۱-۶-۱-رفتار سازمانی

عبارت است از مطالعه رفتار انسان در عرصه سازمان، رویارویی رفتار فرد و سازمان و بالاخره مطالعه خود سازمان ( لاننبرگ و اورنستین، ۲۰۱۲؛ نلسون و کوئیک^[۳۹]، ۲۰۱۲).

۱-۶-۲-مبانی رفتار سازمانی

شامل عواملی هستند که در قالب سه بعد کلی فردی، گروهی و سازمانی در بررسی رفتار افراد در سازمان‌ها مورد مطالعه قرار می‌گیرند.

۱-۶-۳-عوامل فردی

افرادی که سازنده سازمان‌ها هستند ویژگی اساسی رفتار سازمانی و جزء ضروری شرایط رفتاری محسوب می‌شوند، که عمل آنها در پاسخ به انتظارات سازمان یا در نتیجه تأثیرات محیط خارجی می‌باشد. دربین عواملی که در مبانی فردی رفتار سازمانی دخیل هستند به ویژگی‌های بیوگرافیک^[۴۰]، شخصیت^[۴۱]، هوش^[۴۲]، توانایی ها^[۴۳]، نظام اعتقادی^[۴۴]، نگرشها^[۴۵]، ادراک^[۴۶]، یادگیری^[۴۷] و انگیزش^[۴۸] توجه می‌شود (دلتا، ۲۰۰۶؛ رابینز، ۲۰۰۳؛ دوبرین، ۲۰۰۷؛ مک شین و وان گلینو، ۲۰۱۰؛ رابینز و جاج، ۲۰۰۸؛ وگنر و هلنبک، ۲۰۱۰؛ ایوانکو، ۲۰۱۲؛ شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۲؛ مولینز، ۲۰۰۲؛ مورهد و گریفین، ۲۰۱۰؛ شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۳).

۱-۶-۴ -عوامل گروهی

گروه شامل تعدادی از افراد با مهارت‌های مکمل است که برای انجام یک یا چند هدف مشترک شکل می‌گیرند. زمانی که افراد با یکدیگر در تعاملند الگوی خاص رفتاری بین آنها شکل می‌گیرد که می‌تواند بر پویاییهای گروه تأثیر بگذارد. عوامل تأثیر گذار بر این الگوی رفتاری عبارتند از: ویژگیهای گروه، رهبری^[۴۹]، ارتباطات^[۵۰]، قدرت^[۵۱]، سیاست و تعارض^[۵۲]، سرمایه اجتماعی^[۵۳] (دلتا، ۲۰۰۶؛ رابینز، ۲۰۰۳؛ دوبرین، ۲۰۰۷؛ مک شین و وان گلینو، ۲۰۱۰؛ رابینز و جاج، ۲۰۰۸؛ وگنر و هلنبک، ۲۰۱۰؛ ایوانکو، ۲۰۱۲؛ شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۲؛ مولینز، ۲۰۰۲؛ مورهد و گریفین، ۲۰۱۰؛ شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۳).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۶- ۵-عوامل سازمانی

شامل متغیرهایی هستند که مختص به خود سازمان هستند و با حضور خود بر روی رفتار افراد و گروه ها در سازمان تأثیرگذارند. این عوامل که محور اصلی این پژوهش نیز هستند عبارتند از: استراتژی، ساختار^[۵۴]، تکنولوژی، طراحی کار^[۵۵]، فرهنگ و جو سازمانی^[۵۶] و محیط ^[۵۷]سازمان (دلتا، ۲۰۰۶؛ رابینز، ۲۰۰۳؛ دوبرین، ۲۰۰۷؛ مک شین و وان گلینو، ۲۰۱۰؛ رابینز و جاج، ۲۰۰۸؛ وگنر و هلنبک، ۲۰۱۰؛ ایوانکو، ۲۰۱۲؛ شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۲؛ مولینز، ۲۰۰۲؛ مورهد و گریفین، ۲۰۱۰؛ شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۳).

۱-۷- تعاریف عملیاتی متغیر ها

۱-۷-۱ – مبانی رفتار سازمانی

مشتمل بر سه بعد فردی، گروهی و سازمانی است که بر اساس پرسشنامه محقق ساخته مقیاس رفتار سازمانی سنجیده شده است . عوامل بعد فردی شامل ویژگی‌های بیوگرافیک، شخصیت، هوش، توانایی ها، ارزشها، نگرشها، ادراک، یادگیری و انگیزش؛ عوامل بعد گروهی شامل ویژگیهای گروه، رهبری، ارتباطات، قدرت، سیاست و تعارض، سرمایه اجتماعی و عوامل بعد سازمانی شامل استراتژی، ساختار، تکنولوژی، طراحی کار، فرهنگ و جو سازمانی و محیط سازمان می‌باشد

۲-۷-۲- عوامل فردی

عوامل فردی در این تحقیق مشتمل بر ویژگیهای بیوگرافیک، شخصیت، هوش، توانایی‌ها، نظام اعتقادی، نگرش‌ها و ادراکات، یادگیری وانگیزش آنان بوده است که تأثیر آنها بر رفتار بر اساس نمره ای که کارمندان دانشگاه شیراز به این عوامل در پرسشنامه محقق ساخته مبانی رفتار سازمانی (پیوست ۱) اختصاص داده اند، سنجیده شده است.

۱-۷-۳- عوامل گروهی

عوامل گروهی در این تحقیق مشتمل بر ویژگی‌های گروه، رهبری، ارتباطات، قدرت، سیاست و تعارض، وسرمایه اجتماعی بوده است که تأثیر آنها بر رفتار بر اساس نمره ای که کارمندان دانشگاه شیراز به این ابعاد در پرسشنامه محقق ساخته مبانی رفتار سازمانی(پیوست ۱) اختصاص داده‌اند، سنجیده شده است.

۱-۷-۴- عوامل سازمانی

عوامل سازمانی در این تحقیق مشتمل بر استراتژی، ساختار، تکنولوژی و طراحی کار، فرهنگ وجوسازمانی ومحیط بوده است که تأثیر آنها بر رفتارکارمندان بر اساس نمره ای که کارمندان دانشگاه شیراز به این ابعاد در پرسشنامه محقق ساخته مبانی رفتار سازمانی اختصاص داده‌اند (پیوست ۱)، سنجیده شده است.
۱-۷-۵- معیارهای مقایسه
در این پژوهش، داده ها بر اساس معیارهای حد متوسط(۳Q2=) و حدبالا (Q3=4) بررسی و گزارش شده اند. در ابتدا میانگین‌ها با معیار Q3 مقایسه شده اند و در جایی که میانگین بدست آمده از Q3 پایین تر بود میانگین بدست آمده با معیار Q2 سنجیده شده و نتیجه آن گزارش گردیده است.
فصل دوم
پیشینه پژوهش
۲-مقدمه
در این فصل ابتدا مبانی نظری تحقیق در مورد ابعاد سه گانه مبانی رفتار سازمانی و عوامل مربوط به هر یک از آنها مطرح گردیده و نقش آنها در رفتار سازمانی مورد بررسی قرار گرفته و سپس تحقیقات پیشین داخلی و خارجی بررسی ­ و در نهایت نتیجه‌گیری از مبانی نظری و تحقیقات پیشین ارائه شده است.

