انعام/۱۱۵

وَ تَمَّتْ کَلِمَهُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ مشیت پروردگار بر اساس صدق و عدل به جریان افتاده است.

همانگونه که از آیات استنباط می گردد مضامین عدالت در آموزش از دیدگاه قرآن عبارتند از:تحقق عدل و اعتدال در وجود آدمی، اصل توحید و برابری تمامی انسانها از جنسیتها و زبانها و نژادها و قومیتها و مذهبهای مختلف در برخورداری از امکانات آموزشی از جمله فضای آموزشی، نیروی انسانی متخصص، سرانه مناسب و سواد و آموخته های یکسان در سایه سعی و تلاش ٬ پیشرفت و مشارکت مساوی و انگیزه مساوی و برخورد مساوی معلم و مدیر و تخصیص یکسان منابع و امکانات
۲-۳-۵-۱۲٫ برابری و عدالت از دیدگاه نهج­البلاغه
سنگ­پایۀ مشروعیت حکومت حق­مدار، برپایی عدالت در تمام وجوه اجتماعی است. در این حکومت در پی تأمین رفاه، امنیت و آگاهی عامۀ مردم، حق بیت­المال مسلمانان گردآوری می­ شود، با دشمن پیکار و راه ­ها امن می­گردد و حق ضعیف از قوی گرفته می­ شود و نیکوکار از شر بدکار آسوده می­ماند. این موارد که به مثابه علل وجودی حکومت امام علی(ع) مطرح شده ­اند، ضامن بقای جامعه­اند (بیگدلی و پورعزت، ۱۳۸۸: ۹۷).کوتاه­ترین و کامل­ترین تعریف عدالت را می­توان در کلام حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) یافت: «العدلُ یَضع الاُمورِ فی مَواضعها» (کرمانی، ۱۳۸۴: ۲)؛ امام علی (ع) احقاق حقوق مردم را رویه­ای عادلانه و از وظایف حاکم اسلامی می­داند و در رابطه با وجود حاکمان و مسئولان عادل و باتقوا در جامعه و نظارت بر رفتار شخصی و اجتماعی آنان، به عنوان یکی از ابزارهای اجرای عدالت، توجه زیادی مبذول داشته است. حضرت علی (ع) در نهج­البلاغه، هدف از قبول خلافت را احقاق حق مظلومان می­داند. همچنین، آن حضرت درباره توزیع برابر اموال بیت­المال به زمامداران و حاکمان مربوطه، توصیه اکیدی داشته اند (نهج البلاغه، خطبه ۱۲۶: ۵۵۳).حضرت علی (ع) در نامه­ای به محمد ابوبکر، فرماندار مصر تاکید می کند که حتی در نگاه کردن به مردم نیز به تساوی رفتار کند (نهج­البلاغه، نامه ۲۷: ۷۳۶).امام در تلاش است در بین مردم روحیه صادقانه برادرى و اخوتایجاد کند تا باعث مساوات و برابرى شود. در جای­جای نهج البلاغه، حضرت علی(ع) با بیان شیوا و فصیح خویش در خطابه­ها، حکمت­ها و نامه­ هایی که به زمامداران عصر خویش می­نویسند، بر رعایت حق طبقه ضعیف جامعه، فقرزدایی، حق مساوی همه در برخورداری از رفاه و مساوات در برخورداری از سهم بیت المال و … تأکید می­ کنند.
جدول شماره۲- ۲٫ نمونه ای از حکمتها، نامه ها و خطابه های حضرت علی (ع) در نهج البلاغه درباره عدالت و برابری

منبع

متن

خطبه ۱۶

«اگر به دست راست روی نهی به گمراهی افتی و اگر به دست چپ گرایی بازهم به گمراهی افتی پس میانه را در پیش گیر که سعادت در آن است»..

خطبه ۳۷

«خوارترین افراد نزد من عزیز است، تا حق او را بازگردانم و فرد قوی در نزد من پست و ناتوان است، تا حق او را بازستانم»

حکمت ۱۶۶

«کسی را سرزنش نکنند که چرا حقش را با تأخیر می­گیرد، بلکه سرزنش در آنجاست که آنچه حقش نیست، بگیرد»

خطبه ۱۹۶

«خدا بیامرزد کسی را که حقی را ببیند و آن را یاری دهد و ستمی را ببیند و آن را دور سازد و صاحب حق را در گرفتن حقش یار باشد»

نامۀ ۵۹

«پس باید کار مردم در حقی که دارند در نزد تو یکسان باشد که در فضای زورگویی جایی برای عدل نخواهد بود».

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نامۀ ۷۰

«حکومت عدل ما را دیدند و شناختند و آوازۀ آن را شنیدند و به گوش سپردند. دریافته بودند که در اینجا مردم در برابر حق و عدالت برابرند»

نامه ۵۹

«زمانی که حکم می کنید به عدالت حکم کنید و زمانی که سخن می گویید به احسان سخن بگویید خدا محسن است و محسنان را دوست دارد».

نامه۴۳

«بدان!مسلمانانى که در نزد تو هستند یا در نزد ما هستند، سهمشان ازاین غنیمت برابر است».

نامه ۵۹

«پس باید کار مردمدرحقى که دارند، نزد تو یکسان باشد».