مفاهیم و کلیات
مبحث نخست – مفهوم ابطال و بطلان رأی داوری
مفهوم ابطال یعنی باطل کردن و بطلان یعنی باطل بودن است. اعمال حقوقی امور اعتباری هستند و تحقق آن‌ها، منوط به ارکان و شرایطی است که در قانون برای همه اعمال حقوقی تعیین شده است. شرط صحت اعمال حقوقی، مطابقت آن با شرایط مقرر در قانون است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

«هرگاه اعمال حقوقی فاقد یک یا چند شرط، از شرایط اساسی صحت معاملات باشد، اعتبار قانونی نخواهد داشت و آثار حقوقی، بر آن مترتب نخواهد شد. این حالت، بطلان نامیده می‌شود و هر عمل حقوقی که چنین حالتی را داشته باشد باطل است»^[۱].
شرایط مقرر برای صحت و اعتبار اعمال حقوقی، همه ارزش یکسانی ندارند. برخی از این شرایط، از نظر اجتماعی خیلی مهم است و قانونگذار عدول از آن شرایط را به هیچ وجه مجاز نمی‏داند لذا چنانچه دادگاه در مورد یک عمل حقوقی خاص، متوجه فقدان این نوع شرایط بشود رأساً و صرف نظر از ایراد یا سکوت ذی نفع، از ترتیب اثر دادن به چنین عمل حقوقی باطل، خودداری می‌کند. در این گونه موارد بطلان، مطلق است و قابل اغماض و قابل رفع و درمان نیست.
از آنجا که دادگاه‌های دادگستری، در مقام رسیدگی به دعاوی در جهت احراز اموری هستند که در گذشته واقع شده و پس از کشف ما وقع طبق آن رأی صادر می‌کنند؛ درنتیجه آراء دادگاه‌ها همواره و در کلیه امور جنبه کشفی و اعلامی دارد و حق ایجاد عملی حقوقی، اعم از عقد و ایقاع، را ندارد، جزء در موارد کاملاً استثنایی.
یکی از موارد استثنایی موردی است که دادگاه پس از احراز از شرایط قانونی، طبق رأی خود، زوجه شخص غایب مفقودالاثر را مطلقه می‌سازد (ایجاد ایقاع). در این مورد نیز احراز شرایط در حقیقت کشف ماوقع است و به موجب قانون طلاق، از آثار شرایط محقق شده در مفقودالاثر و شرایط مکشوف می‌باشد.
با توجه به اصل فوق و اعلامی بودن آراء محاکم، دادگاه‌ها هیچ گاه معاملات و یا آراء داور را ابطال نمی‏کنند، بلکه پس از احراز فقدان یکی از شرایط اساسی معاملات و یا تشخیص یکی از علل بطلان رأی داور، آن را باطل اعلام می‌کنند. به عبارت دیگر بطلان معامله و یا بطلان رأی داور ناشی از جهات فوق است نه ناشی از اراده و یا عمل حقوقی دادگاه.
موارد قانونی آیین دادرسی مدنی همه جا اشاره به بطلان دارد نه ابطال و از عبارت (حکم به بطلان) استفاده نموده است و تنها در ماده ۴۹۲ اشاره به (درخواست ابطال)^[۲] دارد که با توجه به مواد قبل از آن، باید عبارت مزبور را ناشی از مسامحه در تعبیر دانست و در واقع باید به جای آن عبارت (درخواست اعلام بطلان) ذکر می‌شد.
اهمیت بعضی از شرایط صحت، از لحاظ حفظ منافع شخصی طرفین عمل حقوقی است. «اعمال حقوقی فاقد این‏گونه شرایط را، قانونگذار فقط از جهت منافع محکوم‌علیه قابل ابطال می‌داند. لذا شخصی که از عدم صحت و بطلان آن عمل، نفع می‌برد می‌تواند این گونه اعمال را رد نماید. بطلان این گونه اعمال حقوقی نسبی است. بنابراین بطلان عمل حقوقی، دو نوع است: نوع اول بطلان، مطلق است که عمل حقوقی از ابتدا موجودیت قانونی پیدا نمی‏کند تا قابل درمان باشد. اثر مشخصه بطلان مطلق این است که در همه مواقع، قابل استناد است حتی خارج از کلیه تشریفات».^[۳] مثلاً قرارداد فرد مجنون، قرارداد فروش مالی که خرید و فروش آن ممنوع است و اقرار به بدهی ناشی از قمار از نمونه اعمال باطل مطلق است.
«نوع دوم بطلان نسبی است که عمل حقوقی بطور ناقص به وجود می‌آید اما این بطلان قابل اغماض است و اعلام بطلان آن به خواست و اراده شخصی که بطلان به نفع او می‌باشد وابسته است».^[۴] می‌توان عمل حقوقی مصداق بطلان مطلق را باطل^[۵] و مصداق بطلان نسبی را قابل ابطال^[۶] نامید.
تقسیم بطلان به مطلق و نسبی، تقسیم صحیحی نیست.؛ زیرا بطلان، اعم از اینکه مربوط به معاملات باشد یا رأی داور، نمی‌تواند این اثر حقوقی نسبت به فردی محقق شود و نسبت به دیگری تحقق نیابد. یعنی عقد یا رأی باطل، در هر حال و نسبت به همه افراد باطل است.
اگر مقصود از بطلان نسبی، بطلان نسبت به اشخاص باشد، این نیز از مصادیق بطلان مطلق است، با این تفاوت که در پاره‌ای موارد، بطلان معلول عدم رعایت شرایطی است که اولاً: در زمان انعقاد عقد قابل رعایت بوده و مراعات نشده. ثانیاً: شرط مزبور به عنوان شرط اساسی معاملات، در جهت حفظ حقوق یکی از متعاملین بوده است. مثل بطلان معاملات فضولی یا معاملات ناشی از اکراه و یا معامله مربوط به اموال مرهونه.
در این گونه موارد، معاملات در نفس خود باطلند، ولی اگر مالک معامله فضولی را تنفیذ کند و یا در تنفیذ معامله از جانب مکره یا از طرف مرتهن، علت بطلان که تنها مربوط به حفظ حقوق متعاملین است برطرف می‌شود و به همین علت معاملات در این گونه موارد معامله غیرنافذ شناخته شده و استفاده از بطلان نسبی به جای عدم نفوذ جایز نمی‏باشد. به این معنی که اگر ذی‏حق معامله را، تنفیذ نکند معامله به واقع باطل است به بطلان مطلق و در برابر همه افراد و در تمام زمان‌ها.^[۷]
«اعمال حقوقی محمول بر صحت است مگر اینکه خلاف آن به اثبات برسد. پس هر عمل حقوقی که واقع می‌شود و هر رأی داوری که صادر می‌گردد به لحاظ وقوع عرفی یک ماهیت حقوقی صحیح تلقی می‌شود و از نظر طرفین و جامعه نیز صحیح و معتبر است و تمام آثار قانونی و اهداف مترتب بر آن نوع عمل حقوقی، بار می‌شود و شخصی که خلاف این مطلب را ادعا می‌کند و مدعی نادرستی و عدم ترتب آثار بر آن عمل است باید ادعای خود را اثبات کند».^[۸]
این امر با طرح دعوا بطلان، یا ابطال میسر می‌گردد. تا زمانی که حکم به بطلان یا ابطال یک عمل حقوقی از سوی مرجع قضایی صادر نشده است آن عمل محمول بر صحت است، فرق نمی‏کند از لحاظ ثبوتی بطلان آن نسبی یا مطلق باشد.
قرارداد داوری و رأی آن، از اعمال حقوقی به شمار می‌رود. برای اینکه جریان داوری به رأی قابل اجرا منجر گردد و عملاً نیز مفید فایده باشد، باید تابع ضوابطی باشد. تخلف از این ضوابط موجب تزلزل اعتبار رأی است یا آن را در معرض بطلان مطلق قرار می‌دهد.
در کلیه نظام‌های حقوقی، موارد نادرستی آراء داوری به موارد قابل ابطال و موارد باطل یا بطلان مطلق تقسیم شده و مبانی قانونی لازم برای ابطال یا اعلام بطلان آن در نظر گرفته شده است.
در اکثر این نظام‌ها، به عنوان مثال غیرقابل داوری بودن اختلاف موضوع داوری و مخالفت رأی داوری با نظم عمومی کشور متبوع آن، از مبانی بطلان مطلق رأی به حساب می‌آید و اعتراض به رأی به خاطر بطلان آن مدت ندارد.
رأیی که در کشور متبوع آن، باطل شناخته می‌شود مادام که حکم به بطلان آن صادر نشده است گرچه در کشور مزبور قابل اجرا نیست لکن ممکن است در کشور‌های دیگر، قابل اجرا شناخته شود؛ زیرا مفهوم نظم عمومی بین‏المللی و موارد غیر قابل داوری، از کشوری، به کشور دیگر فرق می‌کند و دادگاه وقتی در مقابل درخواست شناسایی و اجرای یک رأی داوری خارجی باطل نشده قرار می‌گیرد، وقتی می‌تواند رأساً از اجرا خودداری کند که اختلاف موضوع آن، طبق قانون متبوع دادگاه قابل داوری نباشد یا مفاد رأی، مخالف نظم عمومی آن کشور باشد.
مبانی ابطال آراء داوری به طور کلی بیشتر از مبانی بطلان آن می‌باشد. آراء قابل ابطال مادام که حکم به ابطال آنها صادر نشده است صحیح فرض می‌شود و فقط در ظرف مدت معینی قابل اعتراض هستند و پس از انقضای مدت، تزلزل اعتبار آنها از بین می‌رود. اما اجرای این گونه آراء داوری درکشور‌های خارجی می‌تواند با مشکل مواجه شود. مثلاً در کشور‌های عضو کنوانسیون ۱۹۵۸ نیویورک جهانی که در کشور متبوع رأی، مبانی ابطال به حساب می‌آید از مبانی عدم شناسایی رأی نیز به حساب می‌آیند. تلاش‌های بین‏المللی درصدد این بوده است که مبانی ابطال، بطلان و عدم شناسایی آراء داوری به موارد مهم، منصوص و یکسان تخلف از مقررات داوری محدود گردد چرا که نامحدود بودن این مبانی با هدف داوری که حل و فصل سریع و دوستانه اختلافات حقوقی است منافات دارد.
مبحث دوم – موضع اسناد و کنوانسیون‌های بین‏المللی
پروتکل ژنو ۱۹۲۳ به طور صریح به امکان ابطال رأی نپرداخته اما در بند دو ماده چهار آن اعلام شده که در برخی حالت‏ها رسیدگی‌های داوری هیچ گونه اثری ندارند.^[۹] ماده سه کنوانسیون ژنو ۱۹۲۷ نیز مقرر می‌دارد:^[۱۰] «اگر طرفی که رأی علیه او صادر شده ثابت کند که به موجب قانون حاکم بر آیین داوری مبنایی غیر از مبانی اشاره شده در بند‌های «الف» و «ج» ماده ۱ و «ب» و «ج» ماده ۲ وجود که او را مستحق می‌کند به اعتبار رأی اعتراض کند، دادگاه ممکن است چنانچه مناسب ببیند، یا از شناسایی و اجرای رأی امتناع کند یا رسیدگی مربوط به آن را به تعویق بیندازد و به طرف مهلت معقولی اعطاء کند که در آن مهلت رأی به وسیله دادگاه صالح باطل شود».^[۱۱]
کنوانسیون ۱۹۵۸ نیویورک نیز در قسمت«ه» بند یک ماده ۵ از جمله دلایل امتناع از شناسایی و اجرا را بدین صورت بیان می‌کند: «رأی هنوز نسبت به طرفین الزام‏آور نشده یا اینکه به وسیله مرجع صالح کشوری که رأی در قلمرو آن یا حسب قوانین آن صادر شده ابطال یا معلق شده باشد».^[۱۲]
در کشور کویت دعوای ابطال را می‌توان علیه آراء داوری قانونی یا مبتنی بر قواعد انصاف و کدخدامنشی اقامه نمود.^[۱۳] در بحرین بر اساس ماده ۲۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی، دعوای ابطال علیه آراء داوری نهایی به وسیله هر شخصی ذی‌نفع قابل اقامه است.^[۱۴]
در عربستان مطابق ماده ۱۸ فرمان سلطنتی ۱۹۳۸ قرار‌های موقت و آراء نهایی باید در ظرف پنج روز در مرجعی که بدواً صلاحیت استماع دعوا را داشته توزیع شود، طرفین می‌توانند هرگونه اعتراضی را که به رأی دارند ظرف ۱۵ روز به این مرجع تسلیم کند.
در حقوق قطر، هیچ‏گونه را اعتراضی علیه رأی داوری وجود ندارد، مگر اینکه رأی داوری در حکم دادگاه استحاله شود. تنها راه اعتراض، درخواست ابطال است که از ماده ۲۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی قطر الهام می‌گیرد.^[۱۵] در یمن دعوای ابطال علیه تمام آراء داوری بدون تفاوت بین داوری‌های قانونی یادآوری‌هایی که به موجب قواعد انصاف و کدخدامنشی صورت می‌گیرد، مقرر شده است.