۲- ۱ – مبانی نظری

بسیاری از صاحبنظران هم عقیده اند که رفتار سازمانی به عنوان یک رشته مطالعاتی در اواخر سالهای ۱۹۵۰ و اوایل سالهای ۱۹۶۰ به حد کمال رسید ( مورهد و گریفین، ۲۰۱۰؛ ایوانکو، ۲۰۱۲). در این دوران بود که این رشته از مفروضات و الگوهای رفتاری ساده روابط انسانی به مفاهیم و روش شناسی یک نظام علمی تغییر حالت داد. از آن زمان به بعد رفتار سازمانی به عنوان یک رشته علمی که فراز و فرودهایی را پشت سر گذاشته بود معرفی شد (مورهد و گریفین، ۲۰۱۰).
حدود یک قرن پیش متخصصان و مشاوران توجه بسیاری به مطالعه منظم مدیریت نشان دادند. با وجودی‌که اکثر توجهات معطوف به شرایط کاری فیزیکی، اصول مدیریت و مدیریت صنعتی بود در دهه ۱۹۴۰ توجه بیشتر به سمت عامل اساسی یعنی انسان معطوف گردید. این نیروی محرکی برای تحقیق در مورد گرایشات افراد، پویایی های گروهی و روابط بین مدیران وکارکنان بود. در نهایت رفتارسازمانی به صورت رویکردی وسیعتر و فراگیرتر ظاهر شد. امروزه این رشته در حال تکامل به سمت یک رشته است که به درک علمی از افراد و گروه ها در درون سازمان و هم چنین نمودهای عملی کاربرد ساختارها، نظام ها و فرایندهای سازمانی اختصاص دارد (شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۲).
تاریخچه رفتار سازمانی به طور کلی ریشه در رویکرد رفتاری به مدیریت دارد، که شامل این باور است که توجه ویژه به احتیاجات کارکنان منجر به تولید رضایت و بهره وری بیشتر خواهد شد. بر خلاف تأکید بالای مدیریت علمی، مضمون رویکرد رفتاری تأکید بر تمرکز بر روی افراد است. مدیریت علمی نیز به کلی افراد را نادیده نمی‌گرفت و به نوعی در شکل گیری رفتار سازمانی مؤثر بود. به عنوان مثال مدیریت علمی بر این تأکید داشت که انگیزه های مادی بر روی افزایش سود آوری مؤثرند. به طور کلی ۵ عامل در توسعه رفتار سازمانی مؤثرند، رویکرد سنتی به مدیریت، مطالعات هاثورن، جنبش روابط انسانی، رویکرد اقتضایی به مدیریت و رهبری و رفتار سازمانی مثبت(رابینز و جاج، ۲۰۰۸؛ مورهد وگریفین، ۲۰۱۰). علاوه براین رشته هایی مانند روانشناسی، جامعه شناسی، و علوم اقتصادی و سیاسی و مردم شناسی نیز در پدید آمدن رفتار سازمانی مؤثر بودند (رابینز، ۲۰۰۳).
درنتیجه انقلاب صنعتی در سالهای ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ مطالعه مدیریت حالت منظم و رسمی به خود گرفت. مدیریت کارخانه ها نیاز به نظامهایی را احساس می‌کردند که بتوانند با شمار بسیاری از افرادی که کار تکراری انجام می‌دادند کنار بیایند. رویکرد سنتی شامل مدیریت علمی و مدیریتی بود که باعث به وجود آمدن دیدگاههایی در درک رفتار محل کار گردیدند. تمرکز مدیریت علمی بر کاربرد روش های علمی برای افزایش سودآوری افراد بود. تیلور نیز که پدر مدیریت علمی محسوب می‌شود معادل ماشین را برای افراد به کار برد.
بعد از آن برخی از متخصصان مطالعات هاثورن (۱۹۲۳-۱۹۳۳) را شروع رویکرد رفتاری به مدیریت می‌دانند. بدون بینش بدست آمده از این مطالعات ممکن نبود رفتار سازمانی به صورت امروزی ظاهر گردد. جنبش روابط انسانی بر این باور استوار است که رابطه مهمی بین عملکردهای مدیریت، اخلاق و سود آوری وجود دارد. کارگران احتیاجات اجتماعی بسیاری را با خود به سر کار می‌آورند و درانجام کارها عموماً عضو چندین گروه کاری می‌شوند. اغلب، این گروه ها برخی احتیاجات آنها را برآورده می‌سازد. مطلب مهم دیگر در این جنبش اینست که اعتقاد قوی به توانمندی کارکنان وجود دارد. داگلاس مک‌گرگور نقطه عطف این جنبش است و مطالعات وی باعث بوجود آمدن تئوریx و y گردید (مک گرگور^[۵۸]، ۱۹۶۰).
روش مدیریتی اساساً توجه به مدیریت و ساختار سازمانها داشت. بنیانگذاران آن فایول و ماکس وبر بودند. نقطه قوت اصلی مکتب مدیریتی فراهم آوردن یک روش منظم برای ارزیابی افراد و کارها بود که هنوز در برخی مکانها کاربرد دارد. محدودیت این روش آن بود که مکتب سنتی گاهی تفاوتهای فردی بین افراد را فراموش می‌کرد و به علاوه برخی از اصول سنتی برای توسعه سازمانی با موقعیتهای سریع التغییر تناسب نداشت.
دوجنبشی که امروزه بیشتر در رفتار سازمانی به چشم می‌خورند شامل رفتار سازمانی اثبات گرا^[۵۹] و رویکرد وضعیتی است. با شروع دهه ۱۹۶۰ متخصصان رفتار سازمانی بر مشکل بودن یافتن اصول جهانی و کلی برای مدیریت افراد که بتواند در تمام موقعیتها مورد استفاده قرار بگیرد تأکید داشتند. برای اینکه بتوان از دانش رفتار سازمانی استفاده مؤثری برد باید دانست که کدام عوامل در یک موقعیت خاص مؤثر هستند. رویکرد وضعیتی بر این تأکید دارد که یک راه واحد برای مدیریت و هدایت افراد یا کارها وجود ندارد. یک روش که ممکن است در یک شرایط بهره وری ایجاد کند در شرایط دیگر ممکن است اینگونه نباشد. نقطه قوت این رویکرد اینست که مدیران را تشویق می‌کند تا تفاوتهای فردی یا موقعیتی را قبل از تصمیم گیری به انجام عمل خاصی مورد بررسی قرار دهند.
و بالاخره جنبش در حال ظهور در رفتار سازمانی تمرکز بر روی آنچه که افراد آنرا درست می‌پندارند است. جنبش روابط انسانی همانند نقطه شروعی در این مسیر بود و با این وجود جنبش تمرکز بر روی نقاط قوت به جای نقاط ضعف مستقیماً از روانشناسی مثبت نشأت می‌گیرد. فرد لوتانز^[۶۰] (۲۰۰۲) رفتار سازمانی اثبات گرا را مطالعه و کاربرد نقاط قوت منابع انسانی و قابلیت‌های روانشناختی آنان می‌داند که می‌تواند اندازه گیری شود، توسعه یابد و باعث بهبود عملکرد مدیریت گردد. به طور کلی این رویکرد بر روی توسعه نقاط قوت انسان، سازگار کردن بیشتر افراد، پرورش افراد، واحدهای کاری و سازمانهای فوق‌العاده متمرکز است (کمرون و همکاران^[۶۱]، ۲۰۰۵).
با توجه به آنچه در مورد تاریخچه شروع وشکل گیری رفتار سازمانی تا به امروز بیان گردید می‌توان به اهمیت توجه به آن برای افرادی که در سازمان فعالیت دارند چه به عنوان مدیر و چه به عنوان کارمند پی برد.

۲-۲- سطوح، مدلها و چارچوبهای رفتار سازمانی

برای بررسی رفتار سازمانی در سازمانهای مختلف دانشمندان علوم رفتاری از مدلهای مختلف و چارچوبهای متنوعی بهره جسته‌اند. به عنوان مثال وگنر و هلنبک (۲۰۱۰ ) سطوح رفتار سازمانی را به سه دسته فردی (خرد^[۶۲])، گروهی (میانی^[۶۳]) و سازمانی (کلان^[۶۴]) تقسیم می‌کنند رابینز (۲۰۰۵) نیز رفتار سازمانی را به سه سطح فردی، گروهی و سازمانی تقسیم می‌کند که تحلیل آنها از سطح فردی شروع می‌شود و به سطح سازمانی خاتمه می‌یابد. در مدل موضوعی مطرح شده توسط کریتنر و کنیکی (۲۰۰۱) نیز مدیران در یک طرف مدل مسئول رسیدن به اهداف سازمانی توسط و همراه با دیگران هستند. این مدل از افراد، فرایندهای گروهی و فرایندها و مسائل سازمانی که شامل ساختار و طراحی سازمانی هستند تشکیل شده است. مدیریت با توجه به مسائل مربوط به افراد، گروه ها و سازمان در نهایت سازمان را به سمت اثربخشی سازمانی رهنمون می‌شود و در این میان آنچه تمامی این موارد را در خود محاط دارد محیط سازمانی است. لوتانز (۱۹۹۲) نیز انواع چارچوبهای متمرکز بر روی رفتار سازمانی را به سه دسته تقسیم می‌کند. چارچوب شناختی، رفتاری و یادگیری اجتماعی.
چارچوب شناختی بیشتر از بقیه چارچوبها به افراد اعتبار بخشیده و بر روی زوایای اراده آزاد^[۶۵] و مثبت رفتار انسان تأکید می‌کند و مفاهیمی مانند انتظار، تقاضا و غریزه را مورد استفاده قرار می‌دهد. شناخت که واحد اصلی چارچوب شناختی را تشکیل می‌دهد شامل دانستن اطلاعات است. بر اساس این چارچوب، شناخت قبل از رفتار وجود دارد و ورودی‌های تفکر افراد، ادراک، حل مسأله و پردازش اطلاعات را شکل می‌دهند. محققانی که به این رویکرد باور داشتند معتقد بودند که رفتار هدفمند است یعنی به سوی هدف خاصی هدایت می‌شود. موارد تمرکز این رویکرد عبارتند از ادراک، شخصیت، نگر‌ش‌ها، رضایت شغلی، انگیزش و نظریه هدفگذاری.
پاولف و واتسون افرادی بودند که در زمینه چارچوب رفتاری ید طولایی دارند. آنها معتقدند که به جای تمرکز بر عناصر ذهنی منحصر به فرد باید بر روی رفتارهای قابل مشاهده افراد متمرکز شد. آنها از آزمایشات شرطی سازی کلاسیک برای شکل دادن به توضیحات محرک – پاسخ برای رفتار انسان استفاده کردند. اسکینر نیز بر خلاف آندو باور داشت که باید به رفتارهایی توجه کرد که از محرک در فرد بوجود نمی آیند بلکه توسط خود فرد صادر می‌شوند(شرطی سازی فعال). او باور داشت که فرد باید در محیط فعالیت کند تا پیامد مطلوب را دریافت سازد. محرک استفاده شده باعث بروز رفتار در شرطی سازی فعال نمی‌شود بلکه به عنوان یک نشانه برای صدور رفتار استفاده می‌شود. اسکینر رفتار را حاصل عملکرد پیامدها می‌داند.
رویکرد یادگیری اجتماعی نیز یک رویکرد رفتاری است. این رویکرد بر این فرض استوار است که رفتار واحد مناسب تحلیل است ولی بر خلاف رویکرد رفتاری این رویکرد بیان می‌دارد که افراد از خویشتن آگاهی داشته و در رفتار با هدف مشارکت می‌کنند. بر اساس این رویکرد افراد در مورد محیط خود فرا می‌گیرند، آنرا تغییر داده و می‌سازند تا تقویت کننده های رفتار را شکل دهند. در این میان قوانین و فرایندهای نمادین نیز در یادگیری اهمیت دارند. آلبرت باندورا^[۶۶] را نماینده این رویکرد می‌دانند. او باور دارد که رفتار را می‌توان حسب تعامل دوسویه مستمر بین عوامل محیطی، رفتاری و شناختی تشریح کرد. او بیان داشت که افراد از طریق اعمال خود شرایط محیطی را به وجود می‌آورندکه به صورت متقابل بر روی رفتارشان تأثیر می‌گذارد. تجربیات رفتاری نیز که تولید می‌شوند تا حدی تعیین کننده آنچه فرد انجام خواهد داد می‌باشد که به نوبه خود رفتار های بعدی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
جوزف ویس (۲۰۰۱) نیز چارچوبی محتوایی برای بررسی رفتار سازمانی دارد. او عقیده دارد که با وجودیکه رفتار سازمانی بر روی رفتار افراد و گروه ها تأکید دارد تأثیراتی که دیگر ابعاد سازمانی نظیر استراتژی و فرهنگ و محیط سازمانی بر روی رفتار دارند را باید مورد بررسی قرار داد.
چارچوب مد نظر شرمرهورن، هانت و آزبورن (۲۰۰۳) نیز از مطالعه محیط سازمان با تأکید بر سازمانهای با عملکرد بالا و اشاره‌هایی در مورد جهانی سازی آغاز می‌شود و به بررسی رفتار فرد و گروه در سازمان و طبیعت خود سازمان و فرایندهای مرکزی رفتار سازمانی شامل؛ رهبری، قدرت و سیاست، اطلاعات و ارتباطات، تصمیم گیری، تعارض و مذاکرات و تغییر و فشارهای کاری ختم می‌شود.
رابینز و جاج (۲۰۰۸) پا را فراتر نهاده و به بررسی ۳ متغیر رفتار در سازمان‌ها یعنی افراد، گروه ها و ساختار تمرکز دارند. رفتار از دید آنها تصادفی نیست بلکه عناصر اساسی معینی بستر رفتار تمام افراد را تشکیل می‌دهد. آنها به بررسی رفتار سازمانی در چارچوب فرایند اجزای اصلی آن می‌پردازند. آنها ابتدا از ویژگی‌های سطح فردی شامل ویژگیهای مردم شناختی، توانایی‌ها، نگرش ها،شخصیت و ارزشها، و نقش انگیزش و ادراک در رفتار فردی شروع کرده، در رفتار گروهی به بررسی ارتباطات، رهبری، قدرت، سیاست و تعارض پرداخته و در سطح پیچیده‌تر سازمانی به بررسی ساختار و مسائل مربوط به آن نظیر تکنولوژی، استراتژیهای به کار رفته در سازمان و رابطه محیط سازمان و تأثیر آن بر ساختار و نیز فرهنگ و جو سازمانی و تکنیک های توسعه و تغییر سازمانی می‌پردازند. با توجه به کامل بودن رویکرد مورد نظر رابینز و جاج (۲۰۰۸) و مرتبط بودن آن با این پژوهش، در این طرح به این چارچوب توجه بیشتری شده است و به مفاهیم جدیدتری نظیر سرمایه اجتماعی که در سازمانهای امروزی بیشتر مد نظر قرار دارد نیز پرداخته شده است.

