جدول شماره ۱۲ و ۱۳ مربوط به هدف شماره ۷ یعنی تعیین ارتباط عوامل مرتبط با بیماری/سلامتی با خود مراقبتی (به تفکیک حیطه ها) در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی می باشد. براساس اطلاعات این جداول از بین متغیرهای طول مدت ابتلا به بیماری، میزان کسر تخلیه، میزان هموگلوبین، میزان فشارخون سیستولیک و دیاستولیک، تنها طول مدت ابتلا به بیماری از لحاظ آماری ارتباط معنی داری مستقیمی را با حیطه حفظ خود مراقبتی نشان داده است (r = 0.136, P < 0.036) . از طرف دیگر میانگین نمره خود مراقبتی در حیطه حفظ (۰۵/۰ = P) و اعتماد به خود (۰۲/۰ =P ) در ۲ گروه بیماران بستری و سرپایی از لحاظ آماری معنی دار است. به طوریکه این نمره در حیطه حفظ در بیماران سرپایی و در حیطه اعتماد به خود در بیماران بستری بیشتر می باشد . این نمره بر حسب سابقه بستری در حیطه مدیریت (۰۱/۰ =P )، اعتماد به خود (۰۲/۰ =P ) و خود مراقبتی کل (۰۱/۰ = P) از لحاظ آماری معنی دار است، به طوریکه این نمره در هر ۳ حیطه در افراد با سابقه ۴-۳ بار بستری بیشتر از سایر افراد می باشد. میانگین نمره خود مراقبتی بر حسب سابقه کسب آموزش در حیطه حفظ (۰۰۱/۰ =P )، مدیریت (۰۰۹/۰ =P ) و خود مراقبتی کل (۰۰۲/۰ = P) از لحاظ آماری معنی دار است، به طوریکه این نمره در حیطه حفظ و خود مراقبتی کل در افراد دارای سابقه کسب آموزش توسط پرستار بیشتر و در حیطه مدیریت در افراد دارای سابقه کسب آموزش توسط پزشک بیشتر می باشد. میانگین نمره خود مراقبتی بر حسب وجود اختلالات دریچه ای در حیطه مدیریت (۰۱۱/۰ =P ) از لحاظ آماری معنی دار است، به طوریکه این نمره در افراد بدون اختلال دریچه ای قلب بیشتر می باشد. همچنین این نمره بر حسب وجود اختلالات بطنی در حیطه مدیریت (۰۵/۰ =P ) از لحاظ آماری معنی دار است، به طوریکه این نمره در افراد بدون اختلالات بطنی بیشتر می باشد.
در رابطه با طول مدت ابتلا به بیماری، مطالعه کامرون و همکاران نشان داد که بیماران دارای طول مدت کمتر ابتلا به بیماری حفظ و مدیریت خود مراقبتی کمتری دارند (به ترتیب ۰۵/۰ =P و ۰۰۳/۰ =P ) ولی در حیطه اعتماد به خود از لحاظ آماری تفاوت معنی داری مشاهده نشد (۴۰/۰ =P) (13). همچنین مطالعه ریگل و همکاران که با عنوان خود مراقبتی در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلبی انجام شد، نشان داد که طول مدت ابتلا به بیماری بر خود مراقبتی نارسایی قلبی تاثیر دارد (۸۳). درحالیکه در مطالعه تانگ و همکاران ارتباطی بین این دو متغیر مشاهده نشد (۳۷).
درحالیکه، مطالعه شجاعی و همکاران نشان داد که با افزایش مدت زمان ابتلا به نارسایی قلبی رفتارهای خود مراقبتی ضعیف تر شده است (۲۱).
پژوهشگر معتقد است که با افزایش طول مدت ابتلا به بیماری، درک و آگاهی از بیماری بیشتر شده و متعاقبا تلاش بیشتری جهت کنترل وضعیت خود و فراگیری اقدامات مورد نیاز برای کاهش علایم و کیفیت زندگی بهتر خواهد داشت، بنابراین رفتارهای خود مراقبتی نیز در آنها مشهود تر خواهد بود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یافته های این مطالعه در ارتباط با وضعیت بستری نشان داد که بیماران سرپایی تعداد دفعات بستری کمتری نسبت به بیماران بستری داشتند؛ احتمالا با توجه به اینکه بیماران سرپایی از شدت بیماری کمتری برخوردارند و وضعیت سلامتی آنان در حد مطلوب تری می باشد شاید این یافته اینگونه قابل توجیه باشد، همچنین پژوهشگر معتقد است که وضعیت خود مراقبتی بویژه حفظ آن در بیماران سرپایی بهتر خواهد بود زیرا این بیماران با رعایت توصیه های مراقبتی و درمانی جهت حفظ خود مراقبتی توانسته اند شرایط بهتری داشته و دفعات بستری شدن مجدد را در خود کنترل نمایند.