در عمان طبق ماده۵۳ قانون داوری ۱۹۹۷ عمان که مقتبس از قانون داوری نمونه آنسیترال می‌باشد آراء صادره در این داوری‌ها قابل اعتراض از طریق درخواست ابطال می‌باشد.^[۱۶]
مبحث سوم- ابطال رأی داوری به جهت عدم رعایت آیین دادرسی
گفتار نخست – لزوم وجود آیین دادرسی خاص داوری
بند نخست – منظور از آیین دادرسی داوری
پیش از هر چیزی، لازم است روشن شود منظور از آیین دادرسی داوری چیست.
چگونگی نصب داوران و تأسیس مرجع داوری، ایراد به صلاحیت این مرجع و چگونگی رسیدگی به این ایراد، تعیین محل داوری از سوی داوران در صورت عدم تعیین آن از سوی طرفین، چگونگی طرح دعوا و رسیدگی به آن، تعیین جلسه رسیدگی و استماع دفاع و رسیدگی به دلایل ابرازی از سوی طرفین و تعیین ارزش این دلایل، چگونگی رسیدگی به ایرادات مطروحه از سوی طرفین نسبت به جریان رسیدگی، رفتار داوران، جرح داور، قبول ورود ثالث، نحوه رأی‌گیری، چگونگی صدور رأی و شرایط شکلی و ماهوی آن، چگونگی اعتراض به رأی و موارد ابطال آن، مسائلی که با رسیدگی داوری مرتبط هستند. که حال باید دید کدام ‏یک از این کارها در مفهوم آیین دادرسی وارد است و کدام از آن خارج است؟
به نظر باید آیین دادرسی داوری را آیین محاکم بر شیوه عمل مرجع داوری در رسیدگی به دعوا و دلایل و درخواست‌های طرفین و ایرادات و اعتراضات و طواری دادرسی و نحوه رأی‌گیری و صدور رأی و شرایط رأی دانست و چگونگی نصب داوران را از مصادیق این مفهوم خارج دانست. بر هر دوی این گفته می‌توان از قوانین دلیل آورد. ماده ۶۵۷ ق.آ.د.م مصوب ۱۳۱۸ می‌گوید: «داورها در رسیدگی و رأی تابع اصل محاکمه نیستند» یعنی آیین محاکمه شامل هر دوی این مراحل می‌شود. ماده (و) (۱) ۳۳ هم ترکیب داوری را امری جدا از آیین دادرسی دانسته است. البته پاراگراف اول ماده ۱۱ پروتکل ۱۹۲۳ ژنو گفته بود آیین داوری منجمله تأسیس دیوان داوری تحت حکومت اراده طرفین و قانون محل وقوع داوری می‌باشد.
بند دوم – لزوم وجود آیین دادرسی داوری
ترتیباتی که تحت عنوان تشریفات، یا آیین رسیدگی دادگاه‌ها، مقرر شده است ترتیباتی برای حفظ حقوق طرفین دعوا در جریان رسیدگی، فراهم آوردن موقعیت و امکان، برای طرح ادعا و دلایل هر یک از طرفین و اطلاع آنها از ادعاها و دلایل یکدیگر و داشتن فرصت مناسب برای بررسی و رد آنها و جلوگیری از استبداد رأی دادگاه‌هاست. شاید در مورد بعضی از تشریفات، چگونگی یا حتی ضرورت وجود آنها، ایراد و اشکال و اما و اگری مطرح باشد لیکن در نقش وجود این تشریفات و آیین رسیدگی و رعایت آن، حرفی نیست.
«از زمانی که زندگانی اجتماعی برقرار شده لازم آمده است که افراد جامعه، هنگام معارضه بین خود، برای احقاق حقوق و اصلاح ذات‌البین از وسایل شخصی و خصوصی اعراض کرده خود را تابع دستگاه عدالت اجتماعی بنمایند. اجرای عدالت اجتماعی را در جامعه، مراجع قضا بدست گرفته و نظام اجتماعی اقتضا نموده است که مصادر امور در مقام قضاوت بین متظلمین، تشریفات مخصوصی را رعایت کنند و این قواعد تشریفاتی درباره اولیای امور و افرادی که نزد آنان دادخواهی می‌کنند حکومت نماید. هر چه سازمان اجتماعی سیر تکامل خود را بپیماید تشریفات قضاوت یعنی آیین دادرسی نیز شامل‌تر و نافذتر گردیده و شمول آن به درجه‌ای رسیده است که حتی دولت که در حقوق رم در مناقشات با افراد، ‌خود را تابع هیچ‌گونه تشریفات ندانسته و حقوق متنازع‌فیه خود را، به دست خود استیفاء می‌کرد در حقوق جدید، مشمول آیین دادرسی گردیده و برای رسیدگی به دعاوی افراد بر دولت و دولت بر افراد نیز، امروز قوانین شکلی یعنی قواعد تشریفاتی لازم‌الاتباع، وضع شده است».^[۱۷]
اگر آیین دادرسی، در رسیدگی به منازعات در دادگاه‌ها، از آن درجه اهمیت برخوردار است که، اگر دعوا، ‌خلاف اصول محاکمات رسیدگی شده و عدم رعایت اصول مذکور به درجه‌ای اهمیت دارد که حکم یا قرارداد را از اعتبار قانونی می‌اندازد، آن حکم یا قرار، به موجب شق سوم ماده ۵۵۹ ق.آ.د.م از سوی دیوان کشور نقض می‌گردد و تقریباً در همه کشورها چنین است؛ در داوری نیز که موضوع آن عمدتاً رسیدگی به منازعات بین اشخاص به شیوه ترافعی و متضمن صدور رأی در مسائل موضوعی و حکمی است باید طریق و تربیتی رعایت شود تا طرفین از ادعا و اظهارات یک طرف مطلع شده، فرصت کافی برای بررسی آنها و دفاع داشته باشند؛ به عبارت دیگر داوری نیز باید از یک آیین دادرسی پیروی کند تا طی آن، یک دادرسی ترافعی سریع و عادلانه تأمین گردد. اطمینان به وجود و لزوم رعایت چنین آیینی است که طرفین با امضاء موافقت‏نامه داوری، از پیش تعهد به قبول و اجرای رأی داوری می‌کنند.
«پیر کاون قاضی دادگاه فدرال سوئیس و داور پرونده سافایر- شرکت ملی نفت ایران – در رأی این دعوا گفته است قصد طرفین از مراجعه به داوری صرفاً تحصیل یک نظر مشورتی نبود بلکه آنان در پی تحصیل حکمی بوده‌اند که الزام‌آور باشد و اختلافاتشان را قاطعانه و بالمره فیصله دهد؛ بنابراین اعمال قواعد دادرسی معین لازم خواهد بود».^[۱۸]
در کنوانسیون‌های بین‌المللی مربوط به داوری، ازجمله کنوانسیون ۱۹۵۸ نیویورک و کنوانسیون اروپایی ۱۹۶۱ ژنو، به لزوم رعایت آیین دادرسی داوری تصریح شده است. در قوانین کشورهای مختلف، ازجمله فرانسه طبق ماده ۱۴۹۴ و در سوئیس بنا به ماده ۱۸۲، ‌در هلند بر اساس ماده ۱۰۳۶ و آلمان وفق ماده ۱۰۳۴ آیین دادرسی مدنی، به لزوم متابعت از یک آیین دادرسی داوری تصریح و تخلف از آن، از موجبات ابطال رأی داوری شناخته شده است.
بند سوم – تفاوت آیین دادرسی داوری با دادرسی دادگاه
در مورد آیین دادرسی داوری، بر اساس نگرش به ماهیت داوری، دو نظر وجود دارد. آنها که داوری را آراء ماهیت صرفاً‌ قضایی و جایگزینی برای رسیدگی قضایی می‏دانند معتقدند، مرجع داوری باید مانند قضایی، باید در چهارچوب قانون رفتار کند و رأی بدهد و آیین دادرسی محل رسیدگی، همچنان‏که در کار قضایی رعایت می‌شود باید توسط داور هم رعایت گردد. اگر ماهیت داوری، قراردادی تلقی و گفته شود داور همچنان‏که صلاحیت خود را از توافق اراده طرفین دعوا می‌گیرد در آیین رسیدگی هم از نظر آنان تبعیت می‌کند که در این صورت قواعد رسیدگی هم مانند اصل داوری وابسته به توافق دو طرف خواهد بود.
چنین نیست که در نظریه اول، اراده طرفین به طور مطلق معتبر نباشد بلکه توافق آنها تا حدودی که قانون محل رسیدگی برای آن اعتبار قائل است معتبر می‌باشد؛ طرفین می‌توانند راجع به داوری و تعیین محل آن توافق بکنند ولی پس از این توافق، قانون محل مزبور بر این امر حکومت می‌کند.
تعهد داوران برای اداره به سان قضات، در زوریخ به موجب ماده ۲۵۰ ق.آ.د.م همچنان به قوت خود باقی است و در آنجا به خصوص جزئیات جلسه رسیدگی باید رعایت گردد.^[۱۹]
در عمل همچنان‏که قبلاً‌ گفته شد اکثر حقوق‌دانان برای داوری ماهیتی مختلط قائل هستند و ماهیت آن را از هیچ‏یک از این ویژگی‌ها عاری نمی‌دانند. از این رو نظر بر این است که باید اصول رسیدگی ترافعی، که در دادگاه‌ها رعایت می‌شود در داوری نیز رعایت گردد.
با این همه، داوری تفاوت‌های زیادی با رسیدگی دادگاه‌ها دارد و یکی از انگیزه‌های طرفین دعوا برای رجوع به داوری و ترجیح آن بر دادخواهی در دادگاه‌ها، کم کردن تشریفات رسیدگی و گریز از تشریفات ویژه رسیدگی دادگاه‌هاست.
رسیدگی داوری می‌تواند متناسب با موضوع اختلاف بوده و از تشریفات کمتری برخوردار باشد؛ درنتیجه آیین رسیدگی داوری، غیر از آیین رسیدگی دادگاه‌هاست.
داوری‌های روزگاران گذشته، بیش از همه به قصد ایجاد هماهنگی و سازش بین طرفین انجام می‌شد؛ داور مجاز بود هر شیوه‌ای را که به نظرش بهتر است بکار برد و التزامی به متابعت از هیچ‌گونه قواعد تشریفاتی نداشت. در اغلب نظام‌های حقوقی اعلام شده بود داوران به شرط رعایت دستورات احتمالی داده شده از سوی طرفین مجاز بودند خودشان درخصوص چگونگی رسیدگی به دعوا تصمیم بگیرند.
در فرانسه در داوری‌های اجباری، داوران ملزم به متابعت از بعضی قواعد بودند بعداً‌ این امر به داوری ارادی نیز تسری نمود و به تدریج، داوری نوعی از دادرسی دادگاهی شد و گفته شد داور باید مانند یک قاضی عمل کند. در قانون آیین دادرسی مدنی ۱۸۰۶ فرانسه، داوری مرحله‌ای از رسیدگی به دعوا به حساب می‌آمد و آراء چنین قاعده‌ای بود.
در مورد داوری دوستانه^[۲۰] عکس این قاعده جاری بود. در کشورهای پرتغالی و اسپانیولی زبان اروپا و آمریکا نیز چنین تمایزی وجود داشت. بسیاری از کشورهایی که از الگوی فرانسه پیروی می‌کردند، به زودی قاعده را تغییر دادند. در ژنو، هلند، ایتالیا، آلمان، اتریش و کشورهای اسکاندیناوی، در مورد آیین رسیدگی داوری، داور ارباب خود بود. این راه حل بالاخره در سال ۱۹۷۲ در بلژیک و در خود فرانسه در ۱۹۸۰ و در کشورهای مختلف، آمریکای لاتین مکزیک، اروگوئه و ونزوئلا به تصویب رسیده است. در این کشورها آیین رسیدگی داوری، کاملاً‌ از آیین رسیدگی دادگاه‌ها متفاوت است، لکن به طور کلی اصول اساسی مربوط به رسیدگی ترافعی، در هر دو یکی است.
در انگلستان، قانونی به نام آیین دادرسی، چه برای دادگاه‌ها و چه برای داوری وجود ندارد. در داوری همان قواعدی می‌تواند رعایت شود که در دادگاه‌ها رعایت می‌شود. اما پاره‌ای قواعد، مخصوص دادگاه‌هاست و برای داوری نامناسب است. بعضی قواعد، هست که مخصوص داوری است. در این کشور چگونگی رسیدگی و اراده داوری، به عقل سلیم داوران واگذار شده است اما دادگاه‌ها بر کار داوری نظارت دارند و نظارت و دخالت دادگاه‌ها در کار داوری، بیشتر از نظام‌های حقوقی رومی – ژرمن است.^[۲۱]
قواعدی که طی رسیدگی به دعاوی مربوط به آراء داوری، از سوی دادگاه‌ها برقرار شده است مربوط به دعاوی راجع به ابطال رأی داوری است از این رو این قواعد، بیشتر به محدودیت‌های داوری مربوط هستند و جنبه مثبت ندارند.
گفتار دوم- تنوع آیین دادرسی داوری
بند نخست – آیین دادرسی داوری محلی