۲-۳- بعد فردی

پیش بینی رفتار فردی یک هدف مهم در علوم اجتماعی از اقتصاد گرفته (مانسکی^[۶۷]، ۲۰۰۷) تا روانشناسی (آجزن و فیش بین^[۶۸]، ۱۹۸۰) و جامعه شناسی (برت^[۶۹]، ۱۹۸۷؛ کلمن و همکاران^[۷۰]، ۱۹۶۶) می‌باشد. در وهله اول سازمانها زاییده اشخاص هستند و بدون وجود انسانها هیچ سازمانی وجود خارجی نخواهد داشت. بزرگترین مجتمع های تجاری و صنعتی جهان، کلینیکها و حتی دانشگاهها و دانشکده ها همگی سازمان هستند و با وجود اینکه در اندازه، هدف، و ساختار تفاوتهای فاحشی با یکدیگر دارند جملگی در یک وجه مشترک هستند، وآن انسان است. از جهتی اشخاص به عنوان منابع، یکی از با ارزش ترین سرمایه های یک سازمان هستند. اشخاص سازمانها رابوجود می‌آورند، مسیر آنها را مشخص و هدایت می‌کنند، به آنها حیات دوباره می‌بخشند (مورهد و گریفین، ۲۰۱۰)، تصمیم های سازمانی را اتخاذ میکنند، مشکلات سازمان را حل کرده و در مورد مسائل آن پاسخگو می‌باشند. از طرفی افرادی که سازنده سازمانها هستند، ویژگی اساسی رفتار سازمانی و جزء ضروری شرایط رفتاری محسوب می‌شوند، که خواه به صورت فردی خواه به صورت گروهی، عمل آنها در پاسخ به انتظارات سازمان یا در نتیجه تأثیرات محیط خارجی می‌باشد. جایی که نیازهای فرد با احتیاجات سازمانی سازگار نباشند می‌تواند منجر به بروز تعارض و ناامیدی شوند. بنابراین، این وظیفه مدیریت است که به تلفیق فرد و سازمان بپردازد و محیط سازمانی را طوری فراهم کند، که فعالیت افراد و اهداف سازمانی را برآورده سازد و این نیازمند مطالعه رفتار افراد در سازمان و آگاهی از نیازها، انگیزش، باورها و بسیاری متغیرهای دیگر در درون افراد سازمان است (چانتا، ۲۰۱۰).
در بعد فردی توجه رفتار سازمانی بیشتر به تفاوتهای فردی از نظر تفاوتهای جمعیت شناختی و عوامل بیوگرافیکی (شرمرهورن و همکاران، ۲۰۰۳)، شخصیت، نگرش ها، توانایی ها، هوش، ادراکات فردی و اجتماعی، انگیزش و یادگیری می‌باشد (رابینز، ۲۰۰۵؛ رابینز و جاج، ۲۰۰۸).

۲-۳-۱- ویژگیهای بیوگرافیک

برخی ویژگی ها به راحتی در افراد قابل شناسایی هستند و ما این ویژگیها را به عنوان ویژگیهای بیوگرافیک می‌شناسیم. به طور کلی بر اساس پژوهشهای انجام گرفته (مانجیون، ۱۹۷۳؛ کلر، ۱۹۸۳؛ سازمان بازنشستگان امریکا، ۱۹۹۵؛ مونک، ۱۹۹۹) بر روی تأثیر عوامل بیوگرافیک در رفتار فرد در سازمان سن، جنسیت، وضعیت تأهل (ایوانکو، ۲۰۱۲؛ شرمرهورن و همکاران، ،۲۰۰۳) تبار اجتماعی و وضعیت استخدامی می‌توانند جزء مهمترین عوامل محسوب شوند.

در این روش نگهداری و تعمیرات، بر طبق مشخصه‌ ها‌ی پایایی تجهیزات، به منظور کاهش اثرات خرابی‌های اتفاقی، ماشین آلات در زمان های مشخصی از سرویس خارج می‌شوند و تحت تعمیر یا بازرسی قرار می‌گیرند . این زمانها با کمک آمارهای بدست آمده در خصوص خرابی‌ها‌ی ماشین، تخمین زده می‌شوند. نت مبتنی بر زمان (زمان بندی شده ) شامل بازرسی‌ها‌ی دوره ای، سرویس، تمیزکاری دستگاه و جانشین کردن قطعات به منظور جلوگیری از معایب و خرابی‌ها‌ی ناگهانی می‌باشد.
۲-۲-۱-۳-تعمیرات مبتنی بر شرایط
اغلب اتفاق می‌افتد که با مشاهده یک وضعیت و یا رفتار بخصوصی از یک وسیله در حال کار، متوجه می‌شویم که حادثه و اتفاقی در حال شکل گیری است و ممکن است باعث شکست و از کارافتادگی وسیله گردد. در نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط، با نظارت مداوم یا دوره ای بر شرایط ماشین آلات، در مورد وضعیت دستگاه قضاوت می‌شود. با بهره گرفتن از این قضاوت، قبل از ایجاد حادثه، منبع اشکال شناسایی شده و اقدامات پیشگیرانه به منظور رفع دلیل شکست، انجام می‌پذیرد.
در نت(نگهداری وتعمیمرات) مبتنی بر شرایط، با انجام بازرسی‌ها‌یی در فواصل زمانی ثابت، شرایط هر ماشین به طور مجزا تحت نظر قرار می‌گیرد تا بتوان ارزش مقداری سلامت ماشین را تعیین کرد. بررسی شرایط ماشین، شامل اندازه گیری پارامترهای مورد نظر و مقایسه آنها با حداکثر سطح قابل قبول می‌باشد. همچنین میتوان روند خرابی را با انجام عملیات برون یابی به روی داده‌ها‌ی انداز ه گیری شده، مشخص نمود و با بهره گرفتن از آن، زمان بروز شکست ماشین و در نتیجه زمانی که لازم است ماشین تحت معاینه فنی یا تعمیر قرار گیرد، تخمین زد.
۲-۲-۱-۴-تعمیرات پیشگویانه :
نت پیشگویانه به مجموعه فعالیتهایی اطلاق میگردد که جهت تعیین شرایط فنی کارکرد اجزاء ماشین (انداز‌ه‌گیری میزان فرسایش اجزاء) در حین بهره‌برداری انجام گردیده و بر اساس نتایج حاصله از آن‌، زمان و نوع فعالیت نت مورد نیاز تعیین می‌گردد. در اغلب مقالات، تعمیرات پیشگویانه را نشأت گرفته از تعمیرات مبتنی بر شرایط می‌دانند (Sharma, R.K., Kumar, D., Kumar, P., 2007)
تعمیرات پیشگویانه برای حالتی استفاده می‌شود که بتو ان با تحلیل داده‌ها‌ی مربوط به پارامتر مورد نظر و روند تغییرات آنها، به پیش بینی خرابی ماشین‌ها‌ دست یافت . این روش بسیار نوین بوده و مهندسان می‌توانند بر طبق آن، برنامه تقریبی زما ن بندی تعمیرات را بر مبنای خرابی‌ها‌ی آتی تنظیم نمایند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۱-۵- نگهداری و تعمیرات مبتنی بر وضعیت
CBM^[14] به عنوان نگهداری و تعمیراتی که بر اساس شرایط واقعی بدست آمده از محیط کاری، تست‌ها‌ی غیرمخرب و اندازه گیری شرایط عملیات، ، تعریف می‌کنند (Mitchell, J.S2004)
هدف CBMحذف ازکارافتادگی‌ها‌، و افزایش فواصل نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه می‌باشد که در نهایت به افزایش دسترسی تجهیزات منتج می‌شود.با کاربرد تکنولوژی CBM داده ‌ها‌ی حاصل از مونیتورینگ وضعیت به صورت کاملا دقیق برای تعیین اینکه تجهیزات در شرایط عملیاتی نرمال قرار دارند یا نه، مورد تحلیل و آنالیز قرار می‌گیرد. اگر این ارقام از حدود از پیش تنظیم شده برای شرایط نرمال، گذشته باشند، فعالیت‌ها‌ی نگهداری و تعمیرات اجرا می‌شوند. با بهره گرفتن از این اطلاعات، طراحی آسانترفعالیت‌ها‌ی نگهداری و تعمیرات با اثر بخشی زیاد، امکان پذیر می‌باشد در ضمن در اغلب مقالات دو مفهوم نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط و نگهداری وتعمیرات مبتی بر وضعیت را یک مفهوم در نظر می گیرند..(Marcus, B., Olsson, E., Funk, P., & Jackson, M., , 2002)
در نگهداری و تعمیرات مبتنی بر وضعیت شرایط دستگاه به روش‌ها‌ی گوناگونی پایش وضعیت، بررسی و مونیتور میشود و وضعیت دستگاه با شرایط مطلوب که بر اساس خطوط مبنا تعیین میشود، مقایسه می‌گردد و بر حسب نیاز شرایط به صورت خاموش /روشن پایش میگردد (Ghasemi,. 2005)
تکنولوژیها‌ی متنوعی ممکن است به عنوان جزئی از برنامه CBMبکار برده شوند. از آنجایی که سیستم‌ها‌ی مکانیکی از اجزای اصلی تجهیزات صنایع می‌باشند، آنالیز روغن و مونیتورینگ ارتعاشات عموما پرکاربردترین تکنیکها در برنامه CBMمی‌باشند. یک برنامهCBM ممکن است شامل یک یا بیش از یک تکنیک تشخیص و مونیتورینگ ذیل باشد:

• • مونیتورینگ ارتعاشات^[۱۵]

• • تریبولوژی^[۱۶]

• • ترموگرافی^[۱۷])دمانگاری (

• • مونیتورینگ فراصوت^[۱۸]

• • بازرسی بصری^[۱۹]

• • تکنیکهای تست غیرمخرب دیگر^[۲۰]