در رابطه با سابقه بستری، مطالعه کاتو و همکاران نشان داد که تعداد دفعات بستری از لحاظ آماری ارتباط معنی داری با توانایی خود مراقبتی نداشت (۰۸/۰ = P) (28). از طرف دیگر، مطالعه شجاعی و همکاران نشان داد که رفتارهای خود مراقبتی در بیمارانی که دفعات بستری بیشتری داشته اند، ضعیف تر بود (۲۱). همچنین مطالعه شنل^[۸۴] و همکاران با هدف تعیین عوامل تعیین کننده عمومی و درمانی رفتارهای خود مراقبتی در میان انجمن بیماران نارسایی قلبی، نشان داد که نمرات بالاتر خود مراقبتی با تعداد دفعات کمتر بستری در ارتباط بود (۰۱۹/۰ = P) (49).
در این مطالعه نیز مانند سایر مطالعات، بیماران با سابقه بستری ۵ بار و بیشتر دارای وضعیت خودمراقبتی نامطلوب تری بودند؛ شاید بتوان این یافته را اینگونه توجیه نمود که افراد با سابقه بستری ۵ بار و بیشتر، به علت وضعیت بیماری خود و بستری شدن های مجدد، از انجام رفتارهای خود مراقبتی مایوس شده اند و اعتقادی به تاثیر مثبت این رفتارها بر روی تسکین علایم بیماری اشان ندارند که این امر تبعیت آنها را از رفتارهای خود مراقبتی تحت تاثیر قرار می دهد.
در رابطه با سابقه کسب آموزش، نتایج مطالعه ابوطالبی و همکاران ارتباط آماری معنی داری را بین سابقه ی آموزش و توان خود مراقبتی واحدها نشان داد (۰۲/۰ = P) (10). مطالعه شجاع فرد و همکاران که با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر رفتار خود مراقبتی و موانع و منافع انجام آن در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی در شهر تهران انجام شد، نشان داد که پس از انجام مداخله آموزشی وضعیت انجام کلیه رفتارهای خود مراقبتی و درک آنها از منافع انجام آن به طور معنی داری افزایش یافت (۰۰۱/۰ > P) و موانع درک شده انجام این رفتارها نیز بطور معنی داری کاهش یافت (۰۰۱/۰ > P) (42). همچنین نتایج مطالعه رضایی و همکاران با هدف تعیین تاثیر آموزش خود مراقبتی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی نشان داد که، کیفیت زندگی و رفتارهای مراقبت از خود بعد از مداخله نسبت به قبل از آن تفاوت معنی داری یافته بود (۰۰۱/۰ > P) (5).
به نظر می رسد فرایند آموزش با توجه به تاثیراتی که بر سطوح آگاهی و نگرش بیماران دارد نقش تعیین کننده ای را می تواند بر وضعیت خود مراقبتی آنها نیز داشته باشد.
در رابطه با وجود اختلالات دریچه ای، مطالعه کاتو و همکاران از لحاظ آماری ارتباط معنی داری بین وجود اختلالات دریچه ای و پیروی از رفتارهای خود مراقبتی نشان نداد (۷۶/۰ = P) (28).
پژوهشگر معتقد است که وجود اختلالات دریچه ای با تاثیر بر شدت بیماری و علایم آن در بیمار می تواند با خود مراقبتی ضعیف تر نیز در ارتباط باشد.
در رابطه با وجود اختلالات بطنی، از نظر پژوهشگر این اختلالات نیز شاید با پیچیده تر نمودن شرایط بیمار و وخامت وضعیت بیماری، رفتارهای خود مراقبتی را در آنها تحت تاثیر قرار دهد.
