تدابیر موثر برای تحمل ناکامی :

بایستی حتی المقدر بکوشیم تا از پدید آمدن احساس محرومیت شدید و واکنشهای حاد آن پیشگیری به عمل آورده و باید در نظر داشت که میزان احساس ناکامی به تعداد وانواع نیازهای ارضاء نشده و همچنین به طرز تفکر و واکنش های فرد بستگی دارد و باید قدرت مقابله با مشکلات را در افراد بالا برد . گرچه لازمست که ازرنج بردن کودکان از احساس ناکامی و حقارت پیشگیری شود ولی این بدان معنی نیست که ما باید همیشه سعی کنیم که از آ”نان مراقبت و نگهداری کنیم ، یا نقشی محافظه کاران داشته باشیم . بلکه نحوه مواجهه با مشکلات در رشد فردی نقش مهمی ایفاء می کند . از طریق برخورد مناسب بامشکلات است که کودکان به واقعیتها و محدودیتهای خویش وعالم بیرون پی می برند و به اعتماد به نفس دست می یابند .کسی به توانایی خودش ایمان دارد مقابله با مشکل را یک ارزش تلقی میکند و از این طریق می توان به حدی ا زموفقیت رسید که قبلا ناممکن می نمود .
ج) تحقیق در رابطه با آزمون روز نزوایگ :
تحقیق در زمینه « بررسی تحولی مسند کنترل و رابطه آن با پرخاشگربی » ( فراهانی[۱۰۴]۱۳۷۵) در این تحقیق از آزمون مسند کنترل نوویکی – استریلکند و تست تصاویر ناکامی[۱۰۵] روزنزوایگ بر روی صد و بیست دختر در گروه های سنی هشت تا چهارده سال اجرا گردید ، تا تاثیر سن بر مسند کنترل و پرخاشگری و رابطه این دو با هم ارزیابی می گردد . فرض بر این بود که با افزایش سن ، جهت پرخاشگری درونی می شود و کودکان بامسند کنترل درونی تر و بیرونی تر از حیث رفتار پرخاشگرانه ( ریخت و جهت پرخاشگری ) ا ز یکدیگر متفاوت هستند . یافته های نهایی پژوهش نشان داد که ، درمحدوده خاصی از فرایند اجتماعی شدن ( هشت تا چهارده سال ) عامل سن در تغییر جهت مسند کنترل موثر نیست . با افزایش سن گرایش بیشتری به درون فکنی پرخاشگری حاصل می گردد . کودکان با مسند کنترل بیرونی تر ، بیشتر حل مشکل ناکامی را علی رغم وجود مانع با تعقیب هدف پیشگیری می کنند ، گرایش بیشتری به پیدا کردن راه حل موقعیت ناکام کننده از طریق فرد دیگر دارند وبا قبول سرزنش و انتقاد از خود پرخاشگری را بیشتر متوجه خود می کنند ، کودکان با مسند کنترل درونی تر ، بیشتر برای دفاع از خود عمل می کنند و در مقابل ناکامی اغماض بیشتری ازخود نشان می دهند و با طرفه رفتن از موقعیت ناکام کننده گرایش بیشتری به باز داری بیان خصومت آمیز دارند .
فصل سوم
روش تحقیق
جامعه :
-جامعه مورد بررسی در این تحقیق ، متشکل از دانش آموزان دختر و پسر کلاسهای چهارم و پنجم مقطع ابتدایی ، از سه دبستان آموزش و پرورش شهرستان قروه می باشد .
نمونه و نمونه گیری :
-حجم نمونه ، عبارت است از دویست نفر از دانش آموزان کلاسهای چهارم و پنجم دبستان ، صد دانش آموز دختر و صد دانش آموز پسر با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند :
برای انتخاب دانش آ‎موزان ، ابتدا ، ‎آزمون روز نزوایگ را به صورت آزمایشی بر روی بیست نفر از دانش آموزان کلاسهای اول ، دوم ، سوم ، چهارم و پنجم ( ده دانش آ‎موز دختر و ده دانش آموز پسر اجرا کرده و پاسخهای آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت ، نتیجه آزمون آزمایشی مشخص کرد : دانش آموزان دختر و پسر کلاسهای اول تا سوم به اکثر سوالات آزمون پاسخ نداده بودند و به همین دلیل گروه نمونه از بین دانش آموزان چهارم و پنجم انتخاب شده اند .
