۳-۲٫ روش پژوهش

مسئله این پژوهش ‌و پرسش‌های برآمده از آن ایجاب ‌می‌کند که برای انجام آن از رویکرد کیفی استفاده شود. پژوهش‌کیفی هر نوع پژوهش است کهیافته‌هایی تولید کند که با توسل به عملیات آماری یا سایر روش‌های شمارشی حاصل نیامده است بخش عمده تحلیل در پژوهش کیفی تفسیری است . ( استراوس و کربین ، ۱۳۹۰ ، ص۳۲) این تفسیرها به منظور کشف مفاهیم و رابطه ها در داده های خام و سازمان دادن آن در قالب یک طرح توضیحی انجام می‌شود. (استراوس وکربین،۱۳۹۰،ص ۳۳،) در تحقیق کیفی هدف نه تقلیل پیچیدگی از طریق تجزیه مسأله به چند متغیر بلکه افزایش پیچیدگی از طریق افزودن اطلاعات زمینه ای تحلیل است. (فلیک،۱۳۸۷،ص ۱۱۶)

هدف از انتخاب کیفی در این پژوهش به دست آوردن جزئیات ظریف از احساس و فرایندهایی است که دریافت آن‌ ها با بهره گرفتن از روش‌های دیگر میسر نبود.سعی شده پدیده‌ها به همان شکل موجود مطالعه شود و مؤلفه‌‌ها دربافت اصلی خود مورد پژوهش قرار گیرد.تحقیق کیفی رویکردی طبیعی‌تر و کل‌گراتر به حل مسائل دارد و توجه آن بیشتر معطوف به جنبه‌های ذهنی رفتار و تجارب انسانی است .این پژوهش سه مؤلفه‌ دارد: نخستین آن داده ها ‌است که از منابع مختلف ، نظیر مصاحبه، مشاهده ، و تئوری‌های رشته حاصل می‌گردد. دوم، ترتیبات عملی یا گام‌هایی که می‌توان از آن‌ ها برای تفسیر سازمان دادن به داده ها استفاده کرد.ترتیبات شامل :مفهوم‌سازی، تاویل ‌داده، مقوله‌ پردازی و ربط‌زده است می‌باشد که اغلب کد‌گذاری” می‌نامند .گزارش‌کتبی و شفاهی، سومین جزء پژوهش کیفی است(.استراوسوکربین،۱۳۹۰،ص۳۳)

۳-۳٫ پژوهش موردی

رویکردی که بیشترین استفاده را در پزوهش در علوم تربیتی دارد،پژوهش موردی است.در پژوهش موردی محقق داده های عمیق مربوط به پدیده معینی را جمع‌ آوری کرده و سعی می‌کند آن را ‌در دوره زمانی و بافت مکانی همان پدیده درک کند.(گال ودیگران،۱۳۸۳،ص۹۳۹) راگین^[۶۱]، طرح تحقیق را نقشه‌ایی می‌داند برای گردآوری و تحلیل شواهد به نحوی که امکان پاسخ به سوال‌های مطرح شده را میسر سازد. (نقل در فلیک،۱۳۸۷، ص ۱۴۹)

این استراتژی تحقیق سعی بر آن دارد که یک پدیده اجتماعی خاص را درون یک یا چندین موقعیت طبیعی که پدیده اجتماعی در چارچوب آن روی می‌دهد، فهم کند. هدف آن فراهم نمودن توصیفی با جزئیات کامل و یا آزمودن نظریات خاص باشد. (بلوور وود، ۲۰۰۶) از ویژگی‌های تحقیق موردی این است که با بهره گرفتن از آن می‌توان کل یک واقعیت را فهمید و بهترین شیوه برای پیاده کردن دیدگاه‌های کل‌نگر است.شناخت ابعاد نهان یک پدیده اجتماعی را ممکن ساخته و واقعیت را در اعماق بررسی می‌کند.هم چنین می‌تواند بردانش فردی ،اجتماعی و سازمانی فرد بیفزاید،و از این نظریک پدیده منحصر به حساب می‌آید.پاسخ به پرسش‌هایی است که با “چرا” و “چگونه” آغاز می‌شود.البته زمانبر است.

به طور کلی در چهار مورد کار برد دارد:

۱٫بیان روابط علّیبین رویدادهای زندگی واقعی؛

۲٫شرح بستری که درآن اقدامی صورت گرفته است؛

۳٫استفاده از تحقیق موردی به عنوان یک وسیله ارزیابی ویا یک الگوی توصیفی؛

۴٫زمانی که سایر روش‌های تحقیق نتواند به نتایج قطعی برسند. (شیخی،۱۳۸۷)

با توجه به ویژگی‌های فوق این روش پاسخ گوی سوالات تحقیق خواهد بودوهدف پژوهشگرراکه توصیف وارزیابی سبد خواندن می‌باشدتامین می کند.

