۲-۱-۲٫ مهارت حل مسأله:
یکی از با ارزش‌ترین آموزش‌هایی که منجر به شکوفایی انسان می‌شود، آموزش مهارت‌های حل
مسأله است. کسب توانایی مهارت‌های حل مسأله از نشانه‌های رشد، اعتماد به نفس، عزت نفس و خودباوری است.
اریک حل مسأله را فرآیندی می‌داند که در آن فرد به راحتی بتواند مشکل خاصی را برطرف نماید. مک موران و مک کویر حل مسأله را فرآیندی می‌دانند که فرد با توجه به تجارب عملی و توانایی‌های ذهنی خود بتواند مشکلات خاص را حل و به یک نتیجه‌ی مطلوب برسد.
حل مسأله فرایند؛ شناسایی، تشخیص، تعریف، مشخص کردن راه حل‌های رسیدن به مسأله، رتبه‌بندی راه‌حل ها، انتخاب بهترین راه‌حل، اجرای راه‌حل انتخاب شده و ارزیابی مسأله است. بدین ترتیب لازمه‌ی یک زندگی موفق کسب مهارت‌های حل مسأله است. (همان کتاب، ۴۷تا۴۸)
برخی از ویژگی‌های افراد فاقد توان حل مسأله:
۱- وجود مشکل را دلیل بر ضعف، بی کفایتی، بی لیاقتی و بی استعدادی، … خود می‌دانند.
۲- معتقدند که یک دنیای خوب، دنیای بدون مشکل است.
۳- به هنگام مواجهه با مشکلات مرتب خود را سرزنش می‌کنند.
۴- روش معمول این افراد، اجتناب یا فرار است.
معمولاً بدون اندیشیدن و با عجله عمل می‌کنند.
در مقابل موقعیت‌های تصمیم احساس درماندگی و ناامیدی می‌کنند.
قادر به پیش بینی پیامد راه حل‌ها و نتیجه‌ی تصمیم گیری‌های خود نیستند. (همان کتاب، ۴۹)
۲-۱-۳٫ مهارت تصمیم گیری:
هر فردی، در زندگی روزمره با تصمیم گیری‌های شخصی، فعالیت‌هایی را انجام می‌دهد. تصمیم‌گیری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تصمیم گیرنده باید عوامل درونی و بیرونی محیط خود را بشناسد و آثار آنان را در فعالیت‌های خود ارزیابی نماید و در صورت مقتضی به تصمیم‌گیری و اجرا بپردازد. کازمایر مهارت در تصمیم‌گیری را کلید برنامه ریزی موفقیت آمیز دانسته است.
تصمیم‌گیری بخش مهمی از زندگی انسان بوده، زیرا انسان در انتخاب شغل، دوست، همسر، غذا، مسکن و هزاران موضوع دیگر ناگزیر است تصمیم‌گیری کند. بدین ترتیب زندگی هر فردی عبارت از مجموعه‌ای از تصمیم‌گیری‌ها است. (همان کتاب، ۵۵)
۲-۲٫ پیشینه‌ تحقیق:
در آغاز کار تحقیق بر حسب کنجکاوی و همچنین جهت جستجو و فهرست کردن عناوین مطالعات و پروژه‌های تحقیقاتی با موضوع «تأثیر ریاضیات بر مهارت‌های زندگی از نگاه ریاضیدانان» و یا شبیه به این موضوع به چندین کتابخانه و مقاله‌های علمی موجود در اینترنت و نشریات مراجعه کردم، بجز تعداد اندکی مقاله و تحقیق در داخل کشور چیزی یافت نشد. لذا رساله‌ی حاضر را موضوعی جدید و تازه یافتم که قبلاً به آن پرداخته نشده بود و در میان پژوهش‌های انجام گرفته در داخل و خارج کشور، پژوهشی که به طور اختصاصی به این موضوع پرداخته شده باشد یافت نشد. از این رو، این رساله شامل نظریات و پژوهش‌هایی است که پیرامون موضوع و موارد مشابه انجام گرفته است. برخی از مقالات و آثار در مورد این موضوع عبارتند از:
فاطمه السادات آقایی میبدی
یکی از دلایل اصلی ماندگاری ریاضیات در برنامه‌ی درسی، کاربرد آن در دو قرن گذشته به عنوان والا‌ترین ‌درس برای تربیت قدرت استدلال است. ریاضیات محاسبه، یک شیوه‌ی تفکر، نظم و سازگاری (درونی و جهان واقعی)، نمایش قدرت ذهنی، مطالعه‌ی الگوها و ارتباط است. بچه‌ها با تکرار اندیشه‌ها و ارتباط میان مفاهیم متفاوت، آگاه می‌شوند و تمام دوران تحصیلات را مانند دانه‌های زنجیر به هم مرتبط می‌بینند. زبان و خط مقدم جبهه‌ی علم (ریاضیات)، ما را در برقراری ارتباطات یاری می‌رساند.

