Nˊ۲۷۶/۴۴ ˚۳۵
Eˊ۵۰۰/۲۳ ˚۵۱

۳/۴/۱۳۹۱

گیاه تر

***

***

گیاه خشک

۱۰^۱×۶۰/۶

۱۰^۲×۳۰/۲

۳۰/۷/۱۳۹۱

گیاه تر

۱۰^۱×۹۷/۲

۱۰^۱×۳۲/۸

گیاه خشک

۱۰^۱×۱۰/۴

۱۰^۲×۴۹/۱

در جداول بالا علامت *** بیانگر این مطلب می باشد که نمونه برداری یا آنالیز صورت نگرفته است.
فصل پنجم
• بحث و نتیجه گیری
– شبیه سازی دز مؤثر فردی جذب شده توسط انسان
– زیست رد یابی عناصر پرتوزای انسان ساخت در برگ درخت کاج
– نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری
در این پژوهش تلاش شده است تا با بهره گیری از دو روش متفاوت (اما مکمل و همراستا)، آلودگی احتمالی راکتور تحقیقاتی تهران مورد بررسی قرار گیرد. روش اول از شبیه سازی نحوه انتشار آلودگی از منبع آلاینده بهره جسته، این در حالی است که روش دوم به آنالیز مقصد و جذب کنندۀ آلودگی یعنی برگ درخت کاج تهران می پردازد.
۵-۱- شبیه سازی دز مؤثر فردی دریافت شده توسط انسان:
بر اساس استاندارد تعیین شده توسط کمیسیون بین المللی حفاظت در برابر پرتو^[۵۸] و آژانس بین المللی انرژی اتمی، میزان دز مؤثر فردی دریافت شده برای عموم مردم (ساکن در اطراف تأسیسات هسته ای) ۱ میلی سیورت در سال (ICRP, 1991 ؛ ICRP, 2007) و نرم ملی آن برای جمعیت ساکن در اطرف نیروگاه بوشهر، ۱/۰ میلی سیورت در سال تعیین گردیده است (Atomic Energy Organization of Iran, 2008). همانطور که در فصل چهار نیز ذکر گردید بیشترین میزان دز دریافتی ^۱۴-۱۰×۳/۱ میکرو سیورت در فاصله ۳۰۰ متری از راکتور و در جهات ۱۵۰ و ۱۸۰ درجه بوده که این میزان بسیار پایینتر از نرم ملی و بین المللی است و بیانگر ایمن بودن راکتور برای ساکنین پیرامون آن در شرایط کارکرد نرمال می باشد. نتایج تحقیقات صورت گرفته در سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۱ بر خروجی دودکش راکتور تحقیقاتی تهران نشان می­دهد که دز مؤثر دریافتی ناشی از خروجی دودکش به ترتیب برابر ۵/۰ میلی رم (۰۰۵/۰ میلی سیورت) و ۰۰۰۰۲۴/۰ میلی سیورت است (Sadeghi and Sadrnia, 2011 ؛ Atomic Energy Organization of Iran, 2008). نتایج به دست آمده در این پژوهش بسیار پایینتر از مطالعات گذشته بوده که این موضوع می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از این دلایل که قطعاً در نتایج تأثیر گذار بوده، تعویض سیستم فیلتراسیون دودکش راکتور در نیمه دوم سال ۱۳۹۰ می باشد. در مقام مقایسه، نتایج حاصل از این تحقیق پایینتر از تحقیقات صورت گرفته در دیگر کشورها است. بیشترین میزان دز مؤثر جذب شدۀ فردی در راکتور تحقیقاتی IRT کشور بلغارستان ۴۲/۰ میکروسیورت (Belousov et al., 2010)، در تاسیسات هسته ای ANSTO 01/0 میلی سیورت (Hoffmann et al., 2000)، ۰۰۶/۰ میلی سیورت (Ferris et al., 2003)، ۰۰۴/۰ میلی سیورت (Australian Nuclear Science and