Dwyer L Edwards D Mistilis N Roman C Scott N (2009). Destination and enterprise management for a tourism future. Tourism Management, Vol.30, No.2, pp.63–۷۴٫
Dables H (2000). Tourism & Small Enterprises & Community Development. Tourism & Sustainable Community Development, EditedBy Derek Hall & Greg Richards.
George B (2007). Local community support for post-tsunami recovery efforts at an agrarian village and a tourist destination: A comparative analysis.Community Development Journal, 24(1): 1-15.
Gartner W Mitchell T and Vesper K (1989).A taxonomy of new Business ventures.Journal of Business Venturing,4,pp,169-186.
Grave A Salaff W (2003). “Social networks and entrepreneurship. Baylor university, pp: 5.
Gnyawali D Daniel S (1994): Environments for Entrepreneurship Development Key Dimensions and Research Implications. Entreprenurship: Theory and Practice, pp.43-62.
GEM (2008). Global Entrepreneurship Monitor. www.gemconsortium.org
Gunn C (2000). Tourism Planing: Concepts, Basics, Cases. New Yourk and London : Routledge
Huybers T. Bennett J (2003). Environmental and Resource Economics, vol. 24, pp. 213 – ۲۳۳٫
Hisrich R peters M (2002). Entrepreneurship. Fifth edition ,McGraw-Hill, Toronto.
Hisrich R Peters M Sheferd D (2005). Entrepreneurship, Sixth edition. New York, McGraw-Hill Irwin.
Hisrich R (1998. The individual entreperneur in entrepreneurship. McGraw Hill publishing.
Herbert R Link A (1989). In Search of the Meaning of Entrepreneurship. Small Business Economics, 1,PP.39-49.
Hawkins D (1993).New Business Entrepreneurship in the Japanese Economy. Journal of Business Venturing,8,pp.137-150.
Haugh H Pardy W (1999).Community Entrepreneurship In North East Scotland. Internatinal Of Entrepreneurial Behaviour & Research,Vol.5, No. 4, pp163-172
Jaafar M Tuan L Aleff O, Abdullah S (2014). Entrepreneurship Development of Rural Tourism Exploring a Cooperative Business Model. World Applied Sciences Journal 31 (4) ,pp 573-582
Jiang j (2008). Evaluation of the Potential of Ecotourism to the Contribute to Local Sustainable Development. Massy University, new Zealand
Komppula R (2014). The role of individual entrepreneurs in the development of competitiveness for a rural tourism destination – A case study. Tourism Management, Volume 40, pp 361–۳۷۱
Khanka S (2003). Entrepreneurship development. New Delhi: chand and company Itd.
Kuratko D Hodgetts R (2001). Entrepreneurship: A Contemporary Approach. Mason, OH: South-Western Thomson Learning.
Kin H (2004).The Southern Sound (Nanying): Tourism for the Preservation and Development of Traditional Arts. Asia Pacific Journal of Tourism Research, Vol.9, No. 4
Koh k (1996). The Tourism Entrepreneurial Process: A Conceptualization And Implications For Reasearch And Development.TheTourist Review,4,pp24-40
Lordkipanidze M Brezet H Backman M (2005).The Entrepreneurship Factor in Sustainable Tourism Development. Journal of Cleaner Production No.13, PP. 787- 798.
Luc B Taieb H (2003). The changing Nature of public entrepreneurship. Chicago: the Midwest political science Association conference ,pp.2-4.
Lassen A (2006). The Nexus of Corporate Entrepreneurship and Radical Innovation. Creativity and Innovation Manangment, 15(4),pp 359-372.
Mortazavi S Bahrami M (2012). Integrated Approach to Entrepreneurship – Knowledge based Economy: A Conceptual Model. Procedia – Social and Behavioral Sciences 41 ,pp 281 – ۲۸۷٫
Miami H (1995). We Need a Tax on Robbery, Castro Says.Cuban Leader Blasts Enrichment of Self-Employed Workers.
Morrison A (2006). A contextualization Of Entrepreneurship. International Journal Of Entrepreneurial Behaviour &Reasearch, Vol.12 No.4,pp 192-204
Oneill .A.C. (2002). What Globalization Means for Ecotourism : Managing Globalization Impact on Ecotourism in Developing Countries
Nechvilova S Kratky J (2007).Management of Partnership for Tourism in the Regions of the Czech Republic. Technical University of Košice, Faculty of Economics, 2nd Central European Conference in Regional Science – CERS.
Neergaard H Madsen H (2004). Knowledge Intensive Entrepreneurship in a Social Capital Perspective. Journal of Enterprising Culture, 12(2),PP.105-126.
Pearce J ( 2003). Corporate entrepreneurship and its successful use continues to expand. New york: Western Carolina University,(1) 2, pp:2-3
Pickle H Abrahamson R (1990): Small Business Management. John Wiley & Sons,Inc.
Pennings J M (1982). Organizational Birth Frequencies: An Empirical Investigation. Adminstartive Science Quarterly, 27, pp 120-44.
Ronstadt R (1988). The Corridor principle, Journal of Business Venturing,3,pp.31-40.
Reid D Mair H George W (2004). Community tourism planning:A self assessment instrument. Annals of Tourism Research 31(3): 623–۶۳۹
Rundnick H (2000).Cited in Torres, Craig. 06/26/2000. Chiles President Solidifies the Transition to Democracy, Political Changes Spark Hope for New Vitality in the Business Climate Wall Street Journal.
Russell R Faulkner B (2004). Entrepreneurship, Chaos And The Tourism Area Lifecycle. Annals of Tourism, Vol.31(3), 556-579
Richter L (1989). the politics of tourism in Asia, Honolulu.university of Hawaii press.
Shinn L (2000). Entrepreneurship for Appalachians future. the brushy fork institute.
Schumpeter J. (1934). The Theory of Economic Development, Cambridge: Harvard University Press.
Stevenson H Gumpert D (1985). The Heart of Entrepreneurship. Harvard Business Review, Vol. 63, No. 2, pp 17-29.
Shapero A Sokol L (1982). The social dimensions of entrepreneurship. In C.A Kent, D. Sexton, K. Vesper .Encyslopedia of Entrepreneurship, Prentice Hall.
Smith S (2000).How Far is Far Enough: Operationalizing the Concept of ‘Usual Environment’ in Tourism Definitions. Tourism Analysis.
Shaw G Williams M (2004). Tourism & Tourism Spaces. SAGE Publication, London & New Delh Gartener,w, Tourism Development,VNB.
Sharpley R (2002).Rural Tourism and the Challenge of Tourism Diversification: The Case of Cyprus. Tourism Management, No. 23, pp 233- 344.
Shaw G Williams M (2004), Tourism and Tourism Space, London. SAGE Publications
Swarbrooke J (1998). Sustainable Tourism Management, Newyork, Cobi.
Sharma K (2005). Tourism & Development.Published by Sauop &Sons, fisrt edition
Sharpley J (1997).Rural Tourism: and Introduction. P No. 4.

