این قسم فعالیت است .
۲-۲-۱۲-آثار منفی اقتصادی ناشی از فعالیت گردشگری
مهمترین آثار منفی اقتصادی گردشگری در ارتباط با آن برون رفت ارز از کشور میزبان میباشد(تولایی،۱۳۸۶،ص۷۳).تهیه و ایجاد کالا و خدمات مورد نیاز صنعت گردشگری مستلزم به کار گیری منابعی است که در غیر این صورت میتوانست صرف فعال نمودن دیگر بخش های اقتصادی شود.از دیگر تبعات منفی اقتصادی صنعت گردشگری افزایش هزینه های زندگی و قیمت ها در جامعه میزبان ،ضعیف تر شدن طبقه متوسط و منجر به انحصار طلبی ارزی و سفته بازی میشو(دیبا ،۱۳۷۱)فصلی بودن گردشگری که منجر به راکد ماندن سرمایه در سایر فصول سال میشود که این یکی از پیامد های منفی اقتصادی صنعت گردشگری است (توالایی،۱۳۸۶،ص۷۳).

روند مدرنیته از آغاز قرن ۱۸ به بعد با سرمایه گذاری فراوان در بخش صنعت و افزایش جمعیت و فضای آن تا به امروز در دنیا منجربه تحول سریع رشد شهرنشینی و توسعه آن به سمت کلان شهرهای جهانی و ملی شده است. یکی از پارامترهای مهم این توسعه وجود آثار گردشگری شهری بوده است، که در جامعه ایران هم پارامترها و موقعیت های طبیعی، فرهنگی و مذهبی در رشد شهرنشینی و کلانشهرها بسیار موثر بوده است.در چنین فضایی افزایش و توسعه وسایل حمل و نقل، کم شدن ساعات کار، و افزایش دستمزدها که حاصل ماشینی شدن زندگی شهری بوده است زمینه های گذران اوقات فراغت و روند گریز از محیط های شهری را مهیا کرده است. به گونه ای که همگام با توسعه شهرنشینی، گردشگری از جمله گردشگری شهری تعمیم یافته است. به طور کلی محیط های شهری از دو نظر در صنعت گردشگری امنیت دارند« از یکسو کانون های شهری را به لحاظ تمرکز جمعیت در آن ها و فشارها و خستگی های ناشی از کار و فعالیت به عنوان مبداء مسافرت های گردشگری محسوب می گردند و از سوی دیگر بعضی از شهرها به علت وجود امکان فعالیت های اقتصادی، سیاسی، ارتباطی، فراغتی و جاذبه های تاریخی و گردشگری به
عنوان مسافرت های گردشگری برگزیده می شوند.» ( دیناری،۱۳۸۹: ۲۲) به عبارت دیگر گسترش شهرنشینی از علل مهم شکل گیری گردشگری قلمداد می گردد. تکامل و تراکم شهرها، تنگناها و محدودیت های خاص را برای ساکنان اش به وجود آورده و ادامه چنین روندی باعث می گردد انسان ها به دنبال گریزگاهی باشند که خود را برای مدتی از انقیاد دست و پاگیر زندگی شهری رها می سازند و زمانی را برای تفریح و تفرج و ترمیم قوای تحلیل یافته اختصاص دهند. به دنبال آشکار شدن بازتاب های منفی زندگی شهری، برنامه ریزی در زمینه اوقات فراغت درصدد اولویت های شهرها قرار گرفته و این امر به زایش توریسم شهری و گردشگری منجربه گردیده است.
فصل سوم
مشخصات جغرافیایی عرصه پژوهش
فصل سوم: مشخصات جغرافیایی عرصه پژوهش:
۳-۱- موقعیت جغرافیایی عرصه پژوهش
۳-۲-مشخصات محیط طبیعی
۳-۳- مشخصات اجتماعی – اقتصادی
۳-۴- مشخصات فضایی کالبدی
۳-۵-قابلیت ها و جاذبه های گردشگری شهر میبد
۳-۱-موقعیت جغرافیایی:
میبد در ۱۰ درجه و ۲ دقیقه و ۵۴ ثانیه طول جغرافیایی و ۴ درجه و ۱۴ دقیقه و ۳۲ ثانیه عرض جغرافیایی واقع بوده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۲۳۴ متر می‌باشد. شهر میبد در شمال غرب شهر یزد، کنار جاده تهران – بندرعباس و راه‌‌آهن تهران – کرمان و در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد. اراضی خاوری آن دشت و هموار است و از سوی غرب به کوهپایه و ارتفاعات جنوبی عقدا منتهی می‌گردد. شهرهای یزد، صدوق و اردکان به ترتیب همسایگان جنوب شرق، جنوب و شمال این شهرستان هستند.
مساحت کل شهر میبد بر اساس طرح هادی، ۵/۱۹ کیلومتر مربع (۱۹۵۲هکتار) می‌باشد که از این اراضی بخش‌های کشاورزی و باغات ۲۸۲ هکتار، اراضی مسکونی ۲۶۲ هکتار، موات و بایر ۴۵۲ هکتار است.