جدول شماره ۱۷-۱۴ مربوط به هدف شماره ۸ یعنی تعیین عوامل پیش بینی کننده خود مراقبتی (به تفکیک حیطه ها) با کنترل عوامل فردی-اجتماعی و مرتبط با بیماری در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی می باشد.
جدول شماره ۱۴ ضرایب رگرسیونی عوامل پیش بینی کننده حیطه حفظ خود مراقبتی را براساس مدل لوجستیک رگرسیونی به روش LR نشان می دهد؛ براساس اطلاعات این جدول، از عوامل مورد بررسی در این مطالعه متغیرهای سطح تحصیلات، سابقه کسب آموزش و وضعیت عملکرد شناختی از پیش بینی کننده های خطی وضعیت حفظ خود مراقبتی هستند . با توجه به اطلاعات این جدول افراد زیر دیپلم نسبت به افراد دیپلم و بالاتر شانس بیشتری در حفظ خود مراقبتی داشتند (OR = 6.47, 95% CI = 1.68 -24.9) . در مورد اثر پیش بینی کنندگی سابقه کسب آموزش، آموزش توسط پزشک و پرستار به ترتیب شانس حفظ خود مراقبتی را به طور متوسط ۵/۲ و ۵۷/۲ برابر خواهد نمود (OR = 2.5, 95% CI = 1.28 – 4.89; OR = 2.57, 95% CI = 1.14 – 5.77) . همچنین در مورد اثر پیش بینی کنندگی متغیر وضعیت عملکرد شناختی، با یک واحد افزایش در نمره وضعیت عملکرد شناختی شانس حفظ خود مراقبتی ۱۵/۱ برابر افزایش پیدا می کند (OR = 1.15, 95% CI = 1.05 – 1.25) .
در این راستا مطالعه کامرون و همکاران، ۲ متغیر سن (سنین بالاتر ۰۱/۰ P < ) و سطح متوسط تا شدید شاخص بیماری همراه (۰۵/۰ P <)، را به عنوان عوامل پیش بینی کننده حفظ خود مراقبتی نشان داد (۱۸). همچنین در مطالعه ای دیگر از کامرون، ۳ متغیر سن (۰۳/۰, P = 19/0B = )، علایم افسردگی (۰۴/۰, P = 17/0B = – ) و سطح تجربه (۰۰/۰, P = 29/0B =)، در مطالعه تانگ و همکاران وضعیت تاهل (۰۴/۰, P = 22/0 =B ) و اطمینان از خود مراقبتی (۰۰۴/۰, P = 31/0B =)، و در مطالعه ریگل و همکاران سطح تحصیلات بالاتر، سابقه ابتلا به نارسایی قلبی، کلاس پایین تر سیستم طبقه بندی NYHA و کشور محل سکونت به عنوان عوامل پیش بینی کننده حفظ خود مراقبتی شناخته شدند (۱۳, ۳۵, ۳۷).
شاید علت اختلاف در عوامل پیش بینی کننده حفظ خود مراقبتی، تفاوت در برخی از ویژگی های فردی-اجتماعی و مرتبط با بیماری واحدهای مورد پژوهش باشد.
برخلاف یافته های مطالعه حاضر که نشان داد افراد زیر دیپلم نسبت به افراد دیپلم و بالاتر شانس بیشتری در حفظ خود مراقبتی دارند، در مطالعه ریگل و همکاران افراد دارای سطح تحصیلات بالاتر خودمراقبتی بهتری داشتند؛ این یافته را شاید بتوان اینگونه توجیه نمود که افراد دارای سطح تحصیلات بالاتر به علت مشغله بیشتر توجه و اهمیت کمتری برای توصیه های مراقبت از خود قائل هستند و اطمینان بیشتری نسبت به رفتارهای مراقبتی و درمانی خود دارند.