گیاه شنبلیله از دیر باز نقش گسترده ای را در درمان و پیشگیری بر عهده داشته است. تحقیقات انجام شده نیز بربسیاری از این کاربردهای سنتی صحه نهاده و ارزش درمانی این گیاه و قابلیت های گیاهان دارویی را به روشنی نشان داده است. ترکیبات شاخص در دانه شنبلیله شامل ساپونین ها، آلکالوئیدها و فیبرهای موسیلاژی می باشد که بیشتر خواص درمانی شنبلیله به آنها اختصاص دارد. از جمله ساپونین های مهم این گیاه که غالب خواص در مانی را به آن نسبت می دهند، دیوسژنین (Diosgenin) است. و همچنین آلکالوئید شاخص این گیاه تریگونیلین (Trigonillin) است. با نگاهی اجمالی چنین بنظر می رسد که ترکیبات مذکور موجود در این گیاه یکی از عوامل مهم در ایجاد اثرات مفید شنبلیله بوده که توجه بیشترتحقیقاتی به این دسته از مواد طبیعی را می طلبد.
۲-۳مروری بر مطالعات انجام شده :
۲-۳-۱ مطالعات انجام شده درایران :
در مطالعه دلفان و همکاران اثر مصرف جداگانه و توام دانه جوانه زده شنبلیله و کلوفیبرات بر سطح سرمی چربی های خون و ایجاد رگه های چربی در آئورت ۲۵ خرگوش نر سالم بررسی شده است. خرگوشها به پنج گروه پنج تایی تقسیم شدند و برای مدت ۴۵ روز به ترتیب شامل گروه یک: رژیم غذایی نرمال بدون دریافت دارو، گروه دو: رژیم غذایی پرچرب بدون دریافت دارو، گروه سه: رژیم غذایی پرچرب به اضافه کلوفیبرات ( ۲۰۰ میلی گرم دو بار در روز)، گروه چهار: رژیم غذایی پر چرب به اضافه کلوفیبرات (۵۰ میلی گرم دو بار در روز) و گروه پنج: رژیم غذایی پرچرب به اضافه کلوفیبرات (۲۰۰ میلی گرم دو بار در روز) و پودر دانه جوانه زده شنبلیله (۶۰۰ میلی گرم دو بار در روز)بودند. نتایج نشان داد که کلسترول تام، LDL، و تری گلیسیرید در گروه های سه، چهار و پنج در طی مطالعه نسبت به گروه دو افزایش کمتری داشت، در صورتی که افزایش HDL در این گروه ها نسبت به گروه دو بیشتر بود. علاوه بر این شدت کمتری از درگیری آئورت با رگه های چربی در گروه پنج دیده شد.نتایج مطالعه نشان داد که مصرف دانه جوانه زده شنبلیله همراه با کلوفیبرات،نقش موثری در پیشگیری و درمان هیپرلیپیدمی و آترواسکلروز در خرگوش داشت(P<0.05) (Delfan et al., 2010) .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در مطالعه روغنی و همکاران برای موشهای صحرایی نر به مدت هشت هفته عصاره آبی شنبلیله به میزان mg/kg 200 روزانه تجویز شد، نتایج حاکی از کاهش معنی داری در میزان LDL و افزایش معنی دار میزان HDL موشهای دیابتی پس از دو ماه بود(Roghani et al.,2005) .
Ghorbani و همکاران تاثیر ترکیب گیاهی شامل سیر،دارچین،گردو،سیاهدانه،شنبلیله،گزنه را بر چربی های خون موشهای دیابتی شده با آلوکسان بررسی نمودند. موشها به سه گروه کنترل سالم،کنترل دیابتی و مداخله دیابتی که ترکیب دارویی دریافت می کردند تقسیم شدند و گروه سوم با دوز ۱۵در صد وزنی ترکیب گیاهی تغذیه شد. نتایج مطالعه نشان داد که میزانTG,FBS وکلسترول سرم گروهی که ترکیب گیاهی دریافت کردند در مقایسه با گروه کنترل سالم و دیابتی کاهش معنی داری داشت.(Ghorbani et al.,2013)
در مطالعه کساییان و همکاران بر روی ۲۳ بیمار دیابتی تیپ دو انجام گرفت. نمونه ها از بین بیماران داوطلب که از داروهای کاهنده قند و چربی خون استفاده نمی کردند یا مقدار مصرف داروی آنها در طول مدت مطالعه ثابت بود، انتخاب شدند. این افراد روزانه از ۱۰ گرم پودر تخم شنبلیله در دو نوبت قبل از غذای ظهر و شب، استفاده کردند. به طور همزمان، بررسی مصرف مواد غذایی، قد و وزن، فشار خون و آزمایشهایFBS ، HbA1c، TG،وT-Chol (کلسترول تام)،HDL-C و LDL-C از آنان به عمل آمد. یافته ها حاکی از کاهش معنی دار میزان FBS، TG ، VLDL در بیماران، متعاقب مصرف تخم شنبلیله بودندKassaian et al.,2009) ) .
۲-۳-۲ مطالعات انجام شده در جهان :
در مطالعه ای که Muraki و همکاران بر روی موش های دیابتی انجام دادند نشان داده شد که شنبلیله می‌تواند از اختلالات متابولیکی موجود نظیر مقاومت به انسولین، اختلالات چربی، و کبد چرب بکاهد ( Muraki et al., 2012). همچنین در مطالعه Vijayakumar و همکاران نشان داده شد که عصاره دانه گیاه شنبلیله می تواند باعث کاهش تری گلیسرید و کلسترول حیوانات آزمایشگاهی شده و همچنین وزن آنها را نیز کاهش دهد. این مطالعه نشان داد که این کاهش در میزان چربی های خون و نیز وزن کاملا به دوز دارو همچنین زمان مصرف آن وابسته است (Vijayakumar et al., 2010) .
در تحقیق Sharma و همکاران روی افراد دیابتی تیپ یک نتیجه گرفته شد که مصرف روزانه ۱۰ گرم تخم شنبلیله و مخلوط در نان مصرفی می تواند FBS, TG, Tchol, LDL-C, VLDL-C را کاهش دهد. در این مطالعه تخم شنبلیله بر HDL-C تاثیری نداشت( Sharma et al., 1990) .
در مطالعه Hannan و همکارانش تاثیر فیبر محلول دانه شنبلیله بر قند و چربی خون، مقاومت انسولینی و تجمع پلاکتی موشهای دیابتی تیپ دو مورد بررسی قرار گرفت. پس از مصرف ۲۸ روز فیبر خوراکی به میزان ۵/۰ mg به ازای هر کیلو گرم وزن بدن نتایج مطالعه نشان داد که مصرف فیبر محلول دانه شنبلیله باعث کاهش معنی دار لیپید های آتروژنیک مثل TG,Chol,LDL-C و افزایش معنادار HDL شد( Hannan et al., 2003).
در مطالعه Guptaو همکاران تاثیر دانه شنبلیله بر کنترل گلایسمی و مقاومت انسولینی روی ۲۳ بیمار دیابتی(۱۲ نفر مداخله و ۱۳ نفر شاهد) مورد بررسی قرار گرفت. نتای
ج حاکی از بهبود کنترل گلایسمی بعلاوه کاهش معنی دار TG و مقاومت انسولینی همچنین افزایش معنی دار HDLبود (Gupta et al., 2001).
مداخله با۵/۱۲ میلی گرم در روز از ساپونین های استروئیدی خالص سازی شده از شنبلیله به ازای ۳۰۰ گرم وزن بدن حیوانات به مدت ۴-۲ هفته، بصورت معنی داری(p<0.001) میزان کلسترول پلاسما را در موشها ی دیابتی شده با استرپتوتوزوتوسین کاهش داد ولی بر میزان تری گیسیرید تاثیری نداشت(Petit et al., 1995).
افزودن میزان ۲ یا ۸ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از پودر شنبلیله به غذای موشهای سالم و دیابتی شده با آلوکسان به مدت ۲ هفته باعث کاهش وابسته به دوز میزان کلسترول کل سرم،تریگلیسیرید، LDL, VLDL و همچنین باعث افزایش کلسترول HDL در موش دیابتی شده با آلوکسان شده است. (Khosla et al., 1995)
وقتی پودر شنبلیله به میزان ۲۰،۳۰،۶۰درصد جیره غذایی و سه فرم مکمل تهیه شده از شنبلیله (چربی زدایی شده ، بودن ساپونین و ساپونین خام ) به مدت ۲ هفته به خرگوشهایی که به مدت ۹ هفته غذایی با چربی بالا دریافت کرده بودند، تجویز شدند، وضعیت چربی پلاسما را اصلاح نمودند و پودر شنبلیله و هر سه فرم مکمل باعث کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون شدند(p0<0.01). هیچ کدام از رژیم های فوق بر روی کلسترول HDL خون تاثیر نداشتند ولی نسبت کلسترول کل به HDL خون را کاهش دادند (p<0.01) .مکمل ساپونین خام در مقایسه با پودر شنبلیله و سایر مکمل های دیگر موثرتر بود(Al-Habori et al., 1998).
فصل سوم :روش پژوهش
۳-۱ مقدمه :
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی (Randomized clinical trial) و به مدت ۸ هفته بوده، ۴۹ نفر شرکت کننده واجد شرایط در این مطالعه به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند و در ابتدا و انتهای مطالعه متغیر های مورد بررسی در کلیه افراد شرکت کننده در مطاله اندازه گیری شده و میزان تغییر آنها بین افراد هر گروه همچنین بین افراد دو گروه کنترل و مداخله ،مقایسه شد و در نهایت تاثیر این گیاه بر روی چربی خون مورد بحث قرار گرفت .
۳-۲ نوع پژوهش :این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی می باشد.
۳-۳ جامعه پژوهش :
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی بوده و ۴۹ بیمار مبتلا به هایپرلیپیدمی که در طیف بالینی مصرف داروهای شیمیایی کاهنده چربی خون قرار نداشتند و در عمل توصیه نیاز به تغییر سبک زندگی که شامل ورزش و رژیم غذایی داشتند، وارد مطالعه شدند. افراد واجد شرایط در ابتدا بصورت تصادفی در یکی از دو گروه مطالعه (مداخله یا کنترل) قرار گرفتند. بیماران از مراجعین به بیمارستان بعثت نهاجا از پاییز سال ۱۳۹۲ تا تابستان سال ۱۳۹۳ بودند که پس از تشخیص پزشک و دارا بودن شرایط ورود به مطالعه (۱- سن بالای ۱۸ سال و کمتر از ۶۵ سال، ۲- دارای آزمایش مربوط به چربی های خون با یکی از فاکتورهای(mg/dl 135 <LDL ،mg/dl40 >HDL ،mg/dl 200<chol ،mg/dl 150<TG )
بودند، بطور داوطلبانه وارد مطالعه شدند. کلیه افراد در ابتدای مطالعه آموزش های تغذیه ای در ارتباط با رژیم غذایی مناسب جهت کاهش چربی خون و تغییر سبک زندگی را دریافت نمودند، گروه مداخله علاوه بر این روزانه یک ساشه (ساشه ها توسط شرکت دارو های گیاهی دینه قزوین، ایران تولید و بسته بندی شده بودند) که حاوی۵ گرم پودر دانه شنبلیله بود، همراه یکی از وعده های غذایی نهار یا شام به مدت ۸ هفته دریافت می نمودند.

