رابطه تجربی مانینگ-استریکلر
این رابطه تجربی که به صورت زیر بیان شده است(رابطه‌ی ۳-۲)، به علت سادگی کاربرد و دقت نسبتا خوب آن در بسیاری از مراجع علمی کاربرد دارد به همین دلیل در محاسبات هیدرولیکی این پژوهش نیز از آن استفاده شده است.
Q=
در رابطه ۳-۲،R شعاع هیدرولیکی مقطع جریان بوده که از رابطه ۳-۳ محاسبه می‌شود و، S شیب کف کانال و n ضریب زبری می‌باشد. همچنین در رابطه‌ی ۳-۳، مقدار A نشان دهنده‌‌ی سطح مقطع جریان بر حسب متر مربع، U محیط‌‌‌تر شده بر حسب متر و R شعاع هیدرولیکی نیز بر حسب متر است‌‌‌‌.

شبیه ‌سازی شبکه‌های متعارف جمع‌ آوری فاضلاب و قطر کوچک
همانطور که در فصل دوم اشاره شد، پژوهش‌ها و فعالیت‌های انجام شده در زمینه فرآیندهای شبکه جمع‌ آوری متعارف و همچنین شبکه‌های تحت فشار بسیار زیاد می‌باشد. اما در خصوص شبکه‌های قطر کوچک پژوهشی انجام نشده‌ است. در این تحقیق سعی بر این بود که واکنش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی در شبکه‌های قطر کوچک ثقلی که به اختصار تحت عنوان شبکه‌های SDGS^[12] شناخته می‌شوند، مورد بررسی قرار گیرد. همچنین علاوه بر این شبکه‌ها، تغییرات کیفی فاضلاب در شبکه‌های متعارف نیز مورد مطالعه قرار گرفت. شبکه‌های قطر کوچک نسبت به سایر شبکه‌های نوین پرکاربردتر بوده و در بسیاری از موارد که امکان استفاده از شبکه‌های متعارف وجود نداشته باشد این نوع از شبکه‌ها گزینه مناسبی جهت جمع‌ آوری و انتقال فاضلاب می‌باشند. بنابراین در ساخت مدل آزمایشگاهی، هدف اصلی طراحی مدلی بود که قادر به شبیه‌سازی این دو نوع از شبکه‌ها باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

چگونگی افزایش MLSS درپایلوت
در شبکه‌های جمع‌ آوری نسبت غلظت میکروارگانیسم به غلظت سوبسترا پایین است، بنابراین ممکن است نرخ حذف سوبسترا زیاد نباشد. برای بهبود ظرفیت خودپالایی شبکه‌ها، در ابتدا نیاز است نسبت غلظت میکروارگانیسم به سوبسترا متعادل شود، بنابراین جهت افزایش تبدیلات بیولوژیکی و حذف مواد آلی در شبکه‌ها، در ابتدا نیاز است که غلظت میکروبی داخل شبکه را بالا برد]۲۵[.
جهت افزایش غلظت میکروبی در شبکه‌ها هم از رشد معلق و هم از رشد الحاقی استفاده شده است. بایومس ممکن است به راحتی همراه با جریان فاضلاب از شبکه خارج شود و زمان ماند سلولی آن در این تاسیسات کوتاه است. بنابراین سعی شد جهت افزایش غلظت میکروبی از رشد الحاقی استفاده شود.
جداره داخلی فاضلاب‌روها، تاسیسات مناسبی برای الحاق میکرواگانیزم است و از این طریق می‌توان نسبت به افزایش MLSS اقدام کرد. در این پژوهش جهت بالا بردن غلظت میکروارگانیسم‌ها و در نهایت بهبود میزان F/M، از رشد الحاقی میکروارگانیسم به جدار داخلی لوله‌ها استفاده شده است. اما از آنجا که جنس لوله‌های مورد استفاده در شبکه‌های قطر کوچک‌‌‌‌، از PVC می‌باشد، سطح این لوله‌ها صاف بوده و بایوفیلم تشکیل شده در جداره داخلی لوله‌ها ممکن است در اثر تنش برشی ناشی از جریان فاضلاب ریزش کند. در صورت افزایش زبری سطح داخل لوله‌ها، امکان تشکیل بایوفیلم مناسب وجود دارد.
باکتری‌های هوازی در نزدیکی فاز سیال که اکسیژن محلول موجود است رشد می‌کنند، همچنین‌‌ یک لایه بی‌هوازی در داخل بایوفیلم، در نزدیکی سطح اتصال ایجاد می‌شود]۲۵[. در نتیجه، با ایجاد ‌‌یک لایه بایوفیلم در لوله‌های جمع‌ آوری فاضلاب امکان حذف BOD و نیتروژن وجود دارد.

ساخت پایلوت آزمایشگاهی
پس از انتخاب روش مورد نظر جهت بررسی فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی که در شبکه‌ها رخ می‌دهند، نسبت به طراحی مدل اقدام شد. چندین طرح جهت ساخت مد نظر بود، اما با توجه به محدودیت‌های آزمایشگاه و عدم دسترسی به فضای مناسب، امکان ساخت طرح ایده‌آل را وجود نداشت. در ابتدا تصمیم بر این بود که جهت نزدیک‌تر شدن به واقعیت، طول مدل حداقل بالای ۲۰ متر باشد تا بتوان تغییرات حاصل از واکنش‌های مذکور را به صراحت دید. در آزمایشگاه با توجه به محدود بودن فضا، امکان ساخت مدلی با طول دلخواه میسر نبود. بنابراین مجبور به طراحی مدل با طول کمتر و همچنین جانمایی آن به صورت فشرده بودیم. جهت رسیدن به این منظور، مدل به صورت زیگزاگ طراحی شد، به این صورت که لوله‌ها با طول‌‌ یک متر از طریق دو خم ۴۵ درجه به‌‌یکدیگر متصل می‌شدند و هر بار مسیر انتقال جریان با۱۸۰ درجه تغییر مواجه می‌شد.
جریان در لوله‌ها به صورت ثقلی طراحی شد و برای این منظور از‌‌ یک سطح شیبدار که لوله‌ها روی آن قرار داشتند استفاده شد. شیب سطح مورد نظر از طریق تغییر ارتفاع پایه‌ها قابل تنظیم بود و از این طریق امکان برقراری شرایط مختلف هیدرولیکی جهت رسیدن به حداقل شیب در شبکه‌های متعارف و SDGS مهیا شد. همانطور که در بخش مربوط به طراحی پایلوت‌های آزمایشگاهی ذکر شد، جهت ایجاد جریان در این مدل‌ها از پمپ‌های بازچرخانی استفاده می‌شود. در این پژوهش نیز جهت ایجاد جریان از‌‌یک پمپ لجن کش استفاده شد. شکل ۳-۱ نشان دهنده طرح نهایی شماتیک پایلوت می‌باشد.
شماتیک طرح نهایی پایلوت

انتخاب مصالح
پس از طراحی نهایی مدل مورد نظر، در ابتدا نسبت به انتخاب مصالح اقدام شد. در انتخاب مصالح سعی بر این بود مصالحی انتخاب شوند که عموما در شبکه‌های واقعی کاربرد داشته و همچنین در دسترس و کم هزینه باشند. مصالح مورد نیاز جهت ساخت پایلوت شامل لوله‌ها و خم‌ها، مخازن، شیرها، پمپ‌ها، دیفیوزر، توری‌ها و سطح شیبدار جهت ایجاد جریان ثقلی بود.

قطر و نوع لوله‌ها
از آنجاکه هدف از ساخت پایلوت علاوه بر بررسی شبکه‌های متعارف، بررسی فرآیندهای حذف در شبکه‌های قطر کوچک نیز بود، سعی شد قطری لوله‌ها به نحوی انتخاب شود که امکان شبیه‌سازی هر دو مورد فراهم شود. امکان انتخاب حداقل قطر مورد استفاده در شبکه‌های متعارف وجود نداشت زیرا در این صورت جهت برقراری جریان نیاز به پمپ با دبی بسیار بالا بود و این کار عملا امکان پذیر نبود. بنابراین قطر لوله‌های پایلوت ۱۰ سانتیمتر انتخاب شد که ‌‌یکی از قطرهای پرکاربرد در شبکه‌های جمع‌ آوری قطر کوچک نیز می‌باشد]۱۷[. از این قطر لوله در مراجع گذشته جهت بررسی شبکه‌های جمع‌ آوری استفاده شده است]۲۵[. از لوله‌های PVC^[13] جهت ساخت پایلوت استفاده شد که در هر دو نوع شبکه کاربرد دارند. این لوله‌ها دارای دیواره‌ای صاف بوده و مقاومت آن‌ ها در برابر خوردگی میکروبی و شیمیایی بسیار خوب است.
همچنین جهت مشاهده نحوه الحاق میکروارگانیسم‌ها به جدار داخلی از دو لوله شیشه‌ای به قطر ۱۰ سانتی متر استفاده شد. این لوله‌ها توسط ‌‌یک کارگاه شیشه‌گری واقع در شهر اصفهان در طول، ضخامت و قطر مورد نیاز ساخته شدند. لوله‌های شیشه‌ای در طول‌های ۵ و ۱۰ متری قرار داده شدند و کنترل عمق جریان فاضلاب نیز از طریق این لوله‌ها امکان پذیر بود. شکل ۳-۲ نشان‌دهنده‌ی لوله‌های مورد استفاده است.
لوله‌های مورد استفاده در پایلوت

