بعد از جنگ جهانی دوم به مدت تقریباً۴۰ سال ژئوپلتیک به عنوان یک مفهوم و یا روش تحلیل، به علت ارتباط آن با جنگ‎های نیمه اول قرن بیستم منسوخ گردید، هر چند ژئوپلیتیک در این دوره از دستور کار دولت ها در مفهوم قبلی خود خارج شد، اما همچنان در دانشگاهها تدریس می­شد. برای تبدیل شدن نقش فعال جغرافیا در تعریف ژئوپلیتیک به نقش انفعالی سه دلیل عمده قابل ذکر است:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اول اینکه جغرافیدانان بعد از شکست آلمان در جنگ، ژئوپلیتیک خاص آلمان را مقصر اصلی عنوان کردند و سیاست‎های آلمان نازی را متأثر از این مکتب می‎دیدند. خود را از مطالعات در مقیاس جهانی کنار کشیده، توجه خود را به دولت ها و درون مرزهای سیاسی بین المللی معطوف داشتند و واژه ژئوپلیتیک بر چسب غیر علمی‎به خود گرفت و از محافل علمی‎و دانشگاهی طرد شد.دلیل دیگری که موجب افول نقش جغرافیا در جنگ سرد شد ظهور استراتژی باز دارندگی هسته ای بود. توانایی پرتاب سلاح‎های هسته ای بوسیله هواپیما و موشک به فاصله‎های دور،باعث شد که دیگر نه فاصله و نه عوامل جغرافیایی مثل ناهمواری ها و اقلیم چندان مهم تلقی نمی‎شدند. دلیل سوم، ظهور ایدئولوژی به عنوان عامل تعیین کننده ی جهت گیری سیاست ها بود. ژئوپلیتیک جنگ سرد و ژئوپلیتیک عصر هسته ای از مشخصات دوره افول ژئوپلتیک هستند (زین العابدین، ۱۳۸۹ : 13).
۲-۱-۳- دوره احیا
بعد از پایان جنگ جهانی دوم جغرافیدانان شرمنده شدند و از آن پس تلاش نمودند جغرافیدانانی که ژئوپلیتیک را در اختیار آلمان نازی (هیتلر) گذاشته اند،کنار گذارند، و نتیجه اینکه حدود ۴۰ سال ژئوپلیتیک طرد شد. تا اینکه در دهه 1980 در جنگ ویتنام^[2] و کامبوج^[3] بر سر تصاحب منطقه ی مکنگ^[4]، گر چه هر دو کشور از بلوک شرق بودند، ایدئولوژی نتوانست جنگ را از بین ببرد. بنابراین، در گزارش این مناقشه و روابط دو کشور، مجدداً از مفهوم ژئوپلتیک استفاده شد و سپس کسینجر^[5] بصورت تفننی از واژه ی ژئوپلیتیک در مسائل جهان استفاده نمود. علاوه بر آن در جنگ ایران و عراق (1988-1980) و اشغال کویت توسط عراق (1991-1990 ) و به ویژه سقوط پرده آهنین در اروپا از سال 1989 موجب پر رنگ تر شدن این مفهوم شد و به خصوص فروپاشی شوروی (سابق) و برجسته شدن ملیت ها این مفهوم را به صورت یک مفهوم کلیدی در عرصه بین المللی قرار داد (زین العابدین،۱۳۸۹ :۲۸).
در حالیکه نامداران جغرافیای سیاسی چون ریچارد هارتشورن و استیفن جونز سخت در تلاش شکوفا ساختن جغرافیای سیاسی در جهان دوران میانه ی قرن بیستم شدند و سیاستمدارانی چون هنری کیسینجر واژه ژئوپلیتیک را دوباره به زبان روزمره سیاسی نیمه دوم قرن بیستم باز گرداند، جهانی اندیشانی چون ژان گاتمن و سوئل کوهن پیروزمندانه جهانی اندیشی جغرافیایی(ژئوپلتیک) را به بستر اصلی مباحث دانشگاهی باز گرداندند.در این زمینه ژان گاتمن^[6] با طرح تئوری «آیکنوگرافی^[7]– سیروکولاسیون^[8]» «حرکت» را در مباحث ژئوپلیتیک در معرض توجه ویژه قرار داد و عوامل روحانی یا عامل «معنوی» را در جهانی اندیشی «اصل» یا «مرکز» دانست و «ماده» یا «فیزیک» را تأثیر گیرنده قلمداد کرد (مجتهد زاده،۱۳۸۶:۹۶).
سائول بی کوهن می‎گوید: موضوعات ژئوپلیتیکی مهمتر از آن بودند که جغرافیدانان آنها را کنار بگذارند و اکنون خیلی از جغرافیدانان با یک تأخیر به او ملحق شده اند و از باز گشت و تجدید حیات ژئوپلتیک به اندازه او استقبال کرده اند.
2-2-رویکردهای جدید ژئوپلیتیک
همه نظریه‎های ژئوپلیتیکی جنبه ژئواستراتژیکی داشته و برای کسب قدرت بر فضای جغرافیایی تأکید داشتند. اما پس از پایان جنگ سرد و با مطرح شدن نظام نوین جهانی بسیاری از دیدگاه های ژئوپلیتیکی جنبه ی کمی‎پیدا کرد و حتی بعضی از این دیدگاه ها در عالم سایبر اسپیس مطرح شدند. در نظام نوین جهانی عده ای در تحلیل ژئوپلیتیکی خود، رویکرد انرژی را مد نظر قرار دادند،عده ای به مسائل زیست محیطی معتقد بودند، بعضی فرهنگ را عامل اصلی ژئوپلیتیک دانستند و بالاخره، عده ای مسائل ژئواکونومی‎را در تحلیل ژئوپلیتیکی خود مورد توجه قرار دادند. می‎توان گفت که معیار‎های قدرت که نظامی‎گری بود، به طور کلی جای خود را با معیار‎های مذکور تغییر داد. یعنی، قبل از پایان جنگ سرد، معیار اصلی قدرت نظامی‎گری بوده و تمام عوامل اقتصادی، اجتماعی به صورت ابزار مورد توجه بوده است.به علاوه مشخصه ی اصلی ژئوپلیتیک دوره جنگ سرد جهان دو قطبی، جهان سوم و کشورهای عدم تعهد بودند، اما در نظریه ی جدید ژئوپلیتیکی، جهان چهارم مطرح است (زین العابدین، ۱۷۱:۱۳۸۹).
۲-2-۱-رویکرد نظم نوین جهانی
اولین بارجورج بوش پدر^[9] رئیس جمهور اسبق آمریکا در جریان جنگ خلیج فارس در1990م نظام نوین جهانی^[10] را مطرح نمود. و در سال 1991 پس از مذاکرات خود در هلسینکی^[11] با گورباچف^[12] و مارگارت تاچر^[13]، رهبران اروپا، سازمان ملل متحد،کشورهای عربی به ویژه خلیج فارس و سایر هم پیمانان خود، نظریه نظام نوین جهانی خود را اعلام نمود (حافظ نیا،۵۳:۱۳۸۵).
این نظام دیدگاه‎های جدید آمریکا را بیان می‎کند. با فروپاشی نظام سیاسی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق و از بین رفتن رقابت قدرت ها، جهان از این پس صاحب نظام نوینی شود که بر قدرت همه جانبه آمریکا استوار است. قدرت و سلطه آمریکا بر جهان بدون تسلط بر خلیج فارس ممکن نبود. نظام نوین جهانی طرحی جدید برای سلطه بر مناطق مهم جهان توسط آمریکا بود. این نظام به رغم عنوان گول زننده آن، شکل جدیدی از استعمار نو است که جهان را به سوی مخاصمه و تلاطم سوق می‎دهد. جورج بوش پدر نظم نوین جهانی را این چنین تعریف می‎کند: «نظم نوین جهانی می‎گوید که بسیاری از کشورها با سوابق متجانس و همراه با اختلافات، می‎توانند دور هم جمع شوند تا از اصل مشترکی پشتیبانی کنند و آن اصل این است که شما با زور کشور دیگری را اشغال نکنید…» اما آمریکائیها از زمان پی ریزی چنین نظریاتی، کمترین توجهی به آنچه خود معتقدند نداشته اند و تعبیر «نوام چامسکی» نظم نوین جهانی تعبیر تازه ای از توسل به زور و انقیاد مضاعف ملت ها است.تمام ابعاد نظم نوین جهانی بر پایه منافع و توسعه طلبی آمریکا استوار است در عصر نظم نوین جهانی، ثبات و امنیت تقریباً به طور کامل برای هیچ کشوری- حتی آمریکا- وجود ندارد.
2-2-2-رویکرد ژئواکونومی
پایه و اساس ژئواکونومی‎استدلالی است که از طرف ادوارد لوتویک^[14] ارائه شده است. او خبر از آمدن نظم جدیدبین المللی در دهه نود می‎داد که در آن ابزار اقتصادی جایگزین اهداف نظامی‎می‎شوند. به عنوان وسیله اصلی که دولت ها برای تثبیت قدرت و شخصیت وجودی شان در صحنه بین المللی به آن تأکید می‎کنند و این ماهیت ژئواکونومی‎است (عزتی،۱۰۷:۱۳۸۸)
ژئواکونومی‎عبارت ازتحلیل استراتژی­ های اقتصادی بدون درنظر گرفتن سودتجاری،که ازسوی دولتها اعمال می­ شود،به منظورحفظ اقتصادملی یا بخشهای حیاتی آن وبه دست آوردن کلیدهای کنترل آن ازطریق ساختارسیاسی وخط مشیهای مربوط به آن پرداخت. (عزتی،1387: 110)
ژئواکونومی‎رابطه بین قدرت و فضا را مدّ نظر دارد و هدف اصلی آن کنترل سرزمین و دستیابی به قدرت فیزیکی نیست بلکه دست یافتن به استیلای اقتصادی فناوری و بازرگانی است بدین ترتیب به نظر می‎رسد مفاهیم ژئواکونومی‎در رویارویی با مسائل قرن 21 از کارآیی مناسبی در مقیاس جهانی برخوردار خواهد بود (واعظی،1388 :32)
