۱ lx = 1 lm/m²
از آنجاییکه نور یکی از فاکتورهای اصلی و مورد نیاز برای رشد و نمو گیاهان میباشد، افزایش و یا کاهش آن تأثیر قابل مشاهدهای بر گیاه میگذارد. در سیستمهای مختلف زراعی از جمله کشت مخلوط، بیش از یک گونه در کنار یکدیگر رشد و نمو میکنند، بنابراین این گیاهان باعث کاهش نور دریافتی از طریق سایهاندازی بر یکدیگر میشوند. در این آزمایش ما با ایجاد سایهانداز مصنوعی شدت نور را کاهش داده (ایجاد تنش نوری) تا تأثیر آن را بر نخود مورد بررسی قرار دهیم.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۳- تنش نوری
تنش نتیجه روند غیر عادی فرآیندهای فیزیولوژیک است که از تأثیر یک یا ترکیبی از عوامل بیولوژیکی و محیطی حاصل می شود. چون رشد و توسعه گیاهان به طور دائم تحت کنترل محیط میباشد، بنابراین در دوره زندگی با تنش های متعددی از جمله تنشهای زنده و غیرزنده مواجه میشوند. این تنشها رشد، متابولیسم و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار داده و فرآیندهای فیزیولوژیک گیاه را دستخوش تغییر می کنند (لیتچنهالر^[۲۶]، ۱۹۹۶) .
گیاهان در معرض انواع زیادی از تنشهای طبیعی هستند مثل تنش آبی، حرارتی، تنش نوری و… که تمامی این تنشها به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر دستگاه فتوسنتز و عملکرد آن تأثیر میگذارند (هارتموت^[۲۷] و همکاران، ۱۹۹۹). نور یکی از فاکتور های مهمی است که اثر عمقی بر رشد و تولید محصولات (سینگ^[۲۸]، ۲۰۰۵)، اندام زایی و تشکیل تولیدات گیاهی شامل متابولیتهای اولیه و ثانویه (شوهایل^[۲۹] و همکاران، ۲۰۰۶) میگذارد. تنش نوری خود به دو قسمت، تنش نوری زیاد یا تنش پر نوری^[۳۰] و تنش نوری پایین یا تنش کم نوری^[۳۱] تقسیم میشود. تنش نور زیاد در مواقعی ایجاد میشود که گیاه بیشتر از آنچه مورد نیاز فتوسنتز است نور دریافت کند (هان^[۳۲] و همکاران، ۲۰۰۹). تنش نور زیاد بیشتر در مناطقی دیده میشود که تابش آفتاب زیاد بوده و زاویه تابش نزدیک به ۹۰ درجه است مثلا در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری یا در شیبهای جنوبی مناطق معتدله، که در این مناطق میزان تابش آفتاب بیشتر از مقدار مورد نیاز برای فتوسنتز است. تنش کمنوری بیشتر در گیاهان آبزی که در اعماق آب هستند و شدت نور در آنجا کم است رخ میدهد و همچنین طی فصلهای بارانی، به دلیل کاهش در شدت آفتاب و طول دوره تابش در اثر هوای ابری، فتوسنتز دچار مشکل میشود (سینگ، ۲۰۰۵). کاهش شدید در شدت نور زیر آب میتواند منجر به تنش فیزیولوژیکی در گیاهان آبزی شود و باعث ایجاد عوارضی از جمله کاهش در نرخ رشد گیاه، افزایش محتوی نیتروژن بافت، کاهش میزان کربن و ممانعت از واگذار کردن کربن به موجودات همزیست ریشهای و میکروبهای خاکزی شود (ژانگ^[۳۳] و همکاران، ۲۰۰۹).
تنش نوری معمولاً باعث ایجاد تنش اکسایشی در گیاهان میشود (ژانگ و همکاران، ۲۰۰۹؛ شوهایل و همکاران، ۲۰۰۶)، تنش اکسایشی در گیاه عوارضی را ایجاد میکند که از جمله آن میتوان به تولید گونه های فعال اکسیژندار^[۳۴]، پراکسیداسیون لیپیدها، تخریب غشاهای بیولوژیکی و … را نام برد. گیاهان برای مقابله با تنش اکسایشی ناشی از تنش نوری و از بین بردن ترکیبات فعال اکسیژن، دارای سیستمهای دفاعی پیشرفتهای هستند که از جمله میتوان به آنزیمهای آنتی اکسیدان، نقش احتمالی متالوتیونینها و اسیدهای آلی اشاره کرد (شوهایل و همکاران، ۲۰۰۶).
۲-۳-۱- تنش نوری در گیاهان
فتوسنتز یک فرایند اکسیداسیون- احیای وابسته به نور است و انرژی لازم برای تحریک واکنش فتوسنتزی از نور تأمین میشود. نور یکی از عوامل مؤثر بر رشد، اندام زایی و تولید متابولیتهای است (شوهایل و همکاران، ۲۰۰۶؛ سینگ، ۲۰۰۵). اثر تحریک کننده نور روی تشکیل ترکیبات مثل فلانوئیدها و انتوسیانینها و همچنین تأثیر آن در تنظیم مکانیسم ترشح متابولیتهای ثانویه گزارش شده است (شوهایل و همکاران، ۲۰۰۶).
رشد گیاه در بر گیرنده مجموعهای از فرایندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی است که این فرایندها اثرات متقابل با یکدیگر برقرار نموده و تحت تأثیر عوامل محیطی مختلف از جمله نور قرار میگیرد (قاسمی گلعذانی و همکاران، ۱۳۷۶؛ زیو^[۳۵] و همکاران، ۱۹۹۸). نور یکی از منابع طبیعی مهم میباشد که با افزایش کارایی آن میتوان سطح تولید محصولات را افزایش داد (اوال و همکاران، ۲۰۰۶). شدت نور بر فرایندهای داخلی گیاه تأثیر میگذارد برای مثال، پدیده های فتومورفوژنز وابسته به نور، معمولاً تحت تأثیر نورهای با شدت کم قرار میگیرند، ولی جهت انجام فتوسنتز مطلوب، نور با شدت زیاد لازم است (امام^[۳۶] و همکاران، ۲۰۰۵). بین شدت نور و شدت فتوسنتز یک رابطه مثبت افزایشی وجود دارد و از نظر تئوری، فتوسنتز در هر شدت نوری هر چند ناچیز انجام می گیرد، ولی در عمل در شدتهای نورکم تنفس بر فتوسنتز پیشی میگیرد (کافی^[۳۷] و همکاران، ۲۰۰۰). سایهاندازی محدودیتهایی را در بهره وری بیولوژیکی گیاهان ایجاد میکند، هر چند که میزان محدودیت در گونه های مختلف و با توجه به تحمل آنها به سایه متفاوت است (وانگ^[۳۸]، ۱۹۹۱). ارقام سازگار با شرایط جغرافیایی، نیاز نوری متفاوتی دارند. ارقامی که به صورت سنتی در مناطق گرمسیری با شدت نور پایین رشد کرده اند احتمالاً نسبت به تنش کم نوری در مقایسه با ارقام جدید مقاومتر هستند (سینگ، ۲۰۰۵).
۲-۳-۲- مکانیسمهای مقاومت به تنش نوری در گیاهان
گیاهان برای مقابله با عوارض ناشی از تنش نوری و تنش اکسایشی دارای سیستمهای دفاعی پیشرفتهای هستند که از بین این سیستمها، آنزیم های آنتی اکسیدان، شامل سوپراکسیداز دیس موتاز، کاتالاز، گوایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، دی هیدروآسکوربات ردوکتاز و گلوتاتیون ردوکتاز، مکانیسمهای مؤثرتر حمایتی بر علیه تنش اکسایشی هستند (شوهایل و همکاران، ۲۰۰۶).
واکنش گیاهان به تنش را میتوان به چهار مرحله تقسیم کرد (هارتموت و همکاران، ۱۹۹۹):
۱- مرحله پاسخ^[۳۹] (واکنش هشدار دهی): تشکیل ترکیبات فعال اکسیژندار در گیاهان قسمتی از فرایندهای علامتدهی برای پاسخدهی به تنش هستند. این ترکیبات با تغییر متابولیسم و بیان ژن باعث پاسخ گیاه به شرایط محیطی زیان آور و تابش فرابنفش میشوند (فویر و همکاران، ۱۹۹۴).
۲- مرحله مقاومت^[۴۰]: در این مرحله مکانیسمهای دفاعی گیاهان برای مقابه با تنش فعال میشوند.
۳- مرحله تحلیل رفتگی^[۴۱]
۴- مرحله احیاء^[۴۲] (باززایی): مدت زمان (ساعتها و روزها) برای مرحله احیاء یعنی برگشتن به مرحله فیزیولوژیکی عادی به قدرت، مدت و نوع استرس بستگی دارد.
گیاهان برای سازگاری با محیطهای نوری مختلف، دارای مکانیسمهای کوتاه مدت و بلند مدت هستند. مکانیسمهای بلند مدت شامل تغییرات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی برگ و کلروپلاست (هان و همکاران، ۲۰۰۹)، تغییر در محتوی کلروفیل و کارتنوئید و همچنین تغییر در ساختار کلروپلاست (هارتموت و همکاران، ۱۹۹۹). مکانیسمهای کوتاه مدت شامل حالت گذار بین فتوسیستم I و فتوسیستم II، پراکنده سازی انرژی گرمایی (هان و همکاران، ۲۰۰۹)، کاهش کوتاه مدت در عملکرد فتوسنتزی (در مدت چند دقیقه یا چند ساعت) مثل بسته شدن روزنه در ظهر، جلوگیری از تبدیل کوانتومی فتوسنتزی و انتقال الکترون (هارتموت و همکاران، ۱۹۹۹) است.
۲-۴- تأثیر سایهاندازی روی رشد و نمو گیاهان زراعی
گزارشهای متعدد و متناقضی در ارتباط با تأثیر سایه روی رشد و نمو گیاهان زراعی مختلف وجود دارد. جبران فتوسنتز پایین ناشی از کاهش شدت نور در گونه های مقاوم به سایه، افزایش سطح برگ و در نتیجه افزایش سطح فتوسنتز کننده است و در ارزیابی میزان مقاومت آنها به سایه مورد استفاده قرار میگیرد. در آزمایشات ودود^[۴۳] و همکاران (۲۰۰۲) که بر روی تاج خروس قرمز انجام شد در بین سطوح مختلف سایه، بیشترین وزن ساقه در نور کامل و کمترین آن در ۲۵ درصد نور کامل خورشید به دست آمد. بررسی نایاک و مورتی^[۴۴](۱۹۸۰) نشان داد که عملکرد برنج در شرایط سایه کاهش مییابد. در آزمایشات انجام شده بر روی ذرت بوسیله هبرت^[۴۵] و همکاران (۲۰۰۱) مشاهده شد که رژیم های نوری مختلف اثرات متفاوت و معنی داری بر زیست توده کل، زیست توده بخشهای منفرد گیاه ذرت و نسبت وزن خشک ریشه به بخش هوایی میگذارد. در تیمار سایه از نمونهبرداری دوم به بعد رشد آهستهتر شده و وزن خشک بخش هوایی، بخش زیرزمینی و کل ماده خشک بطور معنیداری بر اثر سایه کاهش یافت. لامبرس و پوستدموس^[۴۶](۱۹۸۰) نیز گزارش کردند که سایهاندازی بطور معنیداری رشد ریشه، بخش هوایی گیاه و نسبت وزن خشک ریشه به بخش های هوایی را در گیاهان بارهنگ سرنیزه ای^[۴۷] و ذرت کاهش داد. در مقابل، هادی و همکاران (۲۰۰۶) در بررسی تأثیر سطوح سایه روی گیاه لوبیا، افزایش وزن خشک بخش هوایی و سطح برگ را به دلیل دوام بیشتر دوره رشد رویشی بر اثر سایه و بدون اثر معنیدار بر وزن دانه گزارش کردند. در ایران بررسیهای بسیار اندکی در رابطه با اثر نور بر روی محصولات صورت گرفته است.
۲-۵- تأثیر سایهاندازی بر عملکرد و اجزای آن
ارزیابی عملکرد گیاه، مهمترین شاخص برای شناسایی ارقام سازگار به تنش است. انتخاب بر اساس عملکرد ژنوتیپها در هر دو شرایط تنش و عدم تنش باعث انتخاب ژنوتیپهایی با عملکرد بالا میگردد (گروزی^[۴۸] و همکاران، ۱۹۹۷).
مطالعه تنوع صفات در نخود نشان داده است که صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن دانه، اجزای عملکرد نخود را تشکیل می دهند بنابراین به منظور انتخاب برای عملکرد بالاتر، روابط مرکب بین عملکرد دانه و اجزای آن بایستی کاملاً مشخص شوند (اوزدمیر^[۴۹]، ۱۹۹۶). بر اساس مطالعه آچیکگز^[۵۰] و آچیکگز (۱۹۹۴) عملکرد دانه در واحد سطح همبستگی مثبت و معنیدار با عملکرد دانه در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد شاخه های ثانویه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و ارتفاع بوته داشته ولی وزن ١٠٠ دانه هیچ گونه همبستگی معنیداری با عملکرد دانه یا صفات وابسته نشان نداد . به نظر میرسد هر صفت کمی، صرف نظر از آثار منفی یا مثبت آن بر گیاه، به نوعی در شکلگیری عملکرد دانه نقش داشته باشد. این نقش میتواند به صورت مستقیم و یا از طریق سایر صفات ایفا گردد. در ابتدا ممکن است چنین به نظر برسد که افزایش هریک از اجزاء عملکرد موجب افزایش عملکرد خواهد شد، ولی در حقیقت چنین نیست و تأثیر هر یک از اجزاء بر عملکرد پیچیده میباشد و حداکثر عملکرد زمانی به دست میآید که مناسبترین موازنه بین اجزای عملکرد وجود داشته باشد (سراب بادیه، ۱۳۸۵).
