ماتیو و زاجاک (۱۹۹۰) یافته های بیش از ۲۰۰ پژوهش در زمینه تعهد سازمانی را با فرا تحلیل مورد بررسی قرارداده اند و به ارائه یک مدل نظری در خصوص سه مقوله : عوامل پیش نیاز و موجب تعهد سازمانی، عوامل همبسته با تعهد سازمانی، و نتایج و پیامدهای تعهد سازمانی دست یافته اند (زکی، ۱۳۸۷).

جدول شماره (۲-۱): طبقه بندی عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی

مقدمات ایجاد تعهد
عوامل همبسته
پیامدهای تعهد سازمانی
ویژگی‌های شخصی
ویژگی‌های شغل
انگیزه
عملکرد شغلی

سن

جنس

تحصیلات

وضعیت تأهل

سابقه شغلی

سابقه در سازمان

استنباط از شایستگی خود

توانایی

دستمزد

وضعیت نقش:

• • ابهام نقش

• • تضاد نقش

• تعدد نقش

تنوع مهارت

استقلال کاری

چالش

دامنه شغل

روابط گروه یا رهبر:

• • انسجام گروهی

• • وابستگی کاری

• • ملاحظه کاری رهبر

• • ارتباطات رهبر

• رهبری مشارکتی

خصوصیات سازمانی:

• • اندازه سازمان

• تمرکز سازمانی

(کلی ، درونی)

درگیر شدن با شغل

فشار شغلی

تعهد شغلی

(با توجه به ارزیابی دیگران، سنجش بازده)

استنباط از راه چاره های دیگر

تمایل به جستجو برای کار دیگر

تمایل به ترک سازمان

میزان توجه به کار

تأخیر

تغییر شکل

رقابت شغلی از:

(کلی، ذاتی، ظاهری)

سرپرستی

همکاری

ترفیعات

ماهیت کار

اقتباس از ماتیو و زاجاک (۱۹۹۰)