ژئواکونومی‎رابطه بین قدرت وفضا را بررسی می‎کند. فضای بالقوه ودرحال سیلان همواره حدود ومرزهایش درحال تغییروتحول است،ازاین رو آزادازمرزهای سرزمین وویژگیهای فیزیکی ژئوپلیتیک است.درنتیجه تفکر ژئواکونومی‎شامل ابزارآلات لازم وضروری است که دولت می‎تواندازطریق آنها به کلیه اهدافش برسد.(عزتی،1387: 110)
ژئواکونومی‎و ژئوپلیتیک دارای تفاوتهای اساسی با هم می‎باشند،اول اینکه ژئواکونومی‎محصول دولت ها وشرکتهای بزرگ تجاری با استراتژیهای جهانی است درحالی که این خصیصه در ژئوپلیتیک نیست. نه دولت ونه شرکتهای تجاری هیچ نقشی درژئوپلیتیک ندارندبلکه یکپارچگی اتحادیه ها،منافع گروهی وغیره برپایه نمونه‎ های تاریخی با عملکردی نامرئی دراستراتژیهای ژئوپلیتیکی پایه واساسی برای همه صحنه‎های ژئوپلیتیکی هستند.
دوم اینکه هدف اصلی ژئواکونومی‎کنترل سرزمین ودستیابی به قدرت فیزیکی نیست بلکه دست یافتن به استیلای تکنولوژی وبازرگانی است. ازلحاظ کاربردی بایدگفت که مفهوم وعلم ژئوپلیتیک می‎تواند درنشان دادن راه وروش‎هایی برای پایان دادن به نزاعها ودرگیری ها ودرمجموع اختلافات نقش اساسی داشته باشددرحالی که ژئواکونومی‎ازچنین ویژگی برخوردارنیست(عزتی،1387: 112)
2-2-3- رویکرد ژئوکالچر
ژئوکالچر یا ژئوپلیتیک فرهنگی فرایند پیچیده ای از تعاملات قدرت،فرهنگ، و محیط جغرافیایی است که طی آن فرهنگها همچون سایر پدیده‎های نظام اجتماعی همواره در حال شکل­ گیری، تکامل،آمیزش، جابجایی در جریان زمان و در بستر محیط جغرا فیایی کره زمین اند.به عبارت دیگر ژئوکالچر ترکیبی از فرایند ‎های مکانی – فضایی قدرت فرهنگی میان بازیگران متنوع و بی شماری است که در لایه‎های مختلف اجتماعی و درعرصه محیط یکپارچه سیاره زمین به نقش آفرینی پرداخته و در تعامل دائمی‎با یکدیگر بسر می­برندو بر اثر همین تعامل مداوم است که در هر زمان چشم انداز فرهنگی ویژه خلق می‎شود.از این رو ساختار ژئو کالچر جهانی بیانگر موزاییکی از نواحی فرهنگی کوچک و بزرگی است که محصول تعامل‎های مکانی – قضایی قدرت فرهنگی اند که در طول و موازات یکدیگر حرکت می‎کنند (دیلمی‎معزی،2:1387).
ژئوکالچر پدیده ای است که بر شالوده نظام اطلاع رسانی نوین و یا صنایعی استوار است که به تولید محصولات فرهنگی مبادرت می‎ورزد وظیفه این صنایع تولید انبوه محصولات فرهنگی است. نظام سلطه فرهنگی در جهان کنونی در کنار نظام سلطه اقتصادی یا سیاسی از عناصر اصلی نظام ژئوپلیتیک جهانی می‎باشند. امروزه منطق حاکم بر فرایند‎های ژئوکالچر جهانی بر اشکال پیچیده و تکامل یافته تر شیوه‎های رقابتی مبتنی است. این فرایند در عین نافذ بودن، مدام در تکامل می‎باشد
پدیده‎های فرهنگی به دلیل خصیصه‎های مکانی شان همواره میل به ثبات و پایداری در مقابل نوآوری ها دارند که می‎توان به تلاش جوامع سنتی و حفظ میراث فرهنگی و آداب و سنن و نمادهای تاریخی و … اشاره کرد. از طرفی الگوهای تمدنی به واسطه ماهیت فضائیشان در جهت سرعت بخشیدن به تغییرات فرهنگی و زدودن مرزهای قراردادی هستند(حیدری،۱۳۸1 :۱۶۸).
۲-2-4- رویکرد ژئوپلیتیک زیست محیطی
مسایل ژئوپلیتیک زیست محیطی از اواخر قرن بیستم به موضوع اصلی فعالیت­ها و نگرانی­ها بین گروه‎های انسانی و بازیگران ملی و فراملی در سطوح منطقه ای و جهانی تبدیل شده است. محیط زیست بشری در سطوح محلی، ملی، منطقه ای و جهانی دستخوش مخاطرات گردیده است. این مخاطرات در سه بعد: کاهش و کمبود منابع، تخریب منابع و آلودگی محیط زیست تجلی یافته است. از دید ژئوپلیتیک، کمبود منابع زیست محیطی یا محروم کردن انسانها از زیستن در مکان مورد علاقه آنها رقابت و کنش متقابل بین گروه‎های انسانی و بازیگران سیاسی در سطوح مختلف را در پی دارد.(www.civilica.com).
طی چند دهه گذشته، افزایش جمعیت، گسترش دامنه مداخلات بشر در طبیعت برای تأمین نیازهای فزاینده از منابع کمیاب طبیعی، گسترش رویکرد سودانگاری در غالب طرح‎های توسعه ای، بی پروایی نسبت به جستار پایداری محیط زیست در ساخت سازه ها و زیر ساخت ها و مانند آن،پیامدهای ناگواری همانند گرمایش کروی، ویرانی لایه ازن، پدیده ال نینو، طوفانهای سهمگین، بالا آمدن سطح آب دریاها، گسترش گازهای گلخانه ای، خشکسالی، سیل، فرو نشست زمین، کاهش آب شیرین، بیابان زایی، کاهش خاک مرغوب، آلودگی هوا، باران‎های اسیدی، جنگل زدایی و نابودیت تنوع زیستی، نشانه‎هایی از جهانی شدن پیامدهای فروسایی محیط زیست در سطح فروملی و فراملی و جهانی بودن بوده اند. تداوم وضعیت موجود،آینده زیست و تمدن فراروی بشر را مبهم و نامطمئن کرده است.نگرانی از این وضعیت به همراه شرایط نا مطلوب کنونی، در طرح رویکردهایی همانند امنیت زیست محیطی، ژئوپلیتیک انتقادی، ژئوپلیتیک زیست محیطی، توسعه پایدار بسیار اثر گذاشت. با توجه به این که مفهوم «جهان» از مقیاس‎های مطالعاتی دانش یاد شده است، مرزهای محلی و ملی را در نوردیده اند، محیط زیست سویه ای ژئوپلیتیک یافته است (کاویانی،۱۳۹۰: ۸۵).
2-2-5-رویکرد ژئوپلیتیک انتقادی
در مورد ماهیت و چیستی ژئوپلیتیک انتقادی نظریه‎های مختلفی ارائه شده است. عده ای از نظریه پردازان، ژئوپلیتیک انتقادی را در مقایسه با ژئوپلیتیک سنتی، که به دلیل سوء استفاده از شواهد جغرافیایی به نفع مقاصد امپریالیستی لکه دار گردیده، از لحاظ علمی‎مستقل و بی طرفانه می‎دانند که می‎تواند با دیدگاهی متعالی به امور جهانی نگریسته و تحقیق عینی بپردازد(مویر،220:1379). عده ای را باور بر این است که ژئوپلیتیک انتقادی در جستجوی آشکار کردن سیاست­های پنهان دانش ژئوپلیتیک است (میرحیدر،42:1386)
از اوایل1970، شاهد ظهوررویکردی نوین به نام «ژئوپلیتیک انتقادی^[15]»هستیم.دانشمندان ژئوپلیتیک چون اتوتایل^[16] ومیشل فوکو را می‎توان ازپیشگامان این حرکت نوین دانست. این دانشمندان به طور همزمان، هم از ژئوپلیتیک انتقاد کردند و هم خود از اندیشمندان این عرصه بودند. این افراد، سیاست اندیشمندانه خود را بر «ضد ژئوپلیتیک» تعریف کرده و با وجود این، در چارچوب زیر بنایی مفاهیم ژئوپلیتیک کار می‎کردند (مویر،۳۷۸:۱۳۷۹).
محققین ژئوپلیتیک انتقادی تمایل دارند بجای تمرکز بر شناسایی عوامل جغرافیایی مؤثر بر شکل گیری قدرت دولتها و سیاست خارجی ایشان، از یک سو دریابند که سیاستمداران چگونه «تصاویر ذهنی» خود را از جهان ترسیم نموده اند و این بینش ها چگونه بر تفاسیر آن ها از مکان‎های مختلف تأثیر می‎گذارند؟ ژئوپلیتیک انتقادی به عنوان نظریه ای نسبتاً جدید که توانسته است خود را بر اساس مؤلفه‎های حاکم میان بازیگران روابط بین الملل، نظام مند سازد، چارچوبی مناسب برای فهم ژئوپلیتیکی جدید، به دور از عناصر سختی هم چون مرز و مکان ایجاد کرده است. بر اساس فهم برخی از موضوعات، بدون توجه به بعضی مسائلی که طبق نظریات سنتی غیرمرتبط می‎نمودند، امری ناقص خواهد بود. از منظر ژئوپلیتیک انتقادی، استراتژی قدرت همیشه نیازمندبه کارگیری فضا وهمین سبب گفتمان می­باشد. (www.javanemrooz.com)