سایهاندازی از جمله تنشهایی است که بر روی عملکرد و اجزای آن تأثیر میگذارد. برخی گزارشها حاکی از آن است که یکی از اجزای مهم عملکرد گندم که تحت تأثیر سایه قرار گرفته است تعداد دانه در بوته بوده است (ویلی و هالیدی^[۵۱]، ۱۹۷۱؛ جرمانا^[۵۲] و همکاران، ۲۰۰۳). کاهش وزن هزار دانه آفتابگردان به دلیل کاهش آسیمیلاتهای قابل دسترس بر اثر بروز تنشهای محیطی توسط کانتاگولا و هال^[۵۳] (۲۰۰۲) گزارش شده است. کانتاگالو و همکاران(۲۰۰۴) گزارش دادند که سایهاندازی در مرحله رشد گلچههای آفتابگردان قبل از مرحله گرده افشانی، باعث کاهش وزن دانه ها میشود. بونت و اینکول^[۵۴] (۱۹۹۲) با بررسی دو تیمار سایهدهی و حذف خوشه به منظور ایجاد نسبتهای مختلف منبع و مخزن در جو زمستانه دریافتند که سایهدهی باعث کاهش وزن سنبلهها و دانه ها میشود و سایهدهی شدیدتر پس از گردهافشانی کاهش بیشتر وزن آنها را در پی دارد. ساوین و اسلافر^[۵۵] (۱۹۹۱) نیز با کاهش۵۰ درصدی تشعشع در گندم، کاهش در میزان عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و تعداد دانه در متر مربع را مشاهده کردند. اشمیدت و کالوین^[۵۶] (۱۹۶۷) با سایهدهی روی ذرت کاهش معنیداری در عملکرد دانه ذرت در واحد سطح مشاهده کردند. مایرز^[۵۷] (۱۹۸۲) نیز با سایهدهی غلافهای کلزا کاهش عملکرد دانه را مشاهده کرد.
به نظر بور^[۵۸] (۱۹۸۳) تخصیص بیوماس به اندامهای هوایی با کاهش شدت نور به دلیل نزدیکی این اندامها به محدود کنندهترین عامل یعنی شدت نور کم، افزایش می یابد. منیر^[۵۹] و همکاران (۲۰۰۴) افزایش رشد رویشی در اثر افزایش سطوح سایه و هادی و همکاران (۲۰۰۶) افزایش رشد بخشهای هوایی لوبیا تحت تاثیر افزایش سطوح سایه به دلیل طولانی تر شدن دوره رشد رویشی را نیزگزارش نمودهاند. پاترو و سوهو^[۶۰] (۱۹۸۶) و وادا^[۶۱] و وادا (۱۹۹۱) نشان دادند که کاهش شدت نور به علت سایهاندازی، عامل مهمی در کاهش ماده خشک در گیاه بوده که این موضوع در نهایت منجر به کاهش شاخص برداشت در برنج میشود.
در مطالعهای که بر روی اثرات ازت و تشعشعات خورشید بر میزان ماده خشک سنبلهها در گندم نان صورت گرفت چنین عنوان شد که سایهاندازی بر سنبلهها باعث کاهش ماده خشک آنها میشود و این اثر در خلال نیمه دوم رشد سنبلهها بیشتر مشهود است، هر چند این سایهاندازی از ابتدای ظهور و رشد سنبلهها انجام شده باشد (ماینارد و جوفروی^[۶۲]، ۲۰۰۳). در تیمارهایی که سایهاندزی در مرحله بعد از گردهافشانی اعمال شده است این تفاوت نسبت به مرحله قبل از گردهافشانی آشکارتر بوده است زیرا کاهش در میزان تشعشعات خورشیدی توانسته باعث تغییر در نسبت تجمع ماده خشک در واحد سطح شود (جوفروی، ۲۰۰۳). گرابا^[۶۳] و همکاران (۱۹۹۰) با سایهدهی پس ازگردهافشانی و به میزان ۶۳ درصد در گندم، مشاهده کردند که سرعت رشد دانه در سایهدهی و در مدت زمان ۱۴ تا ۲۱ روز پس از گردهافشانی به مراتب کمتر از مقدار سایهدهی در ۱ تا ۸ روز پس از گردهافشانی بود.
۲-۶- تأثیر سایهاندازی بر صفات فیزیولوژیک
۲-۶-۱- فتوسنتز
در میان شاخصهای فیزیولوژیک، فتوسنتز یکی از مهمترین این فرآیندها در رشد و تولید محسوب شده و ثابت نگهداشتن سرعت اسیمیلاسیون کربن تحت شرایط تنش اهمیت اساسی در شکلگیری عملکرد دارد (لاولر^[۶۴] ، ۱۹۹۵). تغییر در سرعت فتوسنتز موجب صدمه به غشای سلولهای مزوفیل، کاهش محتوی کلروفیل و آسیب به ساخت و انتقال آسیمیلاتها میشود (کورنیک و ماساکی^[۶۵]، ۱۹۹۶).
عوامل محدودکنندهی فتوسنتز تحت تنشهای محیطی به دو گروه تقسیم میشوند، ۱) عوامل محدودکنندهی روزنهای، که با بسته شدن روزنهها در شرایط تنش، غلظت دیاکسیدکربن داخل برگ و انتقال به کلروپلاست کاهش مییابد و فتوسنتز محدود میگردد، ۲) عوامل محدودکننده غیرروزنهای که شامل عوامل مؤثر بر سرعت فتوسنتز مانند محتوی کلروفیل ( کوچوا^[۶۶] و همکاران، ۱۹۹۴) ، غلظت و فعالیت آنزیم روبیسکو ( فلساس و مدرانو^[۶۷]، ۲۰۰۲) ، انتقال الکترون فتوسنتزی، فتوفسفوریلاسیون و مقدار متابولیتها (فلساس و مدرانو، ۲۰۰۲؛ هی^[۶۸] و همکاران، ۱۹۹۵) میباشند. محدودیت فتوسنتز توسط مکانیسمهای روزنهای و غیرروزنهای نه تنها به دوره و شدت خشکی بلکه به گونه گیاهی و مرحله رشدی گیاه نیز ارتباط دارد (برکویت^[۶۹]، ۱۹۸۳؛ پاسیورا^[۷۰] و همکاران، ۱۹۹۳؛ کوچوا و همکاران، ۱۹۹۴).
مقدار کلروفیل و رنگدانههای فتوسنتزی از مهمترین عوامل مؤثر در ظرفیت فتوسنتزی گیاهان هستند زیرا به طور مستقیم بر سرعت و میزان فتوسنتز و در نهایت تولید زیستتوده مؤثر هستند. تنشهای محیطی معمولاٌ بر مقدار کلروفیل و در نهایت فتوسنتز تأثیر میگذارند. اشرف و مک نیلی^[۷۱](۲۰۰۴) گزارش کردند که میزان کلروفیل b در کلزا در اثر تنش خشکی افزایش یافت، اما میزان کلروفیل a تحت تأثیر تنش قرار نگرفت.
کاهش مقدار کلروفیل در اثر تنش خشکی در گیاهان مختلف از جمله پنبه (ماساکی^[۷۲] و همکاران، ۲۰۰۸)، گلرنگ (جلیل^[۷۳] و همکارن، ۲۰۰۸)، آفتابگردان (مانیوانان^[۷۴] و همکاران، ۲۰۰۷) و نخود (مفاخری^[۷۵] و همکاران، ۲۰۱۰) گزارش شده است. گزارشهایی وجود دارد که مقدار کلروفیل ارقام متحمل در شرایط تنش خشکی کمتر کاسته میشود. در برنج، افزایش مقدار کلروفیل در زمان تنش خشکی در ارقام متحمل به تنش خشکی گزارش شده است (سیکوکو^[۷۶] و همکاران، ۲۰۱۰). در جو نیز مقدار کاهش کلروفیل در شرایط تنش در ارقام مقاوم کمتر از ارقام حساس بود (لی^[۷۷] و همکاران، ۲۰۰۶). تنش خشکی به تغییر نسبت کلروفیل a و bو کارتنوئیدها نیز منجر میشود. در بررسی تأثیر خشکی بر دو لاین بامیه نشان داده شد که اعمال تیمار تنش باعث افزایش مقدار کلروفیل b شد، درحالیکه مقدار کلروفیل a ثابت ماند و در نتیجه نسبت کلروفیل b به a افزایش یافت (اشرف^[۷۸] و همکاران، ۱۹۹۴؛ استیل^[۷۹] و همکاران، ۱۹۹۱).
۲-۶-۲- کربوهیدراتها و پرشدن دانه
کربوهیدراتهای ساقه و برگ در گیاهان به عنوان یک خصوصیت فیزیولوژیکی مهم در تشخیص ارقام متحمل میباشند و در شرایط تنشهای محیطی نه تنها موجب تنظیم اسمزی و حفاظت از اجزاء درون سلولی و غشاءها میشوند بلکه در رشد و توسعه دانه به عنوان منبع عمده کربوهیدرات عمل میکنند (وان هنواردن^[۸۰] و همکاران، ۲۰۰۶). اهدایی و شکیبا^[۸۱] (۱۹۹۶) با مطالعه بر روی لاینهای پاکوتاه و پا بلند گندم بهاره از نظر تجمع کربوهیدراتهای محلول ساقه نشان دادند که از زمان آغاز گردهافشانی تا ۱۸ روز پس از آن روند افزایشی در تجمع آنها مشاهده شد. دیویدسون^[۸۲] (۱۹۸۴) نیز ضمن تأیید این روند تغییرات در کربوهیدراتها به این نتیجه رسیدند که این تغییرات میتواند ناشی از آن باشد که ساقه تا دو هفته پس ازگردهافشانی ذخیرهکننده و سپس صادرکننده فرآوردههای فتوسنتزی میباشد. دبیوس^[۸۳] و همکاران (۱۹۹۰) با بررسی نحوه تجمع قندهای محلول ساقه ارقام گندم مشاهده کردند که افزایش تجمع قندهای محلول در آب در ساقه گندم تـا هفت روز بعد از گردهافشانی به خاطر افزایش غلظت هگزوزها و ساکارز است و سنتز فروکتانها از هفت روز عد از گردهافشانی شروع میشود و ۱۸ روز بعد از گرده افشانی غالبترین فرم قندهای محلول در آب موجود در ساقه میشود.
معمولاً در تنشهای محیطی مقدار قندهای محلول ساقه کاهش مییابد. کاهش میزان قندهای محلول در تیمارهای تنش کمآبی احتمالاً به دلیل مصرف قندها در سنتز متابولیتهایی چون پرولین در اندامهای هوایی باشد همچنین این کاهش احتمال دارد بر اثر کاهش فعالیت ریشه و تقلیل متابولیسم کربوهیدراتها در اثر تنش کمآبی و در نتیجه کاهش نقل و انتقال قندها در آوندهای آبکشی باشد (ایستگیت^[۸۴]، ۱۹۹۲). ویلکوکس^[۸۵] (۲۰۰۱) نشان داد که مقدار قند نقش بسیار مهمی در متابولیسم کربوهیدراتها دارد و دارای روابط نزدیکی با فتوسنتز و تولید میباشد. غلظت کربوهیدراتهای محلول ساقه پس از گردهافشانی ابتدا به حداکثر رسیده و سپس در هنگام رسیدگی به حداقل میرسد همچنین آنها گزارش کردهاند که غلظت کربوهیدراتهای محلول ساقه گندم ۱۰ تا ۱۴ روز پس از گردهافشانی به ۲۵-۳۸ درصد وزن خشک ساقه رسید و سپس در رسیدگی فیزیولوژیک به کمتر از ۵ درصد کاهش یافت. بلوم (۱۹۹۸) نیز اظهار داشته است که سهم قندهای محلول در ساقه گندم از ۵ تا ۳۵ درصد تغییر میکند. وینزلر و نوسبرگر (۱۹۸۰) بیان کردند که با افزایش تنشها و کاهش فتوسنتز جاری، انتقال قندهای محلول ساقه به دانه افزایش مییابد و نیز هماهنگی قوی را بین نیاز دانه به مواد فتوسنتزی و تغییر در وزن خشک و کربوهیدراتهای غیرساختاری ساقه گزارش کردهاند.
۲-۶-۳- ترکیبات ذخیرهای موقت و انتقال مجدد
فتوسنتز جاری به عنوان یکی از مهمترین منابع کربوهیدرات جهت پر شدن دانه ها، به جذب مؤثر نور توسط سطح سبز گیاه پس از مرحله گردهافشانی وابسته است. فتوسنتز به واسطه بروز تنشهای مختلف و پیری طبیعی برگ محدود میشود. این در حالی است که در همین زمان تقاضا برای مواد فتوسنتزی برای پر شدن دانه ها و تقاضا برای تنفس نگهداری بیوماس زنده گیاه نیز افزایش مییابد (بلوم^[۸۶]، ۱۹۹۸). بنابراین یکی از منابع مهم دیگر کربوهیدرات برای پر کردن دانه ها، ذخایر ساقه است (اهدایی^[۸۷] و همکاران، ۲۰۰۸). در بسیاری از گیاهان زراعی، مواد ذخیره شده به طور عمده به شکل کربوهیدراتهای غیر ساختمانی یا کربوهیدراتهای محلول در آب میباشند. مواد ذخیره شده در ساقه به شکل کربوهیدراتهای محلول در آب بوده و حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد از کل وزن خشک ساقه را تشکیل میدهند( رینولدز^[۸۸] و اهدایی، ۲۰۰۶). مهرپویان و همکاران (۱۳۹۱) گزارش کردند که در مجموع میزان، کارایی و سهم انتقال مجدد کربوهیدراتها از اندامهای هوایی گیاه در شرایط تنش بیش از شرایط نرمال میباشد که میتواند ناشی از کاهش فتوسنتز به واسطه بسته شدن روزنهها و کاهش تبادلات گازی باشد.
فصل سوم
مواد و روش‌ها
۳-۱- موقعیت محل اجرای آزمایش
تحقیق حاضر در سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. موقعیّت جغرافیایی و آب و هوایی مزرعه مطابق جدول (۳-۱) می‌باشد.