Technology Organisation, 2004) و در نیروگاه هسته ای Saint-Alban کشور فرانسه ^۹-۱۰×۲/۳ سیورت (برای فاصله ۱ کیلومتری) و ^۸-۱۰×۱/۲ سیورت (برای فاصله ۵/۲ کیلومتری) گزارش گردیده است (Morin and Merle-Serementa, 1999). تنها پژوهش خارج از کشوری که تشابه زیادی با این تحقیق دارد مطالعات صورت گرفته بر راکتور تحقیقاتی IRT کشور بلغارستان است و دز دریافتی محاسبه شده در آن نیز در حد میکرو سیورت و پایینتر از استاندارد بین المللی می باشد (Belousov et al., 2010). در دیگر پژوهش ها یا راکتور نیروگاهی مورد مطالعه قرار گرفته و یا اینکه کل مجموعۀ تاسیسات یک سایت بررسی گردیده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-۲- زیست ردیابی عناصر پرتوزای انسان ساخت در برگ درخت کاج:
نتایج حاصله از آنالیز نمونه های برگ درختان کاج در شعاع ۳۰۰ متری راکتور بیانگر این مطلب است که آنها فاقد عناصر رادیو اکتیو خارج شده از دودکش بوده و به طور کلی فاقد رادیونوکلوئیدهای انسان ساخت هستند. تنها عناصر رادیواکتیو موجود در نمونه ها، ^۴۰K و ^۷Be است که جزء عناصر رادیواکتیو طبیعی محسوب می شوند (نوزاد گلی کند و فراتی راد، ۱۳۸۹؛ علمدار میلانی و قنادی مراغه، ۱۳۸۴؛ Cooper et al., 2003). این امر می تواند بیانگر سلامت منطقه مطالعه شده، یعنی شعاع ۳۰۰ متری راکتور (و کل سایت با توجه به قرار داشتن اکثر تاسیسات آزمایشگاهی در درون شعاع تعیین شده) در قبال استفاده از روش زیست ردیابی باشد. با مقایسه نتایج این پژوهش و نتایج به دست آمده در بحث زیست ردیابی آلودگی هوا در شهر بلگراد (پایتخت کشور صربستان) که در آن از درختان پهن برگ بلوط و نمدار استفاده شده است اینطور استنباط می شود که عناصر رادیو اکتیو طبیعی شناسایی شده (^۷Be و ^۴۰K) در هر دو تحقیق مشترک بوده و تفاوت نتایج در عناصر ^۱۳۷Cs و ^۲۱۰Pb است (Popovic et al., 2002-2008). عنصر رادیو اکتیو ^۲۱۰Pb منشاء طبیعی دارد و این در حالی است که عنصر رادیو اکتیو ^۱۳۷Cs یکی از عناصر شاخص آلودگی تاسیسات هسته ای در محیط زیست محسوب می گردد (Cooper et al., 2003)؛ شناسایی عنصر رادیو اکتیو ^۱۳۷Cs در نمونه های گیاهی پژوهش صورت گرفته در شهر بلگراد می تواند بیانگر آلودگی منطقه باشد و فقدان آن در نمونه های جمع آوری شده در شعاع ۳۰۰ متری راکتور تحقیقاتی تهران، تأیید کننده سلامت منطقه مطالعه شده است.
دو عنصر یافت شده در برگ درخت کاج تهران این نکته را اثبات می کند که این گونه توانایی جذب عناصر رادیو اکتیو با منشاء زمینی (خاک) و اتمسفری (کیهانی) را دارد؛ زیرا ^۷Be به صورت مستمر از طریق واکنش های تشعشعات کیهانی (ذرات باردار پر انرژی خارج از زمین، عمدتاً پروتون) با هستۀ مولکول های گازهای (نیتروژن، اکسیژن و آرگون) موجود در اتمسفر فوقانی تولید می شود (نوزاد گلی کند و فراتی راد، ۱۳۸۹ ؛ Cooper et al., 2003 ؛ International Atomic Nuclear Agency, 2001 ) و ^۴۰K نیز (که عامل اصلی پرتوگیری طبیعی اکثریت افراد ساکن بر روی کره زمین است) منشاء زمینی داشته و قدمتش به پیدایش زمین بر می گردد (نوزاد گلی کند و فراتی راد، ۱۳۸۹؛ Cooper et al., 2003).