رویکرد انتقادی، کوشش منتقدانه برای کشف ساختارهای جامعه معاصر است که ضمن نقد زیربنایی رویکردهای رایج در شناخت جامعه به تبیین کاستی ها ی روش شناسی آنها می‎پردازند و شیوه‎های اثبات گرایی (پوزیتیوسیتی) را در مطالعه جامعه نقد می‎کند و بر این انگاره استوار است که صرف تجربه و روش‎های تجربی کافی نیست و نباید مطالعه جامعه را همسان با مطالعه طبیعت انگاشت. هدف نظریه پردازان مکتب انتقادی، ایجاد دگرگونی‎های فرهنگی و روشنگرانه برای کاهش نابرابری‎های جهانی، برقراری عدالت بین المللی، احترام به تفاوت ها و گرایش به ارزش‎های فرهنگی جدیدی است که بر فرایند تعامل موجود در صحنه‎های اجتماعی و تمدنی حاکم شود و تعامل و عمل را در چارچوب ارزشهای موجود رهبری کند (مشیر زاده،۱۳۸۴ :۲۲۱).
هر چند ژئوپلیتیک به مطالعه روابط متقابل جغرافیا، قدرت سیاست و کنش‎های ناشی از ترکیب آنها با یکدیگر می‎پردازد (حافظ نیا،۳۶:۱۳۸۵). اما امروزه گفتمان آن تابعی از چالش‎های برخاسته از «جهانی شدن‎های اقتصادی»، «انقلاب اطلاع رسانی» و«خطرات امنیتی جامعه جهانی» است (مجتهد زاده،۱۲۸:۱۳۸۱)و بالاخره ژئوپلیتیک انتقادی در جستجوی آشکار کردن سیاست‎های پنهان دانش ژئوپلیتیک است.مباحث ژئوپلیتیک مقاومت و آنتی ژئوپلیتیک از جمله مباحث مهم در پژوهش ها و نوشته‎های مربوط به ژئو پلیتیک انتقادی می‎باشد.این رویکرد توجهش را صرفاً به رویه سلطه ژئوپلیتیک معطوف نداشته بلکه به رویه دیگر ژئوپلیتیک که مقاومت می‎باشد بیشتر توجه می‎کند. و عاشورا به عنوان عالیترین و متعالی ترین صحنه ژئوپلیتیک مقاومت از چنان ماندگاری و جاودانگی برخوردار بوده و هست که امروزه و در قرن بیست و یکم وهزاره سوم نیز توان تحریک و به غلیان در آوردن جنبش‎های مقاومت را دارد. بسیاری از نهضت ها و مقاومت ها در دنیای اسلام و حتی غیر اسلام الگوی مقاومت خود را از عاشورا الهام گرفته اند. (باباخانی،38:1392)
2-3-اندیشه ملی گرایی
ملی گرایی مفهومی‎کاملا سیاسی دارد. این مفهوم به عنوان یک اندیشه و فلسفه سیاسی تلقی می­ شود. اندیشه‎ای که در هر ملتی ریشه در هویت ملی و میهن دوستی آن ملت دارد. در حالی که مفهوم میهن دوستی و دلبستگی به هویت میهنی مفاهیم غریزی و کهن هستند، ناسیونالیسم پدیده ای فلسفی و نوین محسوب می‎شود که از سوی اروپای بعد از انقلاب صنعتی به جهان بشری معرفی شده است. در این راستا هنگامی‎که جنگ جهانی اول و جنگ‎های بزرگ قبل از آن بیشتر با انگیزه میهن دوستی شروع شده بود، جنگ جهانی دوم حاصل برخورد اندیشه‎های ناسیونالیستی بود.(حافظ نیا و همکاران،210:1389)
ناسیونالیسم به وابستگی مردم یک منطقه که براساس یک احساس مشترک به وجود آمده گفته می­ شود این احساس مشترک ممکن است علل تاریخی، فرهنگی، نژادی، جغرافیایی و غیره داشته باشد. ناسیونالیسم در حقیقت ملاتی است که گروه‎های مختلف را به هم پیوند داده و واحدی به نام ملت را به وجود می‎آورد. (روشن و فرهادیان،242:1385)
میهن دوستی و دلبستگی به هویت میهنی مفاهیم غریزی و کهن هستند. ناسیونالیسم یا ملی گرایی مفهومی‎کاملاً سیاسی است که از سوی اروپای بعد از انقلاب صنعتی به جهان بشری معرفی شد. از نظر واژه شناسی ناسیونالیسم از ریشه ناسی(Nasci)آمده است این واژه لاتین متولد شدن معنی می‎دهد و نظریه تکاملی ایده ناسیونالیسم را تأیید می‎کند.(حافظ نیا و همکاران،210:1389)
اگر ناسیونالیسم بر مبنای برگشت به ارزشهای جاهلی و اساطیری باشد، ارتجاعی محسوب می‎شود و اگر بر مبنای یک احساس انسانی و فرهنگ خلاق باشد، مترقیانه خواهد بود. مفهوم ناسیونالیسم در قرن نوزدهم و بیستم به طور گسترده ای از اروپا به سایر نقاط و از جمله خاورمیانه انتشار یافت. افکار ناسیونالیستی به دلایلی چند در نیمه دوم قرن نوزدهم در خاورمیانه، گسترش یافت.
اول: افتتاح مدارس جدید درمصر، لبنان وسوریه
دوم: اختراع چاپ که به دنبال خود آگاهی از امور سیاسی را افزایش داده و مشوق احیای فرهنگی- ادبی شد.
سوم: تجزیه امپراطوری‎های قدیم که به دنبال خود، خود مختاری گروه‎های ملی را به دنبال داشت.(درایسدل و بلیک،77:1386)
با شروع قرن بیستم ناسیونالیسم به یک قدرت عمده سیاسی در خاورمیانه تبدیل شد و تأثیرات آن زمانی به اوج خود رسید که ناسیونالیسم ترک، عرب، ایرانی و یهود به طور همزمان در این منطقه ظهور کردند، از عوامل اصلی که سبب بروز شکاف و اختلاف در میان شیعیان منطقه خاورمیانه شده، اندیشه‎های ناسیونالیستی پیروان این مذهب در کشورهای مختلف می‎باشد. تنوع نژادی و قومی‎شیعیان ساکن در منطقه خاورمیانه الهام بخش اندیشه‎های ناسیونالیستی در میان آنان گردیده و این امر واگرایی و فقدان وحدت مذهبی در بین آنان را به دنبال دارد. ویژگی عمومی‎ناسیونالیسم تأکید بر برتری هویت ملی بر دعاوی مبتنی بر طبقه، دین و مذهب است و بر این اساس عوامل زبانی، فرهنگی وتاریخی مشترک به همراه تأکید بر سرزمین خاص، هویت بخش گروهی از مردم می‎شود.
بدین ترتیب ایدئولوژی ناسیونالیسم با تأکید بر نژاد و زبان در جهان اسلام که مرکب از انواع زبانها و نژادها ی گوناگون است، یکی از عوامل اصلی واگرایی تلقی می‎گردد. تجارب تاریخی گویای این واقعیت است که حتی پان عربیسم از ادعای نهضت وحدت سراسری اعراب نتوانست در جوامع و کشورهای عربی ایجاد وحدت نماید و طی جنگهای اعراب اسرائیل و با شکست اعراب اعتبار خود را از دست داد. به طوری که در جریان جنگ 1991 آمریکا و متحدین با عراق برخی کشورهای عرب برای آزادی کویت به یک کشور دیگر عرب(عراق)، حمله ور شدند(صفوی،202:1387).
2-4-میهن خواهی
میهن خواهی یا وطن دوستی فلسفه سیاسی ویژه ای نیست، بلکه غریزه ای است که از حس اولیه ی تعلق داشتن به مکان و هویت ویژه ای آن و حس دفاع از منافع اولیه ی فردی در آن مکان ویژه ناشی می‎شود. گونه ی اولیه ی خودنمایی این غریزه کم و بیش در همه ی حیوانات قابل مشاهده است. بیشتر حیوانات محدوده‎های مشخصی را برای جولان دادن و منافع اختصاصی، فردی یا گروهی خود در نظر گرفته و به آن دلبستگی و تعلق می‎یابند و دخالت و تجاوز دیگران را در آن با سرسختی دفع می‎کنند. (مجتهدزاده،70:1381). مفهوم میهن از انگیزه‎های سیاسی دور است و از حد غریزه ی طبیعی خارج نمی‎شود. میهن خواهی یا میهن دوستی تا آن اندازه طبیعی و غریزی است که با تعلقات معنوی انسان درآمیخته و جنبه ی الهی به خود می‎گیرد و به گونه ی مفهوم مقدس خودنمایی می‎کند.
2-5- مفهوم ملت
جمع افرادی که از پیوندهای مادی و معنوی ویژه و مشخصی برخوردار باشند و با مکان جغرافیایی ویژه ای، «سرزمین سیاسی یکپارچه و جداگانه» همخوانی داشته باشند و حاکمیت حکومتی مستقل را واقعیت بخشند، ملت آن سرزمین یا کشور شناخته می‎شوند. بدین ترتیب ملت و ملیت پدیده‎های سیاسی هستند که در رابطه مستقیم با سرزمین واقعیت پیدا می‎کنند و این اصطلاحات در حالی که مباحث سیاسی هستند، جنبه ای کاملاً جغرافیایی به خود می‎گیرند. (مجتهدزاده،65:1381).
در زبان‎های اروپایی واژه ملت از کلمه(natio) مشتق شده و بر مردمانی دلالت دارد که از راه ولادت با یکدیگر نسبت دارند و از یک قوم و قبیله هستند. ملت به مجموعه ای از افراد ساکن در فضای جغرافیایی مشخص و محدود از حیث سیاسی اطلاق می‎شود که بر اساس عوامل و خصیصه‎هایی نظیر تبار، تاریخ، فرهنگ، دین، مذهب، سرزمین، قومیت، زبان و …نسبت به یکدیگر احساس همبستگی می‎کنند و خود را متعلق به یک ما می‎دانند.(حافظ نیا و همکاران،108:1389)