جدول شماره ۱۵ ضرایب رگرسیونی عوامل پیش بینی کننده حیطه مدیریت خود مراقبتی را براساس مدل لوجستیک رگرسیونی به روش LR نشان می دهد؛ براساس اطلاعات این جدول، از عوامل مورد بررسی این مطالعه متغیرهای سابقه کسب آموزش، وجود اختلالات بطنی و متوسط درآمد ماهانه از پیش بینی کننده های خطی وضعیت مدیریت خود مراقبتی هستند. جدول فوق نشان می دهد که آموزش توسط پرستار شانس مدیریت خود مراقبتی را به طور متوسط ۴۳/۲ برابر افزایش می دهد (OR = 2.43, 95% CI = 1.09 – 5.41)؛ و آموزش توسط پزشک شانس مدیریت خود مراقبتی را به طور متوسط ۱۹/۲ برابر افزایش می دهد (OR = 2.19, 95% CI = 1.16 – 4.17) . از دیگر پیش بینی کننده های معنی دار موثر بر مدیریت خود مراقبتی وجود اختلالات بطنی می باشد، به طوریکه شانس نسبی مدیریت خود مراقبتی در افراد مبتلا به اختلالات بطنی نسبت به افراد بدون اختلالات بطنی کمتر از ۱ است (OR = 0.52, 95% CI = 0.31 – 0.89)، یعنی وجود اختلالات بطنی مدیریت خود مراقبتی را کاهش می دهد . از عوامل مرتبط دیگر که در مدل نهایی به عنوان یک پیش بینی کننده باقی مانده است متوسط درآمد ماهانه بود، به طوریکه به ازای یک واحد افزایش در درآمد ماهانه (۱۰۰ هزار تومان) شانس مدیریت خود مراقبتی به طور متوسط ۰۹/۱ برابر افزایش می یابد (OR = 1.09, 95% CI = 1 – 1.17) .
در این راستا مطالعه کامرون و همکاران، ۴ متغیر جنس، شاخص بیماری همراه متوسط تا شدید، وجود علایم افسردگی و اطمینان بیشتر به مراقبت از خود را به عنوان عوامل پیش بینی کننده مدیریت خود مراقبتی نشان داد (۰۵/۰P < ) (18). همچنین مطالعه ریگل و همکاران، سن کمتر، بیماری همراه بیشتر و کشور محل سکونت را و مطالعه ای دیگر از کامرون و همکاران، جنس (۰۲/۰, P = 19/0- =B )، کلاس عملکردی NYHA (00/0, P = 25/0 =B )، بیماری همراه (۰۱/۰, P = 24/0 =B ) و سطح تجربه (۰۲/۰, P = 20/0 =B ) را به عنوان عوامل پیش بینی کننده مدیریت خود مراقبتی نشان داد (۱۳, ۳۵).
از نظر پژوهشگر شاید علت اختلاف در عوامل پیش بینی کننده مدیریت خود مراقبتی، تفاوت در معیارهای ورود به مطالعه، و تفاوتهای قومی و نژادی باشد.
جدول شماره ۱۶ ضرایب رگرسیونی عوامل پیش بینی کننده حیطه اعتمادبه خود در زمینه خود مراقبتی را براساس مدل لوجستیک رگرسیونی به روش LR نشان می دهد؛ براساس اطلاعات این جدول، از عوامل مورد بررسی این مطالعه متغیرهای جنس، وضعیت بستری، سابقه کسب آموزش، درآمد ماهانه، وضعیت عملکرد شناختی، و سابقه بستری از پیش بینی کننده های خطی وضعیت اعتماد به خود در زمینه خود مراقبتی هستند . با توجه به جدول فوق یکی از عوامل پیش بینی کننده موثر بر اعتماد به خود در زمینه خود مراقبتی، وضعیت بستری می باشد به طوریکه شانس اعتماد به خود در بیماران بستری ۳۱/۲ برابر بیشتر از بیماران سرپایی می باشد (OR = 2.31, 95% CI = 1.23 – 4.34) . از دیگر پیش بینی کننده های معنی دار موثر بر حیطه اعتماد به خود در زمینه خود مراقبتی، وجود سابقه کسب آموزش در بیمار می باشد؛ به طوریکه آموزش توسط پرستار نسبت به افراد بدون سابقه کسب آموزش، شانس اعتماد به خود را به طور متوسط ۷۰/۲ برابر افزایش می دهد (OR = 2.70, 95% CI = 1.06 – 6.88)؛ آموزش توسط پزشک نیز شانس اعتماد به خود را به طور متوسط ۹۹/۲ برابر افزایش می دهد (OR = 2.99, 95% CI = 1.36 – 6.58) . عامل معنی دار دیگر سطح درآمد ماهانه می باشد به طوریکه به ازای یک واحد افزایش درآمد ماهانه (۱۰۰ هزار تومان)، شانس اعتماد به خود به طور متوسط ۱۷/۱ برابر افزایش می یابد (OR = 1.17, 95% CI = 1.06 – 1.30) . عامل دیگر وضعیت عملکرد شناختی می باشد به طوریکه، با یک واحد افزایش در نمره وضعیت عملکرد شناختی شانس اعتماد به خود ۱۳/۱ برابر افزایش پیدا می کند (OR = 1.13, 95% CI = 1.05 – 1.22). عامل پیش بینی کننده دیگر در مدل نهایی سابقه بستری می باشد به طوریکه، افراد با سابقه ۵ بار و بیشتر نسبت به افراد بدون سابقه بستری ۵/۴ برابر شانس اعتماد به خود بیشتری دارند ( OR = 4.5, 95% CI = 1 – 20.3) .