از میان شش کلاس چهارم ( تعداد دانش آموزان هر کلاس بیست و چهار نفر بود ) و هفت کلاس پنجم ( تعداد دانش آموزان هر کلاس بیست و شش نفر بود ) مدارس پسرانه ، دو کلاس چهارم و دو کلاس پنجم به صورت کاملا تصادفی انتخاب شده و برای هر گروه ( آزمایشی و کنترل ) یک کلاس چهارم با یک کلاس پنجم در نظر گرفته شد ( برای هر گروه جمعا پنجاه نفر )
از میان سه کلاس چهارم و سه کلاس پنجم مدرسه دخترانه ( کلاسهای چهارم سی و دو نفر دانش آموز داشت و کلاسهای پنجم سی و چهار نفر ) یک کلاس چهارم و دو کلاس پنجم به صورت کاملا تصادفی انتخاب شده وبرای هر گروه ( آزمایشی وکنترل ) شانزده نفر از دانش آموزان کلاس چهارم و هفده نفر از دانش ‎آموزان هر کلاس پنجم در نظر گرفته شدند ( برای هر گروه جمعا پنجاه نفر ) .
سن دانش آموزان گروه نمونه از ( ده سال ، ده سال و چند ماه و یازده سال تا یازده سال و چند ماه ) می باشد .
۳-طرح تحقیق :
طرح تحقیق « پس آزمون چند گروهی با گروه کنترل » می باشد .
RGEb-x t2 ۱ R =تصادفی x = متغییر مستقل
۲- RGCb – – t2 =T آزمون مصور ناکامی روز نزوایگ کودکان [۱۰۶]
۳-RGEg -X t2 GE= گروه آزمایشی =Gc گروه کنترل
۴- RGCg – – t2 =Gb گروه پسران =Gg گروه دختران
نمونه به چهار گروه تقسیم شده ، که در آن دو گروه آزمایشی و دو گروه کنترل وجود داشته وهر گروه شامل پنجاه نفر می باشد . در گروه اول ( آزمایشی پسران ) متغیر مستقل اعمال شده و پس از آن آزمون اجرا گردیده است ، در گروه دوم ، گروه گواه پسران ، بدون اعمال متغیر مستقل فقط آزمون اجرا شده ، در گروه سوم ، گروه آزمایشی[۱۰۷] دختران ، متغیر مستقل اعمال پس از آن آزمون اجرا شده در گروه چهارم گروه گواه دختران متغیر مستقل وجود نداشته و فقط ‎آزمون اجرا گردیده است .
۴-متغیرها
متغیرمستقل : در این تحقیق ایجاد حالت ناکام کننده که عبارت بود از جلوگیری از شرکت دانش آموزان گروه آزمایشی در مسابقات ورزشی که قرا رآن قبلا گذاشته شده بود و قبل از انجام آزمون اعلام شد که این قرار لغو شده و دانش آموزان نمی توانند در این مسابقات شرکت کنند می باشد .
متغیر وابسته : واکنشهای آزمودنیها به متغیر مستقل بر اساس نتایج آزمون می باشد .
۵-ابزار اندازه گیری ، نحوه اجراء و شیوه های تجزیه و تحلیل آن :
ابزار اندازه گیری ، آزمون مصور ناکامی روزنزوایگ[۱۰۸] می باشد که برای آشنایی با این ابزار توضیحاتی درخصوص آن داده می شود :
سائول روزنزوایگ از سال ۱۹۳۰ به روانکاری توجه کرد و تلاش نمود تا نظریه فروید را مورد بررسی تجربی قرار دهد . تا آن زمان مطالعات روانکاری بر پایه تجربه های کنترل نشده متکی بود . مجموعه وسایلی که برای این کار تهیه کرده بود رویهم آزمون ناکامی نامیده شد که با علامت اختصاری F- Test معرفی شد این مجموعه چهار قسمت بود و قسمت چهارم آن اساس پیدایش آزمون ناکامی به شکل رایج امروزی آن گردید وشامل تصاویری بود که برای برونفکنی احساسات و هیجانها بکار می رفت و بعدها شکل و تعداد منظمی به خود گرفتند و ‎آزمون تصویری ناکامی را بوجود آوردند و علامت اختصاری ( p.f)آن است و در نخستین صورت تکامل یافته آن در سال ۱۹۴۴ منتشر شد .
روزنزوایگ آزمون خود را گسترش داد و امروزه در سه شکل متنوع بکار برده می شود که بر حسب سه دوره سنی ، کودکی ، جوانی و بزرگسالی تهیه شده است .آزمون ناکامی برای کودکان در سال ۱۹۴۵ در امریکا منتشر شد و برای اولین بار در سال ۱۹۴۵ به وسیله ( وان روی[۱۰۹] ) برای استفاده فرانسوی زبانها آماده گردید . در فاصله سالهای ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۳ به وسیله مرکز روانشناسی کاربردی C.P.A[110] فرانسه برای کودکان شش تا دوازده ساله بوسیله ( انژون ، فرزون ، پیشو[۱۱۱] ) استاندارد شده واکنون مورد استفاده است .