انواع تصمیم گیری در نگهداری و تعمیرات مبتنی بر وضعیت چهار نوع تصمیمی‌که در CBM وجود دارد شامل:
-۱ انتخاب پارامترهایی که باید مورد پایش قرار گیرند
-۲ تعیین تعداد بازرسی‌ها‌
-۳ قرار دادن حدود اخطار^[۲۱]
-۴ تصمیم گیری بعد از پایش وضعیت
انتخاب آنچه که باید مورد پایش قرار گیرد بستگی به فاکتورهایی از قبیل نوع تسهیلات کارخانه، دردسترس بودن تکنولوژی پایش قابل اطمینان، سرمایه گذاری
در ابزارها و آموزش، نیروی انسانی مورد نیاز و هزینه‌ها‌ی عملیاتی دارد. این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که یک خرابی اولیه می‌تواند نشانه‌ها‌ی مختلف را از خود نشان دهد،که هریک از آنها در مراحل مختلف زوال دستگاه قابل کشف می‌باشند. بعنوان مثال اولین نشانه‌ها‌ی اخطار خرابی یاتاقان بصورت عوض شدن مشخصات ارتعاش نمود پیدا می‌کند و به تدریج با افزایش ذرات موجود در نمونه روغن، انتشار صدا و افزایش دمای جعبه ای که یاتاقان‌ها‌ را احاطه کرده خود را نشان می‌دهد. نشانه‌ها‌یی که زودتر آشکار می‌شوند فرصت بیشتری را تا خرابی فراهم می‌کنند.
اگر تجهیزات به طور پیوسته مورد پایش قرار نگیرند فواصل زمانی بین بازرسی‌ها‌ باید تعیین شود، برای اینکه فعالیت‌ها‌ی نگهداری و تعمیرات، بموقع انجام شود تا از وقوع خرابی جلوگیری شود یا اثرات خرابی‌ها‌یی که قابل پیشگیری نیستند کاهش یابد. اگر این فواصل بیش از حد طولانی باشند ریسک داشتن خرابی‌ها‌ی خارج از برنامه افزایش می یابد و اگر این فواصل بیش از حد کوتاه باشند بازرسی‌ها‌ی اضافی و بیهوده خواهیم داشت.
یک برنامهCBM ممکن است دارای حدود اخطار ثابت و یا متحرک باشد. استفاده از حدود اخطار متحرک قابلیت تشخیص فرایند CBM را افزایش خواهد داد .
یک برنامه نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط، شامل سه گام کلیدی زیر است:
۱) کسب داده ( جمع آوری اطلاعات ): به منظور به دست آوردن داده‌ها‌ی مربوط به سلامتی سیستم.
۲)گام پردازش داده( مدیریت اطلاعات ) : برای مدیریت و تحلیل داده‌ها‌ و علائم جمع آوری شده درگام ۱ به منظور فهم و تفسیر بهتر اطلاعات.
۳) گام تصمیم گیری نگهداری و تعمیرات (تصمیم گیری) :برای پیشنهاد سیاست‌ها‌ی مؤثر نگهداری وتعمیرات تشخیص عیوب و پیش بینی عیوب دو جنبه مهم در یک برنامه CBM هستند .تشخیص عیوب شامل عیب یابی و جداسازی و شناسایی عیوب به هنگام وقوع آن است . عیب یابی، وظیفه ای برای تشخیص این است که در سیستم پایش شده، مشکلی وجود دارد یا نه . جداسازی عیب وظیفه ای برای شناسایی مؤلفه ای است که دارای عیب می‌باشد. و در نهایت شناسایی عیوب نیز وظیفه ای برای تعیین طبیعت عیب بعد از پیدایش آن است . پیش بینی عیوب شامل پیش بینی کردن مشکلات سیستم قبل از وقوع آن است. یعنی وظیفه ای برای تعیین محتمل الوقوع بودن عیب وبرآوردی برای زمان رخ دادن عیب و میزان احتمال رخ دادن آن است . تشخیص عیب تحلیلی است که بعد از واقعه انجام می‌گیرد و پیش بینی عیب قبل از آن صورت می‌گیرد. پیش بینی عیب برای رسیدن به خرابی صفر بسیار مؤثر تر از تشخیص عیب است. تشخیص عیب وقتی مورد نیاز است که پیش بینی عیب به شکست می‌ انجامد و سیستم دچار شکست می‌شود . یک برنامه CBM را می‌توان برای تشخیص یا پیش بینی عیب یا هر دو به کار برد .صرف نظر از اینکه هدف از اجرای یک برنامه CBM چیست هر سه گام CBM که در با لا به آن اشاره شد در برنامه CBM اجرا می‌شوند.
ایده اصلی پیش بینی عیوب به همراه سیاست‌ها‌ی نگهداری و تعمیرات، بهینه کردن سیاست‌ها‌ی نگهداری و تعمیرات مطابق با معیارهایی چون ریسک، هزینه، قابلیت اطمینان و در دسترس بودن است.
۶-۱-۲-۲مرور مدل‌ها‌ی پیشنهادی
در پایش وضعیت، ماشین‌ها‌، در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند : سیستم‌ها‌ی کاملا قابل مشاهده و سیستم‌ها‌ی که قابل مشاهده به صورت جزیی هستند.
۱-۶-۱-۲-۲سیستم کاملا قابل مشاهده
برای یک سیستم کاملا قابل مشاهده، وضعیت ماشین می‌تواند به طور کامل مشاهده یا شناسایی شود . اطلاعات جمع آوری شده از این سیستم را اطلاعات مستقیم می‌نامند . درمورد یک سیستم قابل مشاهده جزئی، وضعیت ماشین را نمی‌توان به طور کامل دید یا شناسایی کرد .اطلاعات به دست آمده از این سیستم را اطلاعا ت غیر مستقیم می‌گویند که به طریقی به وضعیت حقیقی ماشین مربوط است. در ادامه، مدل‌ها‌ و روش‌ها‌ی مختلف برای این دو نوع از سیستم‌ها‌ را به ترتیب بحث خواهیم کرد.ابتدا یک سیستم کاملا قابل مشاهده را در نظر می‌گیریم می توان یک مدل CBM بر پایه یک مدل رشد با ضریب تصادفی را توسعه داد که در آن فرض می‌شود ضرایب مدل رشد رگرسیون دارای توابع توزیع معلوم هستند( .(WANG 2000
می توان آستانه جایگزینی و زمان‌بندی بازرسی را درمدل خود به عنوان متغیر‌ها‌ی تصمیم در نظر گرفته و سیاست نگهداری و تعمیرات را برای سیستم تک واحد، به صورت یک سیاست آستانه کنترل چند سطحی پیشنهاد کرد .(CASTNIER ET AL,2003)
یک سیاست جایگزینی / تعمیر چند آستانه ای با سیاست آستانه کنترل را برای یک سیستم فرسایشی می توان فرض کرد که بازرسی‌ها‌ی آن به صورت متوالی و غیر دوره ای انجام می‌شود. یک چهارچوب تصمیم پارامتری که شامل چندین آستانه است پیشنهاد می‌شود تا بهترین اقدامات نگهداری و تعمیرات انتخاب شده وبازرسی‌ها‌ی آینده با بهره گرفتن از اطلاعات پایش شده آنلاین برنامه ریزی زمانی شوند (۲۰۰۲Grall ) سپس با استفاده ازویژگی‌ها‌ی نیمه بازپیدایی سیستم یک مدل تصادفی برای رفتار زمانی سیستم در حالت پایا پیشنهاد کرده و آستانه‌ها‌ی بهینه و برنامه زمانی بهینه را با بهره گرفتن از کمینه کردن هزینه نگهداری و تعمیرات انتظاری درهر واحد زمانی دسترسی به دست آورد .((DIEULLE ET AL 2003
برخی ازیک زنجیره مارکوف استفاده کردند تا مدلCBM برای یک سیستم فرسایشی را تحت بازرسی دوره ای تشریح کنند. فرکانس بازرسی بهینه و آستانه نگهداری و تعمیرات
در این مدل برای بیشینه کردن در دسترس بودن سیستم بدست می‌آیند(. &AMARI 2004,MC LAUGHLIN)
برخی از دانشمندان برای سیستم‌ها‌ی چند مؤلفه ای فرسایشی پیوسته یک ساختار CBM ارائه می‌کنند که با اجرای اقدامات نگهداری و تعمیرات همزمان، اجازه کاهش هزینه را می‌دهد (( Berenguer, 2000
سپس آستانه‌ها‌ی بهینه نگهداری و تعمیرات به گونه ای یافت می‌شوند تا هزینه انتظاری کل سیستم در یک زمان ماموریت داده شده، توسط یک جستجوی مستقیم کمینه شود ( ۲۰۰۲Marseguerra, )
چارچوب مسئله به صورت یک جستجوی چند هدفه است که در صدد بهینه سازی همزمان دو هدف سود و در دسترس بودن است. به منظور نزدیکی بیشتر به واقعیت آن‌ها‌ مدل فرسایش تدریجی سیستم را باشبیه سازی مونت کارلو شبیه سازی می‌کنند .
۲-۶-۱-۲-۲ -سیستم‌ها‌ی قابل مشاهده جزیی
حال سیستم‌ها‌ی قابل مشاهده جزیی را در نظر می‌گیریم .
برخی از دانشمندان یک مدل فرایند تصمیم مارکوف را برای یک سیستم فرسایشی زمان گسسته به کار بردند تا یک سیاست بهینه جایگزینی پیدا شود که در صورت تصمیم بر عدم جایگزینی، یک تعمیر مینیمال برای جبران شکست استفاده شود Ohnishi et al),.1994)
برخی از دانشمندان فرایند تصمیم را به عنوان یک مسئله تصمیم مارکوف گسسته بر پایه یک فرایند فرسایش پیوسته، فرمول بندی کردند تاسیاست بهینه نگهداری و تعمیرات با توجه به هزینه پیدا شود. (Hontelez et al, 1996)