جدول ۳-۱- موقعیت جغرافیایی و آب هوایی محل اجرای آزمایش

طول جغرافیایی

۴۷ درجه و ۹ دقیقه

تغییر در اظهارنظر حسابرسی

OPNCHG

متغیرهای کنترلی

درآمدهای غیرمنتظره که احتمال گزارش سریع تر این درآمدها وجود دارد.

UE

تغییر حسابرس (تغییر از موسسه ای به موسسه دیگر و بهبود در نوع اظهارنظر شرکت)

AS

دوگانگی مدیرعامل (احتمال تحریف گزارش ازطریق نفوذ مدیریت)

DUAL

اهرم مالی (وجود ابهام در تداوم فعالیت و همچنین عدم توانایی در چرخه عملیاتی)

LEV

روش تحقیق
تحقیق حاضر از نوع تحقیقات تجربی است که با توجه به عدم امکان کنترل کلیه متغیرهای نامربوط نمی تواند از نوع تجربی محض باشد، لذا از نوع تحقیقات شبه تجربی می باشد و باتوجه به اینکه داده های مورد استفاده در این پژوهش، اطلاعات واقعی و تاریخی است، روش شناسی تحقیق نیز از نوع پس رویدادی است. همچنین این تحقیق از جنبه هدف از نوع تحقیقات کاربردی به شمار می رود، زیرا نتایج حاصل از این تحقیق می تواند به منظور تعیین سودمندی نوع اظهارنظر حسابرس و همچنین به موقع بودن افشای عایدات شرکت ها به کار رود. از نظر روش شناسی نیز این پژوهش، توصیفی- همبستگی است که در آن برای تائید یا رد فرضیات از اطلاعات تاریخی شرکت ها و روش های آماری استفاده خواهد شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

قلمرو زمانی و مکانی
داده های این پژوهش از صورت های مالی و گزارش حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طول سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ است.
جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. علت انتخاب این جامعه آماری، امکان دسترسی به داده های موجود در صورت های مالی و گزارشهای حسابرسی این شرکت ها است.
روش نمونه گیری
روش نمونه گیری تصادفی خواهد بود. البته از روش نمونه گیری حذفی نیز استفاده خواهد شد. به این صورت، شرکت های دارای ویژگی های مورد نظر انتخاب و نموه های تحقیق با بهره گرفتن از نمونه گیری حذفی، انتخاب می شوند.
نمونه های آماری از کلیه شرکت های موجود در جامعه آماری باید حائز معیارهای زیر باشند

• پایان سال مالی آنها ۲۹ اسفند باشد و در طول دوره پژوهش تغییر دوره مالی نداشته باشند.