۳-۴٫ جامعه و نمونه پژوهش

در این پژوهش تمرکز برمطالعه‌ی عمیق نمونه معینی از یک پدیده است که به آن مورد(سبد خواندن)گفته می شود.

نمونه ها ضرورتاً از افراد تشکیل نمى‌شوند و ادبیات تخصصى و نظرى مربوط به یک حوزه نیز مى‌تواند به مثابه یادداشت‌هاى یک تحقیق میدانى، واحد داده ها و تحلیل تلقى شود.( ذکائى، ۱۳۸۱ ، ص ۵۹ )

تصمیمات مربوط به انتخاب نمونه در تحقیق کیفی بر دو بخش متمرکز است. یکی بر افراد و موقعیت‌ها که داده ها از میان آن‌ ها انتخاب می‌شوند و دیگری انتخاب از میان اطلاعات گردآوری شده که تفسیر بر اساس آن‌ ها به عمل می‌آید. (فلیک،۱۳۸۷،ص ۱۵۳) البته در این تحقیق هدف توصیف و ارزیابی یک فعالیت است نه نظریه پردازی، ‌بنابرین‏ مورد به عنوان جامعه در نظر گرفته می‌شود.تعیین مورد تا اندازه‌ای قابل مقایسه با تعیین جامعه در پژوهش کمی است. کل جمعیت آماری شامل ۱۴ خانواده و ۴ مروج و یک هماهنگ کننده شرکت کننده در طرح سبد خواندن را در بر ‌می‌گیرد که اطلاعات دموگرافیک آن‌ ها در فصل۴ بیان خواهد شد. ۳۰ نفر به طور مستقیم و بدون واسطه در این پژوهش شرکت داشتند و اطلاعات محدوده زمانی بهمن ماه ۹۱ تا آذر ماه ۹۲ را در برمی‌گیرد.

۳-۵٫ ابزار جمع‌ آوری داده

پژوهشگران پژوهش موردی ممکن است کاررا با یک روش جمع‌ آوری داده شروع کنند ولی به تدریج روش‌های دیگری به آن اضافه نمایند. به کارگیری روش‌های چندگانه در جمع‌ آوری داده ها در پژوهش موردی اعتبار یافته های این روش را از طریق فرایند سه‌سوسازی فزایش‌می‌دهد(گال‌ودیگران،۱۳۸۳،ص۹۶۷) ‌در این پژوهش سعى شد درنقطه شروع از گروهى استفاده شود که جمع‌آورى داده‌هاى مرتبط با نظریه تسریع شود.مصاحبه انجام گرفته در این تحقیق با توجه به تخصصى بودن موضوع (ترویج خواندن) از نوع« مصاحبه با متخصصان »محسوب مى‌شود .البته مصاحبه بدون ساختار و ‌بر اساس موضوعاتی که در هرگام پژوهشگر باآن روبرو می‌شد انجام می‌گرفت.

مصاحبه‌ شوندگان بر اساس ارتباط با موضوع تحقیق، و به سبب اطلاعات، تجربه یا دیدگاهى که درباره موضوع مورد مطالعه داشتند، انتخاب و در جریان تحقیق مشارکت داده شدند. همچنین با توجه به ماهیت پژوهش سعى شد از متخصصان در رشته‌هاى مختلفى همچون جامعه شناسى ، روانشناسی و علوم تربیتى استفاده شود.

ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مشاهده توأم با مشارکت بوده و در صورت لزوم از مصاحبه نیز استفاده شده است. تمرکز بر گفتار است که به صورت روایتی در یک گروه متمرکز و یک روایت مشترک را بازگو می‌کنند.

شروع نشست های سبد خواندن در هرماه فاقد جهت و ساختار بوده تا پاسخ گویان در پاسخ آزاد باشند و بتوانند موضوعات جدید مورد نظر خود را بیان کنند. فقط مروج به ‌عنوان مدیر جلسه سعی می کرد بحث بر روی محور متمرکز پیش رود.



منبع اصلی داده یادداشت‌های می‌دانی و پیاده‌سازی متن صوتی۹ جلسه که هر جلسه۲-۳ ساعت طول می‌کشید در نظر گرفته شده‌است .پس از تبدیل فایل‌های صوتی به متن در نهایت۲۱ ساعت و جمله ها به عنوان واحد تحلیل کد‌گزاری به دست آمد.

۳-۶٫ کد گذاری وتحلیل داده ها

کدگذاری (CODING) به طور معمول مفهوم‌سازی، فروکاهی، مقوله‌پردازی و ربط‌دهی را در بر می‌گیرد. (استراوس وکربین ،۱۳۹۰،ص۳۳،)