توانایی خواندن ذهن در هنگام بحران، آزاد کردن روان انسان از اندیشه‌های غیر انسانی، شناخت نامعلومات و مبهمات، پیدا کردن پایه‌ها، تخمین زدن ریسک‌ها و پیشنهاد گزینه‌ها (قضاوت) از نتایج کاربرد تجارب ریاضی می‌باشد. درک و فهم اطلاعات انباشته شده‌ی جهان با ریاضیات است. هنر ریاضیات، هنر درک پرسش‌های درست، تخیل و منطق است. سر و کله زدن با مسائل ریاضی، نوعی تمرین و محرک مؤثر نظم فکری و پرورش دهنده‌ی قوای ذهنی است.
رشد اندیشه و تعالی روحی تحت تعالیم مفاهیم ریاضیات خود بزرگ‌ترین ‌نفع برای یک انسان تکامل جوست. جوامع انسانی نیازمند اصول آرمانی و ایده آل‌ها (نخبه گان و خواصی که ارزش‌های متعالی انسانی را تبیین سازند.) هستند. از سوی دیگر حاصل تفکر والا باید زندگی بهتری را برای شهروندان جامعه به ارمغان آورد. محصولات فکری اندیشمندان باید در اختیار و در خدمت عموم باشد. هیچ رشته‌ دیگری همچون ریاضیات چنان گستره‌ی وسیعی ندارد که یک سرش پا را فراتر از اندیشه‌ی بشری گذاشته و وارد قلمرو روح و ابدیت گردد، مفاهیم مجردی را خلق کند که سال‌ها بعد کاربرد مادی و واقعی می‌یابند و سر دیگرش در تولید جزئی‌ترین ‌ابزار مصرفی روزمره‌ی زندگی حضور خود را نشان دهد. شاید از این روست که آموزش ریاضیات نیز چنین چالش برانگیز است. (آقائی میبدی، ۸۷،۱۳۸۷)
جینالو درودگر
ریاضیات چیست و با چه دیدی باید ریاضیات را درک کنیم. ریاضیات پیش آهنگ دانش هاست. هر کس که می‌خواهد درست بیاندیشد و بهتر فکر کند ناگزیر است که با ریاضیات آشنا شود. علمای ریاضی و دانشمندان در رشته‌های مختلف بر این باورند که هر علمی که زیربنای دانش ریاضی نباشد علم نیست. براساس این اندیشه‌ی بزرگ باور فرهنگی مربیان ما در این راستا حائز اهمیت بسیار خواهد بود تا بتوانند بستر لازم را برای تعمیق این مؤلفه فراهم نمایند. در چنین شرایطی نظام تعلیم و تربیت می‌تواند مدعی و منادی احیاء دانش ریاضی به عنوان زیر ساخت و مفروضه‌ی اصلی در تمامی دروس علوم پایه‌های تحصیلی باشد. در دنیای امروز علم ریاضی به منزله‌ی خون در پیکره‌ی عظیم سایر علوم می‌باشد. آموزش ریاضیات نه تنها یک علم است بلکه الگویی است برای آموزش صحیح سایر علوم. ذهن‌های خلاق، مبتکر، جسور به منظور پاسخ گویی به سؤالات پیرامون خود بی شک منتج از یک نظام یافتگی است که ماهواً دانش ریاضی این توانایی را خواهد داشت تا آن را احیا کند. (درودگر،۱۹،۱۳۸۱)
افسانه حیدری
امید است که در پرتو تغییر و تحول روش‌های آموزش ریاضی و گسترش آن در سطح عمومی شاهد رفتار منطقی در تمام شئون زندگی مردم این مرز و بوم بوده و از طرفی موجبات شکوفائی استعدادهای درخشان جوانان ایرانی و بروز خلاقیت‌های شگرف آنان فراهم گردد.