۱-۴- اهمیت موضوع
مواد استفاده شده برای بسته بندی که از سوخت های فسیلی تولید شده اند عملاً تجزیه ناپذیر می باشند. به همین دلیل مواد بسته بندی غذاها نیز مانند سایر مواد بسته بندی مشکلات جدی را از لحاظ محیط زیست ایجاد می­ کنند. در نتیجه مطالعاتی جهت استفاده از بسته بندی های زیست پایه تخریب پذیر انجام گرفته است. حدود ۱۲۵ میلیون تن سالانه در جهان پلاستیک تولید می شود که حدود ۳۰ میلیون تن آن در بخش بسته بندی مصرف می شود ]۵۹ و ۶۹[. به منظور کاهش ضایعات بسته بندی پلاستیکی زیست تخریب ناپذیر استفاده از پلاستیک های زیست پایه تخریب پذیر مانند نشاسته، سلولز، PLA، ژلاتین و… ضروری می باشد ]۹ و ۱۰۲[.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به طور کلی مصرف کنندگان مواد بسته بندی را تقاضا می­ کنند که طبیعی­تر، از بین رونده تر و دارای پتانسیل تجزیه پذیری زیستی و نیز قابلیت برگشت پذیری داشته باشد. به همین دلیل علاقه به مطالعه و توسعه بیوپلیمرها با منابع تجدید شدنی که قادر به تجزیه توسط فرایند کود شدن طبیعی می باشند برای کاربرد بسته بندی افزایش یافته است. فیلم و پوشش خوراکی لایه نازکی از مواد خوراکی است که توسط فرآیندهای مناسب صنعت غذا ساخته شده و برای دستیابی به اهدافی از قبیل کنترل انتقال رطوبت، محدود کردن انتقال گازها، به تعویق انداختن مهاجرت روغن و چربی، حمل افزودنی های غذایی مانند عوامل ضدمیکروبی و آنتی کسیدان ها، بهبود کیفیت و افزایش ماندگاری بر روی محصول غذایی قرار می گیرد. زیست تخریب پذیر بودن و خوراکی بودن این ترکیبات سبب شده است که به طور وسیع مورد پژوهش و کاربرد قرار گیرند. از جمله کاربردهای فیلم های خوراکی در ارتباط با مواد غذایی می توان به پوشش دادن آنها بر سطح فرآورده های قنادی، میوه ها و سبزی های تازه، برخی فرآورده های گوشتی، برخی فرآورده های لبنی، شکلات، غلات صبحانه ای، طیور و ماهی، فرآورده های منجمد، فرآورده های خشک شده و نظایر این ها اشاره داشت ] ۷۹[.
افزودن پرکننده های با حداقل اندازه در مقیاس نانو به فیلم های خوراکی و تولید پلیمرهای زیست نانو کامپوزیت می تواند راه حل جدیدی برای این مشکل ارائه نماید. نانو ذرات وقتی به پلیمر اضافه می شوند علاوه بر تقویت خواص پلیمر می توانند دارای فعالیت ضدمیکروبی نیز باشند ]۶۳[. این نسل جدید کامپوزیت ها بهبود چشمگیری در مقایسه با پلیمرهای اولیه نشان می­ دهند. برخی از نانو مواد می توانند ویژگی های نفوذ پذیری مواد بسته بندی را تغییر داده سبب بهبود ویژگی­های مکانیکی، شیمیایی، حرارتی و میکروبی شوند. نانو سایز کردن ذرات موجب افزایش سطح نانوفیلرها و در نتیجه افزایش سطح داخلی و واکنش میان فیلر و پلیمر و در نتیجه بهبود زیادی در خواص پلیمر می شود. به عنوان مثال نانو ذرات اکسید مس، منیزیم و نقره دارای خاصیت ضد میکروبی هستند. نانو ذرات نقره می توانند بیش از ۶۵۰ نوع باکتری شناخته شده را از بین ببرند ] ۱۱[. از نانو کامپوزیت­های خاک رس نیز می­توان برای تولید مواد اولیه بطری های ماء الشعیر استفاده کرد. مهم­ترین خصوصیت این مواد بازدارندگی آن­ها از خروج گاز دی اکسید کربن از این نوشیدنی­هاست. سیلیکات کلسیم نانو ساختار برای بسته بندی مواد غذایی فسادپذیر استفاده شده ­اند. نانو ذرات سیلیکات کلسیم دارای ساختار متخلخل و خاصیت جذب رطوبت هستند. یکی از اکسیدهای معدنی ای که در سال­های اخیر بیش از پیش در دنیای نانو به ویژه در پوشش دهی منسوجات و تولید کرم­های ضد آفتاب و بسته بندی مورد استفاده قرار گرفته دی اکسید تیتانیوم است ]۲۷[. این ماده در صنعت رنگ سازی کاربردهای فراوان دارد ولی ذرات کوچک نانو متری آن به دلیل داشتن خواص فوق العاده و منحصر به فرد موارد استفاده زیادی پیدا کرده اند. از این ماده در تصفیه، گندزدایی، رنگ زدایی، بوزدایی،ساخت سرامیک های ویژه، از بین بردن سلول های سرطانی، ساخت فتوکاتالیست ها، کاغذ سازی، تولد لوازم بهداشتی و آرایشی، تهیه پوشش ­های محافظ در مقابل اشعه ماوراء بنفش و ایجاد درخشندگی استفاده می­ شود. دی اکسید تیتانیوم در اندازه نانو متری یک فوتوکاتالیست ایده آل است که مهم­ترین دلیل وجود این خاصیت در این ماده قابلیت جذب اشعه فرابنفش است. فوتون­های فرابنفش بسیار پر انرژی هستند و در بیشتر موارد می توانند به سادگی باعث تخریب اجسام گردند. این پدیده معمولاً از طریق شکست پیوندهای شیمیایی در آن­ها صورت می­گیرد. بنابراین دی اکسید تیتانیوم با جذب اشعه فرابنفش و به واسطه خاصیت فوتوکاتالیستی خود می ­تواند پوششی ضد باکتری روی سطوح ایجاد کند و هم چنین مانع از عبور اشعه گردد. واکنش فوتوکاتالیستی دی اکسید تیتانیوم برای غیرفعالسازی طیف وسیعی از میکروارگانیسم­ها استفاده شده است. TiO₂ غیر سمی می­باشد و توسط اداره کل غذا و دارو امریکا (FDI) برای استفاده در غذای انسان، داروها، مواد در تماس با غذا و مواد آرایشی تأیید شده است. اثرات ضد باکتریایی و ضد قارچی دی اکسید تیتانیوم روی اشرشیا کلای، سالمونلا کلرئاسویس، ویبریو پاراهمولیتیکوس، لیستریا مونو سیتوژنز، سودو موناس آئروژنیوسا، استافیلوکوکوس اورئوس، دیاپورته اکتینیدیا، پنی سیلیوم اکسپنسوم گزارش شده است ] ۲۸، ۵۲، ۶۶ و ۶۷[.
تلفیق نانو ذرات فلزی دی اکسید تیتانیوم در فیلم نشاسته تاپیوکا موجب ایجاد نوعی بسته بندی فعال می­گردد. بسته بندی فعال نوعی بسته بندی است که علاوه بر داشتن خواص بازدارندگی اصلی بسته بندی های معمول (مانند خواص بازدارندگی در برابر گازها، بخارآب و تنش های مکانیکی)، با تغییر شرایط بسته بندی، ایمنی، ماندگاری و یا ویژگی­های حسی ماده غذایی را بهبود می­بخشد و در عین حال کیفیت ماده غذایی را حفظ می­ کند.
۱-۵- اهداف تحقیق
۱-۵-۱- هدف اصلی
هدف اصلی از این تحقیق تهیه فیلم­های نشاسته تاپیوکا غنی شده با نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم می باشد. همچنین با توجه به نقصان در جذب عنصر روی مواد غذایی توسط بدن و عوارض ناشی از کمبود آن، این فیلم­ها می ­تواند تا حدی در جبران این مشکل مؤثر باشند. زیست تخریب پذیر بودن و شکل پذیری خوب نشاسته تاپیوکا موجب اهمیت کاربرد آن در تهیه فیلم­های خوراکی جهت بسته بندی مواد غذایی و داروها می­باشد.
۱-۵-۲- اهداف اختصاصی
بررسی اثر نانو دی اکسید تیتانیوم بر خواص ممانعتی فیلم نشاسته تاپیوکا
بررسی اثر نانو دی اکسید تیتانیوم بر خواص مکانیکی فیلم نشاسته تاپیوکا
بررسی اثر نانو دی اکسید تیتانیوم بر پارامتر­های رشد میکروبی اشریشا کلی در فیلم نشاسته تاپیوکا
بررسی اثر نانو دی اکسید تیتانیوم بر خواص فیزیکوشیمیایی فیلم نشاسته تاپیوکا
۱-۶- پرسش­های تحقیق
آیا دی اکسید تیتانیوم به صورت نانو ذرات می ­تواند خواص مکانیکی را در فیلم­های نشاسته تاپیوکا را افزایش دهد؟
آیا نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر خواص ممانعتی فیلم­های نشاسته تاپیوکا تاثیر دارند؟
آیا نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر خواص فیزیکوشیمیایی فیلم­های نشاسته تاپیوکا تاثیر دارند؟
آیا استفاده از نانو دی اکسید تیتانیوم بر پارامترهای رشد میکروبی اشرشیا کلی فیلم­های خوراکی نشاسته تاپیوکا را تاثیر دارند؟
۱-۷- محدودیت­های تحقیق
در این پژوهش حداکثر غلظت ترکیب نانو به عنوان یک محدود کننده مطرح می­گردد. بیشتر از ۵% ترکیب نانو باعث هتروژن نمودن فیلم می­شد.
۱-۸- نمودار تحقیق
شکل ۱-۱ نمودار تحقیق را برای این پژوهش نشان می دهد.
شکل ۱- ۱: نمودار فرایند تحقیق
فصل دوم
مروری بر پژوهش­های پیشین
۲-۱- معرفی نشاسته و نشاسته تاپیوکا
۲-۱-۱- ترکیب و ساختار نشاسته
نشاسته یک جزء غذایی عمده است و یک کربوهیدرات تجزیه پذیر که از هزاران واحد گلوکز ساخته شده است. نشاسته دربرگیرنده زنجیره­های خطی و شاخه­دار مولکول­های گلوکز است که آمیلوز^[۱] و آمیلو پکتین ^[۲]نامیده می­شوند. آمیلوز که یک حالت خطی نشاسته است مسئول شکل گیری فیلم­های قوی است. پیوندهای فیزیکی در شبکه ماکرو مولکولی نشاسته بیشتر براساس آمیلوز هستند و بر خصوصیات مکانیکی فیلم­ها تاثیر می­گذارند از سوی دیگر، ساختار شاخه­دار آمیلو پکتین عموماً باعث ایجاد فیلم­هایی می­ شود که شکننده هستند ] ۳۶[.
نشاسته ترکیبی از دو پلیمر است آمیلوز، یک اتصال خطی (۴ ۱ ) از glucan – D – و آمیلوپکتین، یک مولکول پرشاخه که از شاخه های کوچک (۴ ۱ ) glucan – D – و پیوند (۶ ۱) در اتصالات تشکیل شده است. طول زنجیره آمیلوز حدود ۶۰۰۰ واحد D – گلوکو پیرانوز، با وزن مولکولی بین ۶۰۰۰۰۰ – ۱۵۰۰۰۰ دالتون است. آمیلو پکتین، بر عکس بسیار پر شاخه است به طور میانگین ۲۶- ۱۷ شاخه، با واحدهای D- گلوکوزیل جداشده از پیوندهای (۶ ۱ ) است. اندازه­ مولکولی آمیلو پکتین بزرگتر از آن است که به طور دقیق مشخص شود ولی مطالعات پراکنش نور حدود ۱۰^۶ D – گلوکوزیل در هر مولکول را نشان داد که آمیلو پکتین را یکی از بزرگترین ماکرو مولکولهای موجود در طبیعت می­ کنند. همه نشاسته­ها از این دو ترکیب ساخته شده ­اند. نسبت آن­ها در نمونه­های نشاسته معمولا ۲۰ به ۸۰ آمیلوز به آمیلو پکتین است ]۶ و ۸[.
شکل ۲- ۱: ساختمان شیمیایی نشاسته
نشاسته که به وفور در طبیعت یافت می­ شود، به دلیل قیمت پائین، قابلیت تجدید شوندگی و بازیافت زیستی، یکی از مواد خام جذاب و مورد علاقه برای استفاده در بسته بندی­های خوراکی محسوب می­گردد. علاوه بر این حساسیت زا نبوده و به دلیل دارا بودن ویژگی­های مکانیکی و مقاومت در برابر نفوذ گاز­ها، امکان به کارگیری و استفاده از آن در صنایع غذایی وجود دارد ]۱ و ۳[.
نشاسته به دلیل ماهیت پلیمری قابلیت فیلم سازی دارد به علاوه، به دلیل قیمت مناسب و در دسترس بودن توجه زیادی به آن می­ شود یکی از معایب فیلم­های نشاسته، مقاومت پایین آن­ها به رطوبت است برای حل این مشکل می­توان از چربی­ها یا پلیمر­های زیست تخریب پذیر مقاوم به رطوبت استفاده کرد، برای بهبود ویژگی­های فیلم­های نشاسته به ویژه خصوصیات کششی آن­ها می­توان از هیدروکلوئید­ها در ترکیب ­آن­ها استفاده کرد ]۴[.
۲-۱-۲- نشاسته تاپیوکا
کاساوا مانیهوت اسکولنتا Manihot esculenta، یوکا یا مانیوت هم نامیده میشود گیاهی است چوبی از تیره فرفیون (خانواده فرفیون) بومی آمریکای جنوبی است که به طور گسترده به عنوان یک محصول هر ساله در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری برای ریشه غده ای نشاسته ای آن کشت شده است که عمده ترین منبع کربوهیدرات هستند. آرد تولید شده از ریشه تاپیوکا نامیده می­ شود. کاساوا سومین منبع بزرگ کربوهیدرتها برای غذای انسان در جهان است. و محصولی کم هزینه برای جمعیت ساکن در مناطق مرطوب استوایی می­باشد. شواهد مستقیم نشان می دهد که ۱۴۰۰ سال پیش کشت کاساوا در السالوادور صورت گرفته است. نشاسته تاپیوکا نشات گرفته از منبع متفاوتی نسبت به نشاسته­های رایج مانند غلات (برنج، ذرت)، غده ای (سیب زمینی )، ریشه­ای (تاپیوکا ) و (نخود و لوبیا) است نام مگذاری این گیاه تا حدی زیادی بستگی به منطقه ای که در آن رشد میکند دارد مانند ( آمریکای مرکزی (yucca anioca M یاMadioca در برزیل و Tapioca در هند و مالزی و در آفریقا و آسیای جنوبی Cassada یا Cassava) ]68 و ۷۱[.
شکل ۲- ۲: ریشه کاساوا
جدول ۲- ۱: گیاه شناسی گیاه کاساوا