1. 1. -Moorhead & Griffin ↑

1. 1. -Allen & Meyer ↑

1. 1. -Mayer & Herscovitch ↑

1. 1. -Nehmeh ↑

1. 1. -Carrier & Bourque ↑

1. 1. -Bolarinwa & Olorunfemi ↑

1. 1. -Commnuication ↑

1. 1. -To make Commom ↑

1. 1. -Peter ↑

1. 1. -Williams ↑

1. 1. -Weekley ↑

1. 1. -Eisenberg,Goodall & Tretheway ↑

1. 1. – Defleur, Kearney, & Plax ↑

1. 1. -Koontz ↑

1. 1. -Bodla ↑

1. 1. -Chappel and Read ↑

1. 1. -Newman, and Summer ↑

1. 1. -Rodriques ↑

1. 1. -Birrvenu ↑

1. 1. -Berelson, Bernard and Steiner ↑

1. 1. -Hoy & Miskel ↑

1. 1. -One-way communication ↑

1. 1. -Two-way communication ↑

1. 1. -Vertical communication ↑

1. 1. -Down ward communication ↑

1. 1. -Up ward communication ↑

1. 1. -Horizontal communication ↑

1. 1. -Diagonal communication ↑

1. 1. -Formal communication ↑

1. 1. -Informal communication ↑

1. 1. -Dubrin ↑

1. 1. -Verbal communication ↑

1. 1. -Nonverbal communication ↑

1. 1. -Oral ↑

1. 1. -Non oral ↑

1. 1. -Berko, Wolvin & Wolvin ↑

1. 1. -Linear model ↑

1. 1. -Interactional ↑

1. 1. -Transactional ↑

1. 1. -Organizational commitment ↑

1. 1. -Buchanan ↑

1. 1. -O’Reily, & Chartmen ↑

1. 1. -Porter, Steers , Mowday & Boulian ↑

1. 1. -Williams, & Anderson ↑

1. 1. -Somers ↑

1. 1. -Sheldon ↑

1. 1. -Luthans & Shaveh ↑

1. 1. -Solalanscik & Fefer ↑

1. 1. -Northcraft & Neale ↑

1. 1. -Steers, Mowday & Porter ↑

1. 1. -Koch & Steers ↑

1. 1. -Mowday, Porter & Steers ↑

1. 1. -Brett, Corn & Slecum ↑

1. 1. -Cohen ↑

1. 1. -Affective commitment ↑

1. 1. -Continual commitment ↑

1. 1. -Normative commitment ↑

1. 1. -Chang, Chi , & Miao ↑

1. 1. -Hahn, Lippert, & Paynton ↑

1. 1. -Triplett ↑

1. 1. -Roethlisberger & Dickson ↑

1. 1. -Elton Mayo ↑

1. 1. -Western Electric Company ↑

1. 1. -Hamilton ↑

1. 1. -Tankard ↑

1. 1. -Wilber Schramm ↑

1. 1. -University of Illinois ↑

1. 1. -Bernard ↑

1. 1. -Bernard & Barret ↑

1. 1. -Encyclopedia of Business and Finance ↑

1. 1. -Berlo ↑

1. 1. -Turkalj & Fosic ↑

1. 1. -Berko & Wolvin ↑

1. 1. – Mathieu & Zajac.. ↑

1. 1. -Hybels, & Weaver. ↑

1. 1. -Berger ↑

1. 1. -Corrie ↑

1. 1. -Seibold and Shea ↑

1. 1. -Stohl and Cheney ↑

1. 1. -Shannon & weaver ↑

1. 1. -Butland ↑

1. 1. -Holmes & Hundley ↑

1. 1. -Wood ↑

1. 1. -Narula ↑

1. 1. -Look , Wang , Westwood & Crowford ↑

1. 1. -Choong , Wong & Lau ↑

1. 1. -Appelbaum, Bailey, Berg, and Kalleberg ↑

1. 1. -Chen, Tsui, & Farh ↑

1. 1. -The Pennsylvania State University ↑

1. 1. – Affective commitment (AC) ↑

1. 1. -Noor, & Noor ↑

1. 1. -Đorđević ↑

1. 1. – Continuance commitment (CC) ↑

1. 1. -Walsh& Taylor ↑

1. 1. -Beck, & Wilson ↑

1. 1. – Normative commitment (NC) ↑

1. 1. -Suliman, & Iles ↑

1. 1. -McDonald, & Makin ↑

1. 1. – Chester bernard ↑

1. 1. -Henry mintzberg ↑

1. 1. -Admirstion ↑

1. 1. -Respect ↑

1. 1. -Acception ↑

1. 1. – Communication (2010). In Oxford English Dictionary online ↑

1. 1. – Pusateri ↑

1. 1. – Dance ↑

۱- افراد معتاد به علت غیر عقلایی بودن معاملات خود در زمره افراد محجور می‌باشند؛

۲- با مقایسه صفات و ویژگی های موجود در افراد سفیه می توان افراد معتاد را هم محجور دانست؛

۳- در فرد سفیه عاقل بودن، غیر عقلایی بودن تصرف مال، ‌و استمرار وجود دارد که هر سه ویژگی به طور کامل در فرد معتاد وجود دارد؛

۴- درحقوق ایران وضعیت معاملات آن ها مشخص نیست ولی می توان آن ها را غیر نافذ دانست.

۱-۹- روش تحقیق:

این تحقیق یک تحقیق کاربردی می‌باشد چرا که ما در این خصوص قرار است وضعیت این افراد را مشخص وبا تصویب لوایح قانونی به مجلس شورای اسلامی این ابهام را در حقوق موضوعه ایران برطرف نماییم در این صورت با توصیف مواد قانونی ‌و نظریات حقوق ‌دانان به صورت فیش برداری از طریق کتابخانه ای ومطالعه کتب فقهی وحقوقی انجام می‌گردد.

فصل دوم: موضوع شناسی

قبل از آنکه بحث را شروع کنیم بهتر است که ابتدا در خصوص دو واژه اعتیاد و معتاد از لحاظ لغوی واصطلاحی کاملا توضیح بدهیم و سپس تاریخچه اعتیاد را در ایران و یا سایر جهان شرح بدهیم تا در هنگام استفاده و استعمال این دو واژه در این پژوهش دچار سر در گمی نشویم.



۲-۱-مفهوم اعتیاد و معتاد

در این مبحث در قالب دو گفتار مفهوم اعتیاد را از لحاظ لغوی واصطلاحی شرح می‌دهیم سپس در ادامه به دیگر مباحث خواهیم پرداخت که در گفتار نخست ابتدا مفهوم اعتیاد را بررسی می‌کنیم.

۲-۱-۱-مفهوم اعتیاد

واژه‌ « اعتیاد » از نظر لغوی مصدر باب افتعال از ریشه ی « عاد » است که در فرهنگ لغت معین به معنی عادت کردن و خو گرفتن می‌باشد . در فرهنگ نامه ی دهخدا اعتیاد به مفهوم « پیاپی خواستن چیزی » آمده است .

در سال ۱۹۵۰ کمیته متخصّص تشخیص مواد اعتیادآور که وابسته به کمیسیون بهداشت جهانی است اعتیاد به موادّ مخدّر را چنین تعریف ‌کرده‌است :«اعتیاد به موادّ مخدّر ‌مسمومیت حاد یا مزمنی است که مضرّ به حال شخص و اجتماع می‌باشد و زاییده ی مصرفِ دارویی طبیعی یا صنعتی به شمار می رود و خصوصیات آن عبارت است از :

۱٫ وجود یک تمنّا و احتیاج به ادامه‌ استعمال دارو و به دست آوردن آن به هر طریقی که ممکن باشد.

۲٫وجود یک علاقه شدید یا یک گرایش به ازدیاد میزان مصرف دارو که به نام افزون طلبی مشهور است.