ح) تهیه ی طرح های توسعه و عمران شهری – ناحیه ای و طرح هادی و به عنوان ابزارهایی برای تحقق اهداف توسعه پایدار
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۵-۱ هدف کاربردی، نام بهره‏وران
توجه به فلسفه و ماهیت موضوع توجه به روستا ها و برنامه ریزی صحیح می تواند راهکار مناسب و صحیح ­برای دستیابی به توسعه پایدار سازمانهای متولی( شهرداری ها – سازمان راه و مسکن و شهرسازی – بنیاد مسکن-استانداری ها-فرمانداری ها -بخشداری ها، دهیاری هاو دانشگاه ها و مراکز آموزشی وپژوهشی )باشد.
۶-۱ سؤالات تحقیق:
با توجه به اهمیت موضوع و به منظور بررسی و مشخص نمودن جریان تحقیق، همیشه پژوهشگران با طرح پرسشهایی از ابتدای پایان نامه به دنبال دستیابی پاسخی صحیح و منطقی می باشند. در راستای این پژوهش نیز نگارنده با پرسشهایی به دنبال رسیدن به اهداف و طی فرایند پژوهش است:
۱- آیا کاربری اراضی در روستای هدف با استانداردها منطبق است.
۲- آیا برنامه ریزی کاربری اراضی در روستا با بهینه گزینی مکانی و فضایی کاربری ها ارتباط دارد.
۳- آیا گسترش فضایی و توسعه کالبدی در روستای چاشم ،با برنامه ریزی صورت پذیرفته است.
۴- آیا در رابطه با توسعه کالبدی روستا و با برنامه ریزی صحیح می توان از تغییر کاربری بی رویه و غیر اصولی کاست.
۵- آیا طرح های توسعه و عمران شهری – ناحیه ای و طرح هادی برای رسیدن به توسعه پایدار کاربردی و راهگشا است.
۶- آیا در روستای چاشم با برنامه ریزی و توسعه اصولی می توان به خدمات رسانی مطلوب برای ساکنان روستا دست یافت.
۷- چگونه با امکانسنجی در پهنه بندی کاربری اراضی می توان به برنامه ریزی صحیح برای خدمان رسانی به روستاییان دست یافت
۷-۱ فرضیه ‏های تحقیق:
فرضیه ها:فرضیه عبارت است از حدس یا گمان اندیشمندانه درباره ماهیت، چگونگی و روابط بین پدیده ها، اشیاء و متغیرها، که محقق را در تشخیص نزدیک ترین و محتمل ترین راه برای کشف مجهول کمک می نماید. بنابراین، فرضیه گمانی است موقتی که درست بودن یا نبودنش باید مورد آزمایش قرار گیرد (حافظ نیا، ۱۳۸۵، ۱۱۰).
به عبارتی می توان گفت فرضیه به منزله تصوری منطقی و احتمالی پیش روی محقق است که از راه تفسیر و بررسی محورهای اصلی مسئله تحقیق حاصل می شود تا آنچه را که باید در جهت تغییر موقعیت مسئله تحقیق به انجام رساند راهنمایی نموده و مشخص سازد (نبوی، ۱۳۷۳، ۴۳).
با توجه به تعاریف بالا فرضیات تحقیق مزبور را به شرح زیر ارائه می شود:
به نظر می رسد با توجه به گردشگری بودن روستای چاشم با مدیریت صحیح کاربری اراضی می توان کاربری های مسکونی را ساماندهی نمود است.
به نظر می رسد با پهنه بندی کاربری اراضی می توان به توسعه پایدار روستای مورد مطالعه اقدام و از ایجاد کاربری های غیر اصولی و غیر ضروری در روستا ممانعت نمود
۸-۱ روش تحقیق:
تعیین شیوه و روش بررسی تا حدودی در گرو اهداف ویژه تحقیق می باشد و می بایست از موضوع و ویژگی های جامعه مورد بررسی تبعیت کند.در تحقیق حاضر نیز ما به دنبال شناخت علمی و تحلیل تأثیر عملکرد کاربری در روستای چاشم و تاثیر آن در میزان تراکم جمعیت است و در واقع یک تحقیق توصیفی- کاربردی است که به دنبال تجزیه و تحلیل رابطه تراکم جمعیت و تاثیر کاربری بر توسعه است.
متغییرهای اصلی این پژوهش شامل کاربری های روستایی شامل کاربری مسکونی، اداری، آموزشی، بهداشتی و درمانی، کشاورزی و زراعی، فرهنگی و مذهبی تاسیسات و خدمات می باشد.
متغیرهای وابسته نیز ابعاد توسعه کالبدی، ابعاد اقتصادی کاربری های روستایی و ابعاد اجتماعی کاربری های موثر بر توسعه کالبدی روستاها می باشند.
۹-۱ گردآوری داده‏ها :
با توجه به ماهیت موضوع اطلاعات مورد نیاز از طریق ذیل حاصل و مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
الف) مطالعات کتابخانه ای: برای تدوین تاریخچه، ادبیات موضوعی و مبانی نظری تحقیق از اسناد و مدارک، کتابها و مقالات موجود در کتابخانه های دانشگاه های استان سمنان و همچنین منابع الکترونیکی مرتبط با موضوع از سایت های معتبر علمی داخل و خارج کشور استفاده و سعی خواهد شد تا سوابق تحقیقات صورت گرفته در این موضوع بیشترگردآوری شود.
ب) روش میدانی: برای جمع آوری داده های مورد نیاز، باحضور در محل و برداشت زمینی کاربریها مورد بررسی قرار گرفت.
پ) ابزارگردآوری اطلاعات?پرسشنامه، کارت مصاحبه، کارت مشاهده، کارت آزمون، فیش ، جدول و غیره)
در کار جمع آوری اطلاعات در هر تحقیق، نه تنها باید از چند یا چندین روش استفاده کرد، بلکه باید هر روش درست و با شناخت کامل برگزیده شود و به درستی بکار برده شود. در این پژوهش، جمع آوری داده ها از طریق اسناد و مطالعات کتابخانه استفاده شده است.
د – جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):
جامعه آماری این پژوهش روستای چاشم از توابع شهرستان مهدیشهر می باشد. ابتدا با بهره گرفتن از توزیع فضایی جمعیت میزان توزیع کاربری در روستا از طریق نرم افزار رایانه ای ,GIS AHP بر چگونگی پهنه بندی کاربری در روستای مورد مطالعه بررسی گردید.
هـ – روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها:
در تنظیم اطلاعات و داده ها و محاسبات آنها، از متداول ترین ابزارها و تکنیکهای آماری و جغرافیایی و همچنین نرم افزارهای کامپیوتری مانند GIS , AHP ,Word, Excel استفاده گردید.
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق
۱-۲ مفاهیم پایه و اصطلاحات کلیدی
قبل از ورود به یک بحث علمی و تجربی کلان، قاعده ای کلی ایجاب می نماید تا در ابتدا مفاهیم و چارچوب نظری مربوط به آن مبحث، مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد. تا بدین وسیله ذهنیت لازم برای پرداختن به ابعاد مختلف فراهم آید. از این رو در ابتدا به بیان تعاریف مورد استفاده در این پژوهش می پردازیم
۱-۱-۲ تعریف مکان:
دراین قسمت ابتدابه خصیصه های مکانی وسپس به هویت هاومفاهیم مکان خواهیم پرداخت.
مکان درفرهنگ فارسی معین بامعانی جای، جایگاه ، محل، مقاوم، رتبه ومنزلت آمده است.(معین ،۱۳۷۱،ص ۴۳۱۱)
هرمکان دارای خصایصی است که بطورمختصرمی توان آنهارابه شرح زیرخلاصه کرد:
هرمکان دارای روحی است و آن روح در چشم انداز آن منعکس شده و هدفها و ارزشهای آن را نمایان می سازد.
مکان در طول زمان تغییرمی کند این تغییر نتیجه دگرگونی در نگرشها و ارزشهای انسانی است .
مکانها دارای صفات مشخص هستندکه بوسیله عقاید و باورهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی شکل می گیرند. (شکوئی ، حسین، ۱۳۷۵، ص ۲۷۴)
۲-۲-۲ مفهوم فضا:
فضا همواره به عنوان یکی از مفاهیم اصلی در علم جغرافیا مورد تاکید بوده و در بسیاری از موارد رسالت علم جغرافیا مطالعات فضایی برشمرده شده است. اما در مفهوم فضا به صورت علم ، تقریبا از دهه ۱۹۵۰ با مقالات علمی فرد کورت شیفر در مورد (استثنا گرایی در جغرافیا) وارد ادبیات جغرافیایی شد. (شکوئی، ۱۳۷۵: ۲۸۶)