طبقه بندی علمی

رده

دولپه ای­ها

راسته

مالپیگیالس

خانواده

تیره فرفیون

اگر را از روش حداقل مربعات معمولی و با کلیه مشاهدات برآورد کنیم، می‌توانیم پسماندهای معمولی را به صورت زیر استخراج کنیم:

که در آن تخمین حداقل مربعات است. حداقل مشاهدات برای تخمین برابر با تعداد پارامترهای مدل است. در مدل بالا با یک مشاهده مدل را تخمین می‌زنیم و پسماندهای آن را حساب می‌کنیم. در مرحله بعد با دو مشاهده، مدل را تخمین زده و پسماندها را حساب می‌کنیم. این عمل را برای کل مشاهدات انجام می‌دهیم. به طور کلی پسماندهای بازگشتی را از رابطه زیر به دست می‌آوریم:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۳-۲۲)
می‌توان نشان داد که شکل نرمال شده پسماندهای بازگشتی ( ) توزیع زیر را دارند:

آماره آزمون مجموع تراکمی پسماندهای بازگشتی به صورت زیر تعریف می‌شود:
(۳-۲۳)
که در آن تخمین انحراف معیار رگرسیون برای کل مدل است:
(۳-۲۴)
اگر پسماندها تصادفی و از نظر مقدار کوچک باشند، انتظار می‌رود آماره نزدیک به صفر باشد و هر انحراف نظامند از صفر به صورت بی‌ثباتی یا تصریح، اشتباه تفسیر می‌شود.
در این آزمون، فرضیه صفر ثبات ضرایب است. فاصله اطمینان در این آزمون دو خط مستقیم است. دو نقطه و خط مستقیم با شیب مثبت و دو نقطه و خط مستقیم با شیب منفی را تشکیل می‌دهند. اگر آماره آزمون در بین دو خط مستقیم قرار بگیرد، فرضیه صفر را نمی‌توان رد کرد.
۳-۹-۲- آزمون آماره آزمون مربع مجموع تراکمی پسماندهای بازگشتی به صورت زیر تعریف می‌شود:
(۳-۲۵)
که در آن مجموع مربعات پسماندهای بازگشتی برای مشاهده اول و مجموع مربعات پسماندهای حداقل مربعات برای کل مشاهدات است.
آماره بین صفر و یک قرار می‌گیرد. پراکندگی تصادفی آماره در حوالی صفر نشانه ثبات پارامترهای مدل است. در این آزمون فرضیه صفر ثبات ضرایب است. فاصله اطمینان در این آزمون دو خط مستقیم با شیب مثبت است که از فرمول زیر به دست می‌آیند:
(۳-۲۶)
بستگی به و سطح معنی‌داری مورد نظر دارد. اگر آماره آزمون در بین دو خط مستقیم قرار بگیرد، فرضیه صفر را نمی‌توان رد کرد. هر دو آماره و برای تشخیص ثبات پارامترهای مدل استفاده می‌شوند، اما باید توجه داشت که این آزمون‌ها در نمونه‌های کوچک قدرت بالایی ندارند.
پسران و پسران (۱۹۹۷) به کارگیری آزمون‌های و را برای تعیین ثبات پارامترهای کوتاه‌مدت(ضرایب تخمین زده از متغیرهای تفاضل اول) و همچنین بلندمدت (ضریب ) را در مدل تصحیح خطا پیشنهاد کردند. البته این آزمون‌ها اولین بار توسط براون، دوربین و اوانس (۱۹۷۵) مطرح شدند.
مزیت روش‌های CUSUM و CUSUMQ نسبت به سایر روش‌های متداول در آزمون ثبات تابع، آن است که نیاز به پیش‌داوری و قضاوت در مورد زمان وقوع تکانه نیست و ماهیت روش‌های مذکور به گونه‌ای است که به دنبال کنترل زمان وقوع تکانه در طول دوره بررسی است.
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل
داده‌ها
۴-۱- مقدمه
در این فصل پس از معرفی متغیرهای مدل، به بررسی مانایی متغیرهای تحقیق پرداخته خواهد شد و سپس به تخمین آریمای نرخ ارز و مدل گارچ برای آن می‌پردازیم. در ادامه با بهره گرفتن از روش ARDL اقدام به تخمین مدل خواهیم نمود. در نهایت با بهره گرفتن از آزمون‌های کیوسام و کیوسام کیو ثبات ضرایب مدل را ازکوتاه‌مدت به بلندمدت بررسی خواهیم نمود.
۴-۲- متغیرها و فرضیه‌های تحقیق
متغیرهای وابسته‌ی تحقیق، ارزش صادرات و واردات ایران به (از) ونزوئلا است. متغیرهای مستقل تحقیق نرخ ارز مابین واحد پولی ایران و ونزوئلا، نااطمینانی نرخ ارز مابین واحد پولی این دو کشور که از جزء اخلال‌های مدل گارچ حاصل شده و تولید ناخالص داخلی ایران و ونزوئلا می‌باشد. لازم به توضیح است که داده‌های مربوط به متغیرهای مربوطه به صورت سالانه استخراج شده است. در جدول شماره‌ (۴-۱) علائم اختصاری این متغیرها ارائه شده است.
جدول ۴-۱: علائم اختصاری متغیرهای مورد استفاده در تحقیق