شرایط ورود و خروج

• شرایط ورود به مطالعه :

امضای رضایتنامه آگاهانه ورود به مطالعه(consent form)

1. 1. سن بالای ۱۸ سال و کمتر از ۶۵ سال

1. 1. دارای آزمایش مربوط به چربی های خون با یکی از فاکتورهای زیر

(mg/dl 135 <LDL ،mg/dl40 >HDL ،mg/dl 200<chol ،mg/dl 150<TG )
به بیماران کتبا یک فرم اطلاع رسانی در مورد طرح مداخله مطالعه داده شد.

• شرایط خروج از مطالعه :

1. 1. داشتن بیماری زمینه ای از قبیل دیابت، (IHD) Iscemic heart disease، فشار خون بالا، سندرم متابولیک، بیماری عروق محیطی، بیماری عروق کرونر و …

1. 1. LDL بیشتر از ۱۹۰ که بیمار نیاز به درمان دارویی دارد (برای افراد سالم یا با یک ریسک فاکتور).

1. 1. LDL بیشتر از ۱۶۰ که بیمار نیاز به درمان دارویی دارد (برای افراد با دو ریسک فاکتور یا بیشتر).

* عوامل خطرساز:
۱- سیگار
۲- هیپرتانسیون(>140/90 mmHg)
۳-HDL پایین (کمتر از۴۰)
۴- سابقه بیماری عروق کرونر در سنین پایین در خانواده (کمتر از ۵۵ سالگی در جنس مذکر درجه اول و در جنس مؤنث کمتر از ۶۵ سالگی)
۵- سن بالا تر از ۶۵ سال
نکته مهم : دیابت ملیتوس، بیماری عروق محیطی معادل بیماری عروق کرونر محسوب می شوند. ( CAD) equivalent Coronary artery disease
۳-۴ روش نمونه گیری و حجم نمونه :
در این مطالعه بیماران مبتلا به هایپرلیپیدمی که در طیف بالینی مصرف داروهای شیمیایی کاهنده چربی خون قرار نداشتند و در عمل توصیه به تغییر سبک زندگی شامل ورزش و رژیم غذایی می شدند به صورت تصادفی وارد مطالعه شدند.

۰٫۷۳۸

۰٫۷۹۹

epinions-coldstart

Mixed-AF

۸۶٫۸۱

۱٫۰۶۴

۰٫۷۳۴

۰٫۷۹۵

با توجه به نتایج جدول فوق این نکته قابل لمس است که بکارگیری همزمان مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران و استفاده از روش های ترکیبی باعث بهبود عملکرد سیستم در خصوص ارائه نتایج به کاربران تازه وارد شده است.
در میان روشها و متدهای مورد ارزیابی روش مخلوط (Mixed-RF) دارای بهترین درصد پوشش و همچنین دارای کمترین میزان خطای RMSE می­باشد و نتایج با دقت بالاتری را به کاربران تازه وارد ارائه می­نماید همچنین به نسبت روش پایه WOT-Binary بکار گرفته شده در مدل پایه TrustWalker در عملکرد کلی، میزان ۰٫۰۱۵ افزایش را نشان میدهد. لازم به توضیح می­باشد در این آزمایش برای روش پایه WOT-Binary تفسیر و تعدیل نظر کاربران لحاظ شده است لذا در بخش آینده مقایسه نهایی میان نتایج مدل پیشنهادی و مدل TrustWalker ارائه می­گردد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در نمودارهای شماره ۵-۱۲، ۵-۱۳ و ۵-۱۴ مقایسه میان معیار درصد پوشش، خطای RMSE و معیار F-measure برای روش های ارائه شده در خصوص کاربرد آنها برای کاربران تازه وارد ارائه می­گردد.
نمودار ۵-۱۲ : مقایسه نتایج معیار درصد پوشش حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روش های ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد
نمودار ۵-۱۳ : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روش های ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد
نمودار ۵-۱۴ : مقایسه نتایج معیار F-measure حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روش های ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد
۵-۹- انجام آزمایشات با مجموعه داده movielens
با توجه به این نکته که کاربران این مجموعه، هریک حداقل به ۲۰ آیتم مختلف امتیاز داده­اند لذا از این مجموعه داده نمی­ توان برای بررسی عملکرد مدل توسعه یافته در خصوص کاربران تازه وارد استفاده نمود همچنین با عنایت به این مطلب که تنها نتایج مدل TrustWalker برای مجموعه داده epinions موجود می­باشد لذا نمی توان مقایسه­ ای با نتایج مدل پایه ارائه نمود بلکه تنها می توان به ارائه نتایج حاصل از اجرای مدل توسعه یافته بسنده کرد.
نکته قابل توجه دیگر این است که به دلیل عدم وجود اطلاعات شبکه میان کاربران و ایجاد مجازی این شبکه، تنها می­توان به مقایسه میان نتایج روش های خالص و ترکیبی مبتنی بر اعتماد پرداخت.
۵-۹-۱- نتایج حاصل از اجرای روش های ترکیبی مورد استفاده در مدل توسعه یافته
برای بررسی تاثیر بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران در معیارهای ارزیابی سیستم توصیه­گر، ابتدا نتایج حاصل از بکارگیری روش های ترکیبی مورد استفاده در مدل توسعه یافته ارائه می­گردد و سپس نتایج بعد از بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران ارائه خواهد شد. جدول شماره ۵-۱۵ حاوی نتایج حاصل از اجرای روش های ترکیبی مورد استفاده در مدل توسعه یافته می باشد .
جدول ۵-۱۵ : نتایج حاصل از اجرای روش های ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه

مجموعه داده مورد ارزیابی

چگونگی شبکه میان کاربران(اعتماد خالص- ترکیبی)