در این راستا مطالعه ریگل و همکاران نشان داد که، سن پایین تر، بیماری همراه کمتر، سطح تحصیلات بالاتر، کلاس عملکردی NYHA پایین تر و کشور محل زندگی از عوامل پیش بینی کننده اعتماد به خود در زمینه خود مراقبتی می باشند (۳۵). همچنین در مطالعه کامرون و همکاران، علایم افسردگی (۰۱/۰, P = 22/0- =B ) و جنس مذکر (۰۲/۰, P = 19/0- =B ) به عنوان عوامل پیش بینی کننده اعتماد به خود در زمینه خود مراقبتی شناخته شدند (۱۳).
پژوهشگر معتقد است که شاید علت اختلاف در عوامل پیش بینی کننده اعتماد به خود در زمینه خود مراقبتی، تفاوت در معیارهای ورود به مطالعه، نحوه جمع آوری اطلاعات و تفاوت های فرهنگی-اجتماعی جامعه مورد مطالعه باشد.
جدول شماره ۱۷ ضرایب رگرسیونی عوامل پیش بینی کننده خود مراقبتی کل را براساس مدل لوجستیک رگرسیونی به روش LR نشان می دهد؛ براساس اطلاعات این جدول، از عوامل مورد بررسی این مطالعه متغیرهای سابقه کسب آموزش، درآمد ماهانه، و وضعیت عملکرد شناختی از پیش بینی کننده های خطی وضعیت خود مراقبتی کل هستند. با توجه به این جدول، آموزش توسط پرستار شانس خود مراقبتی کل را به طور متوسط ۷۹/۲ برابر افزایش می دهد (OR = 2.79, 95% CI = 1.24 – 6.29)؛ آموزش توسط پزشک نیز شانس خود مراقبتی کل را به طور متوسط ۴۴/۳ برابر افزایش می دهد (OR = 3.44, 95% CI = 1.76 – 6.72) . از دیگر عوامل پیش بینی کننده موثر بر خود مراقبتی کل درآمد ماهانه می باشد به طوریکه به ازای یک واحد افزایش درآمد ماهانه (۱۰۰ هزار تومان)، شانس خود مراقبتی کل به طور متوسط ۱۳/۱ برابر افزایش می یابد (OR = 1.13, 95% CI = 1.03 – 1.23) . عامل مرتبط دیگر که در مدل نهایی به عنوان پیش بینی کننده خود مراقبتی کل باقی مانده است، وضعیت عملکرد شناختی می باشد به طوریکه، با یک واحد افزایش در نمره وضعیت عملکرد شناختی شانس خود مراقبتی کل ۰۷/۱ برابر افزایش پیدا می کند (OR = 1.07, 95% CI = 0.99 – 1.14) .
در این راستا مطالعه هالزپفل و همکاران که با بهره گرفتن از ابزار EHFSCB انجام شد، نشان داد که افسردگی خفیف (۰۰۱/۰, P = 19/0- =B )،سن (۰۰۱/۰, P ≤ ۳۴/۰ =B )، بیماری همراه چندگانه(۰۱/۰, P = 14/0- =B )، میزان کسر تخلیه بطن چپ (۰۰۱/۰, P = 19/0- =B ) و وضعیت خانوادگی (۰۲/۰, P = 14/0- =B ) از عوامل تعیین کننده خود مراقبتی می باشند (۲۶). در مطالعه لی^[۸۵] و همکاران که با عنوان تفاوت های جنسیتی در خود مراقبتی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی با بهره گرفتن از ابزار SCHFI انجام شد، سن، سطح تحصیلات، بیماری همراه، تشخیص اخیر نارسایی قلبی، کلاس عملکردی NYHA، نوع نارسایی قلبی و کشور محل سکونت از عوامل تعیین کننده خود مراقبتی بودند (۵۰).