• جزء شرکت های فعال در حوزه فعالیت های مالی، از جمله شرکت های سرمایه گذاری، بانک ها، بیمه ها و موسسات مالی نباشند.

• در طول یک سال مالی بیش از ۶ ماه توقف معاملاتی نداشته باشند.

• داده های مورد نیاز برای محاسبه متغیرهای تحقیق در طول دوره تحقیق (سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱) باشد.

روش های گردآوری اطلاعات
اطلاعات مربوط به پیشینه تحقیق و مبانی نظری از منابع کتابخانه ای و پایگاه های علمی و مقالات خارجی و داخلی جمع آوری خواهد شد. داده های مورد نیاز برای انجام این تحقیق عموماً با بهره گرفتن از نرم افزار تدبیر پرداز و رهاورد نوین، پایگاه اطلاع رسانی سازمان بورس اوراق بهادار تهران(www.seo.ir)، صورت های مالی شرکت ها، گزارشهای منتشر شده توسط بورس، گزارشهای حسابرسان مستقل و از سایت های و www.rdis.ir بدست خواهد آمد. داده های تحقیق پس از جمع آوری، در صفحه گسترده Excel در جداولی تنظیم می شوند و سپس با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل نهایی قرار خواهند گرفت.
روش تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها در دو قسمت آمار توصیفی و آمار استنباطی ارائه می شود.در بخش آمار توصیفی، شاخص های مرکزی و شاخص های پراکندگی مورد ارزیابی قرار می گیرند. تحقیق حاضر از نوع همبستگی است و ارتباط بین متغیر مستقل و متغیر وابسته را مورد آزمون قرار می دهد و برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه های تحقیق از نرم افزار آماری SPSS استفاده می شود.
واژه­ های عملیاتی تحقیق
گزارشگری مالی محصول نهایی فرایند حسابداری مالی، ارائه اطلاعات مالی به استفاده کنندگان مختلف، اعم از استفاده کنندگان داخلی و استفاده کنندگان خارج از واحد تجاری، در قالب گزارشهای حسابداری است. آن گروه از گزارشهای حسابداری که با هدف تامین نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان خارج از واحد تجاری تهیه و ارائه می شود، درحیطه عمل گزارشگری مالی قرار می گیرد(استاندارد های حسابداری، ۱۳۸۹).
تاریخ تائید صورت های مالی تاریخی است که مدیریت، صورت های مالی را به‌طور رسمی و برای آخرین بار به‌منظور انتشار، تأیید می‌کند. فرایند تأییدصورت های مالی به‌منظور انتشار باتوجه به ساختار مدیریت، الزامات قانونی و روش های تهیه و نهایی‌کردن صورت های مالی، متفاوت می‌باشد. در اغلب موارد، واحدهای تجاری ملزم هستند صورت های مالی خود را بعد از انتشار، به تصویب مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت دار برسانند. در چنین مواردی، تاریخ تأیید صورت های مالی، تاریخ تأیید برای انتشار اولیه است، نه تاریخی که در آن صورت های مالی توسط ارکان یاد شده تصویب شده است(استاندارد حسابداری شماره ۵ ، ۱۳۸۹).
به موقع بودن مربوط بودن اطلاعات گزارش شده به وسیله ویژگی به موقع بودن تحت تاثیر قرار می گیرد. به عبارتی دیگر هرچه از ویژگی به موقع بودن کاسته شود از مفید بودن اطلاعات نیز کاسته خواهد شد(حساس یگانه،۱۳۹۰).
اظهارنظر تعدیل نشده اظهارنظر حسابرس، در مواردی که وی به این نتیجه رسیده است صورت های مالی، ازتمام جنبه های با اهمیت، طبق استانداردهای حسابداری به نحو مطلوب تهیه شده است(استانداردهای حسابرسی، ۱۳۸۶).

انحراف معیار

۳/۱۱

۹/۶

۶/۵

۵/۴

۲/۲

۶/۵

۸/۵

۸/۱۱

۴/۲۰

۲۳

۵/۲۰

۷/۱۴

مجموع سالانه

۸/۹۸۷

با توجه به جدول فوق مشخص می شود که در ایستگاه انزلی ماه اکتبر و مه با میانگین ۱/۲۴۵ میلی متر و ۶/۴ میلی متر باران به ترتیب دارای میانگین حداکثر و میانگین حداقل بارش ۲۴ ساعته بوده است. همچنین به لحاظ فراوانی روزهای همراه با بارش ۲۴ ساعته در ماه اکتبر ایستگاه انزلی با میانگین ۴ روز همراه با بارش دارای بیشترین فراوانی بوده است.
از جدول ارائه شده مربوط به میانگین بارش ۲۴ ساعته ماهانه اینگونه می توان نتیجه گرفت:
در ماه های گرم سال از مقدار بارش بسیار کاسته می شود که این ویژگی به این دلایل است که با تسلط پرفشار جنب حاره بر کشور باعث کاهش رطوبت و همچنین کاهش عامل صعود شده و این دو عامل باهم ترکیب شده و باعث کاهش شدید باران در کل کشور و به تبع آن در استان گیلان و انزلی شده و به دنبال آن میزان بارش ها در این ایستگاه کاهش می یابد. اما در فصل سرد سال با شروع حرکت باد های غربی به سمت کشور و منتقل کردن رطوبت کافی از منابع عمده رطوبتی باعث افزایش رطوبت شده و همچنین با سرد شدن هوای کشور عامل صعود افزایش پیدا کرده و این دو ویژگی یعنی عامل صعود و رطوبت کافی باعث می شود تا بارش در کشور و به دنبال آن در استان گیلان و شهر انزلی افزایش یابد و به همان نسبت به میزان بارش ۲۴ ساعته در ایستگاه انزلی افزوده می شود.
بطور کلی می توان چنین گفت که : رژیم بارش ماهانه و رژیم ماهانه بارش ۲۴ ساعته در طول دوره آماری دارای یک الگو بوده است، و کم بارانترین فصل و پربارانترین فصل در هر دور رژیم به ترتیب بهارو پاییز بوده است.
۵-۳- شدت بارندگیهای کوتاه­ مدت و منحنی­هایIDF ) Intensity Duration Frequency (
یکی از مسائل مهم در بررسی و تجزیه و تحلیل ریزشهای جوی، رگبارها می­باشند که عوامل محلی در ایجاد آنها نقش اساسی دارد. به عبارت دیگر مشخصه این رگبارها به تبع از موقعیت جغرافیائی منطقه باعث وقوع سیلابهای مختلف و گاهاً مخرب می­گردد. شدت بارش، مقدار بارندگی در واحد زمان است که معمولاٌ برحسب میلیمتر بر ساعت یا اینچ بر ساعت بیان می­ شود.
منظور از فراوانی وقوع یک باران با مدت مشخص این است که در یک دوره زمانی معین چند بار می توان انتظار داشت که بارانی مشابه آن رخ دهد.
بطور کلی هرچه مدت بارش کوتاه باشد شدت آن زیاد خواهد بود و بر عکس بارانهای درازمدت از شدت کمتری برخوردار می­باشند. روابط شدت- مدت بارندگی با تناوب یا دوره برگشت تغییر می­ کند. هرچه دوره بازگشت طولانی­تر باشد بارانهای شدیدتری انتظار می­رود.
مشخصات ویژه سیل از قبیل حجم سیلاب‌، دبی اوج و زمان رسیدن به این دبی بستگی به مشخصات بارندگی طراحی دارد. هر باران طرح با سه ویژگی مشخص می شود که عبارتند از‌:
– مدت یا تداوم (از شروع تا خاتمه بارش به دقیقه یا ساعت )
– شدت (مقدار بارش در واحد زمان به میلیمتر در ساعت و یا …)
– فراوانی وقوع (متوسط تعداد سالهایی که بین وقوع دو بارندگی مشابه وجود دارد)
داشتن رابطه یا نموداری که از روی آن بتوان به ازاء تداوم‌های مختلف مقدار شدت بارندگی را تخمین زد از ملزومات عمده‌ای است که در طراحی سازه‌های آبی از آن استفاده می‌شود از طرف دیگر سازه های آبی مانند سیل بند، زه کش، پل‌، سد‌، جوی‌های جمع آوری هرز‌آب و امثال آن برحسب اهمیت و حساسیت به تخریب و یا مقدار هزینه ای که صرف احداث آن می‌شود یا خطراتی که ممکن است به لحاظ جانی و مالی در اثر خراب شدن ببار آورد با دوره بازگشت مشخص طراحی می شوند. بنابراین شدت یا مقدار بارندگی که به ازاء یک تداوم معین در طراحی از آن استفاده می شود (باران طرح‌)‌ باید مربوط به دوره بازگشت موردنظر باشد. تغییرات شدت بارندگی نسبت به دوره بازگشت یک تابع آماری – احتمالاتی است که برای هر منطقه اقلیمی مقدار متفاوتی دارد. داشتن این رابطه نیز از ملزومات طراحی در سازه های آبی است. از تلفیق روابط فوق می‌توان به توابع یا نمودارهای واحدی دست یافت که بتوان از روی آنها مقدار شدت بارندگی را در تداومها و دوره های بازگشت مختلف برآورد نمود. در یک دوره بازگشت ثابت شدت بارندگی با تداوم آن رابطه معکوس دارد. بدین ترتیب که هرچه مدت بارش کوتاه باشد حداکثر شدتی که می توان از آن انتظار داشت زیاد خواهد بود. برعکس بارانهای دراز مدت از حداکثر شدت کمتری برخوردار خواهند بود. البته این بدان معنی نیست که مثلا شدت تمام بارانهای دو ساعته از شدت بارانهایی با تداوم یک ساعت کمتر است. در این مورد تا به حال روش های تجربی و روابط متفاوتی به منظور محاسبه بارش در مدت زمان های دلخواه با دوره برگشت مورد نظر ارائه شده است که می توان به تحقیقات بل (۱۹۶۹)‎‏‎‎‎‏، بیژن قهرمان (۱۳۶۶) و فریبرز وزیری (۱۳۷۶) اشاره کرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بل (Bell)، آمار بارندگی ۱۵۷ ایستگاه باران سنج ثبات را در آمریکا با دوره آماری بیش از ۳۰ سال‌، تجزیه و تحلیل کرده و نسبت‌های ساده‌ای بین مقدار باران در دوره های برگشت مختلف ۲ تا ۱۰۰ سال به دوره برگشت پایه ۱۰ سال ارائه کرده است‌. وی معتقد است که نسبتهای بدست آمده به موقعیت جغرافیایی ایستگاه‌ها بستگی ندارد و در هر نقطه از جهان قابل تعمیم است. محققان دیگری نیز در دیگر نقاط جهان با در نظر گرفتن دوره های برگشت با پایه مختلف‌، نسبتهای مشابهی بدست آورده‌اند که اگر دوره برگشت پایه به ۱۰ سال تبدیل شود نسبتهای بدست آمده تناسب خوبی با نتایج ارائه شده بوسیله Bell خواهد داشت. روابط بل به صورت زیر می باشد.
A)
B)
رابطه A‌، جهت تخمین مقدار باران در مدت ۵ تا ۱۲۰ دقیقه و دوره های باز‌گشت ۲ تا ۱۰۰ سال با توجه به مقدار بارندگی یک ساعته با دوره بازگشت ۱۰ ساله بکار می‌رود. که در آن مقدار مقدار باران برحسب میلیمتر در مدت دوام t دقیقه و دوره بازگشت T سال است.
رابطه B نیز برای تخمین بارندگی‌های کوتاه مدت در پایه های زمانی بیشتر از ۵ دقیقه با دوره بازگشت ۲ تا ۱۰۰ سال می‌‌باشد.
قهرمان در تحقیقات خود در سال ۱۳۶۶ تحت عنوان تخمین روابط شدت‌، مدت‌، تناوب بارندگی در نقاط مختلف ایران با بهره گرفتن از آمار ایستگاه های باران سنج ثبات ، روابطی مشابه روابط بل ارائه نموده است‌. وی برای تخمین مقدار بارندگی با زمان‌های دوام ۱۵ دقیقه تا ۲ ساعت رابطه A و برای زمان ۱۵ دقیقه تا ۲۰ ساعت رابطه B را با دوره های برگشت ۲ تا ۱۰۰ سال و برای محاسبه بارندگی یک ساعته با دوره برگشت ۱۰ ساله رابطه C را در ایران ارائه کرده است.
A) B)
C)
در روابط فوق،T دوره برگشت به سال و t مدت دوام بارندگی به ساعت و مقدار بارندگی با مدت دوام t و دوره برگشت T سال برحسب میلیمتر و همچنین در رابطه C ، متوسط بارندگی حداکثر روزانه و متوسط بارندگی سالانه برحسب میلیمتر در یک دوره مشاهدات هستند.
وزیری (۱۳۷۶)‌، با توجه به نحوه پراکندگی و رژیم بارندگی ایستگاه های مورد مطالعه‌، ایران را به هفت منطقه تقسیم کرده است که البته در منطقه هفت به علت تعداد بسیار کم ایستگاه‌ها و مساحت زیاد، مطالعه بارندگی های کوتاه مدت صورت نگرفته است. که توابع بارندگی با مدت دوام و دوره های برگشت مختلف برحسب متوسط بارندگی حداکثر روزانه در طول دوره آماری به صورت زیر است:

که در آن:
متوسط بارندگی حداکثر روزانه در طول دوره آماری به میلیمتر
بارندگی ۱۰ ساله با تداوم یک ساعت به میلیمتر

بنابراین، مطالعه و پژوهش در جهت ارزیابی عملکرد صندوق­های سرمایه ­گذاری و بهینه­سازی سرمایه ­گذاری می ­تواند گامی در جهت تشویق به سرمایه ­گذاری بیشتر باشد؛ چرا که یکی از عواملی که مانعی در مقابل سرمایه ­گذاری محسوب می­ شود، ریسک و مخاطرات سرمایه ­گذاری است. بنابراین ارزیابی عملکرد صندوق­های سرمایه ­گذاری از این جهت حائز اهمیت است که معامله­گران سهام بتوانند درباره نگهداری، فروش و یا خرید سهام این صندوق­ها در زمان مقتضی تصمیمات لازم را اتخاذ کنند. بدیهی است که سرمایه ­گذاران بالقوه به دنبال سهام صندوق­هایی باشند که عملکرد بهتری از سایر صندوق­ها و نیز از عملکرد بازار داشته باشند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از آنجایی که سرمایه ­گذاران تمایل شدیدی به سرمایه گذاری در صندوق های با عملکرد بهتر دارند، و مدیریت صندوق می ­تواند عاملی مهم در جهت عملکرد صندوق باشد، لذا در جهت نیاز به غنی­تر کردن ادبیات تحقیقی موجود، پیرامون صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک در ایران و بالاخص ارزیابی عملکرد این صندوق­ها، نیاز به انجام چنین تحقیقی ضرورت پیدا کرد تا به واسطه آن معیار جدیدی جهت ارزیابی عملکرد، از طریق بررسی تأثیر مدیریت صندوق­ها که به صورت فعال یا منفعل می­باشند، ارائه شود. بنابراین، در این فصل به منظور بررسی تاثیر مدیریت صندوق بر عملکرد صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک، ادبیات موضوع بیان می­گردد.
در این راستا ابتدا مبانی نظری تحقیق مطرح می­ شود و در ادامه­ پژوهش­های انجام­شده در این زمینه ارائه می­ شود.
۲-۱٫ مبانی نظری
هدف بخش تئوری، شناسایی و بحث در مورد تئوری­های مربوط به حوز­ه­ی تحقیق است. به منظور تحقق این امر، در این بخش به بررسی نقش مدیریت در عملکرد صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک می­پردازیم. به این منظور، در ابتدای بحث به تعریف صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک پرداخته می­ شود. در ادامه، انواع صندوق­های سرمایه ­گذاری و مزایای صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک بیان می­گردد، و تاریخچه مختصری از صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک در ایران بیان می­ شود. به منظور بیان مناسبتری از رابطه­ مدیریت و عملکرد صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک مدل­های مرتبط تشریح می­گردد.
۲-۱-۱٫ صندو­ق­های سرمایه ­گذاری مشترک
۲-۱-۱-۱٫ تعریف صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک
تعاریف ارائه شده برای صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک در قوانین کشورهای مختلف و ادبیات مالی و سرمایه ­گذاری تا حد زیادی به یکدیگر نزدیک و بعضاً مشترک است. دلیل این امر، برخورداری از ماهیت و فعالیت مشابه، علی­رغم وجود برخی تفاوت­ها در چارچوب و مقررات حاکم بر فعالیت و نحوه نظارت بر آن­هاست. قانون ۱۹۴۰ ایالات متحده، صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک را نوعی از شرکت­های سرمایه ­گذاری با ویژگی­ مخصوص به­ خود معرفی می­ کند که حرفه اصلی آن سرمایه ­گذاری، سرمایه­­گذاری مجدد، کمک به نگهداری یا معامله اوراق بهادار در چارچوب قوانین و مقررات مربوط است.
در قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (ماده۱ بند۲۰) صندوق­های سرمایه ­گذاری به شرح زیر تعریف شده اند: “نهاد مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایه ­گذاری در اوراق بهادار می­باشد و مالکان آن به نسبت سرمایه ­گذاری خود در سود و زیان صندوق شریک می­باشند”. به ­نظر می­رسد این تعریف به اندازه کافی جامع نبوده و از ویژگی یک تعریف قانونی کامل برخوردار نیست. هم­چنین در ماده ۱ بند ۵ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید(مصوب ۱۳۸۰) مجلس شورای اسلامی در تعریف صندوق­ سرمایه ­گذاری آمده است: صندوق سرمایه ­گذاری، نهاد مالی است که منابع حاصل از انتشار گواهی سرمایه ­گذاری را در موضوع فعالیت مصوب خود سرمایه ­گذاری می­ کند. طبق بند الف همین ماده گواهی سرمایه ­گذاری، اوراق بهادار متحدالشکل است که توسط صندوق سرمایه ­گذاری مشترک منتشر و در ازای سرمایه ­گذاری اشخاص در صندوق با درج مشخصات صندوق و سرمایه­گذار و مبلغ سرمایه ­گذاری در آن­ ارائه می­ شود. با توجه به تعاریف ارائه شده می­توان نتیجه گرفت «صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک، واسطه­های مالی هستند که به عموم مردم سهام می­فروشند و وجوه حاصله را در پرتفوی متنوعی از اوراق بهادار سرمایه ­گذاری می­نمایند. هر واحد سرمایه ­گذاری که در صندوق­های سرمایه ­گذاری فروخته می­ شود، نماینده نسبت متناسبی از پرتفوی اوراق بهادار است که صندوق سرمایه ­گذاری به وکالت از طرف سهامداران خود اداره می­نماید(راعی و پویان­فر، ۱۳۸۹).
ترکیب دارایی­ های صندوق مشترک به عنوان پرتفوی یا سبد صندوق شناخته می­ شود و خریداران واحد^[۵]های سرمایه ­گذاری صندوق­ها به نسبت سهم خود بخشی از مالکیت سبد اوراق بهادار را به­دست می­آورند و هر واحد سرمایه ­گذاری صندوق بیانگر نسبت مالکیت هر یک از سرمایه ­گذاران در دارایی­ های صندوق و درآمد ناشی از آن دارایی­هاست(مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس اوراق بهادار، ۱۳۸۹).
۲-۱-۱-۲٫ صندوق­های سرمایه ­گذاری مشترک در ایران
ضرورت تشکیل و فعالیت صندوق سرمایه ­گذاری مشترک از مدت­ها قبل از سوی دست­اندرکاران اقتصادی و بازار سرمایه کشور، به صورت­های مختلف عنوان گردیده و تلاش­هایی صورت گرفته است که نتیجه این اقدامات را به نوعی می­توان در دو مقطع زمانی قبل و بعد از تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در آذر ماه ۸۴ مورد توجه قرار داد؛

1. 1. قبل از تصویب قانون بازار اوراق بهادار

با وجود تلاش­ های صورت گرفته در این دوره، به دلیل فقدان بستر قانونی لازم، امکان تشکیل صندوق مشترک با شخصیت حقوقی مستقل فراهم نگردید و در نهایت به منظور پر نشدن خلأ موجود در بازار سرمایه و در اولین اقدام «آیین­ نامه ارائه خدمات مشاوره و سبدگردانی اوراق بهادار» در سال ۱۳۸۳ و سپس دستورالعمل­های اجرایی مربوط و نیز «آیین­ نامه تشکیل سبد سرمایه ­گذاری مشاع» تدوین و تصویب گردید و بر اساس آن­، شرکت­های کارگزاری با اخذ مجوز از سازمان بورس، به تشکیل سبدهای اوراق بهادار در قالب­های مشاعی و اختصاصی مبادرت کردند.