پمپ‌ها
پمپ انتقال جریان می‌بایست قدرت کافی جهت انتقال جریان در دبی‌های بالا را داشته باشد. به دلیل وجود مواد معلق و فلاک‌های بایومس، جهت بازچرخانی جریان فاضلاب در پایلوت از ‌‌یک پمپ لجن‌کش استفاده شد. این الکتروپمپ‌ها جهت پمپاژ مایعات دارای ذرات جامد معلق و الیاف بلند، فاضلاب، آبهای آلوده و آبهای گل ‌آلود مناسب می باشد.
پمپ‌های لجن کش از لحاظ ساختاری همانند پمپ‌های توربین عمودی می‌باشد. اساسا ‌‌یک موتور الکتریکی، پمپ را به حرکت در می‌آورد و انرژی جنبشی سیال را افزایش می‌دهد. پمپ لجن‌‌کش شامل ‌‌یک پمپ گریز از مرکز به همراه شفت عمودی است که فشار سیال خروجی به چرخش پروانه‌ها وابسته است.
پس از بررسی انواع پمپ‌های موجود در بازار پمپی با مارک تجاری Stream با دبی ۱۰ متر مکعب بر ساعت و قطر لوله خروجی ۳ اینچ تهیه شد (شکل۳-۳). کنترل دبی جریان از طریق شیر تعبیه شده در مسیر جریان امکان پذیر بود. پمپ‌ها در اینگونه پایلوت‌های آزمایشگاهی، از جمله نقاط بحرانی در انتقال جریان می‌باشند، زیرا امکان ایجاد اغتشاش در این نقاط وجود دارد. به همین دلیل در نصب پمپ‌ها حداکثر دقت اعمال شد تا جریان اغتشاشی ایجاد شده در پایلوت به حداقل برسد.
پمپ لجن کش مورد استفاده جهت بازچرخانی جریان
میزان غلظت اکسیژن در شبکه‌های جمع‌ آوری بسیار اهمیت دارد زیرا اکسیژن در فرآیندهای هوازی که درشبکه‌ها رخ می‌دهند نقش پذیرنده الکترون را داشته و بالا بودن غلظت آن می‌تواند مانع از فعالیت باکتری‌های بی‌هوازی و ایجاد مشکلاتی مانند تولید بو و خوردگی در شبکه‌ها شود. انتقال اکسیژن از وجه اشتراک گاز و سیال ‌‌یکی از مواردی است که در شبکه‌های جمع‌ آوری فاضلاب و نحوه عملکرد این تاسیسات بسیار اهمیت دارد]۲۶[. همانطور که قبلا اشاره شد، در این پژوهش سعی در راهبری پایلوت در فاز هوازی بود. بنابراین نیاز به‌‌ یک منبع انتقال اکسیژن در پایلوت بود که توانایی افزایش غلظت اکسیژن محلول فاضلاب را داشته باشد.
جهت تامین اکسیژن مورد نیاز از ‌‌یک پمپ هواده با قابلیت ۸۰ متر مکعب هوا در ساعت و حداکثر فشار ۱۶ کیلو پاسکال که در آزمایشگاه موجود بود استفاده شد شکل(۳-۴). در صورت فعالیت پیوسته پمپ هواده، غلظت اکسیژن فاضلاب بیش از ‌‌‌‌اندازه بالا می‌رفت که در این صورت شرایط شبیه‌سازی آزمایشگاهی با شرایط واقعی شبکه‌های جمع‌ آوری اختلاف داشت. به منظور کنترل غلظت اکسیژن، فعالیت پمپ هواده از طریق کلید زمانی که در مسیر جریان برق آن قرار داده شده بود قابل تنظیم بود. کلید زمانی مذکور قابلیت تنظیم زمان روشن و خاموش شدن پمپ را فراهم می‌کرد.
پمپ هواده مورد استفاده

دیفیوزر

د
شماره عنوان صفحه
جدول شماره ۲۰– امکانات ورزشی موجود در محله از دیدگاه ساکنین نمونه در محله‌های منطقه یک شهرداری تهران ۹۹
جدول شماره ۲۱– امکانات تفریحی در محله از دیدگاه ساکنین نمونه در محله‌های منطقه یک شهرداری تهران ۹۹
جدول شماره ۲۲– امکانات موجود در محله از دیدگاه ساکنین محله‌های منطقه یک شهرداری تهران ۱۰۰
جدول شماره ۲۳ – نیازهای فرهنگی محله نیاوران ۱۰۰
جدول شماره ۲۴- نیازهای ورزشی محله نیاوران ۱۰۱
جدول شماره ۲۵- نیازهای آموزشی محله نیاوران ۱۰۱
جدول شماره ۲۶ – نیازهای ورزشی محله حصار بوعلی ۱۰۲
جدول شماره ۲۷ – نیازهای تفریحی محله حصار بوعلی ۱۰۲
جدول شماره ۲۸- نیازهای آموزشی محله حصار بوعلی ۱۰۳
جدول شماره ۲۹- آموزش وظایف شهروندی ساکنین تحت پوشش منطقه یک شهرداری به وسیله شهرداری منطقه ۱۰۳
جدول شماره ۳۰- زمینه‌های آموزش وظایف شهروندی به ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران ۱۰۴
جدول شماره ۳۱- وجود شورایاری در محله مسکونی ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران ۱۰۵
جدول شماره ۳۲- هدف از ایجاد شورایاری از دیدگاه ساکنین مورد مصاحبه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران ۱۰۶
جدول شماره ۳۳- طرح‌های پیشنهادی به وسیله ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران به منظور بهبود وضع محله آنان ۱۰۷
جدول شماره ۳۴- مهمترین مشکلات محله ساکنین مورد مصاحبه در محله‌های منطقه یک شهرداری تهران ۱۰۷
جدول شماره ۳۵- تمایل ساکنین به مشارکت برای رفع مشکلات محله ۱۰۸

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول شماره ۳۶– نیازهای فرهنگی محله از دیدگاه شورایاران محله‌های منطقه یک شهرداری ۱۱۰
جدول شماره ۳۷- نیازهای ورزشی محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری از دیدگاه شورایاران ۱۱۱
جدول شماره ۳۸- مهمترین نیازهای تفریحی محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران ۱۱۲
ذ
شماره عنوان صفحه
جدول شماره ۳۹- نیازهای آموزشی محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران ۱۱۳
ر
چکیده
برخورداری از فضا، امکانات و سرانه‌های فرهنگی، تفریحی و ورزشی از جمله حقوق شهروندی به‌شمار رفته و در عصری که از آن تحت عنوان “تمدن فراغت” نام برده می‌شود برنامه‌ریزی به منظور بهینه‌سازی نحوه گذران اوقات فراغت گروه‌ها و قشرهای مختلف مردم امری ضروری و اجتناب ناپذیر محسوب می‌گردد.سنجش نیازهای گروه هدف که معمولاً از آن تحت عنوان نیازسنجی، یاد می‌شود یکی از نخستین مراحل در روند برنامه‌ریزی به شمار رفته و فرآیندی است که فاصله و شکاف بین “وضع موجود” و “وضع مطلوب” را شناسایی نموده و سپس در قالب نیازها اولویت بندی می‌کند. در فرایند نیازسنجی و تعیین نیازها کلیه گروه‌های ذی‌نفع مشارکت نموده و “برنامه ریزی از پایین به بالا” از قوه به فعل در آمده و جامه عمل می‌پوشد.
تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد که از ۱۹۸۰ میلادی به بعد در برنامه‌های توسعه و همچنین توسعه شهری توجه فزاینده‌ای به رویکرد مشارکتی، صورت گرفته تا جایی که در حال حاضر مشارکت شهری رمز موفقیت طرح‌های توسعه شهری و یکی از معیارهای عملکرد مدیریت شهری و ارکان آن (شهرداری‌ها و شورای شهر) به شمار می‌رود.
اطلاعات موجود از آن حکایت دارد که در گذشته بسیاری از طرح‌های توسعه محله‌ای بدون انجام پروژه‌های نیازسنجی و مشارکت صاحبنظران و ساکنین محله در تعیین نیازهای محله، تهیه و به مورد اجرا گذاشته شده و نتیجه حاصله از آن موازی کاری، ایجاد فرصت‌های دسترسی ناعادلانه به امکانات و فضاهای اجتماعی، فرهنگی در سطح محله‌های مختلف و بالاخره تهیه و اجرای طرح‌های توسعه ناسازگار با مقتضیات و ملاحظات فرهنگی- اجتماعی محله بوده که معمولاً مورد استقبال ساکنین محله قرار نمی‌گرفت. آینده‌نگری و پیش بینی تحولات از نیازهای اساسی برنامه ریزان و مدیران است. ساکنین مورد مصاحبه مهمترین فایده و نتیجه حاصل از مشارکت ساکنین در اجرای پروژه‌های نیازسنجی و تعیین نیازهای محله را افزایش نرخ مشارکت محله‌ای و تقویت احساس تعلق به محله و بالاخره تهیه طرح‌های محله بر اساس نیازهای واقعی ذکر نموده‌اند.
۱
به اعتقاد آنان مشارکت فعالانه ساکنین در فرایند تهیه، اجرا و بهره‌برداری از طرح‌های توسعه محله، مستلزم جلب اعتماد ساکنین محله از طریق عمل کردن به وعده‌های داده شده می‌باشد و تحقق وعده‌های داده شده اعتماد ساکنین محله را به سازمان‌های دست اندرکار تهیه و اجرای طرح‌های توسعه محله جلب نموده و جلب اعتماد ساکنین به مشارکت خودانگیخته مردمی در سطح محله منجر می‌گردد.
۲
۱-۱- طرح و بیان مساله
برخورداری از فضا، امکانات و سرانه‌های فرهنگی، تفریحی و ورزشی از جمله حقوق شهروندی به‌شمار رفته و در عصری که از آن تحت عنوان “تمدن فراغت” نام برده می‌شود برنامه‌ریزی به منظور بهینه‌سازی نحوه گذران اوقات فراغت گروه‌ها و قشرهای مختلف مردم امری ضروری و اجتناب ناپذیر محسوب می‌گردد.
برنامه‌ریزی جهت برخورداری و بهبود بخشیدن به شاخص‌ها و سرانه‌های فرهنگی، تفریحی و ورزشی و بهینه سازی نحوه گذران اوقات فراغت مستلزم شناخت وضع موجود امکانات و سرانه های فرهنگی، تفریحی و ورزشی در هر محله و نیازسنجی و تعیین نیازهای فرهنگی، تفریحی و ورزشی محله‌های مختلف می‌باشد.
سنجش نیازهای گروه هدف که معمولاً از آن تحت عنوان نیازسنجی^[۱]، یاد می‌شود یکی از نخستین مراحل در روند برنامه‌ریزی به شمار رفته و فرآیندی است که فاصله و شکاف بین “وضع موجود” و “وضع مطلوب” را شناسایی نموده و سپس در قالب نیازها اولویت بندی می‌کند. در فرایند نیازسنجی و تعیین نیازها کلیه گروه‌های ذی‌نفع مشارکت نموده و “برنامه ریزی از پایین به بالا” از قوه به فعل در آمده و جامه عمل می‌پوشد.
بدین ترتیب روی آوری سازمان‌های دست اندرکار تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری به نیازسنجی و تعیین نیازهای مردم نخستین گام در جهت جلب مشارکت مردمی و دگرگونی در رویکرد برنامه‌ریزی از “برنامه‌ریزی برای مردم” به “برنامه‌ریزی با مردم” و به بیان ساده‌تر توجه به مهمترین عنصر توسعه یعنی انسان در فرایند تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری به شمار می‌رود. به همین سبب در ادبیات جدید توسعه با توجه به اهمیت نقش مردم در جامعه از “مردم” به عنوان ثروت واقعی جامعه یاد شده و اصطلاح تخصصی “توسعه از پایین به بالا” نیز ناظر به نقش مشارکتی مردم در فرایند توسعه می‌باشد.
تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد که از ۱۹۸۰ میلادی به بعد در برنامه‌های توسعه و همچنین توسعه شهری توجه فزاینده‌ای به رویکرد مشارکتی^[۲]، صورت گرفته تا جایی که در حال حاضر مشارکت شهری رمز موفقیت طرح‌های توسعه شهری و یکی از معیارهای عملکرد مدیریت شهری و ارکان آن (شهرداری‌ها و شورای شهر) به شمار می‌رود.
عمده‌ترین نتایج و پی‌آمدهای مشارکت شهری عبارتند از:
آگاهی مردم از مهارت‌ها و توانایی‌های خود
تقویت حس اعتماد و اطمینان نسبت به مدیران شهری
تقویت حس همکاری میان شهروندان و مدیران شهری
بروز خلاقیت‌های شهروندان و ارائه طرح‌ها و پیشنهادات
احساس تعلق بیشتر به جامعه شهری
مشارکت شهری برای نظام مدیریت شهری و توسعه شهری کارکردهای گوناگونی دارد که از جمله این کارکردها می‌توان به افزایش دسترسی به اطلاعات شهری، تعیین اولویت‌ها و نیازهای شهروندان و کوشش‌های جمعی برای اجرای طرح‌های توسعه می‌باشد.
مشارکت شهری در اجرای طرح‌های توسعه دارای چندین سطح گوناگون است. “راجر” حداقل به شش سطح اشاره کرده است:
مشارکت خودجوش (حضور خودجوش مردم)
مشارکت شهری فعال (همکاری مردم و مجریان پروژه)
مشارکت منفعل شهری (حضور فیزیکی صرف مردم)
مشارکت شهری کارکردی (قرار گرفتن مردم در جریان پروژه‌ها)
مشارکت شهری موثر (حضور مردم در نهادها بدون حق رأی)
مشارکت شهری مشورتی (مشاوره دادن به مجریان پروژه)
رویکرد محله‌گرایی که یکی از مهمترین هدف‌های آن تقویت فرهنگ مشارکت اجتماعی در سطح محله، شرکت دادن مردم محل در روند تصمیم‌گیری، تهیه، اجرا و بهره‌برداری از طرح‌های توسعه محله‌ای و “واگذاری کار مردم محله به ساکنین آن” است موجب شده است تا “نیازهای مردم” و “امکانات شهرداری” در سطح محله با هم تلاقی کرده و نیازهای محله به وسیله شورایاری‌ها که مهمترین مرجع تشخیص نیازهای محله به حساب آمده و با مشارکت ساکنین محله تعیین شده و به شهرداری ارائه گردد تا براساس نیازهای واقعی محله‌ها طرح‌های توسعه محله‌ای تهیه، اجرا و مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
اطلاعات موجود از آن حکایت دارد که در گذشته بسیاری از طرح‌های توسعه محله‌ای بدون انجام پروژه‌های نیازسنجی و مشارکت صاحبنظران و ساکنین محله در تعیین نیازهای محله، تهیه و به مورد اجرا گذاشته شده و نتیجه حاصله از آن موازی کاری، ایجاد فرصت‌های دسترسی ناعادلانه به امکانات و فضاهای اجتماعی، فرهنگی در سطح محله‌های مختلف و بالاخره تهیه و اجرای طرح‌های توسعه ناسازگار با مقتضیات و ملاحظات فرهنگی- اجتماعی محله بوده که معمولاً مورد استقبال ساکنین محله قرار نمی‌گرفت.