از نظر پژوهشگر شاید علت اختلاف در عوامل پیش بینی کننده خود مراقبتی کل، تفاوت در نوع ابزار بررسی خود مراقبتی، تعداد و نوع عبارات و ابعاد آن، نحوه نمره دهی متفاوت آن و نحوه جمع آوری اطلاعات باشد.
نتیجه گیری نهایی :
در این پژوهش که به منظور بررسی عوامل پیش بینی کننده خود مراقبتی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی مراجعه کننده به مرکز آموزشی-درمانی دکتر حشمت رشت انجام شد، ۸ سوال مطرح می باشد.
در پاسخ به سوال اول (۱-۱ تا ۳-۱) پژوهش ” میزان خود مراقبتی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی چقدر است؟”
یافته ها نشان داد، میانگین نمره خود مراقبتی واحدهای مورد پژوهش، در حیطه حفظ ۲۶/۱۲± ۰۸/۴۴ ، حیطه مدیریت ۰۳/۱۶± ۵۲/۴۲، حیطه اعتماد به خود ۷۵/۱۴± ۶۳/۴۲ ، و میزان خود مراقبتی کل به اندازه ۶۲/۱۱ ± ۰۷/۴۳ از ۱۰۰ امتیاز قابل کسب بوده است؛ که این میزان در حیطه حفظ بیشترین مقدار را دارا می باشد . همچنین اکثریت آنها دارای نمره حیطه حفظ، مدیریت، اعتماد به خود و خود مراقبتی کل کمتر از ۷۰ (به ترتیب ۹۵% ، ۴/۹۵% ، ۵/۹۲% ، ۵/۹۷%) بودند .
در پاسخ به سوال دوم پژوهش ” وضعیت عملکرد شناختی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی چگونه است؟ “
یافته ها نشان داد واحدهای مورد پژوهش دارای میانگین نمره وضعیت عملکرد شناختی ۵۱/۴ ± ۶۸/۲۱ بودند که اکثریت آنها دارای نمره وضعیت عملکرد شناختی کمتر از ۲۲ (۹/۶۴%) بودند .
در مورد سوال سوم پژوهش ” وضعیت عملکرد شناختی با خودمراقبتی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ارتباط دارد؟ “
یافته ها نشان داد که نسبت خود مراقبتی مطلوب در حیطه حفظ در افراد دارای اختلال شناختی ۶/۲ درصد و افراد بدون اختلال شناختی ۵/۹ درصد است که از لحاظ آماری این اختلاف براساس آزمون دقیق فیشر معنی دار شده است (P = 0.023) . نسبت خود مراقبتی مطلوب در حیطه مدیریت در ۲ گروه دارای اختلال شناختی ۹/۱ درصد و بدون اختلال شناختی ۵/۹ درصد است که از لحاظ آماری این اختلاف براساس آزمون دقیق فیشر معنی دار شده است (P = 0.011) . نسبت خود مراقبتی مطلوب در حیطه اعتماد به خود در افراد دارای اختلال شناختی ۸/۵ درصد و افراد بدون اختلال شناختی ۷/۱۰ درصد است که از لحاظ آماری این اختلاف معنی دار نشده است (P = 0.17, df = 1, χ^۲ = ۱٫۸۸) . همچنین در رابطه با ارتباط وضعیت عملکرد شناختی با خود مراقبتی کل جدول فوق نشان می دهد که نسبت خود مراقبتی مطلوب در ۲ گروه دارای اختلال شناختی ۶/۰ درصد و بدون اختلال شناختی ۶ درصد است که از لحاظ آماری این اختلاف براساس آزمون دقیق فیشر معنی دار شده است (P = 0.021) .