1. 1. بعد از تصویب قانون بازار اوراق بهادار

به دنبال تصویب قانون بازار اوراق بهادار و برطرف شدن نسبی موانع پیش رو، اقدامات لازم در خصوص انجام مطالعات تطبیقی بر روی قوانین تعدادی از کشورهای باسابقه در استفاده از صندوق­ها، از جمله کشورهای اسلامی، صورت گرفت و در نهایت دستورالعمل­های مورد نیاز، توسط سازمان بورس تدوین شد(عباسی، ۱۳۸۸).
۲-۱-۱-۳٫ انواع صندوق­های سرمایه گذاری
صندوق­های سرمایه ­گذاری بسیار متنوعی در سطح جهان وجود دارد. ولی به طور کلی، صندوق­های سرمایه ­گذاری در سه دسته از ابزارهای مالی سرمایه ­گذاری می کنند: اوراق دارایی(سهام)، اوراق بدهی(اوراق قرضه شرکتی) و اوراق قرضه/مشارکت دولتی(بدون ریسک). بازده صندوق­های سرمایه ­گذاری، با بهره گرفتن از ارزش خالص دارایی یا ^[۶]NAV ارزیابی شده و واحدهای آن قیمت­ گذاری می شوند. در ادامه به صورت کلی به گوشه ای از طبقه بندی صندوق های سرمایه گذاری در دنیا و سپس ایران می پردازیم.
۲-۱-۱-۳-۱٫ انواع صندوق های سرمایه گذاری موجود در دنیا
صندوق های سرمایه گذاری از راه های مختلفی طبقه بندی می شوند. یکی از این راه ها انواع سهامی است که می توانند در آن سرمایه گذاری کنند. در طبقه بندی شرکت سهامی لیپرا^[۷] صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای چهار دسته بزرگ طبقه بندی شده اند (سهام^[۸]، اوراق قرضه دارای مالیات^[۹]، اوراق قرضه شهرداری ها^[۱۰]، و صندوق های سهام و اوراق قرضه). این چهار دسته ۴۴ زیر مجموعه را دربرمی گیرد.
انجمن شرکت های سرمایه گذاری^[۱۱] در طبقه بندی خود، چهار دسته بزرگ را برای صندوق های سرمایه گذاری شناسایی کرده است: (سهمی، ترکیبی، اوراق قرضه و بازار پول).
در این چهار دسته به طور کلی صندوق های سهمی معمول ترین نوع صندوق های سرمایه گذاری بوده و حجم زیادی از سرمایه گذاری ها در آن ها انجام شده است. بعضی از این صندوق ها تنها در سهام عادی^[۱۲] سرمایه گذاری می کنند و برخی دیگر در سهام ممتاز^[۱۳] و اوراق قرضه هم سرمایه گذاری می کنند. این صندوق ها از لحاظ تأکید بر سهام شرکت هایی که در آن ها سرمایه گذاری می کنند به طور گسترده ای با یکدیگر متفاوت هستند. برخی از آن ها در سهام شرکت های رشدی^[۱۴] سرمایه گذاری می کنند و برخی از این صندوق ها انواع متفاوتی از استراتژی سرمایه گذاری را در پیش می گیرند که این استراتژی می تواند از لحاظ اندازه شرکت، نوع صنعتی که انتخاب می شود و اینکه آیا در یک صنعت سرمایه گذاری شود یا در مجموعه ای از صنعت ها، منطقه جغرافیایی سرمایه گذاری و …. متفاوت باشد (ریلی نورتون،۲۰۰۷).
صندوق های شاخصی^[۱۵]، بین المللی^[۱۶] و جهانی^[۱۷] از انواع صندوق های سهمی می باشند.
صندوق های بین المللی صندوق هایی هستند که تنها در سهام شرکت های کشورهای خارجی سرمایه گذاری می کنند. صندوق های جهانی صندوق هایی هستند که علاوه بر سهام شرکت های کشورهای خارجی، در بازار سهام کشور خودشان نیز سرمایه گذاری می کنند. به تازگی دو نوع جدید از صندوق های سرمایه گذاری به انواع صندوق ها اضافه شده اند که صندوق های طول عمر^[۱۸] و خانواده صندوق ها^[۱۹] هستند. در صندوق های طول عمر، بر مبنای مقدار سرمایه و چشم انداز سرمایه گذاری هر فرد (متناسب با سن هر فرد) مقدار آورده هر سرمایه گذار به چند صندوق مختلف که فعالیتهای متفاوتی دارند تخصیص داده می شود و در خانواده صندوق ها سرمایه گذار می تواند بدون پرداخت هیچ گونه کارمزدی سرمایه خود را از یک نوع صندوق سرمایه گذاری به نوعی دیگر از صندوق منتقل کند.
۲-۱-۱-۳-۲٫ انواع صندوق های سرمایه گذاری موجود در ایران
صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار که تاکنون در ایران راه اندازی شده اند، از تنوع زیادی برخوردار هستند. صندوق های مذکور با توجه به ارکان و ترکیب دارایی های خود که در امیدنامه هر صندوق اعلام می شود، به انواع مختلفی تقسیم می شوند: امروزه صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار فعال در بازار سرمایه ایران در چند مرحله قابل طبقه بندی است. در نگاه اول، از بعد حداکثر و حداقل تعداد واحدهای سرمایه گذاری مجاز برای صدور، صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار به دو نوع به شرح زیر طبقه بندی می شوند:

• • صندوق های سرمایه گذاری در اندازه کوچک

• • صندوق های سرمایه گذاری در اندازه بزرگ

بعد از مشخص شدن نوع طبقه هر صندوق سرمایه گذاری از بعد اندازه کوچک یا بزرگ، بر اساس میزان ترکیب دارایی های صندوق و نصاب های هر سرمایه گذاری در اوراق بهادار مختلف، به سه نوع به شرح زیر طبقه بندی می شوند:

• • صندوق های سرمایه گذاری در سهام (الویت با خرید سهام)

• • صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (الویت با خرید اوراق بهادار با درآمد ثابت)

• • صندوق های سرمایه گذاری مختلط (ترکیب میانی بین دو ترکیب فوق)

پس از آن، از نظر موضوع فعالیت به چند دسته در اوراق بهادار، در طلا، در ارز و سایر تقسیم می‌گردند.
از بعد دیگر، از نظر نقدشوندگی، صندوق­ های سرمایه­ گذاری به دو دسته با ضمانت نقدشوندگی و بدون ضمانت نقدشوندگی تقسیم می­شوند.
از نظر تضمین بازدهی می­توان صندوق­ ها را به دو دسته با تضمین حداقل بازدهی و بدون تضمین حداقل بازدهی تقسیم کرد.
و در نهایت صندوق‌های سرمایه‌گذاری بدون تضمین و صرفاً با پیش‌بینی سود.
بنابراین با توجه به طبقه بندی های بالا از بعد اندازه صندوق و ترکیب دارایی های صندوق، اساسنامه ها و امیدنامه های مختلفی بر اساس نیازهای بازار سرمایه و تقاضای مؤسسین وجود دارد و رو به توسعه است. از جمله اساسنامه ها و امیدنامه های مذکور می توان به صندوق سرمایه گذاری در سهام (بدون پرداخت دوره ای در اندازه کوچک)، صندوق سرمایه گذاری در سهام (بدون پرداخت دوره ای در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه گذاری در سهام (با پرداخت دوره ای در اندازه کوچک)، صندوق سرمایه گذاری در سهام (با پرداخت دوره ای در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (با تضمین حداقل سود در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (با پیش بینی حداقل سود در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه گذاری شاخصی (در اندازه بزرگ) و صندوق های قابل معامله ( ETF ) اشاره کرد (سعیدی و مقدسیان،۱۳۸۹). در ادامه درباره انواع صندوق های سرمایه گذاری بیشتر توضیح داده شده است:
صندوق های سرمایه گذاری فعال در زمینه سهام^[۲۰]
برخی از مشخصات اصلی صندوق­های سهام در ایران به شرح زیر است:
الف) این صندوق­ها بر حسب اندازه به دو گروه کوچک مقیاس و بزرگ مقیاس تقسیم می شوند. در صندوق­های کوچک مقیاس تعداد واحدهای سرمایه ­گذاری قابل انتشار، حداقل ۵۰۰۰ و حداکثر ۵۰۰۰۰ واحد سرمایه ­گذاری و در نوع بزرگ مقیاس این ارقام بین ۵۰۰۰۰ و ۵۰۰۰۰۰ واحد سرمایه ­گذاری است.

1. ارزش اسمی هر واحد سرمایه ­گذاری معادل ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال است. واحدهای سرمایه ­گذاری طی دوره­ پذیره­نویسی با این مبلغ قیمت­ گذاری می­شوند و در زمان­های دیگر قیمت­ گذاری بر مبنای NAV صورت می­گیرد.