سید یزداله طاهری نسب به ذکر معیارهای اختلاف جرایم پرداخته و اختلاف جرایم در رکن مادی، در نوع مجازات، در رکن قانونی و روانی را ملاک اختلاف جرایم می داند.

۱-۲ تعدد مادی در جرایم مشابه

این نوع تعدد در ادامه ی ماده‌ی ۴۷ قانون مجازات اسلامی بیان شده است:«… واگر مختلف نباشند( جرایم ارتکابی) فقط یک مجازات تعیین می گردد و در این قسمت تعدد جرم از علل مشدده ی کیفر می باشد…»
این نوع تعدد حالت کسی است که مرتکب افعال متعدده از یک نوع شده باشد و هنوز به خاطر جرم یا جرایم قبلی محاکمه و محکوم نشده است. برای تحقق تعدد واقعی جرایم مشابه اولاً باید بیش از یک جرم واقع شده باشد. ثانیاً مرتکب برای هیچ یک از جرایم ارتکابی مجازات و محکوم نشده باشد و ثالثاً همه ی جرایم ارتکابی از یک نوع باشند. یکی از اساتید علم حقوق در این خصوص می نویسد: به اعتقاد ما اشکالی وجود ندارد اگر جرایمی را که از نظر طبیعت با یکدیگر مشابهت دارند در یک نوع قرار داده و به تشدید مجازات مبادرت کرد. شروع به جرم را نیز می توان با جرم تام در یک ردیف دانست. به عنوان مثال شروع به کلاهبرداری و جرم کامل کلاهبرداری مختلف تلقی نمی شوند.^[۷۴]

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در جرایم متعدد مادی از نوع مشابه قانون گذار بر خلاف تعدد مادی جرایم اختلافی که در آن از سیستم جمع مادی مجازات‌ها پیروی می کرد قائل به سیستم عدم جمع مجازات‌ها بوده و تعدد در این نوع جرایم را از علل مشدده ی کیفری می دانست.
مطابق قانون مذکور در صورتی که تعدد مادی در جرایم مشابه باشد قاضی دادگاه در تشدید مجازات مخیر است چرا که در متن ماده آمده است«… در این قسمت تعدد جرم می تواند از علل مشدده ی کیفری باشد.» که این مخالفت با مبنای تشدید مجازات در جرایم متعدد است چرا که دادن اختیار به قاضی در این ماده می تواند مانع اجرای عدالت قضایی گردد چرا که قاضی در تشدید یا عدم تشدید مجازات مختار است و در صورتی که تشدید صورت نگیرد و ممکن است مرتکب جرم متعدد در واحد همانند یکدیگر مجازات شوند که این موضوع در مغایرت با عدالت است .
هر چند قانون گذار در ماده‌ی ۴۷قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۷۰) همانند قانون قبلی یعنی قانون، راجع به قانون مجازات اسلامی (مصوب۱۳۶۱) حق تعیین مجازات به بیش از حداکثر مقرر قانونی را به دادگاه داده، اما متأسفانه هیچ معیاری را برای نحوه و میزان تشدید مجازات ارائه نداده است و این امر تعارض این ماده با اصل قانونی بودن مجازات‌ها را تداعی می کند، چرا که اصل قانونی بودن مجازات به این معنا است که هیچ مجازاتی قابل اعمال نیست، مگر آنکه قانون گذار میزان و نحوه ی اجرای آن را تعیین و اعلام کرده باشد^[۷۵]. این در حالی است که مقنن می توانست از بند الف ماده‌ی ۳۲ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۵۲ که در خصوص نحوه ی تشدید مجازات تعیین تکلیف کرده بود بهره مند گردد.
در قسمت آخر ماده‌ی ۴۷ قانون مورد بحث آمده است «… و اگر جرایم ارتکابی در قانون، عنوان خاصی داشته باشد مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم می گردد.»
در صورتی که مجموع جرایم ارتکابی در قانون عنوان جرم خاصی داشته باشد مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم می گردد. در این مورد نیز هر چند تعدد جرم به شکل واقعی یا معنوی آن ممکن است وجود داشته باشد اما معمولاً چون این موارد زیر عنوان جرم خاصی قابل مجازات شناخته شده است و قانون گذار علی الاصول به شدت کیفر در این موارد اعتقاد دارد. لذا همان مجازات قانونی را کافی می داند.^[۷۶]
ماده‌ی ۴۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ در تبصره حکم تعدد جرم در حدود و قصاص و دیات را بدون ارائه نظری به ابواب مربوط به این مجازات‌ها واگذار نموده است.

بند دوم: تعدد معنوی جرم

ماده‌ی ۴۶ قانون سال ۱۳۷۰به بیان مقررات تعدد معنوی یا همان تعدد اعتباری پرداخته است:«در جرایم قابل تعزیر هرگاه فعل واحد دارای عناوین متعدده جرم باشد مجازات جرمی داده می شود که مجازات آن اشد است.» مقصود از تعدد اعتباری جرم، شمول چند وصف جزایی بر فعل واحد است به این معنی که گاه فعل واحد، نقض چندین ماده از قوانین کیفری محسوب شده و به نظر چنین می رسد که جرائم متعددی ارتکاب یافته اند^[۷۷].
در مقایسه ی ماده ۴۶ قانون مورد مطالعه با قوانین قبل از انقلاب اولین نکته و تغییری که به چشم می خورد محدود کردن دایره ی جرائم ارتکابی به جرائم قابل تعزیر می باشد.
ابهامی که در تعدد عنوانی و جرائمی که می تواند موضوع ماده‌ی ۴۶ قانون مجازات اسلامی واقع شود وجود دارد در خصوص جرایمی است که دارای مجازات های باز دارنده هستند می دانیم که در ماده‌ی ۴۶ فقط به جرایم قابل تعزیر اشاره شده است، ولی راجع به جرایم دارای مجازات های بازدارنده ، نه در ماده‌ی ۴۶ و نه در تبصره ی ماده‌ی ۴۷ قانون مجازات اسلامی حکمی دیده نمی شود و این سکوت قانون ممکن است این شبهه را ایجاد نماید که جرایم دارای مجازات های بازدارنده را نمی توان مشمول ماده‌ی ۴۶ق.م.ا دانست لیکن با توجه به شمول معنوی جرایم قابل تعزیر، بر تعزیرات شرعی و حکومتی و همچنین عدم استثناء تعزیرات حکومتی از حکم مواد ۴۶و ۴۷ ق.م.ا در تبصره ی ماده‌ی ۴۷ آن قانون می توان گفت که عدم قید جرایم دارای مجازات های باز دارنده در ماده‌ی۴۶در کنار جرایم قابل تعزیر، ناشی از سهو مقنن بوده است و بنابراین تعدد عنوانی در جرایم دارای مجازات های باز دارنده قابل تحقق است^[۷۸]. قانون گذار در قانون ۱۳۷۰ بحثی از جرائمی که مجازات های بازدارنده کیفر آنهاست نکرده و به نظر می رسد این مسئله از باب تسامح است و دلیلی بر منع اعمال تعدد در مجازات های بازدانده ی مشخص شده برای جرایم وجود نداشته باشد.^[۷۹]
نکته ی آخر اینکه قانون گذار در تعدد معنوی قائل به سیستم عدم جمع مجازات هاست و مجازات اشد مورد اجرا واقع می گردد.

گفتار سوم: تعدد جرم بر اساس لایحه قانون مجازات اسلامی۱۳۹۰

مقنن طی مواد ۱۳۰ تا ۱۳۴ لایحه قانون مجازات اسلامی به مقررات تعدد جرم پرداخته است.
قانون مذکور نه تنها در تعداد مواد اختصاص یافته به مبحث تعدد با قوانین قبلی متفاوت است. از لحاظ موضوع نیز به مسائل بیشتری پرداخته شده است.چنانچه در مطالب آتی مطالعه می نماییم بسیاری از ابهامات قوانین گذشته در قانون لاحق برطرف شده است.

بند اول: تعدد معنوی

ماده‌ی ۱۳۰ قانون مذکور به بیان مقررات تعدد معنوی پرداخته است و اختلاف آن ماده‌ی۴۶ قانون سابق تفاوت شکلی است. فعل واحد به رفتار واحد و عناوین متعدده جرم به عناوین مجرمانه متعدد تغییر یافته است و تکرار کلمه مجازات در قسمت اخیر ماده‌ی۴۶ که از لحاظ انشایی صحیح نبود حذف گردیده است.
مطابق ماده ۱۳۰ در جرایم موجب تعزیر هرگاه رفتار واحد، دارای عناوین متعدد مجرمانه متعدد باشد، مرتکب به مجازات اشد محکوم می شود.
نظر به این که ماده‌ی مذکور از لحاظ ماهوی تفاوتی با قانون سابق ندارد و با عنایت به ذکر مقررات تعدد اعتباری در مطالب گذشته جهت ممانعت از اطاله کلام از توضیح بیشتر خودداری می نماییم.