۳٫ یک وابستگی روانی و جسمی به آثار داروهای اعتیادآور بدین نحو که وقتی دارو به معتاد نرسد اثرات روانی وجسمی که به آثار محرومیت از دارو ، موسوم است در وی ظاهر می شود. »^[۱]

در سال ۱۹۶۴ سازمان بهداشت جهانی واژه ی «وابستگی به مواد»^[۲] یا «سوء مصرف دارویی»^[۳] را جانشین واژه ی اعتیاد کرد .

اعتیاد را وابستگی جسمانی و روانی فرد به مواد مخدر، که ترک آن برای فرد مبتلا سخت باشد، تعبیر می‌کنند. توضیح آن که، فرد با مصرف مواد مخدر به احساس لذت دست پیدا می‌کند و با توجه ‌به این که بدن فرد در اثر مصرف ماده مخدر مقاوم می شود و حساسیت سابق را ندارد برای ایجاد حساسیتی که مقدار سابق برای او ایجاد لذت کند، لازم است فرد گرفتار به مرور زمان برمیزان مصرف بیفزاید. در اثر استمرار مصرف، یک نوع وابستگی جسمی و روحی ایجاد می شود، به نحوی که امکان ترک مصرف رفته رفته برای فرد، که به حالت اعتیاد رسیده، سخت می شود. فردی که به چنین حالتی رسیده باشد معتاد نامیده می شود. در این که اعتیاد یک نوع بیماری است یا نه بحث های علمی مختلفی صورت گرفته است و عقیده رایج بر آن است که اعتیاد نوعی بیماری است.و گفته می شود که « با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعات و تحقیقات، اعتیاد به طور کلی و آشکارا در اثر تغییرات ساختاری و کارکردی مغز ایجاد می شود. ‌بنابرین‏، می‌توان گفت که اعتیاد به طور قطع و یقین یک بیماری مغزی است»^[۴]


توضیح آنکه فرد به خاطر ناراحتی هائی که داردو برای تسکین آلام جسمی یا روحی خود و به تصور غلط مبنی بر این که استعمال مواد مخدر آلام وی را خواهد زدود و یا تصور این که مصرف مواد مخدر باعث ایجاد شادی و نشئگی در وی خواهد شد، دست به استعمال مواد مخدر می زند. ابتدای مصرف نیز این نیازها برآورده می شود ولی بر اثر مرور زمان و با ایجاد وابستگی روحی و جسمی فرد نسبت به مواد مخدر معتاد می شود. لذا می توان گفت چنین شخصی بیمار است و با استعمال موادمخدر، اعتیاد بر وی عارض می شود. چنین شخصی، که دچار ناتوانی می شود، ذهن جامعه را به یکی ازعناوین «عمل ناپسند» ، « نابهنجار» و یا « مجرم» جلب می‌کند.

۲-۱-۲-مفهوم معتاد

سازمان بهداشت جهانی وابسته به سازمان ملل در این زمینه چنین مقررّ ‌کرده‌است :

«معتاد فردی است که در اثر استعمال مکرر و مداوم ، متّکی به موادّ مخدّر و یا سایر مواد است و دارای شخصات چهارگانه زیر می‌باشد:

در اثر مصرف مکرر مواد و یا دارو ، عادت روانی ایجاد می شود و این عادت فرد را به علت نیز و تمایل روانی به سوی موادّ مخدّر و یا دارو ، به حد وسواس تشویق و ترغیب نماید؛

برای نگهداری اثری که منظور و مطلوب معتاد است ، مقدار مواد مصرفی افزایش یابد؛

در اثر قطع موادّ مخدّر یا دارو ، علائم خاصی در معتاد ظاهر گردد که آن علائم بستگی به نوع موادّ مخدّر و داروی مصرفی دارد؛

اعتیاد به مواد مخدر یا دارو برای فرد یا جامعه زیان آور باشد.» ^[۵]

به طور کل معتادان به دو گروه تفننی و دائمی تقسیم می‌شوند: (معتاد تفننی فردی است که وابستگی عمیق به موادّ مخدّر ندارد و فقط در برخی مواقع آن را مصرف می‌کند). میانگین مصرف این افراد در هر ماه، حداکثر چهار بار در هر نوبت ۱ تا ۳ گرم – معمولاً تریاک – می‌باشد . به طور معمول تعداد معتادان تفننی چندین برابر تعداد معتادان دائمی یا رسمی و یا حرفه ای برآورد می شود .( معتاد دائمی فردی است که در اثر مصرف مکرر و مداوم مواد ، دچار وابستگی شدید به مواد می‌باشد . که به دو صورت فکری یا روانی و جسمی ایجاد می شود )^[۶]

حال که مفهوم اعتیاد ومعتاد را به درستی فرا گرفته، نوبت به آن رسیده تا ابتدا وضعیت حقوقی اعتیاد را در کنوانسیون ۱۹۸۸، ایران وسایر جهان بررسی نماییم سپس در ادامه به تاریخچه اعتیاد بپردازیم.