در پاسخ به سوال چهارم پژوهش ” میزان افسردگی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی چقدر است؟ “
یافته ها نشان داد واحدهای مورد پژوهش دارای میانگین نمره وضعیت افسردگی ۶۴/۲۲ ± ۸۳/۹۶ بودند که اکثریت آنها دارای نمره وضعیت افسردگی بیشتر و مساوی ۹۰ (۷/۵۷%) بودند .
در مورد سوال پنجم پژوهش ” میزان افسردگی با خودمراقبتی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ارتباط دارد؟ “
یافته ها نشان داد نسبت خود مراقبتی مطلوب در حیطه حفظ در افراد افسرده ۱/۵ درصد و غیر افسرده ۵ درصد است که از لحاظ آماری این اختلاف معنی دار نشده است (P = 0.966, df = 1, χ^۲ = ۰٫۰۰۲) . نسبت خود مراقبتی مطلوب در حیطه مدیریت نیز در ۲ گروه افسرده ۱/۵ درصد و غیر افسرده ۴ درصد است که از لحاظ آماری این اختلاف براساس آزمون دقیق فیشر معنی دار نشده است (P = 0.47) . نسبت خود مراقبتی مطلوب در حیطه اعتماد به خود در افراد افسرده ۵/۶ درصد و غیر افسرده ۹/۸ درصد است که از لحاظ آماری این اختلاف معنی دار نشده است (P = 0.49, df = 1, χ^۲ = ۰٫۴۸) . همچنین در رابطه با ارتباط وضعیت افسردگی با خود مراقبتی کل جدول فوق نشان می دهد که نسبت خود مراقبتی مطلوب در ۲ گروه افسرده ۹/۲ درصد و غیر افسرده ۲ درصد است که از لحاظ آماری این اختلاف براساس آزمون دقیق فیشر معنی دار نشده است (P = 0.5) .
در پاسخ به سوال ششم پژوهش ” ارتباط عوامل فردی-اجتماعی با خود مراقبتی (به تفکیک حیطه ها) در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی چگونه است؟ “
یافته ها نشان داد که از بین متغیرهای کمی فردی-اجتماعی، تنها درآمد ماهانه با همه حیطه های خود مراقبتی ارتباط معنی دار و مستقیمی دارد (حیطه حفظ r = 0.180, P = 0.005 ، مدیریت r = 0.148, P = 0.022، اعتماد به خود r = 0.320, P = 0.000 و خود مراقبتی کل r = 0.262, P = 0.000) . از طرف دیگر از بین متغیرهای کیفی فردی-اجتماعی، متغیر جنس با حیطه مدیریت (P=0.025)، اعتماد به خود (P=0.000) و خود مراقبتی کل (P=0.007)؛ وضعیت تاهل با حیطه اعتماد به خود (P=0.013)؛ وضعیت اشتغال با حیطه مدیریت (P=0.039)، اعتماد به خود (P=0.000) و خود مراقبتی کل (P=0.006)؛ سطح تحصیلات با حیطه حفظ (P=0.04)، اعتماد به خود (P=0.000) و خود مراقبتی کل (P=0.001)؛ محل سکونت با حیطه اعتماد به خود (P=0.016)؛ و سرپرست خانوار بودن با حیطه اعتماد به خود (P=0.01) و خود مراقبتی کل (P=0.025)، ارتباط معنی داری دارد.
در پاسخ به سوال هفتم پژوهش ” ارتباط عوامل مرتبط با بیماری با خود مراقبتی (به تفکیک حیطه ها) در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی چگونه است؟ “
یافته ها نشان داد که، از بین متغیرهای کمی مرتبط با بیماری، تنها طول مدت ابتلا به بیماری با حیطه حفظ خود مراقبتی ارتباط معنی داری و مستقیمی دارد (r = 0.136, P < 0.036) . از طرف دیگر از بین متغیرهای کیفی مرتبط با بیماری، متغیر وضعیت بستری با حیطه حفظ (P=0.05) و اعتماد به خود (P=0.02)؛ تعداد دفعات بستری با حیطه مدیریت (P=0.01)، اعتماد به خود (P=0.02) و خود مراقبتی کل(P=0.01)؛ سابقه کسب آموزش با حیطه حفظ (P=0.001)، مدیریت (P=0.009) و خود مراقبتی کل (P=0.002)؛ وجود اختلالات دریچه ای با حیطه مدیریت (P=0.011) و وجود اختلالات بطنی نیز با حیطه مدیریت خود مراقبتی (P=0.05) ارتباط معنی داری دارد.