روزنزوایگ معتقد است آزمونی که برای کودکان تهیه شده ، معتبر تر از آزمون بزرگسلان است ، زیرا کودکان راحتر و ساده تر احساس ها و هیجانهای خود را در تصاویر مربوط برونفکنی
می کنند ، وتعبیر آنها عینی تر و واقعی تر است ، نام کامل آزمون در انگلیسی « روش تداعی تصاویر برای تشخیص عکس العملهای ناکامی [۱۱۲]است . که روزنزوایگ علامت اختصاری آن راp.f.s[113] گذارد به معنی بررسی تصاویر ناکامی .
این آزمون حد میانه آزمون تداعی کلمات متلعق به یونگ [۱۱۴]و آزمونTAT ( اندریافت موضوع ) متعلق به موازی است ، مانند آزمون TAT از تصاویر استفاده می کند وبه آزمایش شونده امکان می دهد تا با شخصیت های نقش شده در تصاویر همانند شود و به همین جهت تصاویر نامشخص طرح شده اند . وجه شباهت آن با آزمون یونگ از آن جهت است که محرکها و پاسخها مستقیما به هم وابسته اند : تصاویر در آزمون روزنزوایگ بجای کلمات کلیدی در آزمون یونگ بکار رفته اند و پاسخها در هر دو آزمون مشابه یکدیگر صادر می شود .
بدین ترتیب می توان گفت که آزمون تصاویر ناکامی متکی به شیوه برونفکی مفید است واز روش کلی تداعی معانی به کمک تصاویر استفاده می کند ، به عقیده روزنزوایگ : شیوه های برونفکنی برای رسیدن به عینیت از آزمایش شونده می خواهند تا جایی که ممکن است ذهن گرایانه و شخصی عمل کند .
در این شیوه رفتارهای تخیلی مورد نظر است که با کمک وسایل کم و بیش سازمان یافته ای بوجود آمده است اغلب پژوهشگران و از آن جمله روزنزوایگ معتقد است که آزمون او ، محدود و کنترل شده است و دارای هدفهای مشخص است این آ”زمون طرح های کلی عکس العملهارا در موقعیت های مشخص ارزیابی می کند و برخی از جنبه های ویژه شخصیت را نشان می دهد و وسیله ای برای آشکار ساختن نوعی عکس العمل در برابر استرسهای عادی زندگی است . از میان این عکس العملها می توان دفاع از خود[۱۱۵]، شرمساری [۱۱۶]،پرخاشگری [۱۱۷]، تحمل ناکامی [۱۱۸]را نام برد .
آزمون روز نزوایگ برای کودکان چهار تا سیزده ساله مرکب از بیست و چهار تصویر است که در آنها به شیوه داستانی کودکانی را نشان می دهد که دچار ناکامی و موقعیت نامطلوب شده اند ، در هر تصویر دو شخص وجود دارد .شخص طرف چپ در حال گفتن جمله ای است که یا موجب ناکامی و یا موید ناکامی شخص طرف راست می شود .
شخص ناکام کننده در بیشتر تصاویر بزرگسال است ، اما شخص ناکام شونده همیشه یک کودک است . ناکام کننده گاهی یک زن و معرف رفتار مادرانه و گاهی یک مرد ومعرف رفتار پدرانه است. ناکام شونده گاهی دختر و گاهی پسر است . همین وجه تمایز به پژوهشگران امکان می دارد که عکس العملهای آزمایش شونده را درموقعیتهای خانوادگی و د رارتباط با والدین و یا هر کدام به تنهایی ارزیابی کند . در هر بیست و چهار تصویر ناکامی های عادی کوچک در زندگی روزمره مطرح است ونشانگر ناکامی از احتیاجات واقعی است ، مثلا احتیاج به مورد تایید قرار گرفتن ، تعلق به گروهی داشتن و غیره ، گسترش مفهوم و دامنه احتیاج در تصاویر موجب گسترش مفهوم ناکامی می شود ، به عبارتی دیگر هر چه انواع احتیاجات افزایش یابد صورتهای بروز ناکامی فراوانتر می گردد .، به طوری که مفاهیمی مانند « شکست » و موقعیت های شکست آور را در بر می گیرد .
-اجرای آزمون بر چند فرض بنیادی متکی است :نخستین فرض آن است که آزمایش شونده در موقعیت هر تصویر ،خود را با شخص اصلی یعنی کسی که ناکام شده همانند می سازد و در چنین حالی برونفکنی می کند ،فرض دوم ان است که آزمایش شونده رفتار وعکس العملهای خود را بر پایه ،احساسات ،رویه ها ،احتیاجات و گرایشهای زندگی و مشکلات واقعی و روز مره خود سازمان و بروز می دهد و فرض سوم آن است که پاسخهای آزمایش شو نده برای خود او «ناخوداگاه» است و نمونه ای از تنوع عکس العمل های او در موقعیت های ناکامی است .این فرضیه ها در نظریه روانکاوی که مبدا ء حرکت روز نزوایگ برای ساختن آزمون بوده است .وجود داشته و پایه ای بری تجزیه وتحلیلهای بعدی شده است .
