در علم هواشناسی و همچنین کشاورزی مقوله سرما از یخبندان متفاوت است ، به همین نحو سرما زدگی نیز با یخ زدگی تفاوت های فراوانی دارد. سرما زدگی در هر زمان از سال می تواند برای یک گیاه رخ دهد، و این درصورتی است که گستره زمانی یخ بندان کوتاه تر است و فقط زمانی رخ می دهد که دما به زیر صفر درجه سانتی گراد برسد.

در ایستگاههای هواشناسی دما در سه سطح اندازه گیری می شود:
اندازه گیری دما در داخل جعبه اسکرین در ارتفاع ۱۸۰ سانتی متری از سطح زمین
دمای اعماق خاک: که به ترتیب دمای اعماق( ۵- ۱۰-۲۰-۳۰-۵۰-۱۰۰ سانتی متری ) خاک توسط دماسنج ها اندازه گیری می شود.
دماسنج های حداقل و حداکثر سطح ۵ سانتی متری خاک: این دما سنج ها در ارتفاع ۵ سانتی متر از سطح خاک قرار دارند و بیشینه و کمینه دمای خاک را اندازه گیری می کنند که کاربردهای فراوانی دارند که امروزه کمتر بدان پرداخته می شود.( اداره کل هواشناسی استان گیلان)
بررسی اختلاف دمای اسکرین و سطح خاک به شناسایی تاثیرات عوامل محیطی بر تغییرات دما کمک بسیاری می کند. برای تشخیص وقوع وارونگی دما، امکان یخ زدگی گیاهان و یخ زدگی لایه های سطحی خاک نیز می توان از این مقایسه استفاده کرد.
دماسنج های معمولی یا همان دماسنج های مستقر در اسکرین چون در ارتفاع تقریبی ۲ متری قرار دارند و اکثر گیاهان زراعی در زیر این ارتفاع قرار دارند کمک زیادی به درک شرایط دمایی موثر بر گیاه نمی کند. دما سنج های اعماق خاک هم به دلیل این که دما اعماق خاک را اندازه گیری می کنند نمی توانند در تشخیص سرما زدگی و یخ زدگی به ما کمک کنند. اما دما سنج های سطح ۵ سانتی متر روی خاک برای تشخیص سرمازدگی و یخبندان بسیار مهم می باشند، و معمولا” مبنای تشخیص سرما زدگسی در گیاهان می باشد. در جواب این سوال که دمای استاندارد برای اعلام سرما زدگی در گیاهان چه دمایی است باید گفت که آستانه تحمل گیاهان در مراحل مختلف فنولوژی متفاوت است و دمای پایه یا همان دمای صفر گیاه در مراحل مختلف نیز تفاوت دارد. اما در واقع جهت اندازه گیری دما در ایستگاههای هواشناسی علاوه بر دیدبانی های ذکر شده نیاز به اندازه گیری دما در ارتفاعات دیگر مثلا” ۵۰ و حتی ۱۰۰ سانتی متری می‎باشد که متاسفانه انجام نمی گیرد.اما بطور کلی مقاومت گیاهان به دماهای پایین در حالت رکود و خواب خیلی بیشتر از زمان رشد و نمو آنان است و بیشتر خطر سرما زدگی در زمانی است که گیاه در حال فعالیت و رشد و نمو است.
همانطور که در جدول ۲-۱ مشاهده می گردد دمای بحرانی برای محصولات ذکر شده به دلیل تفاوت اقلیم کشت شده با برنج متفاوت می باشد، و دماهای بحرانی در این گیاهان بسیار پائین تر از برنج می باشد.
جدول ۲-۱ دماهای بحرانی با تداوم ۳۰ دقیقه ای

نام گیاه

جوانه زنی

گل دهی

رسیدن دانه

گندم بهاره

۹- تا ۱۰-

۱- تا ۲-

۲- تا ۳-

یولاف

۸- تا ۹-

۱- تا ۳-

۲- تا ۳-

جو

۷- تا ۸-

۱- تا ۲-

۲- تا ۳-

نخود

۷- تا ۸-

۲- تا ۳-

۳- تا ۹-

عدس

۷- تا ۸-

۲- تا ۳-

۲- تا ۹-

برنج

۱- تا ۵-

۱- تا ۵-

۱- تا ۵-