۲-۲-وضعیت حقوقی اعتیاد در کنوانسیون ۱۹۸۸

در بین کنوانسیون های سازمان ملل متحد (و قبل از آن جامعه ملل) کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و روان گردان مصوب ۱۹۸۸ وین، اولین کنوانسیونی است که به حقوق بشری معتاد به طور خاص توجه ‌کرده‌است. این کنوانسیون ضمن آن که با هدف ریشه کنی مواد مخدر در جهان به تصویب رسیده است ولی از حقوق انسانی معتادان نیز غافل نمانده است.

فصل سوم

روش شناسی پژوهش

مقدمه

در این فصل به توصیف طرح پژوهش، جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری، ابراز اندازه گیری،‌روش اجرای پژوهش و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته می شود .

طرح پژوهش

پژوهش حاضر، توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است .

جامعه آماری

جامعه آماری این پژوهش را تمام معلمان مدارس استثنائی و عادی شاغل در آموزش و پرورش دولتی شیراز که در سال تحصیلی ۹۰-۸۹ اشتغال داشته اند ، تشکیل می‌دهد .

روش نمونه گیری

برای انتخاب نمونه از جامعه آماری فوق ، از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی استفاده شد . ‌به این منظور از بین چهار ناحیه شیراز دو ناحیه به صورت تصادفی انتخاب شدند ( نواحی دو و چهار ) . نمونه مورد نظر ما شامل ۱۶ مدرسه است که شامل ۴ مدرسه دخترانه و ۴ مدرسه پسرانه در هر دو گروه استثنایی و عادی می‌باشد . در مجموع تعداد نمونه ها ( معلمین ) در این تحقیق ۱۸۵ نفر می‌باشند که از این تعداد ۹۴ نفر از معلمین استثنائی ( ۵۳ مرد و ۴۱ زن ) و ۹۱ نفر از معلمین عادی ( ۶۱ مرد و ۳۰ زن ) می‌باشند .

جدول ۳-۱ : فراوانی و درصد گروه بندی رضایت شغلی معلمان مدارس اسثتنائی و عادی

گروه بندی
اسثتنائی
عادی
فراوانی
درصد
فراوانی
درصد
پایین
۸
۵/۸
۷
۷/۷
متوسط
۶۲
۶۶
۵۵
۴/۶۰
بهینه
۲۴
۵/۲۵
۲۹
۹/۳۱
کل
۹۴
۱۰۰
۹۱
۱۰۰

جدول ۳-۲: فراوانی و درصد گروه بندی سن معلمان مدارس اسثتنائی و عادی

گروه بندی
اسثتنائی
عادی
فراوانی
درصد
فراوانی
درصد
زیر ۳۴ سال
۲۸
۸/۲۹
۲۰
۲۲
بین ۳۴تا ۴۰سال
۳۵
۲/۳۷
۴۴
۴/۴۸
بیش از ۴۰سال
۳۱
۳۳
۲۷
۷/۲۹
کل
۹۴
۱۰۰
۹۱
۱۰۰

جدول ۳-۳ : فراوانی و درصد توزیع جنس معلمان مدارس اسثتنائی و عادی

جنسیت
اسثتنائی
عادی
فراوانی
درصد
فراوانی
درصد
مرد
۵۳
۴/۵۶
۶۱
۶۷
زن
۴۱
۶/۴۳
۳۰
۳۳
کل
۹۴
۱۰۰
۹۱
۱۰۰

جدول ۳-۴ : فراوانی و درصد گروه بندی سابقه شغلی معلمان مدارس اسثتنائی و عادی

گروه بندی

سابقه شغلی

اسثتنائی
عادی
فراوانی
درصد
فراوانی
درصد
زیر ۱۰سال
۲۸
۸/۲۹
۳۰
۳۳
بین ۱۰ تا۱۵ سال
۳۲
۳۴
۲۲
۲/۲۴
بین ۱۵ تا ۲۰سال
۱۷
۱/۱۸
۲۴
۴/۲۶
بیش از ۲۰سال
۱۷
۱/۱۸
۱۵
۵/۱۶
کل
۹۴
۱۰۰
۹۱
۱۰۰

جدول ۳-۵ : فراوانی و درصد توزیع وضعیت تاهل معلمان مدارس اسثتنائی و عادی

تاهل

اسثتنائی

نرمال

فراوانی

درصد

فراوانی

درصد

مجرد

۱۸

۱/۱۹

۱۰

۱۱

متاهل

۷۶

۹/۸۰

۸۱

۸۹

کل

۹۴

۱۰۰

۹۱

۱۰۰

ابزار اندازه گیری

وسیله جمع‌ آوری اطلاعات در این پژوهش دو نوع پرسشنامه می‌باشد .