۵-۳- نتیجه گیری
در نهایت با توجه به نتایج هر دو روش می توان نتیجه گیری کرد که فعالیت راکتور تحقیقاتی تهران در قلب بافت شهری، در شرایط کارکرد نرمال ایمن بوده و درخت کاج تهران Pinus eldarica (گونۀ گیاهی انتخاب شده جهت زیست ردیابی) به درستی به عنوان بافر سایت انتخاب گردیده است.
اما این نکته را نباید فراموش نمود که اکثر آلودگی­های هسته ای گسترده و بین ­المللی به وجود آمده در سطح کره زمین (در ارتباط با استفاده صلح­آمیز از انرژی هسته ای) بر سه عامل بلایای طبیعی، خطای انسانی و نقص فنی تأسیسات استوار بوده است، نه شرایط کارکرد نرمال راکتورها. از این رو علاوه بر نظارت دقیق بر کارکرد نرمال راکتورهای مشابهی نظیر راکتور تحقیقاتی تهران (که به طور کامل در بافت شهری قرار گرفته اند) باید مطالعات وسیعی در ارتباط با بررسی و شبیه سازی شرایط اضطراری راکتور و تأثیر احتمالی آن بر محیط زیست پیرامون، صورت پذیرد تا تمهیدات لازم جهت پیشگیری و کاهش اثرات آن برنامه ریزی و اجرایی گردد.
منابع:
رویترز؛ ۱۳۸۹؛ عکس/ راکتور تحقیقاتی تهران؛ http://www.alborznews.net/fa/pages/?cid=23839 .
سازمان انرژی اتمی ایران؛ ۱۳۸۱؛ ارزیابی دز و ریسک ناشی از کارکرد نرمال منابع پرتو تا حریم ۵ کیلومتری سایت مرکز تحقیقات هسته ای؛ NRC-2003-1.
سازمان انرژی اتمی ایران؛ ۱۳۸۹ الف؛ برنامه مانیتورینگ محیطی TRR؛ RARDS-HPH-INS-01.
سازمان انرژی اتمی ایران؛ ۱۳۸۹ ب؛ تحلیل چگونگی پخش محیطی ذرات رادیواکتیو از دودکش راکتور و محاسبۀ دز فردی و جمعی حاصل از آن (سه ماهۀ سوم سال ۸۹)؛ TRR-REP-OP-22.
سازمان انرژی اتمی ایران؛ ۱۳۹۰؛ سوخت ایرانی؛ سایت رسمی سازمان انرژی اتمی ایران.
سازمان انرژی اتمی ایران؛ ۲۰۰۷ الی ۲۰۱۱؛ اطلاعات هواشناسی دکل درون سایت، فایل های هواشناسی با فرمت Excel.
سازمان هواشناسی کشور؛ ۲۰۰۷ الی ۲۰۱۱؛ اطلاعات هواشناسی ایستگاه ژئوفیزیک، فایل های هواشناسی با فرمت Notepad.
صدیق، ی.، ا. امام جمعه و ش. صیدالی ؛ ۱۳۸۶؛ سیاست گذاری راهبردی انرژی هسته ای (برنامه ریزی و مدیریت پروژه- با مروری بر رویکرد کره جنوبی)؛ سازمان انرژی اتمی ایران؛ زلال کوثر با همکاری روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای؛ ۶۲۰ صفحه.
عرفان منش، م. و م. افیونی؛ ۱۳۸۱؛ آلودگی محیط زیست آّب، خاک و هوا؛ انتشارات ارکان؛ ۳۱۸ صفحه.
علمدار میلانی، س. و م. قنادی مراغه؛ ۱۳۸۴؛ شیمی هسته ای (مبانی و کاربردها)؛ سازمان انرژی اتمی ایران؛ ۷۹۴ صفحه.