در پاسخ به سوال هشتم پژوهش ” چه عواملی پیش بینی کننده خود مراقبتی (به تفکیک حیطه ها) با کنترل عوامل فردی-اجتماعی و مرتبط با بیماری در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی می باشد؟”
با بهره گرفتن از مدل لوجستیک رگرسیونی به روش LR، یافته ها نشان داد که متغیرهای سطح تحصیلات، سابقه کسب آموزش و وضعیت عملکرد شناختی در حیطه حفظ خود مراقبتی، متغیرهای سابقه کسب آموزش، وجود اختلالات بطنی، متوسط درآمد ماهانه، و وضعیت افسردگی در حیطه مدیریت خود مراقبتی، متغیرهای جنس، وضعیت بستری، سابقه کسب آموزش، درآمد ماهانه، وضعیت عملکرد شناختی، و سابقه بستری در حیطه اعتماد به خود در زمینه خود مراقبتی، و متغیرهای سابقه کسب آموزش، درآمد ماهانه، و وضعیت عملکرد شناختی در خود مراقبتی کل بعنوان عوامل پیش بینی کننده محسوب شدند .
کاربرد یافته ها و پیشنهادات در پرستاری
آموزش پرستاری:
فراگیری آموزش موثر در نحوه مراقبت از خود در بیماری های مزمن از جمله نارسایی قلبی در برنامه تئوری و عملی دانشجویان پرستاری می تواند نقش بسزایی در آموزش به بیماران داشته باشد. توصیه می شود که در برنامه های آموزش پرستاری به مبحث آموزش به بیمار درخصوص تبعیت از رفتارهای خودمراقبتی توجه بیشتری شود و آموزش این مفاهیم در رئوس مطالب آموزش دانشجویان پرستاری در طی دوران تحصیل گنجانده شود؛ همچنین تاکید بیشتری به دانشجویان در زمینه آموزش به بیمار در دوره های کارآموزی و یا کارورزی شود.
مدیریت و خدمات پرستاری:
در حیطه مدیریت خدمات پرستاری باید به این نکته توجه نمود که با ارتقاء پیروی از رفتارهای مراقبت از خود و تدوین برنامه ها براساس رفتارهای مراقبت از خود بیماران می توان از بسیاری از عوارض که بدنبال بیماری ایجاد می گردد از جمله بستری مجدد در بیمارستان، افزایش ضرایب اشتغال تخت در بخشهای ویژه، افزایش هزینه دارو و درمان و طولانی شدن مدت اقامت بیمار در بیمارستان پیشگیری نمود. فعال شدن واحدهای بازتوانی قلبی در مراکز درمانی می تواند تاثیر بسزایی در ارتقاء رفتارهای مراقبت از خود از جمله پیروی از رژیم غذایی پیشنهادی، تعدیل اثر متغیرهای تنیدگی آور، پیروی از فعالیت جسمانی و حتی استفاده مناسب از داروهای تجویز شده داشته باشد. در صورت ارتقاء رفتارهای مراقبت از خود بیماران و با توجه به اینکه پیشگیری مقدم بر درمان می باشد، نتایج این وضعیت به اجتماع و جامعه پزشکی باز خواهد گشت. همچنین بررسی بیماران از نظر عوامل پیش بینی کننده خودمراقبتی می تواند بر ارتقاء رفتارهای مراقبت از خود اثر داشته باشد. توصیه می شود آموزش اصولی و برنامه ریزی شده برای بیماران در نظر گرفته شود؛ بعلاوه تاسیس کلینیکهای مراقبت و پیگیری در منزل می تواند بر نحوه چگونگی اجرای این آموزش ها نظارت داشته و با حمایت از بیماران و کمک به آنها در کاهش عوارض کمک نماید. ادامه نتایج این پژوهش ها می تواند مورد استفاده مدیران پرستاری قرار گیرد تا با تشکیل دوره های آموزش ضمن خدمت و ارائه اطلاعات جامع و دقیق در زمینه انجام رفتارهای مراقبت از خود، سبب ارتقاء کیفیت مراقبت پرستاری شوند.