Coverage

RMSE

Precision

F-measure

movielens-sample

WOT-Real-RF

۱۰۰٫۰۰

۱٫۰۵۵

۰٫۷۳۶

۰٫۸۴۸

movielens-sample

WOT-Real-AF

۱۰۰٫۰۰

۱٫۰۴۲

۰٫۷۴۰

۰٫۸۵۰

استفاده از آب جهت درمان بیماری‌ها از دیرباز وجود داشته و مدارک زیادی از کاربرد آن در طب باستان ایران، روم، یونان و مصر ثبت شده است. در اروپا نیز اسنادی از آب درمانی در قرن ۱۸ میلادی و اولین کلینیک آب درمانی در قرن ۱۹ میلادی ثبت شده است. آب درمانی به زبان ساده عبارتست از، هر گونه معالجه یا مداوا به کمک آب.
آب درمانی انواع و روش های مختلف دارد. استفاده از آب می تواند به صورت مصرف داخلی یا خارجی، فیزیکی یا شیمیایی، خوراکی، تزریقی، موضعی یا فشاری و… باشد. بعنوان مثال مطالعات زیادی در زمینه مصرف خوراکی آب به عنوان داروی طبیعی به عمل آمده است و آب به اشکال مختلف خوراکی، تزریقی و… در این مسیر استفاده می شود یا استفاده از فشار خارجی آب مثل یک عامل ماساژ دهنده یا قراردادن بدن در حوضچه های حاوی آب در ترکیب با مواد مختلف(حوضچه های آب گرم، آب های دارای املاح یا) ولی موضوع این نوشتار استفاده از خواص فیزیکی آب در درمان بیماری ها و بخصوص ورزش در آب است.
اساس درمانی ورزش در آب بر این قاعده استوار است که بدن انسان هنگام غوطه ور شدن در آب سبک می شود و بنابراین موقع ورزش در آب علیرغم اینکه فشار کمتری بر مفاصل وارد می آید، تقریباً همان فعالیت حرکتی مورد انتظار انجام می شود. بعنوان مثال بیمار مبتلا به ورم مفصل یا همان آرتروز که به او توصیه می کنیم فعالیت ورزشی انجام دهد ولی بدلیل درد نمی تواند فعالیت مناسبی داشته باشد. در این حال ورزش در آب می تواند جایگزین بسیار مناسبی باشد چون با سبک شدن وزن در آب، فشار وارده بر مفاصل کم شده و فرد درد و ناراحتی نخواهد داشت.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نکته دوم خاصیت نشاط آوری آب است که مطالعات علمی متعددی نیز آن را ثابت نموده است. طبق بعضی مطالعات ارتباط با آب بخصوص ورزش در آب موجب بالارفتن ماده ای بنام اندورفین در بدن می شود که خاصیت ضد درد و نشاط آور دارد.
جدای از موارد فوق ورزش در آب موجب اتساع عروق می شود که این به نوبه خود موجب افزایش جریان خون، افزایش خون رسانی بافت ها، تغذیه و سوخت ساز بهتر بافت ها، افزایش فعالیت قلب و عروق و افزایش دفع سموم از بدن می شود. آب درمانی با همان مکانیزم های فوق به کاهش اسپاسم عضلانی، رفع خستگی و کاهش استرس کمک می نماید و اما بیماری هایی که آب درمانی(البته اگر بصورت علمی، و صحیح اعمال شود) می تواند به درمان آن کمک نماید مثل آرتروز و دیگر مشکلات مفاصل، اختلالات حرکتی(بعضی انواع فلج)، تسکین دردها، ناراحتی های ستون فقرات، و حرکات دستگاه گوارش می باشد.
شنا و ورزش در آب نمونه هایی از ورزش های هوازی هستند و ورزش های هوازی هم بهترین ورزش ها برای سلامت است بنابراین نکات مربوط به ورزش های هوازی اینجا هم مصداق داد مثلاً زمان توصیه شده برای آن حداقل یک روز در میان و هر نوبت ۶۰-۲۰ دقیقه(متوسط ۳۰ دقیقه) می باشد و این که ورزش در آب بهتر است با شدت متوسط باشد یعنی ورزشکار کمی به نفس بیافتد ولی در عین حال قادر به صحبت کردن هم باشد.
همه توصیه هایی که برای استفاده بهداشتی از استخرها می شود اینجا نیز باید رعایت شود یعنی قبل و بعد از استخر دوش بگیرند، قبل از ورود به استخر پای در حوضچه کلر بگذارند، لباس شنای مناسب بپوشند و از وسایل کمکی مثل کمربندها یا جلیقه هایی که مربی توصیه می نماید هم استفاده نمایند.
نکته مهم دیگر احتیاط و محدودیت های پزشکی است. بعنوان مثال افراد بالای چهل سال به ویژه در صورتی که زمینه بیماری های قلبی – عروقی دارند، توصیه می شود ابتدا یک مشاوره پزشکی داشته باشند. همچنین بیماران مبتلاء به دیابت، نارسایی قلبی یا تنفسی، آسم، بیماری های پوستی حاد یا زخم باز، اختلالات حسی – عصبی، عفوت های حاد اختلالات غدد و بیماری رینود بایستی قبل از آغاز ورزش در آب مورد مشاوره پزشکی قرار گیرند.
و اما مهمترین نکته این است که چه کسانی صلاحیت انجام آب درمانی را دارند واقعیت این است که آب درمانی یک کار گروهی است که دو رکن اصلی آن پزشک یا فیزیوتراپ و مربی آگاه دوره دیده و دارای مدرک در زمینه آب درمانی هستند. بعنوان مثال نکات پیش گفت یعنی بیمارهایی که انجام ورزش در آب در آن ها ممنوع می باشد باید توسط پزشک معاینه و بررسی شود یا بیماری مثل کمردرد که ده ها علت داد که آب درمانی تنها در بعضی از آنها مؤثر است و یا این نکته مهم که ورزش ها بسته به سن، جنس، شرایط زمینه ای و بیماری افراد متفاوت است(۸).
عنوان تحقیق مربوط می شود به ۱۶ جلسه تمرینات آب درمانی بر کمر درد سالمندان که در این خصوص با توجه به نیاز بسیار زیاد در جامعه ما را بر آن داشت که به آن بپردازیم.
با توجه به اینکه در جوامع کنونی حرکت جای خودش را کم کم به ماشین و ابزار داده است و مردم با از دادن آمادگی جسمانی به سوی یک زندگی همراه با ضعف قوای بدنی می روند در این و با توجه به اینکه ما با افزایش سن سالمندی که یک پدیده نو ظهور در تمام ممالک می باشد مواجه هستیم در بین این مردم سالمندان بیشتر از پیش با بیمارهای مختلف از آن جمله کمردردهای مزمن در این دوران رو به رو هستیم لازم به تذکر است که با توجه به آمار و ارقامی که منتشر شده تقریبا همه افراد دولت های مختلف حداقل یک بار در طول زندگی خود به کمر درد مبتلا می شوند. حال آب و آب درمانی به عنوان یک اصل کلی برای کاهش درد و ناراحتی و حتی پیشگیری قبل از درمان می تواند راه بسیار خوبی پیشنهاد شود.
افزایش سن و سالمندی منجر به کاهش قدرت عضلانی و تعادل و در نتیجه بروز دردهای مزمن مانند کمردرد و عدم داشتن توانایی در انجام کارها به طور مستقل ممکن است زندگی سالمندان را به مخاطره بیافکند. روند سالمندی و افزایش سن بر تمامی جنبه های زیستی و روانی انسان تاثیر گذار بوده و بر بیشتر جریان های بیولوژیکی بدن موثر است و منجر به کاهش تدریجی ظرفیت های فیزیولوژیکی می گردد. بی تحرکی و شیوه ی زندگی کم تحرک پیامد زندگی ماشینی و متمدن عصر حاضر است که فرایند سالمندی را شتاب بخشیده و مشکلات جسمانی، روانی، اجتماعی و اقتصادی را در دوران سالمندی مضاعف می کند. با افزایش سن و بروز سالمندی، اهمیت فعالیت جسمانی نیز با توجه به حفظ عملکرد و استقلال افراد و افزایش کیفیت زندگی آنها روز به روز آشکارتر می شود.
تحقیقات داخلی
اصلانخانی (۱۳۸۲)تاثیر تمرین درمانی در آب بر تعادل ایستا و پویای سالمندان ،مقایسه تمرینات اختلالی و غیراختلالی تمرینات تعادلی می تواند میزان افتادن در سالمندان را کاهش دهد. طبق اصل اختصاصی بودن تمرین، انجام برنامه های تمرینی اختلالی مشابه شرایط واقعی می تواند به نارسایی های حسی و حرکتی مرتبط با افزایش سن کمک کند. همچنین، استفاده از برنامه های تمرینی در آب می تواند محدودیت های اجرایی را کاهش دهد. لذا هدف از تحقیق حاضر مقایسه اثربخشی تمرینات تعادلی اختلالی و غیر اختلالی در آب بر قابلیت های تعادل ایستا و پویای زنان سالمند است. روش تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل است. بدین منظور ۳۷ زن سالمند با دامنه سنی ۸۰-۶۵ به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و از طریق گمارش تصادفی، به گروه های آزمایشی اختلالی(۱۲=n)، غیر اختلالی(۱۲=n) و کنترل(۱۳=n) تقسیم شدند. از تمامی آزمودنی ها قبل و پس از دوره تمرینی، با بهره گرفتن از دستگاه تعادل سنج بایودکس آزمون ثبات قامتی به دو صورت ایستا و پویا اجرا شد. به منظور تحلیل یافته ها از آزمون های تحلیل واریانس، t همبسته و t مستقل استفاده شد. یافته ها: تمرین اختلالی بر همه شاخص های تعادل ایستا و پویا بهبود معناداری ایجاد نمود(۰۵/۰>P). همچنین تمرین غیر اختلالی فقط بر شاخص نوسان میانی- جانبی(ML) در هر دو نوع تعادل ایستا و پویا تاثیر معنادار نداشت(۰۵/۰<P). علاوه بر آن نتایج نشان داد تمرین اختلالی در مقایسه با تمرین غیر اختلالی تاثیر بیشتری بر بهبود تمامی شاخص های تعادل ایستا و پویا داشته است(۰۵/۰>P). یافته های تحقیق حاضر، اصل اختصاصی بودن تمرین را مورد تایید قرار داد. تحقیق حاضر همخوان با برخی تحقیقات گذشته ثابت نمود تمرینات تعادلی می توانند باعث بهبود تعادل شوند، اما این گونه تمرینات برای بهبود سازگاری های عصبی عضلانی ویژه تعادل، به حد کافی اختصاصی نیستند. بنابراین، تمرینات اختلالی می توانند پاسخ های جبرانی قامتی در اثر اختلال بیرونی را فعال کرده و در نتیجه خطر افتادن را کاهش دهند.(۱۸).
صمدی پور ، اخوتیان ، کهریزی (۱۳۸۲)به بررسی سه روش تمرین درمانی بر شدت درد و درصد ناتوانی افراد مبتلا به کمردرد مکانیکی مزمن.از طرح اجرای این تحقیق ارزیابی سه روش متداول ورزش درمانی در بیماران مبتلا به کمردرد و مطالعه چگونگی تاثیر هر یک از این ورزش ها بر شدت درد و درصد ناتوانی ناشی از کمردرد است.