چنانچه مقدار این آماره در بازه ۵/۱ تا ۵/۲ قرار گیرد، H_O (عدم همبستگی بین خطاها) پذیرفته می‌شود و در غیر این صورت H_O رد میشود(همبستگی بین خطاها وجود دارد).
۳-۱۱- خلاصهای از فصل
در این فصل ابتدا روش‌شناسی تحقیق شامل روش تحقیق ، فرضیه های تحقیق، قلمرو زمانی و مکانی تحقیق، نمونه‌گیری و حجم نمونه و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات مورد بررسی قرار گرفته است. سپس متغیرهای تحقیق و نحوه سنجش آنها توضیح داده‌شده میشود و در نهایت روش های آزمون فرضیه ها ارائه میشود.
فصل چهارم
( نتایج تحقیق )
مقدمه
توصیف متغیرها
نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها
۴-۱- مقدمه
در یک تحقیق علمی که بر پایه روابط بین متغیرهاست؛ محقق سعی دارد که تا حد امکان روابط موجود را بدرستی تبیین نماید. در اینگونه تحقیقات، وجود یا عدم وجود همبستگی و نوع و شدت آن، هدف اصلی تحقیق بشمار می‌رود. در این راستا، داده های جمع آوری شده، بگونه ای طبقه بندی می شوند که امکان اجرای آزمونهای آماری وجود داشته باشد. در این مرحله از پژوهش داده های خام، تحلیل شده و به اطلاعات قابل فهم تبدیل می شوند تا بتوان در خصوص روابط احتمالی بین آنها اظهار نظر نمود. در فصل سوم روش تحقیق و نحوه آزمون فرضیات مطرح شد. در فصل حاضر، ابتدا متغیرهای تحقیق بلحاظ آماری توصیف و بررسی می شوند. در ادامه، فرضیات تحقیق باتوجه به الگوی آزمون علمی مطرح شده در فصل قبل و از طریق نرم افزار spss و در سطح اطمینان ۹۵ درصد آزمون و نتایج حاصله ارائه می شود. آزمون فرضیات، مبتنی بر مدل های رگرسیونی چندگانه بوده و برای تمام مدل‌های برازش شده برقراری فرض‌های اساسی رگرسیون، بلحاظ اعتبار مدل جهت استخراج نتایج، بررسی شده است. هدف اساسی تحقیق حاضر بررسی تأثیر اعلام سود بر عدم تقارن اطلاعاتی شرکتها با تأکید بر برخی از ویژگی‌های گزارش‌گری مالی در بازار اوراق بهادار تهران می باشد. در راستای هدف مذکور، فرضیاتی مطرح شد که در فصل سوم روش تحقیق و نحوه آزمون این فرضیات ارائه گردید.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۲- توصیف متغیرهای تحقیق
نقطه شروع تجزیه و تحلیل، داده هایی که بر اساس مبانی کمی اندازه گیری می‌شوند؛ به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات، ابتدا لازم است آماره های توصیفی داده‌های تحت بررسی محاسبه شود. تحلیل توصیفی، تکنیکی است که به بررسی شاخص‌های مرکزی و پراکندگی داده های تحقیق می پردازد. تعداد مشاهدات تحقیق حاضر ۵۶۵ (۱۱۳*۵) سال-شرکت است. این مشاهدات ناشی از ترکیب داده های ۱۱۳ شرکت پذیرفته شده در بورس، به‌ عنوان نمونه آماری در طول ۵ سال(۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰)، بعنوان دوره آزمون می باشد. جدول ۴-۱ تحلیل توصیفی متغیرهای بکار رفته در مدل آزمون فرضیات را نشان می دهد.
جدول ۴-۱: تحلیل توصیفی متغیرهای بکار رفته در مدل آزمون فرضیات

