در این بخش به تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای مستقل بخش عوامل اجتماعی مرتبط با هنجارها میپردازیم. در بخش تعریف عملیاتی متغیرهای مستقل از پرسشنامه استانداردشده چلبی و دغاقله (۱۳۸۴) استفاده‌شده است.
۴-۶-۲- تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای مستقل
۴-۶-۲-۱- احساس همبستگی اجتماعی
۴-۶-۲-۱-۱- تعریف نظری
همبستگی اجتماعی یکی از عناصر تأثیرگذار بر تقویت ضمانتهای اجرایی و درنهایت اطاعت کنشگران از هنجار است. وقتی یک گروه همبستگی اجتماعی دارد، احساس یگانگی، ثبات عضویت، خشنودی عضو و پویایی درونی مهمترین تغییراتی هستند که در آن گروه رخ میدهند. در مورد خصیصه یگانگی، نه‌فقط روابط میان اعضای گروه مثبتتر میشود، بلکه اعضا احساس تعلق به گروه را به‌عنوان یک کل رشد میدهند. کاترایت به هم‌پیوستگی یا همبستگی را «میزان اشتیاق افراد درماندن گروه» تعریف میکند. (فورسایت، ۱۳۸۰: ۱۲۸). همبستگی گروه و رضامندی از عضویت همزمان تغییر میکنند و اعضای گروه های با همبستگی بیشتر معمولاً رضامندی و خشنودی بیشتری را گزارش میدهند (همان). چلبی نیز احساس تعلق به جمع، اعتماد متقابل و دوستی متقابل را ازجمله شاخصهای اصلی همبستگی اجتماعی میداند، که ریشه در وابستگی عاطفی دارند (چلبی، ۱۳۹۱: ۱۰۱). درمجموع میتوان گفت که ارزشهای مشترک، احساس یک هویت مشترک، احساس تعلق به جمع و اعتماد میان اعضای یک جامعه ازجمله ویژگیهایی هستند که اغلب در شرح و توصیف همبستگی اجتماعی بکار رفتهاند. چلبی احساس همبستگی اجتماعی را شامل عناصری نظیر احساس دوستی و همبستگی (در مقابل احساس انزوای اجتماعی و بیکسی)، احساس خشنودگی خانوادگی، احساس هویت قومی، احساس هویت حرفهای، احساس هویت‌سازمانی، احساس اعتماد بین شخصی، احساس اعتماد تعمیم‌یافته و بالاخره احساس هویت جامعهای میداند (چلبی، ۱۳۸۳: ۵۸).
۴-۶-۲-۱-۲- تعریف عملیاتی
در این تحقیق، ما احساس همبستگی را بااحساس تعلق به جمع، احساس هویت ملی، احساس مثبت نسبت به جامعه (احساس خشنودی قومی)، احساس دوستی و احساس اعتماد بین شخصی تعریف و موردسنجش قرار میدهیم.
جدول ۴- ۹: تعریف عملیاتی متغیر احساس همبستگی اجتماعی

معرف درجه ا

گویه ها

احساس تعلق به جمع

احساس میکنم یک ایرانی هستم و باید سعی و تلاش خودم را برای بهتر شدن وضعیت زندگی انجام دهم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اینکه برای این مردم چه پیش آید، اهمیت زیادی برای من دارد.

این موضوع که بقیهی مردم ایران چه فکر میکند و چه میخواهند برای من اهمیتی زیادی دارد.

گاهی اوقات احساس میکنم که به مردم ایران تعلق دارم.

احساس هویت ملی

از اینکه یک ایرانی هستم، احساس افتخار میکنم.

زبان فارسی (ایرانی) را دوست دارم.

احساس میکنم به‌عنوان یک ایرانی ریشهای در تاریخ دارم.

احساس دوستی

تعداد دوستان صمیمی

مشورت با دوستان صمیمی

درد و دل با دوستان صمیمی

اختلاف با دوستان صمیمی

شرکت در مراسم عزا و یا جشن دوستان