این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی بر روی ۲۵ بیمار مبتلا به کمردرد مزمن مکانیکی با شرایط شغلی یکسان انجام شد. میزان شدت درد توسط جدول ارزیابی عددی درد، و درصد ناتوانی ناشی از کمردرد توسط پرسشنامه اوسوستری مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان اعتبار داده ها نیز بوسیله آزمون کندال محاسبه شد. افراد مورد تحقیق به سه زیر گروه تقسیم شدند به گونه ای که میانگین متغیرها در سه گروه، اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. گروه اول با تعداد ۸ نفر ورزش های ویلیامز را انجام دادند، و گروه دوم با تعداد ۷ نفر ورزش های مکنزی، و گروه سوم با تعداد ۱۰ نفر بودند که ورزش های ثبات دهنده را انجام دادند. طبق برنامه هر گروه طی دو مرحله ۶ هفته ای(۶ هفته اول ۶ روز در هفته و ۶ هفته دوم ۳ روز در هفته(یک روز در میان)) و در مجموع ۱۲ هفته ورزش های مربوط به خود را انجام دادند.
که نتایج به دست آمده نشان دادند که ورزش های انجام شده در هر سه گروه با کاربرد ورزش های تقویتی عضلات ستون فقرات می توانند بر کاهش درد بیماران موثر باشند. البته زمان و سرعت کاهش درد، درصد ناتوانی و ماندگاری تاثیر ضد درد در گروهی که ورزش های ثبات دهنده را انجام داد با دو گروه دیگر اختلاف معنی دار وجود داشت.
بنابراین در هر سه روش درمانی درد بیمار کاهش می یابد، لیکن ورزش های ویلیامز و مکنزی همیشه در شرایط استاتیک انجام می شوند و یک گروه عضلانی خاص را تقویت می کنند، اما در ورزش های ثبات دهنده، علاوه بر تقویت عضلات در شرایط استاتیک تقویت عضلات، در شرایط دینامیک نیز صورت می گیرد. بیمار از شرایط انجام تمرینات سبک به سمت تمرینات سنگین، و در نهایت به سوی بهبود شرایط تعادل از دست رفته پیش می رود، به همین دلیل انجام این ورزش علاوه بر تسریع در کاهش درد موجب بهبود شرایط ذهنی فرد، بهبود اعتماد به نفس و در نهایت کاهش درصد ناتوانی ناشی از کمردرد می شوند(۱۸).
قادری (۱۳۸۲)به بررسی تاثیر تمرینات تعادلی در آب و بی تمرینی بر عملکرد عصبی-عضلانی و تعادل مردان سالمند پرداختند با توجه به این که یکی از اصلی ترین عوامل زمین خوردن در بین سالمندان ضعف عمل کرد عصبی- عضلانی و عدم تعادل می باشد، موضوع تعادل و بازتوانی آن مورد توجه محققان قرار گرفته است. در این مطالعه ۳۰ مرد سالمند به دو گروه ۱۵ نفره کنترل و ۱۵نفر تمرینات تعادلی در آب تقسیم شدند. تمرینات تعادلی در آب به مدت هشت هفته و هر هفته سه جلسه و هر جلسه یک ساعت انجام شد. نتایج نشان دادند عمل کرد عصبی- عضلانی و تعادل آزمودنی ها در گروه تمرینات تعادلی در آب به طور معنی داری بهبود یافت(P<0.05). هم چنین در این گروه بین پس آزمون و چهار، شش و هشت هفته بی تمرینی اختلاف معنی داری در این پارامترها مشاهده نشد(P>0.05).
نتایج نشان دادند که تمرینات تعادلی در آب می تواند تاثیر معنی داری بر عمل کرد عصبی- عضلانی و تعادل مردان سالمند سالم داشته باشد و احتمال افتادن و به زمین خوردن آن ها را کاهش دهد. ضمن این که اثرات این تمرینات پس از دوره های بی تمرینی ماندگار هستند. از این رو، تمرینات تعادلی در آب به عنوان یک تمرین عصبی-عضلانی و تعادلی موثر برای مردان سالمند سالم توصیه می شود.(۱۹).
غیاثی و همکاران(۱۳۸۵) در پژوهشی تاثیر ورزش های ویلیام و ثبات دهنده بر عملکرد بیماران با کمردرد مزمن مکانیکی را بررسی کردند. در این مطالعه ۳۴ بیمار زن با کمردرد مزمن بطور تصادفی انتخاب شدند که در دو گروه(۱۷نفر) ورزش های ثبات دهنده و(۱۷نفر) ورزش های ویلیام قرار گرفتند. که هر گروه به مدت ۱۴ جلسه تمرین کردند. یافته های تحقیق نشان داد که ورزش های ثبات دهنده و ویلیام هر دو در کوتاه مدت بر کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران موثر می باشند و هیچ گونه برتری بین دو روش مذکور وجود ندارد(۴۵).
صادقی و همکاران(۱۳۸۶) پژوهشی با هدف ارزیابی تاثیر ورزش در آب بر تعادل ایستا و پویای زنان سالمند انجام دادند. ۳۰ زن سالمند ۷۰-۵۵ ساله در دو گروه تمرین و کنترل در مطالعه شرکت داشتند. گروه تمرین در برنامه ی تمرینی ورزش در آب به مدت شش هفته، سه جلسه ی یک ساعتی در هفته شرکت کردند. نتایج نشان داد که یک دوره ی تمرینی، باعث بهبودی در نتایج آزمون های پیشروی رو به جلو و پیشروی در سمت چپ گردید. مطالعات نشان داد نوسانات قامتی شامل جابجایی های مرکز فشار و سرعت تغییرات مرکز فشار تنها در جهت جانبی داخلی در گروه تمرین پس از شش هفته ورزش در آب بهبود یافت، اما تغییرات معنی داری در میانگین و سرعت تغییرات مرکز فشار در جهت قدامی خلفی مشاهده نشد. همچنین اختلاف معنی داری در میانگین و سرعت تغییرات مرکز فشار و آزمون پیشروی عملکردی روبه جلو و سمت چپ بین دو گروه بعد از تمرین مشاهده گردید(۲۲).
فلاح (۱۳۸۸) به بررسی تاثیر یک برنامه منتخب ورزش درمانی در آب بر درد، عملکرد و زمان تحرک بیماران زن مبتلا به کمردرد مکانیکی پرداختند ، نمونه های مورد مطالعه ۱۹ نفر زن بودند که به صورت تصادفی به دو گروه تجربی(۱۳نفر) که برنامه تمرینات را سه روز در هفته انجام می دادند، و گروه کنترل(۶ نفر) که یک روز در هفته، تمرینات آب درمانی را اجرا می کردند، تقسیم شدند(میانگین سن گروه تجربی ۷۷/۸±۴۷ و گروه کنترل ۶۷/۳۴ و BMI گروه تجربی ۳۱/۵± ۱۳/۲۴ و کنترل۴۳/۲±۷/۲۵)، این تمرینات شامل فعالیت های کششی، تمرینات گرم کردن، ورزش در آب عمیق و تمرینات سرد کردن به مدت ۸۰ دقیقه بودند. متغیرهای پژوهش شامل درد، عملکرد و زمان تحرک فرد بودند. ارزیابی سه مرحله به صورت اولیه میانی و نهایی هر کدام به فاصله سه هفته و به طور کلی در شش هفته متوالی انجام شد.
نتایج این تحقیق نشان دادکه پس از اجرای برنامه تمرینات، تفات معناداری در شدت دردکمر(p<0/01) و درد در وضعیت های مختلف (p<0/01) مشاهده شد. همچنین عملکرد(p<0/01) و زمان تحرک(p<0/01) در گروه تجربی، تغییر معناداری نشان داد.
نتایج نشان می دهند که اجرای برنامه تمرینات منتخب ورزش درمانی در آب با مشخصات تحقیق حاضر فقط در گروهی که سه روز در هفته آن را انجام دادند، موجب بهبود شرایط بیماران مبتلا به کمردرد از نظر شاخص های شدت کمردرد، عملکرد و زمان تحرک می شود۲۴).
صادقی و همکاران(۱۳۹۱) پژوهشی با هدف بررسی تاثیر تمرینات تعادلی در آب و بی تمرینی بر عملکرد عصبی – عضلانی در مردان سالمند سالم انجام دادند. تمرینات در آب به مدت هشت هفته و هر هفته سه جلسه و هر جلسه یک ساعت بدان پرداخته شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که عملکرد عصبی- عضلانی و در گروه تمرینات در آب به طور معنی داری بهبود یافت. همچنین در این گروه بین پس آزمون و چهار، شش و هفته بی تمرینی اختلاف معنی داری در این پارامتر ها مشاهده نشد (۲۳).
لی و همکاران(۱۹۹۹) تأثیر تمرین در آب و بیرون از آب بر تعادل ایستا و پویای مردان سالمند سال مطالعه حاضر به منظور مقایسه تأثیر تمرین در آب و بیرون از آب بر کنترل تعادل مردان سالمند سالم انجام شد. این مطالعه یک تحقیق نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون و با دو گروه مداخله ی تمرینی و یک گروه کنترل می باشد، که در آن ۴۰ مرد سالمند سالم بالای ۶۵ سال به صورت تصادفی به سه گروه تمرین در آب(۱۳ نفر)، تمرین در بیرون از آب(۱۲ نفر) و کنترل(۱۵ نفر) تقسیم شدند. دو گروه تمرین در آب و بیرون از آب هر کدام به مدت ۶ هفته، هر هفته سه جلسه و هر جلسه به مدت ۶۰ دقیقه، در تمرینات مشابه در دو محیط آب و بیرون از آب شرکت کردند. به گروه کنترل هیچ گونه تمرین خاصی داده نشد و به آن ها توصیه شد فقط فعالیت های معمولی روزانه خود را انجام دهند. تغییرات در تعادل ایستا و پویای آزمودنی ها، قبل و بعد از دوره تمرین، به وسیله آزمون های ستاره و شارپند رومبرگ اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل آماری، با بهره گرفتن از SPSS نسخه ۱۶ انجام شد. همچنین تفاوت معنی داری بین داده های پس آزمون (p=0/ و پویا ( ۰۰۱ (p=0/ ایستا ( ۰۰۵ آزمودنی های گروه تمرین در آب و بیرون از آب با گروه کنترل در آزمون های تعادل ایستا و پویا دیده شد .(p<0/ با این حال تفاوت معنی داری بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل مشاهده نشد( ۰۵ .(p<0/05) و پویا (p=0/ همچنین تفاوت معنی داری بین دو گروه تمرین در آب و بیرون از آب در آزمون های تعادل ایستا( ۵ دیده نشد. (p=0/6) براساس یافته های این پژوهش، به کارگیری تمرینات در آب و بیرون از آب منجر به بهبود تعادل ایستا و پویا در سالمندان می شود؛ با این حال تفاوتی در استفاده از هر کدام از آنها وجود ندارد. مطالعات بیشتری با حجم نمونه ی بالاتر و در گروه های مختلف سالمندان جهت تعیین تأثیر طولانی مدت این تمرینات پیشنهاد می شود(۲۸).