متغیر
نماد
تعداد مشاهدات
حداقل
حداکثر
میانگین
انحراف معیار

دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام

Spread

۵۶۵
۱٫۵۸۵۱ –
۱٫۸۳۲۴
۱۸۰۸۱۷٫
۴۲۵۰۶۶۶٫

عمق بازار

depth

۵۶۵
۰۰۰۰٫
۴۳٫۷۳۶۰
۳۳۳۰۸۷٫
۲٫۶۴۹۴۵۳۵

اقلام تعهدی

ACC

۵۶۵
۶۴٫۲۵۴۵ –
۱۱۹٫۷۲۹۳

با توجه به سطح معناداری{F(6, 9610.86)=0.45, P=0.84}، فرض همگنی پراکندگی تایید می شود. بر اساس آزمون لامبدا ویکز که مقدار آن برابر با ۹۱/۰است، و با توجه به {F(3,66)=2.15, P=0.10}، فرض برابری نقش آموزش عالی در توسعه فرهنگی با توجه به وضعیت کاری(علمی و اداری) تایید می شود. به عبارتی میانگین های نقش آموزش عالی در توسعه فرهنگی با توجه به وضعیت کاری(علمی و اداری) ، دارای اختلاف معناداری با هم نیستند.
همچنین مجذور اتا چند متغیره(۰۹/۰) به معنی آن است که ۹ درصد از تغییرات متغیرهای وابسته ، مربوط به وضعیت کاری(علمی و اداری) است.
ضمناً (جدول ۴-۲۳) در فصل چهارم نشان دهنده تجانس واریانس بین داده ها با انجام آزمون لون است. همانطوری که مشاهده می شود نقش آموزش عالی در توسعه فرهنگی با توجه به وضعیت کاری(علمی و اداری) دارای تجانس واریانس هستند.
به منظور تحلیل های واریانسی متغیرهای وابسته در سطوح وضعیت کاری(علمی و اداری) و با توجه به کنترل خطای نوع اول به روش بنفرونی(آلفای جدید برابر با ۰۱/۰ ) مشخص گردید که تحلیل واریانس یک متغیره هیچکدام از متغیرها معنادار نیست.
۵-۳-پیشنهادات اجرایی پژوهش
در ذیل پیشنهادات اجرایی وکاربردی بر اساس نتایج حاصله ارائه می گردد :
الف)ساختار معاونت فرهنگی با شرح وظایف روشن و مشخص در دانشگاه ها تبیین گردد و این ساختار به طور متمرکز به سازماندهی فعالیت های فرهنگی دانشچویان در جهت توسعه فرهنگی بپردازد.
ب) باتوجه به کارهای موازی موجود در فعالیت‌های فرهنگی ،پیشنهاد می گردد که همگی در ساختار واحدی ادغام شود تا تمرکز و اشتراک مساعی لازم در این خصوص حاصل آید.
ج)نقش کارکنان ،اساتیدو دانشجویان در برنامه ریزی فرهنگی و فعالیت های فرهنگی بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد و زمینه های انزوای ایشان مرتفع گردد.
د)نظر به نیاز مبرم کشور به توسعه فرهنگی و نیاز مبرم توسعه فرهنگی به وجود آزادی های مشروع ،شایسته است به آزادی دانشجویان توجه ویژه صورت پذیرد و امکان فعالیت در فضای توام با نقد آزاد برای ایشان فراهم آید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ذ)نظر به اهمیت ارزش‌های فرهنگی و حفظ آن در میان دانشجویان و دانشگاهیان،شایسته است اقدامات مقتضی نسبت به اشاعه آن صورت پذیرد.
ر) تدوین و طراحی برنامه ریزی جهت توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان دانشجویان درخصوص ترویج ارزش های فرهنگی در دانشگاه.
ز)تسهیل شرایط دسترسی به خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات برای دانشجویان در جهت پیشبرد اهداف و توسعه فرهنگی دانشگاه.
س) با عنایت به ظهور جامعه اطلاعاتی و تاثیر فناوری های نوین و تاثیر پذیری دانشگاه ها از این مقوله ،شایسته است تمهیداتی در خصوص استفاده از فناوری های جدید و خدمات الکترونیکی‌ برای دانشجویان در زمینه های فرهنگی ،ارتقای خلاقیت، نوآوری تقویت هویت فرهنگی و توسعه آن‌ صورت پذیرد.
۵-۴- پیشنهاداتی به پژوهشگران برای مطالعات آینده:
با توجه به ابعاد گسترده آموزش عالی و توسعه فرهنگی محققین می‌توانند در زمینه های زیر به بحث و تحقیق بپردازند.
اگر چه این پژوهش در دانشگاه پیام نور مرکز کرج انجام پذیرفت،می‌توان اعتبار و پایایی چارچوب مفروض و روابط پیچیده در آن را در نواحی مختلف کشور مورد آزمون قرارداد.
نقش آموزش عالی در توسعه فرهنگی در یک موسسه خدماتی مانند دانشگاه پیام نور انجام شده است،محققین بعدی می‌توانند این عنوان را در سایر موسسه های صنعتی و تجاری بر روی متغیر‌ها بررسی کنند.
در مطالعه نقش آموزش عالی در توسعه فرهنگی از روش‌های کمی استفاده شده است.برای محققین بعدی پیشنهاد می‌شود از سایر روش‌های کیفی خصوصا روش های آمیخته یا تلفیقی(کمی و کیفی)استفاده نمایند.
در پایان نامه حاضر اثر آموزش عالی در توسعه فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته است.با توجه به این که خیلی از متغیرهای آموزش عالی بر روی توسعه فرهنگی موثر می‌باشند محققین بعدی می‌توانند از سایر متغیر‌ها که آثار زیادی بر روی توسعه فرهنگی دارد استفاده نمایند.
۵-۵- محدودیت های تحقیق:
هر کار پژوهشی با محدودیت ها و موانعی روبرو می‌باشد که محقق می‌بایست در جهت مرتفع نمودن آن تلاش نماید.محدودیت‌ها و مشکلات این پژوهش عبارتند از:
۱٫عدم وجود علاقه و روحیه همکاری برخی از اعضای هیآت علمی دانشگاه پیام نور مرکز کرج در پژوهش.

1. 1. نا آشنایی افراد مورد مطالعه در نمونه آماری با مفاهیم،متغیرهای به کار رفته در پژوهش،که باعث صرف زمان و وقت بیشتر برای توجیه افراد و جمع آوری داده ها و اطلاعات.

1. 1. واهمه افراد مورد مطالعه از پاسخگویی به پرسشنامه و عدم اعتماد پاسخ دهندگان نسبت به هدف پژوهش و غیر سیاسی بودن آن است که ممکن است تحقیق قدرت خود را در تدوین دقیق مسایل از دست بدهد.این کار باعث خدشه دار شدن روایی درونی و بیرونی تحقیق می شود که از جمله محدودیت های اساسی این تحقیق می باشد.

1. 1. کارشکنی در ارائه اطلاعات به علل واهی همچون محرمانه بودن اطلاعات که زمینه ساز پایین آمدن قابلیت های تحقیق می شود و میزان تعمیم پذیری آن را کاهش می دهد.

شایان ذکر است تاکنون در خصوص آموزش عالی و توسعه فرهنگی تحقیقات مختلفی به عمل آمده است و مقاله هایی به ثبت رسیده است .ولی مطالعاتی که در آن از منظر توسعه فرهنگی و فعالیت های فرهنگی در دانشگاه و مشکلات پیش روی آن در کشور به آموزش عالی نگریسته شود و نقش آموزش عالی در توسعه فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد بصورت اندکی صورت پذیرفته است.لذا انجام این تحقیق در دانشگاه پیام نور کرج به لحاظ نظری و تبیین وهمچنین عدم دسترسی آسان به مدارک و مسنتدات و نبود کتاب و مقالات لازم در دانشگاه کرج در خصوص پژوهش حاضر، با مشکل روبرو بوده و عملا نویسنده را با چالش مواجه می سازد. از طرفی باید اذعان داشت که هم نظام آموزش عالی و هم نظام فرهنگی باید متناسب با اهداف و شرایط انقلاب اسلامی بازخوانی و بازتولید شوند و هم مناسبات آنها با هم با نگاه آینده پژوهانه واکاوی شود.
زمان بر بودن تحقیق یکی دیگر از محدودیت های تحقیق فوق می باشد ،با توجه به اینکه مطالعه ادبیات تحقیق و تبیین مفاهیم نظری و هم چنین جمع آوری و بررسی نتایج داده های تحقیق مذکور به بررسی و پژوهشهای بیشتری در خارج از دانشگاه نیاز دارد به زمانی فراتر از انجام یک پایان نامه دانشجویی احتیاج دارد.
منابع ومآخذ:

پیشرفت مهمی هم در سطح ملی و هم در سطح بین‌المللی ظرف ۵‌سال از زمانی که گزارش‌۱۹۹۶ در مورد تأثیر جنگ روی کودکان به انجمن کل سازمان ملل متحد ارائه شد دیده شده است. نقطه عطف موفقیت‌ها می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد.
نقش کودکان اکنون برای برنامه امنیت و صلح جهانی بسیار مهم می‌باشد. سازمان‌های غیردولتی و جامعه مدنی که همراه با دولت‌ها و سازمان ملل متحد فعالیت می‌کنند، مرحله به مرحله افزایش حمایت برای کودکان درگیر در جنگ را مدیریت کرده اند. قوانین بین‌المللی حمایت از کودکان جنگ‌زده را تقویت کرده است و فجایع به‌طور منظم‌تر اثبات و گزارش می‌شوند. تأثیرات شدید تحریم‌های گسترده آشکار و پایان دادن به این تحریم‌ها درخواست شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