بند دوم: تعدد مادی

ماده‌ی۱۳۳ لایحه با دو بند و ۴ تبصره مقررات تعدد مادی جرم را بیان نموده که با توجه به تفاوت عمده ای که با قانون سال ۱۳۷۰ دارد نیاز به بررسی و دقت نظر بسیاری می باشد.
لایحه جدید در موارد بسیاری از قانون سال ۱۳۵۲ الهام گرفته است.
ماده ۱- ۳۳ الف: در جرایم موجب تعزیر هرگاه جرایم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد دادگاه برای هر یک از جرایم حداکثر مجازات مقرر را مورد حکم قرار می دهد و هر گاه جرایم ارتکابی بیش از سه جرم باشد، مجازات هر یک را بیش از حداکثر مجازات مقرر قانونی تعیین می کند، بدون این که از حداکثر به اضافه نصف تجاوز کند. در هر یک از موارد فوق فقط مجازات اشد قابل اجرا است و اگر مجازات اشد به یکی از علل قانونی تقلیل یابد یا تبدیل یا غیر قابل اجرا شود، مجازات اشد بعدی اجرا می گردد.
ب: در هر مورد که مجازات فاقد حداقل و حداکثر باشد جرایم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد تا یک چهارم و اگر جرایم ارتکابی بیش از سه جرم باشد تا نصف مجازات مقرر قانونی به اصل آن اضافه می گردد.
تبصره۱– در صورتی که از رفتار مجرمانه واحد، نتایج مجرمانه متعدد حاصل شود برابر مقررات فوق عمل خواهد شد.
تبصره۲– در صورتی که مجموع جرایم ارتکابی در قانون عنوان مجرمانه خاصی داشته باشد، مقررات تعدد جرم اعمال نشده و مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم می گردد.
تبصره۳– در تعدد جرم در صورت وجود جهات تخفیف، دادگاه می تواند مجازات مرتکب را تا میانگین حداقل و حداکثر و چنانچه مجازات فاقد حداقل و حداکثر باشد تا نصف آن تقلیل دهد.
تبصره۴– مقررات تعدد جرم در مورد جرایم تعزیری درجه هفت و هشت اجرا نخواهد شد این مجازات‌ها با هم و نیز با مجازات های تعزیری درجه یک تا شش جمع خواهد شد.
بند الف ماده‌ی مورد بحث همانطور که در بیان تاریخچه تعدد جرم مورد بررسی قرار گرفت تکرار بند الف ماده ۳۲ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۵۲ می باشد با اندک تفاوتی از لحاظ انشاء کلمات.
لیکن در صدر ماده تفاوت عمده و مهمی وجود دارد؛ در ماده ۳۲ قانون سال ۱۳۵۲ عنوان جرایم ارتکابی مقرر شده بود که تمامی جرایم را در بر می گرفت. قوانین سال های ۱۳۶۱و ۱۳۷۰ جرایم تعزیری را مشمول مقررات تعدد جرم می دانستند و در لایحه قانون مجازات اسلامی نیز هر چند مقنن از قانون سال۱۳۵۲ الهام گرفته است لیکن تنها جرایم مستوجب تعزیر را بیان نموده لذا محدوده مقررات تعدد جرم نسبت به قانون سال ۱۳۵۲ محدود تر می باشد.
بند الف ماده ۱۳۳ دو فرض را برای تعدد جرایم تعزیری مورد نظر قرار داده است.
فرض اول: هرگاه جرایم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد دادگاه برای هریک از آن جرایم حداکثر مجازات مقرر را مورد حکم قرار می دهد…در هر یک از موارد فوق فقط مجازات اشد قابل اجرا است.
همانطور که مشاهده می گردد این قانون برخلاف قانون سال ۱۳۷۰ تعداد جرایم ارتکابی را در تعیین مجازات مد نظر قرار داده است که موضوعی عادلانه می باشد و گامی است به سوی فردی کردن مجازات. چرا که کسی که تعداد جرایم بیشتری انجام می دهد نسبت به کسی که میزان جرایم ارتکابی کمتری در پرونده خود دارد خطرناک تر می باشد و می بایست به مجازات بیشتری محکوم گردد.
همانطور که گفته شد اگر مرتکبی تا سه جرم تعزیری انجام دهد و مشمول مقررات تعدد جرم قرار گیرد یعنی هیچ یک از جرایم ارتکابی منجر به محکومیت قطعی از دادگاه نشده باشد قاضی برای هریک از جرایم ارتکابی حداکثر مجازات مقرر در قانون را حکم می دهد و در نهایت مجازات اشد اجرا خواهد شد به عبارتی حداکثر مجازات جرمی به موقع اجرا گذارده می شود که از بقیه جرایم سنگین تر و مجازات بیشتری داشته باشد.
فرض دوم: هرگاه جرایم ارتکابی بیش از سه جرم باشد، مجازات هر یک را بیش از حداکثر مجازات قانونی تعیین می کند بدون این که از حداکثر به اضافه نصف آن تجاوز کند، در هر یک از موارد فوق فقط مجازات اشد قابل اجراست. در فرض جرایم تا سه جرم قانون گذار تجاوز از حداکثر قانونی را مجاز نمی داند، و دادگاه مکلف است به طور معین به حداکثر مجازات حکم دهد و در نهایت حداکثر مجازات اشد اجرا خواهد شد.
اما در فرض دوم جرایم ارتکابی بیش از سه جرم است قاضی برای هر یک از جرایم به بیش از حداکثر مجازات قانونی حکم می دهد و جواز فراتر رفتن از حداکثر را دارد ولی مقنن برای او حدودی تعیین کرده، دادگاه در حد فاصل حداکثر مجازات و حداکثر به اضافه ی نصف اجازه ی صدور حکم را دارد. به طور مثال اگر مجازات جرمی شش ماه تا سه سال حبس باشد قاضی می تواند از شش ماه و یک روز تا چهار سال و شش ماه حبس حکم کند. در این فرض نیز مانند قسمت اول ماده پس از صدور حکم برای هر جرم شدیدترین مجازات اجرا خواهد شد.
قانون گذار در لایحه قانون مجازات اسلامی در رابطه با تعدد جرایم تعزیری اصل عدم جمع مجازات‌ها را پذیرفته، لذا فقط مجازات اشد اجرا می گردد. و علت این امر که برای تمامی جرایم مجازات جداگانه تعیین می شود این است که احتمال دارد مجازات اشد همانطور که در متن ماده دیده می شود به یکی از علل قانونی نقض شود که در این صورت مجازات اشد بعدی که مورد حکم قرار گرفته اجرا خواهد شد.
قسمت اخیر بند الف ماده‌ی ۱۳۳ می گوید«… و اگر مجازات اشد به یکی از علل قانونی تقلیل یابد یا تبدیل یا غیر قابل اجرا شود، مجازات اشد بعدی اجرا می گردد.»
ممکن است مجازات اشد به عللی تا قبل از حصول مرور زمان اجرا نشود و در نتیجه مشمول مرور زمان شده و همانطور که در حکم ذیل ماده ۳۲ مطرح گردیده است غیر قابل اجرا شود. گرچه در عمل بعید به نظر می رسد که مجازات جرم اشد که قاعدتاً دارای مرور زمان طولانی تری از جرم خفیف تر است مشمول مرور زمان بشود بدون آن که مجازات جرم خفیف تر نیز مشمول مرور زمان گردد ولی چون ذیل ماده صراحت دارد به این که در صورت غیر قابل اجرا شدن مجازات شدید تر مجازات اشد بعدی بایستی به موقع اجرا گذارده شود، چنین نتیجه می شود که در فرض مرور زمان همین قاعده بایستی رعایت گردد، یعنی شمول مرور زمان نسبت به مجازات اشد مانع اجرای مجازات اشد بعدی نخواهد شد.^[۸۰]
همچنین چنانچه مجازات اشد مربوط به جرمی باشد که با گذشت شاکی خصوصی یا با وضع قانون جدیدی مبنی بر لغو یا تخفیف مجازات غیر قابل اجرا گردد در این صورت نیز مجازات اشد بعدی اجرا خواهد گردید.^[۸۱]
بند الف ماده ۱۳۳ حکم تعدد جرم در خصوص جرایم دارای حداقل و حداکثر مجازات را معین کرده است و در رابطه با مجازات های فاقد حداقل و حداکثر بند ب ماده مذکور تعیین تکلیف نموده است.
بند ب- در هر مورد که مجازات فاقد حداقل و حداکثر باشد اگر جرایم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد تا یک چهارم و اگر جرایم ارتکابی بیش از سه جرم باشد تا نصف مجازات مقرر قانونی به اصل آن اضافه می گردد.
خوشبختانه مقنن در وضع ماده ۱۳۳ به اصل قانونی بودن جرم و مجازات پایبند بوده و حدود تشدید مجازات را معین نموده است و از تصمیمات مغرضانه ی احتمالی دادگاه ها جلوگیری به عمل آورده است .
مطابق بند ب در صورتی که جرایم ارتکابی تا سه جرم باشد و مجازات جرمی ۱۰ سال حبس باشد قاضی مکلف است مجازات او را تشدید نماید لیکن در تعیین مجازات از ۱۰ سال و ۱ روز تا ۱۲ سال و ۶ ماه مختار است. و اگر جرایم ارتکابی بیش از سه جرم باشد در تعیین مجازات مذکور از۱۰ سال و یک روز تا ۱۵ سال مجاز و مختار است و در این موارد نیز مانند بند الف فقط مجازات اشد مورد اجرا گذارده خواهد شد.
در لایحه جدید بر خلاف قانون سابق (۱۳۷۰) نه تنها از سیستم عدم جمع مجازات‌ها پیروی شده (قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ در تعدد مادی جرایم مختلف از اصل جمع مجازات‌ها تبعیت می کرد) بلکه در تعیین میزان تشدید به تعداد جرایم ارتکاب یافته نیز توجه شده است.
تبصره ۱ ماده‌ی فوق حکم رفتار مجرمانه واحد با نتایج مجرمانه متعدد را مورد نظر قرار داده است.
«در صورتی که از رفتار مجرمانه واحد نتایج مجرمانه متعدد حاصل شود برابر مقررات فوق عمل خواهد شد.»