در کار مطالعاتی دیگری که توسط پاند^[۴۶] و شرتس^[۴۷] و همکارانش انجام شده است، انرژی­های آزاد پیوند مطلق^[۴۸] (استاندارد) هشت لیگاند مربوط به FK506 با FKBP12 (پروتئین پیوندی FK506) با بهره گرفتن از شبیه­سازی­های دینامیک مولکولی اختلال انرژی آزاد^[۴۹] با پتانسیل مرزی حلال عمومی^[۵۰] محاسبه می­ شود تا معلوم شود کارآمدی چنین راهکار محاسباتی در عمل تا چه حد است.
در اصل، شبیه­سازی­های دینامیک مولکولی FEPMD مبتنی بر مدل­های اتمی، قدرتمند­ترین و مطمئن­ترین روش جهت تخمین انرژی­های آزاد پیوند لیگاند­ها به ماکرومولکول­ها محسوب می­ شود.
بررسی محاسباتی نشان داده است که برای محاسبه­ی تمایلات نسبی اتصال در سیستم­های بیولوژیکی مهم، شبیه­سازی­های FEPMD مطمئن­تر از سایر روش­ها جواب می­دهد،[۳۲،۳۳] و می ­تواند به تأثیر حلال و انعطاف­پذیری بپردازد [۳۴]. این امیدواری وجود دارد که محاسبات مبتنی بر شبیه­سازی­های FEPMDدر برهمکنش­های پروتئین-لیگاند بتواند به ابزار مفید­ی در کشف دارو و بهینه­سازی آن تبدیل شود[۴۳-۳۵].

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برای شبیه­سازی دقیق رفتار مولکول­ها، باید بتوانیم نوسانات دمایی و بر­همکنش­های محیطی بر­خاسته از سیستم­های پیچیده و متنوع مثل جایگاه اتصال پروتئین یا توده­ی محلول را توضیح دهیم. در شبیه­سازی­های FEPMD، پردازش مولکول­های حلال عموماً هزینه­ محاسباتی را تحت­الشعاع قرار می­دهد. یک روش حد­واسط که هم شامل پردازش صریح و هم غیر­صریح حلال باشد، شامل شبیه­سازی تعداد کمی مولکول حلال در مجاورت ناحیه­ی مورد نظر و همزمان بیان تأثیر حلال احاطه­کننده با یک پتانسیل مؤثر مرز حلال است[۴۹-۴۴]. چنین تقریبی یک راهکار جذاب برای کاهش هزینه­ محاسباتی محاسبات FEPMD به شمار می­رود، زیرا اختصاصی بودن اتصال، اغلب اوقات تحت تأثیر برهمکنش­های محلی در مجاورت لیگاند قرار می­گیرد، در حالی که نواحی دورتر از مولکول گیرنده، تنها به میزان کافی نقش دارد. روش به­کار­رفته در این بررسی، GSBP نام دارد. روش GSBP هم شامل میدان استاتیک ناشی از اتم­های دورتر ماکرومولکول که با حلال محافظت می­ شود و هم شامل میدان واکنش ناشی از پاسخ دی­الکتریک حلال که روی اتم­های ناحیه­ی مورد شبیه­سازی عمل می­ کند، می­باشد[۵۳].
این روش تعمیمی از پتانسیل مرزی حلال کروی است که برای شبیه­سازی یک حل­شونده در حلال آب طراحی شده است. در این روش، تمامی اتم­های موجود در ناحیه­ی درونی لیگاند، ماکرو­مولکول­ها یا حلال تحت تأثیر تشبیه­سازی قرار می­گیرد، در حالی که تأثیر اتم­های ماکرومولکول و حلالی که خارج از ناحیه­ی درونی قرار دارند، به طور غیر­صریح لحاظ می­ شود. همچنین می­توان هزینه­ محاسباتی شبیه­سازی­های FEPMD را کاهش داد و حتی دقت آن را هم با بهره گرفتن از چند ویژگی بهبود بخشید. اول، انرژی آزاد پیوند مطلق به چند مرحله­ متوالی تفکیک شده که در طول این مراحل، بر­همکنش­های احاطه­کننده­ لیگاند و پتانسیل­های مختلفی که انتقال، جهت­گیری و پیکربندی آن لیگاند را محدود می­ کنند، لحاظ یا نادیده گرفته می­ شود[۵۳].
دوم، نمونه گیری از پیکربندی لیگاند به کمک یک پتانسیل مهارکننده­ی مبتنی بر انحراف جذر میانگین مربعات نسبت به پیکربندی حالت مقید تقویت می­ شود.
سوم این که، سهم انرژی آزاد دفعی و جذب ناشی از بر­همکنش­های لنارد-جونز لیگاند با محیط اطرافش یعنی پروتئین و حلال با بهره گرفتن از جدا­سازی ویک- چاندلر- اندرسون^[۵۱] محاسبه می­ شود. این جدا­سازی همچنین همگرایی محاسبات FEPMD را بهبود می­بخشد.
چهارم این که، برای کاهش هزینه­ های محاسباتی، تنها تعداد کمی اتم در حوالی جایگاه اتصال به­ طور صریح شبیه­سازی می­شوند. در حالی که تمام تأثیرات اتم­های باقیمانده به­ طور غیر­صریح و با بهره گرفتن از روش GSBP لحاظ می­ شود.
هشت لیگاند مربوط به FK506 (لیگاندهای ۲، ۳، ۵، ۶، ۸، ۹، ۱۲، ۲۰) در شکل (۳-۳) نشان داده شده است. این لیگاندها بر اساس کار تجربی [۵۱-۵۰] شماره­گذاری شده است. لیگاند ۲۰، مولکول FK506 است [۵۲]. سه نوع مجموعه­ اولیه برای این محاسبات در نظر گرفته شده است. مجموعه اول x-rayشامل ساختار­های بلورین با لیگاند­های ۸، ۹ و ۲۰ است. مجموعه­ دوم، Mod است که به مدل­هایی برای لیگاند­های ۳ و ۵ اختصاص دارد که از طریق ساختار بلورین FKBP12 در کمپلکس با لیگاند ۹ ایجاد شده است. جایگزین­کردن گروه سیکلو­هگزین لیگاند ۹ با یک هیدروژن، لیگاند ۵ را می­دهد. در حالی که جایگزین کردن گروه فنیل متیل با یک هیدروژن، لیگاند ۳ را می­دهد. لیگاند­های ۳ و ۵، بسیار شبیه به لیگاند ۹ هستند، و مدل­سازی مستقیم قابل توجیه است. مجموعه­ سوم که توسط شرتس و پاند ارائه شده است منطبق با مختصات مدل­های داکینگ لیگاند­های ۲، ۳، ۵، ۶، ۱۲ و ساختار­های بلور لیگاند­های ۸، ۹، ۲۰ همراه با ۲۰۰ پیکو­ثانیه شبیه­سازی MD با حلال می­باشد. به این مجموعه MD گفته می­ شود.
شکل (۳- ۱ ) فرمول ساختاری هشت لیگاندی که در محاسبات مورد استفاده قرار گرفت[۵۳]
با توجه به جدول (۳-۲)، نتایج محاسبات برای هشت لیگاند با مقادیر تجربی و همچنین با نتایج محاسبات FEPMD گسترده توسط پاند، شرتس و همکارانش مقایسه شده است. این نتایج، توافق خوبی با نتایج تجربی دارد، خصوصاً در مورد لیگاند­هایی که برای آن­ها، این امکان وجود دارد که مجموعه­ اولیه کمپلکس خوبی یا از بلور­شناسی اشعه­ی X (لیگاند­های ۸، ۹، ۲۰) و یا از مدل­سازی مستقیم ساده (لیگاند­های ۳ و ۵) داشته باشد. تفاوت برای بیشتر لیگاند­ها در حد kcal.mol^-11 است که تقریباً در حد خطا­های آماری محاسباتی می­باشد.
انرژی­های آزاد پیوندی محاسبه­شده برای لیگاند خاص که از ساختار­های اولیه مختلف به­دست آمده، مثلاً MD و اشعه­ی ایکس لیگاند ۸ [۵۳] بسیار مشابه هستند. به نظر می­رسد خطا­ها برای ساختار­های بلوری در کل کوچک­تر باشد، انرژی آزاد حلال­پوشی لیگاند­ها، به جز مورد ۳ و ۵ که بر­اساس معادله­ (۳-۳۱) محاسبه شده، با آن نتایج سازگاری خوبی دارد،. در کل نتیجه می­گیریم که این شبیه­سازی بر­اساس مدل اتمی GSBP کاهش ­یافته، یک روش دقیق و کار­آمد است.
(۳-۳۱)
در معادله­(۳-۳۱)، انرژی آزاد پیکربندی لیگاندی است که از محیط اطراف خود جدا شده است و انرژی آزاد ناشی از بر­همکنش لیگاند با حلال است.
جدول (۳- ۲) نتایج محاسبات برای هشت لیگاند با مقادیر تجربی و همچنین با نتایج محاسبات FEPMD گسترده توسط پاند
جدول(۳-۲) انرژی آزاد پیوند و انرژی آزاد حلال پوشی در مقایسه با نتایج دیگر[۵۳]
۳-۲-۲- روش تدریجی
در این روش، در هر مرحله هامیلتونی، به مقدار بسیار کوچک و ثابتی تغییر داده می­ شود. این بدان مفهوم است که در هر مرحله اختلاف هامیلتونی H_λi+1 وH_λi بسیار کوچک است.
برای به­دست آوردن یک عبارت ریاضی برای روش تدریجی^[۵۲]، از معادله­ مربوط به روش اختلال ترمودینامیکی استفاده کرده، آن را به شکل یک سری تیلور می­نویسیم:[۱۷]
(۳-۳۲)
(۳-۳۳)
(۳-۳۴)
(۳-۳۵)
(۳-۳۶)
۳-۲-۳-خط سیر چند مرحله­ ای
خط سیر چند ­مرحله­ ای^[۵۳] روش جدیدی است که برای محاسبه­ی انرژی آزاد اتصال دی­ساکاریدها به­کار می­رود. این روش مبتنی بر ترکیباتی است که از چند خط سیر چند مرحله­ ای پیروی می­ کنند.
در این پژوهش، به بررسی اتصال هشت دی­ساکارید مختلف با گالکتین-۱ طحال گاو با بهره گرفتن از فرایند محاسباتی چند مرحله­ ای که توسط اشوریا^[۵۴] و آمتسل^[۵۵] معرفی شده، پرداخته شده است. در این فرایند، برای جدا کردن لیگاند از پاکت اتصال^[۵۶] و تخمین انرژی آزاد اتصال، این سیستم از یک حالت اتصالی^[۵۷] A به یک حالت غیر اتصالی B طی یک سری مراحل در طول مختصه­ی واکنش به جلو برده می­ شود. در طول این مراحل، این سیستم می ­تواند پیکربند­های غیر­تعادلی را نمونه گیری کند، اما در وقفه­­های مجزا سیستم اجازه دارد تا به تعادل برسد. از تبادل خط سیر بین این حالت­­های تعادلی به شیوه­­ای ترکیبی برای ایجاد یک توزیع کار- احتمال استفاده می­ شود. این توزیع، همراه با معادله­ زینسکی^[۵۸] برای محاسبه­ی انرژی آزاد فرایند به کار می­رود. انرژی­­های آزاد محاسبه­شده، انطباق خیلی خوبی با داده­­های آزمایشگاهی و تجربی برای اتصال دی­ساکاریدها دارد. خط سیر­های محاسبه­شده برای به­دست آوردن انرژی­های آزاد، جزئیات مولکولی فرایند غیر­اتصال را آشکار می­ کند که به درک ما از مکانیسم تمایل و اختصاصی بودن اتصال کربو­هیدرات کمک می­نماید[۵۴].
با داشتن یک مدل مینیمم­شده و تعادلی از قبل، خط سیر­های جداگانه با اختصاص سرعت­های تصادفی با توزیع ماکسول^[۵۹] در دمای K 298 به همه اتم­ها آغاز شد. این سیستم­ها قبل از آن که شبیه­سازی غیر­اتصالی^[۶۰] که در آن دی­ساکارید به­ طور مکانیکی از پروتئین به بیرون کشیده می­ شود را شروع کنند، برای مدت ps40 بیشتر در تعادل قرار گرفتند. برای اعمال نیروی کشنده، یک اتم مصنوعی^[۶۱] در مرکز جرم لیگاند تعریف شده است[۵۴]. سه­اتم دی­ساکارید به­ طور همزمان به اتم مصنوعی متصل شد، دو تا کربنی که در پیوند گلیکوزیدی مشارکت داشت و اکسیژن گلیکوزیدی. ثابت نیرو برای هر مهار، kcal.Å^-۲mol^–110 قرار داده شد (فاصله­ی اتم مصنوعی به اتم کربن: Å ۵/۱، فاصله­ی اتم مصنوعی به اتم اکسیژن Å ۲/۱). از اتم مصنوعی در طول شبیه­سازی برای کشیدن دی­ساکارید از جایگاه اتصال استفاده شد. برای جلوگیری از چرخش­ها و همسو­شدن دی­ساکارید در طول جدا شدن، محور کشش به عنوان محور دوم اینرسی مولکول دی­ساکارید تعریف شد. استفاده از بزرگترین محور اینرسی باعث ایجاد تصادف و برخورد بین پروتئین و لیگاند در طول فرایند کشیدن می­شد[۵۴].
هر کدام از حدود بین دی­ساکارید و اتم مصنوعی، به­عنوان یک محدوده­ هماهنگ در نظر گرفته شده است به طوری که نیرو به صورت معادله­ (۳-۳۷) نشان داده می­ شود:
(۳-۳۷)
که در آن موقعیت اتم متصل­شده به اتم مصنوعی و متناظر با موقعیت هدف در نقطه­ی تعادلی هر محدوده­ هماهنگ است (یعنی Å ۵/۱ از اتم قلابی برای کربن­ها و Å ۲/۱ برای اکسیژن). نیروی وارد بر دی­ساکارید با در نظر گرفتن تغییر شکل هر حدود محاسبه شد. ثابت نیروی مؤثر وقتی سهم هر فنر در راستای محور کشش^[۶۲] تصویر می­ شود، حدود kcal. ^-۲mol^-17 است. سهم کار هر کدام از این اتم­های متصل­شده به اتم مصنوعی متحرک در مرحله­ N به­ صورت زیر است:
(۳-۳۸)
که در آن، نیروی تصویر شده بر روی محور کشش و دیفرانسیل در جهت کشیدن است [۵۴].
قند از جایگاه اتصال پروتئین با بهره گرفتن از ترکیبی از انتقالات اتم مصنوعی همراه با تعادلات سیستم به نحوی که قبلاً شرح داده شد، جدا می­ شود. اتم مصنوعی در مراحل Å ۱ کشیده می­ شود. بعد از هر مرحله، سیستم اجازه می­یابد تا برای مدت ps5/2 به تعادل برسد. از این جا به بعد، به این مراحل، مراحل کوچک گفته می­ شود. وقتی ۱۰ مرحله­، کوچک که معادل پیش­روی به اندازه­ Å۱۰ است کامل شد سیستم برای مدت ps 50 به تعادل می­رسد. به این مرحله، «مرحله­ طولانی» گفته می­ شود. هر مجموعه از هشت مرحله­ طولانی، که معادل انتقال دی­ساکارید به میزان Å ۸ از جایگاه اتصال است، تشکیل یک مسیر را می­دهد.[۵۵].
برای هر کمپلکس گالکتین/دی­ساکارید، ۲۸ خط سیر محاسبه­شده تعداد خط سیر­ها بایستی به نحوی انتخاب می­شد تا تخمین­های انرژی آزاد برای هر یک از دی­ساکاریدها همگرا به خطای کمتر از kcal.mol^-1 ۳/۰ باشد. انرژی­های آزاد با روش ترکیب خط سیر چندمرحله­ای برآورد شد. این اولین باری است که از روش MSTC برای محاسبه­ی انرژی­های آزاد اتصال استفاده می­ شود و با توجه به نتایج جدول (۳-۳)، انرژی­های آزاد اتصال محاسبه شده توافق خیلی خوبی با اندازه ­گیری آزمایشگاهی و تجربی نشان می­دهد و این روش به اندازه­ کافی حساس است تا بین دی­ساکارید­های مختلف تفاوت قائل شود[۵۵].
جدول (۳- ۳) انرژی آزاد اتصال برای کمپلکس ­های گالکتین-۱/دی­ساکارید مختلف[۵۵]
۳-۲-۴- انتگرال­گیری ترمودینامیکی
به دلیل اینکه تمام کارهای این پایان نامه بر اساس روش انتگرال­گیری ترمودینامیکی انجام شده است درفصل بعد به طور مفصل در مورد این روش بحث شده است
۳-۳- کاربرد روش­های محاسبه­ی اختلاف انرژی آزاد
۳-۳-۱- چرخه­های ترمودینامیکی
بسیاری از پدیده ­های مورد توجه در مدل­سازی مولکولی شامل تعادل میان مولکول­هایی است که با هم برهمکنش کووالانسی دارند، معادله­ انرژی آزاد با ثابت تعادل به­ صورت است. به­عنوان نمونه، اتصال دو لیگاند (L₁ و L₂) را به یک مولکول گیرنده ® در نظر می­گیریم. این دو لیگاند می ­تواند دو بازدارنده­ی یک آنزیم باشد. چرخه­ی ترمودینامیکی برای دو فرایند اتصال در شکل (۳-۲) نشان داده شده است.