ریاضیات مانند یک اقیانوس بیکران است که هر کس بر حسب نیازش بایستی از این اقیانوس بهرمند شود. وظیفه‌ی نظام آموزشی این است که فرایند یادگیری ریاضیات را تسهیل کند. باید ریاضیات را عمومی کرد. ریاضیات علاوه بر محتوایی که یاد می‌دهد عادت‌های کیفی خوبی ایجاد می‌کند. ریاضیات به این دلیل اهمیت ندارد که در همه‌ی رشته‌ها کاربرد دارد بلکه به این دلیل اهمیت دارد که پرداختن به آن ذهن را شفاف می‌کند خلاقیت را بالا می‌برد و گفتمان را تسهیل می‌کند.
عمومی کردن ریاضیات نه به معنای تدریس و آموزش ریاضی در سطوح مختلف بلکه به معنای این که افراد بتوانند نظمی به افکارشان بدهند می‌باشد. اگر افکار و احساسات با منطق عجین شود باعث می‌شود مردم قبل از هر کاری فکر کنند، برنامه ریزی کنند تا کمتر اشتباه کنند و اشتباهات را بتوانند جبران کنند. بنابراین باید به افراد کمک کنیم که ریاضیات را در زندگی خود بکار برند و لذت ببرند. بایستی سعی کنیم از پیرایه‌های بی دلیلی که به ریاضیات بسته شده رهایش کنیم و به جنبه‌های عملی، نسبی و اجتماعی ریاضیات پرداخت. (حیدری،۲،۱۳۸۵).
فصل سوم
تأثیر ریاضیات بر
مهارت‌های زندگی
ریاضیات یک نعمت زیبای الهی است که در جهان به انسان متفکر هدیه شده است. ریاضیات زندگی را منظم می‌کند، روح را صفا می‌بخشد و ذهن را آماده‌ی شناخت خیر و ثواب می‌کند. ریاضیات از زندگی جدا نیست، و زندگی بدون ریاضی معنی ندارد. ریاضیات ابزار زندگی است و به حقایق پراکنده نظم منطقی می‌دهد. تناسب، تقارن، توازن، تعادل، نظم و ترتیب که از ارکان زیبایی هستند جزء مباحث ریاضی می‌باشند. در ریاضیات حداکثر معنی را در حداقل الفاظ به کار می‌برند و بیشترین محتوا را در کمترین کلمات بازگو می‌کنند. ریاضیات یکی از مؤلفه‌های لازم برای تربیت یک انسان وارسته، آزاد و روشن فکر است. ریاضیات نظام فکری انسان را براساس فطرت آرایش کرده و مسیر حرکت او را به سوی مبدأ آفرینش هموار می‌سازد. ریاضیات راه گشای زندگی و راهنمای عقل سلیم است. ریاضیات ذهن را برای ارتباط با خدا مهیا می‌سازد. باید با ریاضیات آشنا شویم تا زیبایی‌ها را آن چنان که هستند دریابیم.
۳-۱٫ واژه ریاضیات
واژه‌ی ریاضیات، به جای واژه‌ی یونانی «ماته ماتیکه» گذاشته شده است که خود از «ماته ما» به معنای «دانش» و «دانایی» آمده است.
اغلب، واژه‌ی «ریاضیات» را، برگرفته از واژه‌ی «ریاضت» دانسته اند؛ چرا که «ریاضت» تنها به معنای «پرهیزکاری بدنی» نیست و «در خود فرو رفتن» و «فهمیدن» و «رسیدن به رازها» را هم می‌رساند.
دیدگاه‌های دیگری هم وجود دارد. بسیاری از زبان شناسان، با بحث‌های زبان شناختی نتیجه می‌گیرند، «ماته ما» همان واژه‌ی فارسی «مزدا» است که همان معنای واژه‌ی یونانی را دارد: «دانا» و «آگاه».