۴-۵ نتیجه گیری آماری بر اساس داده ها
بر اساس نظر افرد پاسخ دهنده در نمونه جمع آوری شده از بین افراد ونتایج حاصل از آزمون های آماری انجام شده را می توان به صورت زیر خلاصه کرد.
نتایج حاصل بررسی فرضیه ای اصلی
نمی توان گفت مینای نقاشی درمقایسه با دیگر محصولات فلزی صنایع دستی از نظر فروش و عرضه در بازار تهران در جایگاه بالاتری قرار دارد.
موثرترین ویژگی در رونق اقتصادی محصولات صنایع دستی(مینای نقاشی)در بازار تهران قیمت مناسب و طرح و نقش مینا است.
راهکارهای بسته بندی مناسب، بازار یابی، حضور کارشناسان ، برندسازی ، ساخت کوره ورنگ در ایران ، استانداردسازی، حضور رقیبان توانا و توریست بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار هستند.
و بر اساس نظر افراد پاسخ دهنده ترتیب اولویت فرضیه های معنی دار عبارت است:
راهکارهای بسته بندی مناسب، بازار یابی، حضور کارشناسان ، برندسازی ، ساخت کوره و رنگ در ایران ، استانداردسازی، حضور رقیبان توانا و توریست بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار هستند.
موثرترین ویژگی در رونق اقتصادی محصولات صنایع دستی(مینای نقاشی)در بازار تهران قیمت مناسب و طرح و نقش مینا است.
نتایج حاصل بررسی فرضیه های فرعی فرضیه دوم اصلی
یکی از موثرترین ویژگی در رونق اقتصادی محصولات صنایع دستی(مینای نقاشی)در بازار تهران قیمت مناسب مینا است.
یکی از موثرترین ویژگی در رونق اقتصادی محصولات صنایع دستی(مینای نقاشی)در بازار تهران طرح و نقش مینا است.
و بر اساس نظر افراد پاسخ دهنده اولویتی بین دو فرضیه وجود ندارد.
نتایج حاصل بررسی فرضیه های فرعی فرضیه سوم اصلی
راهکار بسته بندی مناسب بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار است.
راهکارهای بازار یابی بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار است.
راهکار کارشناسان بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار است.
راهکاربرندسازی بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار است.
راهکار ساخت کوره ورنگ در ایران بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار نیست.
راهکاراستانداردسازی بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار است.
راهکارحضور رقیبان توانا بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار است.
راهکار توریست بر ارتقاء کیفیت و بهبود محصولات مینای نقاشی تاثیرگذار است.
فصل پنجم
تحلیل یافته­های آماری و آزمون فرضیه
بر اساس نظر افرد پاسخ دهنده در نمونه جمع آوری شده از بین افراد ونتایج حاصل از
آزمون های آماری انجام شده را می توان به صورت زیر خلاصه کرد.
۵-۱جایگاه مینای نقاشی
نمی توان گفت مینای نقاشی درمقایسه با دیگر محصولات فلزی صنایع دستی از نظر فروش و عرضه در بازار تهران در جایگاه بالاتری قرار دارد.
با توجه به اینکه پرسشنامه­هایی که در خیابان ویلا پخش شد، از میان فروشندگان و خریدارنی بوده که، بسیاری حاضر به همکاری نشدند وهمچنین پرسشنامه در بین خریدارانی توزیع شد که به طور کاملا تصادفی برای خرید کالاهای صنایع دستی درهر حوزه­ای(غیر از مینا) آمده بودند، بنابراین بر فرضیه جایگاه مینا به عنوان کالایی که بیشترین فروش را در بین آثار صنایع دستی داشته، تاثیر گذار بوده است. اما باید افزود که در مصاحبه هایی که هم در بازار اصفهان و هم در بین فروشندگان صنایع دستی خیابان ویلا صورت گرفت، اکثریت فروش بالای مینا را قبول داشته اند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-۲قیمت مینا
یکی از موثرترین ویژگی در رونق اقتصادی محصولات صنایع دستی(مینای نقاشی)در بازار تهران قیمت مناسب مینا است.
تولیدکنندگان مینای نقاشی تقریبا هر نوع قیمتی را برای جذب مخاطب لحاظ نموده ­اند. در بین آثار تولید شده مینا، آثاری با ابعاد بسیار کوچک به چشم می­خورد که قیمت بالایی نداشته است و ابعاد مختلف قیمتهای مختلفی را دارند. اما در برابر مخاطبینی که علاقمند به داشتن اثر هنری حتی با قیمت بالا هستند نیز کارهایی با امضا هنرمندان سرشناس ارائه نمودند که قیمتهای در خور توجه دارند و به این صورت پاسخگوی نیاز هر قشر جامعه و حتی مخاطبین خاص هستند.
تعیین ارزش یا مبلغی که مصرف‌کننده برای دریافت آنچه ارائه شده باید بپردازد، یکی از مهم‌ترین موضوعات در کسب‌وکار صنایع‌دستی به ‌ویژه در ایران است. قیمت محصولات دستی ما باید به گونه‌ای باشد که بتواند با محصولات سایر کشورها رقابت کند. گاه لازم است برای به دست آوردن یک بازار خاص قیمتی کمتر از رقبا در نظر گرفت تا با یک حرکت تهاجمی بازار را به دست آورد. همچنین گاهی اوقات لازم است با قیمت‌گذاری تبعیضی برخی بازارها را که سنخیت کمتری با ما دارند، فعال کرد. باید ابتدا بازاری را که می‌خواهیم در آن فعالیت کنیم، تعیین و از همین ابتدا تکلیف خود را با سایر کشورها یا رقبا مشخص کنیم.
قیمت‌گذاری باید هماهنگ با سه عنصر دیگر باشد؛ در ابتدا که کسی کالای ما را نمی‌شناسد، باید یک نوع قیمت و در مراحلی که محصول ما وارد رقابت شدید شده قیمتی دیگر و در اوج تقاضای مصرف‌کننده قیمتی معقول در نظر بگیریم و این یعنی انعطاف‌پذیر بودن سیستم قیمت‌گذاری. هرگاه بخواهیم به‌عنوان قدرتی در بازار جهانی مطرح شویم مطمئنا کانون‌های پرنفوذ، چندان استقبالی از آن نخواهند کرد. چون ما درآمد آنها را با خطر روبه‌رو می‌کنیم. حتی ممکن است با تبانی یا طعمه‌گذاری و نیز زیر قیمت‌گذاری تهاجمی درصدد خارج کردن ما از بازار باشند. در چنین حالتی باید با تمرکز بر کیفیت و برتری‌های نسبی محصولات خود و شناسایی مشتریان بالقوه ایستادگی کنیم. گاه قوانین ناعادلانه‌ای که گروه‌های هماهنگ قدرتمند ساخته‌اند، اجازه مانور فراگیر را در بازار نمی‌دهد. در صحنه داخل کشور برای ترویج استفاده از صنایع‌دستی در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان از قیمت‌ یارانه‌ای استفاده کرد. البته دولت در چنین پرداخت‌هایی با محدودیت روبه‌رو بوده و با توجه به همخوانی و آشنایی مصرف‌کننده داخلی با فرهنگ و تمدن کشور، راحت‌تر می‌توان ارتباط برقرار کرد. خالص‌سازی قیمت برای ایجاد تحرکی در مصرف‌کننده و استفاده از قیمت‌های پایین در مراحل اولیه لازم و ضروری خواهد بود. اما به‌تدریج می‌توان قیمت‌ها را ارتقا داد. کم‌ کردن قیمت یک محصول زمانی معنی می‌دهد که هدف، گسترش بازار برای خریداران جدیدی باشد که نمی‌توانند در قیمت بالاتر خرید کنند. اما در بازارهای جهانی، قضیه فرق می‌کند. در اینجا قیمت بر اساس رقابت و کیفیت تعیین می‌شود. برخی شرکت‌ها به عنوان رهبران قیمت مطرح هستند و سایر کشورها مجبورند از نحوه قیمت‌گذاری آنها تبعیت کنند، ‌تا مراحلی که بتوانند رهبری بازارها را به دست گیرند.می‌توان از یک مجموعه قیمت‌گذاری استفاده کرد، به این ترتیب که گاه از قیمت‌های پایین و درجایی دیگر به صورت قیمت‌گذاری قسطی استفاده شود. فروش دو یا چند کالا در یک بسته و درنظر گرفتن تخفیفات مقداری، ‌نقدی، فصلی یا جغرافیایی از دیگر ابزارهای در دست برای پویایی نحوه قیمت‌گذاری در بازارهای جهانی هستند.(فلاحی،۱۳۹۲).
۵-۳طرح و نقش مینا
یکی از موثرترین ویژگی در رونق اقتصادی محصولات صنایع دستی(مینای نقاشی)در بازار تهران طرح و نقش مناسب مینا است.
وارد کردن طراحی خلاقانه و نقوش زیبا و رنگهای متنوع، در محصولات صنایع دستی مینای نقاشی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر فروش و رونق اقتصادی مینا است.
در حوزه هنر اولین گام قبل از هر مرحله­ ای طراحی است که خود نیازمند تسلط بر علوم و دانش تخصصی مربوط به خود می­باشد. «طراحی در یک تعریف علمی ، برنامه­ ریزی خلاقانه­ای است در پاسخ به نیازی مشخص و برنامه­ ریزی به معنای رهیافتی هوشمندانه، نظام­مند و تحلیل­گرایانه که منتهی به یک برنامه کار منطقی می­گردد». (گشایش، ۱۳۸۱، ص ۲۲۳) در سرتاسر زندگی بشر طراحی حضور داشته است. با این وجود به نظر می­رسد که نخستین کوشش­ها در جهت نظام­مند کردن مراحل طراحی به ارسطو برمی­­گردد. «ارسطو ۲۵۰۰ سال پیش دلایلی برای هستی هر شیء تعریفی ارائه کرد که عبارتند از: علت مادی، علت صوری، علت فاعلی و علت غایی» (گشایش، ۱۳۸۱، ص ۳۲۲). برای مثال یک کوزه سفالی به علت مادی (مواد و مصالح که در اینجا گل است) و علت صوری (شکلی که کوزه به خود گرفته و آن را از یک توده بی­شکل گل مجزا کرده است)، علت فاعلی (با سازنده یا مخترع با هنرمند و ایده و تصوری که از یک کوزه دارد) و علت غایی که هدف و منظوری است که این کوزه به خاطر آن بوجود آمده است و آن تمایل به نگهداری آب است. در این مثال در می­یابیم که نیاز کارکردی کوزه است که شکل آن را تعیین می­ کند، و همچنین ارتباط مهمی که بین مطالح و شکل وجود دارد. (گشایش، ۱۳۸۱)
همانطور که در تعریف علمی طراحی ذکر شد، برنامه­ ریزی خلاق، مفهوم برخوردی بدیع و تازه، با یک سوژه یا کار است. فرد خلاق همواره چیزهایی حقیقتاً تازه و جدید را بوجود می ­آورد و این با تقلید متفاوت است. یک فرد خلاق کاری را به روش منحصر به فرد و شخصی خود انجام می­دهد. و البته این ایده­ ها از منابع مختلفی منتهی می­شوند. این مسئله به خوبی گویاست که طرح نباید کپی­برداری از کار دیگران باشد با این وجود نباید کارها و تجارب دیگران هم نادیده انگاشته شود و خود می ­تواند منبع پرارزشی از اطلاعات و محرک خوبی برای شکوفایی تخیلات و ذهن باشد. «بنابراین طراحی، یک شیوه است، برای رفع نیازها، مشکلات. راه­ حل­های جدید و بهتر برای اموری همیشگی در شرایطی متفاوت، به­ طوری که قابلیت تأثیر و تأثر مستقیم، در ارتباط با ویژگی­های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی جوامع را دارد». (یوهانس، ۱۳۸۴، ۲۲۱). اما آنچه در حوزه صنایع دستی مینا رخ داده استفاده مکرر و کپی و تقلید از طرح­های بارها و بارها اجرا شده تکراری قدیمی نیست بلکه آهسته و آرام نیاز مخاطب خود را درک نموده و در جهت پیشرفت طراحی کوشیده است وهم اثر بازاری و بدون تفکر و خلاقیت ارائه نموده است و هم نیاز کسانی که دوست دارند اثری مانا و هنری داشته باشند را برآورده ساخته است و ویژگی­های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی را لحاظ نموده است.