افزایش سریع اسلحه‌های کوچک و سلاح‌های سبک که یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای بقای کودکان است در بالاترین سطح سیاسی در حال بررسی می‌باشد. میلیون‌ها مین انبار‌شده نابود شده‌اند و جهان بالاخره تأیید کرده است مصیبت وحشتناک کودکانی که با تأثیرات متعدد مخاصمات مسلحانه و HIV/AIDS دست و پنجه نرم می‌کنند. اما حتی وقتی حمایت برای کودکان مانند آب، غذا، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و پناهنگاه تقویت می‌شود، منابع برای کمک توسعه و بشردوستانه کاهش می‌یابد و درگیری‌ها همچنان ادامه پیدا می‌کند. علی‌رغم مشکلات ظاهراً حل‌نشدنی، جوامع در‌حال بازسازی و کودکان در حال ایفای نقش مهمی می‌باشند.
با وجود همه اینها، حداقل ۲۰‌میلیون بچه از خانه‌هایشان آواره شده‌اند و در ۸۷‌کشور کودکان در میان آلودگی کشنده مین‌ها و مهمات منفجر‌نشده بزرگ می‌شوند. میلیون‌ها بچه از نظر جسمی و روانی تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند و دختران و زنان همچنان نادیده گرفته می‌شوند و از جریان اصلی کمک و حمایت بشردوستانه محروم می‌شوند.
کارکنان بشردوست خودشان مورد‌هدف قرار می‌گیرند و کشته می‌شوند. صدها هزار بچه هنوز هر‌ساله از بیماری و سوء‌تغذیه در فرار از درگیری یا در اردوگاه‌های افراد آواره می‌میرند. تقریباً ۳۰۰۰۰۰‌بچه هنوز به عنوان سرباز مورد سوء‌استفاده قرار می‌گیرند.
به منظور کنار آمدن با مصیبت جنگ علیه کودکان ما خودمان در گرفتارهای آنها شریک می‌شویم هیچ کدام – نه سازمان ملل متحد، نه دولت‌ها یا گروه‌های اجتماعی‌– اقدامات کافی برای مقابله با زور، حرص و مصلحت سیاسی که با آن بزرگسالان از قربانی ننگین کودکان در جنگ حمایت می‌کنند انجام نداده اند.
جامعه بین‌المللی باید گرفتاری کودکان و زنان جنگ‌زده را با فوریت جدید مورد‌توجه قرار دهد. حمایت آنها یک موضوع برای مذاکره نیست کسانی که جنگ را آغاز می‌کنند، منطقی جلوه می‌دهند و حمایت‌‌ می‌کنند باید محکوم شوند و بدون تردید به آن اندازه که کودکان باید مورد احترام و حمایت قرار گیرند مسئول به شمار آیند. کودکان توانایی انتظار کشیدن را ندارند.
پیشنهادات
۱٫ایالت‌ها باید پروتکل اختیاری بدون هیچ قید و شرطی را تأیید و اجرا کنند و آن را در قانون ملی‌شان برای کنوانسیون حقوق کودکان در مورد شرکت کودکان در مخاصمات مسلحانه بگنجانند.
۲٫برنامه‌ها برای خلع سلاح کردن، مرخص کردن و استقرر مجدد سربازهای بچه باید یک اولویتی را تعیین کند که در داخل و بیرون از محیط حفظ صلح قرار دهند. اینها باید شامل اقدامات خاص برای اطمینان دادن به حمایت بچه‌ها از سوء‌استفاده و سربازگیری مجدد و مورد‌توجه قرار دادن نیازهای خاص دختران و کودکان معلول شود.
۳٫دولت‌ها و گروه‌های مسلح باید از به خدمت گرفتن سربازهای بچه جلوگیری کنند و مرخص کردن و استقرار مجدد آنها را اطمینان دهد. برای این منظور، ثبت تولد مخصوصاً در میان کودکان پناهنده و آواره در داخل و کودکان وابسته به اقلیت‌ها ارتقا داده شود.
۴٫در هر موقعیت مجزایی که افراد آواره داخلی وجود دارد یک آژانس اصلی باید شناسایی شود. آژانسی که بیشترین دخالت را دارد باید مشخص شود و به لحاظ منطقی نتیجه می‌شود که در اکثریت این موارد آژانس وزارت مأمور عالی‌رتبه سازمان ملل متحد برای پناهندگان‌(UNHCR) خواهد‌بود. در نمونه‌هایی که UNHCR به طور‌مستقیم درگیر نمی‌شود آژانسی که بیشترین دخالت را دارد باید مشخص شود. پیش‌بینی می‌شود که آژانس اصلی با سایر آژانس‌هایی که به طور‌مستقیم درگیر می‌شوند مانند صندوق کودکان سازمان ملل متحد (UNICEF) و برنامه‌های غذا (WFP) همکاری خواهد داشت در همه موارد UNICEF باید شریک اصلی در مراقبت و حمایت از کودکان آواره در داخل باشد.
۵٫جامعه بین‌المللی مجبور به فراهم کردن منابع انسانی و مالی توسعه‌یافته برای حمایت از نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد (RSG) برای افراد آواره داخلی مخصوصاً در تلاش‌هایش برای گسترش دادن مکانیسم‌های کنترل‌کننده برای حمایت مؤثرتر بر‌طبق «اصول راهنما»، فراهم کردن مشاوره در مورد موانع مواجهه در حمایت از کودکان آواره در داخل و زنان، مداخله کردن با یک روش درست و آماده کردن واکنش‌های محلی و بین‌المللی مؤثر.

1. 1. توجه فوری باید برای تأمین نیازهای خاص نوجوانان آواره و درگیر کردن آنها به‌طور اساسی در برنامه ریزی، تأمین و مدیریت خدمات در اردوگاه‌ها داده شود.