۱-پرسشنامه شادمانی آکسفورد

۲-پرسشنامه رضایت شغلی مقیمی

پرسشنامه شادمانی آکسفورد

از اولین تحقیقات در جهت تهیه آزمونهایی برای ارزیابی بهزیستی روانشناختی که در برگیرنده شادی نیز بوده اند در حدود چهار دهه می گذرد و ابزارهای اندازه گیری مختلفی برای این منظور تدوین شده اند که از بین آن ها ، سیاهه شادکامی آکسفورد(OHI^[84]) یکی از رایجترین مقیاس هاست . نسخه اولیه این پرسشنامه در سال ۱۹۸۹ توسط آرگایل ، مارتین و کراسلند^[۸۵] به عنوان ابزاری برای اندازه گیری شادی شخصی طرح ریزی شد. در سال ۱۹۹۵، ارتقاء مقیاس و برخی از خصوصیات آن توسط آرگایل و لو مورد بررسی قرار گرفت . طی پانزده سالی که از انتشار OHI می گذرد مطالعات مختلفی با بهره گرفتن از این پرسشنامه به منظور اندازه گیری شادی و هنجاریابی پرسشنامه در کشورهای مختلف ( انگلیس ، آمریکا، کانادا، اسپانیا، چین، ژاپن،استرالیا، تایوان،ایران و برخی کشورهای دیگر ) انجام شده است که نتیجه آن ها معرفی این مقیاس به عنوان یک ابزار نیرومند و معتبر در سنجش شادی بوده است . OHI ‌بر اساس چهارچوب پرسشنامه افسردگی ساخته شده و دارای ۲۹ آیتم چهارگزینه ای است ( هیلز و آرگایل ، ۲۰۰۲) .

در سال ۲۰۰۲ آرگایل و هیلز نسخه ای جایگزین و بهبود یافته از این مقیاس را زیر عنوان پرسشنامه شادکامی آکسفورد (OHI) طرح ریزی و ارائه کردند که متشکل از ۲۹ آیتم (۲۰آیتم از مقیاس قبلی و ۹ آیتم تجدید نظر شده ) است که در یک مقیاس لیکرتی ۶ درجه ای پاسخ داده می شود . تغییر در چهارچوب پاسخ دهی مقیاس ، بنابر ادعای سازندگان آن ، باعث کاهش احتمال پاسخدهی زمینه ای و آمرانه می شود و در جمعیت عمومی و نه فقط بالینی قابل اجراست ( هادی نژاد و همکاران ، ۱۳۸۸) .

با توجه به آنچه گفته شد ، دستیابی به آزمونی معتبر و قابل اطمینان که بتواند برآوردی صحیح از شادکامی در بین معلمان به دست دهد ، هدفی است در خور که محققان را در ارزشیابی وضعیت مطلوب روان شناختی در جمعیت های بزرگی مانند معلمان یاری خواهد داد .

در تحقیقات مختلف ضریب آلفای کرونباخ ۸۷/. تا ۹۲/. ، ضریب بازآزمایی ۵۳/. تا ۹۱/. در فواصل زمانی مختلف گزارش شده است. والیانت^[۸۶] (۱۹۹۳ ) روایی آن را در دو نوبت همبستگی ۶۴/. و ۴۹/. ، گزارش ‌کرده‌است. در ایران نیز توسط علی پور و نوربالا (۱۳۷۸) اعتبار مطلوبی برای آن گزارش شده است. ضریب پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ ، تنصیف و بازآزمایی به ترتیب برابر با ۹۳/. ، ۹۲/. ، ۷۹/. گزارش شده است ( مطلب زاده، ۱۳۸۳) .

۳-۵-۴ آزمون کلمه و رنگ استروپ

آزمون کلمه و رنگ استروپ (گلدن ، ۱۹۸۷) برای سنجش انعطاف پذیری شناختی، مقاومت در برابر تداخل محرک‌های بیرونی، و توانایی بازداری کردن یک پاسخ کلامی غالب یا مسلط به کار می رود. عملکرد آزمودنی در سه تکلیف مورد مقایسه قرار می‌گیرد : خواندکلمات، نامیدن رنگ‌ها، و نامیدن کلمات رنگی، در تکلیف آخر، بیمار باید بجای خواندن کلمه رنگ جوهری را که کلمه با آن نوشته شده است(و با لغت مربوط به آن رنگ ناهماهنگ است) با حداکثر سرعت بگوید. در حال حاضر داده های هنجاری این آزمون برای سنین ۷ تا ۸۰ ساله موجود است هبن، میلبرگ (۲۰۰۲، ترجمه حق شناس، ۱۳۸۵).

در این پژوهش از آزمون کلاسیک استروپ استفاده شده. این آزمون سه مرحله دارد. مرحلۀ اول به صورت تصادفی اسم تعدادی رنگ می‌آید و آزمودنی باید با سرعت هر چه تمام تر و بدون اشتباه کلمات را بخواند.

در مرحله دوم همان رنگ‌ها نقاشی می‌شوند و آزمودنی می بایست آن ها را نام ببرد و در مرحلۀ سوم نام رنگهای آمده ولی کلمه رنگی که نوشته شده با خود رنگ فرق دارد (مثلاً آبی به رنگ سبز نوشته می شود).

آزمودنی باید کلمات را نادیده گرفته و فقط رنگ را نام ببرد. (استروپ ، ۱۹۳۵).