۵-۳-۱تأثیر طراحی خلاقانه در صنایع دستی مینای نقاشی
بی­توجهی به خلاقیت در نقش و رنگ، موجب دلزدگی و کهنه­نمایی و بیهودگی اشیاء صنایع دستی گردیده است. شاید بتوان گفت متأسفانه در این برهه تنها آن جنبه از صنایع دستی مورد اهمیت قرار می­گیرد که تکنیک و فن­آوری است. این بدان معنی می ­تواند باشد که اجرای طرح­های هرچند قدیمی و تکراری اگر تنها توسط یک تکنیک مربوط به زمان دور و به کمک ابزاردستی ولی صرفاً با دست انجام پذیرد ارزش افزوده خاصی را دارد که شامل سایر اشیاء نمی­ شود. از این روست که در نهایت شیء که مقابل چشم قرار می­گیرد همانند نمونه­های قبلی است و هیچ نکته خلاقانه­ای در طرح و خلق آن به کار برده نشده و تنها یک تولید محض است، کافی است کمی با دقت به چند نمونه از اشیائی توجه نماییم که در سایر کشورهای جهان تحت تأثیر طراحی خلاقانه ساخته شده ­اند به گونه ­ای که کاربرد آنها را خدشه دار ننموده است. اشیایی با طرح­های زیبا متنوع و با کاربردهای ذاتی که با دست ساخته شده است. این گونه اشیاء اشکال و رنگ­های جدیدی را با پیام و تفکری متفاوت به حوزه دانش بصری استفاده­گر، یا بیننده وارد می­نماید.
اینگونه است که ما معتقدیم دستی که فاقد تفکر و احساس باشد همانند یک ماشین عمل می­ کند و به ظهور آثاری می­انجامد که تفکر و خلاقیت انسانی در آن نیست. وضعیت و شرایط فعلی نه­چندان مطلوب صنایع دستی، خود دلیلی بر این مدعاست که طراحی خلاقانه و استفاده منطقی از هنرمند صنعتگر به­ طور مظلومانه­ای از مبحث تولید اشیاء حذف گردیده و نبود آن لطمات جبران­ناپذیری را به این هنر- صنعت وارد آورده است.
آنچه در این پژوهش دریافت شد آن است که برنامه­ ریزی خلاق میناکاران اصفهان، مفهوم برخوردی بدیع و تازه، با صنایع دستی مینای نقاشی به وجود آورده است. این هنرمندان خلاق همواره چیزهایی حقیقتاً تازه و جدید را در حوزه طراحی و رنگ بوجود ­آورده اند و این با تقلید و بازاری شدن اثر متفاوت است. هنرمندان این حوزه خلاقانه، اثری را به روش منحصر به فرد و دیدگاه شخصی خود به وجود آورده­اند. این مسئله به خوبی گویاست که طراحان مینا کپی­برداری از کار سایر تولیدکنندگان را نادیده گرفته و کسانیکه برای فروش بالاتر تفکر داشته اند، حوزه رنگ ونقش مینا را، از حالت همیشگی خارج کرده و دست به ساخت میناهایی متفاوت و با رنگ بندی جدید زده­اند و از کارها و تجارب دیگران هم ایده گرفتند وتوانسته اند، منبع پرارزشی از اطلاعات و محرک خوبی برای شکوفایی تخیلات و ذهن برای سایر تولیدکنندگان صنایع دستی باشند. «بنابراین طراحی درست و خلاقانه، شیوه­ای است، برای رفع نیازهای مخاطبینی که به دنبال رنگهای متنوع(به جز آبی) و نقشهای تکراری هستند. اشیاء مینای نقاشی، برای هر طبقه و یا قشری ساخته ­شده به فراخور شرایط فرهنگی و اقتصادی دارای قیمت خاصی متناسب و شایسته آن گروه بوده است. بر اساس نظر افراد پاسخ دهنده اولویتی بین دو فرضیه(طرح و نقش و یا قیمت) وجود ندارد. این نتیجه بیانگر آن است که هنرمندان این حوزه توانسته اند تا مخاطبین خود را راضی نگه­داشته وهم به لحاظ رنگ و نقش و هم به لحاظ قیمت بازار خود را حفظ کرده و گسترش دهند.
نتایج حاصل بررسی فرضیه های فرعی فرضیه سوم اصلی
۵-۴بسته­بندی مناسب
امروزه دنیای کسب و کار و رقابت به حدی پیچیده، پویا و نامطمئن شده، که حتی بزرگترین و معتبرترین شرکت­های تولیدی دنیا هم با وجود داشتن افرادی با بالاترین سطح تخصص و بیشترین تجربه و سرمایه کافی، اگر حرف تازه­ای برای گفتن در بازار نداشته باشند، نه تنها موفق نخواهند شد بلکه به سرعت نابود خواهند شد و بدون استفاده از بسته­بندی مناسب برای کالاهای خود، محکوم به فنا می­باشند.
تنوع رشته­ها در امر بسته بندی، بی­توجهی هنرمندان به بازاریابی و بی تمایلی به نیازهای روز بازار را از مشکلات جذب مشتری در عرصه جهانی برشمرد. مشکلات عمده صنایع دستی نبود بسته بندی برای کالاهای تولید شده یکی از مشکلات است. تعدادی از آثار تولید شده در هنگام حمل و نقل به محل فروش یا نمایشگاه ها به دلیل نبود بسته بندی مناسب آسیب می بینند، به همین دلیل ازنظر اقتصادی به آنها ضرر وارد می شود. یکی از مهم ترین گام های مرتبط میان صنایع دستی و گردشگری را تولید بسته بندی های استاندارد برای جذب گردشگران می­داند. اما مشکل در اینجاست که تولیدکنندگان نمی توانند اقدام به طراحی بسته بندی نمایند و تنها فعالیت آنها سفارش به شرکت های بسته بندی است که آنها نیز بسته بندی­هایی معمولی و بدون درنظرگرفتن شکل و ابعاد صنایع دستی تولید می­ کنند، زیرا شرکت هایی که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت داشته باشند، وجود ندارد. چون مهم ترین مشکل بسته بندی، تنوع فراوان اجناس است. هر رشته صنایع دستی دارای چند زیرشاخه است که به میزان چند هزار نوع باید بسته بندی انجام داد. بسته بندی صنایع دستی، می بایست بازار خارجی را هدف بگیرد و به همین خاطر باید دارای استحکام، مقاومت و زیبایی لازم باشد.امروزه جهان به دنبال بسته بندی زیبا است. بسیاری از کالاهایی که از خارج وارد می شوند، بسته بندی های بسیار خوبی دارند در صورتی که شاید کیفیت خوبی هم نداشته باشند. کمبود تجربه در بسته بندی صنایع دستی یکی از مشکلات است. یکی از مشکلات بسته بندی هزینه آن است. در بسته بندی به مواد و وسایلی نیاز داریم که چندین میلیون تومان است و ریسک در این مقوله به خصوص برای بخش خصوصی خطرناک است. وقتی در یک نمایشگاه خارج از کشور شرکت می کنیم، هنرمندان ما آثار خود را در یک روزنامه می پیچند و به مشتری تحویل می دهند. درحالی که دنیای امروز چنین خریداری را نمی پذیرد که یک بشقاب مینای زیبا را در روزنامه بپیچند و به او بدهند. کما اینکه رقبای جهانی ما مانند چین، پاکستان، سوریه و.. در این زمینه ها پیشرفت کرده ­اند. شاید آنها جنسی مشابه صنایع دستی ما تولیدکنند که از نظر کیفیت هم پایین تر باشد اما بسته بندی آن شکیل و زیبا است. امروزه بازار، تولید را تعریف می کند اما در صنایع دستی هنوز تولید است که می خواهد بازار را تعریف کند. هنرمندان ما آثار را بدون اینکه به سلیقه بازار توجه کنند، تولید می کنند. پس حلقه مفقوده در این میان، بازاریابی و در ادامه به صورت خاص تر بسته بندی شکیل است یعنی باید هنرمند را به این نتیجه رساند که به سلیقه بازار توجه کند. هنرهای سنتی باید با اقتصاد نوین هماهنگ شود».(روزنامه آفتاب یزد،۱۳۸۸)
«بسته­بندی یکی از مهم­ترین مولفه­های فروش و بازاریابی برای جذب مشتری می­باشد که در بهره­وری و کنترل آسیب یک کالا ضروری است». (باربر و دیگران، ۱۵،۲۰۰۶). بسته­بندی یک حوزه میان­بخشی به شمار می ­آید. به ­این صورت که در بخش­هایی که طرح، رنگ و فرم­های زیبا به لحاظ بصری هماهنگ با مواد و امکانات ساخت در تولید انبوه نباشد، امکان اجرا نخواهد داشت، بسته بندی با موضوع زیبایی­شناسی و فرهنگی پیوند می­خورد و در بخش­هایی کاملا به حوزه صنعتی مربوط می­ شود و به عنوان یک تولید صنعتی نیز بدون برخورداری از زیبایی های بصری در بازار فروش موفق نخواهد داشت.«متأسفانه صنعتگران هنرهای دستی کمتر به مقوله بسته­بندی محصولات خود توجه می­ کنند و ۹۶ درصد از تولیدات صنایع دستی فاقد بسته­بندی مناسب می­باشد. این در شرایطی است که بسته­بندی جدا از بحث نگه­دارندگی، نقش مهمی در ارزش افزوده و بازاریابی دارد. بسیاری از صنعتگران معتقدند که بسیاری از تولیدات آنها در هنگام حمل و نقل به محل فروش یا نمایشگاه­ها، به دلیل نبود بسته­بندی مناسب آسیب می­بیند و به همین دلیل از نظر اقتصادی به آنها ضرر وارد می­ شود. در نمایشگاهی که در ماداگاسکار توسط ۱۰ تولید کننده برگزار شده بود ۱۴۹ نمونه مختلف را در کیسه­های پلاستیکی بزرگ به نمایش گذاشتند که متأسفانه به دلیل استاندارد نبودن بسته­ها (کیسه­های نرم دوطرفه) بسیاری از نمونه­ها آسیب دیدند. اما بسته­ها این امکان را به تولیدکنندگان داد که نمونه­های خود را به نمایش بگذارند». (اورسینی، ۴،۲۰۰۵).
مشکل بسیاری از صنعتگران این است که نمی ­توانند شخصا اقدام به طراحی بسته­بندی محصولات خود نمایند و تنها فعالیت آنها سفارش به شرکت­های بسته­بندی است که آنها نیز بسته­بندی­هایی معمولی و بدون در نظر گرفتن شکل و ابعاد صنایع دستی تولید می­ کنند. زیرا شرکت­هایی که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت داشته باشند، وجود ندارد.
یکی دیگر از مشکلات، سنتی بودن تجارت بازار صنایع دستی است. بدین معنی که صنعتگران هنوز به اهمیت بازاریابی و بسته­بندی کالاهای خود پی نبرده­اند.« هر محصول صنایع دستی دارای تنوع بسیاری در فرم و … می­باشند و هر محصول بسته­بندی و برچسب خاص خود را خواستار است. این در شرایطی است که بسته­بندی صنایع دستی مقوله­ای است که اگر به تعداد و تیراژ لازم تولید نشود، مقرون به صرفه نیست و در غیر این صورت ممکن است قیمت بسته­بندی از محصول بیشتر خواهد شد». (اورسینی، ۲۱،۲۰۰۵).بسته­بندی مبحثی است که در کشورهای پیشرفته، ارزش افزوده بالایی برای یک کالا دارد، در کشور ما جای خالی شرکت­های تخصصی طراحی بسته­بندی صنایع دستی کاملا مشهود است. همان­گونه که بیان شد بسته­بندی مناسب می­توان تا حدود زیادی سبب ایجاد ارزش افزوده گردد. حال آن که توجه نکردن به این موضوع سبب می­ شود که قسمت اعظم ارزش افزوده همان کالا با بسته­بندی مناسب در بازارهای جهانی اعمال شود.