تحقیقات خارجی
شرکت پزشکی آلترنتیو که در مورد مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری مزمن دمیلینیزان عصبی است. تحقیقات و مطالعات متعددی نشان داده اند که طب مکمل و جایگزین می تواند اثرات مثبت در برابر درد در این بیماران داشته باشد. بررسی اثربخشی یک برنامه آب درمانی در برابر درد و سایر علایم در بیماران مبتلا به MS انجام شد.روش کار در این کارآزمایی بصورت کنترل شده، ۷۳ بیمار MS به طور تصادفی به گروه آزمون و کنترل برای برنامه درمان ۲۰ هفته قرار گرفتند. گروه مورد، تحت ۴۰ جلسه تمرین هوش مصنوعی چی در استخر شنا و در گروه شاهد ۴۰ جلسه تنفس و انقباض-آرامش شکم تمرین در اتاق درمان. متغیرهای پیامد درد، ناتوانی، اسپاسم، افسردگی، خستگی، و ، بلافاصله در ۴ و ۱۰ هفته پس از درمان گذشته مورد بررسی قرار گرفته بودند. و در گروه تجربی کاهش معنی داری و کلینیکی در شدت درد در مقابل با کاهش معنی داری پس از درمان در نمرات متوسط ​​مقیاس آنالوگ بصری از ۵۰ درصد است که تا ۱۰ هفته نگهداری می شد نشان داد.
پیشرفت های قابل توجهی نیز در اسپاسم، خستگی، ناتوانی، و مشاهده شد. و در نتیجه این یافته ها، یک برنامه ور ورزشی آب درمانی باعث بهبود درد، اسپاسم، ناتوانی، خستگی، افسردگی، و استقلال در بیماران مبتلا به MS شده است.از آزمون VAS میزان درد به کمتر از ۴ رسیده بود.
بندیک و همکاران (۲۰۰۱) تاثیر هشت هفته تمرین ترکیبی آب – خشکی بر قدرت اندام تحتانی و سرعت راه رفتن مردان سالمند.در این مطالعه ی نیمه تجربی ۱۶ مرد سالمند با میانگین و انحراف سنی ۲٫۷۴±۶۲٫۷۵ سال در دو گروه کنترل(۹ نفر) و تجربی(۷ نفر) به عنوان آزمودنی شرکت کردند. گروه تمرین به مدت هشت هفته(دو جلسه در هفته)، در برنامه ی تمرین استقامتی ترکیبی آب و خشکی(به طور متناوب یک جلسه در آب و یک جلسه در خشکی) شرکت کردند در حالی که گروه کنترل به زندگی عادی خود ادامه دادند. قبل و بعد از اعمال برنامه ی تمرین از هر دو گروه کنترل و تجربی آزمون برخاستن از صندلی برای سنجش قدرت عضلات اندام تحتانی و سرعت راه رفتن در مسیری ۱۰ متری به عمل آمد. از آزمون t وابسته به منظور ارزیابی تغییرات درون گروهی و آزمون t مستقل جهت مقایسه بین دو گروه در سطح معناداری ۰۵/۰ استفاده شد(۳۴).
اختلاف معنی داری بین قدرت/استقامت اندام تحتانی، پس از اعمال دوره برنامه تمرینی بین دو گروه کنترل و تجربی وجود داشت. ضمن اینکه اختلاف معنی دار قدرت اندام تحتانی و سرعت راه رفتن قبل و بعد از تمرین در گروه تجربی مشاهده شد(P<0.05).با توجه به یافته های تحقیق برنامه ترکیب تمرینات استقامتی آب و خشکی با هدف افزایش قدرت اندام تحتانی و بهبود سرعت راه رفتن مردان سالمند، توصیه می شود.
نودهی و احسانی فر(۱۳۸۵) به بررسی سالمندان و شیو ع ناتوانی های جسمی در حال افزایش پرداختند که شیو ع درد عضلانی اسکلتی در سالمندان جامعه ۱۰درصد تا ۷۱درصد تخمین زده شده است ، یکی از علت های مهم ناتوانی زنان سالمند جامعه محسوب می شود ، لذا در این تحقیق به بررسی شیوع اختلالات جسمی حرکتی افراد سامند پرداخته بود. برای انجام پرونده های بایگانی شده سالمندان مرد و زن ۶۰ سال به بالا که از اردیبهشت ۱۳۸۴تا ۱۳۸۵ به دو مرکز توانبخشی سازمان بهزیستی و دو بیمارستان عمومی مراجعه کرده بودند ، مورد بررسی قرار گرفت از ۴۲۶ پرونده مورد بررسی شایعترین علت مراجعه به مراکز فیزیوتراپی به ترتیب آرتروی زانو و کمر درد بود همچنین درگیری زنان تقریبا سه برابر مردان بود که با رشد جمعیت سالمندان زان درد به طور جدی تری افزایش می یابد. این افزایش می تواند حاصل عوامل زیادی مثل بالا رفتن سن ، افزایش صدمات و رشد سریع چاقی باشد . همچنین تغییرات دیسک بین مهره ای , کاهش قدرت عضلانی پشتی , و کاهش دانسیته مواد معدنی استخوان که در روند سالمندی مشاهده می گردد، می تواند از جمله علل موثر در کمر درد مزمن باشد و به این نتیجه رسیدند که زانو درد و کمر درد به ترتیب شایع ترین علل اختلالات و ناتوانی های جسمی حرکتی سالمندان می باشد(۲۷).
نعمتیان (۱۳۸۱) به بررسی تاثیر تمرینات تعادلی در آب و بی تمرینی بر عملکرد عصبی عضلانی و تعادل مردان سالمندکه به اصلی ترین عوامل زمین خوردن در بین سالمندان ،وعدم تعادل پرداختند که در مدت هشت هفته تمرین در آب و بی تمرین تقسیم شدند، نتایج نشان دادند که تمرینات تعادلی در آب می تواند تاثیر معنی داری بر عملکرد عصبی,عضلانی و تعادل مردان سالمند داشته و احتمال زمین خوردن آن ها را کاهش دهد و همچنین نشان داده شد که حتی پس از یک دوره بی تمرینی ماندگار می مانند، از این رو ، تمرینات تعادلی در آب به عنوان یک تمرین عصبی عضلانی و تعادلی موثر برای مردان سالمند توصیع می شود(۱۳).
فرهپور ، اصفهانی (۱۳۸۲) به بررسی اهمیت استقامت عضلانی و ویژگیهای آنترومتریکی به عنوان عوامل هشدار دهنده در بیماران کمر درد مزمن را مورد بررسی قرار دادند و به این موضوع پرداختند که درد کمر فعالیت فیزیکی و اجتماعی بیماران را تا چه حدی محدود می سازد، بدین منظور ۱۶زن مبتلا به کمر درد مزمن و ۳۰ زن سالم با دامنه سنی ۲۰ تا۴۰ سال به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند.
شدت درد ، ناتوانی استقامت عضلات فلکسوری تنه ، اکستنسورهای تنه ، و اندام تحتانی ، تر کیب و تیپ بدنی کلیه آزمودنی ها اندازه گیری شد، این اندازه گیری ها پس از سه ماه ورزش درمانی (آب درمان) تکرار گردید. نتایج نشان داد درد کمر نو میزان ناتوانی بیماران به ترتیب ۵۸ و ۳۸ درصد بهبود یافتند .
قبل از درمان استقامت عضلانی بیماران را به طور متوسط حدود ۶۲ درصد نسبت به افراد سالم کمتر بود، ویژگیهای آنتروپومتریک هر دو یکسان بود ، استقامت فلکسورها پس از درمان تغییر ی نکرد اما در اکستنسورها حدود ۵۱ درصد در تنه و۴۴ درصد در اندام تحتانی افزایش به وجود آمد(۲۰).
نتیجه نهایی اینکه استقامت عضلانی بیماران کمر درد دچار ضعف بودند ، تمرینات ورزش درمانی منجر به بهبود درد ، افزایش قدرت ، افزایش استقامت اکستنسورهای تنه و اندام تحتانی گردید.
بین ابعاد بدنی و کمر درد ارتباطی وجود نداشت . ضعف استقامت فلکسورها پس از درمان عاملی برای پیش بینی بروی مجدد کمر درد تلقی شد.
عرب ، صلواتی (۱۳۸۳) به بررسی فاکتورهای مکانیکی مختلف بر مبنای فرضیات ، یافته های بالینی ، و نتایج تحقیقات گذشته در مورد مطالعه قرار دادند ، که تعیین میزان ارتباط هر یک از این فاکتورها با کمر درد می تواند در دستیابی به یک روش درمانی مناسب و جلوگیری از بروز کمر درد بسیار راهگشا باشد.
هدف از این تحقیق بررسی میزان ارتباط ۱۷ فاکتور مکانیکی از قبیل ( طول و قدرت عضلات شکمی ، طول ایلیو پسواس ، و قدرت عضلات فلکسوری هیپ ، طول عضلات همسترینگ ، و قدرت عضلات اکستانسور هیپ ، کوتاهی عضله ایلیو تیبیال باند و قدرت عضلات ابداکتوری هیپ ، طول و قدرت عضلات ادکتور هیپ،…) به طور همزمان با کمر درد را مورد بررسی قرار دادند که در آن ۶۰۰ نفر شرکت داشتند ، پس از آن نتایج بدین صورت بدست آمد که تحمل عضلات خلف کمر بیشترین ارتباط با کمر درد نداشتند.
در نهایت به این نتیجه رسیدند که کاهش تحمل عضلات خلف کمر و ضعف عضلات شکمی به ارتباط با شدت کمر درد نداشتند این در حالی است که عواملی ساختمانی همچون اندازه قوس کمر ، تیلت لگن ، قوس کف پا ، اختلاف طول عضلات شکم ارتباط معنی داری با کمر نداشتند(۲۱).
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
در این فصل به بررسی روش پژوهش و شیوه اجرای تحقیق پرداخته شده است . در ادامه به مشخص نمودن جامعه آماری و روش نمونه گیری و متغیرهای تحقیق و همچنین ابزار و روش اندازه گیری و روش جمع آوری اطلاعات و پیش فرض های تحقیق و محدودیت های آن خواهیم پرداخت. در انتهای فصل نیز به بررسی روش های آماری و نحوه تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده است.
ماهیت و نوع تحقیق
این پژوهش از نوع نیمه تجربی و یک تحقیق کاربردی است که در آن از طرح پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد.
جامعه آماری و نمونه ی آماری
جامعه آماری شامل کلیه مردان سالم سالمند ۵۰ تا ۷۰ سال بوده که در دانشگاه فردوسی مشهد نمونه گیری به صورت در دسترس انتخاب شد که برای تحقیق ، ۳۰ نفر به صورت نمونه گیری هدفمند با توجه به شرایط ورود تحقیق انتخاب و سپس به صورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی گروهی که تمرینات آب درمانی را انجام دادند و گروه کنترل ، را تشکیل دادند . گروه تجربی به مدت ۱۶ جلسه به تمرینات آب درمانی پرداختند.