فاطمه قدیری و همکاران در سال ۱۳۸۵ ضریب بازآمایی برای زمان واکنش مرحله اول ۶/۰ و برای تعداد خطاهای همین مرحله ۵۵/۰ به دست آورند و در مرحله دوم آزمایش برای زمان واکنش ضریب پایایی ۸۳/۰ و برای تعداد خطاها ضریب ۷۸/۰ محاسبه گردید و در مرحله سوم ضریب پایایی برای زمان واکنش ۹۷/۰ و برای تعداد خطاها ۷۹/۰ بود.

۳-۶-روش اجرا

در این پژوهش آزمودنی ها از بین بیماران اعصاب و روان دکتر محرری بر اساس ملک تشخیصی DSM-IV و تشخیص روانپزشک و مصاحبه بالینی روانشناس بیمارستان انتخاب شدند. بدین طریق آزمون بر روی بیمارانی که به درمانگاه جهت پیگیری درمان نزد روانپزشک آمدند و همچنین افراد بستری که طول درمان را طی کرده و در سدد ترخیص بودند انجام شد.

برای اطمینان از اینکه بیماران بدون علائم روانپریشی هستند از آنان خواسته شد که پرسشنامه GHQ را انجام دهند، و افرادی که نمرات بالاتر از ۲۲ داشتند از این آزمون حذف شدند (فتحی آشتیانی، ۱۳۹۱). بعد از انتخاب آزمودنی ها با آزمون GHQ با سه آزمون، هوش مهک، آزمون کلمه و رنگ استروپ ، آزمون جور کردن ‌کارت‌ها ویسکانسین مورد ارزیابی قرار گرفتند.

۳-۷- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :

با توجه به هدف تحقیق و همچنین فرضیه های مطرح شده در پژوهش حاضر از روش آمار توصیفی از قبیل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار و آمار استنباطی از قبیل : روش تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون بن فرونی و آزمون f یک طرفه به وسیله نرم افزار SPSS انجام شد.

فصل چهارم

یافته های پژوهش

۴-۱ مقدمه

در این فصل یافته ­های پژوهش در دو بخش آمار توصیفی و جمعیت­شناختی، و پاسخ به فرضیه ­های پژوهش ارائه می­گردد. در بخش توصیفی به ارائه­ نتایج توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش، اعم از میانگین، انحراف استاندارد ، حداقل و حداکثر نمرات، پرداخته می­ شود. و در بخـش دوم از طریق تحلیل واریانس چند متغیره به تأیید فرضیه ­های پژوهش پرداخته می­ شود.

۴-۲ توصیف داده ­ها

در این بخش، یافته ­های توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار و حداقل و حداکثر نمره ­های متغیرهای مورد مطالعه­ پژوهش حاضر بررسی می­گردد، که به ترتیبی که در پی می ­آید، ارائه می­گردد:

۴-۲-۱ توصیف متغیرهای جمعیت شناختی

نسبت مردان به زنان در گروه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی یکسان (۱۵ به ۱۵) ، در گروه بیماران مبتلا به افسردگی اساسی یکسان(۱۵ به ۱۵) ، و در گروه بهنجار یکسان (۲۰ به ۲۰) ‌می‌باشد.

همان گونه که داده ­های مربوط به توزیع میزان سن در جدول ۴-۱، نشان می­دهد، میانگین متغیر­ سن در بین بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی (۹۳/۳۸) بالاتر از میانگین سنی بیماران مبتلا به افسردگی اساسی (۶/۳۵) و گروه نرمال (۵/۲۹) ‌می‌باشد. اما بررسی انحراف استاندارد­های سه گروه نشان دهنده انسجام بیشتر در گروه بیماران مبتلا به افسردگی اساسی نسبت به بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و افراد بهنجار ‌می‌باشد. بررسی معناداری تفاوت­های میانگین­ها با بهره گرفتن از آزمونf، نشانگر تفاوت معنادار سه گروه بیماران مبتلا به اسکیزوفرن، افسردگی اساسی و افراد بهنجار در متغیر سن ‌می‌باشد.

جدول۴-۱٫ فراوانی و درصد میانگین سن به سال در سه گروه بیماران اسکیزوفرن، افسردگی اساسی و بهنجار

گروه
میانگین
انحراف­استاندارد
حداقل
حداکثر
تعداد
اسکیزوفرن

۹۳/۳۸

۴۶/۹

۱۹

۵۳

۳۰

افسردگی اساسی

۶/۳۵

۹۳/۷

۱۹

۵۴

۳۰

بهنجار

۵/۲۹

۴۴/۸

۲۱

۶۵

۴۰

جدول ۴-۲٫ آزمون تحلیل واریانس یک­راهه جهت بررسی تفاوت میانگین آزمودنی­ها در متغیر سن

منابع تغییر
مجموع مجذورات
درجه آزادی
میانگین مجذورات
F
درجه معناداری
بین گروه ها

۳۷۳/۱۶۱۴

۲

۱۸۷/۸۰۷

۸۷/۱۰

۰۰۱/۰

درون گروه ها

۰۶۷/۷۲۰۵

۹۷

۲۷۹/۷۴

همان‌ طور که در جدول ۴-۲ مشاهده می­گردد، مقایسه میانگین سن در بین گروه­ ها تفاوت معناداری را نشان داد. که با توجه به میزان f که برابر است با ۸۷/۱۰ و درجه­ آزادی (۲ و ۹۷) درجه معناداری (۰۰۱/۰)، با ۹۹ درصد اطمینان ‌می‌توان گفت بین گروه­ ها در متغیر سن تفاوت وجود دارد.