شکل۵-۱: مدل نهایی کانون ارزیابی و توسعه موفق مبتنی بر مطالعات خبرگی و داده بنیاد
با توجه به مدل، قبل از اجرای کانون ارزیابی و توسعه در یک سازمان، باید مسائل مختلفی را در سازمان رصد کرد، از جمله: علل استفاده از کانون گرفته، حمایت و تعهد مدیر ارشد، توان مالی سازمان، بلوغ منابع انسانی، دید و نگرش کارکنان و مدیران، سطح سرمایه اجتماعی و انسانی در سازمان وغیره. در فرایند کانون نیز باید قبل از اجرا برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داد، گروهی مناسب جهت انجام کار انتخاب کرد، در حین اجرا باید از مدل، ابزار و ارزیاب حرفه‌ای استفاده کرد. مهم‌ترین دستاورد کانون‌های ارزیابی و توسعه، گزارشات بازخورد کانون است، که اگر به شیوه‌ای علمی و مناسب تدوین نشوند، تمام زحمات به هدر رفته و نتیجه مناسبی از کانون بدست نمی‌آید. خروجی‌های کانون باید به نظام ارتقا، انتصاب، آموزش و توسعه، مدیریت استعداد و جانشین‌پروری متصل شود، یعنی باید از خروجی‌های کانون در تصمیم‌گیری‌ها استفاده شود. در صورتی که همه این شرایط برقرار شود˓ به پیامدهای اشاره شده در مدل دست خواهیم یافت.
۵-۴- تشریح راهبردهای مدل
در راستای عبور از مشکلات و رسیدن به کانون موفق راهکارهایی توسط متخصصین در مصاحبه‌ها بیان شد، که در مدل با عنوان راهبرد مطرح شده است.
– فعالیت‌های ترویجی و نگرشی: با برگزاری همایش‌ها در سازمان، تبلیغات در ماهنامه سازمان، گذاشتن جلسات توجیهی برای مدیران می‌توان کانون را به افراد معرفی کرد. اگر افراد در سازمان بدانند که هدف کانون در سازمان کمک به افراد برای شناخت خود، توسعه افراد، ایجاد تناسب شغل و شاغل، افزایش رضایت شغلی، افزایش عدالت در سازمان، افزایش بهره‌وری و… است، بیشتر با آن همکاری می‌کنند و این باعث می‌شود اولا، نتایج کانون دقیق‌تر و قابل استنادتر باشد و همچنین همکاری افراد بعد از کانون برای توسعه بیشتر خواهد بود و به سازمان کمک می‌کند که هر چه سریع‌تر به اهداف خود برسد. این گونه فعالیت‌های تبلیغاتی برای مدیران بسیار بااهمیت‌تر می‌باشد، زیرا مدیران، کارکنان زیر دست خود را با خود همراه می‌کنند و نگرش افراد نسبت به کانون از مدیران به سطوح پایین‌تر انتشار می‌یابد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