شکل (۳- ۲)چرخه ترمودینامیکی برای اتصال لیگاند­های L₁ و L₂ به گیرنده R. [17]
تمایل نسبی اتصال دو لیگاند برابر است که معمولاً به­ صورت ΔΔG نوشته می­ شود. به هر حال، باید بتوانیم به­وسیله­ شبیه­سازی فرایند واقعی اتصال، ΔG₁ و G₂Δ را محاسبه کنیم. برای این منظور باید لیگاند و گیرنده را از یک فاصله اولیه دور به­تدریج به هم نزدیک کنیم تا در نهایت کمپلکسی میان آن­ها تشکیل شود. اما معمولاً طی چنین فرآیندی تغییرات زیادی در ساختار گیرنده، لیگاند و حلال اطراف آن­ها صورت می­گیرد که نمونه­برداری کامل از فضای فاز با مشکل مواجه می­سازد[۱۷].
انرژی آزاد یک تابع حالت است و در نتیجه، مجموع تغییرات آن در یک چرخه­ی ترمودینامیکی، برابر با صفر است، بنابراین ، و ΔG₃ برابر با اختلاف انرژی آزاد و لیگاند در محلول، و ΔG₄ نیز برابر اختلاف انرژی آزاد دو کمپلکس بین­مولکولی است. اختلاف انرژی­های ΔG₃ و ΔG₄ با هیچ فرایند آزمایشگاهی قابل محاسبه نیستند. اما محاسبه­ی آن­ها با بهره گرفتن از رایانه نسبتاً ساده است. اختلاف انرژی آزاد فقط به نقاط انتهایی بستگی دارد و اگرچه این فرایند­ها غیر­فیزیکی­اند، محاسبه­ی اختلاف انرژی آزاد آن­ها به­وسیله­ شبیه­سازی معتبر­تر از دو فرایند فیزیکی متناظر با ΔG₁ و ΔG₂ است، مخصوصاً اگر لیگاند­های L₁ و L₂ ساختار مشابهی داشته باشند[۱۷].
۳-۳-۲- محاسبه­ی انرژی آزاد مطلق
در برخی موارد، می­توانیم چرخه­های ترمودینامیکی طراحی کنیم که ما را قادر به محاسبه­ی انرژی آزاد مطلق یک فرایند با بهره گرفتن از شبیه­سازی دینامیک مولکولی می­سازند. شکل (۳-۳) یک چرخه­ی ترمودینامیکی را برای اجتماع L و R و تشکیل یک کمپلکس LR در دو فاز گازی و محلول نشان می­دهد[۱۷].