به منظور تعیین مکان معناداری از آزمون تعقیبی بن­فرونی استفاده شد، نتایج در جدول ۴-۳ بیان شده است. جدول حاکی از آن است میزان سن گروه ­های بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و افسردگی اساسی نسبت به گروه بهنجار به صورت معناداری بالاتر است، ولی پایین­تر بودن میزان سن گروه بیماران افسردگی اساسی نسبت به گروه بیماران اسکیزوفرن معنادار نمی ­باشد.

جدول ۴-۳٫ آزمون تعقیبی جهت سن

سن
اسکیزوفرن
افسردگی اساسی
بهنجار
اسکیزوفرن

*

افسردگی اساسی

*

بهنجار

*

*

د) سایر حقوق و تکالیف کشورهای بی طرف:

۱-حقوق کشورهای بیطرف

الف) آزادی حمل و نقل هوایی بازرگانی با کشورهای متخاصم. از دیدگاه حقوقی کشورهای بی طرف می‌توانند با کشورهای دیگر حتی کشورهای متخاصم روابط تجاری داشته باشند و هواپیماهای تجاری بی طرف مطابق قانون می‌توانند تردد هوایی داشته باشند. محدودیت های این هواپیماها در ماده ۶۷ دستورالعمل رمو آمده است^[۲۳۳]

ب) حق پناه دادن به خلبانان فراری کشورهای متخاصم کشورهای بی طرف می‌توانند به کلیه افراد نظامی کشورهای متخاصم اعم از فراری، اسیران جنگی و بیماران و مجروحان جنگی پناه دهد و از آن ها نگهداری کند این اعمال جز اعمال بشر دوستانه است و تنها برای این اعمال می شود که خدمتی به بشریت شود و در این راستا کشور بی طرف نباید از بی طرفی عدول کند و آن ها را اسیر جنگی بگیرد و یا از طرف دیگر آن ها را تجهیز کند و باعث تضیف طرف دیگر مخاصمه شود از این رو به کشور بی طرف اجازه داده شد که آنان را در اردوگاه های مخصوص نگهداری نموده یا آزاد کند.

ماده ۱۳ عهدنامه پنج لاهه در خصوص بی طرفی ‌به این مهم اشاره نمود که از باب وحدت ملاک ما این ماده را به جنگ های هوایی تسری می‌دهیم

پاراگراف آخر ماده ۳۷ کنوانسیون اول ژنو ۱۹۴۹ بیان نموده که ‌زخم‌داران و بیماران که با موافقت زمامداران محلی به وسیله هواپیماهای بهداری در خاک بی طرف پیاده شوند باید توسط آن کشور بی طرف در مواردی که حقوق بین‌المللی مقرر می‌دارد نگاه داشته شوند تا نتوانند مجدداً در عملیات جنگی شرکت نمایند مگر آنکه در این خصوص قرار دیگری بین دولت بی طرف با دولت های متخاصم داده شده باشد. هزینه بیمارستان و نگاهداری این اشخاص به عهده دولت متبوع آنان خواهد بود.

پ) حق دفاع از قلمرو هوایی خود^[۲۳۴]

در خصوص این حق ماده ۴۰ کنوانسیون ۱۹۲۳ لاهه بیان می‌کند که هواپیماهای نیروی متخاصم باید از ورود به محدوده تحت صلاحیت یک کشور بی طرف خودداری کند و ماده ۴۲ به کشور بی طرف اجازه داده است که با هر وسیله ای مانع از ورود هواپیماهای نظامی نیروهای متخاصم به کشور خود شود و حتی به دولت بی طرف اجازه بازداشت آن ها را داده است.

ماده ۴۶ کنوانسیون لاهه نیز به دولت بی طرف اجازه داده است از هر وسیله ی استفاده کند تا هر هواپیمایی که بیم آمادگی حمله به نیروهای متخاصم از آن می رود، هواپیماهایی که در بین اعضای آن نیروی نظامی هستند، جلوگیری کند و برای سایر هواپیماها مسیر معینی را برای آن هواپیماها مشخص کند و ضمانت هایی را معین کند که آن هواپیما فقط از همان مسیر تردد خواهد نمود.

ماده ۱۰ عهدنامه پنجم لاهه در خصوص بی طرفی نیز ‌به این مهم اشاره نموده است که این اعمال به عنوان اقداماتی خصمانه در نظر گرفته نمی شوند.