– سنجش اثربخشی کانون: باید کارایی کانون و اثربخشی آن اندازه‌گیری شود تا در صورت وجود مشکلات احتمالی، اصلاحات لازم صورت پذیرد. در بررسی اثربخشی فرایند اجرای کانون به بررسی مواردی نظیر توانایی کانون در شناسایی و ارزیابی نقاط ضعف و قوت شرکت‌کنندگان و میزان تطابق آن با دیدگاه شرکت‌کنندگان، صحت قضاوت‌های کلی، اعتبار نتایج برای تصمیم‌گیری در مورد ارتقای افراد، جذابیت تمرین‌ها و احساس شرکت‌کنندگان نسبت به آن، تطابق تمرین‌ها و معیارها با نقش فعلی یا آتی شرکت‌کننده، کیفیت و مدت آموزش ارزیاب‌ها و موارد مؤثر بر بهبود آن و میزان علاقه ارزیاب جهت حضور مجدد در کانون جهت ارزیابی پرداخته می‌شود[۱۱؛۱۲].
اثربخشی بازخوردها نیز باید اندازه‌گیری شود. بازخورد از بازخورد˓ فرصتی را برای ایجاد سطحی از تعهد شرکت‌کننده به توسعه خودش، فراهم می‌سازد. گودجی (۱۹۸۹) می‌گوید میزان توافق افراد با بازخورد، معیار ضعیفی برای اثربخشی آن است. معیار مناسب، میزان تغییر رفتاری است که بازخورد در فرد ایجاد می‌کند. بنابراین، بهترین مزیت این فرایند این است که کنترل‌های کیفی لازم را با توجه به شکل ارائه بازخورد، روشن می‌سازد. به این ترتیب امکان مرور و بازبینی استاندارد‌های ارزیاب‌ها نیز فراهم خواهد شد [۱۱]، در بررسی اثربخشی بازخوردها به بررسی مواردی نظیر کفایت اطلاعات ارائه شده در جلسه بازخورد، میزان توجه ارائه‌ دهنده بازخورد به شرکت‌کننده و میزان انعکاس نظر شرکت‌کننده در مورد عملکرد و توانایی و نیازهای توسعه‌ای وی در بازخورد، پرداخته می‌شود[۱۱؛۱۲].
همچنین باید فرایندها و متدهای به کار رفته در کانون، به طور دوره‌ای بازنگری شده و با توجه به پیشرفت‌های کانون در سطح دنیا، کانون را به روز کرد. باید بعد از اجرای هر کانون جلساتی برگزار شود و تجربه افراد و درس‌های گرفته شده از پروژه در آن مطرح شود.
– بهره‌وری مناسب از خروجی‌های کانون: سازمان باید کارکردهای کانون را بشناسد، کانون نمی‌تواند در سازمان معجزه کند و حلال همه مشکلات سازمان نیست. خروجی‌های کانون نیز باید ملموس و اثربخش باشند، در غیر اینصورت اعتبار آن زیر سوال می‌رود. اگر در سازمان الزاماتی برای اجرای نتایج کانون وجود داشته باشد، بسیاری از مشکلات کانون که در اثر عدم استفاده صحیح از خروجی‌های کانون می‌باشد، از بین می‌رود. مدیران باید در تصمیم گیری های خود در حوزه منابع انسانی از نتایج کانون استفاده کنند˓ تا کارکنان به حضور فعال در کانون ترغیب شوند.
– ایجاد مدیریت دانش در کانون: در اینجا منظور از مدیریت دانش، به اشتراک گذاشتن تجربیات به دست آمده از طراحی و اجرای کانون‌ها توسط متخصصین این حوزه در سطح سازمان، و فراتر از آن در سطح جامعه است. می‌توان با برگزاری سمینارها، کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی، کارگاه‌های آموزشی و … تجربیات افراد خبره در این حوزه را در اختیار بقیه فراد قرار داد. همچنین می‌توان با ایجاد یک بدنه دانشی قوی در این حوزه، با نگارش مقالات، کتاب‌ها و ترجمه متون خارجی، به بهبود هر چه بیشتر کانون‌های ارزیابی و توسعه کمک کرد.
۵-۵- بحث و نتیجه‌گیری
درک چالش‌های پیرامون استفاده از مراکز ارزیابی مهم است. با این حال این چالش‌ها اغلب در برابر مزایای استفاده از کانون‌های ارزیابی و توسعه و معایب روش‌های جایگزین وزن ناچیزی دارند. یک سؤال که اغلب پرسیده می‌شود این است که ” چه موقع و تحت چه شرایطی باید از روش کانون ارزیابی استفاده شود، در مقایسه با سایر روش‌های ارزیابی و سنجش؟ ” پاسخ به این سؤال آسان نیست. ما می‌توانیم با کمی قطعیت بگوییم که کانون‌های ارزیابی کاملا مناسب است، هنگامی که یک سازمان نیاز به یک روش دقیق و قابل دفاع برای تصمیم‌گیری در مورد پرسنل دارد؛ زمانی که سازمان دارای منابع کافی برای تعهد به ارزیابی و یا توسعه افراد در موقعیت‌های سطح بالا است؛ کانون‌های ارزیابی برای مشاغلی مورد توجه است که در آن‌ها تعدادی ویژگی پیچیده برای انجام وظایف پیچیده و تعامل بین فردی مورد نیاز است، و هدف به دست آوردن اطلاعات غنی و دقیق در مورد نقاط قوت افراد و نیازهای رشد و نمو آن‌ها است. با این حال، این نیست که بگوییم کانون‌های ارزیابی در موقعیت‌های دیگر مفید نیستند و یا اینکه کانون‌های ارزیابی تنها ابزار مفید برای استفاده در این تنظیمات هستند. یک سیستم مدیریت استعداد اثر بخش از ابزارها و رویکردهای متعددی برای مدیریت سرمایه انسانی استفاده می‌کند[۵۹].
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، که عوامل متعددی بر موفقیت کانون‌های ارزیابی و توسعه تاثیر می‌گذارند که عدم توجه به آن‌ها می‌تواند مشکلاتی را بوجود آورد. قبل از هر چیز، باید مشخص شود که نیت مدیر ارشد و سازمان از اجرای این پروژه چیست. مدیر کانون باید بداند، که اگر مدیر ارشد به دلیل مدگرایی کانون اجرا می‌کند، از کانون حمایت واقعی نخواهد کرد. این مدیر اگر هم ظاهرا از پروژه حمایت کند، مشارکت فعالی در کار نخواهد داشت و تعهدی به این پروژه ندارد. این مدیر از نتایج کانون نیز در تصمیم‌گیری‌ها استفاده نخواهد کرد، که این بسیار آسیب‌زا است، زیرا افراد به کانون بدبین می‌شوند و تغییر نگرش آن‌ها بعدها بسیار سخت خواهد بود. همانطور که در مدل نیز مشاهده می‌شود، حمایت و تعهد مدیر ارشد از عوامل مداخله‌گر است که در رسیدن کانون به موفقیت و انجام راهبردها برای اجرای کانون موفق˓ تأثیر دارد. اجرای هر پروژه‌ای بدون حمایت مدیر ارشد سازمان با شکست مواجه خواهد شد، پس مدیر کانون نیز قبل از اطمینان از حمایت واقعی مدیر ارشد نباید پروژه را شروع کند.
توجه به عوامل زمینه‌ای نیز در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های، برنامه‌ریزی و اجرای کانون تأثیرگذار است. برای مثال به سطح بلوغ منابع انسانی باید توجه کرد. اجرای کانون در سازمانی که فرایندهای منابع انسانی در آن تعریف نشده و تنها یک سیستم کارگزینی ابتدایی دارد کاملا بی معنی است. همانطور که بیان شده، باید خروجی‌های کانون در انتصاب، ارتقا، آموزش و توسعه و مدیریت استعداد و جانشین‌پروری به کار رود. سازمانی که این فرایندها را ندارد، اجرای کانون ثمری برای سازمان نخواهد داشت.
در تصمیم‌گیری برای برون سپاری کانون و جایگاه سازمانی آن در سازمان نیز باید به ساختار سازمان، فرهنگ سازمان و سطح سرمایه انسانی سازمان توجه کرد. همانطور که گفته شد، به نظر مصاحبه شوندگان ترکیبی از برون سپاری و کانون درون سازمانی مناسب است. ولی در سازمان‌هایی که سرمایه انسانی و نیروی متخصص و مستعد برای انجام کانون ارزیابی ندارند، کانون درون سازمانی معنایی ندارد، مگر اینکه نیروهای جدیدی جهت این کار استخدام کنیم که از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست. همچنین در بعضی از سازمان‌ها فرهنگ بیگانه پسندی وجود دارد، که افراد حرف‌ها را از افراد بیرون سازمان بهتر قبول می‌کنند تا افراد درون سازمانی. در این سازمان‌ها بهتر است بیشتر کار برون سپاری شود. در سازمان‌هایی که پیچیدگی بالاست، احتمالا نیروهای بیرونی در شناخت سازمان و درک روابط افراد و واحدها با مشکل روبرو می‌شوند؛ در این سازمان‌ها بهتر است بیشتر از نیروهای درونی استفاده شود که فضا و جو سازمان را بخوبی می‌شناسند.
در سازمان‌هایی که مرکز ارزیابی و توسعه به عنوان یک واحد در سازمان مستقر می‌شود باید درباره جایگاه سازمانی آن تصمیم بگیرند. درباره جایگاه کانون ارزیابی در سازمان نیز، نظرها متفاوت است. البته اقتضائات سازمان برای تصمیم‌گیری در این مورد بسیار مهم است. کانون می‌تواند مستقیما زیر نظر مدیریت ارشد باشد و یا می‌تواند زیر مجموعه واحد منابع انسانی باشد. اگر در سازمانی واحد منابع انسانی سازمان، دارای حسن شهرت باشد و واحد‌ها و افراد سازمان به آن اعتماد داشته باشد، بهتر است که کانون زیر مجموعه منابع انسانی باشد؛ زیرا که فعالیت‌های آن هم‌راستا با فعالیت‌های منابع انسانی است و در این حالت یک هم افزایی رخ می‌دهد. اما در سازمانی که منابع انسانی مشروعیت ندارد و افراد نسبت به آن بدبین هستند، بهتر است مرکز مستقل باشد. زیرا نگرش افراد نسبت به کانون بسیار مهم است و نحوه‌ی همکاری افراد با کانون در نتایج کانون بسیار تأثیرگذار است.
در مورد خروجی‌های کانون نیز باید در نگارش گزارشات بازخورد بسیار دقت نمود. نگارش بازخورد مهمترین فرایند در کانون‌های توسعه بوده که با کمک آن به هدفش دست می‌یابد و عموما هدف از ارائه آن تسهیل فرایند توسعه فردی شرکت‌کننده است. لذا بازخور به عنوان بخشی از کانون ارزیابی بوده – حتی کانون با هدف استخدام- و می‌بایست هماهنگ با اهداف آن باشد. شرکت‌کنندگان در کانون ارزیابی و توسعه حق دارند از نتایج ارزیابی‌ها آگاه
شوند، آن‌ها باید در مورد عملکرد خود در کانون ارزیابی یا توسعه‌ای بازخور بگیرند و از توصیه‌های آن مطلع شوند، از اینرو در یک کانون ارزیابی و توسعه، ارائه بازخور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فرایند کانون ارزیابی، با ایجاد مشاهدات رفتاری، ارزیابی عملکرد در ابعاد اثربخشی حرفه‌ای و پیش‌بینی میزان موفقیت در آینده، اطلاعات زیادی درباره افراد فراهم می‌آورد لیکن ارزش این اطلاعات به آنست که آیا:
– بازخور در زمان مناسب به مخاطبان اصلی داده شده است؟
– گزارش‌ها توسط فردی محترم و قابل اعتماد، به ظرافت بیان شده‌اند؟
– مثال‌های روشن و واضحی از نتایج مثبت و منفی در این گزارش‌ها انعکاس یافته است؟
در ارتباط با مؤثر واقع شدن بازخور ارائه شده ذکر این نکته ضروری است که اگر در یک کانون ارزیابی، ابعاد به درستی انتخاب شده باشند، تمرین‌ها کامل و کافی طراحی شده باشند و ارزیابان رفتارها را به دقت مشاهده، طبقه بندی و قضاوت کنند، آن گاه می‌توان انتظار داشت، نشست‌های ارائه بازخور نیز مؤثر باشد. هم‌چنین پایبندی و تعهد شدید ارزیابان متعدد، بازخورد را قابل اعتماد می‌سازد[۱۲].
۵-۶- نوآوری‌های تحقیق
بررسی اجمالی ادبیات حوزه کانون‌های ارزیابی و توسعه بیانگر آنست که عموم تحقیقات منتشر شده از یک یا چند منظر خاص به موضوع کانون‌ها نگریسته‌اند، نظیر بازخوردها، شایستگی‌ها، تمرین‌ها و …، همچنین عموم این تحقیقات به بررسی اجزای اصلی کانون پرداخته‌اند و عوامل قبل و پس از اجرای کانون را مورد توجه قرار نداده‌اند، لیکن در این تحقیق با اتخاذ رویکرد سیستمی سعی بر این بوده است تا به صورت یکپارچه و از زوایای گوناگون، این مقوله مورد کنکاش قرار گرفته و ابعاد گوناگون آن ترسیم شود. از این رو از روش گراندد استفاده شد تا این موضوع عمیقا مورد بررسی قرار گیرد و مدلی جامع برای اجرای موفق کانون‌های ارزیابی و توسعه ارائه شود.
۵-۷- محدودیت‌های تحقیق
در ارتباط با عمده محدودیت‌های پیش روی تحقیق می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
– امکان مصاحبه با بعضی مسئولین کانون، مانند کانون ارزیابی و توسعه شرکت نفت و کانون ذوب آهن برای ما وجود نداشت. زیرا این مسئولین بسیار پرمشغله هستند، ولی از آنجا که این کانون‌ها بسیار موفق بوده‌اند، مصاحبه با آن‌ها برای ما می‌توانست بسیار مثمر ثمر باشد.
– با توجه به اینکه تحقیق حاضر پژوهشی کیفی است که با بهره گرفتن از گراندد تئوری انجام پذیرفته است؛ خود این عوامل محدودیتی برای تحقیق ایجاد می کند که مرتبط با روش‌شناسی تحقیق است؛ همچنان که در طول بحث به آن اشاره شده است در گراندد تئوری به علت اینکه محقق به دنبال تفسیر داده‌ها درگیر تجزیه و تحلیل می‌شود، این نوع تحقیقات امکان کاربردی بودن خود را برای سایر سازمان‌ها مشابه نیز با مشکل مواجه می‌سازد، چرا که هر چه که بخواهیم تحقیق را از نظرات محقق عاری بدانیم، اما با این وجود، جو سازمان‌های مورد مطالعه و مطالعات گذشته محقق؛ بر روند تفاسیر نتایج تأثیرگذار می‌باشند؛ لذا در هنگام تعمیم نتایج بایستی به این محدودیت توجه زیادی داشت.
۵-۸- پیشنهادهایی برای مدیران، سازمان‌ها و نهادها
– این پیشنهادات صرفاً به لحاظ ارتباط با عنوان مدل ارائه شده در تحقیق می‌باشد و نبایستی انتظار داشت برای مسئله‌ای که تاکنون مورد بررسی گسترده قرار نگرفته است، بتوان راهکارهای عملی و مناسب ارائه نمود. لذا بایستی توجه داشت که به لحاظ نوع مدل؛ ارائه پیشنهاداتِ کاربردی برای مدیران در زمینه مبحث کانون ارزیابی و توسعه موفق؛ موضوع نیازمند تحقیق و بررسی بیشتر است؛
– تعامل بیشتر با مدیران ارشد سازمان به منظور جلب حمایت و مشارکت آنان در کانون، با هدف بهبود کارایی و اثربخشی کانون
– صرف زمان کافی برای شناخت کامل سازمان و برنامه‌ریزی مناسب طراحی و اجرای کانون، به منظور دست‌یابی به موفقیت بیشتر
– توجه بیشتر به امر بازآموزی و توسعه قابلیت‌های ارزیاب‌ها
– استفاده از مشاوران بیرونی متخصص در کانون‌های ارزیابی و توسعه، به منظور بهبود کارایی و اثربخشی کانون
– تعامل بیشتر با مدیران ارشد سازمان به منظور عملیاتی نمودن دستاوردهای کانون
– توجه بیشتر به برقراری تناسب بین نیازهای توسعه‌ای سازمان با کانون‌های برگزار شده
– بررسی عملکرد شغلی ارزیابی‌شوندگان و مقایسه آن با نتایج به دست آمده در کانون
– به روز نمودن مدل شایستگی و ابزارهای سنجش بر اساس نتایج کانون‌های قبلی
– دریافت و تحلیل بازخورد از شرکت‌کنندگان به منظور بهبود کارایی و اثربخشی کانون
– توجه بیشتر به مقوله ارائه بازخورد متناسب با نتایج به دست آمده در کانون
– توجه بیشتر به فعالیت‌های توسعه‌ای در کانون‌ها و پیگیری برنامه‌های توسعه‌‌ای از مدیران سازمان و شرکت‌کنندگان در کانون
۵-۹- پیشنهادات برای تحقیقات آتی
به منظور بررسی بیشتر مبحث کانون‌های ارزیابی و توسعه، موارد ذیل به پژوهشگران علاقمند پیشنهاد می شود:
– تست مدل پیشنهادی تحقیق با بهره گرفتن از روش‌های کمی
– ارزیابی اثربخشی ابزارهای به کار رفته در کانون‌های ارزیابی و توسعه