-آزمون هم به صورت فردی و هم بصورت گروهی قابل اجراست و برای دختران و پسران آزمون یکسان است ،آزمون دستور العمل خاصی دارد که در مقدمه آن آمده است و آزمایش کننده باید قبل از اجرای آزمون آن را برای آزمایش شونده بخواند،که دستورالعمل اینچنین است :
«مانند برخی از بازیها در این دفتر چه تصاویر به دقت نگاه کن ،در هر یک از انها یک نفر هست که حرف می زند .انچه را که او می گوید بخوان ،در چهار چوبه خالی پاسخی را که ان پسر یا دختر می دهد بنویس پاسخی که می دهی باید نخستین فکری باشد که به نظرت می آید ،تا جایی که می توانی با سرعت کار کن .»
هنگامی که کودک مشغول پاسخ دادن است باید تردید ها و نحوه حرکات و پر سشهایی را که بر حسب ضرورت طرح می کند ،یاداشت نماییم و زمان را کلی را که آزمایش شونده برای پاسخ صرف می نماید ثبت نماییم .
اگر بخواهیم نقش و سهم فروید را در پژوهشهایی مربوط به ناکامی بیان کنیم ، باید تمام نظریه او را خلاصه کنیم و کار روزنزوایگ نمونه خوبی است برای این کار : تقسیم بندی او از عکس العملهای فرد در برابر موقعیتهای ناکام کننده ، در واقع تقسیم بندی مفاهیم و خلاصه کردن نظریه فروید است ، او این گونه عکس العمل ها را به سه گروه تقسیم می نماید :
الف) عکس العمل های پرخاشگرانه بیرونی [۱۱۹]که مبنای روانکاوی آنها « پرخاشگری » و « برونفکنی » است .
ب ) عکس العمل های پرخاشگرانه درونی [۱۲۰]که مبنای روانکاوی آنها مفهوم « دلهره » و« درونفکنی » است .
ج) عکس العمل های نا پرخاشگرانه [۱۲۱]که مبنای روانکاوی آنها « واپس زدن » است . بر پایه این تقسیم بندی روز نزایگ تابلوی از عکس العمل های پرخاشگرانه فرد که در برابر عوامل ناکامی بر حسب نوع و جهت داده می شود را می نماید . که به طور خلاصه معرف عقاید او ( جنبه نظری و علمی ) در باره روانکاوی تجربی است .
انواع پرخاشگری طبق تابلوی روزنزوایگ :
عکس العمل های پرخاشگرانه برای دفاع خود – این عکس العمل ها دلالت بر قدرت یا ضعف « من برتر [۱۲۲]» به مفهوم روانکاوی آن دارد . و مبین احساس شرمساری فرد است .
عکس العملهای پرخاشگرانه در برابر تسلط و بقای مانع – چنین موقعیتهای از لحاظ روانکاوی به دو صورت قابل تفسیر است : الف ) ناکامی بخاطر توقف و درگیر شدن « من » که در این وضعیت مانع خواه اشخاص باشند و خواه اشیاء مستقیما موجب تهدید ، قطع امید و رابطه عدم تایید ، حلمه و نظایر آنهاخواهد شد و سبب ناکامی فرد دیگری می گردد که در مجموعه آزمون تصاویر شماره ( یک ، دو ، سه ، چهار ، پنج ، نه ، ده ، شانزده ، هفده ، هجده، بیست ، بیست و سه ، و بیست و چهار، از این نوع هستند .
ب) ناکامی بخاطر توقف و درگیر شدن « من برتر » در این وضعیت فرد ناکام شده ، مورد انتقام ، اتهام ناسزا، شک قرار می گیرد ، زیرا موجب خطا و حسادت برای فرد دیگر شده و موجب محرومیت او شده است ، در آزمون تصاویر شماره (شش ، هفت ، هشت ، دوازده ، سیزده ، چهارده ، نوزده ، بیست ودو ، ) از این نوع هستند ( یاد آوری در مورد تصاویر آزمون: پس از هر تصویر از وضعیت های اول ، تصویری ازوضعیت دوم قرار دارد و این کار موجب می شود که عکس العمل آزمایش شونده هنگامی که بوسیله ، « من برتر » متوقف و یا درگیر می شود تشدید گردد)

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...