ردیف

علامت

متغیرهای مستقل تحقیق

۱

GDP^V

تولید ناخالص داخلی ونزوئلا

۲

GDP^I

تولید ناخالص داخلی ایران

۳

EX

صادرات ایران به ونزوئلا

ادیب حاج­باقری و پرویزی می­نویسند: «محقق گراندد تئوری ممکن است از تلفیق روش­ها نیز استفاده کند. این کار به او کمک می­ کند تا پدیده را از زوایای مختلف بررسی نماید»(۲۴). در مطالعه­ حاضر نیز برای تکمیل داده ­ها و بررسی ابعاد مختلف پدیده­ مورد بررسی در شرایط طبیعی؛ علاوه بر مصاحبه­، از یادداشت­های مشاهده­ای^[۳۷] نیز استفاده شد. یادداشت­های مشاهده­ای گزارشاتی از رویداد­ها و تعاملات مشاهده شده در عرصه می­باشند. چنین یادداشت­هایی ممکن است شامل توصیف شرایط و شاید برخی مصاحبه های غیر رسمی نیز باشند(۶۷).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فرایند نمونه گیری و روش جمع­آوری داده ­ها
نمونه گیری اولیه(مبتنی بر هدف)
مصاحبه: بعد از تأیید نهایی پروپوزال تحقیق توسط شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده و شورای­پژوهشی دانشگاه و اخذ مجوز اخلاقی از کمیته­ی مربوطه (نامه شماره ۷۱۹۹/۴/۵ مورخه ۱۱/۸/۹۱) جمع­آوری داده ­ها انجام شد. در اولین مرحله­ از جمع­آوری و تجزیه و تحلیل داده ­ها، ۸ نفر از مبتلایان به سوختگی که حداقل ۶ ماه تا دوسال از زمان بستری شدن آنها می­گذشت، بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و سپس بر اساس طبقات پدیدار شده و ویژ­گی آنها و برای رسیدن به اشباع در درون طبقات؛ به صورت نمونه گیری نظری دنبال و هدایت شد. داده ­ها در مدت۹ ماه( از اواخر آبان ۹۱ تا آذر ماه۹۲) جمع آوری و تجزیه تحلیل شد. با توجه به اینکه در مصاحبه های اولیه محقق در حال کسب تجربه نیز بود جمع آوری و تجزیه تحلیل سه مصاحبه­ی اول ۳ ماه به طول انجامید. در ابتدای هر مصاحبه از مشارکت­کنندگان خواسته شد در مورد خودشان و زندگی پس از سوختگی توضیحاتی بدهند تا در این مرحله اعتماد لازم بین مشارکت­کننده و محقق برای ادامه­ روند مصاحبه ایجاد گردد. سپس از آنها خواسته می­شد تا به توصیف تجربیات­شان، در خصوص عامل مؤثر برآن بپردازند. موضوعات کلیدی در حین مصاحبه به عنوان راهنمای طرح سئوالات بعدی یادداشت و ضمن جمع­بندی صحبت­های قبلی مصاحبه شونده و چک کردن برداشت­های خود در خصوص موارد مورد طرح توسط مشارکت­کنندگان؛ سوالات بعدی پرسیده می­شد. متن مصاحبه­ ها ضبط و حتی­الامکان در همان روز کلمه­ به کلمه پیاده و به عنوان داده­ی اصلی تحقیق استفاده شد. دست نوشته­ های کدگذاری شده در برخی موارد درملاقات ­حضوری یا تلفنی بعدی برای ارائه بازخورد بر روی برداشت­های پژوهشگر کنترل می­شد. یادآور نویسی و انجام مقایسه­ مداوم، یکی از فعالیت­های درونی شده مورد نظر پژوهشگر در مسیر مصاحبه­ ها یعنی جمع­آوری­ داده ­ها و تجزیه تحلیل همزمان آنها بود. مصاحبه با هر مشارکت­کننده، بسته به میزان تحمل و علاقه­ وی برای ادامه­ مصاحبه انجام شد، که در تمامی موارد شامل یک جلسه بود. با دو نفر از مشارکت­کنندکان به کرات در طی جلسات غیررسمی ملاقات شد. مدت جلسات مصاحبه بین ۳۰ تا ۱۲۰ دقیقه و به­ طور متوسط در حدود یک ساعت بود.
نمونه­هایی از سئولات اولیه شامل موارد ذیل بودند:
در صورت امکان مختصری در مورد زندگی خودتان قبل از اینکه بسوزید؛ تعریف کنید.
زندگی خودتان را بعد از سوختگی شرح دهید(تجارب خود را از مشکلات و راه حل­هایی که بکار می­بردید).
احساس و تجارب زمان سوختن و بستری شدن در بیمارستان، و پس از آن در منزل و جامعه را شرح دهید.(درمان­ها، تغییراتی که در روند طبیعی زندگی تجربه می­کردید).
در ادامه با مشخص شدن طبقات اولیه سوالات نیز در جهت تکمیل و غنی شدن طبقات و کشف ارتباط طبقات با یکدیگر و با طبقه مرکزی هدایت می­شد. نمونه­هایی از این سوالات شامل موارد ذیل می­باشد:
وقتی می­خواستید برای اولین بار در جمع حاضر شوید چه احساس داشتید؟ خاطرات آن روزها را تعریف کنید.
سوختگی در کل چه تاثیری بر زندگی خصوصی و اجتماعی شما گذاشت؟ چطور با آن کنار آمدید؟
حضور شما در اجتماع و جامعه پس از سال­ها چگونه است؟
سوختگی چه تاثیری بر درک شما از خودتان گذاشت؟
آیا سوختگی و رنج حاصل از آن همه ­در جهت ضعیف کردن بدن و روح شما بود یا اینکه نه تاثیراتی بر عکس هم داشت؟ در این صورت چگونه؟ توضیح دهید.
بازگشت بعد از سوختگی برای شما چه معنی دارد؟
مشاهده: محقق همچنین طی چندین جلسه، به مشاهده­ عملکرد و ارتباط پرستاران و پرسنل بخش با بیماران مبتلا به سوختگی و همراهان ایشان در جهت چگونگی ارتباطات بین­فردی از یک سو و شرایط بیماران در هنگام پانسمان، حمام و سایر مراقبت­های نسبتاً تهاجمی؛ پرداخت. این مشاهدات پس از ارائه­ معرفی نامه به دفتر پرستاری و هماهنگی دفتر با مسئولین بخش­های سوختگی و ترمیمی مردان و زنان صورت می­گرفت. این مشاهدات در شیفت­های صبح و عصر انجام شد. مرکزیت این مشاهدات بر چگونگی درد و رنج جسمی،روحی و معنوی بیمار و خانواده در فضای بخش­ها بود. فعالیت اصلی محقق در همه این جلسات، مشاهده بود. البته قبل از خروج از بخش گفتگو­های غیر رسمی با پرستاران و بیماران و یا همراهیان بیماران صورت می­گرفت که در بدنه­ی تحقیق قابل استفاده و کمک کننده بود. داده ­های حاصل از این گفتگو­ها در تأیید­پذیری یافته­ ها و مفروضات پیشین حاصل از داده ­ها موثر بود. محقق در هنگام مشاهده، یادداشت بر می­داشت و پس از پایان مشاهده؛ در همان روز آن را به طور مشروح ثبت و از آن به عنوان داده و یا یادآور استفاده می­کرد.
کوربین و استراوس، ۲۰۰۸ در این خصوص نوشتن یادداشت­های مشاهده­ای^[۳۸] که حوادث واقعی را توصیف می­ کند، یادداشت­­های نظری^[۳۹] که به افکار محقق در خصوص آن حوادث می ­پردازد و یادداشت­های روش­شناسی^[۴۰] که به جنبه­ رویه­های تحقیق اشاره دارد، را توصیه می­ کنند. درواقع یادداشت­های مشاهده­ای در بردارنده­ی مفهوم یادداشت در عرصه و یادداشت­های نظری همان یادآورها هستند. همچنین پیشنهاد می­ شود، یاد­آورها می­توانند بر اساس این یادداشت­های مشاهده­ای نیز نوشته شوند(۶۷).
در این مطالعه نیز ثبت یادآور و یادداشت عرصه از مواردی بود که در حین جمع­آوری و تجزیه تحلیل داده ­ها مد نظر قرار گرفت.به عنوان مثال، نمونه ­ای از یادداشت در عرصه در ذیل آمده است.
یادداشت عرصه- بخش سوختگی زنان
در بخش سوختگی برای ملاقات با یکی از همکاران پرستار زمانی رسیدم که وی مشغول پانسمان بود. به دلیل سابقه­آموزش در این بخش و آشنایی قبلی با محیط، با پوشیدن گان، منهم وارد اتاق شدم. بیماری با درصد سوختگی زیاد روی دست پرستار خم شده بود و فریاد می­کشید «تو رو خدا یک کم آروم­تر!» زیر گوش پرستار گفتم: مسکن دریافت کرده؟ جواب داد:«آره بابا این اصلا همین­جوره! هنوز دستت به­هش نخورده داد و بیداد راه می­اندازه» سرم رو بلند کردم و چشمم به نگاه نگران و ملتمس همراه بیمار افتاد که یکی لازم بود از خودش مراقبت کنه!.
این وضعیت کد­های: «درد و رنج فراموش­نشدنی»، «ناکافی بودن مسکن»، «رفتار پرسنل»، «دلواپسی برای خانواده» و «فشار روحی بر همراهان بیمار» که قبلاً نیز در طی مصاحبه­ ها ایجاد شده بود؛ را تأیید می­کرد. بر اساس این یادداشت عرصه و نیز برخی کد­های دیگر که دربردارنده چنین مفاهیمی بودند، یادآور زیر به عنوان مثال آورده شد:
یادآور: تداوم درد و درک نشدن از سوی پرستاران
درد شدید ترین دریافت حسی ناخوشایند در طول مدت بستری بویژه قبل از انجام گرفت است. با وجودی که پرستاران ذکر می­ کنند، پروتکول بیمارستان را برای تسکین درد بیماران رعایت می­ کنند اما از آنجا که این مداخله بر اساس فرایند پرستاری نیست، لذا عدم کنترل و ارزیابی شدت درد قبل و بعد از تجویز مسکن مانعی برای درک تجربه زجر آور بیماران توسط بعضی از پرستاران است
نمونه گیری تئوریک:
جی­آن در سال۲۰۰۴، بیان می­ کند: «انجام مقایسات بین و میان گروهی از داده ­ها موجب تقویت صحت، سطح دقت^[۴۱] و تنوع^[۴۲] می­ شود. برای اینکه قابلیت تعمیم تئوری خلق شده به بستر زمینه­ تحت مطالعه مناسب­تر باشد باید به نمونه گیری مطلوبی پرداخت»(۷۲). در این راستا، بر اساس کد­های استخراجی جهت نیاز به تکمیل ارتباطات بینابینی برخی از طبقات و تکمیل قطعات گم­شده برخی از طبقات اصلی و تکمیل سیر مفروضات منتج از تحلیل­های قبلی؛ پژوهشگر مبادرت به نمونه گیری نظری کرد. با توجه به یادآور­های نگارش شده، ازآنجا که به نظر می­رسید، ویژگی­های فردی – اجتماعی و وضعیت آسیب سوختگی و عوارض مانده و همچنین مدت زمان پس از سوختگی متغیر­های مهم و تأثیر­گذاری در بازگشت بیماران به جامعه بودند، لذا در انتخاب سایر مشارکت­کنندگان سعی­شد، حداکثر تنوع بر اساس متغییر­های مربوطه درنظر گرفته شود تا بتوان به بررسی فرضیه ­های ایجاد شده در ذهن (یادآورها) پرداخت. همچنین با پدیدار شدن مراحل بازگشت در هنگام تجزیه تحلیل داده ­ها با توجه به اینکه تجارب مشارکت­کنندگان، اطلاعات لازم برای مراحل حاد و بستری را پوشش نمی داد، لذا دو پرستار و یک پزشک نیز وارد مطالعه شدند. از آنجا که حمایت خانواده به عنوان یک کد مهم از تجزیه تحلیل داده ­ها نمایان شد. جهت تکمیل اطلاعات از دو نفر از اطرافیان نزدیک قربانیان سوختگی نیز مصاحبه بعمل آمد.