ت) اجازه عبور به هواناوهای حامل بیمار و مجروحان جنگی^[۲۳۵]

ماده ۱۸۱ دستورالعمل سن رمو بیان نموده است که هواپیماهای پزشکی نیروهای متخاصم فقط با موافقت نامه قبلی می‌توانند وارد حریم هوایی کشور بی طرف شوند و باید بعد از ورود بر طبق موافقت نامه عمل کنند و اگر برای بازرسی ملزم به فرود شوند باید در فرودگاه تعیین شده در کشور بی طرف فرود آیند.

در ماده ۱۸۲ پیش‌بینی نموده که اگر توافق نامه قبلی وجود نداشت و یا به دلیل سرپیچی از مفاد موافقتنامه هواپیما پزشکی وارد حریم بی طرف شد (به دلیل اشتباه یا اضطرار) باید به کشور بی طرف مشخصات شناسایی خود را اعلام کند و در صورت شناسایی این هواپیما به عنوان هواپیمای پزشکی نباید مورد حمله از سوی کشور بی طرف قرار گیرد و مجاز به ادامه مسیر خود می‌باشد و اگر مشخص شد که هواپیما پزشکی نیست قابل تصرف است و خدمه آن طبق مقررات حقوق بین‌المللی در کشور بی طرف بازداشت می‌شوند.

ماده ۴ عهدنامه پنجم لاهه نیز بیان نموده که کشور بی طرف می‌تواند اجازه دهند که مجروحان از قلمرو او عبور کنند به شرط آنکه نیروی نظامی و لوازم جنگی همراه آنان نباشند.

ج) حق غنیمت گیری انواع هواپیماهایی که به قلمرو کشور بی طرف تجاوز می‌کنند.

همان طور که در بند ۳ بیان شد کشورهای متخاصم برای عبور و مرور ‌بر فراز کشور بی طرف باید قواعدی را رعایت کنند و اگر سرباز زنند دولت بی طرف می‌توانند آنان را توقیف کنند.

۲)تکالیف کشورهای بیطرف

الف) منع تجهیز و تدارک جنگی متخاصمان:

در ماده ۴۴ کنوانسیون ۱۹۲۳ لاهه آمده است که کمک مستقیم و غیرمستقیم دوست بی طرف به هواپیماهای نیروی متخاصم و دادن مهمات و محموله های لازم برای هواپیما ممنوع است گر چه دولت های بی طرف برای تجارت آزاد هستند اما باید از جانبداری و انجام معاملاتی که تقویت جبهه یکی از متخاصمان شود خودداری کنند ^[۲۳۶]

کشورهای بیطرف نباید دامنه جنگ را تشدید کنند و کالاهایی که جهت عملیات نظامی لازم است تحویل متخاصمان دهند.^[۲۳۷]

ب) منع ارائه اطلاعات نظامی به متخاصمان: ^[۲۳۸]

دادن اطلاعات نظامی به کشورهای متخاصم موجب خروج ثالث از بی طرفی در جنگ خواهد شد و انجام این کار از سوی کشور بی طرف ممنوع است.

پ) منع اجازه عبور یا توقف به نیروهای متخاصم

ت) عدم جانبداری از طرفین متخاصم

ماده ۹ عهدنامه پنجم لاهه کشور بیطرف را ملزم می‌کند که با متخاصمان رفتاری یکسان داشته باشد و تمام ممنوعیت های موجود برای متخاصمان به صورت یکسان اجرا و اعمال شود.

ر)سایرحقوق و تکالیف طرف های متخاصم:

۱)حقوق طرف های متخاصم

الف)حق عبور مشروط ‌بر فراز کشور بی طرف:

همان گونه در مفاد قبل ذکر شد هواپیماهای دل حال عبور ‌بر فراز کشورهای بی طرف باید در مسیر معین و زمان معین از فراز آن کشور عبور کرده و هر زمان تقاضای فرود شد جهت بازرسی و نشستن در مکان معین فرود آیند.

ب) حق غنیمت گیری انواع ناوهای هوایی بیطرف که تحت حمایت نظامی کشور متخاصم قرار دارند.

هواناوهای بی طرف تابع حق بازدید و بازرسی می‌باشند اگر در اثر بازدید و بازرسی مشخص شود که محموله آن ها تابع اصول بی طرفی است حق توقیف و ضبط آن ها وجود ندارد و در صورت اثبات اینکه این هواناوها قواعد بی طرفی را نقض نموده اند می توان آن ها را غنیمت گرفت.

در موارد ذیل اصل بی طرفی رعایت نمی شود:

۱) نفوذ در یک منطقه ممنوعه

۲) مبادرت به قاچاق جنگی

۳) یاری رساندن به دشمن

۴) مقاومت در مقابل بازدید و بررسی ^[۲۳۹]

۲)تکالیف کشور متخاصم:

الف) احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشور بی طرف

تمامیت ارضی کشور بی طرف مصون از تعرض است مگر آنکه آن گونه که شرح داده شد از بی طرفی خارج شود.

ب) منع مخاصمه از قلمرو هوایی کشور بی طرف

حریم هوایی کشور بی طرف نباید عرصه نبرد واقع شود، دولت بی طرفی ملزم به جلوگیری از نقض حریم هوایی خود می‌باشد.