۷٫بر مبنای یک اصل ضروری و در‌طول تصدی مدیر اجرایی UNICEF به عنوان ریاست انجمن سازمان‌های حمایت‌کننده یک جلسه کامل باید فقط برای مسئله HIV/AIDS، کودکان و جنگ اختصاص داده شود. UNHCR باید برای این جلسه دعوت شود. بحث باید روش‌ها و معیارهای پیشگیری از HIV/AIDS، درمان و مراقبت برای کودکان جنگ‌زده و برای پناهندگان، جوامع همسایه و آواره در داخل را مورد‌توجه قرار دهد.
۸٫مدارس و سیستم‌های آموزشی باید محور آگاهی و پیشگیری از HIV/AIDS و مراقبت در طول موقعیت‌های اضطراری باشند از جمله برنامه توسعه داده شده مهارت‌های زندگی که حمایت تغذیه‌ای، بهداشت و سایر مهارت‌های محلی ادامه حیات را ارائه می‌دهد.
۹٫آموزش و تحصیلات در مورد جلوگیری از‌HIV/AIDS باید برای تمام کارکنان حفظ صلح همراه با مشاور محرمانه و اختیاری، آزمایش و درمان الزامی باشد. قوانین اجرا باید به طور جدی از طریق اقدام انضباطی اعمال شود که می‌تواند به کاهش وقوع خشونت‌های جنسی کمک کند.
۱۰٫گرایش فزاینده برای قاچاق و سوء‌استفاده جنسی زنان و دختران در موقعیت درگیری اساساً از طریق اطلاعات و مدارک بی‌اساس مورد‌توجه قرار گرفته است. اطلاعات باید به‌دست آید و این گرایش به‌طور منظم اثبات شود. دو ارزیابی خاص پیشنهاد می‌شود:
یک گزارش مشترک در مورد قاچاق زنان و دختران در موقعیت‌های درگیری توسط بررسی‌های خاص در مورد فروش کودکان، ابتذال کودکان و توسط بررسی‌های خاص در مورد نابودی همه اشکال خشونت علیه زنان
یک مطالعه چند کشوری دیگر به اسم «کودکان کجا هستند» موقعیت زنان و کودکان متولد شده در پی حاملگی‌های اجباری و تجاوز یا در کشورهایی از جمله گواتمالا، لیبریا، سیرالئون، اوگاندا، یوگسلاوی سابق پیگیری می‌کند.
۱۱٫ایالت‌ها مجبور به شرکت در فعالیت‌هایی برای ایجاد دادگاه جنایی بین‌المللی (ICC) بشوند تا به پایان بخشودگی برای جنایت‌های علیه زنان و دخترها کمک کند. به منظور اجرای قانون ICC در داخل کشور، ایالت‌ها باید قوانین ملی را گسترش دهند تا از جنایت‌های جنسی و مبتنی بر جنسیت جلوگیری کنند و آنها را مورد پیگرد قانونی قرار دهند.
۱۲٫دبیر‌کل UN و شورای امنیت باید در تعقیب‌شان برای بالاترین معیارهای اجرایی توسط کارکنان حفظ صلح پیگیر باشند. جایی که خشونت‌ها علیه دختران و زنان توسط کارکنان UN‌صورت گرفته است، ایالت‌ها باید جرم‌ها را بررسی و مجازات کنند و نتایج چنین اقداماتی را علنی سازند. توجه فوری باید برای ایجاد مکانیسم‌های نظارتی و انضباطی در همه عملیات‌های صلح به شکل یک مأمور ویژه، یک بازرس کل یا از طریق یک منصب ایجاد شده برای آن هدف قرار داده شود.
۱۳٫فشار سیاسی و سایر اقدامات باید انجام شود تا اطمینان دهد که گروه‌های متخاصم دسترسی به سیستم‌های بهداشتی، آب‌تمیز و تغذیه مناسب را فراهم می‌کنند.
۱۴٫کمک‌کننده‌ها و آژانس‌های بین‌المللی باید برای پایان دادن به نابرابری‌های بزرگ در کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی فراهم شده برای کشورهای مختلف در طول مخاصمات مسلحانه فعالیت کنند.
۱۵٫بر‌طبق تصویب کنوانسیون حقوق کودکان، ایالت‌ها ملزم به اختصاص دادن حداکثر منابع احتمالی برای کودکان از جمله برای بهداشت، تغذیه و آب هستند. این شرط به‌طور خاص در موقعیت‌های جنگ مهم می‌باشد و توسط بند‌های ۲۴‌و‌۲۳‌و‌۴‌و‌۲۸ کنوانسیون تقویت می‌شود که به مسئولیت خاص جامعه بین‌المللی برای در دسترس قرار دادن منابع به منظور برآوردن نیازهای کشورهای در حال توسعه تأکید می‌کند.
۱۶٫دولت کشورهای جنگ‌زده، آژانس‌های بین‌المللی، NGOs و کشورهای کمک‌کننده‌ باید منابع بیشتر و اولویت‌های بالاتری را برای حمایت زنان و دختران از خشونت‌های جنسی مبتنی بر جنسیت و حمایت از بهداشت باروریشان اختصاص دهند.
۱۷٫حمایت روانی باید قسمت مهمی برای حمایت کودکان در تمام مراحل موقعیت اضطراری ‌باشد. دولت‌ها و سازمان‌های امدادی باید از فرستادن کودکان به آسایشگاه جلوگیری کنند و پیوند مجدد کودکان را با خانواده و جوامع‌شان را در اولویت قرار دهند.
۱۸٫برنامه‌های روانی اجتماعی باید شامل طیفی از بازیکنان از جمله وزرای دولت مربوط، کمک کننده‌ها، آژانس‌های‌UN و NGOs سایر گروه‌های اجتماعی جامعه، کارکنان بهداشت، کودکان و خانواده‌ها شوند.
۱۹٫حمایت آموزشی باید شامل آموزش مهارت‌های زندگی، آگاهی از مین، پیشگیری از‌HIV/AIDS، حقوق انسانی، آموزش صلح و حمایت روانی در برنامه اصلی شود.
۲۰٫والدین، جامعه و جوانان باید در برنامه‌ریزی و توسعه درگیر شوند تا اطمینان دهند که آموزش مطالب در سطح منطقه مناسب و مبتنی بر حقوق کودکان می‌باشد و توجه کامل به حساسیت جنسی و مقاومت مذهبی و قومی داشته‌باشند.
۲۱٫ایالت‌هایی که هنوز کنوانسیون اوتاوا را تصویب نکرده‌اند باید این کار را انجام دهند و همه کشورهای تأیید‌کننده باید فوراً اجرای مؤثر را از جمله از طریق وضع قانون ملی و مشمول مجازات کیفری برای تجاوزها اطمینان دهند.
۲۲٫انجمن امنیت سازمان ملل متحد باید یک بحث آزاد پیرامون ساز و کار عملیاتی مین در یک محیط حفظ صلح همراه با تمرکز پیرامون گنجاندن اولویت‌های بشردوستانه و نظامی و با توجه به عملیات‌های خاص مخصوصاً در آفریقا برگزار کند.
۲۳٫شرکت‌ها و کشورهایی که از مین‌ها و مهمات منفجر‌نشده استفاده کرده یا از فروش آنها سود کرده‌اند باید شناسایی و ملزم به دادن سرمایه برای ساز و کار مین‌ شوند. رهبران مسئول برای مرگ و میر و آسیب‌ غیرنظامی‌ها و ضرر اقتصادی به علت استفاده از مین‌ها باید برای اقداماتشان بر‌طبق قانون بین‌المللی مسئول به شمار آیند و یک تعلیق جهانی در مورد استفاده از مهمات خوشه‌ای باید اجرا شود و بررسی برای پیامدهای طولانی‌مدت بشردوستانه و فوری این سلاح‌ها مخصوصاً برای کودکان انجام شود.
۲۴٫تحریم سلاح‌ها باید در موقعیت‌های که غیرنظامی‌ها مورد‌هدف قرار می‌گیرند، تجاوزهای گسترده و برنامه‌ریزی شده علیه حقوق انسانی انجام شود و جایی که کودکان به عنوان سرباز به خدمت گرفته ‌‌‌‌‌‌‌می‌شوند تحلیل، کنترل و اجرا شود.
۲۵٫بر‌مبنای ابتکار عمل‌های فعلی منطقه‌ای و نیمه‌منطقه‌ای، دولت‌ها و سازمان‌های‌ بین‌دولتی باید قوانین و اسناد بین‌المللی الزامی تنظیم کنند تا جریان تولید و انبار کردن اسلحه‌های قانونی و غیرقانونی را مورد‌توجه قرار دهند.
۲۶٫جامعه بین‌المللی باید تحمیل تحریم‌های گسترده را متوقف کند و تحریم‌ها باید به‌صورت حساب شده و متفکرانه مورد‌هدف قرار داده شوند تا از آسیب به افراد آسیب‌پذیر و مخصوصاً زنان و کودکان جلوگیری کند. هیچ تحریمی نباید اجرا شود مگر اینکه انجمن امنیت‌UN توسط یک ارزیابی دقیق متقاعد شود که چنین تحریم‌هایی تأثیر منفی روی کودکان نخواهد داشت.
۲۷٫وقتی تحریم‌ها اعمال می‌شوند، انجمن امنیت باید به وضوح اهداف و معیارهایی برای پایان دادن مشخص کند. تحریم‌ها باید به‌تدریج برداشته شوند همان‌طور که اهداف برآورده می‌شوند. از آنجایی که بسیاری از تأثیرات تحریم‌ها و به‌طور خاص تأثیر روی سلامتی احتمالاً تنها در طولانی‌مدت آشکار‌‌‌‌‌ می‌شود، هیچ تحریمی نباید به مدت نامحدودی ادامه پیدا کند.
۲۸٫جامعه بین‌المللی باید مسئولیت و قصور ایالت‌های خارجی را مورد‌بررسی قرار دهد که از عاملان غیردولتی که مرتکب تجاوزهای آشکار علیه حقوق کودکان می‌شوند حمایت می‌کند این حمایت باید به عنوان یک جرم جنایی جدی در نظر گرفته شود.
۲۹٫همه فعالیت‌ها برای جلوگیری از درگیری و ایجاد صلح باید شامل کنترل حقوق انسانی و مؤلفه‌ای تأیید شود. برای این هدف مقام نماینده عالی‌رتبه حقوق انسانی باید مورد حمایت قرار گیرد تا چنین عملکردهایی را در موقعیت درگیری و مخصوصاً در یک محیط حفظ صلح اجرا کند.
۳۰٫کسانی که برای کشتار‌جمعی، جنایت‌های جنگی و جرم‌هایی علیه انسانیت و علیه کودکان مسئول هستند باید به پای میز محاکمه کشانده شوند. کمک بعد از درگیری باید اقدامات صلح واقعیت و بازسازی سیستم های قضائی و توجه خاص به دادگاه اطفال را در اولویت قرار دهد.
۳۱٫دولت‌ها، جامعه بین‌المللی و جامعه داخلی باید حمایت تخصصی، سیاسی و مالی برای اقدامات ابتکاری و شبکه‌های ایجاد صلح زنان فراهم کند و اطلاعات پراکنده سنی و جنسی باید در همه ارزیابی‌ها، کنترل‌ها، گزارشات و تحقیقات گردآوری شود. مکانیسم‌ها باید برای فراهم کردن جریان اطلاعات مناسب در مورد مسائل جنسیت ایجاد شود تا سیاست و پروسه برنامه‌ریزی در مورد فعالیت‌های حامی صلح را تحت‌تأثیر قرار دهد.
۳۲٫آژانس‌ها و گروه‌های اجتماعی جامعه باید دستورالعمل‌هایی را برای کارکنان‌شان ایجاد کنند تا در تعامل با رسانه‌ها که در مسئولیت‌شان به کودکان صدمه نخواهند زد مشارکت کنند و آژانس‌های بشردوست باید برنامه‌هایی را برای نوجوانان گسترش دهند تا با بهره گرفتن از تکنولوژی ارتباطی جدید آگاهی جامعه را در مورد بهداشت، آموزش و سایر زمینه‌های اساسی برای بقا در موقعیت‌های درگیری ارتقا دهند.
منابع
information was supplied by united nations children’s fund، information and data management section، division of evaluation، policy and planning، August 2000.
Ibid.