۳-۲-مشخصات محیط طبیعی:
۳-۲-۱- ز مین شناسی
قدیمی ترین سازند موجود در منطقه، رخساره های ماسه سنگی و دولومیتی مربوط به اینفراکامبرین است که در ارتفاعات اشنیز و تلخستان به چشم می خورد. از آنجا که رسوبات تپه های ماسه های اطراف اشکذر و زارچ و ادامه آن تا یزد، رسوبات برداشت شده از غرب و جنوب غرب میبد می باشد. (با توجه به جهت وزش باد غالب) و این رسوبات حاوی ماسه های آهکی سیاه رنگ، دولومیت و شیل است می توان به وجود نهشته های تخریبی دوران اول زمین شناسی در محدوده های غرب و جنوب غرب میبد پی برد.
۳-۲-۱-۱-رسوبات بادی: .
منطقه مورد مطالعه در طول سال (خصوصاً در فصل زمستان و طول بهار) مواجه با طوفان های حاوی گرد و خاک است. ماسه های روان از مناطق کوهستانی غرب و دامنه های کم ارتفاع آن سرچشمه می گیرند و رسوبات آن اغلب ماسه، مارن، شیل و رسوبات آهکی می باشند.
در اثر حرکت رسوبات فوق مشکلات زیادی ایجاد می شود که اهم آنها عبارتند از:
– حرکت کند وسائط نقلیه در مسیر جاده تهران- بندرعباس
– آسیب دیدن ماشین آلات واحدهای تولیدی، صنعتی
– تخریب پوشش گیاهی
– مدفون شدن مزارع از رسوبات بادی و از بین رفتن محصولات کشاورزی
– آلوده شدن هوای سطح شهر و روستاها
– از بین بردن دیوار باغات و حتی منازل مسکونی
– پوشانده شدن دهانه قنوات و جوی های انتقال کشاورزی
نوع ماسه هایی که در منطقه و اطراف تپه های ماسه ای مشاهده می شود به سه صورت است:
الف) ماسه دارای بیش از ۵۰ درصد کوارتز با شوری کم
ب) ماسه دارای بیش از ۵۰ درصد شیل با شوری زیاد
ج) ماسه مخلوط از کوارتز و شیل با دانه بندی متفاوت
۳-۲-۲-توپوگرافی منطقه مورد مطالعه:
مخوف‌ترین کویرهای جهان در داخل لگن بزرگ و بسته فلات ایران واقع شده‌اند، که دشت رسوبی و پر دامنه یزد، یکی از حوضه‌های شاخص جغرافیایی آن است. گستره این دشت از دامنه‌های شیرکوه در جنوب آغاز می‌شود و با شیب ملایمی تا کویر سیاه‌کوه در شمال، در مسافتی بیش از یکصد کیلومتر ادامه می‌یابد. شهر میبد در بخش میانی دشت فلات ایران واقع است. به طور کلی رشته کوههایی که دور تا دور فلات مرکزی را در برگرفته است سبب شده که دامنه‌های خارجی فلات، از رطوبت بیشتری برخوردار بوده و
دامنه‌های داخلی آن خشک باشد. بنابراین کمبود نزولات جوی و آفتاب داغ آسمان صاف ایران، شرایط سختی را در حاشیه کویر به وجود آورده است بررسی میبد و نحوه استقرار آن نشان می‌دهد که توپوگرافی، آبهای تحت‌الارضی و استخراج آب (قنات) در شکل‌گیری شهر نقش مهمی داشته است. میبد در کنار مسیل رودخانه‌های قدیمی و در جوار راه قدیمی ری – کرمان به صورت مجتمع‌های زیستی اولیه شکل گرفته صورتی است که روستای رکن‌آباد در جنوب شهر حدود ۲۰ متر بلندتر از روستای عشرت‌آباد در شمال شهر است.
۳-۲-۳- شیب
شیب متوسط ۱۴/۷۴ درصد و زمان تمرکز حوضه ۶/۲ ساعت میباشد بیشترین وسعت منطقه بین ارتفاعات ۱۱۰۰تا۱۳۰۰ متری قرار گرفته و حدود ۳۸ درصد منطقه را شامل میشود بطور کلی حدود ۶۰ درصد منطقه در ارتفاع کمتر از ۱۵۰۰ متری قرار گرفته اند.
۳-۲-۴-ویژگیهای اقلیم شناسی شهر میبد
به طور کلی شهرمیبد به تبع شرایط کلی استان یزد و به دلیل واقع شدن در عرض های جغرافیایی ۳۰ تا ۳۲ درجه شمالی، موقعیت عمومی خود و قرار گرفتن در نوار بیابانی نیمکره شمالی و همچنین موقعیت نسبی خود و تحت تأثیر بیابان ها و کویرهای اطراف و دوری از منابع عمده رطوبت و حاکم بودن توده هوای پرفشار جنب حاره در اکثر ماه های سال دارای آب و هوای گرم و خشک است با این وجود به دلیل ارتفاع نسبی شهرستان از سطح دریا (بیش از ۱۲۰۰ متر) و وجود توده کوهستانی غربی و جهت عمود آن در مسیر بادهای غربی اقلیم همانند آن اکثر مناطق خشک و کویری استان است.
جدول خلاصه هواشناسی میبد

پارامترهای مختلف هوا شناسی

فروردین