انعطاف پذیری (FL) :
انعطاف پذیری^[۳۶] توانایی منطبق ساختن عواطف، افکار و رفتار با موقعیت ها و شرایط دائماً در حال تغییر است. این بعد از هوش هیجانی به توانایی کلی فرد در سازگاری با شرایط ناآشنا، غیرقابل پیش بینی و پویا بر می گردد. افراد انعطاف پذیر افرادی فعال، زرنگ و همیار هستند و در واکنش به شرایط تغییر بدون تعصب عمل می کنند. این افراد زمانی که مشخص شود اشتباه کرده اند قادرند ذهنیات خود را تغییر دهند. آنها نسبت به افکار، جهت گیریها، روشها و اعمال مختلف و متفاوت گشاده رو و صبورند (بار – ان، ۱۹۹۷).
تحمل فشار^[۳۷] (ST) :
تحمل فشار عبارت است از توانایی مثبت مقاومت در برابر رویدادها و موقعیت های فشارزا بدون توقف از طریق سازگاری فعال و مثبت در برابر فشار، این توانایی به معنی پشت سر گذاشتن موقعیت های مشکل ساز بدون از پا در آمدن است. این توانایی مبتنی است بر:
الف) قابلیت انتخاب روشهایی برای سازگاری با فشار (یعنی چاره جویی و موثر بودن و توانایی یافتن روش های مناسب و آگاهی از نحوه انجام آنها)

ب) تمایل خوش بینانه به تجارب جدید و تغییرات جدید و تمایل به داشتن توانایی غلبه بر مشکل موجود (یعنی باور داشتن به توانایی خود در برخورد و مقابله با این موقعیت ها)
ج) این احساس که شخص می تواند موقعیت فشار را کنترل کند یا بر آن تأثیر بگذارد(یعنی حفظ آرامش و داشتن کنترل).
این بعد از هوش هیجانی به آنچه که «قدرت من» و «سازگاری مثبت» گفته می شود شبیه است. تحمل فشار با آرامش و خودداری و مواجه شدن با مشکلات بدون تحت تأثیر هیجانات شدید واقع شدن مرتبط است. کسانی که تحمل فشار را در حد بالایی دارا هستند بحران ها و مشکلات را بهتر پشت سر می گذارند و کمتر دچار احساس ناامیدی و بی یاوری می شوند و اضطراب اغلب زمانی حادث می شود که فرد در این بعد از هوش هیجانی درست عمل نکند. که این مسأله تأثیر بیمار گونه ای بر کل عملکرد فرد دارد مانند توجه ضعیف، شکل داشتن در تصمیم گیری و مشکلات جسمی مثل بدخوابی (بار – ان، ۱۹۹۷).
کنترل تکانه^[۳۸] (IC) :
کنترل تکانه، توانایی مقاومت یا به تأخیر انداختن تکانه، سابق یا وسوسه انجام عملی است، این توانایی در پذیرش تکانه های پرخاشگرانه، خوددار بودن و کنترل خشم، پایین بودن تحمل ناکافی، ناتوانی در کنترل مشکلات، فقدان خودکنترلی، آزارگری و رفتارهای تند و غیر قابل پیش بینی تجلی می کند (بار-ان، ۱۹۹۷).
شادکامی^[۳۹] (HA) :
شادکامی توانایی راضی بودن از زندگی خود، لذت بردن از خود و دیگران و شاد بودن است. این توانایی شامل رضایت از خود، خشنودی کلی و توانایی لذت بردن از زندگی است. این مولفه از هوش هیجانی شامل توانایی لذت بردن از جنبه های مختلف زندگی خود و به طور کلی زندگی است. افراد شادمان اغلب احساس خوبی و راحتی چه در محیط کار و چه در اوقات فراغت دارند.
شادکامی یا احساس کلی شادی و نشاط مرتبط است. شادکامی پیامد جانبی یا شاخص مهم درجه کلی هوش هیجانی و عملکرد هیجانی مشخص است. شخصی که در این مقیاس ضعیف است ممکن است نشانه های نوعی افسردگی از قبیل نگرانی، عدم اطمینان به آینده، کنارگیری اجتماعی، کمبود در برآورده شدن نیازها، احساس گناه، نارضایتی از زندگی و در موارد شدیدتر افکار و رفتار خودکشی را داشته باشد.
خوشبینی^[۴۰] (OP) :
خوشبینی توانایی نگاه کردن به طرف روشن تر زندگی و حفظ یک زندگی مثبت حتی در رویارویی با بداقبالی است. خوش بینی نشان دهنده امید به زندگی و رویکردی مثبت به زندگی روزمره است. خوش بینی برعکس بدبینی است که یکی از نشانه های رایج افسردگی می باشد (بار – ان، ۱۹۹۷).
فهرست اختصاصی ویژگی های تعریف کننده هوش هیجانی در هر یک از مدل های سه گانه در جدول شماره ۴-۲ ذکر شده است.
جدول شماره ۴-۲ : ویژگی های ساختاری هوش هیجانی (مایر، ۲۰۰۱؛ به نقل از دهقانی آرانی، ۱۳۸۴)

رویکرد توانایی
رویکرد مختلط

مایر، کاروسو، سالووی (۱۹۹۰)
تجدید نظر شده توسط سالووی و مایر (۱۹۹۹)

گلمن (۱۹۹۵)
تجدید نظر توسط گلمن (۱۹۹۸)

بارسان (۱۹۹۷)

۱) توانایی آگاهی هیجانی برای درک صحیح هیجانها درک صحیح هیجان های متظاهر در چهره‌ها، موسیقی و طرح ها
۲) توانایی به کارگیری هیجانها برای تسهیل تفکر مرتبط ساختن صحیح هیجانها به سایر احساسات پایه (رنگها، بافتها) استفاده از هیجانها برای تغییر چشم اندازها
۳) توانایی فهم هیجانها و معانی آنها
توانایی تحلیل هیجانها به جزاء توانایی فهم احتمال انتقال و یک احساس به احساس دیگر توانایی فهم احساسات مرکب در داستان ها
۴) توانایی اداره هیجانها
توانایی اداره هیجان در خود
توانایی اداره هیجان در دیگران

۱) خودآگاهی آگاهی هیجانی خودارزیابی صحیح اطمینان به خود
۲) تنظیم خود کنترل خود قابلیت اعتماد با وجدان بودن سازش پذیری، بدعت
۳) انگیزش سائق پیشرفت، تعهد، ابتکار، خوشبینی
۴) همدلی
فهم دیگران، رشد دیگران، خدمتگذاری تفوق بر گوناگونی
آگاهی سیاسی
۵) مهارت های اجتماعی نفوذ، ارتباط، مدیریت تعارض رهبری، تسهیل کننده تغییر ایجاد پیوند همکاری و تعاون توانایی های گروهی

۱) هوش هیجانی درون فردی
خودآگاهی هیجانی
ابراز وجود، احترام به خود، خود شکوفائی
۲) هوش هیجانی بین فردی
همدلی، روابط بین فردی
مسئولیت پذیری اجتماعی
۳) هوش هیجانی سازش پذیری