همچنین برای بعد دهی^[۴۳] و تنظیم منطقی ویژگی زیر گروه­ ها و ترمیم قطعات پنداشتی در دسته بندی و خوشه­بندی طبقات؛ به نمونه گیری از دو بیو­گرافی بدست آمده از مبتلایان به سوختگی، سایت­های خبری مرتبط موجود با زمینه و متون دیگر نیز پرداخته شد که حاصل آن؛ خوشه­بندی منطقی، علمی و در عین­حال مبتنی بر داده ­های تحقیق بود. این حالت اخیر عموما در مورد طبقه­ی «ماتریکس خود» صورت گرفت، که درفصل چهارم به تفضیل بیشتری در مورد آن خواهیم پرداخت. مدت مصاحبه در این مرحله نیز از ۳۰ دقیقه تا ۹۰ دقیقه متغییر بود. در این مرحله­، با توجه به نوع مصاحبه­ شوندگان، محدودیت­های زیادی برای تماس­های بعدی وجود داشت، به همین دلیل در جریان مصاحبه، موضوعات کلیدی مطرح شده توسط مصاحبه­شوندگان یادداشت و بعد از پایان هر قطعه­ای از مصاحبه، ضمن خلاصه سازی از صحبت­های مصاحبه شونده؛ نکات کلیدی مورد برداشت مصاحبه­گر به آنها بازخورد داده می­شد. این موارد یا تأیید می­شد و یا ممکن بود که مورد بحث بیشتر و دقیق­تری قرار بگیرد که خود این­حالت نیز به روایی کار از نظر پژوهشگر می­افزود؛ چرا­که تمام ادراکات، دیدگاه ­ها و تجربیات مصاحبه شوندگان، مورد کنکاش و بحث عمیق قرار می­گرفت. به­علاوه، از دید پژوهشگر، خود این رویکرد، موجبات یک نوع از حالت «بازنگری» را نیز در بر­داشت­ها فراهم می­کرد و ابعاد بیشتری از پیش مفروضات پژوهشگر را به چالش و بحث می­کشاند. در مجموع یافته­های این تحقیق از ۲۳ مورد مصاحبه­ی باز، عمیق و نیمه ساختار فردی و تعدادی یادداشت­های در عرصه و برخی از مستندات بدست آمده از مشارکت­کنندگان و قربانیان سوختگی(بیوگرافی و خاطره­نویسی)، نوشته­ های درج شده در مجلات در خصوص زندگی پس از سوختگی و امثال آن فراهم آمد.
روش تجزیه و تحلیل داده ­ها
تجزیه و تحلیل در گراندد­تئوری عموماً به معنی کدگذاری می­باشد(۳۰). در این رویکرد تجزیه و تحلیل داد­ه­ها همزمان با جمع­آوری اطلاعات است. داده ­های جدید همزمان با تمام داده ­ها مقایسه می­ شود تا محوریت مطلوب در بین داده ­ها آشکار گردد. داده ­ها به دقت به کوچکترین اجزای ممکن شکسته می­شوند، تفاوت و تشابهات مقایسه می­گردد. طبقه بندی با اطلاق کدهای جداگانه و مرور مکرر و ادغام کدهای مشابه انجام می­گیرد(۶۷). هدف گراندد­تئوری، شناخت رفتارهای متقابل و نمادین و پاسخ به سوال معروف «اینجا چه می­گذرد؟ داد­ه­ها به ما چه می­گویند؟»^[۴۴] است .روشن­سازی و تعریف کردن طبقات در نیل به این هدف گراندد­تئوری بسیار موثر است(۳۰). در این پژوهش، روش تحلیلی کوربین و اشتراوس (۲۰۰۸) که شامل کدگذاری های باز، محوری و انتخابی است به عنوان چارچوب اصلی هدایت تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفت (۶۸).
کدگذاری
در طول اجرای پژوهش با روش گراندد تئوری، فرایندهای جمع­آوری داده ­ها، کدگذاری و تجزیه و تحلیل به صورت همزمان انجام می­ شود. به موازات جمع­آوری داده ­ها، پژوهشگر کدگذاری را آغاز کرد. در این مرحله، پژوهشگر باید داده ­ها را خط به خط بررسی نموده، فرآیندهای موجود در آنها را تعیین کرده و الگوهای زیر بنایی را مفهوم­پردازی کند. کدگذاری در سه سطح انجام می­ شود:
سطح اول و دوم، کدگذاری باز و محوری
در کدگذاری باز؛ خواندن خط­به­خط داده ­ها، خط کشیدن زیر عبارات و واژه­ های کلیدی و نوشتن آنها در حاشیه صفحه در ستون تنظیم شده به این منظور و ادغام مرتب آنها با توجه به تشابه مفهومی انجام گرفت. این کدها را کدهای اساسی یا پایه^[۴۵] می­نامند، زیرا از خود داده ­های اصلی و از کلمات به کار برده شده توسط مصاحبه شونده، برای کدگذاری استفاده می­ شود. از همان آغاز کدگذاری، پژوهشگر تلاش می­ کند تا حداکثر ممکن طبقات را خلق، دائما آنها را با هم مقایسه نماید. در این مطالعه کد­گذاری با بهره گرفتن از نرم افزارMAXQDA 10 انجام شد(تصویر۱-۳).
تصویر ۱-۳
نمونه ­ای از کد گذاری سطح اول با بهره گرفتن از سیستم کدگذاری نرم افزار MAXQDA 10
ابتدا متن مصاحبه­ ها چندین­بار باز­خوانی شد تا نوعی ادراک کلی از معانی موجود در آنها به دست آید. از دو روش کد کذاری در این مرحله استفاده شد. یکی با بهره گرفتن از زبان و کلمات فرد مصاحبه شونده^[۴۶] و دیگری کد­هایی که محقق بر اساس مفاهیم موجود در داده ­ها می­ساخت.در حقیقت کدگذاری باز فرایند شکستن داده ­ها به قسمت­ های مجزا با هدف پردازش مفهوم و طبقه ­بندی آنهاست(۷۲). در حقیقت حرکتی از یک دامنه عینی به انتزاعی یعنی حرکتی رو به بالا از یک داده تجربی به مفهومی انتزاعی­تر صورت گرفت. در عین حال، حرکت از سمت انتزاع به عینیت نیز به طور مرتب مورد بازبینی قرار می­گرفت تا مشخص شود که آیا کدهای داده شده با داده ­های خام تناسب دارد یا خیر. سپس با انجام مقایسه­های مداوم و طرح سوالات تسلسلی، فرایند عنوان گذاری یا تعیین برچسب مفهومی هدایت شد که سبب افزایش انتزاع و سطح پنداشتی مستتر در داده ­ها گردید.
به عنوان مثال، از متن زیر:
« بعد که اومدیم خونه ، باز خواهر­انم تقسیم­کار کرده بودند. مثلا هر بار که فیزیوتراپ می یومد، دست­هام حسابی زخمی می­شد و زخم­­هام خونریزی می­کرد. ملافه­هام همیشه خونی می شد. خواهر بزرگترم می­برد آنها را می­شست تا مادرم زیاد ناراحت نشه. هرکسی یک جوری همکاری می­کرد، بالاخره اون اوایل درد جسمانی نمی گذاره آدم زیاد در مورد بقیه­ی چیز ها فکر کنه، اما بعد که یکم درد های جسمانی تخفیف پیدا می کنه خوب اون یکی درد­ها به سراغ آدم می یاد..»
کد­های«بازگشت­ به منزل»، «تقسیم­کار برای مراقبت از بیمار»، «خونریزی از زخم­هابه دنبال فیزیوتراپی»، «خونی­شدن ملافه­های بیمار»، «شستشوی ملافه­های بیمارتوسط خواهر بزرگت­تر»، «جراحت در محل گرفت­ها به دنبال فیزیوتراپی»، «تخفیف درد با مرور زمان»، «بروز نوع دیگری ازدرد» و «همکاری خانواده» به عنوان کد­های In-Vivo و کد­ «راهبرد­­های خانواده» به عنوان کد ساخته شده، استخراج گردید. بر این اساس ۹۵۰ کد اولیه استخراج شد که در طبقات موقت قرار داده شد.
به عقیده­ی کوربین و اشتراوس (۲۰۰۸)، تفکیک دو سطح اول و دوم کدگذاری یعنی کد­گذاری باز و محوری که در ویرایش قبلی این کتاب (۱۹۹۸) آورده شده، تصنعی بوده و صرفاً با هدف یادگیری در محققین تازه ­کار صورت­ گرفته است. در حین کد­گذاری باز به طور ناخودآگاه ارتباطات بین مفاهیم نیز در ذهن پژوهشگر شکل می­گیرد(۳۰).
در حین کدگذاری، یادآورها نیز نگارش می­شدند. یادآور زیر بر اساس پاراگراف فوق در نرم افزار درج گردید.
یادآور
با ورود به منزل مرحله­­دیگری از بازگشت بیماران مبتلا به سوختگی آغاز میشود، ­که ضمن مشکلات خاص بیمار، حمایت­ها و تدابیر خانواده در گذر از این مرحله نقش اساسی دارد. دردهای جسمی کمتر شده و نوع دیگری از درد که شاید بتوان اسم آن را درد عاطفی گذاشت بروز می­ کند. رنج جسمی به سوی رنج ذهنی شیفت پیدا می­ کند.
در نگارش یادآور فوق­ الذکر، در بالا در واقع محقق کد­های بدست آمده را با هم مرتبط ساخته است. همچنین در این یادآور فرضیه­ «بروز درد عاطفی یا شیفت رنج جسمی به رنج ذهنی در منزل» بر اساس ارتباط این مفاهیم با یکدیگر مطرح شده است که البته در مصاحبه های بعدی مورد بررسی قرار گرفت بر همین اساس کدگذاری محوری نیز به صورت همزمان با کدگذاری باز به صورت تفکر بر ارتباط بین مفاهیم انجام گرفت. در پژوهش حاضر، کدهای سطح اول، مرتب با هم­دیگر مقایسه شده و کدهای مشابه در یک طبقه قرار می­گرفتند؛ آنگاه هر طبقه با سایر طبقات مقایسه می­شد تا اطمینان حاصل شود که طبقات از یکدیگر متمایز هستند .علاوه بر سایر تکنیک­های مذکور، همچنان که ذکر گردید، یادآور نویسی نیز در این مرحله کمک می­کرد. طبقات اصلی بر اساس ویژ­گی­ها و ابعادشان به طبقات فرعی مرتبط شدند. همچنین از طریق فرایند مقایسه­ مداوم محقق سعی نمود، طبقات مشابه را در هم ادغام نماید و طبقات بزرگتر شکل گرفت و داده ­های جدید از نظر شباهت­ها و تفاوت­ها با طبقات قبلی مقایسه شدند تا طبقات از نظر ویژ­گی­ها و ابعاد تکمیل گردند.
در کد­گذاری محوری تکیه روی مشخص­کردن یک طبقه(پدیده) با مشخص­کردن شرایطی که به ایجاد آن می­انجامد، قرار دارد که این شرایط عبارت است از:
الف) ساختار(زمینه)، به شرایطی اشاره دارد که در آن مسائل، مشکلات ، حوادث و ارتباطات مرتبط با پدیده قرار گرفته یا بوجود آمده است.
ب) فرایند، به راهکارهای(استراتژی) کنش/واکنش متقابلی اشاره دارد که در طی زمان افراد، سازمانها و جوامع در پاسخ به مشکلات و مسائل بکار می­گیرند.
ج) پیامدها، در نتیجه­ وجود یا عدم کنش/ واکنش متقابل افراد در پاسخ به مشکلات و یا مدیریت نمودن وضعیتی خاص ایجاد می­شوند.