دیدگاه سوم، معتقد است که واژه‌ی «ریاضی» از واژه‌ی «راز» به معنای «اندازه گرفتن» آمده است. این واژه‌ی «راز» هنوز در واژه‌های «تراز» و «ترازو» با حفظ معنای خود باقی مانده است. در واژه‌ی «ترازو» «ترا» به معنای «از این سو و آن سو»، «راز» به معنای «اندازه گیری» است. پسوند «او» در بسیاری جاها در زبان
فارسی، به معنای «بسیار» به کار رفته است. به این ترتیب، «ترازو»، یعنی «اندازه گیری و مقایسه‌ی بسیار» در ضمن، واژه‌ی «مُر» در زبان فارسی (که در واژه‌های «شمر» و «شمردن» وجود دارد)، به معنای «شمردن» و «محاسبه کردن» است. بدین ترتیب، اینان، به جای واژه‌ی «ریاضیات»، واژه‌ی «راز و مُر» را پیشنهاد می‌کنند که درست به معنای «اندازه گرفتن و شمردن» است و اگر ریاضیات را «دانش رابطه‌های کمیتی و شکل‌های فضایی» بدانیم، واژه‌ی «راز و مُر» می‌تواند انتخابی درست باشد.
اگر واژه‌ی «ریاضیات» را (که نه در ترکیب زیباست و نه به روشنی معرف یکی از دانش هاست)، برگرفته از واژه‌ی «ریاضت» فرض کنیم، می‌تواند اثری منفی در علاقه مندان به این دانش بگذارد؛ زیرا همگان «ریاضت» را به معنای «سختی کشیدن»، «در انزوا فرو رفتن» و «فشار بیش از اندازه به خود» می‌دانند، که با ماهیت دانش ریاضی سازگاری ندارد. این تعبیر، شبیه تعبیری است که برخی برای واژه‌ی «جبر» می‌آورند و آن را به معنای «زور» و «فشار» می‌دانند، در حالی که خوارزمی، واژه‌ی جبر را به معنای «جبران کردن» گرفته است.
جدا از این بحث که «ماته ما» از «مزدا» گرفته شده است یا «ریاضیات» از واژه‌ی «راز» آمده است، به نظر می‌رسد اگر قرار باشد واژه‌ی فارسی به جای واژه‌ی «ریاضیات» انتخاب شود، بهترین پیشنهاد، همان واژه‌ی «راز و مُر» باشد که هم زیباست و هم از نظر معنا، با واژه‌ی ریاضیات سازگار است. (عین الله پاشا، ۱۳۷۹، ۵ و ۶)
قدیمی‌ترین ‌شیء ریاضی از ۳۵۰۰۰ سال پیش از میلاد در سوازیلند کشف شده. قدیمی‌ترین ‌مثال حساب از ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد در زئیر کشف شده. هرم عظیم گیزا که یک شاهکار مهندسی است، حوالی سال ۲۶۵۰ پیش از میلاد در مصر ساخته شده. پاپیروس مصری ۴۰۰۰ ساله معروف به مسکو، حاوی مطالبی از هندسه است. (مهاجری، ۱۳۸۷، ۷)
ریاضی به معنی علمی است که با ریاضت به آن می‌رسند در حالی که خود ریاضی اصلاً به معنای ریاضت کشیدن نیست. ریاضی علم «نظم» است و موضوع آن یافتن توصیف هر درک نظمی است که در وضعیت‌های ظاهراً پیچیده نهفته است و ابزارهای اصولی این مفاهیمی هستند که ما را قادر می‌سازند تا این نظم را توصیف کنیم. علم ریاضی قانون مند کردن تجربیات طبیعی که در گیاهان و بقیه‌ی مخلوقات مشاهده می‌کنیم علوم ریاضی این تجربیات را دسته بندی و قانون مند کرده و همچنین توسعه می‌دهد.
ریاضی بزرگترین میراث بشریت می‌باشد و کمترین تأثیری که می‌تواند داشته باشد ایجاد نظم افراد است. (همان منبع، ۳۳)
۳-۲٫ اهمیت ریاضی در زندگی بشر
اتحادیه‌ی بین المللی ریاضیدانان در سال ۱۹۹۲ با توجه به ضرورت و اهمیت ریاضی در زندگی بشر به منظور جلب توجه جهانیان به اهمیت جایگاه علوم ریاضی سال ۲۰۰۰ را به عنوان سال جهانی ریاضیات پیشنهاد کرد این پیشنهاد مورد موافقت سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) قرار گرفت و با استقبال بیشتر کشورهای جهان برای تصمیم و گسترش ریاضیات در میان شهروندان خویش، شیوه‌های آموزش این علم را بهبود بخشید و به توسعه‌ی آن هر چه بیشتر اهتمام ورزند.